JAARVERSLAG VCM 2005

Transcriptie

1 JAARVERSLAG VCM 2005 Mei 2006

2

3 WOORD VOORAF Het Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking (vzw VCM) is een samenwerkingsverband en intermediair tussen de overheid en het bedrijfsleven voor alle aspecten van mestverwerking in Vlaanderen. Haar hoofddoel is om zowel de overheid als de betrokken bedrijfswereld te informeren, te ondersteunen en te laten samenwerken zodat voldoende duurzame mestverwerking in Vlaanderen gerealiseerd wordt. Het VCM realiseert dit doel door het uitvoeren van volgende hoofdtaken: het initiëren en coördineren van het overleg tussen de overheid en de verschillende betrokken actoren; de overheid adviseren en ondersteunen bij het uitwerken van het beleid; de individuele bedrijven adviseren en ondersteunen bij het realiseren van mestverwerkingsprojecten. Mestverwerking is en blijft een onmisbare schakel in een duurzame agrarische keten. Tijdens het laatste decennium heeft het VCM de talloze inspanningen om mestverwerking in de praktijk te realiseren, gefaciliteerd. Mede hierdoor wordt tot op vandaag een belangrijk aandeel van de huidige mestoverschotten (13,3 miljoen kg N en 9 miljoen kg P2O5 - volgens de VCM-enquête ) verwerkt in professioneel uitgebate mestverwerkingsinstallaties. Het leidt geen twijfel dat het wegwerken van de mestoverschotten naar de toekomst toe nog belangrijker zal worden, nu Vlaanderen - in het kader van de nitraatproblematiek - voor 100% als kwetsbaar gebied werd aangeduid. Een nog verder doorgedreven en vakkundige ondersteuning door het VCM blijft dus, meer dan ooit, een noodzaak. 1

4 INHOUDSTAFEL Woord vooraf Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking Overleg VCM-werkgroepen Werkgroep Ruimtelijke Ordening Werkgroep MAP Werkgroep Certificatie VCM-overleg tussen Mestbank en Mestverwerkers Overlegvergadering milieuvergunningsaanvraag NSBE Overlegvergadering afzet eindproducten vergisting Beleidsondersteunend werk Rondrit langs mestverwerkingsinstallaties Rondrit op 22 juni Rondrit op 9 september VCM-visietekst Inplanting installaties voor mestbehandeling en vergisting VCM-studie Subsidieerbaarheid van mestverwerking Enquête operationele stand van zaken Toelichting in Commissie Leefmilieu Overleg VCM-Knelpuntennota Overleg op Kabinet Vlaams minister Peeters MIRA-T Platformwerking VCM-leden Afvaardiging in stuurgroepen Bio-energieplatform Stuurgroep Biogas-E Stuurgroep STIM-project Projectgroep valorisatie resteffluenten - ALT Platform organische en biologische nevenstromen Stuurgroep onderzoek: Inventarisatie van en emissies uit externe mestopslag Stuurgroep project: Energieproductie in land- en tuinbouw Stuurgroep BBT-studie: Composteer- en vergistingsinstallaties Begeleidingscomité: 3 e editie BBT-studie mestverwerking I

5 4.3. Projectwerking / Externe opdrachten North Sea Bio Energy Krachtvoer voor dialoog Haalbaarheidsstudie Franco Enquête mestopslag Buitenlands overleg Overleg met Nederland North Sea Bio Energy Kennisoverdracht Eerstelijnsadvies VCM-website VCM-elektronische nieuwsbrieven VCM-studiedagen Export eindproducten mestverwerking: de knepen van het vak MESTverwerking & COmmunicatie Perscontacten Bijlagen II

6 1. VLAAMS COÖRDINATIECENTRUM MESTVERWERKING Het realiseren van mestverwerking vergt zowel van de sector als van de overheid grote inspanningen. Het is de taak van het VCM om, als platform tussen de overheid en het bedrijfsleven, de vereiste inspanningen van beiden te vergemakkelijken via: Het organiseren van structureel en thematisch overleg tussen overheid en de betrokken sectoren met betrekking tot bijvoorbeeld ruimtelijke ordening, MAP 3, praktische knelpunten,. Het adviseren van de overheid bij het uitwerken van het beleid via: o het opmaken van thematische studies om bestaande knelpunten zoals inplantingsmogelijkheden, afzet eindproducten, subsidieerbaarheid, enz. te helpen oplossen; o het oplijsten van de knelpunten inzake mestverwerking; o het organiseren van rondritten langs verschillende mestverwerkingsinstallaties; o het jaarlijks opstellen van een studie over de evolutie van de mestverwerking in Vlaanderen (VCM-enquête); o. Individuele bedrijven begeleiden en stimuleren via ondersteuning: o bij de keuze van de technologie; o bij het aanvragen van de nodige vergunningen; o bij het communiceren met de buurt; o door het oplijsten en begrijpbaar maken van de diverse wetgevingen wat betreft erkenningen, verwerkingsplicht, transport, export en afzet van eindproducten; o door algemene informatieoverdracht via brochures, website, elektronische nieuwsbrief, studiedagen en beursdeelnames; o. Het VCM fungeert als kenniscentrum en overlegorgaan. Hierbij zijn zowel het landbouwkundig aspect, het ecologisch, het ruimtelijk, het economisch, het energetisch en het sociaal aspect van onmiskenbaar belang om tot voldoende duurzame praktijkrealisaties te komen. Het VCM kent een veelzijdige inbreng van al deze aspecten via haar brede waaier aan leden, wat meteen haar sterke troef is. Omwille van haar structuur kan het VCM een neutrale houding waarborgen en is ze een geschikte partner om mestverwerking verder te stimuleren. Ter ondersteuning van haar toekomstige werking heeft het VCM eind 2005 haar businessplan opgemaakt. Onderhandelingen hieromtrent met het Kabinet van Vlaams minister Kris Peeters hebben geleid tot het toekennen van een jaarlijkse financiële ondersteuning van euro voor de periode Naar de toekomst toe wil het VCM, naast het bestendigen van haar huidige werking, volgende bijkomende taken uitvoeren: Een uitgebreidere begeleiding (diepgaander en veelvuldiger) en voorlichting van de sector via gespecialiseerde opvolging van buitenlandse randvoorwaarden van export en 2

7 gedetailleerde productinformatie, beursdeelnames, verdere uitbouw van de website, meer overleg met externen,. Het herevalueren van de financiële en technische knelpunten en het aanreiken van oplossingen via verdere analyse van subsidiëring, haalbaarheid nieuwe technieken, BBT-bepaling,. 2. OVERLEG Het realiseren van mestverwerking vergt zowel van de sector als van de overheid grote inspanningen. Het VCM faciliteert, als platform tussen de overheid en het bedrijfsleven, de vereiste inspanningen door het organiseren van structureel en thematisch overleg tussen de betrokken overheid en de verschillende actoren in de mestproblematiek. De organisatie van overleg is in de loop der jaren bijgestuurd. In het begin van vele realisaties van nieuwe technieken organiseerde het VCM vaak overlegvergaderingen in het kader van milieuvergunningsaanvragen. Hierbij werd, voorafgaand aan het indienen van de milieuvergunningsaanvraag, het betreffende project voorgesteld aan de verschillende bevoegde administraties om op voorhand rekening te kunnen houden met eventuele opmerkingen. Nu de meeste technieken goed gekend zijn bij de verschillende bevoegde overheidsdiensten, spitst het VCM haar overleg hoofdzakelijk toe op bepaalde knelpunten of onvolkomenheden in de wetgeving. In de verschillende VCM-werkgroepen worden specifieke aspecten van mestverwerking uitgebreid besproken teneinde mogelijke oplossingen voor de heersende knelpunten aan te reiken. In specifieke overlegvergaderingen tussen bepaalde overheidsinstanties en organisaties uit de sector worden bepaalde knelpunten en mogelijke oplossingen besproken VCM-WERKGROEPEN WERKGROEP RUIMTELIJKE ORDENING In de VCM-knelpuntennota (augustus 2004) werd de problematiek van het vinden van geschikte inplantingsplaatsen voor mestverwerkingsinstallaties reeds aangehaald. In navolging hiervan en inspelend op de vraag van het Kabinet Van Mechelen werd in 2005 de VCM-werkgroep Ruimtelijke Ordening opgericht met als doel te komen tot een breed gedragen en praktijkonderbouwde visie met betrekking tot de inplanting van installaties voor mestbehandeling en vergisting. De werkgroep kwam samen op 25 april, 10 juni en 7 juli

8 Foto 1: De inplanting van een biologische mestverwerkingsinstallatie in agrarisch gebied Met de visietekst Inplanting installaties voor mestbehandeling en vergisting (augustus 2005) pleit het Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking (VCMvzw) voor een actueel en duidelijk wettelijk kader met voldoende rechtszekerheid voor zowel de initiatiefnemer, de betrokken administraties en overheden, als de buurtbewoners. Voor de inplanting in agrarisch gebied wordt daarnaast de aandacht gevestigd op volgende punten: de erkenning van mestverwerking en vergisting als agrarische activiteiten in de ruime zin in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen; de inplanting in agrarisch gebied door loonwerkers of coöperatieven van installaties voor mestbehandeling en vergisting in de nabijheid van een agrarisch bedrijf moet mogelijk zijn; de globale benadering en de proactieve onderbouwing van het mobiliteitsaspect; de begrenzing van de capaciteit in agrarisch gebied tot een realistisch absoluut maximum van ton inputmateriaal per jaar; toelaten dat bepaalde stromen niet afkomstig van land- en tuinbouw behandeld worden in installaties in agrarisch gebied tot een maximum van 40% op gewichtsbasis; de rechtszekerheid voor bestaande installaties; de evaluatie van de ruimtelijke verenigbaarheid met de agrarische omgeving. Vermits bij inplanting in agrarisch gebied de nadruk ligt op klein- of middenschalige installaties, heeft de afbakening van specifieke bedrijventerreinen of speciaal voorbehouden zones voor mestbehandelings- of vergistingsinstallaties geringe aandacht gekregen in In 2006 zal hier verder op gefocust worden. De VCM-visietekst kwam tot stand in overleg met de VCM-leden en de betrokken administraties en in samenwerking met het Kabinet van Vlaams minister Dirk Van Mechelen en het Kabinet van Vlaams minister Kris Peeters. 4

9 WERKGROEP MAP 3 Om ondersteuning te bieden bij de opmaak van het nieuwe mestdecreet, richtte het VCM in 2005 de werkgroep MAP 3 op. Met de werkgroep MAP 3 heeft het VCM de bedoeling om de visieteksten en de toekomstige ontwerpversies van het nieuwe decreet te toetsen aan de VCM-knelpuntennota en te onderzoeken naar praktische haalbaarheid. Hierbij worden in het bijzonder de punten aangaande mestverwerking besproken. In de eerste werkgroepvergadering op 19 mei 2005 werd de visietekst van Vlaams minister Peeters getoetst aan de VCM-knelpuntennota. Het VCM stelde vast dat in de visietekst met verschillende knelpunten inzake mestverwerking rekening is gehouden. Zo worden volgende punten positief onthaald: uitbreiding van bedrijven mits volledige mestverwerking van het gedeelte nutriënten dat het gevolg is van de uitbreiding; steunmaatregelen voor mestverwerkingsinstallaties en mestbewerking; aanmoediging van het wetenschappelijk onderzoek betreffende mestverwerking; het principe van gelijkheid voor al wie investeerde in mestverwerking. Bij het bespreken van de visietekst rezen in de werkgroep MAP 3 toch een aantal vragen en suggesties betreffende onder andere de invulling van de grotere verantwoordelijkheid van de individuele landbouwer, de definitie van mestverwerking en de uitwerking van steunmaatregelen voor mestverwerkingsinstallaties. De output van deze werkgroep heeft als input gediend voor de rondetafel Mestverwerking in februari 2006 en de daaruit afgeleide werkgroep Mestverwerking die recentelijk door Vlaams minister Kris Peeters werd opgericht WERKGROEP CERTIFICATIE Op eindproducten van de mestverwerking zijn een aantal productvereisten van toepassing. Het VCM had de bedoeling om deze productvereisten te bundelen in een soort label om een zekere garantie te kunnen bieden aan de afnemer en de overheid. Hiertoe werd de werkgroep Certificatie opgericht waarbij ontwerpversies voor productnormering werden opgemaakt. Dergelijke labeling biedt echter een geringe meerwaarde voor de sector waardoor op terrein heel weinig steun voor dit initiatief leeft. Redenen hiervoor zijn: het is heel moeilijk om bij mestverwerking gelijkaardige normen op te leggen. In Vlaanderen zijn een beperkt aantal installaties operationeel (een kleine 100-tal) en iedere installatie is bijna uniek 5

10 waardoor een gemeenschappelijk objectief toetsingskader voor de hele sector moeizaam opgesteld kan worden; een certificaat is op heden niet nuttig bij de afzet van de eindproducten. De Europese Verordening 1774/2002 stelt reeds strikte sanitaire eisen aan de eindproducten (welke opgevolgd worden door de VLM-Mestbank en resulteren in een specifieke en in het buitenland gewaardeerde/vereiste 1774-erkenning) en ook de afnemer in het buitenland stelt bepaalde eisen aan deze producten waarbij zelfs producten op maat geproduceerd worden. Een Vlaams certificaat levert buiten het Vlaamse grondgebied geen meerwaarde op; de mestverwerkers zijn er momenteel van overtuigd dat de bijkomende kosten die dergelijke certificatie met zich mee zal brengen niet tot evenredige baten zal leiden. In 2005 zijn, omwille van bovenstaande redenen, de vele inspanningen, gesprekken en het overleg in de werkgroep Certificatie voorlopig gefinaliseerd en de stap om naar een definitief label over te gaan, wordt voorlopig niet gezet. Zodra deze noodzakelijk blijkt, wordt een definitief label ontworpen VCM-OVERLEG TUSSEN MESTBANK EN MESTVERWERKERS Bij de exploitatie van een mestverwerkingsinstallatie worden regelmatig nog knelpunten ervaren bij de praktische uitvoering van bepaalde verplichtingen in het kader van het mestdecreet. Om hieraan een oplossing te bieden, organiseert het VCM op regelmatige basis een overlegvergadering tussen de betrokken administratie, de Mestbank en de sectororganisatie, De Mestverwerkers, beide lid van het VCM. In de loop van 2005 werden diverse knelpunten besproken en waar mogelijk opgelost. vereisten bij het plaatsen van debietmeters permanente stocks analyses bij mestverwerking en het opstellen van een sluitende nutriëntenbalans formule berekening verwerkingsaandeel afzet ammoniumsulfaat export via het principe van erkend verzender' particuliere afzet 6

11 Foto 2: Eindproduct van de mestverwerking 2.3. OVERLEGVERGADERING MILIEUVERGUNNINGSAANVRAAG NSBE De Provincie West-Vlaanderen wenst in het kader van het Europees Interreg IIIB Project North Sea Bio Energy de bestaande activiteiten op de terreinen van het Provinciaal Onderzoeks- en Voorlichtingscentrum (POVLT) uit te breiden met een kleinschalige vergistingsinstallatie voor de cofermentatie van mest en plantaardige biomassa. Het betreft een demonstratie-installatie voor de cofermentatie op jaarbasis van gemiddeld ton mest en 450 ton plantaardige biomassa. Voorafgaand aan het indienen van de milieuvergunningsaanvraag werd door het VCM op 16 februari 2005 een overlegvergadering met alle betrokken administraties georganiseerd. Vervolgens werd op 12 mei 2005 een informatievergadering voor de buurt georganiseerd. De milieuvergunning en stedenbouwkundige vergunning voor de vergistingsinstallatie werden verleend door respectievelijk de Bestendige Deputatie van de Provincie West-Vlaanderen op 18 augustus 2005 en de Gewestelijk Stedenbouwkundig ambtenaar op 5 september OVERLEGVERGADERING AFZET EINDPRODUCTEN VERGISTING Om de onduidelijkheden in de wetgeving bij de afzet van eindproducten van de vergisting weg te werken, werd in samenwerking met Biogas-E vzw op 23 mei 2005 een overlegvergadering georganiseerd met alle betrokken administraties en organisaties (FOD, Mestbank, OVAM, FAVV en VLACO vzw). De wetgeving en de modaliteiten die van toepassing zijn bij de eindproducten van de vergisting voor verschillende inputstromen (mest, energieteelten, organisch biologisch afval en secundaire grondstoffen) en verschillende afzetmarkten (export, Vlaamse cultuurgrond en Vlaamse 7

12 niet-cultuurgrond) werden geïnventariseerd. Onduidelijkheden werden, voor verdere behandeling, opgelijst. Foto 3: In het kader van mestverwerking is een verdere behandeling van het digestaat noodzakelijk 3. BELEIDSONDERSTEUNEND WERK 3.1. RONDRIT LANGS MESTVERWERKINGSINSTALLATIES RONDRIT OP 22 JUNI 2005 Eind juni 2005 organiseerde het VCM een rondrit langs operationele mestverwerkingsinstallaties voor de medewerkers van de Kabinetten van Vlaams minister van Leefmilieu Kris Peeters, Vlaams minister-president Yves Leterme en Vlaams minister van Ruimtelijke Ordening Dirk Van Mechelen. 8

13 Foto 4: Bezoek met de medewerkers van de betrokken Kabinetten aan een biologische mestverwerkingsinstallatie Hierbij werden drie mestverwerkingsinstallaties bezocht: Herlis te Rumbeke, een kleinschalige biologische verwerking als familiaal initiatief in agrarisch gebied; Wyseur en Biovar te Westrozebeke, een centrale compostering met biologische verwerking in coöperatief verband in landschappelijk waardevol agrarisch gebied en Discover (Danis) te Izegem, een grootschalige totale verwerking op een regionaal bedrijventerrein. Deze rondrit schepte de mogelijkheid om in een korte tijdspanne enerzijds een aantal sprekende realisaties in de praktijk te bekijken en anderzijds de voornaamste knelpunten op het terrein waar te nemen. Foto 5:Het eindproduct van de compostering wordt hoofdzakelijk naar Frankrijk geëxporteerd 9

14 RONDRIT OP 9 SEPTEMBER 2005 In september 2005 nodigde het VCM de leden van de Commissie Leefmilieu van het Vlaamse Parlement uit voor een tweede 'rondrit langs mestverwerking'. Naar aanleiding van de opmaak van het nieuwe 'MAP 3'liet het VCM de parlementairen uitgebreid kennismaken met de praktijk van mestverwerking, haar toekomstmogelijkheden en haar knelpunten. Twee voorbeelden van de meest gebruikte mestverwerkingssystemen werden hierbij bezocht, een biologische zuivering bij Herlis bvba te Rumbeke en een compostering bij G. Ysebaert-Vandekerckhove nv te Dentergem. Bij de biologische varkensmestverwerking wordt door een opeenvolgende nitrificatie en denitrificatie van de dunne fractie het grootste deel van de aanwezige stikstof omgezet naar het onschadelijk stikstofgas dat alomtegenwoordig is in de ons omgevende lucht. In de afgesloten composteringscellen wordt pluimveemest samen met dikke fractie van varkensmest gecomposteerd tot een waardevolle organische meststof die geëxporteerd wordt naar Frankrijk. Door nageschakelde luchtzuivering worden mogelijke geuremissies naar de omgeving volledig teruggedrongen. Deze twee bedrijven tonen aan dat Vlaanderen over professionele mestverwerkingsinstallaties beschikt. Enkele knelpunten vragen echter nog om een dringend antwoord. Naast de nood aan rechtszekerheid en langetermijnvisie via een stabiele en eenvoudige wetgeving kwam de discussie aan bod welk soort mestverwerkingsplicht in de toekomst zal gelden en werd de vraag naar mogelijke uitbreiding mits mestverwerking grondig getoetst. De parlementaire gasten van het VCM waren nog het meest onder de indruk over het feit dat de waardevolle, gehygiëniseerde eindproducten van mestverwerking amper een geldwaarde opleveren bij hun afzet in het buitenland. Foto 6: In september nodigde het VCM de leden van de Commissie Leefmilieu uit voor een tweede rondrit langs mestverwerking 10

15 3.2. VCM-VISIETEKST INPLANTING INSTALLATIES VOOR MESTBEHAN-DELING EN VERGISTING Enerzijds werd de problematiek van het vinden van geschikte inplantingsplaatsen voor mestverwerkingsinstallaties toegelicht op het Kabinet Van Mechelen op 15 april Anderzijds was het Kabinet Van Mechelen in het kader van de aanpassing van de omzendbrief RO/2000/02 bezig aan een consultatieronde van alle betrokken partijen. Inspelend op de vraag van het Kabinet Van Mechelen vond bijgevolg op 25 april 2005 de eerste VCMwerkgroep Ruimtelijke Ordening plaats. Het uiteindelijke resultaat van deze werkgroep was de VCMvisietekst Inplanting installaties voor mestbehandeling en vergisting (augustus 2005). Deze VCM-visietekst kwam tot stand in overleg met de leden en de betrokken administraties en in samenwerking met het Kabinet van Vlaams minister Van Mechelen en het Kabinet van Vlaams minister Peeters en zal dienen als een basis voor het verdere overleg in de Interkabinettenwerkgroep (IKW). De verwachting is dat dit overleg aanleiding zal geven tot een wijziging van omzendbrief RO/2000/02 tegen vermoedelijk begin 2006 en op lange termijn in een duidelijk wettelijk kader met voldoende rechtszekerheid VCM-STUDIE SUBSIDIEERBAARHEID VAN MESTVERWERKING De financiering van mestverwerking, als onderdeel van de totale bedrijfsvoering, blijft een prioritair knelpunt. Momenteel zijn er in Vlaanderen geen subsidiemogelijkheden voor mestverwerking voorzien. Praktijkvoorbeelden uit de ons omringende landen, zoals in Bretagne (Frankrijk) tonen aan dat subsidiëring mogelijk is zonder in conflict te komen met de Europese regelgeving en het principe de vervuiler betaalt. In Bretagne zijn al meer dan 290 mestverwerkingsinstallaties onder strikte voorwaarden gesubsidieerd, met goedkeuring van de Europese Commissie. Deze subsidiëring wordt er toegekend aan industriële en agrarische activiteiten die de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater verbeteren of tegen vervuiling beschermen. In de door de Vlaamse Regering goedgekeurde visienota Naar een nieuw mestbeleid in Vlaanderen wordt tevens verwezen naar de NEC-richtlijn en de noodzaak van een betekenisvolle reductie van de ammoniakemissie afkomstig van dierlijke mest. Mestverwerking draagt bij tot deze reductie en is daarom ingeschreven in het NH 3 -reductieprogramma als één van de vijf te nemen Vlaamse maatregelen. Inspelend op deze vaststellingen heeft het VCM een gedetailleerd onderzoek gedaan naar praktijkvoorbeelden in andere sectoren en in het buitenland. De resultaten hiervan zijn gebundeld in de studie De subsidieerbaarheid van mestverwerking: analyse van mogelijkheden in het buitenland en aanverwante sectoren. 11

16 Deze studie werd overhandigd aan het Kabinet van Vlaams minister-president Yves Leterme en Vlaams minister Kris Peeters. Ze is waardevol als input bij het uitwerken van MAP 3, waarbij het bestaande flankerend beleid zal worden versterkt. Tevens kan ze een inspiratiebron zijn bij de herziening van de VLIF-reglementering in het kader van het Programmeringsdocument voor Plattelandsontwikkeling (PDPO) In december 2005 heeft de Europese Commissie tijdens een overleg met Vlaams minister-president Yves Leterme en Vlaams minister Kris Peeters bevestigd geen principiële bezwaren te hebben tegen de subsidiëring van mestverwerking in Vlaanderen. De aanvragen tot Europese goedkeuring zullen dossiermatig worden onderzocht en behandeld door de Europese Commissie. Binnen de Vlaamse Regering moeten nog gesprekken gevoerd worden voor het verder uitwerken van een subsidieprogramma. Hiervoor bestaan diverse mogelijkheden: investeringssteun, (overheids)waarborg of werkingssubsidies waarbij bijvoorbeeld de opbrengsten van de mestheffing aangewend kunnen worden, zoals vermeld in de beleidsnota van Vlaams minister Peeters. Hierbij is het belangrijk dat zowel nieuwe als bestaande en zowel industriële als agrarische initiatieven van deze steun kunnen genieten ENQUETE OPERATIONELE STAND VAN ZAKEN Jaarlijks gaat het VCM de operationele mestverwerkingscapaciteit na aan de hand van een enquête. Uit de recentste resultaten blijkt dat mestverwerking en de export van eindproducten sinds het jaar 2000 gestadig stijgen. De totale operationele mestverwerkingscapaciteit benadert hierbij de mestverwerkingsplicht voor Voor alle diersoorten samen blijkt dat er bijna 9 miljoen kg P 2 O 5 verwerkt wordt, in vergelijking met een mestverwerkingsplicht van ongeveer 8 miljoen kg P 2 O 5. Voor stikstof zou er 14,4 miljoen kg moeten verwerkt worden, terwijl er in Vlaanderen een capaciteit van 13,3 miljoen operationeel is, blijkens de resultaten van de enquête en de daarop uitgevoerde berekeningen. Per diersoort zijn er nog duidelijk tekorten voor de verwerking van varkensmest. Door de mogelijkheid tot substitutie van verwerkingsplichtige varkensmestnutriënten door niet-verwerkingsplichtige pluimveemestnutriënten wordt hieraan voor een deel verholpen. De verwerking van pluimveemest gebeurt hoofdzakelijk door de export van ruwe mest of door een biothermische droging samen met dikke fractie van varkensmest. Een biothermisch droogproces vindt hoofdzakelijk plaats in grotere bedrijven en wordt doorgevoerd in afgesloten cellen met nageschakelde luchtzuivering. Bij de verwerking van varkensmest zijn de meest gebruikte systemen droging van ruwe mest of een verwerking van de dunne fractie in een biologie. Hierbij wordt door een opeenvolgende nitrificatie en denitrificatie, het grootste deel van de aanwezige stikstof omgezet naar het onschadelijk stikstofgas dat alomtegenwoordig is in de ons omgevende lucht. 12

17 De energievalorisatie van mest door vergisting, veelal in combinatie met energieteelten of organisch biologisch afval, kan een waardevolle tussenstap zijn bij mestverwerking. Verschillende goed werkende technieken zijn dus op de markt en worden al enkele jaren met succes op diverse klein- en grootschalige bedrijven in Vlaanderen toegepast. Bij de inkleuring van Vlaanderen als 100% kwetsbaar gebied, wordt de realisatie van mestverwerking in de nabije toekomst nog belangrijker. In vergelijking met de huidige 46% kwetsbare gebieden, zal volgens een simulatie van de VLM-Mestbank, het mestoverschot hierdoor met 14 miljoen kg stikstof toenemen. Dit is evenveel als wat de Vlaamse veetelers vandaag verplicht moeten verwerken. Foto 7: Droging van varkenmest met stallucht Om mestverwerking op een nog grotere schaal te realiseren, moeten echter nog meerdere knelpunten opgelost worden. De Europese Commissaris voor Milieu, Stavros Dimas, liet in zijn gesprek met Vlaams minister Peeters op 28 november 2005 uitschijnen dat de Vlaamse landbouw een toekomstperspectief moet geboden worden en dat er met stimuli kan gewerkt worden. Vanuit het VCM zullen dan ook alle kansen aangegrepen worden om de mogelijke stimuli voor mestverwerking te promoten naar de sector en de overheid toe. Mits voldoende inspanningen van de sector èn de overheid kunnen op het vlak van mestverwerking goede resultaten geboekt worden. De samenvattende resultaten van deze VCM-enquête werden opgenomen in het Voortgangsrapport van de Mestbank betreffende het mestbeleid in Vlaanderen van De volledige enquête kunt u downloaden vanaf de VCM-website 13

18 3.5. TOELICHTING IN COMMISSIE LEEFMILIEU De Commissie voor Leefmilieu en Natuur, Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid en Ruimtelijke Ordening en Onroerend Erfgoed hield op 13 januari 2005 een hoorzitting over het Voortgangsrapport 2004 betreffende het mestbeleid in Vlaanderen. Hierbij werd het VCM uitgenodigd om een toelichting te geven over de stand van zaken inzake mestverwerking in Vlaanderen, aangevuld met een bespreking van de verschillende heersende knelpunten inzake mestverwerking, zoals opgenomen in de VCM-knelpuntennota OVERLEG VCM-KNELPUNTENNOTA Ook in 2005 vond verder overleg plaats omtrent de VCM-Knelpuntennota Mestverwerking (augustus 2004) met het Kabinet Leterme (14 februari 2005) en het Kabinet Van Mechelen (15 april 2005). De specifieke knelpunten werden geduid en mogelijke oplossingen werden afgetoetst. 14

19 3.7. OVERLEG OP KABINET VLAAMS MINISTER PEETERS Op 21 december 2005 vond een eerste overleg Mestverwerking plaats op het Kabinet van Vlaams minister Peeters. In het eerste overleg werd door de diverse stakeholders, waaronder het VCM, een overzicht gegeven van de actuele knelpunten. Volgende knelpunten werden opgelijst: Wetgevende aspecten: het vinden van geschikte inplantingsplaatsen, onstabiele en complexe wetgeving, geen normerend kader voor coverwerking, specifieke regelgevingen (ammoniumsulfaat, lozings- en emissienormen, emissiegrenswaarden verbranding, toepassing effluent, afzet digestaat versus kunstmeststoffen, begrip afval ); Economische aspecten: hoge kostprijs, geen subsidiëring, minimumvergoedingen groenestroomcertificaten (GSC), BTW-tarief. Om de problematiek van de mestverwerking concreter en resultaatgerichter aan te pakken, werd er afgesproken om tegen een volgend overleg in 2006 een uitgebreide knelpuntennota op te maken met voorstellen tot oplossing MIRA-T 2005 Als lector van de hoofdstukken Energie en Landbouw heeft het VCM bijgedragen aan de realisatie van het MIRA-T 2005 (Milieurapport Vlaanderen: Thema s) rapport. 4. PLATFORMWERKING 4.1. VCM-LEDEN Het VCM is een samenwerkingsverband en intermediair tussen de overheid en het bedrijfsleven en vertegenwoordigt een coördinerende rol tussen beide. Vanuit haar leden heeft het VCM een unieke structuur en kan ze optimaal functioneren vanuit een breed draagvlak. 15

20 Op 31 december 2005 telde het VCM zeven A-leden en zeventien B-leden: A-leden (tussen haakjes het aantal lidmaatschapsschijven) ALT - Administratie Land- en Tuinbouw (1) BEMEFA - Beroepsvereniging van de Mengvoederfabrikanten (2) Boerenbond (1) GOM - West-Vlaanderen (1) Provincie Oost-Vlaanderen (1 + dotatie) Provincie West-Vlaanderen (4) VLM - Afdeling Mestbank (3) B-leden (telkens 1 lidmaatschapsschijf) ABS ANRE De Mestverwerkers DLV Milieuconsult Fevia Vlaanderen Fortis Bank ING België INVE België KBC Bank & Verzekering Landbouwkrediet Luminus Provincie Antwerpen (dotatie) Provincie Limburg Provincie Vlaams-Brabant SBB Bedrijfsdiensten Shanks Vlaanderen VEVA - Vereniging voor Varkenshouders VITO Het beleid en de werking van het VCM worden bepaald door de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur omvat, in overeenstemming met het aantal lidmaatschapsbijdragen, één of meerdere vertegenwoordigers (met een maximum van drie) per A-lid en drie afgevaardigden namens de B-leden. Maandelijks wordt deze werking bijgestuurd door het Dagelijks Bestuur, samengesteld uit de voorzitter, de ondervoorzitter en de secretaris. Als bijlage wordt de samenstelling van het Dagelijks Bestuur en de Raad van Bestuur van het VCM weergegeven. Eenmaal per jaar komen alle VCM-leden samen voor de Algemene Vergadering waarop onder andere de jaarrekening, de begroting en eventuele wijzigingen van de statuten worden goedgekeurd. Algemene Vergadering Raad van Bestuur Dagelijks Bestuur Adviseurs 16

21 4.2. AFVAARDIGING IN STUURGROEPEN BIO-ENERGIEPLATFORM Het bio-energieplatform is een initiatief van ODE en ANRE en wil de belangrijkste Vlaamse actoren op het domein van bio-energie, zowel op onderzoeks- als beleidsniveau samenbrengen. Het platform is het overkoepelende orgaan van de reeds bestaande werkgroepen: Werkgroep Landbouw, Energieteelten en Biobrandstoffen (ALT); Werkgroep Anaërobe vergisting (Biogas-E vzw); Werkgroep Energietechnologie (VITO); Werkgroep Beleidsacties energie (ANRE). Het VCM participeert in het bio-energieplatform en de diverse werkgroepen onder andere op 3 mei, 22 juni STUURGROEP BIOGAS-E Biogas-E vzw is een initiatief van de Hogeschool West-Vlaanderen, departement PIH, opgestart in september 2004 met financiële steun van de Vlaamse Regering vanuit het Fonds voor Hernieuwbare Energie voor een periode van twee jaar. De doelstellingen van Biogas-E vzw zijn enerzijds het biogaspotentieel in Vlaanderen maximaal te benutten en anderzijds de initiatieven met betrekking tot anaërobe vergisting in Vlaanderen maximaal en objectief te begeleiden. In 2005 werd onder andere een knelpuntennota opgesteld, de studiedag Vergisting op boerderijschaal in Vlaanderen georganiseerd en advies gegeven (onder andere in samenwerking met het VCM) over de studie "Onrendabele toppen van duurzame elektriciteitsopties in Vlaanderen". Het VCM is lid van de stuurgroep en die kwam in 2005 samen op 8 maart, 14 juni en 4 oktober STUURGROEP STIM-PROJECT Het project STIM (Stimulering Innovatieve Mestverwerking) is een gezamenlijk initiatief van Boerenbond en KATHO - campus Roeselare, gestart in februari 2003 en voor een periode van vier jaar. De opzet is landbouwers te stimuleren tot samenwerking om mest op een economisch haalbare wijze te verwerken. 17

22 De activiteiten van STIM-mestverwerking worden opgevolgd door een stuurgroep, samengesteld uit vertegenwoordigers van overheidsinstanties, het VCM en de mestverwerkers zelf. Het VCM nam deel aan de stuurgroepvergaderingen op 8 maart 2005, op 28 juni 2005 en op 7 november PROJECTGROEP VALORISATIE RESTEFFLUENTEN - ALT Het VCM is lid van de projectgroep betreffende 'Resteffluenten afkomstig van mestverwerking optimaal inpassen in de bemestingsstrategie van grasland- en maïspercelen'. Dit is een ALTdemonstratieproject, dat aangevraagd en uitgevoerd wordt door het Landbouwcentrum voor Voedergewassen vzw. De inhoudelijke coördinatie gebeurt door de Bodemkundige Dienst van België. Dit project liep van 1 januari 2004 tot 31 december Het doel van dit project was aan te tonen hoe de verschillende resteffluenten van de mestverwerking optimaal in de bemesting worden ingepast binnen de MAP-normen zodat de algemene landbouwkundige en milieukundige doelstellingen bereikt worden. In 2004 en 2005 werden hiertoe vier demonstratievelden aangelegd op vier verschillende locaties. De afsluitende projectgroep vond plaats in PLATFORM ORGANISCHE EN BIOLOGISCHE NEVENSTROMEN Het IWT-VIS project Stimuleren van technologische verwerkingscapaciteiten voor organischbiologische nevenstromen van de voedingsindustrie door innoverende samenwerkingsverbanden is een gezamenlijk initiatief van Fevia Vlaanderen en de Hogeschool West-Vlaanderen, Departement PIH en werd beëindigd in Op 15 maart werden de voornaamste eindconclusies voorgesteld. Ook na afloop van het project zal het platform blijven bestaan binnen FEVIA om twee maal per jaar topics omtrent de organisch-biologische nevenstromen van de voedingsindustrie te bespreken. Het VCM maakt deel uit van het begeleidingsplatform dat samenkwam op 15 maart

23 STUURGROEP ONDERZOEK: INVENTARISATIE VAN EN EMISSIES UIT EXTERNE MESTOPSLAG In opdracht van AMINAL (Sectie Lucht) en ALT (Afdeling Monitoring en Studies), werd begin 2005 door ECOLAS N.V. samen met de Universiteit van Gent het onderzoek opgestart naar "Externe mestopslag: inventarisatie van opslagsystemen en bepaling van ammoniak-, lachgas- en methaanemissies uit deze systemen". Via een enquête wil de Vlaamse Overheid een zicht krijgen op het belang van de verschillende manieren van mestopslag buiten de stal (en bij mestverwerking). Daarna wil ze ook een beeld krijgen van de uitstoot van ammoniak, lachgas en methaan uit de belangrijkste systemen door middel van effectieve metingen. De overheid heeft deze informatie nodig om te voldoen aan haar internationale verplichtingen inzake rapportering van emissies. De studie loopt over een periode van 18 maanden. Het VCM is lid van de stuurgroep en was aanwezig op het overleg van 14 januari en 18 mei STUURGROEP PROJECT: ENERGIEPRODUCTIE IN LAND- EN TUINBOUW In november 2004 is het Innovatiesteunpunt voor landbouw en platteland gestart met het ALTdemonstratieproject: Alternatieve energieproductie in land- en tuinbouw. Met dit project willen ze boeren en tuinders stimuleren om hernieuwbare energiebronnen te gebruiken. Thema s die aan bod komen zijn onder andere energie uit mest, biomassa als energiegrondstof, warmtekrachtkoppeling. De technologie hiertoe is reeds beschikbaar of in volle ontwikkeling maar nog te weinig bekend bij de agrarische ondernemers zelf. Om deze kennislacune op te vullen, zal het project een aantal vormingsinitiatieven opzetten (publicatie van artikels, demonstratiedagen op bedrijven, ). Het VCM is lid van de stuurgroep en was aanwezig op de vergadering van 26 mei STUURGROEP BBT-STUDIE: COMPOSTEER- EN VERGISTINGS-INSTALLATIES In 2004 werd de BBT-studie Composteer en vergistingsinstallaties door het VITO opgestart. Vier specifieke types composteer- en vergistingsinstallaties worden in deze studie uitgebreid besproken, bv. met betrekking tot de socio-economische kenmerken, de procesvoering en de milieuaspecten. Het gaat om: groencomposteerinstallaties; GFT-composteerinstallaties; GFT-vergistingsinstallaties; champignonsubstraatbedrijven. 19

24 Aangezien het toepassingsveld van deze studie zich niet beperkt tot deze vier types installaties, maar ook andere installaties voor compostering of vergisting van organisch biologische materialen en/of mest omvat woonde het VCM de laatste stuurgroepvergadering bij op 24 januari BEGELEIDINGSCOMITÉ: 3 e EDITIE BBT-STUDIE MESTVERWERKING Eind 2005 is het BBT-kenniscentrum gestart met de 3 e editie van de BBT-studie mestverwerking. Aanleiding hiervoor is de vraag om de haalbaarheid van de huidige sectorale lozingsnormen voor mestverwerking te bekijken. Het eerste begeleidingscomité kwam samen op 20 december 2005 en bevat vertegenwoordigers van diverse betrokken overheidsdiensten, sectororganisaties en bedrijven PROJECTWERKING / EXTERNE OPDRACHTEN Het werken rond projecten binnen het vzwvcm heeft verschillende doelstellingen: het verzamelen van kennis en knowhow over mestverwerking en aanverwante aspecten; het opdoen van praktijkervaring; het leggen van nieuwe contacten; het bevorderen van de communicatie; het geven van signalen voor de haalbaarheid van technieken; een financiële ondersteuning van de VCM-werking NORTH SEA BIO ENERGY Het Interreg IIIB project North Sea Bio Energy wenst het gebruik van biomassa als hernieuwbare energiebron te stimuleren door het ontwikkelen, samenbrengen en verspreiden van kennis en via enkele demonstratieprojecten. Het Europese partnerschap in het kader van het Interreg IIIB Noordzee-programma bestaat uit de Provincie Friesland (LEADpartner), Dienst Landelijk Gebied Groningen (Nederland), Animal Science Group (Nederland), Bosbouwcommissie Schotland, Landbouwkamer Weser- Ems (Duitsland) en GOM - West-Vlaanderen. Ter realisatie van de vooropgestelde doelstellingen werden in 2005 diverse activiteiten ontwikkeld: 20

25 organiseren van internationale conferenties in Papenburg (DE) en Elgin (GB); uitwerken van een digitale bibliotheek ( en verder uitbouwen van de website ( uitwisseling van kennis en ervaring door middel van meetings en workshops; informeren van diverse actoren door beursdeelnames, proefveld- en bedrijfsbezoeken, en dergelijke om het gebruik van biomassa als hernieuwbare energiebron te vergroten; onderzoek en demonstratie van innovatieve technologieën, processen en gebruik van diverse typen biomassa; opzetten van een netwerk van contactpersonen en branche offices ; oprichten van een virtuele marktplaats voor biomassa. Door deelname aan het Europees Interreg IIIB North Sea Bio Energy project wenst het West-Vlaamse consortium bij te dragen aan de ontwikkeling, optimalisatie en demonstratie van de teelt van energiegewassen op braakligging en de energievalorisatie van mest en biomassa. Het West-Vlaamse consortium bestaat uit de GOM - West-Vlaanderen (projectcoördinator), de Provincie West-Vlaanderen, het Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking (VCM vzw), het Provinciaal Onderzoeks- en Voorlichtingscentrum (POVLT), de Hogeschool West-Vlaanderen, departement PIH, het West-Vlaams Proefcentrum voor de Akkerbouw (WPA vzw), het Provinciaal Centrum voor Landbouw en Milieu (Proclam vzw) en Aspiravi nv. In 2005 werden de milieu- en stedenbouwkundige vergunning bekomen voor de bouw van een kleinschalige vergistingsinstallatie voor de cofermentatie van ±1.500 ton mest en ±450 ton plantaardige biomassa op de terreinen van het POVLT te Rumbeke. Daarnaast werden veldproeven en batchtesten uitgevoerd naar respectievelijk de teelt en biogasopbrengst van diverse energiegewassen zoals aardpeer, Sudan gras, energiemaïs, intercropping maïs-zonnebloem en hybride Sorghum. Door deelname aan diverse beurzen, congressen en dergelijke (onder andere Werktuigendagen, Agribex, conference Renewable Resources and Biorefeneries ) heeft het Biomass for energy project in 2005 eveneens bijgedragen aan de algemene bewustwording van de rol die de land- en tuinbouwsector kan vervullen, als teler en producent van hernieuwbare energie. Het Biomass for Energy project wordt voor 50% gefinancierd door de Provincie West-Vlaanderen en voor 50% door het Europees Regionaal Ontwikkelingsfonds (ERDF) via het Interreg IIIB Noordzee Programma. De totale projectkosten bedragen circa 1 miljoen euro. Het project loopt tot eind KRACHTVOER VOOR DIALOOG Het project Dialoog rond eindproducten van de mestverwerking is een project gerealiseerd met de steun van de Koning Boudewijnstichting en kadert binnen de oproep Krachtvoer voor dialoog. 21

26 Een eerste doelstelling van dit project is het opstarten van een communicatie met en tussen verschillende actoren betrokken bij de valorisatie en afzet van eindproducten van mestverwerking. Hiertoe worden volgende stakeholders beoogd: de eindconsument; de akkerbouwer; de producent/mestverwerker; de meststoffenindustrie; milieu- en natuurverenigingen; de wetenschap; de overheid. Een tweede doelstelling is de promotie van kwaliteitsvolle en hoogstaande organische meststoffen, afkomstig van de mestverwerking. Tijdens het project Dialoog rond eindproducten van mestverwerking werd de dialoog opgedeeld in een aantal focusgroepen en een globaal discussieforum. Tijdens de verschillende focusgroepen werd een bepaald deelaspect (wetgeving, afzet, bijproduct van het productieproces) besproken. Daarna werden de resultaten van de verschillende focusgroepen toegelicht en verder besproken in een globaal discussieforum met alle betrokken actoren. Als eindresultaat van deze gesprekken werd een SWOTanalyse opgemaakt voor eindproducten van de mestverwerking. Dit project liep ten einde op 28 februari 2005 en werd afgesloten met de organisatie van een studiedag rond communicatie op 8 juni 2005 (zie punt ). Dit project heeft volgende resultaten opgeleverd: SWOT-analyse voor eindproducten van de mestverwerking; uitbreiding van netwerkcontacten voor de afzet en valorisatie van eindproducten van mestverwerking; verduidelijking en oplijsting van de vigerende wetgeving met betrekking tot de afzet van eindproducten van mestverwerking naar niet-cultuurgronden in Vlaanderen; op socio-economisch vlak werden de mestverwerkers in contact gebracht met mogelijke afnemers van hun producten in Vlaanderen; bijdrage tot de verbetering van het imago van mestverwerking met aandacht voor de landbouwkundige, sanitaire, ecologische meerwaarde van de eindproducten. In het kader van dit project werd het VCM, samen met alle andere projecten goedgekeurd in het kader van de oproep krachtvoer voor dialoog, betrokken bij een intervisietraject, georganiseerd door de Koning Boudewijnstichting. De bedoeling van dit traject was het uitwisselen van ervaringen en expliciteren van leerpunten bij het uitwerken van een multi-stakeholder-dialoog. Daarnaast werd de gelegenheid geboden tot netwerking tussen de projectgroepen binnen een gelijkaardig kennis- en competentieveld. 22

27 Het traject werd gestructureerd als een opeenvolging van vier ontmoetingen (drie in 2005) tussen de vertegenwoordigers van de verschillende projectgroepen. Het VCM nam in 2005 deel aan deze ontmoetingen op 10 februari, 3 mei en 14 oktober HAALBAARHEIDSSTUDIE FRANCO Het bedrijf Franco plande begin 2003 een mestverwerkingsproject op het industrieterrein Herdersbrug, langs de Gotevlietweg. Hierbij werd een drooginstallatie voorzien voor ton dikke fractie van varkensmest op jaarbasis. Door de ligging langs de Gotevlietweg werden hiertoe gesprekken gevoerd met de verbrandingsoven IVBO voor de mogelijke afname van restwarmte. Alle nodige vergunningen voor de realisatie van het project werden verkregen. Echter konden destijds geen kandidaat-aanvoerders van mest overtuigd worden om aanleveringscontracten op lange termijn af te sluiten. Bijgevolg kon de financiering van het project niet verkregen worden en is de realisatie niet doorgevoerd. Tevens werd geen definitief akkoord bekomen met IVBO. Gezien de toenemende nood aan mestverwerking en de bereidheid van de firma Franco om de opgebouwde kennis en ervaring nog verder te benutten, werd in opdracht van het project Milieuclusters op bedrijventerreinen een haalbaarheidsstudie uitgevoerd door het VCM. De doelstelling was om alle deelaspecten van het project af te toetsen tegen de huidige omstandigheden en om eventuele alternatieven voor te stellen. In deze haalbaarheidsstudie werd het oorspronkelijke project geanalyseerd en werden eventuele aanpassingen voorgesteld. Daarnaast worden de oorspronkelijk geplande samenwerkingsverbanden onderzocht en worden mogelijke nieuwe samenwerkingsverbanden voorgesteld. Deze veranderde omstandigheden en de unieke ligging van het terrein waarop het oorspronkelijke project gepland was, bieden diverse mogelijkheden tot samenwerking met andere bedrijven. Een eerste belangrijke wijziging die voorgesteld wordt, is de aanvoer van ruwe mest in plaats van dikke fractie. Diverse best beschikbare technieken voor verwerking zijn mogelijk, al dan niet in samenwerking met andere bedrijven op het terrein. Een eerste mogelijke samenwerking is deze met de RWZI van Aquafin te Brugge voor de zuivering van de dunne fractie. Voor de verwerking van de dikke fractie kan zowel droging als biothermische droging worden toegepast. Een alternatief is het rechtstreeks drogen van de ruwe mest. Bij beide droogprocessen kan de restwarmte van IVBO gebruikt worden. Bij het biothermisch drogen is geen externe warmtetoevoer vereist maar dienen andere mestsoorten of coproducten toegevoegd te worden. De gunstige ligging op het bedrijventerrein biedt tevens belangrijke voordelen voor transport. Via diverse autowegen en het naburige Boudewijnkanaal kan zowel de aanvoer van ruwe mest en grondstoffen als de afvoer van eindproducten, al dan niet voor export, georganiseerd worden. 23

28 ENQUETE MESTOPSLAG In het kader van het ALT-AMINAL project: Externe mestopslag: inventarisatie van opslagsystemen en bepaling van ammoniak-, lachgas- en methaanemissies uit deze systemen werd een korte enquête, opgesteld door ECOLAS nv, toegevoegd aan de VCM-enquête Operationele stand van zaken. Deze enquête peilde naar de opslag van de inputstromen en tussen- en eindproducten bij mestverwerking: type, capaciteit, opgeslagen hoeveelheid, gemiddelde opslagduur en luchtbehandeling BUITENLANDS OVERLEG OVERLEG MET NEDERLAND Op 21 december 2005 vond een eerste overleg plaats tussen het VCM en het Projectteam Mestverwerking uit Nederland. Het Nederlands Projectteam Mestverwerking bestaat uit vertegenwoordigers van Wageningen UR, het Ministerie van LNV en het Ministerie van VROM. Tijdens dit overleg werd de situatie in Vlaanderen en Nederland met betrekking tot het mestbeleid in het algemeen en mestverwerking in het bijzonder uitvoerig toegelicht en werd mogelijke toekomstige samenwerking besproken. Daarna werd een bezoek gebracht aan de mestverwerkingsinstallatie van Discover te Izegem NORTH SEA BIO ENERGY In het kader van het Europese Interreg IIIB project North Sea Bio Energy vond in 2005 op regelmatige tijdstippen uitwisseling plaats met Nederland, Duitsland en Schotland van kennis en ervaring over bioenergie. Zo werd op 8 april een overleg met Wageningen UR en de Provincie Friesland (NL) omtrent vergisting georganiseerd. Daarnaast werd de NSBE meeting van de expert group bijgewoond in Eernewoude (NL) op 30 mei en 1 juni. 5. KENNISOVERDRACHT 5.1. EERSTELIJNSADVIES Het verlenen van eerstelijnsadvies blijft een prioritaire taak van het VCM. In 2005 werden ruim 480 eerstelijnsadviezen per mail en per telefoon behandeld, met een gemiddelde van 40 per maand (figuur 24

29 1). Er was vooral vraag naar informatie met betrekking tot de vigerende wetgeving bij mestverwerking, bestaande technieken en de energetische aspecten. Een overzicht van de verschillende categorieën van eerstelijnsadvies is terug te vinden in figuur 2 als percentage van het totaal aantal verleende eerstelijnsadviezen. Figuur 1: Overzicht van het aantal verleende eerstelijnsadviezen per maand in aantal januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december Figuur 2: Overzicht van de verschillende categorieën van eerstelijnsadvies als percentage van het totaal aantal verleende eerstelijnsadviezen in % van het totaal aantal eerstelijnsadviezen wetgeving varia technieken energie specifiek project export stand van zaken financiering pers student inplanting overleg eindproducten brochure vergunningen categorie Naast het behandelen van eerstelijnsadviezen per telefoon of per mail, had het VCM ook dit jaar vele besprekingen met initiatiefnemers van mestverwerking. De initiatiefnemers waren zowel individuele landbouwers, coöperatieven, loonwerkers, mengvoederfabrikanten, afvalverwerkers,. 25

30 Daarnaast komen diverse constructeurs nieuwe mestverwerkingstechnieken toelichten bij het VCM om deze af te toetsen aan de vigerende wetgevingen en de praktijkomstandigheden in de sector van de mestverwerking VCM-WEBSITE De VCM-website ( blijft een druk bezochte stek voor wie op zoek is naar allerhande informatie over mestverwerking. In de rubriek nieuw bijvoorbeeld worden alle actuele berichten opgenomen. Via de rubriek starter kan elke beginnende mestverwerker zich wegwijs maken in de relevante informatie voor zijn bedrijf en via de meer specifieke rubrieken, zoals bijvoorbeeld technieken, inplanting, vergunning en subsidies, kan diepgaande informatie gedownload worden. Per werkdag telt de VCM-website gemiddeld 35 bezoekers (uitgedrukt in pageviews per dag). 85,8% van de bezoeken komen uit België, 9,5% uit Nederland. De VCM-website wordt het meest bezocht via de Google-zoekmachine met de zoekwoorden: vcm en mestverwerking. Foto 8: De VCM-website 26