ADVIES. 29 april Betreffende de erkenningsaanvraag met betrekking tot het reservaat Bospolder, Ekers Moeras en Muisbroekbos te Antwerpen

Transcriptie

1 ADVIES 29 april 2010 Betreffende de erkenningsaanvraag met betrekking tot het reservaat Bospolder, Ekers Moeras en Muisbroekbos te Antwerpen

2 Inhoud 1. Juridische situering van dit advies Algemene beschrijving Concrete beoordeling van het dossier De actuele natuurwaarden en het natuurstreefbeeld Oppervlakte van percelen en uitbreidingsmogelijkheden De beschermende statuten van het terrein Het actuele en toekomstige beheer De afwijkingen van de verbodsbepalingen De toegankelijkheidsregeling Algemene punten... 11

3 Krachtlijnen Het complex Bospolder, Ekers Moeras en Muisbroekbos, ingediend door Natuurpunt Beheer vzw, situeert zich tussen het Antwerps havengebied en de dorpskernen van Ekeren en Schoonbroek. Het heeft een gezamenlijk oppervlakte van ca. 120 ha, waarvan ca. 16 ha in het Ekers Moeras, ca. 70 ha in de Bospolder en ca. 35 ha in het Muisbroekbos. De ter erkenning aangevraagde oppervlakte bedraagt ca. 16 ha. en situeert zich volledig in het Muisbroekbos. In het dossier wordt gevraagd om het visiegebied uit te breiden met het noordelijk gelegen Muisbroekbos. De Minaraad stelt vast dat de ter erkenning voorgelegde percelen, in vergelijking met hun vroegere intensieve landbouwgebruik, een hogere natuurwaarde gekregen hebben door de loofhoutaanplanten en spontane opslag. Het feit dat het reservaat zich situeert in een verstedelijkte regio vormt een belangrijke bestaansreden voor het reservaat. De waarde van het gebied wordt nog meer versterkt door de eerdere erkenningen en de succesvolle uitvoering van een natuurinrichtingsproject in het gebied. Het algemene streefbeeld lijkt adequaat te zijn voor de uitgangstoestand. De Minaraad stelt vast dat geen van de te erkennen percelen de bestemming Agrarisch gebied of Landschappelijk waardevol agrarisch gebied heeft, waardoor er vanuit het oogpunt van art. 36, 2 van het Natuurdecreet geen problemen stellen bij een eventuele erkenning. De Minaraad is van oordeel dat de voorgestelde beheermaatregelen, op het niveau van het visiegebied zowel als op het niveau van de voorgelegde percelen, adequaat zijn aan de feitelijke toestand van het terrein en aan de gestelde doelen. De Minaraad sluit zich algemeen aan bij de aanbevelingen die het Agentschap voor Natuur en Bos in haar advies formuleert, maar vraagt om het door haar voorgestelde beheer aan te doen sluiten bij eerder gemaakte beheersafspraken met de terreinbeherende vereniging. Voor de Minaraad zijn dit geen ongewone afwijkingsvragen. Voorwaarde is wel dat de concrete afwijkingen met terughoudendheid worden toegepast. De Minaraad spreekt zich met dit advies niet uit over de voorgelegde toegankelijkheidsregeling, maar neemt zich voor om, wanneer er voldoende dergelijke ontwerpregelingen zijn voorgelegd geweest, een algemeen advies hierover te geven. De Minaraad merkt verheugd op dat een advies van het Agentschap voor Natuur en Bos opgenomen is in het dossier, conform artikel 10, 4 van het Reservatenbesluit. Dit is een positieve evolutie, gezien een dergelijk advies bij eerdere erkenningsaanvragen vaak ontbrak, hoewel het strikt genomen deel moest uitmaken van het dossier. Muisbroekbos p. 3.

4 Inleiding De adviesvraag betreffende de erkenning van het reservaat Bospolder, Ekers Moeras en Muisbroekbos te Antwerpen gebeurt in uitvoering van het besluit van de Vlaamse regering van 27 juni 2003, dat immers bepaalt dat er, bij de erkenning van een privaat natuurreservaat, advies dient gevraagd te worden aan de Minaraad indien het aanvraagdossier ofwel een eerste erkenning is van het gebied (artikel 10, 4), ofwel wijzigingen in de erkenning bevat van de beheersvisie, de toegankelijkheidsregeling of het visiegebied (artikel 11, 2). Deze adviesvraag werd ontvangen op 19 maart Het advies dient binnen een termijn van 60 kalenderdagen na ontvangst van het dossier te worden overgemaakt aan het Agentschap voor Natuur en Bos (artikel 10, 4, tweede lid). De toegezonden bundel bevat, naast de adviesvraagbrief, het door de indiener opgemaakte erkenningsdossier zelf (42 blz., een overzichtelijke synthese ontbreekt echter), een set van 22 door de indiener opgemaakte kaarten en het advies van het Agentschap voor Natuur en Bos. Het toegankelijkheidsreglement lijkt niet aanwezig te zijn in het dossier. Over deze erkenningsaanvraag werd er vergaderd in de schoot van de Werkcommissie Open Ruimte op 22 april 2010, op basis van een eerste voorontwerpadvies. Opgemerkt moet worden dat er zich enkele strategische kwesties stellen bij het reservatenbeleid, waarvan de Minaraad zich voorneemt om deze later en meer in hun algemeenheid te behandelen. Er viel bij het geheel van dit advies een onthouding te noteren vanwege een lid dat de sociaal-economische organisaties representeert (i.e. Boerenbond) en vanwege een lid dat organisaties verbonden aan de open ruimte representeert (i.e. Landelijk Vlaanderen / Landelijke Gilden). Walter Roggeman voorzitter Minaraad Muisbroekbos p. 4.

5 Adviestekst 1. Juridische situering van dit advies [1] Rechtsgrondslag in het decreet. Een erkend reservaat is, aldus artikel 33, tweede lid van het Decreet van 21 oktober 1997 op het Natuurbehoud en het Natuurlijk Milieu (hierna: Natuurdecreet ) een beschermd gebied, [ ], dat, na advies van de MiNa-Raad door de Vlaamse regering wordt erkend op verzoek van de eigenaar en/of diegene die het gebruiksrecht heeft, mits beider toestemming, of van de beheerder, mits de eigenaar ermee instemt. De erkenning van reservaten zelf vindt zijn rechtsgrondslag in artikel 36 van het Natuurdecreet. De Vlaamse regering dient de erkenningsvoorwaarden vast te stellen ( 1) en kan bovendien, binnen de begrotingsperken, een subsidieregeling vastleggen voor die erkende reservaten ( 6). De Vlaamse regering dient de procedure te bepalen om te komen tot concrete erkenningen en subsidieverstrekking ( 7). De erkenning geldt voor een periode van 27 jaar ( 5). Wat niet zonder meer kan, aldus artikel 36, 2 van het Natuurdecreet, is de erkenning van reservaten in de bestemmingen agrarische gebieden en de landschappelijk waardevolle agrarische gebieden gelegen buiten speciale beschermingszones (enz.). Natuurreservaten kunnen er maar erkend worden als ze hetzij (1) gronden betreffen die (a) een actuele hoge natuurwaarde hebben, die (b) weinig geschikt zijn voor normaal landbouwgebruik in de betrokken landbouwstreek en waarvan (c) de erkenning de agrarische structuur niet aantast, of als ze (2) gronden betreffen (a) met een hoge actuele of potentiële natuurwaarde en (b) lage landbouwwaarde die (c) in het kader van een goedgekeurd ruilverkavelingsplan of een goedgekeurd richtplan van een landinrichtingsproject hiertoe zijn aangewezen en (d) waarvan de erkenning de agrarische structuur niet aantast. [2] Bereik van de beslissing inzake erkenning van reservaten. De erkenning en subsidiëring van natuurreservaten heeft vorm gekregen in het besluit van de Vlaamse Regering van 27 juni 2003 tot vaststelling van de voorwaarden voor de erkenning van natuurreservaten en van terreinbeherende natuurverenigingen en houdende toekenning van subsidies (hierna: Reservatenbesluit ). De erkenningsbeslissing moet, aldus artikel 10, 5, van het Reservatenbesluit, rekening houden met volgende aspecten: 1 de hoge actuele of potentiële natuurwaarde van het betreffende terrein; 2 de beschermende statuten van het terrein, in het bijzonder de bescherming of de ligging binnen de gebieden afgebakend volgens of in uitvoering van internationale overeenkomsten of verdragen betreffende het natuurbehoud of van akten betreffende het natuurbehoud met inbegrip van de Europese richtlijnen, vastgesteld op grond van internationale verdragen en de mate waarin het beheerplan rekening houdt met en invulling geeft aan deze beschermende statuten; 3 de vooruitzichten voor het verbeteren en het voortbestaan van de ecologische waarden van het betreffende terrein; 4 de oppervlakte van het betreffende terrein en de uitbreidingsmogelijkheden binnen het visiegebied zoals beschreven voor de erkenning als natuurreservaat; 5 het actuele en toekomstige beheer van het betreffende terrein en de kadering van dit beheer binnen een totale visie voor het volledige visiegebied; Muisbroekbos p. 5.

6 6 het actuele natuurtype en de natuurstreefbeelden; 7 de criteria bepaald in artikel 36, 2, van het decreet en die welke met toepassing van artikel 36, 3, van het decreet worden vastgesteld; 8 de afstemming op de visie ontwikkeld in het kader van een ingesteld natuurinrichtingsproject; 9 de afstemming op goedgekeurde natuurrichtplannen.. De erkenningsbeslissing zelf heeft, aldus artikel 10, 6 van het Reservatenbesluit, onder meer betrekking op de goedkeuring van het beheerplan, met inbegrip van: (1 ) de uitbreidingszone, (2 ) de ontheffingen van de verboden bedoeld in artikel 35 van het decreet; (3 ) de afwijkingen van de verbodsbepalingen, de vergunningsplicht en de meldingsplicht bedoeld in artikelen 7 tot en met 19 van het besluit van de Vlaamse regering van 23 juli 1998 tot vaststelling van nadere regels ter uitvoering van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu. [3] Het visiegebied. De rechtsgrondslag van het zgn. visiegebied wordt gevonden in het Reservatenbesluit. Artikel 1, 6 van dat besluit definieert het visiegebied als een logisch en samenhangend geheel waarvoor een globaal streefbeeld wordt uitgewerkt waarbinnen het beheer van ter erkenning voorgedragen percelen wordt gekaderd. Bedoeld wordt dat de indiener van de erkenningsaanvraag een gebied moet aanduiden waarbinnen de te erkennen reservaatpercelen zich situeren en waarmee ze ecologisch samenhangen, op basis van feitelijke karakteristieken. De beslissing tot erkenning van een reservaat moet dan ook, aldus artikel 10, 5, 4, onder meer rekening houden met de oppervlakte van het betreffende terrein en de uitbreidingsmogelijkheden binnen het visiegebied zoals beschreven voor de erkenning als natuurreservaat. Dit betekent dat een visiegebied waarbinnen er geen realistische uitbreidingsmogelijkheden zijn, kan leiden tot een niet-erkenning van het reservaat of, bij erkenning, tot wijziging van het visiegebied. Ook bij uitbreidingsaanvragen van een reservaat beslist de minister, aldus artikel 11, 3, onder meer op grond van het vastgestelde beheersplan en het visiegebied van het erkende reservaat. [4] De toegankelijkheid. Het besluit van de Vlaamse Regering van 5 december 2008 betreffende de toegankelijkheid van de bossen en de natuurreservaten (hierna: Toegankelijkheidsbesluit ) bepaalt, in artikel 11, 2, dat de toegankelijkheidsregeling voor een erkend natuurreservaat verloopt volgens de procedure van de artikelen 10, 11, 12 en bijlage 3 van het Reservatenbesluit. Bij de indiening van het ontwerp toegankelijkheidsregeling moet, aldus artikel 11, 4, er ook een planning betreffende het gebruik en het plaatsen van wegwijzers, infopanelen en borden, als vermeld in artikel 7 van hetzelfde besluit, worden toegevoegd. Die planning wordt samen met de toegankelijkheidsregeling goedgekeurd. [5] Criteria voor de Minaraad. Het Agentschap voor Natuur en Bos dient, aldus artikel 10, 4, van het Reservatenbesluit, zodra een concrete erkenningsaanvraag volledig is verklaard, een exemplaar ervan, vergezeld van zijn eigen ontwerpadvies, door te sturen naar onder meer de Minaraad, voor advies. Aangezien de Minaraad de enige van de aangeduide adviesverlenende instanties is waarbij er geen specificatie vermeld staat van de adviesopdracht, kan de Minaraad in principe advies uitbrengen over al de in par. 2 vermelde afwegings- en beslissingsaspecten van een concreet dossier, evenals over de regeling van de toegankelijkheid. Op basis van het voorgaande zal de Minaraad, in het hierna volgende advies, Muisbroekbos p. 6.

7 ingaan op volgende zaken: Het actuele natuurtype en de actuele of potentiële natuurwaarde van de betreffende terreinen en het visiegebied, evenals de natuurstreefbeelden (artikel 10, 5, 1 en 6 van het Reservatenbesluit); De oppervlakte van de voorgestelde terreinen en de uitbreidingsmogelijkheden binnen het voorgestelde visiegebied, inclusief, indien van toepassing, de criteria bepaald in artikel 36, 2 van het decreet; De beschermende statuten van het terrein (artikel 10, 5, 2 van het Reservatenbesluit); Het actuele en toekomstige beheer van het betreffende terrein, gekaderd binnen de visie voor het volledige visiegebied, evenals de vooruitzichten voor het verbeteren en het voortbestaan van de ecologische waarden van het betreffende terrein (artikel 10, 5, 3 en 5 ); De afwijkingen van de verbodsbepalingen, de vergunningsplicht en de meldingsplicht bedoeld in artikelen 7 tot en met 19 van het besluit van de Vlaamse regering van 23 juli 1998 tot vaststelling van nadere regels ter uitvoering van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu (artikel 10, 6, 3 van het Reservatenbesluit); De toegankelijkheidsregeling (besluit van de Vlaamse Regering van 5 december 2008 betreffende de toegankelijkheid van de bossen en de natuurreservaten bepaalt). 2. Algemene beschrijving [6] Algemene beschrijving. Het complex Bospolder, Ekers Moeras en Muisbroekbos, ingediend door Natuurpunt Beheer vzw, situeert zich tussen het Antwerps havengebied en de dorpskernen van Ekeren en Schoonbroek. Het heeft een gezamenlijk oppervlakte van ca. 120 ha, waarvan ca. 16 ha in het Ekers Moeras, ca. 70 ha in de Bospolder en ca. 35 ha in het Muisbroekbos. De ter erkenning aangevraagde oppervlakte bedraagt ca. 16 ha. en situeert zich volledig in het Muisbroekbos. Voor de Bospolder en het Ekers Moeras werden reeds twee erkenningsdossiers ingediend, Ekers Moeras als eerste en Bospolder als uitbreiding. Deze twee gebieden werden, samen met het nieuwe Muisbroekbos, als deelgebieden opgenomen binnen het gebied Bospolder, Ekers Moeras en Muisbroekbos. Omwille van de reeds ingediende dossiers wordt de huidige aanvraag als een tweede uitbreiding beschouwd. In het dossier wordt gevraagd om het visiegebied uit te breiden met het noordelijk gelegen Muisbroekbos. Dit vormt de aanleiding tot de adviesvraag. Het deelgebied Bospolder is een gevarieerd mozaïeklandschap met moeras, open water, graslanden en bossen. Het Ekers Moeras is een moeras- en hooilandgebied langsheen de oude bedding van de Verlegde Schijns. Het deelgebied Muisbroekbos omvat terreinen die (op sommige plaatsen recent) bebost zijn of voor bebossing in aanmerking komen, of terreinen die niet actief gebruikt worden, zoals spoorwegbermen. De drie onderdelen van het visiegebied beslaan grotendeels Natuurgebied, Natuurgebied met wetenschappelijke waarde of natuurreservaat en Parkgebied. Belangrijke vegetaties in het gebied omvatten een gevarieerd rietmoeras met oude hooilanden en soortenrijke ruigten (Ekers Moeras), jonge bosaanplanten en extensief begraasde graslanden (Muisbroekbos). Muisbroekbos p. 7.

8 3. Concrete beoordeling van het dossier 3.1. De actuele natuurwaarden en het natuurstreefbeeld [7] Beschrijving. Het voorgestelde visiegebied vormt één ecologisch geheel ten oosten van de Ekerse dorpskern. Het visiegebied van de deelgebieden Ekers Moeras en de Bospolder is reeds erkend. Er wordt gevraagd om het visiegebied uit te breiden met het noordelijk gelegen Muisbroekbos. Het complex sluit nauw aan op andere natte natuurgebieden (o.a. De Kuifeend en de Grote Kreek). In het oosten situeren zich ook enkele erkende natuurreservaten. Hierdoor maakt het ter erkenning voorgedragen gebied deel uit van een ketting van meer dan 600 ha en vormt het geen geïsoleerd eiland op zich. 1 Op het gewestplan is het deelgebied Bospolder volledig ingekleurd als Natuurgebied. Ekers Moeras situeert zich bijna volledig in Natuurgebied met wetenschappelijk waarde of natuurreservaat. Een klein gedeelte in het zuidwesten is bestemd voor Ambachtelijke bedrijven en kmo s. Het grootste deel van het Muisbroekbos is ingekleurd als Parkgebied. In het noorden is een deel aangeduid als Speelbossen of speelweiden, terwijl zich in het noorden een Gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut bevindt. Het deelgebied Ekers Moeras is bijna volledig aangeduid als biologisch zeer waardevol. De vegetatie wordt grotendeels bepaald door rietmoeras met op enkele plaatsen grote zeggenvegetaties en soortenrijke hooilanden van het dotterbloemgraslandtype. Bloemrijke moerasspirea-ruigten op kalkrijke bodem komen voor in het noorden en zuiden van het gebied. Verspreid over het terrein ontwikkelen zich spontaan wilgenstruwelen. De Bospolder varieert van biologisch minder waardevol over biologisch waardevol en biologisch waardevol met zeer waardevolle elementen tot biologisch zeer waardevol. Sinds de uitvoering van het natuurinrichtingsproject evolueerde het gebied naar een gevarieerd mozaïeklandschap van open water met rietvegetaties, depressies met grote zeggenvegetaties en vochtige tot natte ruigten, droge graslanden, wilgenstruwelen en bosjes. In het westen komen waardevolle soortenrijke graslanden op kalkrijke bodem voor. De grote mozaïek van vegetaties in het complex brengt een gevarieerde faunarijkdom met zich mee. Het Muizenbroekbos wordt volledig beschouwd als biologisch minder waardevol. Natuurpunt benadrukt dat de biologische waarderingskaart voor het Muizenbroekbos niet meer overeenstemt met de realiteit, gezien de BWK-kartering dateert van voor de bebossingsinitiatieven. Voorheen bestond het gebied uit intensief bewerkte akkers op kleigrond 2. Alle ter erkenning aangevraagde percelen situeren zich in deze laatste zone. Het Muisbroekbos bestaat uit recent aangeplant en zich spontaan evoluerend loofbos op een vochtige kleibodem, alternerend met extensief begraasde graslanden deels omzoomd door knotwilgen. Alle ter erkenning voorgelegde percelen bestaan uit bosbestanden, deels aangeplant, deels spontane opslag. Op landschapsniveau wordt als doel geopteerd voor een halfopen, halfnatuurlijk landschap dat varieert tussen open waterpartijen met een wisselende waterdynamiek en de daaraan verbonden plantengemeenschappen, moerasvegetaties, diverse types soortenrijke graslanden en ruigten, structuurrijk 1 Ingediend erkenningsdossier, p. 4 2 Ingediend erkenningsdossier, p. 6 Muisbroekbos p. 8.

9 struweel en bos. Een dergelijk mozaïeklandschap creëert ook betere kansen voor de fauna. Gezien het gebied zich situeert binnen een verstedelijkte zone, worden ook enkele doelstellingen vooropgesteld op maatschappelijk en educatief vlak. Voor de voorgedragen percelen wordt op lange termijn o.a. een nitrofiel alluviaal elzenbos met spontane opslag als natuurstreefbeeld vooropgesteld. [8] Beoordeling en aanbevelingen. De Minaraad stelt vast dat de ter erkenning voorgelegde percelen, in vergelijking met het vroegere intensieve landbouwgebruik, reeds een hogere natuurwaarde gekregen hebben door de loofhoutaanplanten, waarbij rekening gehouden werd met de specifieke abiotische omstandigheden (vochtige kleibodem). Ook de sindsdien ontwikkelde spontane opslag heeft de oorspronkelijke lage natuurwaarde significant verhoogd. De waarde van het gebied wordt nog meer versterkt door de eerdere erkenningen en de succesvolle uitvoering van een natuurinrichtingsproject in het gebied. Het feit dat het reservaat zich situeert in een verstedelijkte regio vormt een belangrijke bestaansreden voor het reservaat, dat daardoor (onder voorwaarden) een belangrijke recreatieve functie kan uitoefenen. Het algemene streefbeeld, dat op de aangevraagde percelen voorziet in een verdere ontwikkeling van de jonge bosbestanden, lijkt adequaat te zijn voor de uitgangstoestand. Vanuit het oogpunt van de aanwezige en potentiële biologische waarden besluit de Minaraad dan ook dat een reservaatproject in dit gebied als gerechtvaardig kan beschouwd worden. De Minaraad merkt evenwel op dat er zich in het visiegebied tussen de ter erkenning voorgedragen percelen graslanden bevinden, die extensief begraasd worden. Uit het dossier is niet op te maken of dit gekoppeld is aan een vorm van landbouwgebruik. Indien dit het geval zou zijn, vraagt de Minaraad om, bij eventuele toekomstige verwerving of huur, en vervolgens erkenning en beheer van deze percelen, voldoende rekening te houden met de betrokken landbouwers Oppervlakte van percelen en uitbreidingsmogelijkheden [9] Beschrijving. De oppervlakte van de voor erkenning voorgelegde terreinen bedraagt 16,1000 ha. Alle gronden zijn eigendom van NMBS Holding en worden gehuurd door de Stad Antwerpen. Natuurpunt Beheer vzw is verantwoordelijk voor het beheer van een deel van deze percelen. Dit deel wordt ter erkenning voorgedragen. Zowel de Stad Antwerpen als de NMBS hebben toestemming verleend om de percelen ter erkenning als natuurreservaat voor te leggen. Zeven van de te erkennen percelen situeren zich in Parkgebied, twee in speelbossen of speelweiden (met grondkleur groengebied) en twee in een zone voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut. [10] Beoordeling en aanbevelingen betreffende de voorgelegde percelen. De Minaraad stelt vast dat geen van de te erkennen percelen de bestemming Agrarisch gebied of Landschappelijk waardevol agrarisch gebied heeft, waardoor er vanuit het oogpunt van art. 36, 2 van het Natuurdecreet geen problemen stellen bij een eventuele erkenning De beschermende statuten van het terrein [11] Beschrijving. Een deel van het visiegebied situeert zich in GEN-gebied De oude Muisbroekbos p. 9.

10 Landen en Bospolder. De voorgelegde percelen vallen echter buiten deze VENafbakening fase 1. Er is verder geen met het visiegebied overlappend habitatrichtlijngebied, vogelrichtlijngebied of beschermd landschap afgebakend. De deelgebieden Bospolder en Ekers moeras maken wel deel uit van het allereerste natuurinrichtingsproject van Vlaanderen (start 1999, einde 2003). De voorliggende percelen waren hier niet bij betrokken. [12] Beoordeling en aanbevelingen. Het voorkomen van een VEN-gebied in het visiegebied duidt op het Vlaamse belang van de lokaal aanwezige natuurwaarden. Dit belang wordt nog verder onderstreept door het gefinaliseerde natuurinrichtingsproject. Bijkomend verhogen de ter erkenning voorgelegde percelen met hun grotendeels groene bestemming het potentieel van het gebied. Vanuit dit oogpunt bekeken adviseert de Minaraad om het reservaatproject dan ook te erkennen Het actuele en toekomstige beheer [13] Beschrijving. Algemeen kennen de meeste hooilanden momenteel een maaibeheer. Om de aanwezige soortenrijkdom te behouden, zal dit beheer in de toekomst verder gezet worden. Indien nodig, zal op een kleinschalige manier boomopslag in de soortenrijke ruigtes verwijderd worden. Het openhouden van de waterlichamen in het gebied wordt ook als doelstelling nagestreefd om de aanwezige natuurwaarden optimaal te behouden. Andere geplande beheersmethoden omvatten het maaien van riet, extensieve begrazing en niets doen om natuurlijke vegetatiesuccessie zijn gang te laten gaan. Op de ter erkenning voorgedragen percelen is geen bijkomend omvormingsbeheer voorzien. Er wordt geopteerd om op deze percelen geen onderhoudsbeheer toe te passen (dus niets doen ). Om de ontwikkeling van een mantel/zoomvegetatie toe te laten, zal wel een randenbeheer uitgevoerd worden. Dit is conform het eerder door de Stad Antwerpen opgestelde beheerplan. 3 Het Agentschap voor Natuur en Bos vraagt in haar advies om het vooropgestelde beheer van de loofhoutaanplantingen en de zoomvegetatie te wijzigen. 4 [14] Beoordeling en aanbevelingen. De Minaraad is van oordeel dat de voorgestelde beheermaatregelen, op het niveau van het visiegebied zowel als op het niveau van de voorgelegde percelen, adequaat zijn aan de feitelijke toestand van het terrein en aan de gestelde doelen. De Minaraad sluit zich algemeen aan bij de aanbevelingen die het Agentschap voor Natuur en Bos in haar advies formuleert, maar vraagt om het door haar voorgestelde beheer aan te doen sluiten bij eerder gemaakte beheersafspraken met de terreinbeherende vereniging De afwijkingen van de verbodsbepalingen [15] Beschrijving. Er wordt een reeks ontheffingen aangevraagd met betrekking tot het vangen en het doden van dieren (voor onderzoek en voor eventuele 3 Ingediend erkenningsdossier, p Zie advies Agentschap voor Natuur en Bos Muisbroekbos p. 10.

11 bestrijding van muskusrat), met betrekking tot werken aan de vegetatie en voor beperkte grondwerken en constructies eigen aan een reservaat. [16] Beoordeling en aanbevelingen. Voor de Minaraad zijn dit geen ongewone afwijkingsvragen. Voorwaarde is wel dat de concrete afwijkingen met terughoudendheid worden toegepast De toegankelijkheidsregeling [17] Beschrijving. In en langs de Bospolder en het Ekers Moeras zijn verschillende wandel- en fietspaden aanwezig. Verschillende informatieborden geven de bezoekers meer uitleg over het gebied. Er zijn twee vogelkijkhutten, twee vogelkijkwanden en een observatieplatform aanwezig. In het Muisbroekbos wordt een nieuw wandelpad voorzien. Jaarlijks worden er ook geleide wandelingen georganiseerd. Met dit alles wordt een goed toegankelijk natuurgebied nagestreefd in een stedelijke omgeving. Er wordt voorzien in een ontwerp van toegankelijkheidsregeling en in een openstellingsplan. [18] Beoordeling en aanbevelingen. De Minaraad spreekt zich met dit advies niet uit over de voorgelegde toegankelijkheidsregeling, maar neemt zich voor om, wanneer er voldoende dergelijke ontwerpregelingen zijn voorgelegd geweest, een algemeen advies hierover te geven. 4. Algemene punten [19] De samenstelling van het dossier. De Minaraad merkt verheugd op dat een advies van het Agentschap voor Natuur en Bos opgenomen is in het dossier, conform artikel 10, 4 van het Reservatenbesluit. Dit is een positieve evolutie, gezien een dergelijk advies bij eerdere erkenningsaanvragen telkens ontbrak, hoewel het strikt genomen deel moest uitmaken van het dossier. De Minaraad beschouwt het dossier dus als volledig. [20] Kwaliteitsbeoordeling van het ingediende dossier. De Minaraad stelt vast dat het door de vzw Natuurpunt ingediende dossier in grote lijnen conform is aan bijlage 3 bij het Reservatenbesluit. [21] Algemene conclusie. De Minaraad adviseert deze erkenning positief. Muisbroekbos p. 11.