GEBIEDS GERICHTE AANPAK

Transcriptie

1 Nieuwsbrief nr. 3 - juli 2001 GEBIEDS GERICHTE AANPAK W EST Z EEUWSCH-VLAANDEREN Beste lezer, Voor u ligt de derde editie van de nieuwsbrief over de Gebiedsgerichte Aanpak. Als gebiedscommissie hechten wij er veel waarde aan om u via deze en andere wegen te betrekken bij de vorderingen die wij maken met de plannen voor de herinrichting van West Zeeuwsch- Vlaanderen. Centraal in deze plannen staat immers het werken aan een regio waar het nog beter wonen, werken en recrëeren is en waarbij alle sectoren, zoals landbouw, toerisme en natuur, zo goed mogelijk tot hun recht komen. En daar hebben we tenslotte allemaal profijt van! Onlangs heeft de gebiedscommissie een tussenrapport gepresenteerd waarin in hoofdlijnen de gewenste ontwikkelingen voor de komende vijftien jaar beschreven staan. In deze nieuwsbrief lichten wij de inhoud van dit tussenrapport graag nader aan u toe. Ook leggen wij u nogmaals uit waarom deze planvorming en de gezamenlijke aanpak ervan zo belangrijk voor de regio zijn. Overigens staan de plannen niet volledig op zichzelf. Zij zijn nadrukkelijk afgestemd op provinciale, landelijke en internationale visies en beleidslijnen. Met de concept-plannen uit het tussenrapport denken wij enkele belangrijke stappen in de juiste richting gezet te hebben. We streven ernaar eind dit jaar het eindrapport, ook wel gebiedsprogramma genoemd, klaar te hebben. Zodra dit gereed is, komt het voor iedereen ter inzage te liggen zodat u met ons kunt meedenken en uw reactie kenbaar kunt maken. Op deze manier werken wij samen aan kwaliteit, want kwaliteit werkt! Gert de Kok Gedeputeerde Landinrichting Voorzitter Gebiedscommissie AANLEIDING West Zeeuwsch-Vlaanderen is een landje apart. Een stukje Vlaanderen in Nederland, met veel sterke punten die ook wel het basiskapitaal genoemd worden. Het gaat dan om: Het gevarieerde landschap met karakteristieke elementen zoals de polders, dijken en kreken. De rijkdom aan cultuurhistorisch erfgoed, zoals schansen, bolwerken, oude stads- en dorpskernen, de Staats-Spaanse linies en de Zwinstreek. Het prachtige kustgebied met brede stranden, duinen en natuurgebieden. Het uitgebreide netwerk grensoverschrijdende en bewegwijzerde fiets-, wandel- en ruiterroutes. De goede land- en tuinbouwgrond, in combinatie met het relatief grote aantal zonne-uren en het gunstige klimaat. De rust en ruimte die het gebied uitstraalt. De ligging nabij twee economische gebieden: Rotterdam- Antwerpen-Gent- Lille en Antwerpen-Gent-Zeebrugge. West Zeeuwsch-Vlaanderen als groene hart van de Deltametropool.

2 (vervolg Aanleiding) Ondanks dit sterke basiskapitaal bestaat er in de regio zorg over de toekomst. Deze zorg komt voort uit enkele ontwikkelingen die de economische draagkracht en leefbaarheid van het gebied negatief beïnvloeden zoals: Het teruglopen van de werkgelegenheid en omzet in de landbouw en visserij. De achterblijvende vernieuwing en kwaliteitsverbetering in de toeristisch-recreatieve sector. De ervaring dat het moeilijk is om nieuwe bedrijven aan te trekken. De vergrijzing en ontgroening van de bevolking en het wegtrekken van het jong intellectueel kapitaal. Een meer geïsoleerde ligging als gevolg van het wegvallen van het autoveer Breskens-Vlissingen na de komst van de Westerscheldetunnel. Het wegvallen van sociale voorzieningen en mogelijkheden voor scholing. De bedreiging voor het kooptoerisme als gevolg van vervagende landsgrenzen. Om tijdig en slagvaardig op deze ontwikkelingen in te spelen zijn de afgelopen jaren door diverse partijen (provincie, gemeenten, recreatie-ondernemers e.d.) studies verricht en toekomstvisies en plannen opgesteld. Voorbeelden hiervan zijn Sluis aan Zee, de Structuurvisie West Zeeuwsch-Vlaanderen en Kust in Kleuren. Om deze plannen gezamenlijk en in samenhang uit te kunnen voeren, is gekozen voor een zogenaamde gebiedsgerichte aanpak. Een gemeenschappelijke inzet levert immers meer op dan ieder voor zich. Een bijkomend voordeel is bovendien dat gezamenlijke projecten meer kans van slagen maken bij het aanvragen van Europese, nationale en regionale subsidiegelden. De gebiedscommissie (voor samenstelling, zie achterzijde nieuwsbrief) is aan de slag gegaan met het bundelen van de visies tot een overkoepelend plan voor de regio, ook wel gebiedsprogramma genoemd. Hierin zijn alle sterke en zwakke punten en kansen en bedreigingen in kaart gebracht. Per sector zijn de gewenste ontwikkelingen beschreven. Te denken valt hierbij aan de natuur, het watersysteem, landschap, milieu en veiligheid. Verbetering van economie en omgeving vormen samen de basis voor een betere leefbaarheid van het gebied. En dat is immers de doelstelling. TUSSENRAPPORT Om de inwoners van West Zeeuwsch-Vlaanderen en andere betrokkenen in kennis te stellen van de vorderingen die inmiddels gemaakt zijn, is begin mei een tussenrapport verschenen. In dit rapport staan de plannen beschreven voor de herinrichting van het gebied voor de komende vijftien jaar. Het eindplan (het gebiedsprogramma) zal naar verwachting eind dit jaar verschijnen. De totstandkoming van dit rapport heeft enige vertraging opgelopen, omdat het ontwikkelen en in elkaar schuiven van de visies voor de verschillende sectoren meer tijd in beslag neemt dan voorzien. Bovendien is het wachten nog op de uitkomst van de zaken die nadere studie vragen. Aan het gebiedsprogramma wordt een uitvoeringsprogramma gekoppeld. Hierin staat concreet beschreven wat op welke termijn uitgevoerd wordt. Het gaat dan enerzijds om de plannen die nu voorliggen. Anderzijds zijn er tijdens het traject mogelijkheden voor nieuwe initiatieven. Dat betekent dat er projecten toegevoegd of geschrapt kunnen worden. De leden van de gebiedscommissie zijn momenteel bezig hun achterban nader te informeren over de inhoud van het tussenrapport. Het gaat dan om de leden van de Recron, ZLTO, de natuurbescherming en de bestuurders van de beide gemeenten, de Kamer van Koophandel, het Waterschap en de provincie. De opmerkingen van deze achterbanraadpleging worden zo veel mogelijk meegenomen in de verdere uitwerking van dit tussenrapport naar het uiteindelijke gebiedsprogramma. Op 8 mei jl. is het tussenrapport in het Belfort te Sluis aan de pers gepresenteerd. Via de regionale kranten en radio heeft u vervolgens kunnen lezen en horen wat de plannen van de gebiedscommissie in grote lijnen zijn. In deze nieuwsbrief wordt de inhoud van het tussenrapport meer uitgebreid op rij gezet. Voor wie meer wil weten, zijn in de gemeentehuizen van Oostburg en Sluis-Aardenburg exemplaren van het tussenrapport ter informatie gelegd. Dit rapport bevat duidelijke kleurenkaarten. Het rapport en de kaarten kunnen ter plaatse ingezien worden. Dit is echter geen formele inspraak! Er kunnen dus nog geen reacties en bezwaren ingediend worden. Dat kan pas nadat het conceptgebiedsprogramma gereed is. De verwachting is dat dit eind dit jaar plaatsvindt. De inspraak kan naar verwachting begin 2002 van start gaan.

3 GEBIEDSBESCHRIJVING De gebiedsgerichte aanpak omvat het buitengebied van de gemeenten Oostburg en Sluis- Aardenburg. De totale omvang van het gebied is circa ha. Hiervan krijgt ha in het uiteindelijke gebiedsprogramma een andere invulling. De bebouwde kommen komen alleen aan bod wanneer zich daar ontwikkelingen voordoen die rechtstreeks van invloed zijn op het landelijk gebied. Om die reden worden de Structuurvisies voor Cadzand en Breskens en het project Valorisatie van de kernen niet binnen de gebiedsgerichte aanpak uitgevoerd. den onderscheiden. Deze hebben elk hun eigen karakteristieke en veelal historische eigenschappen die nog steeds herkenbaar in het landschap terug te vinden zijn. Het is de bedoeling deze in de gebiedsgerichte aanpak verder te versterken. In de planvorming wordt er daarom uitdrukkelijk rekening mee gehouden. Het betreft de volgende gebieden: De Zwingeul Deze is in het verleden lang zaam verzand en tenslotte ingepolderd. Eiland van Cadzand en Oudlandt van Groede en Breskens Deze bestaan uit vroegere eilanden die door inpoldering langzaam groter geworden zijn en tenslotte bij het vasteland zijn aangesloten. Vlaamse Polders Deze kennen drie bijzonderheden; een stukje Vlaams dekzandgebied dat binnen de Nederlandse staatsgrens valt, een dekzandrug die al in de Romeinse tijd was bewoond en waar Aardenburg nu ligt en een zone met polders en geulen gevormd door een reeks van inpolderingen en inundaties (het bewust onder water zetten van gebieden als vorm van verdediging). Zeeuwse Polders Deze bestaan uit een groot aantal deels grootschalige verkavelde polders, die ontstaan zijn uit een lange geschiedenis van inpolderen en stormvloeden. Het merendeel van deze polders stamt uit de 17e eeuw. DOELSTELLINGEN PER SECTOR In het tussenrapport worden per sector de gewenste ontwikkelingen beschreven. Tevens is hierin, voor zover nu reeds bekend, de ruimte aangeduid die hiervoor benodigd is. Overigens zijn dit nog geen vaststaande gegevens. Tijdens het proces kan één en ander nog wijzigen. Graag lichten wij u op hoofdlijnen in over de plannen per sector. Landbouw De landbouw zal naar verwachting een belangrijke rol blijven spelen, ook in landschappelijke opzicht. Vooral de akkerbouw zal, in min of meer traditionele vorm, dominant aanwezig blijven. De landbouw heeft echter nieuwe impulsen nodig. In de huidige situatie staan veel bedrijven onder grote druk. Het merendeel van de landbouwers heeft geen opvolger en de economische resultaten lopen terug. Inkomsten uit andersoortige landbouw en niet-landbouw activiteiten moeten toenemen. Hierbij valt te denken aan de verkoop van streekproduc- Vanuit de ontstaansgeschiedenis van West Zeeuwsch-Vlaanderen en het grondgebruik kunnen in het gebied vijf deelgebieden worten of het aanbieden van overnachtingsmogelijkheden. Ook meer agrarisch natuur- en landschapsbeheer en verbetering van de landbouwstructuur door betere verkaveling, bedrijfsvergroting en -verplaatsing behoren tot de mogelijkheden. Andere kansen liggen op het gebied van ketenvorming, samenwerking met gebieden in België en omschakeling naar andere teelten of biologische landbouw. In het gebiedsplan wordt gestreefd naar een duurzame landbouw, zowel op economisch als ecologisch gebied. De kansen die de markt biedt en de vraag vanuit de consument zijn hierbij richtinggevend. Landbouw blijft belangrijk in het gebied en zal veruit het grootste deel van de ruimte in beslag nemen en zo het landschap mee blijven bepalen. De landbouw heeft desondanks behoefte aan nieuwe impulsen. Om te kunnen voortbestaan zal in een aantal gevallen naar nevenactiviteiten gezocht moeten worden, vooral op niet agrarisch gebied. De gebiedscommissie is met de agrarische sector in overleg om tot een concretisering te komen.

4 Natuur en landschap Natuurgebieden zijn onlosmakelijk met het West Zeeuwsch- Vlaamse landschap verbonden. En dat moet zeker zo blijven. Natuurbehoud en natuurontwikkeling moeten de aantrekkelijkheid en oppervlakte van de natuurgebieden vergroten. De Ecologische Hoofdstructuur moet worden verwezenlijkt. Dit betekent dat er nieuwe natuurgebieden worden ingericht en dat er verbindingen tussen deze en bestaande gebieden komen. Hiervoor zal grond aangekocht moeten worden. Natuurontwikkeling vindt ook plaats in andere sectoren. Te denken valt hierbij aan het vergroten van de duinen, de realisatie van nieuwe, natte recreatiegebieden en het versterken van de kreken. Het verbeteren van de kwaliteit van het oppervlaktewater is in alle gevallen van groot belang. Voor het realiseren van de natuurlijke en landschappelijke elementen is circa ha nodig. Hiervan is ongeveer 600 ha bedoeld voor de verwezenlijking van de Ecologische Hoofdstructuur. Recreatie en toerisme Toerisme en recreatie zijn voor West Zeeuwsch-Vlaanderen een belangrijke bron van inkomsten en (in)directe werkgelegenheid. Nemen detailhandel, horeca en toeristisch bedrijfsleven in Nederland 17% van de werkgelegenheid voor rekening, in West Zeeuwsch-Vlaanderen is dit meer dan 40%. Het is dus niet zo vreemd dat de pijlers voor een toeristische toekomst inmiddels geslagen zijn. West Zeeuwsch-Vlaanderen profileert zich nadrukkelijk als gezinskindvriendelijk vakantieland. De belangrijkste ingrediënten hiervoor zijn reeds in huis. De zee, het brede zandstrand en de duinen staan borg voor uren vakantieplezier. Dit aanbod wordt versterkt door de rust en de ruimte die het gebied uitstraalt en het gevarieerde achterland waar men een parelsnoer van kreken, dijken, (historische) dorpskernen, oude bolwerken en kleinschalige attracties vindt. Er is daarnaast een breed aanbod van overnachtingsmogelijkheden, variërend van een vakantiehuisje en een hotel tot een (boerderij)camping. De economische betekenis van het toerisme moet de komende jaren groter worden. Dat betekent niet automatisch dat er méér aanbod moet komen, maar dat vooral de kwaliteit van het bestaande aanbod verbeterd wordt. Om dat te realiseren, liggen er op verschillende fronten vernieuwende projecten klaar. Het gaat dan zowel om de inrichting van de omgeving als van de verblijfs- en dagrecreatie. Zo kunnen bijvoorbeeld de campings landschappelijk beter ingepast worden. Ook worden mogelijkheden geboden voor uitbreiding en bedrijfsverplaatsing. Specifiek in het achterland is ruimte voor vernieuwende initiatieven. In het project Integraal Kustzonebeheer wordt de lijn uitgezet om de kust in drukke en stille gebieden te verdelen (voor elk wat wils) en hieraan de nodige parkeervoorzieningen te koppelen. Als gevolg van de steeds verder vervagende landgrenzen zal het kooptoerisme zich verder moeten verbreden. Het toeristische fiets-, wandel- en ruiterroutenetwerk kan verder uitgebouwd worden. Dit onder andere door het bestaande netwerk met nieuwe wegen uit te breiden, het vervolmaken van de bewegwijzering en het aanbrengen van meer rustpunten. Eén en ander wordt nader uitgewerkt in het project Mobiliteit als attractie (zie ook kopje mobiliteit). De sector recreatie en toerisme vormt de belangrijkste inkomstenbron van het gebied. De keuze voor de toekomst is er één van beter, niet van meer. Kwaliteit vraagt ook ruimte, ongeveer 200 ha. NADERE STUDIE EN BELEIDS- VORMING Kustbeheer De te nemen maatregelen voor de versterking van de kustverdediging en de hiermee samenhangende ruimte hangen af van de nadere uitwerking van de 3e Kustnota. Een voorzichtige schatting komt nu uit op 600 ha, waarvan een deel reeds gereserveerd is in andere projectonderdelen. De uitkomsten van de studie zijn mede bepalend voor de uitvoering van het plan Kust in Kleuren van de Recron en t Duumpje. Water De benodigde ruimte voor het onderdeel water moet nader uitgewerkt worden. Het gaat dan vooral om zaken zoals terugdringen van de verdroging en het vergroten van de opslag van extreme regenval. Sluis aan Zee Voor Sluis aan Zee wordt een milieu-effectrapportage uitgevoerd. De resultaten van de rapportage moeten inzicht verschaffen in de uitvoeringsmogelijkheden. Deze moeten in het gebiedsprogramma opgenomen worden. Wonen Op bijzondere woonvormen in het buitengebied - (landhuizen met parkachtige voorzieningen) - wordt nog gestudeerd. Ook in de projecten Sluis aan Zee en Cavelot (Cadzand-Bad) zijn mogelijkheden voor wonen voorzien. Financiering De voorfinanciering van de vele grondaankopen die uit het gebiedsprogramma volgen, is ook een onderwerp waar de commissie nog niet uit is.

5 Wonen De gebiedscommissie buigt zich nog over de vraag welke vormen van wonen in het buitengebied toegestaan worden en hoeveel ruimte hiervoor beschikbaar wordt gesteld. Het kan bijvoorbeeld gaan om parkachtige gebieden met woonfuncties. In de projecten Sluis aan Zee en Cavelot (Cadzand-Bad) zijn eveneens nieuwe woonmogelijkheden voorzien. Op de bijzondere woonvormen in het buitengebied wordt nog nader gestudeerd. Ook in de projecten Sluis aan Zee en Cavelot (Cadzand-Bad) zijn mogelijkheden voor wonen voorzien. Kustbeheer Omdat de zeespiegel zeer waarschijnlijk sneller zal stijgen dan eerder voorzien was, zal het versterken van de kustverdediging de komende jaren de nodige aandacht vragen. Het rijk heeft dit dan ook als één van de actiepunten opgenomen in de 3e Kustnota die begin dit jaar verschenen is. West Zeeuwsch- Vlaanderen wordt in deze nota zelfs genoemd als regio die met voorrang aan bod moet komen. Eén van de mogelijkheden is het versterken van de zeewering vanaf de landkant; er komen dan robuustere en bredere duinen. De dijken vragen weer om een andere behandeling. Overigens maken deze verdedigingsmaatregelen het landschap ook aantrekkelijker. Welke maatregelen precies doorgevoerd zullen worden en wanneer dit zal plaatsvinden, is nu nog niet helemaal duidelijk. Het beleid moet nog verder uitgekristalliseerd worden. Desondanks is er toch al een voorzichtige schatting gemaakt van de benodigde ruimte, die uitkomt op 600 ha. Een deel hiervan valt echter binnen andere projectonderdelen van de gebiedsgerichte aanpak, waarvoor reeds ruimte gereserveerd was. De maatregelen voor de versterking van de kustverdediging en de hiermee samenhangende ruimte hangt af van de nadere uitwerking van de 3e Kustnota. Een voorzichtige schatting komt nu uit op 600 ha, waarvan een deel reeds gereserveerd is in andere projectonderdelen. Water Watermanagement, het anders omgaan met water, is actueel. In het denken over water en watersystemen is de laatste jaren een duidelijke omslag opgetreden. De hoofdlijn is nu Meer ruimte voor water en Water is ordenend. Ook in West Zeeuwsch- Vlaanderen, waar water één van de meest beeldbepalende onderdelen van het landschap is, zal dit gevolgen hebben. Het herstel van de kreken vormt een belangrijk aandachtspunt in de gebiedsgerichte aanpak. Bij de kreken die in België doorlopen, zal dit samen met onze buren opgepakt moeten worden. Andere uitgangspunten op het gebied van water zijn het terugdringen van verdroging en het vergroten van de bergingscapaciteit. Dit laatste is nodig om extreme hoeveelheden neerslag op te kunnen vangen. Deze kunnen vervolgens bijvoorbeeld gebruikt worden wanneer zich droge perioden voordoen in de landbouw of natuur. Om een betere opvang, berging en afvoer van water te realiseren, zullen maatregelen getroffen moeten worden zoals het verbreden van de waterlopen en het opheffen van knelpunten in het peilbeheer (het via stuwen, sluizen en gemalen op peil houden van het oppervlaktewater). In en nabij natuurgebieden moet het waterpeil zo natuurlijk mogelijk blijven. Ook de verbetering van de kwaliteit van het oppervlaktewater staat op de actiepuntenlijst. Dit kan gerealiseerd worden door bijvoorbeeld ongezuiverde lozingen in het buitengebied alsnog te zuiveren. Langs kreken en grote watergangen zouden daarnaast bufferzones moeten komen. Overigens staat het omgaan met water niet op zichzelf. Water is verbonden met vele andere sectoren uit de gebiedsgerichte aanpak, zoals landbouw, natuur (onder andere kreekherstel) en toerisme (aanleg van bufferstroken zo veel mogelijk combineren met de aanleg van fiets- en wandelroutes). De hoofdgedachte Meer ruimte voor water en Water is ordenend krijgt in de gebiedsgerichte aanpak verder gestalte. Er worden oplossingen aangedragen voor de verbetering van de kwaliteit van het grondwater en voor problemen als verdroging, voorziening van zoetwater voor de landbouw en ruimte voor de opvang van extreme hoeveelheden neerslag. De hiervoor benodigde ruimte moet nog nader bepaald worden.

6 Milieu en Energie Milieu hangt samen met alle andere sectoren in de gebiedsgerichte aanpak, maar moet zeker ook op zichzelf bezien worden. Aan een goed milieu zitten immers bepaalde eisen vast, zowel nu als in de toekomst, waarop steeds ingespeeld moet worden. Misschien halen we op die manier zelfs wel winst uit het milieu. Want het winnen van zonne-energie of andere vormen van duurzame, milieuvriendelijke energie wordt in de gebiedsgerichte aanpak nog meer gestimuleerd. Ditzelfde geldt voor milieuvriendelijke bedrijfsvoering van met name de recreatie- en landbouwbedrijven. Het lawaai en de stank van bedrijvigheid en verkeer moet teruggedrongen worden. Andere belangrijke aandachtspunten zijn de verbetering van de kwaliteit van het oppervlaktewater en het werken aan gezond, levend water in de kreken en sloten. Omdat milieu samenhangt met alle andere sectoren in de gebiedsgerichte aanpak is hiervoor geen aparte ruimte voorzien. Het benodigde oppervlakte is reeds gereserveerd in de andere projectonderdelen. Mobiliteit Mobiliteit is belangrijk voor iedereen; zowel voor de inwoners, het bedrijfsleven als de toerist en recreant. In de gebiedsgerichte aanpak wordt onder mobiliteit de bereikbaarheid van West Zeeuwsch-Vlaanderen verstaan en de bereikbaarheid van de kernen en de kust in de regio. Beide kunnen op verschillende punten verbeterd worden. De bereikbaarheid van de regio is gebaat bij een betere aansluiting op de Belgische Expresweg. Een goede aansluiting met de Westerscheldetunnel is van belang voor het autoverkeer. De voetgangers en de fietsers kunnen te zijner tijd gebruik maken van het fiets-voetveer tussen Breskens en Vlissingen. De bereikbaarheid en verkeersveiligheid in de regio kunnen verbeterd worden met een Duurzaam Veilig wegennet met rondwegen rond de belangrijkste kernen en goede wegen naar de kust. Ook het autoluw maken van de plattelandswegen en het terugdringen van landbouwverkeer op de doorgaande wegen passen in dit plaatje. Overigens is in het kader van Duurzaam Veilig in West Zeeuwsch-Vlaanderen al veel (pioniers)werk verricht. Ook de komende jaren zullen nog verdere aanpassingen plaatsvinden. Het bestaande fiets- en wandelroutenetwerk kan aantrekkelijker gemaakt worden. Het project Mobiliteit als attractie speelt hierop in. De realisatie van de zes Fiets-Plattelands-Knooppunten en het plaatsen van de kindvriendelijke bankjes in de regio (het ontwerp hiervan is uniek voor West Zeeuwsch-Vlaanderen gemaakt) zijn hier de eerste uitwerkingen van. Maar het project omvat meer vernieuwende ideëen die de komende jaren uitgevoerd worden. Het zich verplaatsen in de regio wordt een echte attractie! Op provinciaal niveau is daarnaast onlangs een kaart uitgebracht waarop alternatieve mogelijkheden van vervoer aangeduid zijn. Verspreid over het kustgebied is behoefte aan ruime, landschappelijk ingepaste parkeerterreinen. Het project Integraal Kustzonebeheer voorziet in de verdeling van de kust in drukke en stille gebieden en de hieraan gekoppelde parkeervoorzieningen. Wist u trouwens dat dit project zo vernieuwend is dat het door het ministerie van verkeer en waterstaat met 9 andere projecten uit Nederland genomineerd is voor een prijsvraag? Eind dit jaar wordt bekend gemaakt welk project de uiteindelijke winnaar is. Voor het verbeteren van de wegen en voor nieuwe paden in de regio wordt 300 tot 400 ha gereserveerd. Verkeersveiligheid vormt hierbij het uitgangspunt. Speciale aandacht gaat daarnaast uit naar milieuvriendelijke, vernieuwende vormen van mobiliteit (project Mobiliteit als attractie ). Dienstverlening en werkgelegenheid Recreatie, toerisme en landbouw zijn belangrijke bronnen van werkgelegenheid voor het gebied, maar kennen relatief lage groeimogelijkheden. Daarom verdienen ook andere sectoren de nodige impulsen. Een brede arbeidsmarkt speelt bovendien in op de trend dat veel jonge, vaak goed opgeleide mensen (het jonge intellectueel kapitaal ) dit gebied verlaten en elders in Nederland werk zoeken. Onder die impulsen wordt onder meer verstaan het verder ontwikkelen van de bedrijventerreinen. Speciale aandacht gaat hierbij uit naar het Techno Park Zeeland in Schoondijke, waar productie en research op hightech gebied centraal staan, en de Vlaschaard in Eede waar transport- en logistieke bedrijven zich kunnen concentreren. Omdat West Zeeuwsch- Vlaanderen een grensgebied is, kan bovendien prima samengewerkt worden met de buren. Vooral in de grensplaats Maldegem liggen kansen om van

7 elkaars kennis en kunde te profiteren. In de Strategische Beleidsvisie Bedrijventerreinen Zeeuwsch-Vlaanderen is voor de verdere ontwikkeling van de bedrijventerreinen in de gemeenten Oostburg en Sluis-Aardenburg 50 ha gereserveerd. In Breskens zouden de economische activiteiten rondom de haven nog meer gekoppeld moeten worden aan de watersport en de visserij. Dit past binnen het beeld dat geschetst is in de Structuurvisie voor Breskens om de kern uit te laten groeien tot een sportieve, stoere en bovenal culinaire badplaats. De werkgelegenheid op het platteland kan gestimuleerd worden GRONDVERWERVING Een deel van de hectare landbouwgrond die volgens de plannen een nieuwe bestemming krijgt, zal moeten worden aangekocht. Verdeeld over de voorziene periode van 15 jaar komt dat neer op zo n 150 tot 200 ha per jaar. In de eerste jaren zal het vermoedelijk om een wat groter oppervlakte gaan, waardoor het gemiddelde in de eindfase weer lager wordt. met de Nieuw Economische Dragers. Dit provinciale beleid ondersteunt landbouwbedrijven bij het verbreden van hun activiteiten, al dan niet op agrarisch gebied. Voor de verdere ontwikkeling van de bedrijventerreinen in Schoondijke, Eede, Oostburg en Breskens en nieuwe bedrijvigheid wordt 50 ha gereserveerd. Door nieuwe bedrijvigheid te ontwikkelen, wordt een betere arbeidsmarkt geboden en het wegtrekken van jongeren beperkt. Cultuurhistorie In de regio zijn op veel plaatsen nog forten, schansen en andere verdedigingslinies te vinden die Er is via de gebruikelijke financieringsbronnen niet genoeg geld om die ambitie waar te maken. Daarom onderzoekt de provincie de mogelijkheden van aanvullende bronnen. Er wordt toegewerkt naar een methode van voorfinanciering via een fonds. De studie naar de voorfinanciering moet bij de presentatie van het ontwerpgebiedsprogramma (eind dit jaar) rond zijn. Na de goedkeuring van het programma kan dan meteen met grondaankoop worden begonnen. herinneren aan de rijke geschiedenis van de regio. Het verdient aandacht deze vestingwerken in ere te herstellen en zo een bijdrage te leveren aan het toeristischrecreatief product. Hiervoor is circa 50 ha benodigd. Het herstel van de cultuurhistorische elementen in West Zeeuwsch-Vlaanderen vraagt om een ruimtebeslag van circa 50 ha. De gebieden waar de natuur de boventoon voert, kunnen in eigendom, beheer en onderhoud van de stichting Het Zeeuwse Landschap of Staatsbosbeheer komen. Dat kan ook gelden voor de natuurgebieden met recreatief medegebruik, mits dat medegebruik beperkt is. Voor de gebieden met een volledige recreatiefunctie komen vrije ondernemers het best in aanmerking. Waar functie verandering door agrarisch natuur- of landschapsbeheer mogelijk is, zal de grond meestal in eigendom van de agrarische sector blijven. In het uitvoeringsprogramma, dat gekoppeld is aan het gebiedsprogramma, komen eigendom, beheer en onderhoud uitgebreid aan bod. FINANCIERING Hoeveel geld exact voor de uitvoering van het gebiedsprogramma zal zijn, is nog niet te zeggen. Dit kan eigenlijk pas vastgesteld worden nadat het uitvoeringsprogramma gereed is. Inmiddels zijn wel ramingen gemaakt en is nagegaan op welke landelijke en Europese subsidies en fondsen op termijn een beroep gedaan zou kunnen worden. STATISTIEKEN Oppervlakte West Zeeuwsch-Vlaanderen: circa ha, waarvan ha nu in gebruik is bij de landbouw Aantal kernen: 17 Aantal inwoners: circa Beroepsbevolking: circa , m.n. geconcentreerd in de kernen Oostburg, Breskens en Sluis Aantal toeristische slaapplaatsen: , waarvan in tweede woningen en op campings en boerderijcampings Aantal toeristische overnachtingen: per jaar Aantal bezoekers Sluis: per jaar Aantal bezoekers kust: op een topdag, op een zonnige dag

8 ZLTO SCHORT WERKZAAMHEDEN OP De ZLTO heeft begin juni besloten de werkzaamheden in de gebiedscommissie West Zeeuwsch- Vlaanderen, het project Veerse Meer en de landinrichting Schouwen-West op te schorten. De belangrijkste reden hiervoor is de tekortschietende financiering door het ministerie van LNV aan de landinrichtingsprojecten. De werkzaamheden worden stilgelegd tot het moment dat er voor de lopende projecten voldoende middelen beschikbaar zijn om volgens planning uitgevoerd te worden. Gebiedscommissie G.L.C.M. de Kok, gedeputeerde landinrichting voorzitter G.H.W. Noordewier, burgemeester Oostburg plv. voorzitter G.P.L. van Daele, wethouder Sluis-Aardenburg lid W.J. de Graaf, dijkgraaf waterschap Zeeuws-Vlaanderen lid J. Ramondt, Agrarisch West Zeeuwsch-Vlaanderen lid T. Kramer, natuur- en milieuorganisaties lid A. Boomert, RECRON lid J. Bruurs, Kamer van Koophandel lid W.W. van Zandbrink, Dienst Landelijk Gebied adviseur J.V.M.R. Vaessen, provincie Zeeland secretaris H. Jonkers, Dienst Landelijk Gebied adjunct-secretaris G. Beckers, provincie Zeeland verslaglegging Streek gebruikers Extern Bestuur: Provincie, Gemeenten, Waterschap, Landbouw, Natuur, Recreatie, Kamer van Koophandel België Bestaande projecten Werkgroep kavelruil Overige bestaande werkgroepen Gebiedscommissie Coördinatiegroep Participerende organisaties o.a.: ZLTO, ZMF, Waterschap Zeeuws- Vlaanderen, Kamer van Koophandel, DLG, Recron, Rijkswaterstaat, provincie, gemeenten, SBB Comité van aanbeveling Communicatie Adviesgroep Adviesgroep Juridische instrumenten Adviesgroep Financieel instrumentarium COLOFON Visie op West Zeeuwsch-Vlaanderen is de nieuwsbrief van de bestuurscommissie gebiedsgerichte aanpak West Zeeuwsch- Vlaanderen. Informatie over het project is verkrijgbaar bij secretaris H. Jonkers van de coördinatiegroep, p/a Dienst Landelijk Gebied, postbus 6, 4460 AA Goes, tel , of bij secretaris J.V.M.R. Vaessen van de bestuurlijke commissie, directie ruimte, milieu en water provincie Zeeland, postbus 165, 4330 LA Middelburg, telefoon De nieuwsbrief wordt drie à vier keer per jaar huis aan huis bezorgd in West Zeeuwsch-Vlaanderen. Een abonnement voor wie buiten de regio woont, is gratis te bestellen bij het provinciaal informatiecentrum, Abdij 9, postbus 6001, 4330 LA Middelburg, telefoon Exemplaren van de nieuwsbrief zijn verkrijgbaar bij: Provinciaal informatiecentrum Zeeland, Abdij 9, postbus 6001, 4330 LA Middelburg, telefoon Gemeente Oostburg, telefoon Gemeente Sluis-Aardenburg, telefoon Waterschap Zeeuws-Vlaanderen, telefoon Uitgave: Bestuurlijke commissie gebiedsgerichte aanpak West Zeeuwsch-Vlaanderen Redactie: Communicatie Adviesgroep Foto s: D. de Kievith, A. Meesters Vormgeving, opmaak en druk: Pieters Grafisch Bedrijf bv, Groede Oplage: