Zwolle eerlijker Het is nog altijd crisistijd. In Europa, in Nederland in Zwolle. Vorig jaar daalde opnieuw- de koopkracht van Nederlanders.

Transcriptie

1 Zwolle eerlijker Het is nog altijd crisistijd. In Europa, in Nederland in Zwolle. Vorig jaar daalde opnieuw- de koopkracht van Nederlanders. Het meest achteruit gingen zelfstandigen, een kwart zelfs met 16% Lage inkomens leverden het meeste in, met name de enelaagste inkomens: boven het minimum, vaak met een baan maar in de laagste inkomensgroep. Met de koopkrachtdalingen blijven de binnenlandse bestedingen achter en daarmee serieus economisch herstel. De gevolgen van het beleid gaan niet aan Zwolle voorbij. Terecht is er de afgelopen maanden aandacht besteed aan de grote vermogensverschillen in ons land. Directe aanleiding is het werk van de econoom Piketty. De ideeën daarachter zijn veel ouder. Ik citeer een negentiende-eeuwse Zwollenaar: Wanneer met toenemenden rijkdom aan den eenen, armoede en de andere kant zich uitbreidt, wanneer de rijke nog rijker, hij die weinig heeft, nog armer moet worden, wat is de overheid en wetgeving nog, tenzij ironie?,, Dat schreef Thorbecke, toen liberalen zich nog zorgen maakten over vermogensverschillen in plaats van manieren te zoeken om ze in stand te houden. Ironie is het juiste woord: een overheid die koopkracht ondermijnt door bezuinigingen, lastenverzwaringen als accijns, en tegelijkertijd onder de holle term participatiemaatschappij steeds meer van burgers vraagt. De overheid keert zich af van de samenleving

2 maar vraagt daar steeds meer voor terug. Als gemeente wordt ons gevraagd om zoveel taken op ons te nemen met zo weinig geld, dat het niet meer mogelijk is dit op een fatsoenlijke manier uit te voeren. Bij de participatiemaatschappij zou de burger centraal moeten staan, maar feitelijk wordt het de burger opgedrongen. De verhuurdersheffing van het kabinet op woningbouwcorporaties is zoals voorspeld- voor een groot deel doorberekend aan de huurders, die daardoor in koopkracht achteruitgaan. Waar woningbouwcorporaties er overigens voor hebben gekozen niet de maximale verhoging door te berekenen valt dit te beprijzen, al heeft dat weer consequenties voor de middelen die beschikbaar zijn voor de nieuwe sociale huurwoningen die onze stad zo hard nodig heeft. Ook indirect kunnen de kabinetsmaatregelen onze stad beïnvloeden. Bijvoorbeeld: wat betekent de afschaffing van de studiefinanciering, waar overigens vandaag tegen gedemonstreerd wordt, voor onze ambities voor Zwolle als studentenstad? Doordat uitwonende studenten er financieel het meest op achteruitgaan en de OV-studentenkaart wel zal blijven bestaan er is er een grote kans dat nog minder studenten van buiten de stad zich hier vestigen dan voorheen. Waarmee we ook het risico lopen groot arbeidspotentieel mis te lopen, zeker door de combinatie met betaalbare woningen. De gevolgen van de crisis gaan niet aan onze stad voorbij. De teller staat inmiddels op 6800 uitkeringen in de WWB en de WW in

3 Zwolle. Met name het aantal ww-uitkeringen is sinds 2010 bijna verdubbeld. Dit zijn grotendeels mensen willen werken, die kunnen werken maar er niet in slagen werk te vinden. Wij hebben werk nodig, en voor werk is koopkracht nodig. Met name koopkracht voor de mensen die weinig hebben. Daarnaast verdient het MKB bijzondere aandacht. Het MKB is de grootste banenmotor van Zwolle. Deze moeten we dan ook ondersteunen waar dit mogelijk is. Omdat wij de komende jaren voor nog veel zwaardere keuzes te staan zullen komen dan nu, wil de SP dat we opnieuw integraal naar onze gemeentelijke lasten kijken. Wij denken daarbij vooral aan de verhouding tussen afvalstoffenheffing en ozb. OZB is, doordat het uitgaat van de waarde van de woning, in ieder geval een enigszins progressieve belasting. Afvalstoffenheffing is dat geheel niet: iedereen betaalt hetzelfde. Door verlaging van afvalstoffenheffing te dekken door verhoging van ozb gaan met name Zwollenaren met lagere inkomens er financieel op vooruit: in ieder geval huurders, die geen ozb betalen, maar waarschijnlijk ook eigenaren van goedkopere koopwoningen. Wij willen het college opdragen dit te onderzoeken en mee te nemen in het woonlasten onderzoek. Wij hebben een kans om Zwolle eerlijker te maken. Tegelijkertijd kunnen we met name de kleinere bedrijven die de ruggengraat van de economie vormen helpen. Ook hier kan de OZB een middel zijn: kleinere bedrijven huren immers dikwijls

4 hun pand: door het gebruikersdeel van de ozb af te schaffen en te dekken met het eigenaarsdeel, versterken we hun inkomenspositie. Denk bijvoorbeeld aan de detailhandel die het zo moeilijk heeft. Tegelijkertijd bouwen zo ook een extra prikkel in om leegstand tegen te gaan: dit wordt zo immers duurder. Voorzitter. Deze begroting is feitelijk een opmaat voor de grote bezuinigingen die ons, en daarmee de stad nog te wachten staan. In het geheel van de afgelopen jaren zijn de bezuinigingen nog beperkt. Een aantal juichen we hardgrondig toe: een korting op stadsmarketing is al jarenlang een vaste wens van de SP bij begrotingen. De aanhouder wint zullen we maar zeggen. Dat de raad eindelijk op zichzelf bezuinigd door bijvoorbeeld de computerregeling af te schaffen is voor ons ook van groot belang: de bedragen zijn misschien klein, de symboliek is groot. Niet alle bezuinigingen zijn ons welkom. Grote moeite hebben wij met de aangekondigde bezuiniging op duurzame gebruiksgoederen. 2 de -hangsgoederen zijn bijna per definitie niet duurzaam: niet in levensduur, want ze hebben een eerdere eigenaar gehad, en minder zuinig met energie, door verouderde techniek en slijtage. Goedkoop is nu eenmaal vaak duurkoop, zeker bij tweedehands goederen. Wat de SP betreft draaien we deze bezuinigingen terug. Dekking hiervoor zoeken we in het bezuinigen op de makelaarsfunctie voor cultuureducatie, wat we vorig jaar nog de Muzerie noemden. Wij hebben afdoende

5 vertrouwen in culturele ondernemers om scholen te kunnen vinden om goede pakketten aan de bieden, en geloven niet dat het nodig is daar nog een overheidslaag tussen te doen. Overigens heb ik ook al de eerste ondernemers gehoord die stellen het gehad te hebben met het invullen van formulieren bij die makelaar en zelf de scholen op gaan zoeken. Die makelaarsfunctie was een vergissing van de vorige raad die we zouden moeten terugdraaien. Wij kunnen er begrip voor hebben dat in sommige gevallen de bezuinigingen op het ambtelijk apparaat leiden tot mindere dienstverlening bij de gemeente. Maar in sommige gevallen vinden we dit ook onacceptabel. Bijvoorbeeld om de norm voor het behandelen van de aanvragen voor bijstand binnen de wettelijke termijn verlagen naar 89% Een aanvraag te lang laten liggen betekent feitelijk een armoedeval voor de aanvragers. Dit zullen dikwijls mensen zijn die uit de WW komen en dus al een inkomensachteruitgang achter de kiezen hebben gehad en ingeteerd op hun spaargeld. Nog ernstiger vinden wij dit als het gaat om aanvragen voor schuldhulpverlening. Hierbij geldt dat langer wachten vrijwel altijd leidt tot een verdere escalatie van de schuldenproblematiek: de schulden stapelen zich op en de wanhoop bij de aanvrager wordt groter. Wij kunnen het dan niet maken om een lager streefcijfer dan 100% te hebben voor tijdige behandeling: let op, dan is er nog niemand geholpen, het gaat puur om cijfers voor behandeling en beslissing over de aanvraag. Als wij werkelijk denken de 100% niet te kunnen halen zullen we bij

6 schuldhulpverlening meet formatie moeten inzetten. Linksom of rechtsom zullen de extra maatschappelijke kosten, bijvoorbeeld bij huisuitzetting, bij ons terechtkomen. Daarom amendementen van de SP op dit gebied. Wij zullen in het kader van de decentralisaties een steeds groter beroep doen op mantelzorgers, zeker gezien de bezuinigingen in de thuiszorg.??? van de mantelzorgers is echter al overbelast. De vraag wie zorgt er voor de mantelzorgers? is inmiddels gerechtvaardigd. De gemeente zou het in tijden van verzwaring van de last in ieder geval als streven moeten hebben om te zorgen dat de overlast niet ernstig wordt. Ook dit stellen wij voor. Verder is het streven om de tarieven voor sportaccommodaties te verhogen. Sportorganisaties hebben het niet breed en het is dan ook een reële mogelijkheid dat de prijsverhoging wordt doorberekend in de contributie voor leden. Dat kan de toegankelijkheid in gevaar hebben, terwijl wij juist sporten willen aanmoedigen. Op zijn minst zouden we deze effecten in gesprekken met sportverenigingen moet meenemen, om te zien wat in redelijkheid nog kan en wat de toegankelijkheid echt verslechterd. Als het gaat om tarieven en toegankelijkheid verlangen wij ook duidelijkheid en sturing in het overleg met Windesheim. Wij verlangen bij de aanscherping over het satellietbad dat het college zorgt dat de tarieven op zijn minst marktconform blijven.

7 Dit college heeft ambities op het gebied van sociale woningbouw in de stad. De SP deelt die ambities, zou ze zelfs graag groter zien. Daarover zullen we ongetwijfeld nog te spreken komen. Wij zouden echter graag zien dat huurdersorganisaties als partners worden meegenomen in de prestatieafspraken tussen gemeente en woningbouwcorporaties. Als gebruikers hebben zij immers wensen en kennis die gebruikt kunnen worden in de afspraken. Ook hierover een motie. Dan de AFAC. Wij hebben begrip voor de kostenverhoging bij de AFAC. Maar wij vinden we dat er iets tegenover mag staan. Nu is het lastig voor werkenden en scholieren om hun fiets op te halen, omdat de AFAC alleen in werktijd geopend is. Wij zouden graag zien dat op zijn minst een avond per week deze ook toegankelijk is, ook in het kader van gastvrijheid van Zwolle. Ook daarover een motie van de SP. Voorzitter, op het oog is dit geen spectaculaire begroting: wij begrijpen de keuze om te wachten met de echt harde keuzes voor de perspectiefnota volgend jaar. Wij zullen echter niet accepteren dat de koopkracht van de lage inkomens nog verder wordt ondermijnd. In tegendeel, als stadsbestuur moeten wij doen wat we kunnen om de tegenstellingen tussen arm en rijk juist te verkleinen. Dat is het echte eerlijke verhaal.