Erkenning natuurreservaat Rothoek-Kwarekken Erkenning van het privaat natuurreservaat E-211 Rothoek-Kwarekken te Westerlo (Antwerpen) 21 juni 2012

Transcriptie

1 Briefadvies Erkenning natuurreservaat Rothoek-Kwarekken Erkenning van het privaat natuurreservaat E-211 Rothoek-Kwarekken te Westerlo (Antwerpen) Datum van goedkeuring Volgnummer Coördinator Co-auteur 21 juni Sofie Ruysschaert Jan Verheeke

2 Mevrouw Marleen Evenepoel Administrateur-generaal Agentschap voor Natuur en Bos Koning Albert II-laan Brussel Datum 21 juni 2012 Uw referentie Onze referentie Betreft BL-GGB/ENR/E211uit02/ /L14/2012/584 Erkenning van het natuurreservaat Rothoek-Kwarekken te Westerlo (Antwerpen) Mevrouw de administrateur-generaal, Op 13 april 2011 ontving de Minaraad de adviesvraag betreffende de erkenningsaanvraag van het reservaat Rothoek-Kwarekken, op grond van art. 10 en art. 11 van het besluit van de Vlaamse regering van 27 juni 2003 tot vaststelling van de voorwaarden voor de erkenning van natuurreservaten en van terreinbeherende natuurverenigingen en houdende toekenning van subsidies ( Reservatenbesluit ). Het advies dient binnen een termijn van 60 kalenderdagen na ontvangst van het dossier te worden overgemaakt aan het Agentschap voor Natuur en Bos, i.e. 13 juni Er werd uitstel gevraagd tot de zitting van de Minaraad op 21 juni Hieronder kunt u het advies terugvinden, gekoppeld aan een bondige beschrijving van het dossier. 1 Algemene situering Het reservaatproject Rothoek-Kwarekken, ingediend door Natuurpunt Beheer vzw, is gelegen in de gemeente Westerlo (Antwerpen). Er worden 30 percelen met een totale oppervlakte van 12,1018 ha ter erkenning voorgelegd. Het aanvraagdossier betreft een tweede uitbreiding. 2 Minaraad Erkenning natuurreservaat Rothoek-Kwarekken 21 juni 2012

3 2 Visiegebied van het beheerplan en uitbreidingszone Het visiegebied wordt gewijzigd ten opzichte van het vorige erkenningsdossier naar aanleiding van de aankoop van nieuwe gronden en de afspraken hieromtrent. Kaartmateriaal met een concrete situering van de wijziging ontbreekt echter in het dossier. Het huidige visiegebied omvat grotendeels de noordelijke valleiflank van de Grote Nete in Westerlo. Het vormt een aaneensluitende zone van moerasgebieden, struwelen en natte graslanden zonder of met een geringe landbouwkundige waarde. Het visiegebied omvat Natuurgebied, Agrarisch gebied, Gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut en Gebied voor verblijfsrecreatie. In het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan van Westerlo wordt deze laatste zone als uitdovend aangegeven, gezien het in overstroombaar gebied ligt. Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) merkt in zijn advies op dat er ook enkele woningen en tuinen in het visiegebied opgenomen zijn. Dit dient aangepast te worden. Om de goede verstandhouding met de verschillende lokale actoren te behouden is het algemeen raadzaam om de uitlijning en visie van het visiegebied af te toetsen met eventuele andere visies en doelstellingen in de directe omgeving (bv. beheerplannen). Het dossier maakt hier geen melding van, met uitzondering van een verwijzing naar SIGMA. De uitbreidingszone van het erkend natuurreservaat bevat alle VEN-, groen-, natuur-, reservaat-, bos- en bosuitbreidingsgebieden gelegen in een gebied waarvan de kadastrale nummers in het dossier opgelijst staan. De Minaraad merkt op dat een overzichtskaart met de perimeter van de uitbreidingszone in het dossier ontbreekt. Dit ontbrak tot op heden ook altijd in de erkenningsdossiers die in het verleden voorgelegd werden aan de Minaraad. Hierdoor is het niet mogelijk om de afbakening van het visiegebied en de uitbreidingszone op kaart met elkaar te vergelijken. Een dergelijke visuele voorstelling is nuttig voor de verschillende actoren in het gebied, omdat het duidelijk de zones aangeeft waar het voorkooprecht van het Vlaamse Gewest van toepassing is conform art. 37, 1, lid 2 van het Natuurdecreet. De Minaraad vraagt algemeen om voldoende lokaal te communiceren over het visiegebied en de uitbreidingszone. Dit zal de transparantie(perceptie) en de haalbaarheid van de doelstellingen ten goede komen. 3 Minaraad Erkenning natuurreservaat Rothoek-Kwarekken 21 juni 2012

4 3 Beschermende statuten en lopende projecten als prioritaire factoren voor erkenning Een groot deel van het visiegebied (24 voorgedragen percelen) ligt in het VEN-gebied De vallei van de Kleine Nete benedenstrooms. Dit gebied is niet aangeduid als een Europese speciale beschermingszone. 4 Situering voorgedragen percelen Al de percelen zijn eigendom van Natuurpunt Beheer vzw. Ze hebben (deels) een bestemming als Natuurgebied (24), Agrarisch gebied (12), Gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen (1) en openbaar nut (1) en Gebied voor verblijfsrecreatie. De percelen met een Agrarische bestemming liggen alle buiten speciale beschermingszone en moeten dus voldoen aan de voorwaarden van art. 36, 2 van het Natuurdecreet: (a) een actuele hoge natuurwaarde hebben, (b) weinig geschikt zijn voor normaal landbouwgebruik in de betrokken landbouwstreek en (c) de erkenning mag de agrarische structuur niet aantasten. De Minaraad acht zich niet geplaatst om deze voorwaarden in detail te toetsen, maar wenst wel een aantal punten mee te geven ter overweging. Al de percelen zijn eigendom van de terreinbeherende vereniging en zijn momenteel niet meer in landbouwgebruik. Op de percelen wenst men hoofdzakelijk via een gericht beheer soortenrijke graslanden en natuurlijke vijvers te creëren. 5 Algemene natuurwaarden, streefbeelden en beheer De vegetatie in het visiegebied bestaat uit vochtige en droge graslanden (o.a. kamgraslanden en dotterbloemgraslanden), naaldhoutaanplantingen, eikenberkenbos, mesotrofe broekbossen en fragmenten van soortenrijke oevergemeenschappen. Er is ook een zone met weekendverblijven aanwezig, die een belangrijke verstorende factor is in de omgeving. Het grootste deel van de ter erkenning voorgedragen percelen zijn biologisch waardevol tot zeer waardevol volgens de BWK. Als algemeen streefbeeld wenst men een gevarieerd valleilandschap te creëren met o.a. soortenrijke, vochtige graslanden, eikenbossen, broekbossen, struwelen en ruigtes. In het gebied lopen een aantal ruimtelijke en inhoudelijke planningsprocessen voor de herinrichting van de Grote Netevallei in het kader van SIGMA. In het beheerplan maakt men daarom een 4 Minaraad Erkenning natuurreservaat Rothoek-Kwarekken 21 juni 2012

5 onderscheid tussen doelstellingen op korte termijn (scenario bedijkte Nete) en op lange termijn (scenario natuurlijke Nete). Het beheer in het gebied zal o.a. bestaan uit het verwijderen van exoten en aanplantingen, het natuurlijker inrichten van waterlopen en vijvers, de aanleg van houtkanten en het maaien van graslanden en ruigten. Het ANB meldt in zijn advies dat de vooropgestelde beheermaatregelen op een aantal percelen een ontbossing inhouden, die beter verantwoord moet worden. Een toelichting dient dus aan het dossier toegevoegd te worden. Het ANB beoordeelt het dossier o.a. om deze reden slechts als voorwaardelijk gunstig. 6 Openstelling Het gebied beschikt over een uitgebreid wandelnetwerk. 7 Afwijkingen van de verbodsbepalingen De afwijkingen die gevraagd worden, zijn in overeenstemming met de beleidsdoelen. Voorwaarde is wel dat ze met terughoudendheid worden toegepast en dat er rekening gehouden wordt met de opmerkingen die het ANB in zijn advies formuleert. 8 Conclusie De Minaraad heeft geen (bijkomende) noemenswaardige opmerkingen m.b.t. hoger genoemde punten en adviseert de erkenning van het natuurreservaat Rothoek-Kwarekken gunstig, op voorwaarde dat het dossier aangepast wordt volgens de opmerkingen in het advies van het ANB. De Boerenbond en Landelijk Vlaanderen/Landelijke Gilden onthouden zich bij dit advies. Met hoogachting, Walter Roggeman Voorzitter SAR Minaraad 5 Minaraad Erkenning natuurreservaat Rothoek-Kwarekken 21 juni 2012