Toen ik op vrijdag 15 januari zeer vroeg in de morgen langs de Gelei naar Mendonk en zo naar Sidmar reed was het weeral prijs in de Gelei.

Transcriptie

1 1/5 Vraag gemeenteraad 25 januari 2016 Toen ik op vrijdag 15 januari zeer vroeg in de morgen langs de Gelei naar Mendonk en zo naar Sidmar reed was het weeral prijs in de Gelei. Water op de rijweg. En geen klein beetje. De Technische dienst was bezig de Gelei aan het afsluiten. Meer dan noodzakelijk. Die morgen was het onderwerp in het radionieuws : Gevaar voor wateroverlast is nog niet geweken. De laatste 36 uuur had het op sommige plaatsen meer dan 60 liter/m2 geregend. De Gelei is een baan die door veel inwoners van Lochristi gebruikt wordt om naar de Kanaalzone te gaan, per wagen en per fiets. Maar de laatste jaren moeten we vaststellen dat er steeds meer dagen wateroverlast is in de Gelei. Daarom heb ik via het internet, in contacten met mensen van de polder van Moervaart en Zuidlede, na bezoeken ter plaatse, mij eens verdiept in het afwaterings huishouden in dat gebied. Veel interessante info vond ik in het : - Bekkenbeheerplan van het bekken van de Gentse kanalen, waartoe wij behoren via de Polder van Moervaart en Zuidlede. - Een duidelijk historisch overzicht is ook te lezen in het driemaandelijks contactblad van de Heemkundige kring DE OOST- OUDBURG, Jaargang 44, januari 2016, nr 1, in een artikel van dhr Bert Vervaet : Nieuwe Puyenbrug tussen Zaffelare en Mendonck, of Lochristi en Wachtebeke.

2 Daarin wordt in het kort de geschiedenis van de Zuidlede, beschreven, met zijn oorspronkelijke afwatering langs de Durme en de Schelde. Bij de aanleg van het Kanaal Gent Terneuzen, en de bouw van een dam te Lokeren, in de Durme, werd de afwatering omgekeerd, nu langs het Kanaal Gent Terneuzen. - Op verschillende kaarten kon ik vaststellen dat het noordelijk deel van onze gemeente, ten noorden van de N70 afwatert langs de Zuidlede. En dit door het overpompen van het water. Vandaag was het verschil om 16u tussen het niveau van de Zuidlede en de Westlede, ter hoogte van pompstation De Stenenbrug, aan de achterkant van het domein, 1 m. Dus het niveau van de Westlede was 1 meter lager dan het niveau van de Zuidlede. De pompstations aan de Zuidlede voor het deel afwatering Lochristi 1) De Lange Kromme aan de Oostdonckstraat, of Mendonkse dreef,te Mendonk, Hasselsgracht, De lange Kromme, Zaffelaars vaardeken, 2) De Wilde Speele : Dit is een kleine pomp, buis ongeveer 150mm die een gebiedje achter restaurant Riviera aan de Puybrug overpompt 2/5 3) Bosdam A en B in het provinciaal domein : Dijkgracht vanop Hijfte over Zaffelare langs de Leemstraat naar het domein. 4) Stenen brug, de pomp installatie is van 1989, waar de Westlede, of de watergang of het kapitel vaardeken wordt overgepompt. De Westlede vervoert de afwatering van industriezone Volvo trucks, het vleigplein en noordelijk deel Lochristi N70

3 3/5 Een drietal dagen na vrijdag 15 januari kon ik vaststellen dat de sloten,die via overpompen, uitmonden in de Zuidlede, nog een hoog waterpeil bleven houden. In het bekkenbeheerplan kan men lezen : De periodieke hoge waterpeilen op de Moervaart, Zuidlede en Kanaal van Stekene, o.a. te wijten aan de hoge peilen op het kanaal Gent - Terneuzen, geven lokaal aanleiding tot wateroverlast. Vele van de zijbeken van deze waterlopen, die veel water ontvangen van de meer stroomopwaarts gelegen woonkernen en industriegebieden, o.a. Westlede waar het industriegebied R4 Gent, op loost, lopen dan over en kunnen hun water onvoldoende afvoeren naar de hoofdloop. En specifiek voor de Zuidlede staat erin : Bij hevige neerslag moet de Zuidlede als centrale hoofdloop, voor een gebied van ca ha het water op een voldoende efficiënte manier kunnen afvoeren. (6.000ha is ongeveer de totale oppervlakte van onze gemeente.) Tijdens dergelijke perioden vormt piekafvoer, samen met de functie bergen, de absolute hoofdprioriteit van de waterloop. Bii actiepunt A26 staat er : Evaluatie peilbeheer op het kanaal, Gent Terneuzen en de afvoer mogelijkheden van de Moervaart en Durmekanaal, ermee samenhangend de afvoer van de Zuidlede en het Kanaal van Stekene.

4 4/5 Beschrijving : Als op het Kanaal Gent-Terneuzen een peilverhoging optreedt tijdens het wassen, vloed, is de afwatering van de Moervaart gehinderd en kunnen er problemen optreden op de Zuidlede en het Kanaal van Stekene. Slibruiming op de Moervaart Actie 19 en op het kanaal van Stekene, uitgevoerd, kunnen een gedeeltelijke betere afvoer mogelijk maken. Een mogelijke oplossing kan zijn de bouw van een pompgemaal op de Dam in Lokeren. Bij hevige regenval kan het gemaal 7.500l/seconde rivierwater van de Moervaart overpompen in de Durme. De Dam in Lokeren is de scheiding, in het verleden gebouwd, tussen de Moervaart en de Durme, om alzo de stad Lokeren te beschermen tegen overstromingen. Dit pompgemaal werd op 12 januari jongstleden in gebruik genomen. Maar we moeten vaststellen dat dit nog geen oplossing was voor de hoge waterstanden van de Zuidlede en de beken die erin uitmonden. Terug in het bekkenbeheerplan : bij Sectorale analyse punt 1.2 specifiek bij punt Waterbeheersing en veiligheid lees ik : De onbevaarbare waterlopen 1 ste categorie worden niet systematisch geruimd, maar naargelang de hydraulische noodzaak. Er was een ruiming op de Zuidlede, na de overstromingen van november In een Rapport van, integraal Waterbeheer bekken van de Gentse kanalen, naar aanleiding van de overstromingen november 2010 Staat er : De meest uitgestrekte gebieden die onder water zijn gekomen situeren zich langsheen de Zuidlede waar uitgestrekte zones akkerland, weiland en natuurgebied overstroomd zijn. Op heel wat plaatsen stonden de waterlopen sterk gezwollen.

5 5/5 Verder : Naast wateroverlast ten gevolge van lokale knelpunten geeft de gemeente Lochristi de volgende punten aan als grootste oorzaken van de wateroverlast - Overtopping van de Zuidlede, ten gevolge van de hoge peilen op het kanaal Gent-Terneuzen en de Zuidlede, door zonevreemd water en de ontoereikende staat van de dijken langsheen de Zuidlede/Moervaart - De ontoereikende pompcapaciteit van de pompgemalen op de Zuidlede In het volledige verslag kan men lezen dat door de gemeente in die periode extra pompen werden ingezet, DWA rioleringswater werd overgepompt om water indringing in woningen te voorkomen, Maar vooral het peil van het Kanaal Gent- Terneuzen heeft een zeer grote invloed op het peil van de Zuidlede. 1) In het rapport naar aanleiding van de overstromingen van november 2010 wordt gewag gemaakt van het risicovol spelen met Zaffelare, doordat via het Kanaal gent-terneuzen zonevreemd water in de Moervaart en alzo in de Zuidlede komt. Welke zijn de stappen die hiertegen ondernomen zijn? 2) Of zoals aangegeven in het rapport, is er werk gemaakt aan de ontoereikende dijken langsheen de Zuidlede? 3) Is er al een grotere pompcapaciteit voorzien voor alle pompgemalen op de Zuidlede? Op het internet vond ik een bijzonder bestek van de firma Tauw renovatie gemalen Polder van Moervaart en Zuidlede Bosdam A en Bosdam B. datum 18 juni 2015.

6 Ik ben ter plaatse de huidige pompen gaan bekijken en schrok toen ik zag dat 1 van de 3 pompen nog aangedreven werd met een platte riem van ongeveer 5 a 6 meter. Dit is historisch erfgoed, iets van rond de 2 de wereld oorlog. Maar wat met de andere pompen? De Lange Kromme?, De Wilde Speele, De Stenebrug? 4) Er werd in november 2010 en half januari terug, water overgepompt vanuit de DWA riolering, droogweer afvoer, of afvoer van afvalwater, dus normaal geen regenwater, aan de Kanunik Triestlaan. Dit om de druk weg te nemen, waardoor het water uit het gehele centrum van Zaffelare kan worden geëvacueerd. Wat zijn de oplossingen hiervoor op korte termijn, zoniet op lange termijn? 6/5 5) Specifiek voor de Gelei: De afwatering gebeurt langs 2 grachten, beiden goed onderhouden door de Polder 1) de Hasselsgracht naar Zaffelare waar het samenloopt ter hoogte van het Zaffelaars vaardeken bij pomppunt ondergemaal Zaffelare, einde K Triestlaan - 2) een gracht van 3 de catogerie die evenwijdig loopt met de Gelei en naar de Ratte loopt om zo onder de Nerenhoek naar het Den Bosdam en aan het pompstation De Lange Kromme in de Zuidlede wordt overgepompt. Op deze gracht zijn er enkele knelpunten waar de gracht ingebuisd is. Wat zijn de actiepunten om overstroming in de Gelei te voorkomen?