Belseelse bomen. doorgelicht! DE RAAKLIJN KATERN: jaargang 13, nr.68.

Transcriptie

1 DE RAAKLIJN KATERN: jaargang 13, nr.68. Bijlage bij «t Groene Waasland» nr.142, november (v.u. Firmin De Beleyr, Belsele) Belseelse bomen doorgelicht! 1

2 Beste lezer, U hebt de laatste katern van dit jaar in handen. Gewoonlijk treft u dan een overschrijvingsformulier aan. Bij overschrijving van 8 Euro bent u weer voor een jaar lid en in 2006 verzekerd van al het nieuws rond de leefomgeving in Belsele. De Raaklijn werkt nauw samen met Natuurpunt en ABLLO. Dat zult u wel merken bij het verslag over het Mierennestbezoek naar aanleiding van 35 ABLLO. Natuurpunt bezorgde ons ook een korte samenvatting van het natuurrapport Vlaanderen Het gaat niet zo goed met de natuur bij ons en op wereldvlak. Buiten de traditionele vervuiling worden we steeds meer geconfronteerd met lichtvervuiling, vreemde en giftige stoffen in ons voedsel en zelfs hier beginnen we de gevolgen te ondervinden van de algehele opwarming van de aarde. In deze katern kunt u bijdragen lezen om mee te werken aan een inventaris over lichtvervuiling, we nodigen u uit om naar de infoavond te komen rond voedselteams en een reeks van twee infoavonden over de klimaatswijzigingen. Onze samenwerking met STRAMIN heeft dan weer tot gevolg dat er over het grondgebied van Belsele een wetenschappelijk boomonderzoek heeft plaatsgevonden. Hoe dit in elkaar steekt, leest u eveneens verder. De Raaklijn blijft zich bekommeren rond de Meersen in Belsele, we geven het beleid nog wat goede raad mee voor de inrichting van het overstromingsgebied. Hierbij moet de Pastorijwegel terug zijn kans krijgen. Maar in deze katern komt eerst de Papenackerswegel aan de beurt. Werken aan de leefomgeving moet gezien worden vanuit een globaal veld. Hiervoor trekt De Raaklijn mee aan dezelfde kar met om de millenniumdoelstellingen tegen 2015 te halen. Veel leesgenot, 2

3 Firmin De Beleyr Het ABC van de wegels: de P van Papenackerswegel. De wegels die al besproken zijn : de Belsele-, de Blauwhof-, de Boonhem-, de Couter-, de Drijschouwen-, de Het-, de Houtaeckers-, de Laag-Steenwerk-, de Moreelswegel en de Omloopwegel. De Papenackerswegel is nu aan de beurt. Atlasnummer : 44 Aansluitende straat: Hoge bokstraat Toestand: De oorspronkelijke lengte is behouden Gebruik: Wordt gebruikt als toegangsweg naar boomgaard Toegankelijkheid: Vrij goed Lengte: 200 m Breedte wegel: 2 m (1m middenberm ) Breedte bermen: Links 1 m rechts 1 m Scheidingsgracht: Geen Knelpunten: Herbicidengebruik en deel van berm ingeploegd Vegetatie: De eerste 100m vooral Vogelmuur en Herderstasje, verder Zevenblad en Ridderzuring, Ruw Beemdgras, Gestreepte Witbol, Stinkende Gouwe en Zachte Ooievaarsbek Papenackerswegel 3

4 De Mierennest en 35 jaar ABLLO Ter gelegenheid van 35 jaar ABLLO (zie ook het Groene Waasland) gaf De Raaklijn en Natuurpunt de mogelijkheid om kennis te maken met de huidige en toekomstige verwezenlijkingen in de Mierennest. Met een flinke groep van 20 wandelaars begaven we ons richting Mierennest. Op het menu stond een bezoek aan het Sint-Andriesbosje, De Mierennestbossen, het fietspad met de houtwal en de klimeiken en de Ransbeekpoel. Staf Lerno was onze gids. Alle wandelaars kregen een brochure mee die u ook op eenvoudige vraag toegestuurd krijgt (geef maar een bericht via of je kan ze ook bekijken op: Vooral het bezoek aan de bossen en aangrenzende percelen was voor velen een aangename verrassing! 4

5 Het stadsbestuur gaat zeer waarschijnlijk in 2006 overgaan tot de aankoop. Boomonderzoek te Belsele Herinnert u zich nog dat wij de bomen in Belsele gingen inventariseren. Dank zij onze samenwerking met STRAMIN (stedelijke milieuraad) en een goede opvolging vanwege het stadsbestuur is men in Belsele met een uniek gezondheidsonderzoek voor de bomen op openbaar domein gestart. Velen zullen het zelfs al opgemerkt hebben dat de bomen een nummer hebben gekregen. Dit is het registratienummer. Op deze manier wordt van elke boom een fiche bijgehouden. De firma die door het stadsbestuur de opdracht kreeg was zo vriendelijk om ons wat meer uitleg te geven bij hun werkmethode. BOOMONDERZOEK Firma: INTERPLANT N.V. Weversstraat Londerzeel België Deze firma kreeg de opdracht om het grondgebied van Belsele onder de loep te nemen. Ondertussen is het onderzoek afgelopen en worden de besluiten eerstdaags aan het schepencollege bezorgd. Zelf waren we verrast over de grondigheid waarbij de firma te werk ging. Wetenschappelijk boomonderzoek start met een visuele beoordeling van de boom. Kennis van boombiologie en mycologie (kennis van zwammen) is hierbij 5

6 onontbeerlijk. Bij een boomonderzoek werkt men volgens afgebeeld schema hieronder: BOOM VTA Verdacht? NEEN JA Geen verder onderzoek Mechanisch onderzoek Stamonderzoek Bodemonderzoek Houten klophamer Resistograaf Tomograaf Penetrograaf De boom wordt eerst visueel onderzocht (VTA) In deze fase worden de visuele aspecten van de boom onderzocht. Gelet wordt op de stam, de takken, de kroon en eventuele schimmelvorming. Vervolgens beluistert men de geluiden van de slagen met een rubberen/houten hamer op de stam om eventuele grote holtes op te sporen. 6

7 Wanneer hieruit blijkt dat verder onderzoek gewenst is gaat men over tot een mechanisch onderzoek van de stam of bodem. Hierbij is het mogelijk om een aantal gespecialiseerde instrumenten te gebruiken om de gezondheidstoestand van de boom te meten. Bodemonderzoek. Bij een bodemonderzoek maakt men gebruik van de penetrograaf. Dit toestel dient om de bodemdichtheid in kaart te brengen. De bodemweerstand is een belangrijk aspect met betrekking tot de uitgroei van de wortels in de grond. Een te hoge bodemweerstand belet de wortelgroei. Door middel van een penetrograaf kunnen we de indringingsweerstand van de grond meten. De penetrograaf is een sonde met een conische punt die in de bodem gedrukt wordt. De weerstand wordt vervolgens opgetekend. Het is mogelijk om hiervan een grafiek op te stellen die de weerstand weergeeft voor iedere dieptelaag van de bodem. Stamonderzoek met resistograaf Buiten de klophamer is er de resistograaf. Dit toestel meet de houtweerstand door een boring. De resistograaf is een toestel dat, door middel van een elektrisch aangedreven motor, een boornaald (doorsnede 3 mm) met een draaiende beweging in het hout inbrengt. Er zijn verschillende types met andere lengtes van boornaalden. De weerstand die de boornaald ondervindt wordt gemeten en het meetprofiel wordt met een schaal van 1 op een papierband geregistreerd. De hoogte van de verkregen curve is proportioneel aan de opgetreden weerstand. Dit laat toe om de holtes op te sporen of de delen van het hout met verminderde dichtheid te detecteren (waardoor er dus geen mechanische weerstand meer is). 7

8 Onderstaande figuur geeft een voorbeeld van een resistograaf output. De eerste 1,5 cm noemt men de aanslagfase. Vervolgens doorboort men de schors, de bast, het cambium, het spint- en kernhout. Tussen 22 en 26 cm bevindt er zich een kleine holte/rotte plaats. Stamonderzoek met de impulshamer. De impulshamer meet de tijd die een geluidsgolf nodig heeft om door de boom te gaan. Dit instrument bestaat uit 3 delen: de hamer die de impuls geeft, de ontvanger die ze ontvangt en de tachograaf die de snelheid registreert van de afgelegde weg tussen de eerste 2 delen. Een verandering in de dichtheid van het hout verandert de voortplantingssnelheid van de geluidsgolf en een holte in de stam blokkeert de voortgang van de geluidsgolven. De analyse van de redenen van absorptie der directe geluidsgolven is de basis voor de vaststelling van de staat van het kernhout van de boom. Een groot nadeel van de impulshamer is de schade die aan de boom wordt aangebracht. De techniek verschaft ons ook maar een beperkte informatie. Stamonderzoek met de geluidstomograaf. De geluidstomograaf werkt met het principe van geluidsgolven en vormt een verfijning van de impulshamer. De geluidstomograaf is samengesteld uit receptoren die onderling met elkaar verbonden zijn en die door middel van een kabel aan een draagbare computer aangesloten worden. 8

9 Ze worden rondom de boom aangebracht. Een hamerslag op een klein zinken nageltje dat verbonden is aan één van de receptoren zal geluidsgolven door de boom sturen. Vervolgens meet men de tijd die de geluidsgolf aflegt om de andere receptoren te bereiken, wetende dat het geluid zich sneller voortplant in hard en gezond hout dan in dood hout. De waarden worden vervolgens in de computer opgeslagen, die een beeld zal maken van de doorsnede van de boom. Dit beeld of tomogram bestaat uit verschillende kleuren. Hoe lichter de kleur, hoe slechter het inwendige hout. De kleuren geven verder aan wat gezond hout is, wat rottend hout is enz Besluit : De grafiek toont de holte aan in de boomschijf We vinden het zeer goed dat het stadsbestuur deze opdracht heeft gegeven aan een externe firma. Hopelijk zal dit in de toekomst niet meer leiden tot het onverantwoord kappen van gezonde bomen. Anderzijds kan het beleid aantonen dat een zwaar aangetaste boom om veiligheidsredenen kan gerooid worden. Het beleid geeft hier dus het goede voorbeeld. Uiteraard staat het iedereen vrij om zo n onderzoek privaat te laten uitvoeren. Bij landschapsbepalende bomen op privaat domein zou, vooraleer een kapvergunning wordt afgeleverd, het beleid ook zo n onderzoek moeten uitvoeren. Wij profiteren tenslotte allen van zo n boom. 9

10 Lichthinder Het stadsbestuur heeft het charter lichthinder ondertekend waardoor het zich verbonden heeft tot het uitvoeren van een aantal acties. Eén van deze acties is de inventarisatie van de verlichting op openbaar domein, op bedrijventerreinen en bij handelaars. Deze actie zal uitgevoerd worden tijdens de wintermaanden als het vroeg donker is. Het is de bedoeling dat men in groepjes van twee, aan de hand van een checklist, speurt naar oververlichting. Aan de hand van deze gegevens kan de lichtpollutie in kaart gebracht worden en kunnen gerichte acties gevoerd worden. Lichtpollutie bij particulieren kan tegelijkertijd genoteerd worden maar met deze gegevens zal in dit stadium nog niets gedaan worden. Er hebben zich reeds een zestal vrijwilligers aangemeld via STRAMIN. Wij doen via deze katern beroep op nog enkele avontuurlijke laatavond wandelaars. Je kan inschrijven via ons contact op: We krijgen ondersteuning van Antares, het centrum van de actieve sterrenkunde in de regio. Website: Antares gaat trouwens exclusief voor Sint-Niklaas de nacht van de duisternis verzorgen op vrijdag 3 en zaterdag 4 maart Daarover verneemt u meer in de katern van januari!!! 10

11 Klimaatswijziging Wetenschappers wijzen er meer dan 30 jaren op: de aarde warmt op!! Dat er ondertussen een en ander misloopt met moedertje aarde weten we wel, maar we beseffen het niet altijd genoeg. Een vb.: De temperatuur stijgt niet overal even hard. Zo daalde in 1998 de temperatuur rond de zuidpool, terwijl de temperatuur in Alaska met maar liefst 4 graden steeg. Een wereldwijde stijging van 5 graden kan dus in Alaska een stijging van 20 graden betekenen! Door deze grote verschillen ontstaan ook andere bewegingen in de atmosfeer, waardoor de wind anders gaat waaien. Zo kan het zijn dat het bij ons relatief warmer zal worden, doordat er meer zuidenwind zal zijn. Je kan niet genoeg weten over dit thema en daarom organiseert STRAMIN op 7 december en op 14 december in het milieuhuis een inforeeks i.v.m. klimaatswijzigingen (opwarming van de aarde, ), telkens van uur tot uur. De kostprijs hiervoor bedraagt 9 per avond. De leden van STRAMIN kunnen gratis deelnemen. Anderen kunnen een flinke korting ontvangen en De Raaklijn legt het laatste verschil bij. Dus ook u komt er gratis in! U schrijft in via ons contact op: en wij regelen de rest. 11

12 Voedselteams te Belsele Duurzaam ondernemen, eerlijke handel, behoud van de kleinschalige ondernemers zijn stuk voor stuk interessante slogans die voedselteams in praktijk brengen. Er verdwijnen in België 36 boerenbedrijven per week! Met voedselteams willen we de familiale bedrijven op bescheiden maar daadwerkelijke wijze een handje toesteken en ervoor zorgen dat diegenen die uitstekend boeren hun stiel verder kunnen uitoefenen. Door hun biologische productiewijze dragen zij bij tot het milieu maar ook tot de derde wereld of zoals men het nu wat properder zegt: landen in het Zuiden. In het bijzonder voor onze kinderen is het van groot belang dat zij zo min als mogelijk chemische stoffen naar binnen werken! Wij kunnen er iets aan doen! De Raaklijn nodigt u uit voor een eerstee voedselteam infoavond Zie ook 12

13 13

14 Natuurrapport 2005 De toestand van de natuur in Vlaanderen is niet bepaald positief te noemen. Natuurpunt, onze plaatselijke partner, stuurde ons een samenvatting: Uit het rapport 2005 van het Instituut voor Natuurbehoud. Enkele cijfers en sommigen zijn om van te duizelen. Lees maar. In Vlaanderen leven naar schatting diersoorten: 99% daarvan zijn ongewervelden. 9% van die soorten zijn grondig geïnventariseerd Van 234 soorten is bekend dat ze verdwenen zijn tijdens de laatste 1000 jaar, het grootste deel zelfs, tijdens de laatste 100 jaar. Bijgevolg gaan biologen planten en dieren indelen in 8 categorieën: 1. verdwenen uit Vlaanderen 2. met verdwijning bedreigd 3. bedreigd 4. kwetsbaar 5. zeldzaam 6. achteruitgaand 7. onvoldoende gekend 8. momenteel niet bedreigd De categorieen met verdwijning bedreigd,bedreigd en kwetsbaar noemen we de Rode - Lijstsoorten. In Vlaanderen zijn er nu 16 Rode Lijsten samengesteld voor : 1. Amfibieën 2. Broedvogels 3. Dagvlinders 4. Dansvliegen 5. Libellen 6. Loopkevers 7. Mieren 8. Water- en oppervlaktewantsen 9. Paddestoelen 10. Vissen en rondbekken 11. Spinnen 12. Slankpootvliegen 13. Reptielen 14

15 14. Rechtvleugeligen (sprinkhanen en krekels) 15. Vaatplanten 16. Zoogdieren 984 soorten uit deze 16 lijsten zijn met verdwijning bedreigd of bedreigd of kwetsbaar. Deze soorten lopen het gevaar om definitief uit Vlaanderen te verdwijnen. Toch wel spijtig. Bij de broedvogels komen we tot volgende gegevens. - 6 soorten zijn verdwenen in Vlaanderen 15

16 - 16 soorten zijn met verdwijnen bedreigd - 12 soorten zijn bedreigd - 12 soorten zijn kwetsbaar - 7 soorten gaan achteruit - 16 soorten zijn zeldzaam - 3 soorten zijn onvoldoende gekend - 90 soorten zijn momenteel niet bedreigd Bij de zoogdieren zijn 8 soorten verdwenen in Vlaanderen de laatste 1000 jaar. Nu tellen we nog 62 soorten zoogdieren in Vlaanderen. Het aantal uitheemse soorten neemt wel toe:zowel bij de planten als bij de dieren. 34 gewervelde soorten, 44 uitheemse niet gewervelde soorten (insecten,mijten,enz ) De mensen zijn allerlei exotische dieren gaan houden thuis,dierentuinen helpen ook mee aan deze verspreiding. Het visbestand gaat erop vooruit dank zij de mindere vervuiling van de open waters en beken. Voor meer info over dit Natuurrapport 2005: en Staf Lerno 9 WEDSTRIJD Op pagina 15 ziet u 16 afbeeldingen van dieren uit de Rode Lijst. De Rode lijst staat erboven. Plaats het nummer uit deze lijst in een tabelletje (zoals hierboven). De Vliegenzwam komt overeen met nr. 9. Bezorg ons het ingevulde tabelletje en u maakt kans op een jaarabonnement van Natuurpunt (20 ), een jaarabonnement van De Raaklijn met jaarboek (13 ) en een fotokalender van Natuurpunt (8 ). 16

17 Bufferbekken op komst We hebben er veel jaren kritisch tegenover gestaan. Maar de procedure voor de inrichting van een bufferbekken te Belsele is in zijn beslissende fase gekomen. Wij blijven bij ons standpunt dat de Meersen, naast dit in te richten bufferbekken, een natuurlijk overstromingsgebied is en zo moet blijven. Wij geven hierbij nog enkele opmerkingen over het nieuwe project. - Het is positief dat de Oostwand bewaard blijft en dat het noordelijke bosje met Muskuskruid, typische Belselebeekplant in het bosje van het laagste gebied eveneens bewaard blijft. - De Zuidelijke en Westelijke indammingen begrenzen het gebied. De Pastorijwegel krijgt er weer een kans. Een wandelweg langs de beek kan zonder kosten gerealiseerd worden in vervanging van de oorspronkelijke aldaar gelegen uitweg. - De Meerskens zelf worden best ongeschonden bewaard., zonder afgravingen. - De grachten worden best behouden. De afwatering van het gebied blijft nodig. - Gezien vanuit het standpunt waterberging, hebben afgravingen het meest nut op de hoogst gelegen zone. - De woonplaatsen van Steenuil en Torenvalk kunnen bewaard blijven samen met de aanwezige bosaanzet. - De natuurlijke beekbedding bewaren, niet verbreden, wel maaien en onderhouden. - Om het verdwijnen van de vele hoek- en rootputten en de putten van de steenbakkerij te vervangen: een drinkpoel inrichten in het laagste perceel. - De bermen worden ingezaaid met gras. Nog nooit gedacht aan het inzaaien met de talrijke streekeigen oorspronkelijke kruiden? - De twee laagste percelen zijn 17 jaar niet bemest. Ze werden louter door pony s begraasd. Gevolg: talrijke meersenplanten nemen bezit van de meers. Els en Wilg nemen opnieuw hun oude plaats in. Gras verdwijnt. Nog enkele jaren en het wordt een gemengd meersenbos, dat reeds in aanvang aanwezig is. Begrazen valt dan weg. De voorbije acties tegen de inrichting ervan hadden hun nut. Ze hebben doen nadenken en zonder twijfel hebben ze inzicht gebracht over de afwatering en het belang daarbij van de aanwezige natuurlijke waterlopen en hun nabije omgeving. 17

18 Het wordt nu uitkijken naar wat, in een nieuwe visie, door het beleid en zijn technische diensten zal op tafel gebracht worden. De Meerskens : een natuurlijk overstromingsgebied! De Belselebeek meandert hier richting centrum. 18

19 en de Raaklijn! Langs deze weg willen de Raaklijn en herhalen dat de roddel die verspreid is door één persoon uit Belsele op niks dan leugens rust. We lazen in het dorpsraadverslag van september het volgende: Een aanwezige beweert dat gelden van vorige jaarmarkten gestort zijn op de rekening van De Raaklijn. De moderator van de vergadering merkt op dat deze uitspraak een ernstige beschuldiging inhoudt en vraagt deze uitspraak met bewijzen te staven tijdens de volgende vergadering van de dorpsraad Wij vroegen dat deze persoon deze lasterlijke en eerrovende beschuldiging van een strafbaar feit zou intrekken op de dorpsraad van oktober en haar verontschuldigingen zou aanbieden. Wij citeren uit het verslag van oktober: De penningmeester van De Raaklijn weerlegt formeel dat er ooit gelden voor zouden overgemaakt zijn aan De Raaklijn. De verantwoordelijke van het comité van Sint-Niklaas schrijft in een van 9 oktober 2005 dat hij de uitspraken of insinuaties door derden over afleiding van gelden niet kan begrijpen De persoon die beweerde dat gelden van vorige jaarmarkten gestort zouden zijn op de rekening van De Raaklijn, zegt dat ze haar uitspraken deed op basis van veronderstellingen bij het lezen van het financieel verslag van De Raaklijn van Ze zegt dat ze zich hierbij vergist heeft De vergissing werd maar pas toegegeven na een half uur. Een formele verontschuldiging bleef uit, maar dit kan je van zo n mensen ook niet verwachten. Wij gaan deze operatie beschadiging niet verder uitsmeren, maar we willen wel vermelden dat de steunbetuigingen van onze leden, de dorpsraad, Belselenaars en vanwege burgemeester en schepenen deugd gedaan hebben. We doen verder met het verdedigen en blijven opkomen voor de kwaliteit van de leefomgeving en dat is het enige wat en de Raaklijn wel gemeen hebben!!!! 19

20 Lidmaatschap + Jaarboek De kas is gezond! We hadden in 2005 welgeteld 110 leden (families)!! We zijn flink ondersteund door stadsbestuur en provincie!!! BEDANKT!!! Wij willen verder doen en rekenen terug op uw lidmaatschap. Voor 8 ontvang je in 2006 januari, maart, mei, sept. en november: Onze katern Het Groene Waasland + Voor 13 Euro ontvang je (eind januari) er het jaarboek 2005 bij!! VERGADERDATA VAN DE RAAKLIJN Vergaderen met De Raaklijn kan iedere maand op maandag om 20 uur in het zaaltje van De Klavers. Volgende vergadering: 19 december 20