VOOR BELEID WAAR WEL TOEKOMST IN ZIT! Algemene beschouwingen GroenLinks 4 en 8 november 2010

Transcriptie

1 Algemene beschouwingen GroenLinks 4 en 8 november 2010 VOOR BELEID WAAR WEL TOEKOMST IN ZIT!

2 Waar gaan wij naar toe? VZ, De regio Zuid-Limburg zit met een vet probleem. Je hoeft de krant maar open te slaan, de tv maar aan te zetten en de deprimerende teksten vliegen je om de oren: Zuid-Limburg ontgroent, Zuid-Limburg vergrijst en Zuid-Limburg krimpt. Jongeren komen niet aan de slag, de hogeropgeleiden trekken weg en blijven hangen elders in het land, waar wel werk te vinden is. Onze gemeente zit hier middenin: letterlijk en figuurlijk. We zitten in zwaar weer veelal door omstandigheden van buiten af. Zeker ook financieel, want de Rijksbijdragen lopen terug, terwijl er steeds meer taken op de gemeente afkomen. Niet gemakkelijk, dat vindt GroenLinks ook. Maar juist in deze tijden verwacht GroenLinks van het college een visie op hoe hier mee om te gaan. GroenLinks heeft hier al vele malen om gevraagd in de vorige coalitieperiode, maar wij moeten vaststellen dat met de huidige coalitie die roep alleen maar sterker wordt. Maatwerk was het toverwoord van het coalitieakkoord dat in het voorjaar werd gepresenteerd. Wij hebben inmiddels begrepen wat hiermee wordt bedoeld: bezuinigen zonder beleid. De coalitie gaf dat toen immers zelf ook al aan: we zitten niet te wachten op nieuwe visies. Die belofte hebben ze in ieder geval al wel waar gemaakt. en visieloos besturen heeft desastreuze gevolgen. Nu, maar met name op de lange termijn. Vanavond behandelen we de eerste begroting van deze coalitie. Een begroting die, zonder raadsbesluit, is gebaseerd op de verkoop van zwembad Mosaqua. Een begroting waarin een van de grootste kostenposten, het accommodatiebeleid niet is doorgerekend, een begroting die verder bestaat uit een bloemlezing van allerhande bezuinigingen, waarvan het college zelf ook de consequenties niet overziet, gezien de antwoorden die wij op onze vragen hebben gekregen. De term onderbenutting was steeds de reden voor bezuinigen. Maar betreft het hier een te ruim budget, omdat alle raadsdoelen zijn bereikt of gaat het om plannen die niet zijn uitgevoerd? Wij vrezen dat met name het laatste aan de hand is.

3 Een voorbeeld: Al jaren pleit de raad voor eetpunten om de sociale samenhang te bevorderen en eenzaamheid van met name ouderen tegen te gaan. Toch wordt er bezuinigd op de post ouderen omdat er sprake zou zijn van onderbenutting. Een tweede voorbeeld is de post logopedie. Nu wordt voorgesteld om deze post geheel te laten vervallen. Maar wat betekent dat? Momenteel worden alle leerlingen op de basisscholen allemaal gescreend, hieruit volgt wel of geen behandeling. Deze behandeling wordt door de verzekering vergoed. Maar wat gebeurt er met de kinderen van ouders die niet zo opgeleid zijn dat zij herkennen dat hun kind logopedische hulp nodig heeft? Waarschijnlijk niets. Tenslotte valt ons op dat deze begroting met name inhakt op de portefeuilles van de wethouder die de afgelopen maanden ziek thuis zat. Waarom geen bezuinigingen op Ruimtelijke ordening, de 12 miljoen voor de herstructurering van wegen, om maar iets te noemen. Maatwerk leidt tot een wankelmoedig ad hoc beleid Maar weer stellen wij de vraag: welk beleid, welke visie, welk toekomstbeeld werkt deze gemeente naar toe? Er moet toch meer zijn dan de ambitie de begroting sluitend te krijgen. Er moet toch een punt zijn aan de horizon waar we met z n allen naar toe willen om ook voor volgende generaties onze gemeente leefbaar, duurzaam en toekomstbestendig te houden. Voor GroenLinks bestaat deze stip wel. Wij weten waar wij naar toe werken: een duurzame economie die begint met solidariteit. Een samenleving waar mensen zelfstandig en actief deel kunnen nemen aan de maatschappij. Met een goed vangnet als dat niet lukt. Wij willen investeren in jeugd en jongeren, zeker in een omgeving die snel vergrijst. We willen dat de overheid economische bedrijvigheid stimuleert en daar ruimte voor schept. Wij willen een duurzame samenleving met respect voor de natuur. Met dit ingedachte maak je andere keuzes dan hier in deze begroting worden neergezet. Welke keuzes maakt GroenLinks wel?

4 Onze Keuzes 1. Zwembad Mosaqua is een belangrijke toeristische trekker en enige slechtweervoorziening in onze gemeente. Ook vervult het zwembad een belangrijke sociale rol voor onze eigen inwoners: sportieve activiteiten van de zwemvereniging, discozwemmen voor onze jongeren (die hier in de omgeving geen uitgaansmogelijkheid hebben), zwemlessen, meer bewegen voor ouderen en ga zo maar door. Verkoop aan een marktpartij zal leiden tot een verschraling van deze voorzieningen en de grote kans dat deze op den duur helemaal worden geschrapt. Daarom wil GroenLinks geen verkoop aan een marktpartij. GL wil een NV op afstand zonder Timpaan. GroenLinks is ervan overtuigd dat verkoop van het zwembad het einde van de zwemmogelijkheden in deze gemeente kan betekenen. Een zwembad kost geld, ook voor een commerciële exploitant. Die zal er huisjes willen bouwen, of uiteindelijk toch aankloppen bij de gemeente als hij in financiële problemen komt. Wij onderschatten de aantrekkende werking en bekendheid van dit zwemparadijs. Ik denk nog vaak aan het meisje bij de kassa ergens in Parkstad met wie even een kletspraatje maakte. Waar ik woonde vroeg ze. In de buurt van Gulpen, antwoordde ik. Na lang nadenken wist ze weer waar het lag. Oja, is dat het dorp naast dat mooie zwemparadijs? 2. De 12 miljoen euro voor de herstructurering van wegen is in deze tijd van bezuinigingen echt onacceptabel. GroenLinks heeft zich hier altijd tegen verzet, maar zeker in deze tijd is zo n enorm bedrag onverantwoord. En als we al geld willen uitgeven aan asfalt, dan ook aan vrijliggende fetspaden. 12 miljoen euro voor wegen, 0 euro voor fietspaden. Legt u dat maar eens uit aan ouders die elke dag hun kind met de auto naar school brengen, of ze met de bus laten gaan omdat fietsen in het donkere winterseizoen op onze buitenwegen te gevaarlijk is. Vrijliggende fetspaden op de drukste, vlakke trajecten blijft de inzet van GroenLinks. Met middelen uit het wegenfonds en onderhoud wegen en cofinanciering van provincie en Europese Unie moet dat te realiseren zijn. Helaas ontbreekt het aan de wil om hier werk van te maken. 3. Voor de stip aan de horizon is een duurzame samenleving het uitgangspunt. Een samenleving die gebruik maakt van duurzame energie, van biologische producten uit de streek, en fair trade producten uit verre oorden. Deze

5 gemeente is al bijna vier jaar millenniumgemeente. Niemand die dat weet. Het wordt nu eindelijk tijd dat hier werk van wordt gemaakt. Maar dat kan de gemeente natuurlijk niet alleen, daar heb je de inwoners en het bedrijfsleven voor nodig. Maar een goed klimaatbeleid vraagt eerst om kennis, bewustwording en afstemming. Daarom wil GroenLinks een VNG informatie raadsbijeenkomst over de mogelijkheden van een goed klimaatbeleid, bekendheid van de millenniumgemeente door de HA pagina, en een klimaattop met bedrijfsleven en organisaties om te komen tot gemeentebrede en misschien wel regionale afspraken over klimaatbeleid. 4. Zonder jeugd geen toekomst. Hoe waar is deze uitspraak in deze omgeving waarin alle cijfers laten zien dat vergrijzing misschien wel de grootste uitdaging is. GroenLinks wil dat we nu inzetten op onze jeugd. Het succesvolle Goactive project loopt in 2011 ten einde, en dan, als de financiën op zijn? Als wij willen dat zich hier jonge gezinnen komen vestigen zullen wij deze gezinnen toch ook de nodige voorzieningen moeten bieden: speelplekken, veilige fietspaden, maar ook andere activiteiten: een jeugddisco en andere mogelijkheden om elkaar te ontmoeten, culturele mogelijkheden en natuurlijk sport. Hier zijn geen budgetten voor bestemd. Dat kan niet, vindt GroenLinks. Daarom stellen wij voor een toekomstfonds in te richten. 5. Een kleine gemeente kan het niet meer alleen, daarvoor zijn de dossiers te complex. Denk aan de wmo, alle wetgeving op gebied van RO en de jeugdzorg die ook op het bordje van de gemeente zal komen te liggen. Daarom moet te vaak gebruik worden gemaakt van dure externe bureaus. Dat kunnen wij ons niet meer veroorloven. De afgelopen jaren is ingezet op samenwerking met Vaals en Valkenburg. Maar van een spontane verliefdheid is geen sprake. We hebben al veel geld in dit experiment gestoken, maar wat heeft het opgeleverd? In december maken we de balans op: doorgaan of niet. Verdere budgetten vindt GroenLinks momenteel onacceptabel. Maar GroenLinks maakt zich hierover wel ernstig zorgen. Wie de tussenbalans van de commissie Deetmans die in het kader van de krimp in deze gemeente is opgezet leest kan zelf zijn conclusies trekken: Niet-orthodoxe maatregelen op korte termijn zijn van groot belang, om in de toekomst in Limburg met minder mensen een hoger niveau van welzijn en welvaart te creëren. Op dit moment is de bestuurskracht en doorzettingsmacht daarvoor nog onvoldoende. De tijd begint te dringen, maar dat besef is op veel plekken nog niet doorgedrongen. In december zullen we duidelijke conclusies moeten trekken: doorgaan met de samenwerking of niet.

6 6. Er waait een rechtse wind door Nederland. GroenLinks maakt zich dan ook zorgen om de mensen die het financieel moeilijk hebben. Wij als locale overheid merken hiervan als eerste de gevolgen. Het minimabeleid mag dan ook niet worden uitgehold. Nu bezuinigen zonder inzicht in de gevolgen is niet acceptabel. Daarom wil GroenLinks eerst een onderzoek naar ons minimabeleid en van de uitslagen van dit beleid een participatiefonds opstellen met een pakket van voorzieningen waar mensen met een laag inkomen op kunnen terugvallen. Op basis daarvan stellen wij een pakket samen voor een participatiefonds voor mensen met een laag inkomen of weinig vermogen. Dan wordt ook de vergoeding van de bijdragen bepaald. Voor GroenLinks staat vast dat het leszwemmen voor diploma A en B ook thuis hoort in het participatiefonds. Verder wil GroenLinks een actiever beleid om de mensen die onder deze regeling vallen op te sporen, bijvoorbeeld het anonieme meldpunt voor armoede, zoals wij dat al eerder hebben voorgesteld. 7. Nieuwe economie, nieuwe kansen. Toerisme is onze economische motor. Maar we hebben ook behoefte aan nieuwe economische impulsen. Onze gemeente is bij uitstek geschikt voor kleine, niet vervuilende bedrijfjes. Bezuinigen op het starterscentrum is daarom niet logisch. GroenLinks zou deze functie graag uitbreiden en van het college een voorstel zien of met de KvK een intercedent speciaal voor het Heuvelland kan worden aangesteld. 8. Vorig jaar viel tijdens de begrotingsbehandeling het college op het accommodatiebeleid. De nieuwe coalitiepartners CDA en fractie Franssen maakten een charmeoffensief naar alle verenigingen, vooral de voetballende en beloofden een nieuw rechtvaardig accommodatiebeleid. Daarmee wonnen zij de verkiezingen. Wij zijn inmiddels 9 maanden verder en nog zijn de fnanciële consequenties van dit nieuwe accommodatiebeleid niet doorgerekend. Onacceptabel vindt GroenLinks. Zonder doorrekening heeft voor GroenLinks de meerjarenbegroting maar weinig waarde. Hoe kunnen wij nu al deze afwegingen maken zonder de consequenties van het nieuwe beleid te kennen? Intussen wordt er al flink geld uitgegeven; met als klapper de 1,1 miljoen voor FC Gulpen. Deze voorziening zou volgens het accommodatiebeleid een centrumfunctie kunnen gaan vervullen, samenwerking met andere verenigingen of scholen dus. Maar hier zijn met FC

7 Gulpen op voorhand geen afspraken gemaakt. de gevraagde vindt GroenLinks alleen al om die reden niet acceptabel. VZ, dit zijn de belangrijkste voorstellen uit alle moties en amendementen die wij vaak met andere oppositiepartijen indienen. Zin in de Toekomst was de slogan van GroenLinks van de afgelopen raadsverkiezingen. Zin in de toekomst hebben wij nog steeds, zelfs in deze herfstige dagen, met de winter voor de deur. Maar dan moet er wel wat gebeuren. Wij verwachten van u een beleid met visie. Een beleid met een stip aan de horizon. Met onze amendementen en moties helpen wij u in de richting van die stip. Wij rekenen er dan ook op dat het college ze in dit licht bekijkt en positief zal adviseren.