Inclusief beleid. Een samenleving voor iedereen Wmo, Inclusief beleid, MLN 1

Transcriptie

1 Inclusief beleid Een samenleving voor iedereen Wmo, Inclusief beleid, MLN 1

2 Inclusief beleid Beleid waarbij in alle fasen van de beleidscyclus rekening wordt gehouden met verschillen tussen mensen en dan met name verschillen tussen mensen met en zonder beperking. Inclusief beleid richt zich op iedereen: mensen met en zonder uiteenlopende beperkingen. Algemeen beleid sluit onbedoeld mensen uit. Apart, speciaal beleid is duur en omslachtig Wmo, Inclusief beleid, MLN 2

3 Wat is nodig voor inclusief beleid? Als gemeente zijn we verantwoordelijk voor alle inwoners van onze gemeente. We bedenken plannen en voeren die uit, bijvoorbeeld over wonen, werken, welzijn, sport en recreatie. Op deze manier maken we beleid dat direct van invloed is op het leven van mensen met en zonder beperkingen. Het is niet vanzelfsprekend dat wij als gemeente weten wat mensen met beperkingen nodig hebben om zelfstandig te kunnen wonen, recreëren of werken. Het is niet vanzelfsprekend dat wij als gemeente weten hoe we inclusief beleid kunnen maken. Daarvoor is een omslag in denken nodig. Mensen die zelf uit ervaring vertellen waar het om draait in de samenleving, zijn daarbij onmisbaar Wmo, Inclusief beleid, MLN 3

4 Dus: Inclusief beleid: om een samenleving te bereiken waarin iedereen meedoet en waarin we niemand buiten sluiten, is beleid nodig waarin we vooraf rekening houden met mensen met een beperking. Anders denken Gemeente maakt beleid. We weten niet vanzelf hoe we inclusief beleid kunnen maken. Daarvoor is een omslag in denken nodig. Mensen die zelf uit ervaring vertellen waar het om draait in de samenleving, zijn daarbij onmisbaar Wmo, Inclusief beleid, MLN 4

5 Grondslag inclusief beleid? Overheden erkennen dat mensen met beperkingen mee willen doen aan de samenleving. Daarom maken zij afspraken in wetten en verdragen die bepalen dat mensen met beperkingen gelijke rechten hebben Wmo, Inclusief beleid, MLN 5

6 Wetten en verdragen Artikel 1 van de Grondwet 'Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.' Wet gelijke behandeling op grond van handicap en chronische ziekte De Wgbh/cz trad op 1 december 2003 in werking. Vanaf die datum is het verboden onderscheid te maken (direct of indirect) op grond van handicap of chronische ziekte en daardoor mensen achter te stellen Wmo, Inclusief beleid, MLN 6

7 Wetten en verdragen De 22 Standaardregels van de Verenigde Naties De term Standaardregels is een afkorting van de officiële naam de 22 VN Standaardregels Gelijke kansen voor mensen met een handicap. Deze naam verwijst naar een document, dat de Verenigde Naties opstelden. In het document staan 22 regels. De regels zijn afspraken een hulpmiddel voor besluiten over beleid van gemeenten Wmo, Inclusief beleid, MLN 7

8 Beleidsplan Wmo Wij zijn van mening dat Wmo beleid niet alleen welzijnsbeleid is, maar discipline overstijgend. In de periode zal inclusief beleid ingebed zijn in de werkwijze van onze organisatie. Hierbij zullen we gebruik maken van de methodiek van Agenda Wmo, Inclusief beleid, MLN 8

9 Standaardregels VN In 1993 zijn door de VN 22 standaardregels vastgesteld. Hierin staat beschreven staat wat er nodig is zodat mensen met beperkingen gelijke kansen hebben op wonen, werk, onderwijs en sociale zekerheid. Er staan aanwijzingen in over voorwaarden en verantwoordelijkheden voor de overheid en burgers. Nederland en de provincie Brabant hebben deze standaardregels onderschreven Eind 2010 wordt VN-verdrag geratificeerd Wmo, Inclusief beleid, MLN 9

10 De 22 standaardregels In de 22 regels : wat moet een overheid in huis hebben om de 22 Standaard Regels te kunnen invoeren? Wat moeten burgers weten? Wat moeten medewerkers van een gemeente weten over rechten van mensen met beperkingen? Welke verantwoordelijkheden hebben gemeentes, werkgevers en burgers? Wmo, Inclusief beleid, MLN 10

11 Bedoeling van de regels Bedoeling van de Standaardregels is dat mensen (gemeenten) weten welke maatregelen zij kunnen nemen voor gelijke kansen van mensen met beperkingen. Met de regels kunnen we kijken hoe we er als gemeente voor staan: op welke levensterreinen hebben mensen met beperkingen gelijke kansen? Op welke terreinen lopen we achter? De 22 Standaardregels zijn dus aanknopingspunten voor het maken van inclusief beleid Wmo, Inclusief beleid, MLN 11

12 Wat is een standaardregel? Een standaardregel bevat een onderwerp dat betrekking heeft op het leven in een dorp of een stad. Bij de standaardregel zijn vragen geformuleerd. Door gezamenlijk -zowel door de belangenorganisaties als de beleidsmakers en politici- deze vragen te beantwoorden, wordt duidelijk wat er nodig is om tot inclusief beleid te komen Wmo, Inclusief beleid, MLN 12

13 Aan het werk met de regels De 22 Standaardregels zelf zijn geen praktische plannen die tot verandering leiden. De regels zijn een vertrekpunt voor verdere plannen voor beleid voor iedereen. Daarvoor is ondersteuning beschikbaar. Gemeenten en mensen met beperkingen kunnen samen werken aan inclusief beleid, bijvoorbeeld met het werkmodel Agenda Wmo, Inclusief beleid, MLN 13

14 Agenda 22 Agenda 22 heeft tot doel de 22 VN Standaard Regels vast te leggen in de beleidsplannen, in samenwerking met burgers met beperkingen, om zo te komen tot inclusief beleid voor alle burgers Wmo, Inclusief beleid, MLN 14

15 Werkmodel Agenda 22 Het werkmodel Agenda 22 is een mogelijkheid om te werken aan inclusief beleid. Het werkmodel gaat ervan uit dat mensen met beperkingen hun ervaringen kunnen inzetten bij het maken van inclusief beleid. Programma VCP ondersteunt groepen die met het model willen werken. Het werkmodel is een praktische methode voor gemeenten en groepen mensen met beperkingen om samen inclusief lokaal beleid te ontwikkelen Wmo, Inclusief beleid, MLN 15

16 Vertrekpunten van het werkmodel gelijke rechten en kansen voor iedereen samenwerking tussen burgers, beleidsmakers en politici in een gemeente samen inclusief gemeentelijk beleid analyseren, ontwikkelen, uitvoeren en evalueren inbreng van ervaringsdeskundigen onmisbaar Voldoen aan verdrag van de Verenigde Naties Voldoen aan Wet gelijke behandeling Wmo, Inclusief beleid, MLN 16

17 Ervaringsdeskundigen grote meerwaarde Samenwerking tussen gemeenten en mensen met beperkingen is onmisbaar. Mensen met beperkingen ervaren dagelijks waar en hoe de lokale samenleving drempels opwerpt om gewoon mee te kunnen doen Wmo, Inclusief beleid, MLN 17

18 Voordelen gemeente Door samen met ervaringsdeskundige mensen met beperkingen beleid te maken, besparen we tijd en kosten. Als gemeente doen we ons voordeel met de ervaring van mensen met beperkingen, en van de onderlinge samenwerking van alle belangenorganisaties. De beleidsvoornemens en plannen toetsen we samen. Kostbare aanpassingen achteraf zijn vaak niet meer nodig. Beter, goedkoper en tijdsbesparend Wmo, Inclusief beleid, MLN 18

19 Voordelen belangenorganisaties Belangenorganisaties werken samen, en leren elkaar zo beter kennen. Dit vergroot de kans op succesvol adviseren. Samenwerking verbreedt en verdiept het gemeentelijke beleid Wmo, Inclusief beleid, MLN 19

20 Voordelen maatschappelijke organisaties Aparte raadpleging van verschillende maatschappelijke organisaties, die per doelgroep of beleidsterrein georganiseerd zijn, is niet meer nodig. Direct contact met de belangenorganisaties verheldert de beeldvorming over leven met uiteenlopende beperkingen. Samenwerking met de gemeente en maatschappelijke belangenorganisaties levert beleid vanuit verschillende invalshoeken op Wmo, Inclusief beleid, MLN 20

21 De regels Regel 1 Bevorderen van bewustwording Regel 2 Gezondheidszorg Regel 3 Revalidatie en Re-integratie Regel 4 Ondersteunende diensten en voorzieningen Regel 5 Toegankelijkheid Regel 6 Onderwijs Regel 7 Werkgelegenheid Regel 8 Inkomen en sociale zekerheid Wmo, Inclusief beleid, MLN 21

22 Regel 9 Gezinsleven en lichamelijke integriteit Regel 10 Cultuur Regel 11 Sport en recreatie Regel 12 Religie Regel 13 Informatie en onderzoek Regel 14 Beleidsvorming en planning Regel 15 Wetgeving Regel 16 Economisch beleid Wmo, Inclusief beleid, MLN 22

23 Regel 17 Coördinatie van werkzaamheden Regel 18 Organisaties van mensen met een beperking Regel 19 Training van personeel Regel 20 Nationale controle op en evaluatie van beleidsprogramma s in de 22 Standaard Regels Regel 21 Technische en economische samenwerking Regel 22 Internationale samenwerking Wmo, Inclusief beleid, MLN 23

24 Overkoepelende regels Bepaalde regels zijn meer algemeen toepasbaar en zij komen bij alle inventarisaties aan de orde. Regel 1 Bevorderen van bewustwording Regel 5 Toegankelijkheid Regel 14 Beleidsvorming en beleidsplannen Regel 18 Belangenorganisaties van mensen met een beperking Regel 19 Trainen van personeel Wmo, Inclusief beleid, MLN 24

25 Regel 1 Bevorderen van bewustwording Overheden moeten actie ondernemen om de samenleving bewust te maken van het feit dat er mensen met beperkingen zijn en daarmee (dus ook) van hun rechten, hun behoeften, hun mogelijkheden en hun bijdragen Wmo, Inclusief beleid, MLN 25

26 Regel 5 Toegankelijkheid Overheden moeten het overkoepelend belang erkennen van toegankelijkheid in het proces van gelijkschakeling van mogelijkheden in alle geledingen van de maatschappij. De overheden moeten voor mensen met functiebeperkingen: (a) actieprogramma s maken om de fysieke omgeving toegankelijk te maken en (b) maatregelen treffen om hen toegang te verschaffen tot informatie en communicatie Wmo, Inclusief beleid, MLN 26

27 Regel 14 Beleidsvorming en - planning Overheden moeten ervoor zorgen dat rekening gehouden wordt met mensen met beperkingen bij alle beleidsvorming en planning Wmo, Inclusief beleid, MLN 27

28 Regel 18 Organisaties van mensen met een beperking Overheden moeten het recht erkennen van belangenorganisaties om mensen met beperkingen op nationaal, regionaal en lokaal niveau te vertegenwoordigen. Overheden moeten ook de adviserende rol van deze organisaties in de besluitvorming over het beleid erkennen Wmo, Inclusief beleid, MLN 28

29 Regel 19 Training van personeel Overheden zijn verantwoordelijk voor het waarborgen van doelmatige training op ieder niveau van personeel dat betrokken is bij de planning en voorbereiding van programma s en voorzieningen voor personen met beperkingen Wmo, Inclusief beleid, MLN 29

30 Onder elke regel zijn meerdere (sub-)vragen ondergebracht. Deze vragen moeten in gezamenlijkheid beantwoord worden door gemeente, belangenorganisaties en maatschappelijke organisaties. Als voorbeeld volgt regel 5 Toegankelijkheid Wmo, Inclusief beleid, MLN 30

31 Regel 5 Toegankelijkheid: vragen Regel 5:1 Heeft de gemeente Oirschot een actieprogramma om systematisch de fysieke omgeving - binnen én buiten - toegankelijk te maken voor iedereen, bijvoorbeeld in/bij: woonhuizen? andere gebouwen? openbaar vervoer? straten en wegen? andere buitenlocaties? Regel 5:2 Hebben in Oirschot personen die professioneel betrokken zijn bij ontwerp en aanleg van de fysieke omgeving de mogelijkheid zich te informeren over ontwikkelingen in veranderend beleid en maatregelen om toegankelijkheid te realiseren? Wmo, Inclusief beleid, MLN 31

32 Regel 5 Toegankelijkheid: vragen Regel 5:3 Wordt bij ontwerp en aanleg van de fysieke omgeving vanaf het eerste begin ook rekening gehouden met de eisen voor toegankelijkheid voor alle groepen van mensen met functiebeperkingen? Regel 5:4 Worden belangenorganisaties van mensen met functiebeperkingen geraadpleegd bij: de ontwikkeling van voorschriften en normen voor toegankelijkheid? de planning van bouwprojecten? Wmo, Inclusief beleid, MLN 32

33 Regel 5 Toegankelijkheid: vragen Regel 5:5 Is informatie die de gemeente Oirschot verstrekt over diagnose, rechten, beschikbare diensten en programma s toegankelijk voor: alle mensen met een functiebeperking? hun familie? hun vertegenwoordigers? Regel 5:6 Welke strategieën zijn binnen Oirschot in gebruik voor het toegankelijk maken van informatiediensten en documentatie voor: blinden en slechtzienden? doofblinden? doven en slechthorenden? verstandelijk gehandicapten? dyslectische personen? Zijn genomen maatregelen in overeenstemming met behoeften? Wmo, Inclusief beleid, MLN 33

34 Regel 5 Toegankelijkheid: vragen Regel 5:7 Hoe krijgen dove en slechthorende kinderen tijdens hun leerperiode toegang tot les in gebarentaal? Helpt de overheid de ouders om les te krijgen in gebarentaal? Weet de gemeente hoeveel dove, doofblinde of slechthorende burgers tolkdiensten nodig hebben? Zijn er tolken voor iedereen die hen nodig heeft? Regel 5:9 Hoe controleert de gemeente de toegankelijkheid van televisie, radio en kranten voor: visueel gehandicapten? doofblinden? doven en slechthorenden? verstandelijk gehandicapten? dyslectische personen? Wmo, Inclusief beleid, MLN 34

35 Regel 5 Toegankelijkheid: vragen Regel 5:10 Wordt met aspecten van toegankelijkheid voor alle groepen vanaf het begin rekening gehouden bij de opbouw van nieuwe in computers opgeslagen informatie- en dienstensystemen? Als dit niet zo is: worden bestaande systemen dan aangepast zodat ze toegankelijk zijn voor mensen met een functiebeperking? Regel 5:11 Wordt de mening van belangenbelangenorganisaties van mensen met een functiebeperking gevraagd vóór de ontwikkeling van nieuwe informatiediensten? Wmo, Inclusief beleid, MLN 35