Biodiversiteit in veelvoud na Uitdagingen voor Natuurpunt Beheer

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Biodiversiteit in veelvoud na Uitdagingen voor Natuurpunt Beheer"

Transcriptie

1 Biodiversiteit in veelvoud na 2010 Uitdagingen voor Natuurpunt Beheer

2 Proloog

3 Er was eens In heel Vlaanderen neemt de biodiversiteit sterk af In heel Vlaanderen? Nee, er zijn gebieden waar dat niet gebeurt

4

5 Bewijzen zijn er Cijfers uit het natuurrapport en Nederlandse studie bewijzen dit: In natuurgebieden blijft de biodiversiteit behouden Daarbuiten gaat ze achteruit Het instrument werkt dus!

6 Natuur bedreigd? Natuur in Vlaanderen bedreigd Grafieken van Rode lijst soorten Biodiversiteit achteruit Daar moeten we iets aan doen!

7 Inleiding

8 Historiek Romantiek -> wilde natuur en romantische natuurbeelden Landschapsschilders en arcadische natuur

9 Historiek Beiden gingen achteruit Wilde natuur in Europa bijna verdwenen Eerst behoud wilde natuur (bos) vb. Fontainebleau Daarna ook halfwilde natuur (oude cultuurlandschappen) -> Natuurbeschermers

10 Nieuwe strekking Filosofie: Aangekochte/beschermde natuur is duurzaam beschermd Niet ingrijpen? Gevoelsmatig natuurlijk soms WEL nodig Cultuurlandschappen verdwenen zelfs indien beschermd -> Natuurbeheerders En dat doen we ook

11 Van mannen met lange baarden en ontblote bovenlijven met short en sandalen tot de knieën in de modder draagberries uitdragend

12 Tot omgebouwde sneeuwpistemachines die zulke natte percelen vlot kunnen maaien

13 Natuur beheren noodzakelijk Verschillende van die eersten in de zaal Verschillende anderen zijn nieuwelingen Algemeen doel is duidelijk Natuur: Meer Natuur Betere Natuur Natuur voor iedereen en last but not least Natuur ook buiten de reservaten

14 Basisfilosofie Natuurpunt streeft een aangenaam buitengebied en stadsranden na, waar het fijn genieten is, waar de soortenrijkdom erg hoog is, waar het rustig en stil is, waar je kan bezinnen en genieten, studie doen of gewoon stil worden, wandelen, fietsen, paardrijden of een avonturentocht houden Naar kriebelbeestjes zoeken of de orchideeënpopulatie wetenschappelijk opvolgen Maar ook intrinsiek voor de natuur op zich

15 Natuurpunt als vereniging Natuurpunt geeft mensen kansen en mogelijkheden Natuurpunt doet dat voor de mensen, maar ook door de mensen mensen steken (delen van) hun (schaarse) vrije tijd in de vereniging om onze doelstellingen te bereiken

16 En we zijn goed op weg

17 Groeiende vereniging gezinnen steunen de vereniging en zijn lid Elk jaar groeien we netto met 10% Uitzonderlijke lage uitval, vooral door de grote lokale verankering met bijna 200 afdelingen Duizenden bestuurders Duizenden ha

18 Groeiende maatschappelijke betekenis

19 Beheer habitats Beheerde oppervlakte (ha) jaartal

20 Brede werking Speelbossen, speeltuinen, bezoekerscentra, uitkijkpunten en kijkhutten, Historische zaken: bossen van de witte van zichem, oude keltische burchten, Reïntegratie projecten met veroordeelden Scholen en educatieve tuinen Zonnecellencampagne

21 Uitdagingen

22 De toekomst is belangrijk!

23 Analyse Sterktes en Zwaktes Vrijwilligersorganisatie (voor en door mensen) Groeiende organisatie Snel, flexibel, creatief Bijzonder gemotiveerd en betrokken Interessante mix tussen vrijwilligers en professionele ondersteuning

24 Analyse Sterktes en Zwaktes Mechaniseren waar mogelijk (grotere oppervlaktes) Werken samen waar het kan Voor de gemeenschap Meedenken en meedoen Lokaal draagvlak door lokale werking.

25 Analyse Kansen en Bedreigingen Draagvlak stijgt Liefde voor/drang naar/nood aan natuur bij bevolking blijft stijgen Vervreemding van natuur -> meer betrokkenheid (wandelingen) en toegankelijke natuur Wijzigende natuurbeelden -> educatie (3 natuurbeelden) Klimaatcrisis -> netwerken van sterke natuurgebieden Natuurherstel is moeilijke boodschap (informeren) Wil tot samenwerken met derden langs beide kanten

26 Analyse Kansen en Bedreigingen Wilde natuur en combinatie met andere functies (waterberging): Sigma, Scheldeverdieping, Bosuitbreiding: Rummens bos, Grote Netewoud, stadsbossen Vraag naar biomassa/beheerresten Professionaliseren en groeien Groeien wat politiek draagvlak betreft Kantelmoment?

27 Grote doelen Sterke middenveldorganisatie met veel leden en veel vrijwilligers Efficiënte aanpak, flexibel, kritisch constructief Grote robuuste natuurgebieden toegankelijk en gekend door reservaatsuitbreiding en natuurherstel (cfr. Natura 2000) Grote natuurlijke processen weer een kens geven Natuurkernen verbonden door droge en natte verbindingen

28 Grote doelen Meer wilde natuur, maar behoud van meest waardevolle arcadische landschappen, biotopen en soorten Natuurwaarden verhogen/waarborgen in overige buitengebied Natuurgebieden inbedden in de maatschappij, deel van de gemeenschap, zoals kerk, kerkhof en dorpsplein Meer zeggen wat we doen en doen wat we zeggen (informeren) De jongeren er bij betrekken. Zij zijn de toekomst

29 Samenvattend Met zijn allen hebben we al heuvels verzet Nog bergen te gaan We doen dat stap voor stap En doordat de groep groter wordt en mits goede ondersteuning, wordt het werk ook steeds draaglijker Samen met vele partners en een groot groeiend draagvlak bereiken we ons doel: Meer Natuur voor iedereen!

30 Epiloog

31 Asterix en Obelix zullen het niet komen doen. (Die hebben in Frankrijk al genoeg werk) Maar hopelijk pakken Vandenbloede, Vandenschricke en Vandenballe het wel aan

32

33 Samen maken we van Vlaanderen een groene, aangename en soortenrijke regio Wij zijn er alleszins klaar voor!

34 Slot Dank u Met dank aan Goscinny en Uderzo De vele fotografen waarvan ik zonder bronvermelding foto s heb gebruikt De vele vrijwilligers die mij inspireren. Hopelijk is dat ook omgekeerd zo.

Ruimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde

Ruimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde Een verkenning Lon Lommaert Biodiversiteit Vlaamse indicatoren Ruimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde Prioritaire soorten Natuurverkenning Gezichten van Biodiversiteit Wetenschappelijke

Nadere informatie

NATUURPUNT MALDEGEM-KNESSELARE nominatie Groene Pluim 2014

NATUURPUNT MALDEGEM-KNESSELARE nominatie Groene Pluim 2014 NATUURPUNT MALDEGEM-KNESSELARE nominatie Groene Pluim 2014 NATUURPUNT vzw Een onafhankelijke organisatie gedragen door vrijwilligers grootste natuurbeschermingsorganisate in Vlaanderen eind 2001 opgericht

Nadere informatie

Biodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers

Biodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers Biodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers Myriam Dumortier Natuurrapport www.natuurindicatoren.be www.nara.be www.inbo.be Haalt Vlaanderen de 2010-doelstelling? Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen

Nadere informatie

Natuurverkenning 2030

Natuurverkenning 2030 Natuurverkenning 2030 Aanpak Terrestrische verkenning Scenario s Verlies en versnippering van leefgebied Vermesting Klimaatverandering Aquatische verkenning Scenario s Verontreiniging Versnippering van

Nadere informatie

GruunRant. memorandum gemeenteraadsverkiezingen Schoten

GruunRant. memorandum gemeenteraadsverkiezingen Schoten GruunRant memorandum gemeenteraadsverkiezingen 2018 Schoten WAAROM GRUUNRANT? Rode draad: behouden versterken - verbinden GruunRant begint stilaan een begrip te worden als het gaat over de versterking

Nadere informatie

Een wandeling door het natuurbeleid

Een wandeling door het natuurbeleid Een wandeling door het natuurbeleid Wat heb IK hier nu aan? Wat is natuurbeleid? = spelregels rond natuur Natuurgidsen & natuurbeleid? Doe de BBB-test (bedreigd, beschermd, beheerd?) 5 Hoe overleef je

Nadere informatie

Een nieuw begin in zicht

Een nieuw begin in zicht Infosessie Kamp Beverlo 25 november 2009 Een nieuw begin in zicht Een nieuw begin in zicht Europees natuurherstelproject op 12 militaire domeinen in Vlaanderen in NATURA 2000 gebied DANAH = Defensie +

Nadere informatie

Kwaliteitsbeeld Noord-Holland. Verkenning II 11 mei 2017

Kwaliteitsbeeld Noord-Holland. Verkenning II 11 mei 2017 Kwaliteitsbeeld Noord-Holland Verkenning II 11 mei 2017 Vorige keer vervallen weidevogel gebieden (subsidie) ±20.000 ha vervallen Nationale landschappen Aanleiding / het vervallen beschermingsregimes /

Nadere informatie

Visienota Ruimtegebruik en. Bedenkingen vanuit ecologisch en

Visienota Ruimtegebruik en. Bedenkingen vanuit ecologisch en Visienota Ruimtegebruik en Ruimtebeslag 2020-20502050 Bedenkingen vanuit ecologisch en natuurbehoudsperspectief Eckhart KUIJKEN Visienota Ruimtegebruik en Ruimtebeslag 2020-2050 nieuwe uitdagingen & nieuwe

Nadere informatie

Draagvlak voor natuur: van verdelen naar verbinden

Draagvlak voor natuur: van verdelen naar verbinden Draagvlak voor natuur: van verdelen naar verbinden CSA (Kris) van Koppen, Universitair hoofddocent Milieubeleid, Wageningen Universiteit 1.Karakterisering 2.Diagnose 3.Hoe verder Karakterisering: trends

Nadere informatie

Het is mij telkens een groot genoegen naar een plek te komen waar. mensen, instellingen of organisaties door samenwerking bewijzen dat

Het is mij telkens een groot genoegen naar een plek te komen waar. mensen, instellingen of organisaties door samenwerking bewijzen dat Dinsdag 20 september 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Studiedag 10 jaar Duurzaam Kustbeheer - Fort Napoleon Oostende Geachte gedeputeerde, Geachte Minister

Nadere informatie

GruunRant. memorandum gemeenteraadsverkiezingen Brasschaat

GruunRant. memorandum gemeenteraadsverkiezingen Brasschaat GruunRant memorandum gemeenteraadsverkiezingen 2018 Brasschaat WAAROM GRUUNRANT? Rode draad: behouden versterken - verbinden GruunRant begint stilaan een begrip te worden als het gaat over de versterking

Nadere informatie

natuurbeheer Jens Verwaerde Natuurpunt CVN

natuurbeheer Jens Verwaerde Natuurpunt CVN natuurbeheer Jens Verwaerde Natuurpunt CVN indeling inleiding: voorstelling a geschiedenis van het natuurbeheer b - biotopen en soorten en hun beheer pauze c - beheer richt zich op de omgeving d - natuurbeheer

Nadere informatie

Biodiversiteit in 2010

Biodiversiteit in 2010 Biodiversiteit in 2010 Wim Veraghtert Natuurpunt Educatie Graatakker 11 2300 Turnhout Wat is biodiversiteit? Jeugd, Sport en Brussel 2 Wat is biodiversiteit? Jeugd, Sport en Brussel 3 Genetische variatie

Nadere informatie

20 jaar Natura 2000. Volwaardige partnership als succesfactor in Natura 2000. Landelijk Vlaanderen

20 jaar Natura 2000. Volwaardige partnership als succesfactor in Natura 2000. Landelijk Vlaanderen 20 jaar Natura 2000 Volwaardige partnership als succesfactor in Natura 2000 Landelijk Vlaanderen Presentatie door Ophélie Eliat-Eliat 14 mei 2012 Wat wij (niet) behandelen Welke resultaten moeten geboekt

Nadere informatie

Europees beschermde natuur

Europees beschermde natuur Europees beschermde natuur Kwartelkoning Vlaanderen streeft naar 100 broedkoppels van deze soort, in 2007 waren er 6. Twee richtlijnen Vogelrichtlijn, 1979 Habitatrichtlijn, 1992 Afbakenen van gebieden

Nadere informatie

Een nieuw begin in zicht

Een nieuw begin in zicht Infosessie NATO Schietveld Helchteren 27 november 2009 Een nieuw begin in zicht Een nieuw begin in zicht Europees natuurherstelproject op 12 militaire domeinen in Vlaanderen in NATURA 2000 gebied DANAH

Nadere informatie

Een liberaal lokaal Haarlemmermeer En meedenken is meedoen Natuurlijk samenwerken!

Een liberaal lokaal Haarlemmermeer En meedenken is meedoen Natuurlijk samenwerken! Haarlemmermeer, 2 april 2013 Deze tijd vraagt om een nieuwe manier van denken met een duidelijke visie om de problemen aan te pakken. Ons motto; Een liberaal lokaal Haarlemmermeer En meedenken is meedoen

Nadere informatie

Reclaim Nature Over de waarde van de groene vrijwilliger Welke waarde heeft de groene vrijwilliger? En hoe kunnen we deze verder ontwikkelen?

Reclaim Nature Over de waarde van de groene vrijwilliger Welke waarde heeft de groene vrijwilliger? En hoe kunnen we deze verder ontwikkelen? Reclaim Nature Over de waarde van de groene vrijwilliger In Nederland zijn jaarlijks 100.000 enthousiaste vrijwilligers betrokken bij de zorg voor natuur en landschap. Zij tellen, herstellen, vertellen

Nadere informatie

Natura zonder centen?

Natura zonder centen? Natura 2000 zonder centen? Inhoud N2000 In Vlaanderen inventarisatie problemen Life project als voorbeeld van invulling N2000 ervaringen NP Eu-subsidie Aanbevelingen/wensen N2000 in Vl: afbakening Habitatrichtlijn:

Nadere informatie

Woensdag 16 januari : Onze afdeling in 2018 in beeld en aansluitend Algemene Vergadering Natuurpunt Afd. Geel-Meerhout

Woensdag 16 januari : Onze afdeling in 2018 in beeld en aansluitend Algemene Vergadering Natuurpunt Afd. Geel-Meerhout Kalender 2019 Januari Woensdag 16 januari : Onze afdeling in 2018 in beeld en aansluitend Algemene Vergadering Natuurpunt Afd. Geel-Meerhout Bij een hapje en een drankje kan er nagepraat worden. Wij zijn

Nadere informatie

bevolkingscijfers van 1 januari 2000 tot 31 december 2010

bevolkingscijfers van 1 januari 2000 tot 31 december 2010 bevolkingscijfers van 1 januari 2000 tot 31 december 2010 Totale bevolking op 01/01/2000 Mannen 37.332 Vrouwen 38.984 Totaal 76.316 inwoners 01/01/2000 Man Vrouw totaal oppervlakte inw per km² 19.045 20.226

Nadere informatie

Het Brabantse natuurbeleid onder de loep Bijstelling noodzakelijk?

Het Brabantse natuurbeleid onder de loep Bijstelling noodzakelijk? Het Brabantse natuurbeleid onder de loep Bijstelling noodzakelijk? Conclusie Er zijn veel ontwikkelingen in het natuurbeleid sinds 2010 Er zijn aanpassingen doorgevoerd of noodzakelijk Natuurbeleid in

Nadere informatie

2/27/2011. Overzicht. Natuur is een publiek goed

2/27/2011. Overzicht. Natuur is een publiek goed Wat is de economische waarde van natuur in Oost-Brabanten wat betekent dat voor toekomstgerichte natuurbehoudsactie? Johan Eyckmans milieu-econoom Hogeschool-Universiteit Brussel & K.U.Leuven 1 Overzicht

Nadere informatie

Ongeveer 17 jaar geleden startte een eerste pilootproject van de. bosgroepen in de Kempense Heuvelrug in de provincie Antwerpen,

Ongeveer 17 jaar geleden startte een eerste pilootproject van de. bosgroepen in de Kempense Heuvelrug in de provincie Antwerpen, Zaterdag 17 september 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Toespraak Bosgroepen Oost-Vlaanderen - Wachtebeke Dames en heren, Beste gedeputeerde(n), Beste

Nadere informatie

Merkkompas Natuurmonumenten

Merkkompas Natuurmonumenten Merkkompas Natuurmonumenten Inleiding Om relevant en aansprekend te blijven, zoeken we voort - durend naar nieuwe manieren, passend bij deze tijd, om mensen aan ons te verbinden. We zien dat bijvoorbeeld

Nadere informatie

Wat is de economische waarde van natuur in Oost-Brabant en wat betekent dat voor toekomstgerichte natuurbehoudsactie?

Wat is de economische waarde van natuur in Oost-Brabant en wat betekent dat voor toekomstgerichte natuurbehoudsactie? Wat is de economische waarde van natuur in Oost-Brabant en wat betekent dat voor toekomstgerichte natuurbehoudsactie? Johan Eyckmans milieu-econoom Hogeschool-Universiteit Brussel & K.U.Leuven 1 Overzicht

Nadere informatie

Hoofdlijnen Natuurrapport 2007

Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 Hoofdlijnen Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen Duurzaam gebruik Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen Duurzaam gebruik Toestand plant-

Nadere informatie

Natuurpunt voorstellen gemeenteraadsverkiezingen 2018

Natuurpunt voorstellen gemeenteraadsverkiezingen 2018 Natuurpunt voorstellen gemeenteraadsverkiezingen 2018 stad Antwerpen Inhoud Rode draad: meer natuur voor iedereen! 2 1. Aankoopsubsidiebudget voor aankoop natuurgebieden in Antwerpen 2 2. Aanleggen van

Nadere informatie

Vrij vertrouwd. Redelijk vertrouwd

Vrij vertrouwd. Redelijk vertrouwd Deel 1 Algemene vragen 1. Hoe belangrijk is natuurbescherming voor u? Niet belangrijk Niet erg belangrijk Belangrijk Heel belangrijk Er is een duidelijke maatschappelijke vraag is naar natuurbescherming.

Nadere informatie

Rol PBL in het natuurbeleid Netwerk Land en Water. Petra van Egmond 21 maart 2014

Rol PBL in het natuurbeleid Netwerk Land en Water. Petra van Egmond 21 maart 2014 Rol PBL in het natuurbeleid Netwerk Land en Water Petra van Egmond 21 maart 2014 Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) Het PBL draagt bij aan de kwaliteit van de politiek-bestuurlijke afweging door het

Nadere informatie

Een (t)huis voor vleermuizen. Waar kunnen ze zich verschuilen

Een (t)huis voor vleermuizen. Waar kunnen ze zich verschuilen Een (t)huis voor vleermuizen Waar kunnen ze zich verschuilen Aantal soorten Vlaanderen kent zo n 21 soorten vleermuizen waarvan slechts enkelen geregeld in gebouwen voorkomen. Meestal gaat dit om de gewone

Nadere informatie

Het Natuurrapport 2007 is het eerste Natuurrapport dat wordt geproduceerd door het Instituut

Het Natuurrapport 2007 is het eerste Natuurrapport dat wordt geproduceerd door het Instituut Mevrouw De Minister, Het Natuurrapport 2007 is het eerste Natuurrapport dat wordt geproduceerd door het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, het nu iets meer dan een jaar oude Vlaamse onderzoeks- en

Nadere informatie

Brakelbos (Brakel) Yves Adams

Brakelbos (Brakel) Yves Adams Brakelbos (Brakel) Yves Adams Biotopen Deel ll # Inleiding Myriam Dumortier 1 01 Biotopen in de natuurrapportering Soorten (deel I) zijn gebonden aan biotopen (deel II) en een samenhangend geheel aan biotopen

Nadere informatie

Ruimte om te leven met water

Ruimte om te leven met water Ruimte om te leven met water Het huidige watersysteem is volgens de nieuwe In de toekomst wil het waterschap een zoveel Om de benodigde ruimte aan hectares te verwerven inzichten niet meer op orde. Aanpassingen

Nadere informatie

Zondag 22 mei 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Opening Speelbos Roeselare

Zondag 22 mei 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Opening Speelbos Roeselare Zondag 22 mei 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Opening Speelbos Roeselare Geachte gedeputeerde Decorte, Geachte burgemeester Martens, schepenen, mandatarissen,

Nadere informatie

Woensdag 17 januari : Presentatie Een nieuw natuurproject en aansluitend A.V. Natuurpunt Afd. Geel-Meerhout

Woensdag 17 januari : Presentatie Een nieuw natuurproject en aansluitend A.V. Natuurpunt Afd. Geel-Meerhout Kalender 2018 Januari Woensdag 17 januari : Presentatie Een nieuw natuurproject en aansluitend A.V. Natuurpunt Afd. Geel-Meerhout Bij een hapje en een drankje kan er nagepraat worden. Wij zijn ook nog

Nadere informatie

Beleidsplan

Beleidsplan Beleidsplan 2014-2024 2 3 foto s: ruud maaskant, pwn, kenneth stamp, mark kras Vooraf Nationaal Park Zuid-Kennemerland behoort met zijn duinen en bossen tot de mooiste en waardevolste natuurgebieden van

Nadere informatie

Het natuurbeheerplan. Beheerteamdag,

Het natuurbeheerplan. Beheerteamdag, Het natuurbeheerplan Beheerteamdag, 13-06-2015 Agenda Natuurdecreet Uitvoeringsbesluit beheerplannen Consequenties voor Natuurpunt Ideeën lokale aanpak Timing Decreet: goedgekeurd in 2014, in werking Uitvoeringsbesluiten:

Nadere informatie

Life+ Together for Nature. samen werken aan herstel van heidelandschap

Life+ Together for Nature. samen werken aan herstel van heidelandschap Life+ Together for Nature samen werken aan herstel van heidelandschap Life+ Together for Nature samen werken aan herstel van heidelandschap TOGETHER? TOGETHER staat voor TO GET HEath Restored: we zetten

Nadere informatie

Provincie Vlaams Brabant

Provincie Vlaams Brabant 156 Provincie Vlaams Brabant OPEN RUIMTE Open ruimte is de zuurstof van onze ruimte. Het is dus een kostbaar goed, dat we moeten beschermen. Voor de Visienota Ruimte betekent dit dat we de verdere inname

Nadere informatie

Natuurrapport Aan de slag met ecosysteemdiensten. Voorstelling Natuurrapport 17 februari 2017 Vlaams Parlement

Natuurrapport Aan de slag met ecosysteemdiensten. Voorstelling Natuurrapport 17 februari 2017 Vlaams Parlement Natuurrapport Aan de slag met ecosysteemdiensten Voorstelling Natuurrapport 17 februari 2017 Vlaams Parlement Natuurrapport 2014-2018: ecosysteemassessment voor Vlaanderen NARA-T Toestand & trend van

Nadere informatie

GruunRant. memorandum gemeenteraadsverkiezingen Wijnegem

GruunRant. memorandum gemeenteraadsverkiezingen Wijnegem GruunRant memorandum gemeenteraadsverkiezingen 2018 Wijnegem WAAROM GRUUNRANT? Rode draad: behouden versterken - verbinden GruunRant begint stilaan een begrip te worden als het gaat over de versterking

Nadere informatie

De IHD, wat doen we er mee? Beleidsmedewerker

De IHD, wat doen we er mee? Beleidsmedewerker De IHD, wat doen we er mee? Benno.geertsma@natuurpunt.be 0485 80 53 74 - Beleidsmedewerker www.natura2000.vlaanderen.be Zoekopdracht Zoek 3 habitats en 3 soorten die in jouw gebied voorkomen. Zijn jullie

Nadere informatie

10 klimaatmaatregelen voor innovatie

10 klimaatmaatregelen voor innovatie 10 klimaatmaatregelen voor innovatie We hebben als overheid de ambitie om bij de te dragen in Vlaanderen als topregio. Vandaag leven we in een context van beperking. Van meer, met minder. En nóg meer met

Nadere informatie

Samenvatting Omgevingsvisie Weststellingwerf

Samenvatting Omgevingsvisie Weststellingwerf Samenvatting Omgevingsvisie Weststellingwerf Inleiding Weststellingwerf heeft het afgelopen jaar hard gewerkt aan een omgevingsvisie. De omgevingsvisie gaat over de toekomst van onze gemeente en is daarom

Nadere informatie

DE BIBLIOTHEEK: EEN DERDE PLEK ALS TWEEDE THUIS

DE BIBLIOTHEEK: EEN DERDE PLEK ALS TWEEDE THUIS verslag DE BIBLIOTHEEK: EEN DERDE PLEK ALS TWEEDE THUIS Inspiratiedag Brussel: 18 februari 2019/ 15.03.2019 cjm.vlaanderen.be INHOUD 1 context...fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2 betekenisvol verbinden...

Nadere informatie

Biodiversiteit visie Boerenbond. Symposium biodiversiteit 4 november 2010

Biodiversiteit visie Boerenbond. Symposium biodiversiteit 4 november 2010 Biodiversiteit visie Boerenbond Symposium biodiversiteit 4 november 2010 1 Landbouw en biodiversiteit Domesticatie leidde tot 1000den variëteiten en soorten Heel wat biodiversiteit is er omwille van landbouw

Nadere informatie

BIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering

BIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering BIODIVERSITEIT RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering DUURZAME ONTWIKKELING INTEGRAAL WATERBEHEER BIODIVERSITEIT Wat? Belang?

Nadere informatie

GEEF JE OUDERRAAD EEN GEZICHT

GEEF JE OUDERRAAD EEN GEZICHT Analyse ouderraad GEEF JE OUDERRAAD EEN GEZICHT 1. Wat Elke ouder vereniging heeft een bepaald imago. Het beeld dat de buitenwereld van je ouderraad heeft, kan verschillen van het beeld dat je van jezelf

Nadere informatie

Groen in Gent. voor elk wat wilds

Groen in Gent. voor elk wat wilds Groen in Gent voor elk wat wilds Groen in Gent - voor elk wat wilds Wat is het groenstructuurplan? Wat staat er in? Wat kan jij ermee doen? Wat is het groenstructuurplan? Je kan verschillende brillen opzetten:

Nadere informatie

De wirwar van planologische natuurbeschermingsmaatregelen.

De wirwar van planologische natuurbeschermingsmaatregelen. De wirwar van planologische natuurbeschermingsmaatregelen. Tim Struyve Dat onze wetgeving niet van de simpelste is weet iedereen. Hier doen we een eerste poging om alles wat als natuurgebied of groen op

Nadere informatie

Donderdag 7 april 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Voorstelling project De Boom In

Donderdag 7 april 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Voorstelling project De Boom In Donderdag 7 april 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Voorstelling project De Boom In Basisschool t Lessenaartje in Essene Geachte mevrouw Buelens (Tetra

Nadere informatie

Steendorp, O mijn duurbre grond

Steendorp, O mijn duurbre grond Steendorp, O mijn duurbre grond Herwonnen cuestatrots Europees Landbouwfonds voor platteland investeert in zijn platteland samen met de Vlaamse overheid en het provinciebestuur Oost-Vlaanderen Project

Nadere informatie

Inspirerende cases. CASE 12 Voxtron bij KULeuven

Inspirerende cases. CASE 12 Voxtron bij KULeuven Inspirerende s CASE Voxtron bij KULeuven Voxtron verkort de wachttijden bij de KU Leuven De KU Leuven heeft een centrale helpdesk. De helpdeskmedewerkers van ICTS de centrale informaticadienst van de universiteit

Nadere informatie

Van droom naar nieuwe start. Beleidsplan Dream4Kids

Van droom naar nieuwe start. Beleidsplan Dream4Kids Van droom naar nieuwe start Beleidsplan Dream4Kids 2016-2020 definitieve versie 5 april 2016 1 Inleiding Dit beleidsplan omschrijft waar Dream4Kids nu staat en waar het de komende jaren naar toe wil gaan,

Nadere informatie

Deelsessie werkroute Natuur Kirsten Haanraads & Hank Bartelink 22 mei 2019

Deelsessie werkroute Natuur Kirsten Haanraads & Hank Bartelink 22 mei 2019 Deelsessie werkroute Natuur Kirsten Haanraads & Hank Bartelink 22 mei 2019 Wat gaan we vandaag doen? Toelichting: informeren over de werkroute Natuur (waar staan we nu, en wat willen we bereiken?) Geïntegreerd

Nadere informatie

9 handelingsperspectieven

9 handelingsperspectieven 9 handelingsperspectieven Schade beheersen Interne zwakte = Zijn we niet goed in Zit niet goed in de samenleving Geen vraag naar in de samenleving Schade beperken en/of afbouwen: Zwakte omdraaien als sterkte

Nadere informatie

STUREN MET WATER. over draagvlak en draagkracht in de westelijke veenweiden

STUREN MET WATER. over draagvlak en draagkracht in de westelijke veenweiden STUREN MET WATER over draagvlak en draagkracht in de westelijke veenweiden STUREN MET WATER Het ontwerp Sturen met water van het Veenweide Innovatiecentrum Zegveld (VIC) zet in op actief, dynamisch grondwaterbeheer

Nadere informatie

Actieve natuurbescherming onder de Wnb. Arnold van Kreveld Symposium Ecologie en de Praktijk van Ecologica Eindhoven, 8 maart 2018

Actieve natuurbescherming onder de Wnb. Arnold van Kreveld Symposium Ecologie en de Praktijk van Ecologica Eindhoven, 8 maart 2018 Actieve natuurbescherming onder de Wnb Arnold van Kreveld Symposium Ecologie en de Praktijk van Ecologica Eindhoven, 8 maart 2018 REGELGEVING IS ONVOLDOENDE EFFECTIEF Redenen (cumulatief): beperkt

Nadere informatie

1.2 landschap, natuur en recreatie. Landschap

1.2 landschap, natuur en recreatie. Landschap 1.2 landschap, natuur en recreatie Landschap Radio Kootwijk vormt een belangrijke schakel in een aaneengesloten open tot halfopen droog tot vochtig stuifzand- en heidegebied dat zich uitstrekt van het

Nadere informatie

SAMENWERKINGSNOTA. Nota inzake het gebruik van de natuurgebieden van Natuurpunt door de Duffelse jeugdverenigingen. AF/AF/9564/J

SAMENWERKINGSNOTA. Nota inzake het gebruik van de natuurgebieden van Natuurpunt door de Duffelse jeugdverenigingen. AF/AF/9564/J SAMENWERKINGSNOTA Nota inzake het gebruik van de natuurgebieden van Natuurpunt door de Duffelse jeugdverenigingen. Afspraken en samenwerkingsnota Natuurpunt & Duffelse Jeugdraad 2 mei 2006 1 AF/AF/9564/J

Nadere informatie

Bescherm de kust! Duinbehoud voor mens en natuur. Missie en visie

Bescherm de kust! Duinbehoud voor mens en natuur. Missie en visie Bescherm de kust! Duinbehoud voor mens en natuur Missie en visie 1 DUINBEHOUD ZET ZICH ALS ONAFHANKELIJKE LANDELIJKE ORGANISATIE IN VOOR BESCHERMING EN HERSTEL VAN DE NATUUR IN DE DUINEN. ZIJ KOMT OP VOOR

Nadere informatie

Groen in Gent. voor elk wat wilds

Groen in Gent. voor elk wat wilds Groen in Gent voor elk wat wilds Groen in Gent - voor elk wat wilds Wat is het groenstructuurplan? Wat staat er in? Wat kan jij doen? Wat pakken we eerst aan? Wat is het groenstructuurplan? Je kan verschillende

Nadere informatie

Zaterdag 21 mei Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR

Zaterdag 21 mei Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Zaterdag 21 mei 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete - Sas4-Toren, Dessel Geachte mijnheer de volksvertegenwoordiger,

Nadere informatie

natuur in Gent monitoring 1999-2014

natuur in Gent monitoring 1999-2014 natuur in Gent monitoring 1999-2014 Natuurmonitoring waarom? Halen we de doelstellingen van het RSG en het groenstructuurplan? (Hoe) moeten we bijsturen? Natuurmonitoring waarom? Halen we de doelstellingen

Nadere informatie

NIEUW DECREET NATUURBEHOUD: einde of versterking reservaten en aankopen?

NIEUW DECREET NATUURBEHOUD: einde of versterking reservaten en aankopen? Basis van het nieuwe decreet Implementatie IHD Intrede natuurbeheerplan: type 2, 3 en 4 (reservaten) Subsidiesysteem - zowel voor aankopen als beheersubsidies toegankelijk voor alle actoren, ook voor private

Nadere informatie

BRIEFADVIES. van 19 januari over de erkenningsaanvraag van het natuurreservaat Duivenbos te Herzele (Oost-Vlaanderen)

BRIEFADVIES. van 19 januari over de erkenningsaanvraag van het natuurreservaat Duivenbos te Herzele (Oost-Vlaanderen) BRIEFADVIES van 19 januari 2012 over de erkenningsaanvraag van het natuurreservaat Duivenbos te Herzele (Oost-Vlaanderen) 12 09 Mevrouw Marleen Evenepoel Administrateur-generaal Agentschap voor Natuur

Nadere informatie

Verzoek wijziging bestemmingsplan

Verzoek wijziging bestemmingsplan Verzoek wijziging bestemmingsplan Percelen Rucphen O 225 en O 433 Ruimtelijke onderbouwing kwaliteitsverbetering omgeving Rozenven Inleiding Sinds 2011 is Vereniging Natuurmonumenten eigenaar van natuurgebied

Nadere informatie

LEMELERBERG: TOPNATUUR

LEMELERBERG: TOPNATUUR LEMELERBERG: TOPNATUUR ROUTE 4,0 km Mooie, stille route langs zandvlaktes, jeneverbessen, eenzame dennen en met mooie vergezichten. Stuifzand en droge heide zijn schaars in Europa, daarom is de Lemelerberg

Nadere informatie

ZA5223. Flash Eurobarometer 290 (Attitudes of Europeans Towards the Issue of Biodiversity, wave 2) Country Specific Questionnaire Netherlands

ZA5223. Flash Eurobarometer 290 (Attitudes of Europeans Towards the Issue of Biodiversity, wave 2) Country Specific Questionnaire Netherlands ZA5223 Flash Eurobarometer 290 (Attitudes of Europeans Towards the Issue of Biodiversity, wave 2) Country Specific Questionnaire Netherlands FLASH 290 BIODIVERSITY Q1. Hebt u ooit gehoord van de term biodiversiteit?

Nadere informatie

Openbare raadpleging in het kader van de "fitness check" van de EU- natuurwetgeving (vogel- en habitatrichtlijn)

Openbare raadpleging in het kader van de fitness check van de EU- natuurwetgeving (vogel- en habitatrichtlijn) Openbare raadpleging in het kader van de "fitness check" van de EU- natuurwetgeving (vogel- en habitatrichtlijn) Deel 1 - Algemene vragen Vraag 1: Hoe belangrijk is natuurbescherming voor u? Belangrijk

Nadere informatie

Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Zondag 18 april 2010 - Hoegaarden

Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Zondag 18 april 2010 - Hoegaarden Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Zondag 18 april 2010 - Hoegaarden Symposium Natuurpunt Biodiversiteit Goedemorgen iedereen, Ik ben blij hier vandaag op

Nadere informatie

Rapportage TiP Landgraaf Generiek Juni. 27 juni 2018

Rapportage TiP Landgraaf Generiek Juni. 27 juni 2018 Rapportage TiP Landgraaf Generiek Juni 27 juni 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 1. Samenvatting 2 2. Rechte tellingen 3 Vakantie 3 3. Onderzoeksverantwoording 8 Toponderzoek 9 1 1. Samenvatting Op vraag

Nadere informatie

Milieutrefdag 4 juni Natuur en Bos in mijn gemeente

Milieutrefdag 4 juni Natuur en Bos in mijn gemeente Milieutrefdag 4 juni 2009 Natuur en Bos in mijn gemeente Natuurbeheer in Vlaanderen Natuurgebieden in Vlaanderen Vlaamse natuurreservaten Erkende natuurreservaten: in het bijzonder van terreinbeherende

Nadere informatie

Missie en visie Landschap Overijssel

Missie en visie Landschap Overijssel Missie en visie Landschap Overijssel Inhoudsopgave 1. Welkom 2. Onze missie 3. Onze visie 4. Onze kernwaarden, waardevol landschap 5. Onze kerncompetenties 6. Onze kerntaken 7. Onze afweging 8. Onze rollen

Nadere informatie

10 Natuur en Landschap 2018/1

10 Natuur en Landschap 2018/1 op naar robuuste valleisystemen bi Natuurpunt neemt de komende twee jaren het publiek mee naar grote en kleine valleien in haar werkingsgebied. Zo krijgt het een beeld van de reële toestand op het terrein.

Nadere informatie

Vereniging voor Bos in Vlaanderen De Bosbarometer in het Rood. Bossen in Vlaanderen De vergelijking met Europa

Vereniging voor Bos in Vlaanderen De Bosbarometer in het Rood. Bossen in Vlaanderen De vergelijking met Europa Vereniging voor Bos in Vlaanderen De Bosbarometer in het Rood Bossen in Vlaanderen De vergelijking met Europa Even voorstellen Vereniging voor Bos in Vlaanderen vzw = milieuvereniging specifiek gericht

Nadere informatie

Biodiversiteit in België en Vlaanderen?

Biodiversiteit in België en Vlaanderen? De Milieuboot Biodiversiteit in België en Vlaanderen? Vlaanderen is een belangrijke overwinterplaats voor vele soorten watervogels, MAAR 7,5% van de soorten die vroeger in Vlaanderen leefden is verdwenen,

Nadere informatie

Eindhoven, 16/03/2017. Frank Van de Meutter

Eindhoven, 16/03/2017. Frank Van de Meutter Eindhoven, 16/03/2017 Frank Van de Meutter Inhoud Inleiding Tuinen Tuinen & biodiversiteit Materiaal & methode Studiegebied Data: verzameling Data: verwerking Resultaten Volledigheid Aantallen vergelijking

Nadere informatie

Samen zorgen voor de toekomst van mooi Gelderland. Meerjarenvisie Geldersch Landschap & Kasteelen 2016-2025

Samen zorgen voor de toekomst van mooi Gelderland. Meerjarenvisie Geldersch Landschap & Kasteelen 2016-2025 Samen zorgen voor de toekomst van mooi Gelderland Meerjarenvisie Geldersch Landschap & Kasteelen 2016-2025 650 gebouwen 35 kastelen, landhuizen, kasteelruïnes ruim 150 terreinen 24.000 museumstukken ruim

Nadere informatie

Compensatieverordening gemeente Midden-Drenthe

Compensatieverordening gemeente Midden-Drenthe Compensatieverordening gemeente Midden-Drenthe Verordening vastgesteld: 26-06-2003 In werking getreden: 15-09-2003 COMPENSATIEVERPLICHTING Artikel 1 Voor de toepassing van deze verordening wordt verstaan

Nadere informatie

Aanbod verschillende types groen in kaart gebracht

Aanbod verschillende types groen in kaart gebracht PERSMEDEDELING DEPARTEMENT LEEFMILIEU, NATUUR EN ENERGIE Dinsdag 28 april 2015 Aanbod verschillende types groen in kaart gebracht In Vlaanderen beschikt elke burger gemiddeld over een aanbod van ruim drie

Nadere informatie

De standaard voor de gebiedsaanduiding nationaal park

De standaard voor de gebiedsaanduiding nationaal park De standaard voor de gebiedsaanduiding nationaal park (werkversie mei 2018) Nationale Parken Bureau Postbus 2, 3800 AA Amersfoort Smallepad 5, 3811 MG Amersfoort www.nationaleparkenbureau.nl De nationale

Nadere informatie

Verbinden van onder- en bovengrond

Verbinden van onder- en bovengrond Verbinden van onder- en bovengrond Herontwikkeling industriële locaties Inhoud - Korte toelichting locaties - Ontwikkelopgave - Verbinden onder- en bovengrond - Discussie Deventer 18 november 2010 Gerben

Nadere informatie

in Deurne Welkomstnota tuinders

in Deurne Welkomstnota tuinders in Deurne Welkomstnota tuinders 1. Inleiding De boer op in de stad, van een echte volkse tuin tot stadslandbouw in Deurne is het resultaat van de opwaardering en uitbreiding van de bestaande volkstuin

Nadere informatie

IVN MARK & DONGE VERENIGING VOOR NATUUR- EN MILIEUEDUCATIE

IVN MARK & DONGE VERENIGING VOOR NATUUR- EN MILIEUEDUCATIE IIINOI3122 IVN MARK & DONGE VERENIGING VOOR NATUUR- EN MILIEUEDUCATIE Secretariaat Aan : 1) Algemeen Bestuur Waterschap Brabantse Delta *^z ~~ 2) Dagelijks Bestuur Waterschap Brabantse Delta Datum: 15

Nadere informatie

Effectiviteit KRW maatregelen. Halen we met de geplande maatregelen de ecologische doelen?

Effectiviteit KRW maatregelen. Halen we met de geplande maatregelen de ecologische doelen? Effectiviteit KRW maatregelen Halen we met de geplande maatregelen de ecologische doelen? 1 Maatregelen Kaderrichtlijn Water Kwaliteit Doelstelling Beleidstekort Maatregelen 2 Welke maatregelen worden

Nadere informatie

BRIEFADVIES. van 19 januari 2012

BRIEFADVIES. van 19 januari 2012 BRIEFADVIES van 19 januari 2012 over de erkenningsaanvraag van het natuurreservaat Hof ten Berg te Galmaarden (Vlaams-Brabant) en Geraadsbergen (Oost-Vlaanderen) 12 11 Mevrouw Marleen Evenepoel Administrateur-generaal

Nadere informatie

Bundel 3 van veldoefening en cases

Bundel 3 van veldoefening en cases Bundel 3 van veldoefening en cases De cases en veldoefeningen bestaan uit 3 delen: Deel 1 de veldoefeningen waarvan de locaties voorkomen in het natuurgebied Den Battelaer te Mechelen Deel 2 een case i.v.m.

Nadere informatie

Matteüs 5: 13-16 Preek: Wees wat je bent Bijzonderheid: Uitzwaaidienst World Servants

Matteüs 5: 13-16 Preek: Wees wat je bent Bijzonderheid: Uitzwaaidienst World Servants Matteüs 5: 13-16 Preek: Wees wat je bent Bijzonderheid: Uitzwaaidienst World Servants Liturgie: Lied voor de dienst: EL 217: 1,2,3: Samen in de naam van Jezus Welkom Intochtslied: Psalm 98: 3,4 Stil gebed

Nadere informatie

Green Deal Bedrijven en Biodiversiteit (B&B) & tijdelijke natuur. 10 december 2018, Kortrijk

Green Deal Bedrijven en Biodiversiteit (B&B) & tijdelijke natuur. 10 december 2018, Kortrijk Green Deal Bedrijven en Biodiversiteit (B&B) & tijdelijke natuur 10 december 2018, Kortrijk Natuur in Vlaanderen (VEN) Bedrijvigheid in Vlaanderen Bedrijvigheid in Vlaanderen Vlaanderen bestaat voor 50.220

Nadere informatie

Aan het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Ede, t.a.v. mevrouw D.W. Vreugdenhil, wethouder, Postbus 9022, 6710 HK Ede.

Aan het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Ede, t.a.v. mevrouw D.W. Vreugdenhil, wethouder, Postbus 9022, 6710 HK Ede. Aan het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Ede, t.a.v. mevrouw D.W. Vreugdenhil, wethouder, Postbus 9022, 6710 HK Ede. Ede, 4 november 2015. betreft: vierde advies van de begeleidingsgroep

Nadere informatie

Koppel kuifeenden. Kuifeenden

Koppel kuifeenden. Kuifeenden 42 Ecologie en natuurfuncties Het IJsselmeergebied is een uniek natuurgebied van (inter-)nationale betekenis. Het is een van de zee afgesloten, benedenstrooms gelegen, zoet laaglandmeer met een relatief

Nadere informatie

Toeristische Visie 2015

Toeristische Visie 2015 Toeristische Visie 2015 Raadsinformatieavond 2 september 2015 www.regioalkmaar.nl Regio Alkmaar 7 gemeenten 288.000 inwoners Aanleiding Noodzaak en urgentie Merkkracht streken 2013 Bron: Hendrik Beerda.

Nadere informatie

Erkenning natuurreservaat Rothoek-Kwarekken Erkenning van het privaat natuurreservaat E-211 Rothoek-Kwarekken te Westerlo (Antwerpen) 21 juni 2012

Erkenning natuurreservaat Rothoek-Kwarekken Erkenning van het privaat natuurreservaat E-211 Rothoek-Kwarekken te Westerlo (Antwerpen) 21 juni 2012 Briefadvies Erkenning natuurreservaat Rothoek-Kwarekken Erkenning van het privaat natuurreservaat E-211 Rothoek-Kwarekken te Westerlo (Antwerpen) Datum van goedkeuring Volgnummer Coördinator Co-auteur

Nadere informatie

Nieuw decreet Actie nodig! Informeren en oproepen

Nieuw decreet Actie nodig! Informeren en oproepen Nieuw decreet Actie nodig! Informeren en oproepen Welkom Belangrijk nieuws Beeld stand van zaken nieuw decreet Groot effect verwacht (voorbeelden) Vragen beantwoorden Maar wat doen we er aan? Samen keren

Nadere informatie

Tytsjerksteradiel (Hardegarijp) (Bron: stadsregioleeuwarden.nl)

Tytsjerksteradiel (Hardegarijp) (Bron: stadsregioleeuwarden.nl) Tytsjerksteradiel (Hardegarijp) (Bron: stadsregioleeuwarden.nl) Introductie De Friese gemeente Tytsjerksteradiel ligt pal ten oosten van de provinciehoofdstad Leeuwarden. De gemeente bestaat uit 17 kernen;

Nadere informatie