Integratie Bereslim in VVE Thuis. Toelichting voor begeleiders van ouderbijeenkomsten

Transcriptie

1 Integratie Bereslim in VVE Thuis Toelichting voor begeleiders van ouderbijeenkomsten

2 Colofon 2014 Nederlands Jeugdinstituut Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op enige andere wijze zonder voorafgaande schriftelijke toestemming. Auteur: Hilde Kalthoff, Nederlands Jeugdinstituut Jolyn Berns, Nederlands Jeugdinstituut Meelezer: Su en Verweij-Kwok, Nederlands Jeugdinstituut Een deel van deze handleiding is afkomstig uit de gebruikershandleiding van Bereslim: versie 3.1, juli 2014 door Christianne Frans-Veenstra (Bereslim). Illustraties: Ingrid Friesen Opmaak: Buro Extern BV, Alkmaar Met dank aan: Bernard van Leer Foundation Bereslim bv Orthopedisch instituut Molendrift

3 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 3 Voorwoord 4 1. Overzicht Bereslim 5 2. Bereslimme Boeken 9 3. Samenslim Letters in Beweging Praktische informatie: werken met Bereslim Het leerlingvolgsysteem Theoretische achtergrond 35 Bronnen 42 Bijlage 1. Inloggen Bereslim voor begeleiders 43 Bijlage 2. Overzicht Bereslimme Boeken 49 Bijlage 3. Typen leergedrag 57 3

4 Voorwoord Kinderen groeien op in een mediarijk tijdperk. Er is echter sprake van een groeiende digitale kloof tussen gezinnen met laagopgeleide ouders en hoger opgeleide ouders. Kinderen met laagopgeleide ouders maken ook veel gebruik van computer, maar komen nauwelijks in contact met goede digitale prentenboeken en educatieve games. Opstapje, Opstap en VVE Thuis willen deze aspecten bevorderen door de applicaties van Bereslim in te bouwen. Hierdoor krijgen de ouders de beschikking over meer dan 40 digitale prentenboeken en goede educatieve spelletjes voor hun kinderen. Het is hierbij tevens nodig dat ouders het media-gebruik van hun kind leren begeleiden. Hiervoor is een oudercursus ontwikkeld: Omgaan met media. In deze handleiding vind je informatie over Bereslim en de onderdelen daarin: Bereslimme Boeken, Samenslim en Letters in Beweging. Je leest wat deze spelen inhouden en hoe je Bereslim uitvoert bij VVE Thuis. Ook krijg je praktische informatie over hoe je met Bereslim werkt. De oudercursus Omgaan met media wordt beknopt geschetst. Van deze ouderbijeenkomst is een uitgewerkt draaiboek te bestellen bij Buro Extern en te downloaden op Daar is ook andere informatie over Bereslim te vinden. Vragen over Bereslim Mocht je inhoudelijke vragen hebben over Bereslim dan kun je terecht bij het Nederlands Jeugdinstituut Voor technische vragen met betrekking tot de website van Bereslim, dan kun je een mailtje sturen naar de helpdesk van Bereslim 4

5 1. Overzicht Bereslim Je biedt de ouders, aanvullend op de huidige activiteiten van VVE Thuis, de Bereslimme Boeken en Samenslim (peuters of groep 1) en/of Letters in Beweging (groep 2) aan om thuis te spelen met het kind. In dit hoofdstuk krijg je een overzicht van Bereslim, informatie over de inlogsite en het leerlingvolgsysteem en je leest wat de oudercursus Omgaan met media inhoudt. De spelen van Bereslim Bereslim bestaat uit drie onderdelen (de spelen): 1. Bereslimme Boeken Dit zijn meer dan veertig prentenboeken die zijn verfilmd, bedoeld voor kinderen van ongeveer 3 tot 7 jaar. Deze digitale (geanimeerde of levende) boeken stimuleren de taal- en denkontwikkeling van kinderen. Maar ze zijn vooral ook gewoon leuk. Kinderen beleven veel plezier aan de bewegende beelden, de muziek en de geluidseffecten. Kinderen hebben de mogelijkheid om de boeken te bekijken met of zonder vragen. 2. Samenslim Dit zijn leuke en leerzame computerspelletjes voor kinderen van ongeveer 3 tot 5 jaar die spelenderwijs goed leergedrag bevorderen. Als kinderen goed leergedrag hebben, is de kans groter dat ze betere resultaten halen op school. Samenslim bestaat uit vijf spelgroepen. 3. Letters in Beweging Door deze educatieve game gaan kleuters begrijpen dat geschreven letters te maken hebben met klanken. Dat is een heel belangrijke stap in hun leesontwikkeling. Letters in Beweging bestaat uit 40 spelletjes, verdeeld over 7 spelgroepen. Speciale inlog voor Bereslim Een themaboekje van VVE Thuis bestaat momenteel uit acht activiteiten. Door Bereslim komen hier structureel twee activiteiten bij: een Bereslim Boek en een educatief spel. Afhankelijk van de leeftijd van het kind gaat het dan om de game Samenslim (peuters of groep 1) of Letters in Beweging (groep 2). Tijdens de ouderbijeenkomst leer je de ouders, net als bij de andere acht activiteiten van VVE Thuis, met behulp van instructiebladen, hoe ze de activiteit het beste kunnen uitvoeren met hun kind. In plaats van acht leg je dan dus tien activiteiten uit. Instructie ouders Tijdens de ouderbijeenkomst en huisbezoeken leer je de ouders, net als bij de andere activiteiten van VVE Thuis, met behulp van instructiebladen, hoe ze de activiteiten het beste kunnen uitvoeren met hun kind. Er zijn uitgebreide instructiebladen gemaakt bij Samenslim waarbij ook een vertaling wordt gemaakt naar het dagelijks omgaan met het kind. Er is verder bij ieder Bereslim Boek waar vragen bij horen, een kort instructieblad gemaakt. Bij Letters in Beweging is een document gemaakt waarin ouders zien wat het kind leert van het spelen en waarom het spel belangrijk is voor het leren lezen van kinderen. 5

6 Je kunt deze instructiebladen bestellen of downloaden. Instructie ouders Tijdens de ouderbijeenkomst en huisbezoeken leer je de ouders, net als bij de Leerlingvolgsysteem Van ieder kind worden de resultaten geregistreerd zodat ouder en begeleider de ontwikkeling van het kind kunnen volgen en bespreken. Zie elders in deze handleiding voor meer informatie over het leerlingvolgsysteem. Mocht een gezin na enige tijd uitvallen, dan kun je een ander gezin de resterende periode laten afmaken. Geef dit door aan Bereslim zodat het account leeg wordt gemaakt. Meer kinderen in een gezin Mogelijk zijn er meer kinderen in het gezin dan het kind dat meedoet met VVE Thuis. Zij kunnen ook de Bereslimme Boeken bekijken. Bespreek met de ouder dat het kind dat VVE Thuis doet een nieuw Bereslim Boek als eerste bekijkt. Anders krijg je vertekening in de resultaten. Het laten spelen van Samenslim door meer kinderen in het gezin is af te raden. De kans op vertekening van resultaten is dan erg groot. Wel is het mogelijk om, als het kind nog te jong is voor Letters in Beweging, een ouder kind in het gezin dit spel doet. Bespreek goed met het gezin welk kind welke spelen doet zodat je geen verkeerd beeld krijgt van de resultaten. 6

7 De oudercursus Omgaan met media Voordat de ouders met de activiteiten van Bereslim starten, krijgen ze de oudercursus Omgaan met media. Deze oudercursus bestaat uit twee bijeenkomsten over het omgaan met media en mediaopvoeding. Ouders worden zich bewust van het mediagebruik door hun kind. Daarnaast stimuleren we ouders om (bewust) gebruik te maken van educatieve media. Ook leren de ouders hoe ze gebruik kunnen maken van Bereslim. De twee bijeenkomsten van Omgaan met media duren ieder ongeveer 75 minuten. Je kunt de ouderbijeenkomsten van VVE Thuis verlengen of twee extra bijeenkomsten organiseren. Een derde mogelijkheid is om de cursus Omgaan met media over drie bijeenkomsten te verspreiden. De oudercursus Omgaan met media is uitgewerkt in een draaiboek. Dit draaiboek en de materialen voor de oudercursus zitten in een koffertje. De inhoud van het koffertje: Draaiboek Omgaan met media Instructie Samenslim Spelbord A2 Zak pionnen (45 stuks) Set kaartjes hoe lang en wanneer Set kaarten regels (met wie, wanneer, waar, hoe lang) Set Kijkwijzerkaarten Set PEGI kaarten Exemplaar van de 3 verschillende flyers (van iedere flyer dus 1) Dvd Op de dvd is opgenomen: Het Draaiboek Omgaan met media Instructie Samenslim De PowerPoint Omgaan met media De 3 flyers Advies indeling Omgaan met media en Bereslim Hieronder vind je een advies van de indeling van de oudercursus Omgaan met media, de Bereslimme Boeken voor peuters en Samenslim in de peuterversie van VVE Thuis. Vervolgens vind je een advies over de indeling in de ouderbijeenkomsten van VVE Thuis in respectievelijk groep 1 en groep 2. Kinderen die als peuter reeds Samenslim hebben gedaan, hoeven dit natuurlijk niet nog een keer te spelen. Het mag natuurlijk wel, kinderen houden van herhaling. Ga ook na of er ouders zijn die de oudercursus Omgaan met media al hebben gedaan; zij hoeven dit dan niet bij te wonen. 7

8 Peuterversie: indeling ouderbijeenkomsten Themaboekje Bereslimme Boeken Samenslim 1 Welkom 2 Keuze Banaan of De wolf en het slimme geitje Cursus Omgaan met media (eventueel in een extra ouderbijeenkomst) 3 Keuze Banaan of De wolf en het slimme geitje Cursus Omgaan met media (eventueel in een extra ouderbijeenkomst) 1 Zoeken: In de kamer 4 Keuze Afhankelijk van themaboekje 2 Zoeken: In het park 5 Keuze Afhankelijk van themaboekje 3 Zoeken: Op de boerderij 6 Keuze Afhankelijk van themaboekje 4 Samenvoegen: Opstaan 7 Keuze Afhankelijk van themaboekje 5 Samenvoegen: Vervoer 8 Keuze Afhankelijk van themaboekje Terugkijken Samenslim Groep 1: indeling ouderbijeenkomsten Themaboekje Bereslimme Boeken Samenslim 1 School 2 Keuze Banaan of Slimme geitje Cursus Omgaan met media 3 Keuze Banaan of Slimme geitje Cursus Omgaan met media (eventueel in een extra ouderbijeenkomst) 1 Zoeken: In de kamer 4 Keuze Afhankelijk van themaboekje 2 Zoeken: In het park 5 Keuze Afhankelijk van themaboekje 3 Zoeken: Op de boerderij 6 Keuze Afhankelijk van themaboekje 4 Samenvoegen: Opstaan 7 Keuze Afhankelijk van themaboekje 5 Samenvoegen: Vervoer 8 Keuze Afhankelijk van themaboekje Terugkijken Samenslim Groep 2: indeling ouderbijeenkomsten Themaboekje Bereslimme Boeken Letters in Beweging 1 Keuze Afhankelijk van themaboekje Introductie Letters in Beweging 2 Keuze Afhankelijk van themaboekje Spelgroep 1 3 Keuze Afhankelijk van themaboekje Spelgroep 2 4 Keuze Afhankelijk van themaboekje Spelgroep 3 5 Keuze Afhankelijk van themaboekje Spelgroep 4 6 Keuze Afhankelijk van themaboekje Spelgroep 5 7 Keuze Afhankelijk van themaboekje Spelgroep 6 8 Keuze Afhankelijk van themaboekje Spelgroep 7 en evaluatie 8

9 2. Bereslimme Boeken De toegevoegde waarde van Bereslimme Boeken Goed voor de taalontwikkeling Bereslimme Boeken zijn goed voor het verhaalbegrip en de woordenschat van kinderen (Bus & de Jong, 2007). De meerwaarde van geanimeerde prentenboeken is de koppeling van beelden aan taal. De kinderen zien het verhaal tot leven komen in bewegende beelden. Het verhaal wordt ondersteund met muziek, gesproken tekst en geluiden. Kinderen slagen er daardoor beter in om de betekenis van onbekende woorden af te leiden uit wat er gebeurt. Door op het juiste moment in te zoomen op details in de film, wordt voor kinderen duidelijk waar het op dat moment om gaat. De camera stuurt de blik van kinderen van het ene naar het andere detail in de illustratie terwijl gelijktijdig de tekst te horen is. Hierdoor slagen kinderen er beter in de juiste koppelingen te maken tussen beelden en taal. Bovendien wordt de aandacht zo minder snel afgeleid van de hoofdlijn. Door dit alles worden kinderen meer dan bij gewoon voorlezen meegenomen in wat belangrijk is. Voorlezen en levende prentenboeken versterken elkaar Levende prentenboeken vervangen nooit de waarde van echte prentenboeken. Bij voorlezen is er meer contact tussen kind en ouder. Voorlezen bevordert de band met elkaar. Van voorlezen leert een kind hoe een boek in elkaar zit, voorkant, achterkant, wat een bladzijde is en nog veel meer. Deze boekoriëntatie is nodig om te leren lezen. Verder praat een ouder bij het gewone voorlezen vaak meer met het kind, bijvoorbeeld over wat het kind bezig houdt. De ouder gaat dan in op wat het kind denkt. Uit onderzoek blijkt dat gewoon voorlezen en kijken naar levende boeken elkaar versterkt (Bus & de Jong, 2007)! Een goede mix is dus cruciaal. Hoe zit het onderdeel Bereslimme Boeken in elkaar? De speelmaatjes bij Bereslimme Boeken Het kind kan, behalve bij de verhalen van Dikkie Dik en drie andere boeken, kiezen tussen een boek zonder vragen en een boek met vragen. Het is belangrijk dat het kind eerst een digitaal boek zonder vragen doet en later het boek met vragen. Voor taalzwakke kinderen geldt dat zij eerst een paar keer het digitale boek zonder vragen beluisteren en later het boek met vragen. Wanneer het kind kiest voor een boek met vragen, dan wordt het kind geholpen door Mik en Melle. Zij onderbreken het verhaal af en toe met een vraag. De vragen helpen het kind om nieuwe woorden te leren (woordbegrip) en om de verhaallijn beter de begrijpen (verhaalbegrip). Als het niet lukt, geeft Melle hulp. Het kind mag het drie keer proberen. Melle geeft dan steeds een beetje meer hulp. Als het na drie keer nog niet lukt, doet Melle het voor. 9

10 Meten In de functie Meten krijgt het kind de boeken aangeboden in de volgorde waarin de begeleider de boeken heeft klaargezet. De leerlingen spelen onder hun eigen naam. De resultaten van deze leerlingen worden geregistreerd. Daardoor kun je de ontwikkeling volgen en deze met de ouders bespreken. Voor meer informatie zie hoofdstuk 6 Het leerlingvolgsysteem. Indeling Bereslimme Boeken per leeftijd Niveau (online) boeken De geanimeerde prentenboeken zijn alleen in het Nederlands beschikbaar. We hebben gekeken welke boeken het beste bij welke leeftijd passen. Dit is een indicatie. Je kunt hier natuurlijk van af wijken. Wat betreft het niveau van een boek gaat het om het taalgebruik, de opbouw van het verhaal en de kennis die in het verhaal is verwerkt. Verder is essentieel dat een boek aansluit bij de belangstelling c.q. belevingswereld van kinderen. Het is leuk als kinderen dingen herkennen. Maar, zeker bij kleuters, is het kennismaken met andere, nieuwe situaties ook belangrijk. Het is niet erg als een boek iets te moeilijk is. Door het boek vaker te zien of te horen gaat het kind een boek steeds beter begrijpen. Uiteraard moet een boek niet te moeilijk zijn. Dit merk je vaak doordat het kind dan al snel afhaakt. Sommige ouders denken te snel dat een boek te makkelijk is voor een kind. Uit onderzoek blijkt echter dat kinderen een (online) boek meestal vier of meer keer dienen te horen om de woorden en het verhaal echt goed te begrijpen en om inzicht te krijgen in de opbouw van een verhaal. In boeken zitten meestal woorden die kinderen in het dagelijks leven niet vaak horen. Verder hebben woorden vaak meerdere betekenissen, ze hebben een relatie met andere woorden en kinderen dienen ook semantische categorieën (zoals groente, fruit, dieren enzovoort) te leren. Ook denken kinderen veel meer na over een verhaal als ze het boek vaker hebben gehoord en de inhoud komt beter in hun geheugen. Denk dus niet te snel dat een boek te makkelijk is. En het is ook helemaal niet erg om een te makkelijk boek voor te lezen. Het belangrijkste is dat een kind er plezier aan beleeft, betrokken is. De ouder kan het beste het kind volgen. Als een kind een (online) boek van Dikkie Dik wil horen als het zeven jaar is, is dat prima. 10

11 Overzicht van passende Bereslimme Boeken bij themaboekjes VVE Thuis Bij bijna ieder thema van VVE Thuis is een bijpassend Bereslimme Boek te vinden (zie overzicht hieronder). Peuterversie (3 4 jaar) thema s VVE Thuis en bijpassende Bereslimme Boeken Thema s en prentenboeken Thema Welkom: Wat ga jij doen? Thema Ik: Daar ben ik dan Thema Eten: Banaan Thema Herfst: Plets, plets, plats Thema Huis: De wolf en het slimme geitje Thema Jarig Thema Winter Thema Ziek: Leo en Japie Lapslap Thema Kleding Thema Lente: Ik ben mijn moeder kwijt Thema Kunst: Lekker lange slierten Thema Verkeer Thema Water (Zomer): Wat gaat Sinan doen? Thema Groot: Ik ben al groter dan gisteren Thema Winkeltje: Wat gaat Sinan doen? Bereslim Boek Eventueel Nippertje (staat ook bij kleuterversie) Mama kwijt Dikkie Dik in het grote bed Banaan (eventueel onderdeel oudercursus Omgaan met media) Dikkie Dik Peper Dikkie Dik en de inkt Dikkie Dik en de Herfstblaadjes Dikkie Dik en de eekhoorn Dikkie Dik en de spin Dikkie Dik en de paraplu* De wolf en het slimme geitje (eventueel onderdeel oudercursus Omgaan met media) Kleine muis zoekt een huis Dikkie Dik en de waslijn Dikkie Dik en de schoorsteen Dikkie Dik gaat logeren Dikkie Dik en de verjaardagskaart Dikkie Dik en de kerstboom* Dikkie Dik in de sneeuw Dikkie Dik en de kerstboom* Rupsje Nooitgenoeg* (bij dit boek zijn geen vragen) Dikkie Dik en de knot wol Dikkie Dik en de paraplu* Dikkie Dik en het schaap Dikkie Dik speelt piano Balotje en het paard Dikkie Dik krijgt vliegles Dikkie Dik gaat logeren Rupsje Nooitgenoeg* (bij dit boek zijn geen vragen) Kleine muis zoekt een huis* Dikkie Dik en de ballon * Let op: deze Bereslimme Boeken zijn twee of meer keer opgenomen in het schema. 11

12 Resterend (vrij in te delen): Dikkie Dik en het vogeltje Dikkie Dik en het onweer Dikkie Dik en de kerstboom Dikkie Dik moet plassen Dikkie Dik moet schrikken Dikkie Dik in het korenveld Dikkie Dik speelt konijntje over Kleuterversie (4 6 jaar) thema s VVE Thuis en bijpassende Bereslimme Boeken Thema s en prentenboeken School Jij en ik 1: Krokodillentranen Jij en ik 2: Kon jij me maar zien hier Eten 1: Een opa voor opa Eten 2: Kip met ranja Bereslim Boek Nippertje* Mama kwijt De oma van Jules Banaan (start oudercursus Omgaan met media) Eend ziet wat jij niet ziet* (kan ook bij Jarig indien Eten 2 niet wordt gedaan) Herfst 1: Zoek Beer en het varkentje * (indien thema Winter niet wordt gedaan) Herfst 2: Hans en Grietje Beer en het varkentje* (indien thema Winter niet wordt gedaan) Huis 1: Huis op z n kop Muizen Huis 2: Kamer van krijt Papa, pak jij de maan voor mij? (bij dit boek zijn geen vragen) De rommeldraak * Feest: Een beer voor Ursula Elmo en het geheim van Sinterklaas Als het geen Sinterklaas is: Eend ziet wat jij niet ziet* (indien Eten 2 niet wordt gedaan) Winter: Beer en het varkentje * (kan ook bij herfst indien thema Winter Een schaap niet wordt gedaan) met een rode das Bentje en de bruine beer Ziek en gezond 1: Nippertje* Kijk eens wat ik kan 12

13 Ziek en gezond 2: Nippertje* De Stadsmuzikanten Kleding 1 Kas bij opa en oma* Kleding 2 De koning bakt een huis Lente 1: De poezen Kleine ezel en jarige Jakkie van de buurvrouw Lente 2: Yuri verdwaalt Balotje en het paard Kunst 1: Vreemde vriendjes De kakelbonte kameleon* (bij dit boek zijn geen vragen) Kunst 2: Lieve Liza De kakelbonte kameleon* (bij dit boek zijn geen vragen) Verkeer 1 Joris in de walvis (Balotje op vakantie*) Verkeer 2 De trouwe dienaar (Balotje op vakantie*) Zomer 1: Verhaal van Güler Balotje op vakantie* Zomer 2: De rat van weinig Balotje op vakantie* woorden Er was eens: De rommeldraak* Prinses in gevaar Alles groeit 1 Rupsje Nooitgenoeg* Kas bij opa en oma* Alles groeit 2 Rupsje Nooitgenoeg * Kas bij opa en oma* Boerderij 1 Balotje en het paard* Boerderij 2 Balotje en het paard* Sneeuw en ijs De beer en het varkentje* Circus De beer in de speeltuin * Let op: deze Bereslimme Boeken zijn twee of meer keer opgenomen in het schema. Wat betreft de Dikkie Dik-boeken kun je bijvoorbeeld na de oudercursus iedere week een verhaal klaar zetten. Je kunt ze natuurlijk ook meteen allemaal beschikbaar stellen. Ouder en kind kunnen dan zelf kiezen. 13

14 3. Samenslim Ontwikkeling executieve functies in de voorschoolse periode Samenslim richt zich op het bevorderen van executieve functies. Het gaat hierbij om competenties die te maken hebben met het uitvoeren van taken, waaronder leertaken (Leseman in Aarssen et al, 2010). Dit is van groot belang voor de onderwijskansen van kinderen. Kinderen met goede executieve functies kunnen beter bij de les blijven, laten zich minder afleiden door allerlei prikkels en zijn in staat iets goed te plannen. Enkele voorbeelden van taken in de voorschoolse leeftijd die executieve functies vereisen: Simpele opdrachten uitvoeren en zelfredzaamheid, zoals schoenen halen, tanden poetsen, aankleden Eenvoudige huishoudelijke klusjes, zoals helpen met tafel dekken en opruimen Educatieve en speelse taakjes zoals een puzzel maken, bouwen Gedrag controleren zoals raak de hete oven niet aan, ren niet zomaar de straat op enzovoort. Meer informatie over de theoretische achtergrond van executieve functies vind je in hoofdstuk 7. Er zijn twee momenten in het leven waar een kind een sensitieve periode heeft voor het ontwikkelen van executieve functies: de voorschoolse periode en aan het begin van de puberteit. Zelfsturing ontwikkelt zich het sterkst tussen het 2e en het 5e levensjaar (Aarssen et al, 2010). Kinderen leren dit vooral in de gezinssituatie. Bij de gezinsgerichte programma s staat het bevorderen van de vaardigheden van ouders met kinderen in deze leeftijd centraal. Opstapje, Opstap en VVE Thuis richten zich op lager opgeleide ouders die gemiddeld minder vaardigheden hebben om te werken aan zelfsturing bij hun kind. Laagopgeleide ouders corrigeren impulsief gedrag van het kind misschien te weinig, verwoorden zelden wat het kind moet doen om een probleem op te lossen of zijn niet altijd in staat om goed probleemoplossend gedrag te modelleren doordat ze zelf zwakke executieve vaardigheden hebben (Dawson & Guare, 2010). De kans is dan groter dat hun kinderen problemen krijgen met executieve functies. In Opstapje, Opstap en VVE Thuis zijn een aantal essentiële elementen om te werken aan zelfsturing al opgenomen. Zowel Leseman (in Aarssen et al, 2010) als Mesman (in Aarssen et al, 2010) wijzen bijvoorbeeld op het belang van een sensitieve responsieve houding bij ouders als basis voor de ontwikkeling van executieve functies. Leseman benadrukt tevens de noodzaak van een rijke speel-en leeromgeving. Mesman wijst op het belang van het leren van regels en het op een positieve manier stellen van grenzen. Deze elementen zijn al in voldoende mate opgenomen in de Stapprogramma s en VVE Thuis. Door de integratie van Samenslim krijgen ouders echter tevens handvatten om hun kind te begeleiden in de ontwikkeling van executieve functies. 14

15 Executieve functies en leergedrag bij Bereslim Volgens de ontwikkelaars van Bereslim zijn executieve functies de bouwstenen van het leergedrag van een kind. Van de ene manier van leren leert een kind meer dan van de andere. Als een kind een vraag niet kan beantwoorden of een opdracht niet kan doen, hoeft dit niet te liggen aan een gebrek aan kennis. Het kan ook zijn dat een kind de kennis wel heeft, maar niet goed gebruikt. Het is dus erg belangrijk dat een kind effectief leergedrag aanleert. Bij effectief leergedrag kijkt het kind eerst goed wat het moet doen en gebruikt een goed plan. Daardoor kan een kind zijn of haar kennis beter gebruiken en doet het dan beter op school. De computer blijkt uitstekende mogelijkheden te bieden om adequaat leergedrag te stimuleren. Computertaken zijn meestal erg aansprekend en er zijn veel mogelijkheden om een computerprogramma af te stemmen op het individuele kind (Frans-Veenstra en Loykens, 2010). Daarom is Bereslim ontwikkeld waarbij vooral Samenslim zich richt op het stimuleren van adequaat leergedrag. Inhoud Samenslim Bij Samenslim oefenen kinderen met goed leergedrag door het oplossen van probleempjes. Bijvoorbeeld door Sanne te zoeken in het park. Kinderen leren hierdoor hoe ze een probleempje handig kunnen aanpakken. De computer houdt bij hoe het kind speelt. Als het goed gaat, krijgt een kind een moeilijker spelletje. Als het beter is om nog even te oefenen, blijft het op hetzelfde niveau. En als het te lastig is, krijgt het kind een gemakkelijker spelletje. Als een kind erg afwachtend is, krijgt het andere hulp dan wanneer het kind zomaar wat klikt. De speelmaatjes bij Samenslim Bij het spelen van Samenslim heeft het kind drie speelmaatjes: Sanne, Sim en Beer. Sanne geeft de opdrachten en Sim beantwoordt samen met het kind de vragen. Als het niet lukt, geeft Beer hulp en mag het kind het nog een keer proberen. En nog een keer, en nog een keer. Beer geeft dan steeds een beetje meer hulp. Als het na drie keer nog niet lukt, doet Beer het voor. Ook daar kunnen kinderen van leren. 15

16 Uitleg over de spelgroepen van Samenslim Het programma bestaat uit 5 spelgroepen met elk 15 spelletjes. Kinderen beginnen bij de eerste spelgroep omdat dit de gemakkelijkste spelletjes zijn. Verstoppertje spelen in de woonkamer is gemakkelijker dan verstoppertje in het park, omdat de woonkamer bekender is voor het kind. Elke spelgroep wordt steeds een beetje moeilijker. Hieronder een korte uitleg bij elke spelgroep. Spelgroep 1: Zoeken in de kamer Sim en Sanne spelen verstoppertje in de woonkamer. Sanne verstopt zich achter een voorwerp in de kamer. Bijvoorbeeld achter de bank, de tafel of de plant. Van tevoren zegt ze waar ze zich gaat verstoppen. Het kind moet Sim helpen om Sanne te vinden. Spelgroep 2: Zoeken in het park Sim en Sanne spelen verstoppertje in het park. Sanne verstopt zich achter een voorwerp in het park. Bijvoorbeeld achter de boom, het bootje of de prullenbak. Van tevoren zegt ze waar ze zich gaat verstoppen. Het kind moet Sim helpen om Sanne te vinden. Spelgroep 3: Zoeken op de boerderij Sim en Sanne spelen verstoppertje op de boerderij. Sanne verstopt zich achter een voorwerp op de boerderij. Bijvoorbeeld achter de tractor, de kruiwagen of het hondenhok. Van tevoren zegt ze waar ze zich gaat verstoppen. Het kind moet Sim helpen om Sanne te vinden. Spelgroep 4: Samenvoegen Opstaan Sim en Sanne spelen dat Sim moet raden wat Sanne aan het doen is. Het heeft steeds met opstaan te maken. Sanne is bijvoorbeeld aan het eten, wassen of aankleden. Links in beeld ziet het kind een aantal voorwerpen, bijvoorbeeld een tandenborstel met tandpasta, een bord met bestek of kleren. Het kind moet kiezen welk(e) voorwerp(en) Sanne nodig heeft bij wat ze aan het doen is. Spelgroep 5: Samenvoegen Vervoer Sim en Sanne spelen dat Sim moet raden wat Sanne aan het doen is. Het heeft steeds met vervoer te maken. Links in beeld ziet het kind een aantal voorwerpen, bijvoorbeeld een step, een auto of een fiets. Het kind moet kiezen welk(e) voorwerp(en) Sanne nodig heeft bij wat ze aan het doen is. 16

17 Denkstappen bij Samenslim De moeilijkheidsgraad van de spelletjes binnen een spelgroep loopt geleidelijk op. Bij het gemakkelijkste spel, hoeft een kind maar op één ding tegelijk te letten. Dit wordt een denkstap genoemd. Sanne zegt bijvoorbeeld: Ik ga me verstoppen achter de televisie. Er zijn dan zes voorwerpen waar Sanne zich achter kan verstoppen. Als het iets moeilijker wordt, komt er één denkstap bij. Sanne zegt dan bijvoorbeeld: Ik ga me verstoppen, achter iets dat geel is. Het kind moet dan dus op de kleur letten in plaats van op het voorwerp. Dit is abstracter en dus moeilijker. Nog een denkstap verder komen er meer voorwerpen bij waar Sanne zich achter kan verstoppen. En nog een denkstap moeilijker zegt Sanne bijvoorbeeld: Ik ga me verstoppen achter de gele kast. Het kind moet dan niet alleen opletten of het een kast kiest, maar ook of het de gele kast kiest. Er zijn in totaal vijf denkstappen bij elk spel. Een kind gaat alleen een denkstap verder als het dat aankan. De computer houdt bij hoe het kind speelt. Wanneer blijkt dat het kind een denkstap beheerst, gaat het verder. Het kan dus ook gebeuren dat een kind nogmaals dezelfde denkstap krijgt (wel met een ander spel). En als het echt te moeilijk is, gaat een kind een denkstap terug. Zo oefent ieder kind op zijn eigen niveau. Kinderen die erg goed spelen, gaan vrij snel door een spelgroep heen, omdat ze snel een moeilijker spel krijgen. Kinderen die het moeilijker vinden, doorlopen een spelgroep minder snel omdat ze vaker een spel met hetzelfde aantal denkstappen krijgen. Hoe meet Samenslim het leergedrag? Samenslim meet welk type leergedrag een kind vertoont door analyse van de muisgedragingen van het kind. Scherpe hoeken in de muisbewegingen, vaak/snel klikken tijdens de opdrachtverstrekking en veel fouten maken tijdens de uitvoering, wijzen bijvoorbeeld op impulsief leergedrag. Afwachtend leergedrag is in het muisgedrag terug te zien aan weinig muisbewegingen, niet op tijd klikken tijdens de uitvoering en een object aanwijzen zonder erop te klikken. Bij flexibel leergedrag is er enige tijd tussen opdrachtverstrekking en klikken en zijn er rustigere (rondere) muisbewegingen. Na en paar keer spelen wordt van elk kind het kenmerkende leergedrag getypeerd. Vaak laat een kind dit leergedrag ook in dagelijkse situaties zien. Inzicht in het leergedrag van het kind geeft begeleiders en ouders de mogelijkheid om kinderen meer gericht te begeleiden op de speelzaal/ school én thuis. In bijlage 3 vind je de informatie over de drie typen leergedrag en tips voor de ouders zoals te vinden is op 17

18 Opzet instructiebladen en toelichting vaardigheden Verdeling Samenslim over de ouderbijeenkomsten In vijf ouderbijeenkomsten gaan ouders en kinderen met Samenslim aan de slag: per ouderbijeenkomst één spelgroep. Ouders krijgen door het leerlingvolgsysteem van Samenslim informatie over het leergedrag van hun kind. Ouder en begeleider kunnen dit met elkaar bespreken. Waarschijnlijk heeft het kind in het dagelijks leven hetzelfde leergedrag als bij het spelen van Samenslim. De ouder kan het kind in dagelijkse situaties ondersteunen in het leren van beter leergedrag. Per spelgroep is er een instructieblad voor de ouders. Per instructieblad staat een vaardigheid, die te maken heeft met leergedrag, centraal. Je neemt het instructieblad met de ouders door, waarbij je gebruik maakt van de tekst en van de illustraties. Ouders leren daardoor hoe ze de zelfsturing bij hun kind kunnen bevorderen. Samenslim Zoeken: In de kamer Zoeken: In het park Zoeken: Op de boerderij Samenvoegen: Opstaan Samenvoegen: Vervoer Vaardigheid kind Vooruitkijken en plannen Aandachtig bezig zijn (concentreren) Zichzelf beheersen Stap voor stap, controleren en aanpassen Terugkijken De opbouw van een instructieblad van Samenslim De vijf instructiebladen van Samenslim hebben steeds dezelfde structuur: Voorkant Bovenaan de titel. Bijvoorbeeld: Zoeken: In de kamer. Daaronder: Wat leert je kind? Hierbij is steeds een korte beschrijving te vinden van één van de bovenstaande vijf vaardigheden. Bij Zoeken: In de kamer is dat bijvoorbeeld Vooruitkijken en plannen. Achterkant Wat heb je nodig? Wat kun je doen? Dit is een korte beschrijving wat ouders kunnen doen als ze de betreffende spelgroep van Samenslim met hun kind spelen. 18

19 Vervolgpagina s Hoe kun jij je kind thuis helpen? Hier wordt de transfer gelegd van Samenslim naar het dagelijks leven. Het richt zich op het vergroten van de vaardigheden van ouders. De aandachtspunten die er staan hebben steeds te maken met de vaardigheid die centraal staat. Je neemt dit dan met behulp van de illustraties met de ouders door. Doe dit interactief; vraag voorbeelden en ervaringen van ouders bijvoorbeeld over de concentratie van hun kind. Hoe kun jij je kind thuis helpen? Verder is per activiteit een bijlage opgenomen met de concretisering van de betreffende vaardigheid. Hieronder zie je de uitwerking van de vaardigheden van kinderen in handelingssuggesties voor de ouders zoals vermeld staat op de instructiebladen: Vooruitkijken en plannen Een kind heeft iedere dag taakjes. Het moet bijvoorbeeld een mandarijn halen. Je verwacht steeds meer zelfstandigheid. Je kind moet hierbij leren plannen. Je kind denkt na over wat het wil doen, hoe het dat wil doen en welke stapjes nodig zijn. Vaak moet je kind kiezen. Wat is wel en niet nodig om iets te doen. Vooruitkijken en plannen is lastig. Je kind kan nu misschien nog maar enkele stapjes overzien. Bijvoorbeeld: We doen de koekjes in de oven. We halen de koekjes uit de oven. En ik krijg een koekje. Hoe kun jij je kind leren vooruitkijken en plannen? Zeg hardop de stappen die jullie gaan zetten. Moedig je kind aan om te vertellen wat het wil of gaat doen. Moedig je kind aan om te vertellen hoe hij iets gaat doen. En de stapjes erbij. Aandachtig bezig zijn Als je kind iets doet moet het zich niet laten afleiden. Er is aandacht nodig om iets goed te doen. Je kind moet dan leren onderdrukken wat niet van belang is. Als je kind puzzelt moet het niet opeens wegrennen als het iets hoort. Voor aandacht is dus zelfbeheersing nodig. Aandachtig met iets bezig zijn is erg moeilijk voor een jong kind. Het helpt als je je kind leert om structuur aan te brengen in wat het doet. Bijvoorbeeld door eerst op te ruimen en dan pas een nieuw stuk speelgoed te pakken. Je kind kan zich maar eventjes concentreren. Een rustige omgeving helpt hierbij. Ook concentreert een kind zich beter als het iets doet wat het interessant vindt. Laat je kind regelmatig kiezen en sluit aan bij de acties van je kind. Reageer positief als je kind aandachtig bezig is. Geef zelf het goede voorbeeld. Zorg dat je afmaakt wat je doet. 19

20 Hoe kun jij je kind leren om aandachtig bezig te zijn? Zorg voor een rustige omgeving. Sluit aan bij de interesse van je kind. Leer je kind structuur aan te brengen. Reageer positief als je kind geconcentreerd is of was. Zeg daarbij wat je goed vindt. Zichzelf beheersen Als een kind iets doet is het belangrijk dat het zich beheerst om bij de taak te blijven of om zich aan de afspraak te houden. Als een kind kleurpotloden haalt, moet het niet opeens naar buiten lopen. Als er iets lekkers ligt, moet het kind daar van af kunnen blijven. Ook moet een kind leren om een behoefte uit te stellen. Bijvoorbeeld het snoepje pas op te eten na de lunch. Verder moet een kind zijn gevoelens leren beheersen. Bijvoorbeeld niet boos worden als iets niet lukt of niet kan. Een kind moet leren om te wachten en rustig te reageren. Om dit te kunnen moet je kind zich leren inleven in gevoelens en gevoelens op een goede manier leren uiten. Hoe kun jij je kind leren zich te beheersen? Reageer positief als je kind zijn gevoelens beheert. Reageer positief als je kind nadenkt voor het iets doet. Reageer positief als je kind zijn gevoelens heeft beheerst. Hoe kun jij je kind leren inleven? Benoem gevoelens. Wijs er op als iemand iets anders wil dan je kind. Of andere gevoelens heeft. Laat merken dat je begrijpt wat je kind voelt. Reageer positief als je kind meeleeft met gevoelens van anderen. Lees voor en vertel verhalen. Stap voor stap, controleren en aanpassen Een kind met goed leergedrag werkt stap voor stap. En kijkt af en toe hoe het gaat. Door te controleren weet je kind of het nog goed gaat. Soms moet een kind de aanpak aanpassen. Het kind probeert iets op een andere manier of bedenkt een oplossing. Een kind maakt bijvoorbeeld het gat voor het hoofd groter zodat wel over het hoofd gaat. Het kind geeft niet op maar zet door. Leren doorzetten is erg belangrijk voor een goede schoolloopbaan. 20

21 Hoe leer jij je kind om iets stap voor stap te doen, te controleren en waar nodig aan te passen? Zeg steeds hardop wat jullie doen. Verwoord ook de stappen. Zeg het hardop als je iets controleert en aanpast. Vraag je kind af en toe hoe het verder wil gaan. Zo denkt je kind vooruit. Reageer positief als je kind iets controleert en aanpast. Terugkijken Kinderen moeten leren nadenken over wat ze hebben gedaan. Na afloop van iets en tussendoor. Moedig je kind aan om te laten zien en te vertellen wat het heeft gedaan. Zo leert je kind na te denken over zijn eigen gedrag. Je kind leert verband te leggen tussen wat het van plan was en wat het heeft gedaan. Ook leert je kind verleden tijd. En terugkijken is goed voor het geheugen. Je kind kan waarschijnlijk nog niet uitgebreid vertellen wat het heeft gedaan. Door bij het praten gebaren te maken kan je kind veel duidelijk maken. Hoe kun jij je kind leren terugkijken? Praat vaak met elkaar over wat jullie hebben gedaan. Zeg de stappen die zijn gezet. Laat je kind vertellen wat het heeft gedaan. En hoe het iets heeft gedaan. 21

22 4. Letters in Beweging Wat is Letters in Beweging? Door Letters in Beweging gaan kleuters begrijpen dat geschreven letters te maken hebben met klanken. Dat is een heel belangrijke stap in de leesontwikkeling. Voor volwassenen is het heel normaal dat een klank en een letter bij elkaar horen, maar voor een kind is dat nog niet zo. Ook weten ze nog niet dat je een woord kunt verdelen in verschillende klanken (fonemen). Doel: vergroten foneembewustzijn Letters in Beweging heeft als doel het foneembewustzijn en de letterkennis van kinderen te stimuleren. Foneembewustzijn is het kunnen herkennen en manipuleren van klanken in woorden. Het foneembewustzijn ontwikkelt zich voor een deel spontaan. Het is wel belangrijk dat er in de omgeving prikkels zijn in de vorm van taal- en computerspelletjes. Kinderen ontdekken zo spelenderwijs dat woorden bestaan uit klanken. Uit onderzoek blijkt dat een goed ontwikkeld fonemisch bewustzijn een positief effect heeft op het leren lezen en schrijven in groep 3 en 4. Geschikte leeftijd Letters in Beweging is in principe gemaakt voor de kleuterleeftijd. De meeste kinderen profiteren er optimaal van rond het eind van groep 1 en het begin van groep 2. Maar er zijn ook kinderen die er eerder aan toe zijn. Ze kennen dan al letters en begrijpen ook dat die letters horen bij bepaalde klanken. Als een kind daarnaast ook oefenspelletjes als In welk woord hoor je de m van mama? goed kan uitvoeren, is het programma waarschijnlijk te gemakkelijk. Maar wanneer de kleuter nog geen letters kent of nog niet begrijpt dat die letters ergens voor staan, is het een goed moment om dit met Letters in Beweging te gaan ontdekken. Resultaten Letters in Beweging Uit onderzoek (Broekhof et al, 2008) blijkt dat: kinderen die Letters in Beweging hebben gedaan beter presteren op alfabetische taken en meer profiteren van instructie in decoderen (in vergelijking met een controlegroep); eind groep 4 de leesprestaties van de interventiegroep nog steeds hoger zijn dan in de controlegroep; kinderen met vroege achterstanden snellere leesvorderingen maken. 22

23 Het spelen van Letters in Beweging Spelen met je eigen naam Bijzonder aan Letters in Beweging is dat kinderen in een aantal spellen met hun eigen naam spelen. Dit sluit aan bij de manier waarop kinderen op een natuurlijke wijze in aanraking komen met geschreven taal. De eigen naam en de eigen letter zijn vaak de eerste vormen van geschreven taal die kinderen herkennen. Letters in Beweging maakt hier gebruik van door kinderen bewust te maken van de vorm en klank van hun eigen naam en letter. Het gebruik maken van de eigen naam is bovendien een extra motivatie voor kinderen. Ze zijn verbaasd en blij verrast dat zij zelf in het spel voorkomen. In het spel wordt de naam van het kind ook uitgesproken. Omdat het niet mogelijk is om alle voorkomende namen als audio op te nemen, zijn er ook namen die niet in de database van het programma voorkomen. Als dat het geval is, speelt het kind met de naam mama. Mama is, net als de eigen naam, één van de eerste vormen van geschreven taal die kinderen herkennen. Je kunt de lijst met de in het programma voorkomende namen downloaden. De speelmaatjes bij Letters in Beweging Bij het spelen van Letters in Beweging heeft het kind drie speelmaatjes: Sanne, Sim en Beer. Sanne geeft de opdrachten en Sim beantwoordt samen met het kind de vragen. Als het niet lukt, geeft Beer hulp en mag het kind nog een keer proberen. En nog een keer, en nog een keer. Beer geeft dan steeds een beetje meer hulp. Als het na drie keer nog niet lukt, doet Beer het voor. Uitleg over de spelgroepen van Letters in Beweging In een reeks van 40 spelletjes, verdeeld over 7 spelgroepen, wordt achtereenvolgens geoefend: (1) herkennen van de eigen naam in geschreven vorm, (2) associëren van de beginletter van de naam met de bijbehorende klank en (3) identificeren van de klank van de beginletter in andere woorden. De reeks spellen is zo opgebouwd dat de moeilijkheidsgraad steeds toeneemt. Het kind wordt daardoor stapsgewijs begeleid in zijn of haar ontwikkeling. 23

24 Hieronder volgt een overzicht van de spelgroepen, waarbij wordt aangegeven wat het doel van elke spelgroep is. Spelgroep 1: De eigen naam zoeken tussen reeksen, samengesteld uit andere grafische systemen (cijfers en tekens). Het kind krijgt een decor te zien, waarin onder andere zijn eigen naam wordt afgebeeld. De naam is het enige antwoord dat bestaat uit letters. De andere antwoordmogelijkheden zijn cijfers en tekens die niet tot het alfabet behoren. Het is de bedoeling dat het kind op zijn eigen naam klikt. Doel: aan de hand van de eigen naam het schrift herkennen ten opzichte van andere grafische systemen. Spelgroep 2: De eigen naam zoeken tussen reeksen, samengesteld uit vormen die lijken op letters (fantasieschrift en combinaties van andere alfabetten). Het kind krijgt een decor te zien, waarin onder andere zijn eigen naam wordt afgebeeld. De naam is het enige antwoord dat bestaat uit letters. De andere antwoordmogelijkheden zijn krabbels en tekens uit andere alfabetten. Het is de bedoeling dat het kind op zijn eigen naam klikt. Doel: de naam geschreven met echte letters onderscheiden van de naam samengesteld uit pseudo-letters. Spelgroep 3: De eigen naam zoeken tussen reeksen letters. Het kind krijgt een decor te zien, waarin onder andere zijn eigen naam wordt afgebeeld. Alle andere antwoordmogelijkheden bestaan uit letters die geen bestaand woord vormen. Het is de bedoeling dat het kind op zijn eigen naam klikt. Doel: het kunnen herkennen van het conventionele schrijven van de eigen naam tussen andere reeksen letters. Nota Bene: Bij de volgende spelgroepen staat beschreven dat het kind speelt met het woord mama. Wanneer echter de eigen naam van het kind voorkomt in het gegevensbestand van Letters in Beweging, zal het kind deze spelgroepen met zijn eigen naam spelen. 24

25 Spelgroep 4: Herkennen van het woord mama tussen woorden, reeksen letters. Het kind krijgt een decor te zien, waarin onder andere het woord mama wordt afgebeeld. Alle andere antwoordmogelijkheden bestaan uit letters die geen bestaand woord vormen. Het is de bedoeling dat het kind op het woord mama klikt. Doel: het kunnen herkennen van het conventionele schrijven van het woord mama tussen andere letters. Spelgroep 5: Herkennen van de eerste letter van mama tussen andere letters. Het kind krijgt een decor te zien met allerlei letters. Eén van deze letters is de m van mama. Het is de bedoeling dat het kind klikt op de eerste letter van mama. Doel: het kunnen herkennen van de beginletter van mama. Hier wordt de relatie gelegd tussen vorm en klank. Letters hangen samen met klanken. Spelgroep 6: Op klank herkennen van woorden met dezelfde beginletter als mama. Het kind krijgt een decor te zien, waarin een aantal plaatjes wordt afgebeeld. Eén van de plaatjes is een woord met dezelfde beginklank als de beginklank van mama. Als het kind met de cursor over de plaatjes beweegt, wordt het woord van het plaatje verklankt (uitgesproken). Het is de bedoeling dat het kind het woord aanklikt dat dezelfde beginklank als de beginklank van mama heeft. Doel: beginklank van mama kunnen herkennen als beginklank in andere gesproken woorden. Spelgroep 7: Op klank herkennen van woorden met de eerste letter van mama als tussenletter in ander woord. Het kind krijgt een decor te zien, waarin een aantal plaatjes wordt afgebeeld. Eén van de plaatjes is een woord met dezelfde tussenklank als de beginklank van mama. Als het kind met de cursor over de plaatjes beweegt, wordt het woord van het plaatje verklankt (uitgesproken). Het is de bedoeling dat het kind het woord aanklikt dat als tussenklank de beginklank van mama heeft. Doel: de beginklank van mama kunnen herkennen als tussenklank in gesproken woorden. 25

26 5. Praktische informatie: werken met Bereslim Om Bereslim te kunnen gebruiken in Opstapje, Opstap en VVE Thuis is een speciale website gemaakt: Inloggen Bereslim Op kunnen de ouders en jijzelf inloggen om de spelen te doen. Jij zet dan voor de ouders en kinderen klaar welke Bereslimme Boeken en welke spelgroep van Samenslim of Letters in Beweging zij de komende periode kunnen spelen. Ook kun je zien wat de ouders thuis met hun kind hebben gespeeld en hoe lang ze bezig waren. Bij Bereslimme Boeken zie je verder hoe het kind de vragen heeft beantwoord. Bij Samenslim vind je een analyse van het muisgedrag van het kind. De informatie uit deze zogenaamde resultaatschermen kun je gebruiken om ouders te adviseren. Zie hoofdstuk 6 Het leerlingvolgsysteem. Stappenplan Inloggen Bereslim voor begeleiders In bijlage 1 vind je een stappenplan hoe je kunt inloggen en hoe je ouders en kinderen kunt toevoegen. Daarnaast wordt beschreven hoe je de boeken en spelen kunt klaarzetten voor de ouders. Voor de ouderbijeenkomst maak je een fictief kind -genaamd Demo- aan. Daarmee demonstreer je in de ouderbijeenkomst de handelingen voor ouders thuis. Stappenplan Bereslim voor ouders Hieronder vind je het stappenplan voor de ouders om in te loggen. Je legt dit uit en doet het voor in de oudercursus Omgaan met media. Beide stappenplannen staan ook op Ook is daar een stappenplan voor ouders te vinden per spelgroep. 1. Inloggen U hebt van uw begeleider inloggegevens gekregen. Per of op papier. Daarmee kan uw kind Bereslim-spellen spelen. Ga naar Klik op inloggen Vul uw gebruikersnaam en wachtwoord in en klik op inloggen. Let op: Uw kind kan de Bereslim-spellen beter op een laptop of computer spelen dan op een tablet. Op een tablet werken niet alle functies. Neem contact op met uw begeleider wanneer het inloggen niet lukt. 2. Spelen Na elke bijeenkomst kan uw kind weer nieuwe Bereslim-spellen spelen. Uw kind krijgt dan nieuwe Bereslimme Boeken. En daarbij of Samenslim (3-5 jaar) of Letters in Beweging (groep 2). We leggen hier per spel uit hoe uw kind de spellen kan spelen. 26

27 Bereslimme Boeken 1. Klik in het menu op Spelen en kies voor Bereslimme Boeken. 2. U krijgt nu een pagina met plaatjes van boeken. De boeken met het plaatje van Mik en Melle hebben vragen, de boeken zonder dat plaatje van Mik en Melle niet. Klik op het boek dat het kind wil spelen. 3. Het boek begint. Bij een boek met vragen vertellen Mik en Melle van tevoren eerst nog wat er gaat gebeuren. Bij een boek zonder vragen begint het verhaal meteen. Letters in Beweging 1. Klik in het menu op Spelen en kies voor Letters in Beweging. 2. Uw kind begint met het eerste spel door op het eerste plaatje te klikken. Laat uw kind dit spel in één keer uit spelen. Als dit spel klaar is, komt er een krul doorheen. 3. Als er nog plaatje staat, kan het kind ook het volgende spel gaan spelen. Maar dat kan alleen als het vorige spel een krul heeft. 4. Als alle plaatjes een krul hebben, heeft uw kind alle spellen gespeeld. Als het kind wil, kan het de spellen nog een keer spelen. Samenslim 1. Klik in het menu op Spelen en kies voor Samenslim. 2. Uw kind begint met het eerste spel door op het eerste plaatje te klikken. Als dit spel klaar is, komt er een krul doorheen. 3. Als er nog plaatje staat, kan het kind ook het volgende spel gaan spelen. Maar dat kan alleen als het vorige spel een krul heeft. 4. Als alle plaatjes een krul hebben, heeft uw kind alle spellen gespeeld. Als het kind wil, kan het de spellen nog een keer spelen. 3. Resultaten Het programma Samenslim houdt zelf bij hoe uw kind de spellen speelt. Dit kunt u bekijken. 1. Klik in het menu op Resultaten en kies voor Leergedrag. 2. U ziet dan hoe uw kind de spellen heeft gespeeld. Het programma geeft aan wat voor leergedrag uw kind heeft bij het spelen van de Samenslim-spellen. Ook krijgt u tips om het leergedrag van uw kind te verbeteren. Heeft u vragen? Stel uw vragen aan uw begeleider. 4. Meer informatie In het menu Info & tips vindt u veel extra informatie. Er is bijvoorbeeld informatie over de Bereslimme Boeken, over Samenslim, over Letters in Beweging en over leergedrag. 27

28 Besloten deel voor begeleiders Op kun je tevens inloggen in een besloten deel om materialen voor Bereslim te downloaden. Op het besloten deel is het volgende te vinden: Categorie Omgaan met media: Draaiboek Omgaan met media De PowerPoint Omgaan met media De 3 flyers voor ouders Categorie Bereslimme Boeken: Instructie Bereslimme Boeken Categorie Samenslim: Instructie Samenslim Categorie Letters in Beweging: Instructie Letters in Beweging Flyer voor ouders over leren lezen Categorie Bereslim Algemeen Handleiding integratie Bereslim in Opstapje en Opstap Handleiding integratie Bereslim in VVE Thuis Folder voor instellingen Folder voor ouders Categorie Overige Stappenplan inloggen Bereslim voor begeleiders Stappenplan inloggen Bereslim voor ouders Typen leergedrag Hoe kom je op het besloten deel? Ga naar 1. Log in via de Login knop rechts onderin de website. 2. Log in met de volgende gegevens: a. NAAM: Professional b. Wachtwoord: NJI123Pro# 3. Na te zijn ingelogd verschijnt er links een extra menu item met de titel Downloads. Via deze knop zie je zes verschillende categorieën: Omgaan met media, Bereslimme Boeken, Samenslim, Letters in Beweging, Bereslim, Algemeen, Overige. Je kunt per categorie documenten downloaden. 4. Uitloggen doe je vervolgens weer met de knop rechts onderin het scherm. 28

29 6. Het leerlingvolgsysteem Inleiding Bij alle drie de spelen (Bereslimme Boeken, Samenslim en Letters in Beweging) worden van ieder kind de resultaten geregistreerd zodat de ouder en begeleider de ontwikkeling van het kind kunnen volgen en bespreken. Verder zijn de groepsresultaten te zien. Bij de drie spelen kun je het volgende volgen: hoe lang bezig hoe vaak een spel gespeeld hoe kind vragen heeft beantwoord: goed, fout, niet, te laat geantwoord, niet gespeeld meest behaalde score wanneer laatste spel Je krijgt per kind een typering van het klikgedrag (afwachtend, impulsief, flexibel) en daarbij passend handelingsadvies. Verder zie je de vorderingen die het kind heeft gemaakt na het spelen van meerdere spelen / boeken. Hieronder meer informatie over de inhoud van het leerlingvolgsysteem per spel, respectievelijk Bereslimme Boeken, Samenslim en Letters in Beweging. Resultaten van Bereslimme Boeken Van boeken die zijn gespeeld in de functie Meten, kun je de resultaten opvragen. Ga daarvoor naar het menu Resultaten > BereslimmeBoeken. Er kan als het ware steeds dieper worden doorgeklikt om specifiekere informatie te krijgen. Resultaten van alle groepen In het eerste overzicht zie je de meest behaalde score van de verschillende groepen. Dit wordt aangegeven met een kleurcode. Klik op de legenda onderin het scherm voor uitleg van deze kleuren. Groepsresultaten en handelingsadviezen Klik in het groepenoverzicht op de naam van een groep. Je ziet dan van alle kinderen in die groep de meest behaalde score. Door achter de naam van het kind op het clipboard-icoontje te klikken, kun je een handelingsadvies opvragen. In zo n handelingsadvies wordt eerst een typering gegeven van het klik-gedrag van het kind bij de spellen die het heeft gespeeld. 29