Rapportage advies externe veiligheid. Ontwerp-projectbesluit Mobility Park Roermond. Adviesaanvrager: Gemeente Roermond Datum: 27 april 2010

Transcriptie

1 Rapportage advies externe veiligheid Ontwerp-projectbesluit Mobility Park Roermond Adviesaanvrager: Gemeente Roermond Datum: 27 april 2010 Status: Definitief Opgesteld door: R. Beeren Collegiaal getoetst door: M. Emans

2 Inhoudsopgave 1 Adviesaanvraag Aanleiding Gevolgde procedure Analyse Risicobronnen Scenario s en effecten Groepsrisico Ligging plangebied t.o.v. risicobronnen Risicoreducerende maatregelen Kansreducerende maatregelen Effectreducerende maatregelen Voorbereiding op bestrijding en beperking omvang van een ramp of zwaar ongeval Bereikbaarheid Bluswatervoorzieningen Opkomsttijd Hulpverleningscapaciteit Zelfredzaamheid Zelfredzaamheidstrategie Beoordeling zelfredzaamheid binnen plangebied Vluchtmogelijkheden Ontwerpuitgangspunten Totaaloverzicht maatregelen...14

3 1 Adviesaanvraag 1.1 Aanleiding Ten behoeve van de realisatie van het Mobility Park Roermond is een ontwerpprojectbesluit opgesteld. Dit ontwerp projectbesluit voorziet in de realisatie van een horecaunit, een tankstation met bijhorende voorzieningen en een parkeerplaats. Het plangebied is gelegen tussen de A73, de N280, de N271, de spoorlijn Roermond-Venlo en het toekomstige tracé van de IJzeren Rijn. Hiermee ligt het plangebied binnen het effectgebied van een ongeval met gevaarlijke stoffen op één van de genoemde vervoersassen. Vanwege de ligging van het plangebied ten opzichte van deze vervoersassen, dient er een verantwoording in het kader van Externe Veiligheid plaats te vinden. 1.2 Gevolgde procedure Op 12 maart 2010 heeft u de brandweer gevraagd om advies uit te brengen in het kader van de Wet Ruimtelijke Ordening. Dit advies wordt gegeven op basis van artikel 4.3 van de Circulaire Risiconormering Vervoer Gevaarlijke Stoffen. De wijze waarop het Regiobureau Brandweer advies uitbrengt is beschreven in het interne kwaliteitsysteem 1. Het advies is gebaseerd op de van de gemeente ontvangen gegevens en is opgesteld volgens de handleiding IPO 08 Adviestaak Regionale Brandweer 2. Bij het opstellen van het advies is de Provinciale Risicokaart betrokken. Het advies is opgesteld door dhr. R. Beeren (Regiobureau Brandweer Limburg-Noord) in afstemming met dhr. J. Thiessen van Brandweer Roermond. Het conceptadvies is afgestemd met mevr. C. Goessens en dhr. T. Jansen van de gemeente Roermond. Dit brandweeradvies is gebaseerd op de volgende, van u ontvangen, gegevens: Ruimtelijke onderbouwing Projectbesluit Mobility Park, voorontwerp Maart 2010; Plankaart Projectbesluit Mobility Park, voorontwerp, 3 maart 2010; Planregels Projectbesluit Mobility Park, voorontwerp Maart 2010 Onderzoek Externe Veiligheid, Ruimtelijke ontwikkelingen langs de A73, revisie 2.0, januari 2010 Onderzoek Externe Veiligheid Route 73, risicoberekening, November Procedure 2.0 Advisering externe veiligheid, versie Handleiding is opgesteld vanuit het IPO om te dienen als leidraad bij het opstellen van uniforme adviezen door de regionale brandweren in Nederland. Rapportage advies Mobility Park Roermond Pag. 3/14

4 2 Analyse In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de aanwezige risicobronnen, de mogelijke scenario s en de bijbehorende effecten. 2.1 Risicobronnen Uit de externe veiligheidsonderzoeken blijkt dat de volgende risicobronnen relevant zijn: Vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg A73; Vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg N280; Vervoer van gevaarlijke stoffen over het spoor Roermond-Venlo Vervoer van gevaarlijke stoffen over het toekomstige spoortraject de IJzere Rijn 2.2 Scenario s en effecten Hieronder staan de relevante scenario s en bijbehorende effectafstanden weergegeven. De effectafstanden zijn afkomstig uit het document IPO-08, Adviestaak Regionale Brandweer. Scenario s weg: Ongeval met tankwagen waarbij (zeer) brandbare vloeistoffen vrijkomen (plasbrand); Ongeval met tankwagen waarbij brandbare gassen vrijkomen (BLEVE); Ongeval met tankwagen waarbij (zeer) toxische stoffen vrijkomen. Tabel 1: Effecten plasbrand en warme BLEVE op weg. Effecten plasbrand warme BLEVE 100 % letaal (35 kw/m 2 ) 0 35 m 0 90 m 10 % letaal (23 kw/m 2 ) m m 1% letaal (12,5 kw/m 2 ) m m 1 e graad brandwonden (5 kw/m 2 ) m m Tabel 2: Effecten koude BLEVE op weg. Effecten koude BLEVE 100 % letaal (0,3 bar) 0 30 m 1% letaal (0,1 bar) m Glasbreuk (0,03 bar) m Rapportage advies Mobility Park Roermond Pag. 4/14

5 Tabel 3: Effecten toxisch scenario op weg. Effecten Toxische vloeistof Toxisch gas 100 % letaal 30 m 250 m 10 % letaal (LC 10) 130 m 600 m 1 % letaal 200 m 750 m LBW: Levensbedreigende waarde 350 m Niet relevant AGW: Alarmeringsgrenswaarde 1000 m Niet relevant Scenario s spoor: Ongeval met spoorketelwagon waarbij (zeer) brandbare vloeistoffen vrijkomen (plasbrand); Ongeval met spoorketelwagon waarbij brandbare gassen vrijkomen (BLEVE); Ongeval met spoorketelwagon waarbij (zeer) toxische stoffen vrijkomen. Tabel 4: Effecten plasbrand en warme BLEVE op spoor. Effecten plasbrand BLEVE 100 % letaal (35 kw/m 2 ) 0 25 m m 10 % letaal (23 kw/m 2 ) m m 1% letaal (12,5 kw/m 2 ) m m 1 e graad brandwonden (5 kw/m 2 ) m m Tabel 5: Effecten koude BLEVE op spoor. Effecten koude BLEVE 100 % letaal (0,3 bar) 0 40 m 1% letaal (0,1 bar) m Glasbreuk (0,03 bar) m Rapportage advies Mobility Park Roermond Pag. 5/14

6 Tabel 6: Effecten toxisch scenario op spoor. Effecten Toxische vloeistof Toxisch gas 100 % letaal 100 m 400 m 10 % letaal (LC 10) 450 m 950 m 1 % letaal 650 m 1250 m LBW: Levensbedreigende waarde 1400 m Niet relevant AGW: Alarmeringsgrenswaarde 2500 m Niet relevant 2.3 Groepsrisico De hoogte van het groepsrisico, veroorzaakt door de realisatie van het plan Mobility Park Roermond, is berekend. Op basis van de resultaten van deze berekeningen wordt het volgende geconcludeerd: Huidige situatie A73 De oriënterende waarde van het groepsrisico wordt niet overschreden. Toekomstige situatie Het groepsrisico neemt toe, de oriënterende waarde van het groepsrisico wordt daardoor naar verwachting niet overschreden. Deze aanname is gebaseerd op de eerder opgestelde risicoberekeningen voor het project Route 73. Ten behoeve van dit project zijn in 2007 risicoberekeningen uitgevoerd voor hetzelfde plangebied, maar met een hogere personendichtheid. Uit deze berekening bleek dat er geen overschrijding van de oriënterende waarde is bij zowel de N271, de N280 als de A73. Per 1 januari 2010 is de Circulaire Risiconormering Vervoer Gevaarlijke Stoffen gepubliceerd. Op basis van deze circulaire moeten risicoberekeningen uitgevoerd worden op basis van de vervoersprognoses zoals genoemd in deze circulaire. De berekening zoals opgesteld in 2007 gaat uit van significant andere cijfers. Geadviseerd wordt conform de Circulaire Risiconormering Vervoer Gevaarlijke Stoffen een berekening uit te voeren met de gegevens zoals per 1 januari 2010 zijn vastgesteld. Huidige situatie IJzeren Rijn Volgens de berekeningen van het groepsrisico van de IJzeren Rijn, zoals opgesteld in maart 2009 voor het plan Outdoor Centre Roermond, ligt het groepsrisico binnen 0,1 maal de oriënterende waarde. Het groepsrisico wordt niet overschreden. Toekomstige situatie Na realisatie zal het groepsrisico verder toenemen. Gelet op de hoge personendichtheid van de naastgelegen functies, zal het groepsrisico naar verwachting niet overschreden worden. Rapportage advies Mobility Park Roermond Pag. 6/14

7 Spoorlijn Roermond-Venlo Gelet op de afstand tot het spoor Roermond-Venlo en de persoonsdichtheid in het omliggende gebied, wordt er geen significante toename van het groepsrisico verwacht. Er bestaan geen noodzaak tot een specifieke berekening. 2.4 Ligging plangebied t.o.v. risicobronnen Het plangebied ligt binnen circa 110 meter van de A73 en 50 meter van de N280. Hierdoor ligt het plangebied binnen het effectgebied van een ongeval met gevaarlijke stoffen van beide wegen. In de nabijheid van het plangebied is het voorlopige tracé van de IJzeren Rijn gepland. De exacte locatie en de daadwerkelijke realisatie van het tracé, is onderwerp van landelijke besluitvorming. Volgens het huidige tracé ligt het plangebied Mobility Park Roermond, binnen het effectgebied van een ongeval met gevaarlijke stoffen op de IJzeren Rijn. Het plangebied ligt op circa 500 meter van de spoorlijn Roermond-Venlo. Het plangebied ligt hiermee binnen het effectgebied van een ongeval met toxische stoffen op deze spoorlijn. Aangezien de maatregelen die geadviseerd worden, gelijk zijn aan de maatregelen zoals die geadviseerd worden tegen een ongeval met toxische stoffen op de A73, wordt hier verder in dit advies niet op ingegaan. Rapportage advies Mobility Park Roermond Pag. 7/14

8 3 Risicoreducerende maatregelen In hoofdstuk 2 zijn de risico s in beeld gebracht om een afweging te kunnen maken over de aanvaardbaarheid. Het risico wordt bepaald door de kans op een ongeval en het effect: Risico = kans x effect Bij risicoreducerende maatregelen is daarom een onderscheid te maken tussen kans- en effectreducerende maatregelen. Kansreducerende maatregelen hebben betrekking op de bron. Zij dragen bij aan de verkleining van de kans op een incident. Effectreducerende maatregelen zijn gericht op beperking van het aantal slachtoffers dat kan ontstaan bij een ongeval met een gevaarlijke stof. Op beide gaan wij hieronder in. 3.1 Kansreducerende maatregelen De risico s voor het plangebied worden veroorzaak door het omliggende wegennet. In het kader van deze ruimtelijke procedure zijn geen kansreducerende maatregelen te treffen. 3.2 Effectreducerende maatregelen Het plangebied staat vast. Binnen het plangebied zijn de gebouwen met de hoogste persoonsdichtheid zo ver mogelijk van de risicobronnen afgeplaatst. Het effect van een incident kan beperkt worden door het vergroten van de zelfredzaamheid van de aanwezige personen. Hier wordt in paragraaf 5.5 verder op in gegaan. Rapportage advies Mobility Park Roermond Pag. 8/14

9 4 Voorbereiding op bestrijding en beperking omvang van een ramp of zwaar ongeval 4.1 Bereikbaarheid Het plangebied zélf en de bijbehorende percelen moeten vanuit minimaal 2 onafhankelijke windrichtingen te benaderen zijn, bij voorkeur vanuit 2 tegenovergestelde zijden. Andere belangrijke aspecten zijn onder andere de rijbaanbreedte, doorganghoogte, minimale asdruk, vertragende verkeersobjecten en beschikbare opstelplaatsen voor hulpverleningsvoertuigen. Bestrijding van incidenten met gevaarlijke stoffen vindt in basis plaats bij de risicobron zélf. De bereikbaarheid van de risicobron is dan ook cruciaal. De risicobron moet vanuit minimaal twee onafhankelijke windrichtingen benaderbaar zijn. Bereikbaarheid van het plangebied Het plangebied wordt vanuit twee zijden ontsloten. Het plangebied is daarmee vanuit 2 onafhankelijke windrichtingen te benaderen voor brandweervoertuigen, mits in het ontwerp van het wegprofiel rekening wordt gehouden met de maatvoering van hulpverleningsvoertuigen. Bereikbaarheid van risicobron Het omliggende wegennet veroorzaakt een externe veiligheidrisico voor het plangebied. De bereikbaarheid van het wegennet is goed. Advies: Geadviseerd wordt het ontwerp van de toegangswegen in een vroegtijdig stadium met Brandweer Roermond af te stemmen. 4.2 Bluswatervoorzieningen In de directe nabijheid van het plangebied is volgens Brandweer Roermond voldoende bluswater aanwezig. De situering van een bluswatervoorziening voor de reguliere brandbestrijding in het plangebied, dient afgestemd te worden met Brandweer Roermond 4.3 Opkomsttijd In de Leidraad repressieve basisbrandweerzorg zijn gewenste opkomsttijden voor de brandweer opgenomen. Deze opkomsttijden zijn afhankelijk van het soort incident en het soort object. Voor plangebied het Mobility Park Roermond wordt getoetst aan de volgende opkomsttijden: Tabel 7: Opkomsttijden uit Leidraad repressieve basisbrandweerzorg. Omschrijving Opkomsttijd 1 e TS Brandbestrijding bijeenkomstfunctie 8 min De berekende opkomsttijd, gebaseerd op situatie 2009, voldoet aan de opkomsttijd die geldt conform de Leidraad repressieve basisbrandweerzorg. Rapportage advies Mobility Park Roermond Pag. 9/14

10 4.4 Hulpverleningscapaciteit De brandweer coördineert de voorbereiding op de rampenbestrijding. Dit is een multidisciplinaire aangelegenheid waarbij nauw wordt samengewerkt met andere (hulp)diensten zoals de GHOR, de politie en de gemeente. Voor de rampenbestrijding is het van belang dat de hulpvraag en hulpaanbod met elkaar in evenwicht zijn. Door de hulpvraag te vergelijken met de operationele capaciteit (hulpaanbod) ontstaat een beeld van de eventuele knelpunten in de voorbereiding op de bestrijding van rampen. Er is een inschatting gemaakt van het totaal aantal mogelijke slachtoffers bij een ongeval met gevaarlijke stoffen. De resultaten zijn vertaald naar Maatramp. De resultaten zijn vertaald naar Maatramp en zijn hieronder weergegeven. Huidige situatie Uit de analyse blijkt dat de Veiligheidsregio Limburg-Noord onvoldoende is ingericht om tijdig de benodigde hulpverleningscapaciteit te kunnen verlenen. Toekomstige situatie Uit de analyse blijkt dat de Veiligheidsregio Limburg-Noord onvoldoende is ingericht om tijdig de benodigde hulpverleningscapaciteit te kunnen verlenen. Rapportage advies Mobility Park Roermond Pag. 10/14

11 5 Zelfredzaamheid De zelfredzaamheid geeft aan in welke mate de aanwezigen in het effectgebied in staat zijn om zich op eigen kracht in veiligheid te brengen. Hierbij spelen ondermeer de volgende afwegingscriteria een rol: Kunnen personen zich tijdig voortbewegen en zelfstandig in veiligheid brengen? Minder valide personen zijn verminderd zelfredzaam; Kunnen personen zelfstandig een gevaarinschatting maken en zich zelfstandig in veiligheid brengen? Personen met een minder ontwikkeld denkvermogen (bijvoorbeeld kinderen) dienen begeleid te worden en zijn derhalve verminderd zelfredzaam; Kunnen personen tijdig worden gealarmeerd? Heeft het gebouw voldoende vluchtmogelijkheden? Zijn er voldoende mogelijkheden om het gebied te ontvluchten? Laat het ongeval zich tijdig aankondigen? Is de dreiging duidelijk herkenbaar? 5.1 Zelfredzaamheidstrategie De zelfredzaamheidstrategie bij een ramp of zwaar ongeval hangt onder meer af van het soort ongeval, het object waarin personen zich bevinden en de (verminderde) zelfredzaamheid van personen in het object of gebouw. Het effectgebied van de diverse scenario s zijn genoemd in paragraaf 2.2. De zelfredzaamheidstrategie bestaat bij het toxisch scenario uit het zo snel mogelijk naar binnen gaan van de gebouwen, het sluiten van deuren en ramen en het stopzetten van de binnenventilatie. De zelfredzaamheidstrategie voor het plasbrandscenario en het BLEVE scenario is afhankelijk van de afstand ten opzichte van de risicobron: Tabel 8: Zelfredzaamheidstrategie (plas)brand en BLEVE. plasbrand BLEVE Handelingsperspectief 0 35 m m Dodelijk voor alle aanwezige. Enige handelingsperspectief is vluchten m m m m Gewonden en doden. De handelingsperspectieven zijn schuilen of vluchten. Aantal gewonden en mogelijk doden maar voornamelijk licht gewonden (T3): de handelingsperspectieven zijn schuilen of vluchten. Rapportage advies Mobility Park Roermond Pag. 11/14

12 5.2 Beoordeling zelfredzaamheid binnen plangebied Het plangebied voorziet in een restaurant. Hier komt een doorsnee van de nederlands bevolking. Een deel van de toekomstige bezoekers binnen het plangebied wordt daarmee beoordeeld als verminderd zelfredzaam. De bezoekers zijn niet bekend met de specifieke gevaren, de locatie en de handelingsperspectieven bij een incident. Van deze personen wordt verondersteld dat zij, in het geval van een calamiteit, minder goed of niet in staat zijn zich zelf in veiligheid te brengen. In onderstaande tabel wordt de zelfredzaamheid van de bezoekers / bewoners van de objecten binnen het effectgebied kwalitatief beoordeeld. Opgemerkt dat het een subjectieve beoordeling betreft. Tabel 9: Beoordeling zelfredzaamheid bij objecten in plangebied. Afwegingscriteria gebouwtype Fysieke gesteldheid aanwezige Zelfstandigheid aanwezige Alarmeringsmogelijk heden bewoners en aanwezigen Vluchtmogelijk heden gebouw & omgeving Gevaarsinschattingsmogelijkheden scenario Bijeenkomstfunctie +/- +/- +/ Vluchtmogelijkheden In het kader van zelfredzaamheid is het van belang dat personen van het gevaar weg kunnen vluchten. Het plangebied wordt tweezijdig ontsloten vanuit de St. Wirosingel en het Retailpark. Personen kunnen bij een calamiteit van de risicobron af het plangebied ontvluchten. Advies: Geadviseerd wordt om de beide ontsluitingsroutes voor het plangebied zodanig uit te voeren dat er bij een calamiteit geen congestie ontstaat tussen vluchtende personen en aankomende hulpdiensten. Mede bepalend hierbij is de wegbreedte. 5.4 Ontwerpuitgangspunten Het plangebied bevindt zich binnen de letaliteitgrenzen van een plasbrandscenario, een BLEVE-scenario en een toxisch scenario. Door het treffen van bouwkundige maatregelen aan objecten en/of het aanbrengen van installatietechnische voorzieningen kan de zelfredzaamheid van personen in een object verbeterd worden. In 2009 is de Visie Extern Veiligheid Roermond opgesteld. In deel C van deze gemeentelijke beleidsvisie is een pakket van maatregelen opgenomen welke getroffen kunnen worden om de zelfredzaamheid van de aanwezige personen te verhogen. Geadviseerd wordt om conform de gemeentelijke visie voor objecten binnen het plangebied de volgende bouwkundige maatregelen te hanteren: Rapportage advies Mobility Park Roermond Pag. 12/14

13 Tabel 10: Maatregelen tbv zelfredzaamheid Scenario Effecten en weg en spoor Maatregel Plasbrand 1% Letaliteit (12,5 kw /m2) 60 meter 45 meter - Blinde gevels, uitgezonderd de gevel aan de niet-risicozijde, of - Beperken glasoppervlak aan risicozijde, en - Brandwerende beglazing. - Onbrandbare gevelbekleding, klasse 2 conform de NEN 6065, uitgezonderd de gevel aan de niet-risicozijde - Vluchtmogelijkheden van de bron af situeren - Geen verblijfsruimten met grote persoonsdichtheden of kwetsbare groepen aan de risicozijde van het pand situeren. Bleve 1% Letaliteit Blinde gevels, uitgezonderd de gevel aan de niet-risicozijde, of - Beperken glasoppervlak, en - Scherfwerende beglazing geplaatst in een kitsponning - gebouwen uitvoeren met vlakke gevels aan de zijde van de risicobronnen, - gevelornamenten aan gebouwen minimaliseren, - Onbrandbare gevelbekleding, klasse 2 conform de NEN Vluchtmogelijkheden van de bron af situeren - Geen verblijfsruimten met grote persoonsdichtheden of verminderd zelfredzame personen aan de risicozijde van het pand situeren. Toxisch LBW gebouwen uitvoeren met een afsluitbare ventilatie die centraal per gebouw kan worden aangestuurd. De ventilatieopeningen dienen van de risicobron af te zijn gericht. - Vluchtmogelijkheden van de bron af situeren - Vermijden van gebouwfuncties met verminderd zelfredzame personen Rapportage advies Mobility Park Roermond Pag. 13/14

14 6 Totaaloverzicht maatregelen In dit advies zijn verschillende maatregelen voorgesteld. Hierbij wordt een indeling gemaakt op basis van de zogenaamde veiligheidsketen (proactie, preventie, preparatie, repressie en nazorg). In onderstaande tabel is voor de in dit advies genoemde maatregelen aangegeven tot welke stap in de veiligheidsketen zij behoren en op welke aspecten de maatregelen van invloed zijn. Tevens is een inschatting gegeven van de veiligheidswinst die met de betreffende maatregel wordt bereikt. Tabel 11: Beoordeling zelfredzaamheid bij objecten in plangebied. Scenario Maatregel Preventieve maatregelen (Plas)brand BLEVE Toxisch Groepsrisico Invloed op Rampbestrijding Zelfredzaamheid Veiligheidswinst Maatregelen tbv zelfredzaamheid (tabel 7) x x x x x 4 Preparatieve maatregelen Aanpassen wegprofiel voor hulpverleningsvoertuigen x x x x 3 Legenda score veiligheidswinst 4 Beschermen aanwezige personen door bouwkundige maatregelen 3 Beschermen aanwezige personen door installatie technische of bouwkundige maatregelen die geactiveerd worden door menselijk handelen Bluswatervoorzieningen Rapportage advies Mobility Park Roermond Pag. 14/14