De Mandel aan de Durme gebonden.

Transcriptie

1 De Mandel aan de Durme gebonden. A. Het Oer-Durmedal in de Vlaamse Vallei te Deinze. De afwatering langs de Vlaamse Vallei is in de loop der tijden vele malen gewijzigd. Het beken- en rivierenstelsel is herhaaldelijk diep uitgeschuurd wanneer het zeeniveau zijn laagste peilen bereikte en de kust ooit tot de Doggersbank terugtrok. Engeland was dan met het vasteland verbonden. Wanneer het zeeniveau zijn hoogste peilen bereikte werden de beken en rivieren overspoeld. Dan viel de stroming weg waardoor de uitgespoelde beddingen weer met een mengeling van eolisch en alluviaal zand en klei, de huidige meersengronden, werden gevuld. In die meersen hebben Schelde, Leie en Mandel met de wirwar van hun talrijke beken en beekjes hun beddingen opnieuw uitgeschuurd. We kunnen dat min of meer vergelijken met de afwatering en de overstroming van de stranden als gevolg van eb en vloed.: Dit gebeurt tweemaal daags Als de zee zich terugtrekt ontstaan op de stranden een wirwar van afwateringsgeulen en -geultjes die opnieuw worden weggespoeld als de stranden weer door de zee worden ingenomen. De overstroming en het weer droog vallen van stranden gebeurt dagelijks. De overstroming en het weer droog vallen van de Vlaamse Vallei is echter in periodes van duizenden jaren verlopen Ten zuiden van Gent verliep de afwatering van het Oer-Durmedal langs beken en beekjes die wild door mekaar strengelden en met het Oer-Leiedal werden verweven. De voornaamste zijn de Oude-Mandelbeek, de Vondelbeek, de Zeverenbeek, de Kaandel en de Rekkelingebeek. Naar gelang allerlei omstandigheden (inkalvingen, versperringen, zandophopingen, zandstormen, klimaat, neerslag en winden ) hebben ze zich voortdurend verplaatst en ingegraven in het slib van de opgevulde Vlaamse Vallei om ten slotte langs de Kale en de Durme naar zee af te wateren.. Op de NASA-kaartjes (Zie kan men zich daar een goed beeld van vormen.. Zeverenbeek, Kaandel, Rekkelingebeek en Kale. Op weg naar zee, langs Kale en Durme, zijn Leie en Mandel met mekaar in verbinding gebleven langs een wirwar van beken en beekjes in de meersen van de Vlaamse Vallei. Op het kaartje hiernaast is de binding van Mandel en Durme in de omgeving van Deinze te volgen vanaf de Oude Mandel langs Vondelbeek,

2 Kaartje uit In en om de Kalevallei door Guido Schaeck. Heemkundige Kring Het Land van Nevele vzw.. (Zie: ) Op dit kaartje is de Kale langs de Rekkelingebeek verbonden met de Kaandel, de Zeverenbeek, de Vondelbeek en de Oude Mandel. Fragment uit IWBgeïntegreerd strategsch plan.deel 2-onderzoek Rivierherstel Leie. Mandel en Leie zijn met mekaar verbonden. 1 Mandel. 2 Oude Mandel. 3 Vondelbeek. 4 Zeverenbeek. 5 Kaandel. 5-6 Kaandel- Rekkelingebeek. 6 Leie.

3 Op het morfografische kaartje van 1973 is de ligging van de meersen duidelijk te volgen met de beken die evenwijdig gericht afwateren naar de zee. Ze maken deel uit van de Vlaamse Vallei. Het doet aan de afwatering van stranden denken. Ruw ingekleurd valt het dal van de Leie op naast dat van de Oude Mandel met talrijke beken en beekjes.in de evenwijdig verlopende meersengebieden en -gebiedjes. De Maanbeek vertrekt in Aarsele en sluit aan op de Vondel- en Zeverenbeek te Wontergem. Ten noorden van Deinze sluit het dal van de Zeverenbeek aan op dat van de Kaandel- en Rekkelingebeek (Oude Poeke, Oude Kale) en dat van de Leie. Langs de Oude Kale staan ze in verbinding met de Durme.

4 Op dit oud kaartje is de Rekkelingebeek als Oude Poucke aangeduid. Ze staat er in verbinding met de Zeverenbeek en de Kaandel, die op het kaartje niet genoemd worden.. Te Deinze is de binding van de Zeverenbeek met de Kaandel, de Rekkelingebeek, het Schipdonkkanaal en de Leie onduidelijk geworden. Delen zijn opgevuld of ingebuisd, hun meersen zijn opgehoogd of bebouwd. Hun oorspronkelijke bedding is zoek geraakt. De Rekkelingebeek verbond Deinze met Nevele, waar ze samenliep met de Poekebeek. Ze is door het Schipdonkkanaal vervangen. Te Deinze kent men het Kaandelpark en de Kaandelbeekstraat.. Een deel van de Kaandel gaat er weer heropend worden en er. zijn nog relicten van de Rekkelingebeek. Bewerkte Schets uit IWB-geïntegreerd strategsch plan.deel 2-onderzoek Rivierherstel Leie.

5 Doorsnede Aarsele-Kruishoutem. (Schets: bij de excursie van 18 oktober 2008 naar de Mandelvallei, georganiseerd door Proclam Westvlaanderen onder leiding van natuurgidsen Hans Van Steenbrugge en Koen Himpe). Ten zuiden van Deinze liggen de dalen van de Oude-Mandel en de Leie evenwijdig met mekaar en ingebed in de slibbedding van de Vlaamse Vallei. Ter hoogte van Wontergem gaat de bedding van het Oude-Mandeldal over in dat van de Vondelbeek, eveneens evenwijdig met het Leiedal. Ten noorden van Deinze sluiten Zeverenbeek, Kaandelbeek en Rekkelingebeek aan op de Oude Kale (Oude Poecke of Rekkelingebeek) en zoals de Oude-Mandel ook op de Leie. Ook het dal van de Oude Kale verloopt, zoals dat van de Oude-Mandel en de Vondelbeek, evenwijdig met het dal van de Leie. De Oude Kale stroomt er noordwaarts richting Nevele en Vinderhoute op weg naar de Durme.. Het is zoekwerk om de binding van Mandel en Durme te volgen in het landschap. Om mekaar gemakkelijk te vinden is het adressenbestand opgesteld. Ieder woont in een straat, ieder heeft zijn eigen adres. Tot het vinden van de binding van Mandel met Durme zouden beeknaamborden, op plaatsen waar beken de straten kruisen, veel kunnen bijdragen. Ze zouden meteen het belang, dat gehecht wordt aan de toestand van het water in onze beken, onderstrepen.