Voorbeeldtekst: Ruimteafval

Transcriptie

1 Voorbeeldtekst: Ruimteafval Een tijdje terug zijn brokstukken uit de ruimte op aarde gevallen. Die kwamen van een oude satelliet. (Bevel / Geven / Zulke) brokstukken noemen we ruimteafval. Hoe komt (dat / eng / geef) ruimteafval daar? Is er wat aan (eg / fit / te) doen? Ruimteafval is afval in de (krijgen / ruimte / waarom). Dat afval komt van oude raketten (af / en / hef) van afgedankte satellieten. Het kan van (alles / lopen / stoel) zijn: verfschilfertjes of dekseltjes. Of hele (klagen / mooiste / stukken) raket. Soms raken ruimtevaarders iets kwijt. (Bes / Dat / Doe) is eerder al eens gebeurd met (belangrijkst / gereedschap / tegenkomen). En met een handschoen en een (borstel / knippen / zwarte). Ook die kleine dingen zijn gevaarlijk. (Keer / Pakt / Want) alles in de ruimte heeft een (enorme / fornuis / slapen) snelheid. Dat kan wel enkele kilometers (ken / per / zij) seconde zijn! Bron: pagina 1 van 5 pagina 1 van 5

2 Tekst 1: Help, een aangespoelde potvis De potvis is het grootste roofdier ter wereld. Hij is wel vijftien meter lang. (Dat / Dus / Kot) is net zo groot als een (gemakkelijke / ontwikkelen / vrachtwagen)! En de potvis kan heel diep (duiken / parkje / sullig). Hij duikt zo tweeduizend meter naar (beneden / beweegt / signaal). Potvissen komen eigenlijk helemaal niet voor (de / in / me) de Noordzee. Maar toch spoelt er (in / la / ze) Nederland wel eens een potvis aan. (Dat / Wat / Zit) moet je doen als je een potvis (graan / klein / vindt) op het strand? Een potvis mag (braak / nooit / taboe) op het strand blijven liggen. Want (men / tas / van) dode zeedieren kun je ziek worden. (En / Er / Ex) het lichaam van zo n grote walvis (aan / het / kan) ontploffen! Dat is niet alleen vies. (Dak / Elk / Het) is ook erg gevaarlijk. Meestal worden potvissen (combinatie / onderzocht / wereldwijd) in Naturalis. Daar worden dieren (herdenking / nauwkeurig / onderzocht) en bewaard. Soms gaat de potvis (boos / naar / trend) een museum. Daar willen ze dan (ben / het / vis) skelet aan bezoekers laten zien. Maar (af / de / nu) dode potvis kan niet zomaar naar (een / jat / pin) museum. Dat zou een stinkende boel (liefde / hogere / worden)! Eerst moet de potvis uit elkaar (nieuwe / tamtam / worden) gehaald. Want alleen de botten moeten (levensecht / overblijven / spekrollen). Dat is een heel grote en (sauna / vieze / weekt) klus. Er zijn ook best wat (andere / mensen / tanken) voor nodig. Als alleen de botten (boos / over / test) zijn, gaan ze in een groot (bad / bot / mag). In dat bad zit heet water (as / en / la) heel veel wasmiddel. Gewoon het wasmiddel (dat / qua / wie) je thuis ook hebt! Daarna moeten (de / ga / zo) botten twee weken lang in een (ander / bloos / spijt) bad. Daar zit een stof in (die / gaf / zak) de bacteriën doodmaakt. En het maakt (de / ik / zo) botten wit. Als laatste worden de botten (nóg / rat / wil) een keer schoongemaakt. Maar nu met een (braad / harde / meute) waterstraal. De harde straal spuit het (laatste / vertrek / woedend) vuil weg. Als de botten schoon (waar / want / zijn) begint de volgende klus. Want het (groter / moeten / skelet) moet natuurlijk weer in elkaar gezet (betere / schoen / worden)! Vaak wordt er een tekening bij (gebruikt / vervelend / scenario). Op die tekening staat welk bot (eb / op / ze) welke plek moet. Je kunt het (jagen / skelet / wordt) niet neerzetten, want een potvis heeft (bevestigt / iedereen / natuurlijk) geen poten. Daarom wordt het skelet (at / in / te) een museum meestal opgehangen. Daar is (heel / maar / plan) sterk materiaal voor nodig. Want de (botten / rekent / risico) zijn superzwaar. De schedel weegt bijvoorbeeld (al / ei / er) zeshonderd kilo! De draden die worden (allerlei / gebruikt / mannetje) zijn van sterk ijzer. Daardoor hangt (het / mat / zes) skelet stevig vast. Je hoeft dus (hoor / niet / vies) bang te zijn dat er een (bot / hik / mal) op je valt. pagina 2 van 5 pagina 2 van 5

3 Het blijft natuurlijk (agenda / jammer / spoort) als er een potvis gestrand is. (Maar / Spaar / Vaar) het is wel mooi dat andere mensen (het / vol / wip) skelet kunnen bekijken. Zo kan iedereen (haar / rood / zien) hoe groot en bijzonder de potvis (af / is / nu). Naar: National Geographic Junior pagina 3 van 5 pagina 3 van 5

4 Tekst 2: Hier kwam een dino langs We hebben allemaal wel eens een plaatjes van dino s gezien. Ze leefden heel lang geleden. Er (boven / straat / waren) er toen een heleboel. En ze (grote / tocht / zagen) er allemaal anders uit. Veel dino s (negen / plant / waren) niet zo groot als we denken. (Kritiek / Sommige / Roetsen) waren net zo groot als een (mee / kip / zeg). Of net zo groot als een (blauw / opent / zwaan). Die dino s lieten kleine pootafdrukken achter. (Boor / Maar / Loop) er waren ook dino s die heel (auto / bijna / groot) waren. De allergrootste waren plantenetende dino s. (Die / Mot / Tik) waren veel groter dan olifanten. Ken (as / er / je) de langnekdino? Dat is ook zo n (blaas / grote / speelt) planteneter. Hun poten leken op de (groen / poten / siert) van olifanten. Maar ze waren veel (chaos / groter / smeert) en zwaarder. Als de dino liep, (maakten / ontwerp / vanwege) die poten een grote afdruk in (de / es / te) grond. Als de grond zacht was, (bleven / nieuwe / zomers) er zelfs flinke kuilen achter. Op (getuige / opende / sommige) plekken kun je die pootafdrukken nog (dagdromende / rechercheur / terugvinden). De dino s hebben vroeger op die (allebei / hangend / plekken) gelopen. Ze liepen dan bijvoorbeeld door (co / de / na) modder. De modder droogde na een (dommer / fietst / tijdje) op. In de opgedroogde modder bleven (de / ga / ze) pootafdrukken staan. De grond werd harder (en / ex / uw) harder. En na een lange tijd (route / waren / zeker) de grond en de afdruk van (durft / hevige / steen). Zo zijn de afdrukken duizenden jaren (bewaard / heilige / hengels). Als je op vakantie gaat, kun (in / je / pa) ze nog vinden. Je moet natuurlijk (doe / wel / wip) geluk hebben. Maar er zijn al (geef / pijn / veel) mooie afdrukken gevonden. Vooral in de (bergen / schrijf / sneller) tussen Frankrijk en Zwitserland zijn ze (er / te / uk) te vinden. In de Franse bergen (kooi / soms / zijn) heel bijzondere dinopootafdrukken gevonden. De afdrukken (terug / staan / vlijt) daar op een rotsmuur naast de (ons / sip / weg). Je kunt er zelfs naast gaan (staan / vanaf / waard) en een foto laten maken. Het (grauw / lijkt / spoed) alsof de dino s recht omhoog zijn (gelopen / letters / nadelig)! Dat konden ze natuurlijk helemaal niet. (Boos / Club / Maar) hoe komen die afdrukken dan op (dik / sta / zo n) rechte rotsmuur? Vroeger in de tijd (och / tol / van) de dino s zag het land er (anders / boeien / wanneer) uit. Maar dat is echt heel (haar / lang / voor) geleden. Na de tijd van de (beter / dino s / lachte) is het land erg veranderd. Dat (duif / kwam / erin) door aardbevingen. Bij die aardbevingen zijn (langere / stukken / vragend) land tegen elkaar gebotst. Sommige stukken (komt / land / rood) kwamen door de botsing rechtop te (droom / staan / rozig). En daar zaten ook wel eens (overheersende / pootafdrukken / vooropgesteld) in. Een stuk rechte grond met (avondvoorstelling / dinopootafdrukken / niettegenstaande) kon daardoor ineens een muur worden. (Inbreken / Daardoor / Vierkant) lijkt het alsof de dino s recht (boeken / omhoog / stalen) zijn gelopen. pagina 4 van 5 pagina 4 van 5

5 Ga je een foto (bezem / harde / maken) van dinopootafdrukken? Vergeet dan niet om (er / ex / ma) iemand naast te zetten. Want dan (cru / hut / kun) je pas echt goed zien hoe (bied / groot / thuis) de afdrukken zijn. Naar: NRC Weekend, zaterdag 31 augustus en zondag 1 september 2013 pagina 5 van 5 pagina 5 van 5