De opgave in welzijnsland. Wat is de opgave in welzijnsland? Wat zijn de ontwikkelingen? Wat komt er allemaal op ons af? Hoe kunnen we het aanpakken?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "De opgave in welzijnsland. Wat is de opgave in welzijnsland? Wat zijn de ontwikkelingen? Wat komt er allemaal op ons af? Hoe kunnen we het aanpakken?"

Christian Aerts
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 T De opgave in welzijnsland 1 T Wat is de opgave in welzijnsland? Wat zijn de ontwikkelingen? Wat komt er allemaal op ons af? Hoe kunnen we het aanpakken? 2

2 De ontwikkelingen: Wie betaalt de verzorgingsstaat? Demografische druk De ontwikkelingen: Waar halen we het personeel vandaan? 4

3 De ontwikkelingen: Teveel talent wordt onbenut De ontwikkelingen: Veel mensen zijn (te) afhankelijk gemaakt van hulp

4 De ontwikkelingen: De zorg is aanbodgestuurd geworden De hulp-behoevende burger is consument geworden

5 Een consument die claimgedrag vertoont En een overheid die dat probeert te reguleren

6 Alles bij elkaar is het financieel en organisatorisch niet langer houdbaar én n wenselijk

7 De oplossing van het Rijk Zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid 13 De oplossing van het Rijk Dereguleren 14

8 De oplossing van het Rijk Bezuinigen 15 De oplossing van het Rijk: decentraliseren 16

9 Werken naar Kanteling Wmo Vermogen Het komt allemaal naar u toe Jeugdzorg Begeleiding 17 Een netelige situatie 18 Gemeente: meer doen met minder.

10 Het moet anders, maar hoe? De aanpak: samenhang onder de paraplu van de welzijnsvisie Werken naar Vermogen Wmo Jeugdzorg Begeleiding 20

11 Een gedeelde visie en integrale uitvoering 21 Welzijnsvisie en Wmo Participatie 22

12 Civil society 23 Zelfredzaamheid: eigen kracht en sociale netwerken 24

13 Van claims naar compensatie en wederkerigheid 25 Werken naar Wmo Vermogen Het komt allemaal naar u toe Kanteling Wmo Jeugdzorg Begeleiding 26

14 WMO-Kanteling: waar gaat het om? Van aanspraken naar compensatie Van claims naar oplossingen Van kant en klare oplossingen naar resultaten Van verzorging naar participatie Van protocollering naar maatwerk Van een financieel onbeheersbare uitvoering naar een duurzame en betaalbare uitvoering De verantwoordelijkheidspiramide professionele inzet (individuele voorziening) op maat als achtervang en sluitstuk een collectieve voorziening alleen waar nodig mensen zorgen voor elkaar mensen zorgen voor zichzelf, eigen sociaal netwerk gebruiken

15 De oplossing: Gewoon even Kantelen? Algemene Algemene Voorzieningen Voorzieningen Individuele Individuele Voorzieningen Voorzieningen Start hier: Eigen Eigen Kracht Kracht Sociaal Sociaal Netwerk Netwerk In plaats van hier: Preventieve Preventieve Voorzieningen Voorzieningen Transitie van de Jeugdzorg

16 Overheveling naar gemeenten van de verschillende vormen van zorg: Preventieve vrijwillige jeugdzorg jeugd-ggz ( zowel AWBZ als zorgverzekeringswet) provinciale jeugdzorg gesloten jeugdzorg Jeugdreclassering Jeugdbescherming licht verstandelijk gehandicapte jeugd De Wet werken naar vermogen

17 Wet werken naar vermogen i.p.v. Wet Wajong, WSW, WIJ en WWB Wie kan werken wordt geacht zoveel mogelijk in eigen onderhoud te voorzien; Iedereen die kan werken valt onder dezelfde regels namelijk de regels die gelden in de bijstand; Voor wie alleen in een beschutte werkomgeving kan werken blijft instroom in de WSW mogelijk Mensen kunnen een beroep doen op hun gemeente voor ondersteuning en of begeleiding naar werk Werken naar Wmo Vermogen Het komt allemaal naar u toe Begeleiding Kanteling Wmo Jeugdzorg Begeleiding 34

18 Vanaf 2013 overheveling functie extramurale begeleiding uit AWBZ naar Wmo Individueel Groep 35 AWBZ ontspoort Zorg in de AWBZ niet altijd bijzonder Gaat niet altijd meer over medische zorg Is niet altijd gericht op ernstige beperkingen Volumegroei van 92% tussen Geheel toe te schrijven aan vergrijzing en toenemende arbeidskosten Zonder ingrijpen onbetaalbaar, nu 23,5 mlrd per jaar

19 Beoogd resultaat Het eindperspectief is een AWBZ van hoge kwaliteit voor de meest kwetsbare mensen met een langdurige zorgvraag -> Kern AWBZ Ondersteuning bij overige beperkingen op lokaal niveau via de WMO Wat is begeleiding? Een van de 5 resterende AWBZ functies Persoonlijke verzorging, Verpleging, Begeleiding, Behandeling en Verblijf. Bevordert, behoudt of compenseert de zelfredzaamheid van de burger waar nodig of gewenst om verwaarlozing of opname in een instelling te voorkomen Is praktisch gezien hulp bij het aanbrengen van structuur, het voeren van regie, ondersteuning bij praktische vaardigheden en het bieden van toezicht Is geen zorg

20 Welke mensen krijgen begeleiding? Thuiswonende mensen met matige of ernstige beperkingen (extramuraal) op het gebied van: o o o o o sociale redzaamheid bewegen of verplaatsen psychisch functioneren geheugen- en oriëntatiestoornissen probleemgedrag In Roermond per 1 juli 2011: 1030 cliënten, excl. jeugdzorg (+/- 200) Samengevat Mensen met een ernstige lichamelijke ziekte of ouderdomsklachten Ouderdomsdementie en Alzheimer Mensen met een psychiatrische stoornis incl. kinderen Lichamelijk gehandicapten, volwassenen en kinderen Verstandelijk gehandicapten, volwassenen en kinderen Slechthorende, dove, slechtziende en blinde mensen Mensen in de laatste levensfase

21 Verhouding cliënten met indicatie begeleiding per 1 juli 2011 (excl. jeugdzorg) Wat onder AWBZ begeleiding valt Woonbegeleiding Begeleid zelfstandig wonen Pedagogische thuis- of gezinshulp Ondersteuning op school en creche Dagprogramma ter vervanging leerplicht Begeleiding speciaal onderwijs Stages dagactiviteiten clusteronderwijs Thuisbegeleiding Dagactiviteiten SOM, GZ, GGZ Rehabilitatie verslavingszorg Beschermd werken Logeerhuizen (comb. VB) Specialistische buitenschoolse opvang Zaterdagopvang Vrijetijdsactiviteiten voor VG Ontmoetings- en ervaringsgroepen voor VG en PSY Belevenis- en uitgaanscentra voor VG Vakantieactiviteiten Activerende thuiszorg voor PSY Inloophuizen en centra Vervoer

22 Wie begeleiding levert Thuiszorginstellingen Zorggroep/Proteion Kleine thuiszorgorganisatie s Instellingen voor VG Koraalgroep/Daelzicht PSW Kleinere zoals Maatman Instellingen voor GGZ RIAGG/VVGI/MUTSA ER Instellingen voor beschermd wonen RIBW Specialistische buitenschoolse opvang Medische kinderdagverblijven Verslavingszorg Zorgboerderijen Logeerhuizen Dagbesteding (reakt) Fokus wonen Beleidsvrijheid: Compenseren i.p.v. overhevelen rechten Anders organiseren Andersoortige, goedkopere producten 44

23 Hetzelfde als nu, maar wel anders Zorg en welzijn veelal gescheiden Eén systeem open voor alle (kwetsbare) inwoners Toegang via claimloket (CIZ/Wmo) Toegang via ondersteuningloket: het gesprek Indicatiestelling op beperking. Indicatie/verwijzing op mogelijkheden. 70% clienten geindiceerd 30 % niet geindiceerd Zorgaanbieder verantwoordelijk voor begeleiding Begeleiding in dagopvang (indicatief) 75% professioneel 25% vrijwillig Zorgkwaliteit/HKZ is norm Dagbesteding = stand alone Financiering gekoppeld aan indicatie cliënt 30% geindiceerd 70% niet geïndiceerd WWZ-partners (professioneel en vrijwillig) verantwoordelijk Begeleiding in dagopvang (indicatief) 25% professioneel 75% vrijwillig Leefkwaliteit is norm Dagbesteding onderdeel van WWZinfrastructuur Financiering gekoppeld aan voorziening De aanpak: samenwerking 46

24 Een enorme opgave, maar het wordt wel steeds leuker. Gemeenten: 8 miljard te besteden in maatschappelijk domein mét m t speelruimte Ruimte om inspiratie en kwaliteit in welzijn, zorg én n werk terug te krijgen Werken naar Kanteling Wmo Vermogen Het komt allemaal naar u toe Jeugdzorg Begeleiding 48

25 De aanpak: cultuuromslag kanteling verbinden met aanpak welzijnsvisie 49 Maar kantelen vraagt een mindshift 50

26 Wat staat de gemeente te doen? De persoonlijke verantwoordelijkheid en kracht van burgers aanspreken en stimuleren. Stimuleren van de verantwoordelijkheid en de kracht van de samenleving (civil society). Algemene (gebruikelijke) of collectieve oplossingen benutten als voorliggend op een individuele voorziening. Grenzen tussen welzijn en zorg opheffen Van formele inzet naar informele inzet, formele inzet ter (tijdelijke) ondersteuning Het beroep op individuele voorzieningen voorkomen en reduceren. Wat heeft de gemeente nodig? een heldere visie op de toekomst, stip aan de horizon: welzijnsvisie, visie Wmo draagvlak bij bestuur en burgers volwaardig participerende burgers en actieve wijken een nieuwe toegangsregulering (overbodige bureaucratie uitbannen) een nieuw contracteerbeleid voor welzijn, zorg en voorzieningen (maatschappelijke ondersteuning)

27 De stip aan de horizon Ambitieniveau en decentralisatieopgaven versus sociaalmaatschappelijke uitgangssituatie 3-tal nieuwe onderzoeken/rapportages die zicht geven op de Roermondse temperatuur : Benchmark Wmo Participatie-onderzoek Trend- en ontwikkelingsrapportage Wel.kom

28 Conclusie Draaglast (belemmeringen) van de Roermondse burgers: bovengemiddeld. Draagkracht (sociale netwerken, participatiemogelijkheden, leefbaarheid, inkomen, aandeel kinderen in uitkeringssituaties en aandeel weerbaren/kwetsbaren): benedengemiddeld. Zwakkere uitgangspositie voor civil society Mogelijkheden in grote onderlinge verschillen (tussen wijken, binnen doelgroepen etc.): maatwerk

29 Proces?? In ieder geval kleine stapjes naar een gedeeld doel 58

Vergelijkbare documenten

Wmo bijeenkomst PIANOo Zwanet van Kooten

De drie transities Wmo bijeenkomst PIANOo Zwanet van Kooten Inhoud presentatie - Inleiding - Decentralisatie AWBZ-begeleiding - Wet werken naar vermogen - Decentralisatie jeugdzorg - Samenloop transities: