What Remains t/m tussen schoonheid en verval. Educatief programma voor Primair Onderwijs Groep: 5 t/m 8

Transcriptie

1 lesbrief primair onderwijs What Remains tussen schoonheid en verval t/m Educatief programma voor Primair Onderwijs Groep: 5 t/m 8 Thema s: burgerschap, milieu, beeldende kunst, filosofie, argumentatie oktober 2016

2

3 1. Introductie Hartelijk dank voor het boeken van een educatief programma bij CODA Museum. U bezoekt met uw klas de tentoonstelling What Remains, tussen schoonheid en verval. Deze is te bezoeken tot en met 22 januari In deze lesbrief vindt u alle informatie voorafgaande aan het bezoek. Wij wensen u veel plezier bij u bezoek aan What Remains! 2. What Remains, over schoonheid en verval De frictie tussen schoonheid en verval is door de eeuwen heen steeds weer in de kunst verbeeld. Uiteenlopende genres zoals het vanitasstilleven, het schuldige landschap en het portret ontlenen hun aantrekkingskracht aan de ervaring van schoonheid in verval. Gastcurator Wim van der Beek maakte met het werk van 15 kunstenaars in opdracht van CODA directeur Carin Reinders een prikkelende en gevarieerde tentoonstelling die uiteenlopen aspecten van verval zichtbaar maakt. De esthetiek van afval versus de grenzen van de consumptiemaatschappij, het hoopgevende zicht op nieuwe kansen of levensverlenging, de daklozenproblematiek; het is allemaal onlosmakelijk verbonden met de manier waarop we in de huidige samenleving omgaan met dat wat oud en versleten is of in de marge van de samenleving terechtgekomen is. De moderne samenleving worstelt met allerlei processen die samenhangen met de eindigheid van het leven en de periode van verval die daar aan voorafgaat. Beeldende kunstenaars confronteren de samenleving door andere perspectieven aan te reiken. Zij laten zien dat in verval ook schoonheid kan schuilen of ze vergroten het verval zo uit dat de confrontatie schrijnend en hard is. Een breed spectrum aan emoties wordt betrokken in het beeldvormingsproces: berusting, woede, angst, vertwijfeling, melancholie, weemoed en de worsteling met het besef van eindigheid. De paradox van kunst en verval What Remains maakt uiteenlopende aspecten van verval zichtbaar. Fysiek, mentaal, moreel, materieel, maatschappelijk, landschappelijk en architectonisch verval, veroudering en ouderdom, afval en hergebruik, natuurlijke afbraakprocessen, afgedankte voorwerpen en in de vergetelheid geraakte betekenissen en technieken komen in deze tentoonstelling aan de orde. De tentoonstelling in CODA Museum toont daarnaast dat beeldende kunst waarin vormen van verval gesublimeerd en vereeuwigd worden, verder gaat dan verval op zich. Hier doet zich namelijk een merkwaardige paradox voor: kunst waarin verval onderwerp is, kan eeuwigheidswaarde krijgen en ontworstelt zich daarmee aan de vergankelijkheid die de basis van het kunstwerk vormt. Wie bovendien verder kijkt dan het verval, kan schoonheid ontdekken en rust vinden. De bezoeker van What Remains kan echter niet om de dilemma s heen die met verval en vergankelijkheid te maken hebben. Het besef dat er een rustgevende schoonheid kan uitgaan van verval biedt in elk geval een hoopgevend perspectief. Deelnemende kunstenaars: Hugo Tieleman, Chris Jordan, Andreas Hetfeld, Ivo Kamphuis, Jan Eric Visser, Jehoshua Rozenman, Nicolas Dings, Jan Banning, Frans Beerens, Martine Feipel & Jean Bechameil, Yves Marchand & Romain Meffre, Ken ichiro Taniguchi, Hans Op de Beeck, Sébastien van Malleghem.

4 3. Relevantie Kinderen in de leeftijd van 9 tot 12 jaar leren zich te verhouden tot hun eigen omgeving. Zij leren zorg te dragen voor het milieu door bijvoorbeeld papier in de papierbak te gooien. De tentoonstelling What Remains toont kunstwerken over vele uiteenlopende beeldende en maatschappelijke vraagstukken. Doordat leerlingen onder begeleiding van museumdocenten op een actieve manier naar beelden leren kijken en hun mening onderbouwen met argumenten, leggen zij relaties tussen beeldende kunst en maatschappelijke problematiek. Zij realiseren zich bijvoorbeeld dat een beeld gemaakt van afval een bepaalde schoonheid kan hebben. Ze doen opdrachten in kleine groepjes waardoor een dialoog ontstaat tussen het kunstwerk en de kijker, maar ook tussen de leerlingen onderling. Deze dialoog maakt leerlingen bewust van het hebben van eigen opvattingen. Klasgenoten kunnen een andere interpretatie hebben van eenzelfde beeld. Door het bespreken van deze verschillende opvattingen leren zij open te staan en respect te tonen voor de verhalen en de zienswijzen van anderen. 4. Doelstelling educatief programma De leerlingen leren op een actieve manier naar beelden te kijken en hun mening aan de hand van een begeleid gesprek met argumenten te onderbouwen. Specifieke kenmerken: Beeldende kenmerken benoemen Naar elkaar luisteren Respect tonen voor de opvatting van anderen Samenwerken Interpretatie onderbouwen door argumenten 5. Werkvormen De leerlingen werken in zes groepjes aan verschillende opdrachten. Doordat zij in kleine groepjes werken kunnen zij beter naar elkaar luisteren en elkaar stimuleren in het verwoorden en onderbouwen van hun mening. De actieve opdrachten spreken verschillende kwaliteiten van leerlingen aan. Beiden groepen doen een schrijfopdracht, een creatieve opdracht en een opdracht waarbij argumenteren centraal staat. Door de opdrachten in carrouselvorm te doen blijft het bezoek boeiend en steeds opnieuw uitdagend. De museumdocenten zorgen voor kwaliteit doordat zij elk een halve klas instructie geven en begeleiding kunnen bieden. Het gesprek met de hele groep aan het einde leidt tot een gezamenlijk filosofisch gesprek over de tentoonstelling.

5 6. Lesverloop De klas wordt ontvangen door twee museumdocenten en meegenomen naar de tentoonstelling What Remains. Zij krijgen een korte introductie met uitleg over het verloop van het bezoek. De leerlingen gaan in zes groepjes in de tentoonstelling actieve opdrachten maken. Waarbij ze onder andere dichten, tekenen, bouwen en argumenten uitwisselen. Elke museumdocent heeft drie groepjes onder haar/zijn hoede om kwaliteit te kunnen waarborgen. De leerlingen maken allemaal drie verschillende opdrachten tijdens het bezoek. Zij rouleren om de tien minuten. De museumdocent en de docent zijn aanspreekpunt voor de leerlingen. Zij helpen de groepjes waar nodig. De afsluiting van de les is klassikaal. De totale lesduur in het museum bedraagt 60 minuten. Tijdsindicatie bezoek: Jassen/tassen Introductie Tentoonstelling Nabespreken Totaal 5 min. 10 min. 30 min. 15 min. 60 min. 7. Voorbereiding op het bezoek U wordt in CODA Museum door twee museumdocenten ontvangen. Zij zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van het programma. Als docent bent u verantwoordelijk voor een goed verloop van het bezoek en voor het gedrag van de leerlingen. Bespreek van te voren met uw leerlingen dat jullie een bezoek gaan brengen aan CODA museum. Bezoek bijvoorbeeld de website en leid de tentoonstelling en het onderwerp bij de leerlingen in, dit bevordert een aangenaam bezoek. Stel hen op de hoogte van de huisregels van CODA museum (zie 8. Huisregels CODA museum). Verdeel de klas in zes groepjes. In het museum zullen drie groepjes door een museumdocent worden begeleid en drie groepjes door een tweede museumdocent. De leerlingen gaan zelfstandig met actieve opdrachten in de tentoonstelling aan de slag. Als docent kunt u zes begeleiders mee nemen, mocht u dat zelf nodig vinden. Een begeleider per groepje is voor groep 5/6 aanbevolen tijdens het bezoek. Groep 7/8 kan zelfstandig aan de slag. Deze zes begeleiders begeleiden het onderwijsprogramma. Zorg dat de begeleiders op de hoogte zijn van de inhoud van het bezoek. Geef deze lesbrief ter info aan hen mee. Vanuit CODA stellen wij het zeer op prijs als u het evaluatieformulier dat u aan het begin van uw bezoek van de museumdocent ontvangt invult en aan het einde van het bezoek inlevert.

6 8. Huisregels CODA museum Objecten in CODA museum mogen niet worden aangeraakt, ze zijn kostbaar en uniek. Tijdens uw bezoek aan CODA mag niet gebeld, gerend, geschreeuwd, gegeten, gedronken of gerookt worden. De docent/begeleider is verantwoordelijk voor het verloop van het bezoek en het gedrag van de leerlingen, van hem/haar wordt een actieve rol verwacht. Houd rekening met andere bezoekers in het gebouw. Foto s maken mag. Sterker nog, het delen van foto s van het bezoek op social media stelt CODA zeer op prijs. Opmerkingen/tips: Wanneer u een afspraak heeft met een CODA-docent, verzoeken wij u dringend op tijd aanwezig te zijn. Neem bij eventuele vertraging contact op met de receptie CODA museum Als uw groep meer dan een kwartier te laat arriveert, kan de CODA-docent beslissen weg te gaan. Gelieve het bevestigingsformulier bij aankomst in CODA aan de medewerker bij de balie te tonen. Bepaal van te voren een mogelijke indeling in kleinere groepjes. U kunt gebruik maken van de groepsgarderobe voor alle jassen en tassen. Parkeren is mogelijk bij Q-park parkeeraccommodatie Museum Centrum. 9. Contact gegevens Voor inhoudelijke vragen over het bezoek aan CODA of over deze lesbrief kunt u contact opnemen met Eva Rijs, Educator Kunst en Cultuur per mail educatie@coda-apeldoorn.nl of telefonisch op Annuleren van bezoek Annuleren van een groepsbezoek is tot één week voor de afgesproken datum kosteloos. Tot twee dagen van tevoren betaalt u 7,50 administratiekosten. Indien u binnen achtenveertig uur annuleert, zijn wij genoodzaakt het hele bedrag in rekening te brengen. Wij wensen u alvast veel plezier met de voorbereiding en het bezoek aan CODA museum!