IWT TETRA D-DAG. Eindverslag

Transcriptie

1 IWT TETRA D-DAG Eindverslag

2 1 Inventariseren van de noden en behoeften In een eerste fase werden de behoeften en de noden van de eindgebruikers geïnventariseerd. Er werd gepeild naar de veranderende behoeften inzake kledij bij ouderen en dit in verschillende stadia van hulpbehoevendheid. Daarnaast werd ook gepeild naar de ervaring van de zorgverleners inzake kledingproblemen waarmee zij geconfronteerd worden bij de ouderen, ook bij de uitvoering van hun zorgtaken. Hierbij werd samengewerkt met de zorgproeftuin West-Vlaanderen Online buurten. 1.1 Methodologie De data werden verzameld door middel van focusgroepen met ouderen en met professionals Focusgroepen ouderen Er werden drie focusgroepen met ouderen georganiseerd: focusgroep met thuiswonende ouderen zonder zorgbehoefte; focusgroep met thuiswonende ouderen met zorgbehoefte; focusgroep met ouderen die wonen in een woonzorgcentrum Focusgroepen professionelen Er worden drie focusgroepen met ouderen georganiseerd: focusgroep met thuiswonende ouderen zonder zorgbehoefte; focusgroep met thuiswonende ouderen met zorgbehoefte; focusgroep met ouderen die wonen in een woonzorgcentrum Inclusie- en exclusiecriteria deelnemers focusgroepen De deelnemers aan de focusgroep ouderen moesten aan volgende criteria voldoen: bereid zijn om over kledij te praten in groep geen cognitieve beperkingen hebben De deelnemers aan de focusgroep professionals moesten aan de volgende criteria voldoen: bereid zijn om te praten in groep over hun ervaring met kledingproblemen waarmee zij geconfronteerd worden bij de ouderen, maar ook bij de uitvoering van hun zorgtaken. dagelijks hulp bieden aan ouderen bij het aan-en uitkleden. 1.2 Resultaten Aan de focusgroepen ouderen namen 21 ouderen deel. Het merendeel waren vrouwen (n= 18), zeven hadden geen zorgbehoefte en zeven woonden in het woonzorgcentrum. Aan de focusgroepen professionals namen 17 professionals deel met de volgende functies: Hoofdverpleegkundige (n= 4); Verpleegkundige (n=7); Kinesitherapeut (n=1); Ergotherapeut (n=1); Zorgkundige (n=4). Er was slechts 1 mannelijke deelnemer. Beide groepen zijn het erover eens dat de kledij onderhoudsvriendelijk en kwaliteitsvol moet zijn. De kledij moet makkelijk wasbaar zijn, eenvoudig te strijken en de vorm behouden na verschillende wasbeurten. Voor ouderen die wonen in het woonzorgcentrum moet de kledij ook industrieel gewassen kunnen worden. Damart: beide groepen zijn het erover eens dat Damart als een kwaliteitsmerk gezien wordt. Ouderen geven aan te willen betalen voor kwaliteit. Verder vinden ze de winkel aangepast aan hun verminderde mobiliteit en wordt hier een goede service geleverd. Kleding voor rolstoelgebruikers: beide groepen zijn het erover eens dat zowel broeken als rokken langer moeten zijn bij rolstoelgebruikers, verder dienen ze ook over een hogere taille te beschikken zodat de rug steeds bedekt is. Gecentreerde kledij: men is het erover eens dat ouderen de voorkeur geven aan gecentreerde kledij, kledij die goed aansluit qua vorm. 1

3 Ouderen die volledig mobiel zijn hebben weinig problemen om gewenste kledij te kopen. Bij een verminderde mobiliteit moet er steeds teruggevallen worden op derden, meestal de familie. Het aan- en uittrekken van kledij zorgt voor problemen op verschillende vlakken: Diep reiken om kousen of panty s aan te trekken. Ouderen lossen dit probleem op door om hulp te vragen, neer te zitten of korte panty s te dragen. Beide groepen kennen de kousenaantrekker niet. Sluiting beha s: ouderen zijn te weinig mobiel om hun beha s achteraan te sluiten. Ze lossen dit probleem op door de beha omgekeerd aan te trekken, de beha te sluiten en deze dan te draaien. Wanneer deze te klein is wordt een tussenstukje gebruikt. Over een sluiting vooraan is geen consensus. Alle zorgverstrekkers en slechts enkele ouderen vinden dit een geschikte oplossing. Zowel residenten als thuiswonende ouderen houden ervan om zich op te kleden om weg te gaan. Bij problemen met aan- en uittrekken van kledij vragen residenten om hulp van de zorgverstrekkers. Zij zien dit als een service van het huis en hebben hier geen problemen mee. Er worden slechts weinig aanpassingen aan de kledij uitgevoerd. Sommige ouderen doen dit zelf, anderen laten dit de kinderen of de zaak waar de kledij aangekocht wordt uitvoeren. Speciaalzaken worden slechts zelden ingeschakeld omdat deze te duur gevonden worden. Ouderen geven aan graag kledij op de markt te kopen, hier zouden zowel voor mannen als voor vrouwen kledingstukken met elastiek in de taille verkocht worden. Beiden geven aan dit comfortabel te vinden. Verder wensen ze voor zowel broeken als rokken een verhoogde taille in een stijlvolle stof, welke al dan niet elastisch is. Professionelen geven aan dat, bij thuiswonende ouderen, het functionele aspect van de kledij primeert, terwijl dit in het woonzorgcentrum eerder het esthetische aspect is. De mogelijke redenen hiervoor zijn dat thuiswonenden niet constant andere mensen om zich heen hebben en dus eerder kiezen voor het comfort en de zelfstandigheid. De overgang van kledij waar het esthetische aspect primeert naar kledij waar het functionele primeert zou moeilijk zijn voor zowel de resident als voor de familie. De zorgverstrekkers geven aan dat ouderen vaak oude, niet passende, beha s dragen. De oorzaak hiervan zou zijn dat deze mensen zelf niet naar de winkel kunnen om nieuwe beha s aan te kopen. Zowel het aantrekken van hemden als jurken zou moeilijk zijn voor beide partijen. Bij het aantrekken van hemden moeten de armen ver naar achter gebracht worden en omdat hemdenstof niet elastisch is verloopt dit moeilijk. Jurken aantrekken verloopt ook moeilijk omdat deze volledig over het hoofd moet aangetrokken worden. Professionelen menen dat een jurk, bestaande uit 2 delen, makkelijker aan te trekken zou zijn. Knopen en ritsen dichtdoen wordt ook problematisch gevonden omdat deze te klein zijn. In tegenstelling met de bevraagde ouderen hebben professionelen een uitgesproken mening over hoe de ideale kledij voor ouderen er uit moet zien. Zij zijn er van overtuigd dat aangepaste kledij de zorgzwaarte voor hen zal verminderen en de zelfstandigheid van ouderen zal vergroten. Zij pleiten dus voor aangepaste kledij die op een makkelijke manier kan aangetrokken worden zodat dit pijnvrij en comfortabel verloopt. Kledij die bovendien minder snel vuil wordt, er mooi en niet aangepast uitziet, geen te hoge kostprijs heeft en met in een ruim aanbod in motieven en aanpasbaarheid voorhanden is. Deze kledij zou makkelijk te verkrijgen moeten zijn en zou kunnen aangeboden worden via catalogi, modeshows, internet en thuiszorgwinkels. De professionelen adviseren om de voordelen die deze aangepaste kledij voor de ouderen kan bieden, duidelijk te maken aan de familie want deze laatste blijkt een belangrijke partner te zijn in de aankoop van kledij voor zorgbehoevende ouderen. Vanuit hun bezorgdheid voor comfort hebben de bevraagde professionelen een aantal zeer specifieke voorstellen rond aangepaste kledij voor de meest zorgbehoevende ouderen. Bij kledij die bedlegerige ouderen dragen kan geen klittenband gebruikt worden wegens het gevaar voor aantasting van de huid ter hoogte van de drukpunten. Bovendien kan de kledij voor deze groep korter zijn: korte nachthemden zijn hier praktischer. Bij deze ouderen en ouderen die rolstoel gebonden zijn zou kledij die volledig te openen is die zeer handig zijn. Een elastiek onderaan de broekspijp is dan weer onhandig bij mensen met een urinesonde en een beencollector. Algemeen worden strakke manchetten of boorden aan armen en benen negatief ervaren vanwege het afsnoerend effect. 2

4 Gezien familieleden een grote impact hebben bij de aankoop van kledij van zorgbehoevende ouderen dienen zij en de eindgebruikers goed geïnformeerd te worden rond aangepaste kledij. De familieleden zouden zelf zelden aan aangepaste kledij denken dus is het essentieel om hen tijdig te informeren. De voordelen zoals een langere zelfstandigheid en hoger comfort bij het dragen en het aan-en uitkleden dienen zeker aan bod te komen. Een stijlvolle stof geniet de voorkeur, zelfs bij meer comfortabele, functionele kledij. De aanpassingen aan de kledij dienen verder discreet te zijn gezien de overgang naar meer functionele kledij, zowel voor ouderen als voor de familie, een moeilijke stap is wegens de negatieve connotatie die hieraan gegeven wordt. Ter uitbreiding en bevestiging van de resultaten werd door de studenten ergotherapie een enquête afgenomen bij de bezoekers van de REVA beurs op april Finaal konden we besluiten dat er wel degelijk een markt is voor aangepaste kledij, maar dat het belangrijk is om personen reeds vanaf jongere leeftijd hiermee in contact te brengen. Comfort en gemakkelijk aan- en uitkleden zijn belangrijke aandachtspunten. Om deze producten tot bij de doelgroep te brengen, is er nood aan een uitgekiende marketingstrategie die ervoor zorgt dat er reeds op jongere leeftijd aandacht is voor dergelijke kledij. Een mogelijke piste die veel bijval geniet bij de gebruikers is het opzetten van een platform voor Experience shopping. 2 Database Er werd een database (Access) gecreëerd met daarin bestaande producenten en aanbieders van kledij voor ouderen. Deze databank werd aangelegd om de actueel aangeboden producten en materialen, ontwerp- en afwerkingstechnieken en relevante bedrijven die zich richten op de markt van kledij voor ouderen in kaart te brengen. Naast de contactgegevens worden ook producten, merknamen en doelgroepen (mannen, vrouwen) van elk bedrijf opgelijst in de databank. De database werd nog aangevuld met producenten en leveranciers van specifieke grondstoffen (bvb. "smart fabrics), software (bvb. voor 3D ontwerp), apparatuur (laser-cutting, confectie), accessoires (bvb. aangepaste sluitingen, nieuwe functionaliteiten) en relevante diensten (3D-scanning). 3 Digital Factory of the Future Uit dit onderzoek is bovendien gebleken dat de technologie beschikbaar is om gepersonaliseerde kledij te ontwerpen en te produceren. DITF Denkendorf ontwikkelde samen met Asyst en Ergosoft het Simulate, Print & Go principe. Helaas is dit weinig of niet toegankelijk voor de bedrijven. Het is immers software-gebonden. Bovendien is de investering te groot voor de gemiddelde KMO of zelfs MO. De confectiesector bestaat voor 90 % uit KMO s. 4 Besluit Hoewel de meeste bedrijven zich bewust zijn van de nood aan aangepaste kledij, blijkt uit gesprekken en desktop research dat hoofdzakelijk kleine nichespelers actief zijn in dit domein. Bedrijven die van origine zich eerder richtten op oudere consumenten vertonen een tendens om te verjongen (bv. Mayerline, Damart, ). Er dient onderscheid gemaakt te worden in twee types kledij: - Kledij aangepast ifv een bepaald zorgprobleem - Kledij aangepast ifv actief ouder worden Het is belangrijk dat de kledij in geen geval stigmatiserend werkt. De aanpassingen dienen dan ook onzichtbaar te zijn. Alle stakeholders zijn het ermee eens dat marketing zeer belangrijk is in dit verhaal en het dus ook moet meegenomen worden in een vervolgtraject. Gebruikers dienen reeds op jongere leeftijd bewust gemaakt worden van het bestaan van aangepaste kledij. Dit zou eventueel kunnen via Experience shopping. 3

5 5 Vervolgtraject In overleg met de gebruikers en partners werd beslist om het vervolgtraject uit te werken op Europees niveau en dit om volgende redenen: Vergrijzing is een uitdaging op Europees niveau In vele lidstaten lopen een aantal gelijkaardige initiatieven als D-DAG zoals TAGS, Smart FIT-IN, Net als in België, zijn het in andere landen ook hoofdzakelijk kleine bedrijven die aangepaste kledij op de markt brengen In juni 2015 werd in Brussel de TAGS (Textiles fort he Ageing Society) workshop georganiseerd. Dit was een initiatief van de partners van het gelijknamige FP7 project. Deze workshop had tot doel onderzoeksthema s te detecteren en consortia samen te stellen die verder onderzoek in dit thema willen initiëren. Een van de geselecteerde onderzoeksthema s is de ontwikkeling van een platform waar aangepaste kledij, gebaseerd op de standaard high street brands wordt aangeboden. Dit idee omvat zowel het technische als het marketing aspect. 4