Concept Initiatiefvoorstel PvdA-GroenLinks Visie duurzaamheid. Initiatiefvoorstel PvdA-GroenLinks

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Concept Initiatiefvoorstel PvdA-GroenLinks Visie duurzaamheid. Initiatiefvoorstel PvdA-GroenLinks"

Transcriptie

1 Initiatiefvoorstel PvdA-GroenLinks Onderwerp: Datum commissie: 18 april 2013 Datum raad: Nummer: Documentnummer: Steller: Toine van de Ven Fractie: PvdA-GroenLinks Samenvatting In de Vughtse gemeenteraad is de laatste jaren al vaak aandacht gevraagd voor verschillende initiatieven om het Vughtse beleid duurzamer op te zetten. Op basis van een informatieavond in december 2011, heeft het college in april 2012 een aanpak duurzaamheid vastgesteld. Desondanks vindt PvdA-GroenLinks dat er meer bereikt kan worden. In dit initiatiefvoorstel doet de partij een voorstel voor een ambitieuzer duurzaamheidsbeleid. Als eerste wordt daartoe een voorstel gedaan voor een visie op duurzame ontwikkeling en de rol van de gemeente daarbij. Hierbij is veel aandacht voor de voorbeeldrol van de gemeente. Vervolgens worden drie lange termijndoelen voorgesteld, als de ambities voor Vught. Deze ambities zijn gericht op: Energie Biodiversiteit Mobiliteit. Tot slot worden suggesties gedaan voor de vertaling van de visie en ambities naar de uitvoering. Daartoe worden in het initiatiefvoorstel meermaals voorbeelden genoemd van mogelijke initiatieven die de gemeente kan oppakken. Tot slot wordt voorgesteld om duurzaamheid nadrukkelijker te verankeren in de bestuurlijke besluitvorming door in elk raadsvoorstel een duurzaamheidsparagraaf op te nemen. Aan de gemeenteraad wordt gevraagd te besluiten de visie, de drie lange termijndoelen en de verplichte duurzaamheidsparagraaf vast te stellen. Tot slot wordt de gemeenteraad gevraagd het college opdracht te geven de visie en ambities verder uit te werken en te vertalen naar de uitvoering. 1

2 1. Aanleiding Het brede en abstracte begrip duurzaamheid krijgt in Vught al op verschillende manieren invulling. Inwoners ontplooien initiatieven, bedrijven ondernemen maatschappelijk verantwoord en organisaties zijn actief voor tal van prijzenswaardige doelen. Ook binnen het gemeentebestuur krijgt duurzaamheid aandacht. Raadsbreed zijn de afgelopen jaren voorstellen gedaan om het Vughtse beleid bewust te verduurzamen. Denk daarbij onder andere aan: een actief armoedebeleid, groene stroom, geen chemisch onkruidbestrijding, de Millenniumgemeente, kindveilige schoolroutes, duurzaam bouwen, duurzaamheidsleningen etc. Maar ondanks al deze mooie voornemens, ontbreekt het nog aan echt duurzaamheidsbeleid. De voornemens worden minimaal ingevuld en de samenhang ontbreekt. Uit het rapport van SRE Milieudienst blijkt dan ook dat de ambitie en de realiteit nog ver uit elkaar liggen (zie bijlage 1). Vught scoort middelmatig op de lokale duurzaamheidstoets. Daarbij is het Vughtse beleid zeer versnipperd en ontbreekt de coördinatie. En het ontbreekt aan beleid waarin ambities voor Vught zijn vastgelegd om uitgevoerd te worden. Ook de wensen uit het coalitieakkoord Samen, anders, zeker nu worden niet gerealiseerd. Zo ontbreekt nog steeds de gewenste duurzaamheidsparagraaf bij raadsvoorstellen en ligt de nadruk op het economisch aspect. Na aanleiding van een informatieavond in december 2011 heeft het College de raad een bespreekstuk voorgelegd over de aanpak duurzaamheid. Hierin zijn enkele van de gebreken die door SRE Milieudienst geconstateerd zijn opgepakt. Maar tegelijkertijd wordt er bewust gekozen voor een beknopte aanpak, omdat het economisch klimaat niet mee zit. PvdA-GroenLinks vindt dit onvoldoende. Een hoger ambitieniveau is gewenst. Reden voor PvdA-GroenLinks om zelf met dit initiatiefvoorstel te komen. 2. Inhoud initiatiefvoorstel In dit initiatiefvoorstel doet PvdA-GroenLinks verschillende voorstellen om het Vughtse duurzaamheidsbeleid een impuls te geven en ambitieuzer op te pakken. Allereerst wordt beschreven waarom PvdA-GroenLinks vindt dat er een extra impuls nodig is. Ook wordt ingegaan op het belang van duurzaamheidsbeleid door de gemeente. Vervolgens wordt kort ingegaan op het begrip duurzaamheid en de duurzaamheidsdriehoek. Na deze toelichting op de reden voor het initiatief en het onderwerp, wordt de voorstellen behandeld. Allereerst wordt voorgesteld om een visie duurzaamheid vast te stellen. Deze visie vormt het kader voor het handelen van de gemeente. Dit wordt verder vertaald in drie lange termijndoelen om als gemeente Vught zelf naartoe te werken. Daarnaast wordt een aanzet gegeven voor de vertaling van de kaders naar de uitvoering. Het initiatiefvoorstel wordt afgerond met de financiële paragraaf, de duurzaamheidsparagraaf en het voorgestelde raadsbesluit. 3. Verbeterpunten voor het duurzaamheidsbeleid PvdA-GroenLinks vindt dat er meer bereikbaar is dan de resultaten van het bespreekstuk Aanpak duurzaamheid ( ). De partij herkent te weinig van haar voorstellen in deze aanpak en wil middels dit initiatiefvoorstel het Vughtse duurzaamheidsbeleid een impuls geven. PvdA-GroenLinks noemt daarvoor vier verbeterpunten: Maak ambities het uitgangspunt in plaats van financiën Het College beroept zich op het economisch klimaat om de ambities te temperen. Er wordt gekeken naar wat mogelijk is binnen het (te) beperkte budget. PvdA- GroenLinks wil juist beginnen bij de ambitie; wat willen we samen realiseren in Vught? Vervolgens moet die ambitie worden vertaald in concrete acties waar budget voor nodig is. Door uit te gaan van de ambitie, wordt creativiteit gestimuleerd om die ambitie te realiseren. Ontwikkel een visie met een lange termijndoel 2

3 Concept Initiatiefvoorstel PvdA-GroenLinks Het bespreekstuk Aanpak duurzaamheid geeft e weinig concrete doelen aan. Er wordt voorgesteld om een beperkt budget beschikbaar te stellen voor projecten, zonder meetbare doelen mee te geven aan deze projecten. PvdA-GroenLinks wil juist graag een lange termijn doel stellen om naartoe te werken. In stappen werken aan de realisatie van een ambitie. Meetbare stappen, waardoor ook de voortgang zichtbaar gemaakt kan worden. Neem als gemeente het voortouw PvdA-GroenLinks wil dat de gemeente actief initiatieven neemt en zelf het goede voorbeeld geeft. Het College kiest er echter voor om af te wachten en mogelijk later aan te sluiten als een initiatief een duidelijke meerwaarde heeft. Er wordt te veel uitgegaan van incidenteel ondersteunen van initiatieven vanuit de samenleving en te weinig eigen initiatieven ondernomen. PvdA-GroenLinks wil meer aandacht voor de voorbeeldrol en de positieve bijdrage die actieve participatie van de gemeente kan hebben. Activiteiten van de gemeente moeten zichtbaar zijn Datgene dat de gemeente op dit moment al wel doet, is te weinig zichtbaar. PvdA- GroenLinks vindt dat de gemeente haar voorbeeldrol meer moet invullen door de ambities te vertalen in tastbare resultaten. Inwoners moeten zien dat de gemeente serieus werk maakt van duurzame ambities. De raad heeft nu de kans om deze ambities mede vorm te geven. In dit initiatiefvoorstel worden daarvoor voorstellen gedaan. Dit past volgens PvdA-GroenLinks beter bij de eerder geuite wensen van de raad en geeft het kader dat volgens het rapport van SRE Milieudienst ontbreekt. 3.1 Actief inzetten op duurzame ontwikkeling Iedereen heeft zijn of haar eigen reden om zich actief in te zetten voor duurzame ontwikkeling. De een vindt dat we de aarde als een rentmeester moeten beheren, de ander hecht er intrinsieke waarde aan. PvdA-GroenLinks vindt dat we de aarde te leen hebben van onze kinderen en van hun kinderen. Daarom dienen we haar ook zo achter te laten dat ook toekomstige generaties nog prettig kunnen leven en genieten. Om dat te realiseren, moeten we nu bewuste keuzes maken. Daarom zet PvdA-GroenLinks zich actief in om duurzame ontwikkeling nadrukkelijker onder de aandacht te brengen en als leidraad voor het handelen te gebruiken. De gemeente dient hierbij in de ogen van PvdA- GroenLinks een actieve voorbeeldrol te vervullen. 4. Het begrip duurzaamheid De aandacht voor duurzaamheid krijgt een steeds groter maatschappelijk draagvlak. Duurzame ontwikkeling werd als eerste geagendeerd door de Club van Rome, een groep particulieren uit alle werelddelen, die zich bezorgd toonden over de toekomst van de wereld. Daarbij keken ze naar de samenhang van diverse wereldproblemen zoals bevolkingsgroei, voedselproductie, industrialisatie, uitputting natuurlijke hulpbronnen en (milieu)vervuiling. De door de Club van Rome aangekaarte problematiek kreeg wereldwijd aandacht met het verschijnen van het rapport De grenzen aan de groei in En de thema s van toen zijn nog steeds actueel. Het standaardwerk over duurzaamheid is nog steeds het Brundtland rapport, oftewel het rapport Our common future van de VN-commissie onder leiding van de toenmalige Noorse premier Gro Harlem Brundtland uit In dit rapport wordt een duidelijk verbinding gelegd tussen economische groei, milieuvraagstukken en armoede- en ontwikkelingsproblematiek. Het rapport stelt dat armoede een belemmering vormt voor duurzaam gebruik van de natuurlijke omgeving en dat integratie van natuurbehoud en economische ontwikkeling nodig is voor duurzame ontwikkeling. Duurzaamheid krijgt in verschillende vormen steeds meer maatschappelijke aandacht en draagvlak. Maatschappelijk verantwoord ondernemen, energiecoöperaties, ontwikkelingshulpprojecten etc. Meer aandacht voor duurzaamheid van de gemeente Vught past in deze ontwikkeling en bij de bekende slogan Think global, act local. 3

4 4.1 Definitie van duurzaamheid In het Brundtland rapport is de definitie van duurzame ontwikkeling verwoord: Ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen. 4.2 People, planet, profit Bij duurzame ontwikkeling is dus sprake van een ideaal evenwicht tussen sociaalculturele (people), ecologische (planet) en economische (profit) aspecten, nu en in de toekomst. Dit ideale evenwicht maken we zichtbaar en meetbaar, door de samenhang te verbeelden in de duurzaamheidsdriehoek. De drie punten van deze driehoek omvatten een reeks aan onderwerpen, waar besluiten effecten op hebben. Bij sociaal-culturele aspecten moet onder andere worden gedacht aan sociale participatie, veiligheid, de leefomgeving, gezondheid en onderwijs. Ecologie betreft onder meer het landschap, natuur, water en de lucht. En bij economische aspecten hoort bijvoorbeeld arbeid, kapitaal, kennis en infrastructuur. Deze opsommingen zijn niet uitputtend, maar geven de brede impact van het begrip duurzaamheid weer. Bij duurzame ontwikkeling wordt een handeling afgemeten aan de effecten op alle drie de aspecten. Een besluit ter stimulering van de economie, wordt ook gewogen op de effecten op sociaal-culturele en ecologische aspecten. De duurzaamheidsdriehoek: balans tussen people, planet en profit Idealiter mag zo n besluit ten gunste van een aspect, geen nadelige effecten voor een of beide andere aspecten hebben. Maar het belangrijkste is dat wanneer besluiten worden genomen, er een bewuste afweging plaats vind. 5. Uit het rapport van SRE Milieudienst blijkt dat in Vught een duidelijke ambitie ontbreekt. PvdA-GroenLinks wil de ambitie voor Vught duidelijk vastleggen in dit initiatiefvoorstel. Daarbij wordt uitgegaan van de volgende uitgangspunten: De gemeente Vught stelt zich actief op en neemt zelf initiatieven. Daar waar anderen initiatief nemen, toont de gemeente zich een geschikte partner. De gemeente geeft zelf het goede voorbeeld in haar bedrijfsvoering en beleid. In alle onderdelen van het gemeentelijk beleid moeten de effecten op de aspecten van de duurzaamheidsdriehoek gewogen worden. De gemeente stelt lange termijndoelen. Deze fungeren als stip op de horizon om in stapjes naartoe te werken. De inzet van de gemeente is zichtbaar voor anderen. Dit ondersteunt de voorbeeldfunctie van de gemeente. De effectiviteit van de gemeentelijke inzet is meetbaar. Vooraf worden doelen geformuleerd, waaraan resultaten getoetst worden. Op basis van deze uitgangspunten, wordt een volgende voorstel gedaan voor de visie van de gemeente Vught op duurzaamheid. Dit voorstel luidt als volgt: De gemeente Vught wil als lokale overheid actief bijdragen aan duurzame ontwikkeling. We zijn ons ervan bewust dat keuzes die we hier en nu maken, effect hebben op anderen elders en later. Daarom kiezen we voor duurzaamheid als leidraad voor het handelen van de gemeente. Dat betekent voor het handelen van de gemeente zelf, dat we het goede voorbeeld geven. Dat is zichtbaar in de bedrijfsvoering en het beleid van de gemeente Vught. Daarnaast kiezen we speerpunten. Onderwerpen waar we als 4

5 Vught een extra ambitie laten zien. Waar de inzet van de gemeente zichtbaar wordt gemaakt. Tot slot erkennen we als gemeente er niet alleen voor te staan. We willen een partner zijn voor inwoners, bedrijven en organisaties die duurzame initiatieven ontplooien. Daartoe staan wij open voor ideeën en willen we actief participeren in maatschappelijke initiatieven. Deze visie moet worden vertaald naar ambities, doelstellingen en uitvoeringsplannen. Maar in al deze uitwerkingen wordt teruggepakt op deze visie, waarin de kern zoals de gemeente tegen duurzaamheid en haar rol daarbij aan kijkt wordt weergegeven. 6. Ambities Ambitie tonen, is keuzes maken. Het is niet realistisch om te veronderstellen dat de gemeente op alle onderwerpen maximaal kan inzetten op duurzaamheid. Er zijn ook onderwerpen waar de gemeente juist niet de aangewezen partij is om het voortouw te nemen. Om ambitie te tonen, worden naast de weging van de balans tussen de aspecten van de duurzaamheidsdriehoek, drie lange termijndoelen gekozen. Deze lange termijndoelen zijn de terreinen waarop de gemeente Vught zich een hoge ambitie oplegt, het goede voorbeeld wil geven en deze inzet duidelijk zichtbaar wil maken. 6.1 Keuze lange termijndoelen Het maken van een keuze voor drie lange termijndoelen uit alle onderwerpen die mogelijk zijn, is vanzelfsprekend selectief en voor discussie vatbaar. In dit initiatiefvoorstel is uitgegaan van enkele criteria om de keuzes te onderbouwen. Deze criteria zijn: Het onderwerp moet binnen de invloedsfeer van de gemeente vallen. De gemeente Vught moet zelf invloed hebben op het onderwerp, om de doelstelling ook te kunnen halen. De resultaten die geboekt worden zijn zichtbaar in de gemeente. Inwoners maar ook passanten zien de inzet van de gemeente duidelijk terug. Er is een bovengemiddelde ambitie mogelijk. De doelstelling is niet per direct te realiseren, maar er zijn stappen nodig om naar de doelstelling toe te werken. De effecten van de doelstelling zijn te meten. Er wordt aantoonbaar een bijdrage aan duurzame ontwikkeling geleverd. Op basis van deze vier criteria, wordt voorgesteld te kiezen voor de volgende drie onderwerpen (zie bijlage 2 voor de onderbouwing): Energie Biodiversiteit Mobiliteit 6.2 Lange termijndoel 1: Energie Voorgesteld wordt om te kiezen voor een hoge ambitie op energie. Doel bij deze ambitie is om het gemeentelijke energieverbruik terug te dringen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de principes van de trias energetica, oftewel 1. het beperken van de energievraag, 2. gebruik van duurzame energie en 3. fossiele brandstoffen zo optimaal mogelijk gebruiken. De gemeente kan het eigen energieverbruik terugdringen door nieuwe investeringen af te wegen tegen deze doelstelling. Daarnaast zijn extra investeringen in bijvoorbeeld duurzame energie mogelijk. Hiermee geeft de gemeente zelf het goede voorbeeld. Daarnaast is ook een spin-off mogelijk. Bijvoorbeeld door als gemeente gezamenlijk bij bedrijven en inwoners in te kopen en daarmee voor alle partijen besparing te behalen. Voor dit lange termijndoel, is de volgende meetbare ambitie geformuleerd: In 2030 is het energieverbruik van de gemeente Vught met 50% teruggedrongen ten opzichte van

6 De voortgang op deze doelstelling kan eenvoudig meetbaar gemaakt worden door het energieverbruik te meten. Dat betekent dat als indicatoren het elektriciteitverbruik (kwh), gasverbruik (m3) en brandstofverbruik (liter) gebruikt kunnen worden. Hieraan kan worden afgemeten of de inzet van de gemeente effectief is en of we op koers zijn om de doelstelling te behalen. Dit kan de gemeente Vught bijvoorbeeld doen: Zonnepanelen op alle gemeentelijke accommodaties Energieverbruik van de gemeente zichtbaar maken met toonmeters Nieuwe wagens van de BOR op groen gas of elektriciteit Isoleren gemeentelijke accommodaties Samen inkopen met inwoners en bedrijven Energiezuinigere apparatuur aanschaffen. 6.3 Lange termijndoel 2: Biodiversiteit Vught kent een groene leefomgeving. Veel van het groen binnen de gemeente is echter wel gecultiveerd tot kijkgroen. Dat wil zeggen dat het gaat om strakke grasveldjes en dezelfde struiken. Het oogt groen, maar de biodiversiteit is beperkt. Terwijl biodiversiteit van groot belang is voor ons ecosysteem. Daarom wordt voorgesteld om meer te investeren in biodiversiteit binnen de gemeente. Als teken van biodiversiteit worden vier dieren benoemd als kensoorten. Zoals de grutto dat al jaren is voor het gebied De Gement. Daarnaast wordt voorgesteld te kiezen voor de honingbij, oranjetipje en groenling (zie bijlage 3 voor verdere uitleg). Bij elke herinrichting van de openbare ruimte wordt nadrukkelijk rekening gehouden met aanpassingen die deze kensoorten ten goede komen. Hiermee wordt niet alleen deze kensoorten ondersteunt, maar ook alle soorten die in het ecosysteem van de kensoorten leven. Voor dit lange termijndoel, is de volgende meetbare ambitie geformuleerd: In 2030 is 75% van het openbaar groen binnen de bebouwde kom van Vught ingericht voor de kensoorten. De voortgang op deze doelstelling kan meetbaar worden gemaakt door de hoeveelheid groen binnen de bebouwde kom te meten die opnieuw is heringericht ten behoeve van de kensoorten. Daarnaast kan ook de effectiviteit daarvan worden gemeten door tellingen van de kensoorten. Hieraan kan worden afgemeten of de inzet van de gemeente effectief is en of we op koers zijn om de doelstelling te behalen. Dit kan de gemeente Vught bijvoorbeeld doen: Natuurlijke oevers aanleggen Plantsoenen beplanten met diversiteit aan planten en struiken Plantsoorten uitzoeken die in ecosysteem van de kensoorten passen Meer leerroutes natuur- en milieueducatie opzetten voor bewustwording Stimuleren biodiversiteit in de achtertuin 6.4 Lange termijndoel 3: Mobiliteit Voorgesteld wordt om te kiezen het stimuleren van vervoer te voet, per fiets en met het openbaar vervoer. Vooral binnen de gemeente moeten inwoners zich gemakkelijk kunnen verplaatsen, zonder de auto te hoeven gebruiken. Voorzieningen moeten daarvoor gemakkelijk te voet, met de fiets en met het openbaar vervoer te bereiken. Voor de fiets zijn er goede voorzieningen om deze veilig te stallen. Om dit te realiseren moeten de verkeersstructuur en de voorzieningen in de openbare ruimte worden aangepast. Met als doel om binnen de gemeente minder korte afstand autobewegingen te hebben. Voor dit lange termijndoel, is de volgende meetbare ambitie geformuleerd: 6

7 In 2030 is het aantal vervoersbewegingen per fiets voor korte afstanden in Vught verdubbeld ten opzichte van Om de voortgang op deze doelstelling te meten, kan gebruik worden gemaakt van verkeersmetingen. Daaruit kan worden afgeleid of er daadwerkelijk meer gebruik wordt gemaakt van de fiets voor korte ritten. Daarnaast kunnen de aanpassingen aan de wegenstructuur en de extra fietsvoorzieningen worden gekwantificeerd. Hieraan kan worden afgemeten of de inzet van de gemeente effectief is en of we op koers zijn om de doelstelling te behalen. Dit kan de gemeente Vught bijvoorbeeld doen: Verbeteren fietsenstallingen en voorzieningen Doorgaande hoofdfietsroutes voorrang geven Gebruik van deelauto s stimuleren Wegenstructuur zo inrichten dat auto s naar buitenste ring dorp worden geleid Veilige loop- en fietsroutes naar scholen aanleggen 7. Vertaling naar de uitvoering De voorgestelde visie en lange termijndoelen moeten nog vertaald worden naar de uitvoering. Het voorstel is het college opdracht te geven de kaders van dit initiatiefvoorstel ter hand te nemen en verder uit te werken. Deels kan dat in de reguliere bedrijfsvoering. Bij afvalbeleid moet continu gezocht worden naar aanpassingen die dichter bij het principe afval = grondstof komen. In het inkoopbeleid kan meer rekening gehouden worden met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt (social return en inbesteden) en kunnen grotere opdrachten worden opgeknipt om ook kleine, lokale ondernemers kansen te bieden. Bij nieuwbouwprojecten kan meer nadruk op het ambitieniveau in de Gemeentelijke Praktijk Richtlijn (GPR) voor duurzaam bouwen worden gelegd. Daarnaast moeten de lange termijndoelen worden vertaald naar stappenplannen. Elk jaar moet een plan worden voorgelegd aan de gemeenteraad om aan te geven wat er dat jaar voor stappen gezet worden om dichter bij het lange termijndoel te komen. Vught een Millenniumgemeente. Maar hoe verder uitbouwen? 7.1 Duurzaamheidsparagraaf De vertaling van de visie moet ook terug te zien zijn in de bestuurlijke besluitvorming. Daarom wordt voorgesteld om een duurzaamheidsparagraaf op te nemen in elk raadsvoorstel. Niet alleen wanneer dit vanzelfsprekend relevant is, maar juist ook wanneer het niet relevant lijkt. Dat is het moment dat inderdaad moet worden afgewogen of een besluit inderdaad geen effect heeft op een van de andere aspecten uit de duurzaamheidsdriehoek. 8. Financieel kader Voor duurzaamheid is structureel een budget van ,- opgenomen in de programmabegroting. Dit budget is over drie posten verdeeld: ,- voor de coördinatie van de gemeentelijke inzet ,- voor uitvoering en deelname aan projecten ,- voor deelname aan incidentele projecten 7

8 In dit initiatiefvoorstel wordt geen voorstel gedaan voor extra financiële middelen ten behoeve van de visie en de lange termijndoelen. De voorgestelde visie en ambities zullen moeten worden vertaald naar de uitvoering en daar past een financieel plaatje bij. Een deel van de benodigde middelen kan uit de reguliere bedrijfsvoering worden gehaald, door bewuste keuzes te maken. Daarnaast is extra budget gewenst om investeringen te doen. Dit budget dient jaarlijks door de raad te worden vastgesteld bij de behandeling van de begroting. De hoogte van het budget dat de raad ter beschikking stelt, heeft geen invloed op de lange termijndoelstellingen maar enkel op het moment waarop deze bereikt kunnen worden. Als er in een jaar weinig budget ter beschikking is, kan er slechts een kleine stap gezet worden. Als er meer budgettaire ruimte is, kan er een grote stap gezet worden. Maar steeds met de lange termijndoelen voor ogen. 9. Duurzaamheidsparagraaf Dit voorstel heeft een positief effect op alle aspecten van de duurzaamheidsdriehoek. Er wordt bewust gekozen voor een integrale aanpak van duurzaamheid binnen de gemeente Vught. Dus geen versnipperde aanpak meer. Daarnaast wordt er een extra impuls gegeven met het stellen van drie lange termijndoelen. Met het lange termijndoel energie wordt zowel een economisch als een ecologisch voordeel behaald. Door zelf meer duurzame energie op te wekken, hoeft de gemeente minder energie in te kopen én wordt het milieu minder belast. Het lange termijndoel biodiversiteit heeft een positieve impuls voor de ecologie. Maar daarnaast is het ook een verbetering van de leefbaarheid. Het lange termijndoel mobiliteit kan een negatief effect hebben op economie, in de zin van bereikbaarheid per auto. Dit is echter niet per definitie zo en moet in de uitwerking zichtbaar worden. Daarbij is het sociaal-culturele en ecologische positieve effect groot. De grootste winst zit echter in het bewust afwegen van de balans tussen sociaalcultureel, ecologisch en economisch. Dat moet beter geborgd worden door de integrale aanpak in de organisatie én door de duurzaamheidsparagraaf in de bestuurlijke besluitvorming. 10. Besluit Op basis van dit initiatiefvoorstel, wordt aan de raad gevraagd om het volgende besluit te nemen: De visie op duurzaamheid vast te stellen; De drie lange termijndoelen vast te stellen; Vast te stellen dat in elk raadsvoorstel een duurzaamheidsparagraaf wordt opgenomen; Het college opdracht te geven om de visie en ambities verder uit te werken en te vertalen naar de uitvoering. Bijlagen 1. Rapport SRE Milieudienst 2. Onderbouwing keuze onderwerpen lange termijndoelen 3. Uitleg voorgestelde kensoorten 8

Concept Initiatiefvoorstel PvdA-GroenLinks Visie duurzaamheid. Initiatiefvoorstel PvdA-GroenLinks

Concept Initiatiefvoorstel PvdA-GroenLinks Visie duurzaamheid. Initiatiefvoorstel PvdA-GroenLinks Initiatiefvoorstel PvdA-GroenLinks Onderwerp: Datum commissie: 10 oktober 2013 Datum raad: 24 oktober 2013 Nummer: Documentnummer: Steller: Toine van de Ven Fractie: PvdA-GroenLinks Samenvatting In de

Nadere informatie

Samen werken aan een duurzaam Hellendoorn. Collegebesluit 14 mei 2013. Raadsbesluit 29 oktober 2013.

Samen werken aan een duurzaam Hellendoorn. Collegebesluit 14 mei 2013. Raadsbesluit 29 oktober 2013. Samen werken aan een duurzaam Hellendoorn Collegebesluit 14 mei 2013. Raadsbesluit 29 oktober 2013. 1 Samenvatting Definitie duurzaamheid volgens Brundtland Aanmelden als Millenniumgemeente Speerpunten:

Nadere informatie

Van : L. de Ridder DMS nr: 11.04347 Aan : Gemeenteraad Datum : 19 mei 2011 Onderwerp : Start duurzaamheidsbeleid c.c. :

Van : L. de Ridder DMS nr: 11.04347 Aan : Gemeenteraad Datum : 19 mei 2011 Onderwerp : Start duurzaamheidsbeleid c.c. : INTERN MEMO Van : L. de Ridder DMS nr: 11.04347 Aan : Gemeenteraad Datum : 19 mei 2011 Onderwerp : Start duurzaamheidsbeleid c.c. : Aanleiding Duurzaamheid is een speerpunt in het coalitieakkoord en het

Nadere informatie

Gemeenteraad. Motie. Datum : 30 juni : ChristenUnie, CDA, Gemeentebelangen. : Duurzaamheid in Hoogeveen

Gemeenteraad. Motie. Datum : 30 juni : ChristenUnie, CDA, Gemeentebelangen. : Duurzaamheid in Hoogeveen Gemeenteraad Motie Datum : 30 juni 2016 Fractie Onderwerp : ChristenUnie, CDA, Gemeentebelangen : Duurzaamheid in Hoogeveen De raad van de gemeente Hoogeveen in vergadering bijeen op 30 juni 2016, Constateert

Nadere informatie

VNG Raadsledencampagne

VNG Raadsledencampagne Duurzaam Drimmelen VNG Raadsledencampagne Klimaat niet zonder de Raad Invloed raadsleden Borging beleid Collegiaal bestuur Collegeakkoord 2010-2014 Duurzame ontwikkeling: Een ontwikkeling die kan voorzien

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel PvdA-GroenLinks

Initiatiefvoorstel PvdA-GroenLinks Initiatiefvoorstel PvdA-GroenLinks Onderwerp: social return en inbesteden Datum commissie: 6 juni 2013 Datum raad: Nummer: Documentnummer: Steller: Eric Dammingh Fractie: PvdA-GroenLinks Samenvatting Meedoen

Nadere informatie

Strategie duurzaam inkopen

Strategie duurzaam inkopen Strategie duurzaam inkopen Gemeente Franekeradeel, afdeling Bouwen en Milieu Minke Lotens - Eichhorn Augustus 2010 status: Definitief Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 Aanleiding 3 Kaders 3 Het begrip duurzaam

Nadere informatie

OplegvelRaadsvoorstel Initiatiefvoorstel Duurzaam eindhoven

OplegvelRaadsvoorstel Initiatiefvoorstel Duurzaam eindhoven Griffie gemeenteraad Raadsnummer 10R4068 Inboeknummer Beslisdatum B&W Dossiernummer OplegvelRaadsvoorstel Initiatiefvoorstel Duurzaam eindhoven rhu/ha10055291 Inboeknummer Beslisdatum B&W Dossiernummer

Nadere informatie

Paragraaf duurzaamheid

Paragraaf duurzaamheid Paragraaf duurzaamheid Paragraaf duurzaamheid Wij hebben als gemeentelijke organisatie een voorbeeldfunctie en zorgen ervoor dat de gemeentelijke organisatie energieneutraal wordt voor 2030. Voor de gemeente

Nadere informatie

DATUM ONS KENMERK BEHANDELD DOOR 22 januari 2015 1400334664 B.J. van Oosten - Bronsgeest

DATUM ONS KENMERK BEHANDELD DOOR 22 januari 2015 1400334664 B.J. van Oosten - Bronsgeest POSTADRES Postbus 20 7500 AA Enschede BEZOEKADRES Hengelosestraat 51 Aan de Gemeenteraad TELEFOON 14 0 53 DATUM ONS KENMERK BEHANDELD DOOR 22 januari 2015 1400334664 B.J. van Oosten - Bronsgeest UW BRIEF

Nadere informatie

Voorstel aan de raad. Nummer: wethouder openbare ruimte en wijkvernieuwing. Programma onderdeel:

Voorstel aan de raad. Nummer: wethouder openbare ruimte en wijkvernieuwing. Programma onderdeel: Voorstel aan de raad Nummer: 131026465 Portefeuille: Programma: Programma onderdeel: Steller: Afdeling: Telefoon: E-mail: wethouder openbare ruimte en wijkvernieuwing 2.3 Leefbare stad W.J. Stinissen /

Nadere informatie

Raadsvergadering van 21 januari 2010. Onderwerp: Uitvoeringsnota Millenniumgemeente. Verantwoordelijke portefeuillehouder: W.J.M. Vissers SAMENVATTING

Raadsvergadering van 21 januari 2010. Onderwerp: Uitvoeringsnota Millenniumgemeente. Verantwoordelijke portefeuillehouder: W.J.M. Vissers SAMENVATTING RAADSVOORSTEL Agendanummer Raadsvergadering van 21 januari 2010 Onderwerp: Uitvoeringsnota Millenniumgemeente Verantwoordelijke portefeuillehouder: W.J.M. Vissers SAMENVATTING Naar aanleiding van een motie

Nadere informatie

Samen op weg naar een duurzaam Gorinchem

Samen op weg naar een duurzaam Gorinchem Samen op weg naar een duurzaam Gorinchem Controlerende rol: terugblik Doelmatigheid > efficiëntie Doelstellingen en bijbehorende uitvoeringsactiviteiten zijn onvoldoende SMART geformuleerd. Het milieubeleidsplan

Nadere informatie

Duurzame ontwikkeling:

Duurzame ontwikkeling: Duurzaam Tynaarlo Duurzame ontwikkeling: Een ontwikkeling die kan voorzien in de behoeften van de huidige generaties zonder die van de toekomstige generaties in gevaar te brengen. (Our common future 1987)

Nadere informatie

DUURZAAMHEIDSVISIE MEIERIJSTAD Beeldvormende avond. 6 september 2018

DUURZAAMHEIDSVISIE MEIERIJSTAD Beeldvormende avond. 6 september 2018 DUURZAAMHEIDSVISIE MEIERIJSTAD Beeldvormende avond 6 september 2018 PROGRAMMA College vraagt gemeenteraad om mee te denken in deze gezamenlijke uitdaging Presentatie (15 minuten): Toelichting proces Ambities

Nadere informatie

VOORSTEL AB AGENDAPUNT :

VOORSTEL AB AGENDAPUNT : VOORSTEL AB AGENDAPUNT : PORTEFEUILLEHOUDER : F.K.L. Spijkervet AB CATEGORIE : B-STUK (Beleidsstuk) VERGADERING D.D. : 26 november 2013 NUMMER : WM/MIW/RGo/7977 OPSTELLER : R. Gort, 0522-276805 FUNCTIE

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel aan gemeenteraad

Initiatiefvoorstel aan gemeenteraad Initiatiefvoorstel aan gemeenteraad n.v.t. W.F. Mulckhuijse (SP), R. Pet (GroenLinks), K.G. van Rijn (PvdA), K. Jongejan (VVD) In te vullen door Raadsgriffie Portefeuillehouder nvt nvt RV-nummer: RV-68/2008

Nadere informatie

agendapunt B.04 Aan Verenigde Vergadering BELEIDSKADER DUURZAAMHEID

agendapunt B.04 Aan Verenigde Vergadering BELEIDSKADER DUURZAAMHEID agendapunt B.04 851617 Aan Verenigde Vergadering BELEIDSKADER DUURZAAMHEID Gevraagd besluit Verenigde Vergadering 28-10-2010 In te stemmen met de beleidsuitgangspunten, genoemd in hoofdstuk 5 van het Beleidskader

Nadere informatie

Aan de Gemeenteraad. 17 december 2009. Raad. : Beleidsvisie Duurzaamheid Achtkarspelen. Opiniërend. Status. Punt no.

Aan de Gemeenteraad. 17 december 2009. Raad. : Beleidsvisie Duurzaamheid Achtkarspelen. Opiniërend. Status. Punt no. Aan de Gemeenteraad Raad Status 17 december 2009 Opiniërend Onderwerp Beleidsvisie Duurzaamheid Achtkarspelen Punt no. 22 Korte toelichting In deze beleidsvisie willen wij u een beeld schetsen van de mogelijkheden

Nadere informatie

17R071. Initiatief voorstel. Zeist toegankelijk voor iedereen Niets over ons zonder ons

17R071. Initiatief voorstel. Zeist toegankelijk voor iedereen Niets over ons zonder ons Initiatief voorstel 17R071 Zeist toegankelijk voor iedereen Niets over ons zonder ons Ronde Tafel : Nog in te plannen Debat : Nog in te plannen Raadsvergadering : Nog in te plannen Informatie bij : Ans

Nadere informatie

Algemene beschouwingen. programmabegroting november 2017

Algemene beschouwingen. programmabegroting november 2017 Algemene beschouwingen 2017 programmabegroting 2018 9 november 2017 Algemene Beschouwingen 2018 Inleiding Zestien van de zeventien warmste jaren ooit zijn gemeten tussen 2000 en 2017. Er wordt sinds 1706

Nadere informatie

Raadsvoorstel: Onderwerp: Vaststelling Meerjarenbeleidsplan Participatiewet Regio Alblasserwaard- Vijfheerenlanden

Raadsvoorstel: Onderwerp: Vaststelling Meerjarenbeleidsplan Participatiewet Regio Alblasserwaard- Vijfheerenlanden Raadsvoorstel: 2015-1401 Onderwerp: Vaststelling Meerjarenbeleidsplan Participatiewet 2016-2020 Regio Alblasserwaard- Vijfheerenlanden Datum: 3 september 2015 Portefeuillehouder: J. Freije Raadsbijeenkomst:

Nadere informatie

Sociale Windenergie. Windenergie langs de A16. Wind A16 & Sociale windenergie

Sociale Windenergie. Windenergie langs de A16. Wind A16 & Sociale windenergie Sociale Windenergie & Windenergie langs de A16 1 Ons idee Samen Sociale Windenergie realiseren door samenwerking lokale initiatieven in Zundert?? 2 Wat zijn onze doelstellingen? DUURZAAM LOKAAL BETAALBAAR

Nadere informatie

Voorstelnr.: RB Onderwerp: Kadernota Fysiek Domein - Publieke ruimte, je thuis buitenshuis (openbare ruimte) Programma: 2: Stedelijk beheer

Voorstelnr.: RB Onderwerp: Kadernota Fysiek Domein - Publieke ruimte, je thuis buitenshuis (openbare ruimte) Programma: 2: Stedelijk beheer Raadsvergadering: 26 sept 2017 Besluit: unaniem aangenomen Agendanr.: 6 Voorstelnr.: RB2017078 Onderwerp: Kadernota Fysiek Domein - Publieke ruimte, je thuis buitenshuis (openbare ruimte) Programma: 2:

Nadere informatie

Velsen staat midden in de wereld Uitwisseling op gebied van ontwikkeling, cultuur en economie

Velsen staat midden in de wereld Uitwisseling op gebied van ontwikkeling, cultuur en economie Velsen staat midden in de wereld Uitwisseling op gebied van ontwikkeling, cultuur en economie 1. Inleiding In september 2011 heeft de gemeenteraad van Velsen uitgangspunten op het gebied van millenniumdoelstellingen

Nadere informatie

nieuwkoop raadsvoorstel Q IJïjj 0597 G.A.H. Eikhuizen Ruimtelijke Ontwikkeling en Grondbedrijf/Lex Niekel

nieuwkoop raadsvoorstel Q IJïjj 0597 G.A.H. Eikhuizen Ruimtelijke Ontwikkeling en Grondbedrijf/Lex Niekel Gemeente Nieuwkoop College van Burgemeester en Wethouders nieuwkoop raadsvoorstel 1 1 1 Q IJïjj 0597 portefeuillehouder opgesteld door G.A.H. Eikhuizen Ruimtelijke Ontwikkeling en Grondbedrijf/Lex Niekel

Nadere informatie

Bent u. duurzaamheid. al de baas?

Bent u. duurzaamheid. al de baas? Bent u al de baas? Wat levert het je op? Inzicht in hoe u het sbereik binnen een leefgebied kunt vergroten door slimme inrichting van uw sbeleid en duurzame aanpak van infrastructurele (her)inrichtingsprojecten.

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Visie en Beleid (samenvatting) MVO loont! Duurzaamheid is onontbeerlijk om onze planeet en maatschappij voor nu en op langere termijn leefbaar te houden. Maatschappelijk

Nadere informatie

Fairtrade Gemeente Weert

Fairtrade Gemeente Weert Fairtrade Gemeente Weert Hans Kreutzer, Trijnie Helfferich, Henrieke Graven 17 april 2013 Fairtrade Gemeente Fairtrade Gemeente is een eretitel die aangeeft dat de gemeente bijzonder veel aandacht heeft

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Voorloper. Startnotitie Duurzaam Druten. Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018

Raadsvoorstel. Voorloper. Startnotitie Duurzaam Druten. Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018 Voorloper Onderwerp Startnotitie Duurzaam Druten Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018 Portefeuillehouder A. Springveld Behandelend team Team strategie en beleid Behandelend

Nadere informatie

Raadscommissievoorstel

Raadscommissievoorstel Raadscommissievoorstel Status: Voorbereidend besluitvormend Agendapunt: 7 Onderwerp: Meerjarenprogramma Duurzaamheid 2014-2015 Datum: 12 november 2013 Portefeuillehouder: dhr. N.L. Agricola Decosnummer:

Nadere informatie

Ambitiedocument Energietransitie Noordoost-Twente

Ambitiedocument Energietransitie Noordoost-Twente 1 Datum vergadering: 31 oktober 2017 Datum voorstel: 3 oktober 2017 Nummer: A Onderwerp: Ambitiedocument Energietransitie Noordoost-Twente Voorgesteld raadsbesluit: - het ambitiedocument Energietransitie

Nadere informatie

Zelfstandig Oudewater pakt door!

Zelfstandig Oudewater pakt door! Zelfstandig Oudewater pakt door! Coalitieprogramma 2016-2018 Onze stad is al meer dan 750 jaar een stad om trots op te zijn. We zijn trots op onze dorpskernen, ons buitengebied, onze monumenten en onze

Nadere informatie

agendanummer afdeling Simpelveld VI- Burgerzaken 24 juli 2008

agendanummer afdeling Simpelveld VI- Burgerzaken 24 juli 2008 Aan de raad agendanummer afdeling Simpelveld VI Burgerzaken 24 juli 2008 onderwerp AntiDiscriminatieVoorziening Limburg Inleiding Zoals nu bekend gaat vanuit het Ministerie van VROM een wettelijke regeling

Nadere informatie

Portefeuillehouder : W.C. Luijendijk Datum collegebesluit : 15 mei 2012 Corr. nr.:

Portefeuillehouder : W.C. Luijendijk Datum collegebesluit : 15 mei 2012 Corr. nr.: Preadvies Portefeuillehouder : W.C. Luijendijk Datum collegebesluit : 15 mei 2012 Corr. nr.: 2012.04335 Onderwerp : Voorstel inzake Millenniumgemeente Programma : 1. Bestuur en dienstverlening Commissie

Nadere informatie

Directiebeoordeling Gebroeders Blokland B.V.

Directiebeoordeling Gebroeders Blokland B.V. Directiebeoordeling Gebroeders Blokland B.V. Opdrachtgever: Gebroeders Blokland B.V. Naam: Martin Nederveen Daan Meily & Cleo Bout De Duurzame Adviseurs 12-06-2019 1 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 2 BESLUITVORMING...

Nadere informatie

Zeker zijn PVDA GELDERLAN. Verkiezingsprogramma Verkiezingsprogramma

Zeker zijn PVDA GELDERLAN. Verkiezingsprogramma Verkiezingsprogramma PVDA GELDERLAN D PvdA Gelderland Verkiezingsprogramma 2019-2023 Verkiezingsprogramma 2019-2023 Zeker zijn Onderwijs is de sleutel tot een zinvol leven. Goed onderwijs geeft niet alleen toegang tot werk,

Nadere informatie

Duurzaamheid, Energie en Milieu

Duurzaamheid, Energie en Milieu Duurzaamheid, Energie en Milieu In de uitvoeringsagenda duurzaamheid van de gemeente staat: Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van huidige generaties zonder de mogelijkheden

Nadere informatie

Stichting Ommen Millenniumgemeente uitwerkingsplan 2012-2013. morgen is nu!

Stichting Ommen Millenniumgemeente uitwerkingsplan 2012-2013. morgen is nu! Stichting Ommen Millenniumgemeente uitwerkingsplan 2012-2013 morgen is nu! Stichting Ommen Millenniumgemeente (SOM) Ommen, juni 2012 1 0 inleiding Voor u ligt een uitwerkingsplan van de Stichting Millenniumgemeente

Nadere informatie

Scholder an Scholder Verenigen voor de toekomst Werken met de methodiek scholder an scholder 2.0

Scholder an Scholder Verenigen voor de toekomst Werken met de methodiek scholder an scholder 2.0 Scholder an Scholder 2.0 - Verenigen voor de toekomst Werken met de methodiek scholder an scholder 2.0 Opdracht Bestuurlijk Overleg Sport; 7 december 2016 Evaluatie van scholder an scholder (1.0) leert

Nadere informatie

SAMEN WERKEN IN HET DUURZAAM WAALWIJK LAB 14 MEI 2019

SAMEN WERKEN IN HET DUURZAAM WAALWIJK LAB 14 MEI 2019 SAMEN WERKEN IN HET DUURZAAM WAALWIJK LAB 14 MEI 2019 De LAB deelnemers (inwoners, ondernemers en organisaties) werken samen aan de activiteiten die voortvloeien uit het DUURZAAM WAALWIJK LAB. De inhoud

Nadere informatie

Checklist. Informatievoorziening. Grote Projecten

Checklist. Informatievoorziening. Grote Projecten Checklist Informatievoorziening Grote Projecten Najaar 2010 Rekenkamercommissie Berkelland, Bronckhorst, Lochem, Montferland 1. Inleiding De uitvoering van grote projecten in Nederland heeft nogal eens

Nadere informatie

Collegeprogramma Met en voor elkaar aan de slag

Collegeprogramma Met en voor elkaar aan de slag Collegeprogramma 2018 2022 Met en voor elkaar aan de slag Versie: 12 februari 2019 1 Voorwoord Op 4 juli 2018 is het nieuwe college van burgemeester en wethouders bestaande uit T@B, SGP en CU benoemd door

Nadere informatie

Van energiebeleid naar duurzaamheidsbeleid

Van energiebeleid naar duurzaamheidsbeleid Van energiebeleid naar duurzaamheidsbeleid Duurzaamheidsbeleid van de Gemeente Goeree-Overflakkee 2016 Inhoud Introductie: Wat verstaan we onder duurzaamheid? 2 Aanleiding; Waarom een actualisatie van

Nadere informatie

Riedsútstel. Underwerp Duurzaamheidsbeleid 2014-2018

Riedsútstel. Underwerp Duurzaamheidsbeleid 2014-2018 Riedsútstel Ried : 22 januari 2015 Status : Opiniërend/Besluitvormend Eardere behandeling : Informerend d.d. 6 november 2014 Agindapunt : 10 Portefúljehâlder : M. van der Veen Amtner : mw. R.M.A. van Sonsbeek

Nadere informatie

Een compleet overzicht met activiteiten voor 2008 van het team Duurzame Ontwikkeling staat in de bijlage I.

Een compleet overzicht met activiteiten voor 2008 van het team Duurzame Ontwikkeling staat in de bijlage I. Dienst / Sector: BS Hengelo, Registratienummer: 204437 Raadsvergadering d.d. 27 mei 2008 Agendanummer: B6 Portefeuillehouder: Oude Alink/Weber Onderwerp: Invulling Millenniumdoelstellingen WIJ STELLEN

Nadere informatie

Aan de Raad Raad Made, 24 oktober 2014

Aan de Raad Raad Made, 24 oktober 2014 Aan de Raad Raad Made, 24 oktober 2014 OPINIERONDE 2 oktober 2014 Agendapuntnummer: 6 Raadsvergadering 16 oktober 2014 Onderwerp: Sociale randvoorwaarden windenergie Registratienummer: 14int03080 Casenr:

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT Registratienummer raad 1076608 Behorend bij het B&W-advies met registratienummer 1076607 Moet in elk geval behandeld zijn in de raadsvergadering van de gemeente Ptjrmerend

Nadere informatie

Duurzaamheidsdialoog. Strategisch richten en inrichten van duurzaamheid

Duurzaamheidsdialoog. Strategisch richten en inrichten van duurzaamheid Duurzaamheidsdialoog Strategisch richten en inrichten van duurzaamheid Duurzaamheid U kunt waarschijnlijk bijna alle woorden relateren aan uw organisatie. Maar welke zijn echt relevant en significant?

Nadere informatie

Zon Op School. Initiatiefvoorstel 1 7 APR. 2013. Initiatiefvoorstel aan de Raad GROENLINKS NIJIVIEGEN ~- INQEKDMEN. GEMEENTE NUMEQEN clas8.nr.: oy..

Zon Op School. Initiatiefvoorstel 1 7 APR. 2013. Initiatiefvoorstel aan de Raad GROENLINKS NIJIVIEGEN ~- INQEKDMEN. GEMEENTE NUMEQEN clas8.nr.: oy.. regjw. /3. 00 0 60 3 5 proowverartw.: 'So ~- INQEKDMEN Initiatiefvoorstel 1 7 APR. 2013 GEMEENTE NUMEQEN clas8.nr.: oy..si Zon Op School Initiatiefvoorstel aan de Raad Jos Reinhoudt, GroenLinl

Nadere informatie

I. Inleiding.. II. Opbouw van dit beleidsstuk.. 1. Motieven MVO.

I. Inleiding.. II. Opbouw van dit beleidsstuk.. 1. Motieven MVO. MVO Beleid Inhoudsopgave I. Inleiding.. II. Opbouw van dit beleidsstuk.. 1. Motieven MVO.. People.1. Goed werkgeverschap... Maatschappelijke betrokkenheid.... Eerlijk zakendoen.. Planet.1. Duurzame mobiliteit...

Nadere informatie

In actie voor duurzaamheid!

In actie voor duurzaamheid! In actie voor duurzaamheid! Ontwerp Actieplan Duurzaamheid Vastgesteld door Gedeputeerde Staten van Utrecht d.d. 5 februari 2008 1 Inleiding Duurzaamheid: een verantwoordelijkheid van iedereen Duurzaamheid

Nadere informatie

QUICK SCAN PROGRAMMABEGROTING 2008 LEIDSCHENDAM-VOORBURG EN RIJSWIJK

QUICK SCAN PROGRAMMABEGROTING 2008 LEIDSCHENDAM-VOORBURG EN RIJSWIJK 1 (2007/28317) QUICK SCAN PROGRAMMABEGROTING 2008 LEIDSCHENDAM-VOORBURG EN RIJSWIJK 1. ONDERZOEKSVRAGEN 1. Kan de raad met de programmabegroting beoordelen of de voorgenomen beleidsmaatregelen doeltreffend

Nadere informatie

Sociaal, Groen en Economisch: Duurzaamheid 2.0!

Sociaal, Groen en Economisch: Duurzaamheid 2.0! Sociaal, Groen en Economisch: Duurzaamheid 2.0! Algemene en Financiële beschouwingen: Voorjaarsrapportage 2014 Inleiding De raad geeft vandaag bij de algemene beschouwingen haar visie op de eerste voorjaarsrapportage

Nadere informatie

Limburg. De partij zal sociale windmolens actief stimuleren, ook solitair staande sociale molens.

Limburg. De partij zal sociale windmolens actief stimuleren, ook solitair staande sociale molens. CDA 2030: 49% CO2- reductie Om landelijke en internationale klimaatdoelstellingen te behalen, zijn ook grootschaliger projecten nodig. De Provincie kan een belangrijke rol vervullen door ontwikkelgebieden

Nadere informatie

Duurzaam Inkopen in onderwijs. Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar

Duurzaam Inkopen in onderwijs. Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar Duurzaam Inkopen in onderwijs Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar Duurzaam inkopen, inleiding Duurzaam inkopen in onderwijs Spelers in het veld en hun rol Suggesties voor aanpak Informatiebronnen

Nadere informatie

Memo in hoeverre zijn de doelstellingen in het uitvoeringsplan BMV in lijn met de uitkomsten van de bijeenkomst met betrokkenen?

Memo in hoeverre zijn de doelstellingen in het uitvoeringsplan BMV in lijn met de uitkomsten van de bijeenkomst met betrokkenen? Memo in hoeverre zijn de doelstellingen in het uitvoeringsplan BMV in lijn met de uitkomsten van de bijeenkomst met betrokkenen? Bij de behandeling van het uitvoeringsplan Brede Milieuvisie in de Ronde

Nadere informatie

iiiiiiiiioiiiniiiui Registratienummer: 13.0003415

iiiiiiiiioiiiniiiui Registratienummer: 13.0003415 Registratiedatum:24A)972013 iiiiiiiiioiiiniiiui Registratienummer: 13.0003415 Titel/onderwerp: Beslissen over het initiatiefvoorstel 'Verbeteren omgeving Station Veiperpoorť Datum: 23 september 2013 Van:

Nadere informatie

Rapportage. 25 September 2018

Rapportage. 25 September 2018 Rapportage 25 September 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Positionering advies 3 1.2 Algemeen 3 1.3 Leeswijzer 4 2. Nulsituatie en positiebepaling 4 2.1 Werkwijze 4 2.2 Nulsituatie 5 2.3 Ambitieniveau

Nadere informatie

Bestuurlijke nota. Effectiviteit van Duurzaam inkopen

Bestuurlijke nota. Effectiviteit van Duurzaam inkopen Bestuurlijke nota Effectiviteit van Duurzaam inkopen November 2018 Onderzoek Effectiviteit van Duurzaam Inkopen Aanleiding De gemeenteraad van Zoetermeer heeft uitgesproken ambities ten aanzien van duurzaam

Nadere informatie

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen De Meeuw Nederland Industrieweg 8 Postbus 18 5688 ZG Oirschot T +31 (0)499 57 20 24 F +31 (0)499 57 46 05 info@demeeuw.com www.demeeuw.com De Meeuw en MVO Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord

Nadere informatie

Maak het! in Heerenveen

Maak het! in Heerenveen Maak het! in Heerenveen Thematisch raadsakkoord 2018 2022 Een afspraak met de samenleving Vastgesteld door de gemeenteraad op: [ [en/of] ] Gemeenteraad Heerenveen 2018-2022

Nadere informatie

Duurzaam ondernemen Musea

Duurzaam ondernemen Musea Duurzaam ondernemen Musea Kunst voor bedrijfsvoering Rob van Tilburg Mei 2012 DHV 2012 All rights reserved Alleen voor intern gebruik Welkom en agenda Definitie en duiding duurzaam ondernemen Omgang bedrijven

Nadere informatie

Duurzaamheidsbeleid van Gorinchem

Duurzaamheidsbeleid van Gorinchem Duurzaamheidsbeleid van Gorinchem EffectenArena: Ecorys in gesprek met betrokken partijen. Stadhuis, Gorinchem 18 februari 2016 Agenda Introductie Voorstelronde Het onderzoek van Ecorys Algemeen beeld

Nadere informatie

Ja. Ja. D66 wil dat Groningen in 2040 al CO 2- neutraal is en wil dat de provincie een ambitieuze regionale energiestrategie opstelt.

Ja. Ja. D66 wil dat Groningen in 2040 al CO 2- neutraal is en wil dat de provincie een ambitieuze regionale energiestrategie opstelt. CDA - Wij zijn voor kleinschalige windenergie rond boerderijen. Onduidelijk. ChristenUnie 2035: 60% 2045: 100% 2050: 100% klimaatneutraal Ja. Net als zonnedaken en windmolens op zee, zijn windmolens op

Nadere informatie

Riedsútstel (initiatiefvoorstel)

Riedsútstel (initiatiefvoorstel) Riedsútstel (initiatiefvoorstel) Ynformaasjekarrûsel : 5 februari 2015 Agindapunt : 1 Status : Informerend/Vergaderstuk Ferfolch : Opiniërend/Besluitvormend d.d. 12 februari 2015 (agendapunt 8) Portefúljehâlder

Nadere informatie

1.Inleiding. Duurzaamheid heeft in de afgelopen jaren een sterke positie veroverd op de maatschappelijke en politieke agenda.

1.Inleiding. Duurzaamheid heeft in de afgelopen jaren een sterke positie veroverd op de maatschappelijke en politieke agenda. gemeente Steenbergen min MIMIiiii min BM1200649 Raadsvergadering 31 mei 2012 Agendanummer Onderwerp Duurzaamheidsnota Steenbergen; 24 april 2012 Aan de raad, 1.Inleiding. Duurzaamheid heeft in de afgelopen

Nadere informatie

Een duurzame ontwikkeling sluit aan op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties in gevaar te brengen 1.

Een duurzame ontwikkeling sluit aan op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties in gevaar te brengen 1. Duurzaamheidsbeleid De bijzondere locatie van Buitenkans Kinderopvang bij het stadslandbouwproject biedt een uitstekende basis voor duurzame kinderopvang. Natuur, ons voedselketen en respect voor mens

Nadere informatie

Duurzame bedrijventerreinen

Duurzame bedrijventerreinen Duurzame bedrijventerreinen Duurzaamheid: meer dan enkel energie Duurzaam bedrijventerrein Energie, water, afval, sociale aspecten, samenwerkingen, Wordt ingewikkelde oefening Gegevens? Project SIS (Sustainable

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL Agendanummer 7.4. Onderwerp: Nota Speelruimtebeleid Spelen in Moerdijk

RAADSVOORSTEL Agendanummer 7.4. Onderwerp: Nota Speelruimtebeleid Spelen in Moerdijk VANWEGE STAKEN VAN STEMMEN BIJ HET AMENDEMENT VAN ONAFHANKELIJK MOERDIJK OVER DIT ONDERWERP WORDT DIT OPNIEUW GEAGENDEERD IN DE RAADSVERGADERING VAN 25 FEBRUARI 2010. RAADSVOORSTEL Agendanummer 7.4 Raadsvergadering

Nadere informatie

IJsselstein. Raadsvoorstel. agendapunt. Aan de raad van de gemeente IJsselstein

IJsselstein. Raadsvoorstel. agendapunt. Aan de raad van de gemeente IJsselstein Raadsvoorstel U C H( C C» I. 6 IJsselstein agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer Programma Commissie Portefeuillehouder: Informatie bij : E-mail/tel.nr. : Evaluatiedatum : 358639

Nadere informatie

SustainaBul 2016 #8 Avans Hogeschool

SustainaBul 2016 #8 Avans Hogeschool SustainaBul 2016 #8 Avans Hogeschool Vraag 1 Aanbod cursussen & minoren Biedt de onderwijsinstelling minoren en/of cursussen aan gericht op duurzaamheid, die inzichtelijk en toegankelijk zijn voor iedere

Nadere informatie

Raadsvoorstel. 1. Samenvatting. 2. Voorstel. Agenda nr. 11

Raadsvoorstel. 1. Samenvatting. 2. Voorstel. Agenda nr. 11 Raadsvoorstel Agenda nr. 11 Onderwerp: Indienen zienswijze op de ontwerpbegroting 2016 en meerjarenraming 2017-2019 van de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant (ODZOB) Soort: Besluitvormend Opsteller: P.M.H.

Nadere informatie

Werkconferentie Energiek Vooruit

Werkconferentie Energiek Vooruit Werkconferentie Energiek Vooruit 18 september 2014, Papendal Arnhem André Bus Voorzitter F.C. Oldemarkt Kom verder. Saxion. Docent onderzoeker Kom verder. Saxion. Sport is voor veel mensen een belangrijke

Nadere informatie

Puur inkopen. met behulp van maatschappelijk verantwoord inkopen bijdragen aan een klimaatneutrale stad in Gemeente Hoorn september 2017

Puur inkopen. met behulp van maatschappelijk verantwoord inkopen bijdragen aan een klimaatneutrale stad in Gemeente Hoorn september 2017 Puur inkopen met behulp van maatschappelijk verantwoord inkopen bijdragen aan een klimaatneutrale stad in 2040 Gemeente Hoorn september 2017 Puur inkopen In 2017 heeft de gemeente voor ruim 74,5 miljoen

Nadere informatie

Edith van Dijk 3427

Edith van Dijk 3427 Agendapunt commissie: steller telefoonnummer email Edith van Dijk 3427 edith.van.dijk@valkenswaard.nl agendapunt kenmerk 29-5-2019 987621/1006276 portefeuillehouder Wethouder Kees Marchal onderwerp Startnotitie

Nadere informatie

Gemeente Nieuwkoop College van Burgemeester en Wethouders. nieuwkoop Raadsvoorstel. Registratienummer collegebesluit:

Gemeente Nieuwkoop College van Burgemeester en Wethouders. nieuwkoop Raadsvoorstel. Registratienummer collegebesluit: Gemeente Nieuwkoop College van Burgemeester en Wethouders. nieuwkoop Raadsvoorstel Portefeuillehouder: J.W.M. Pietersen Opgesteld door: Nicolette Pecht S Lex Niekel, afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling S

Nadere informatie

Duurzaamheid in Amersfoort: kansen en inspiratie Het Amersfoorts Afwegingskader Duurzaamheid

Duurzaamheid in Amersfoort: kansen en inspiratie Het Amersfoorts Afwegingskader Duurzaamheid Duurzaamheid in : kansen en inspiratie Het s Afwegingskader Duurzaamheid s Afwegingskader Duurzaamheid s Afwegingskader Duurzaamheid Leefomgeving Dit project draagt bij aan een gezond woon- en werkklimaat

Nadere informatie

Onderwerp: Voorstel tot deelname aan de AntiDiscriminatieVoorziening Limburg (ADV-Limburg)

Onderwerp: Voorstel tot deelname aan de AntiDiscriminatieVoorziening Limburg (ADV-Limburg) Pagina 1 van 5 GEMEENTE NUTH Raad: 23 september 2008 Agendapunt: Reg.nr: BJZ/2008/6803 RTG: 9 september 2008 Inleiding AAN DE RAAD Onderwerp: Voorstel tot deelname aan de AntiDiscriminatieVoorziening Limburg

Nadere informatie

Samen aan de slag met CO 2 -reductie

Samen aan de slag met CO 2 -reductie Samen aan de slag met CO 2 -reductie CO 2 CO 2 CO 2 Versie 1 mrt 2018 Inleiding De Koninklijke Ginkel Groep is een allround groenbedrijf en is actief met het duurzaam vergroenen van de leefomgeving en

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 5 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van ABIRD Industrial Rental Services. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam

Nadere informatie

gemeente Bergen op Zoom.

gemeente Bergen op Zoom. Gemeente Bergen op Zoom Voorlegger Onderwerp Nummer voorstel Datum voorstel Portefeuillehouder(s) Contactpersoon Afdeling Contactpersoon Email Contactpersoon Telefoon Programmanummeren -naam : Eindrapportage

Nadere informatie

Raadsvoorstel agendapunt

Raadsvoorstel agendapunt Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 285035 Datum : 25 april 2016 Programma : Woon -en leefomgeving Blad : 1 van 1 Cluster : Ruimte Portefeuillehouder: dhr. V.G.M.

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2014 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 6 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van Hef & Hijs Nederland. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is

Nadere informatie

Agendapunt commissie: 8. W.Bischoff O6raad00804

Agendapunt commissie: 8. W.Bischoff O6raad00804 Agendapunt commissie: 8 steller Telefoonnummer email W.Bischoff 040-2083417 wim.bischoff@valkenswaard.nl agendapunt Kenmerk datum raadsvergadering Onderwerp O6raad00804 Kader ten behoeve van het sociaal-economisch

Nadere informatie

Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Sint Anthonis;

Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Sint Anthonis; Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Sint Anthonis; overwegende dat het van belang is dat inwoners de gelegenheid krijgen om met initiatieven te komen om de leefbaarheid van hun kern,

Nadere informatie

Concept-raadsprogramma Duurzaamheid Gemeente Teylingen ChristenUnie, GroenLinks, PvdA, CDA

Concept-raadsprogramma Duurzaamheid Gemeente Teylingen ChristenUnie, GroenLinks, PvdA, CDA Concept-raadsprogramma Duurzaamheid Gemeente Teylingen ChristenUnie, GroenLinks, PvdA, CDA 1. Waarom dit concept-raadsprogramma Het onderwerp Duurzaamheid komt terug in alle verkiezingsprogramma s van

Nadere informatie

*RV10.0013* Documentnr.: RV10.0013. Roden, 27 januari 2010. Onderwerp Noordenveld Millenniumgemeente. Onderdeel programmabegroting: nee.

*RV10.0013* Documentnr.: RV10.0013. Roden, 27 januari 2010. Onderwerp Noordenveld Millenniumgemeente. Onderdeel programmabegroting: nee. Aan de gemeenteraad Agendapunt Documentnr.: RV10.0013 Roden, 27 januari 2010 Onderwerp Noordenveld Millenniumgemeente Onderdeel programmabegroting: nee Voorstel Besluiten: - dat de gemeente Noordenveld

Nadere informatie

Aanbiedingsbrief. Status. O ter kennisneming O ter (oriëntatie) bespreking X ter besluitvorming. Samenvatting

Aanbiedingsbrief. Status. O ter kennisneming O ter (oriëntatie) bespreking X ter besluitvorming. Samenvatting Aanbiedingsbrief aan: Algemeen Bestuur RUD Utrecht van: Dagelijks Bestuur steller: M. van Bockel onderwerp: AP03.2a_Reactie zienswijzen ontwerp 1 e Begrotingswijziging 2018 t.b.v.: Vergadering Algemeen

Nadere informatie

Concept nota. Evenementenbeleid. gemeente Gouda

Concept nota. Evenementenbeleid. gemeente Gouda Advies over de Concept nota Evenementenbeleid gemeente Gouda Advies 122 Gouda, April 2008 Advies 122 Advies van de Goudse Adviesraad voor mensen met een beperking over de concept nota Evenementenbeleid

Nadere informatie

VERGADERING GEMEENTERAAD d.d. 5 januari 2009 AGENDA NR. 6

VERGADERING GEMEENTERAAD d.d. 5 januari 2009 AGENDA NR. 6 VERGADERING GEMEENTERAAD d.d. 5 januari 2009 AGENDA NR. 6 VOORSTEL 1. Het vaststellen van het Milieubeleidsplan 2009 2012 een het daarin opgenomen milieu-uitvoeringsprogramma 2009; 2. Het beschikbaar stellen

Nadere informatie

Meer grip op klimaatbeleid

Meer grip op klimaatbeleid Meer grip op klimaatbeleid Klimaatbeleid voeren is complex. Het is interdisciplinair en omgeven met onzekerheid. Hoe zorg je als overheid dat je klimaatbeleid aansluit bij je ambities? En waarmee moet

Nadere informatie

Visie op Sociale windenergie. Burgerinitiatief Duurzaam Drimmelen

Visie op Sociale windenergie. Burgerinitiatief Duurzaam Drimmelen Visie op Sociale windenergie Burgerinitiatief Duurzaam Drimmelen Wat zijn onze doelstellingen? DUURZAAM LOKAAL BETAALBAAR Duurzaam Drimmelen wil duurzaamheid in gemeente Drimmelen vergroten Ecologisch,

Nadere informatie

gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 15 augustus 2017 met zaaknummer ;

gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 15 augustus 2017 met zaaknummer ; Gemeente ^i sten RAADSBESLUIT Onderwerp: Plan van aanpak duurzaamheid Dagtekening: Agendanummer: 26 september 2017 17.09.07 De raad van de gemeente Asten; gezien het voorstel van het college van burgemeester

Nadere informatie

Subsidie uitvraag Welzijnswerk 2017

Subsidie uitvraag Welzijnswerk 2017 Subsidie uitvraag Welzijnswerk 2017 In beweging komen Ontwikkelen Meedoen Met lef! Oktober, 2016 1. Inleiding In 2015 en 2016 gingen wij Meiinoar op reis en die reis gaat verder. De reis wordt intensiever

Nadere informatie

Agendapunt 5 Opinienota

Agendapunt 5 Opinienota Agendapunt 5 Opinienota Registratie nr. : 076-2017 Opsteller : Gertjan Leeuw Vergaderdatum: 19 december 2017 Datum voorstel : 31 augustus 2017 Afdeling : Ontwikkeling en Dienstverlening Portefeuillehouder

Nadere informatie

Jaarverslag Millenniumplatform

Jaarverslag Millenniumplatform Jaarverslag Millenniumplatform Jaarverslag Millenniumplatform 2013 In 2008 heeft de gemeenteraad unaniem besloten onze gemeente uit te roepen tot Millenniumgemeente. Dit betekent dat de gemeente zich conformeert

Nadere informatie

gemeente Bunnik INFORMATIENOTA De gemeenteraad Het college van burgemeester en wethouders Datum: 7 maart 2017

gemeente Bunnik INFORMATIENOTA De gemeenteraad Het college van burgemeester en wethouders Datum: 7 maart 2017 gemeente Bunnik INFORMATIENOTA Aan: Van: De gemeenteraad Het college van burgemeester en wethouders Datum: 7 maart 2017 Onderwerp: Tussentijdse evaluatie Bunnik Duurzaam In december 2014 heeft de gemeenteraad

Nadere informatie

Initiatief Duurzaam GWW

Initiatief Duurzaam GWW Status Definitief Versie/revisie 1.0 Datum Opdrachtnemer Opgesteld door Gecontroleerd door Jeroen Winkelmolen John Liebrecht Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 1.1 Visie op samenwerken aan Duurzaamheid met

Nadere informatie

Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen

Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen 2018-2020 1 Inleiding De gemeenten Aa en Hunze, Assen, Noordenveld en Tynaarlo hebben het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen ondertekend. Met deelname

Nadere informatie