B&W-Aanbiedingsformulier

Transcriptie

1 B&W.nr , d.d. 14 juli 2009 B&W-Aanbiedingsformulier Onderwerp Deelname aan werkbezoek aan Japan 2009 BESLUITEN Behoudens advies van de commissie 1. Kennis te nemen van het programma van het werkbezoek van 14 t/m 18 september 2009 aan Japan van het Holland Business Promotion Office; 2. Akkoord te gaan met deelname van de wethouder van Economie en Sport aan het werkbezoek, onder voorwaarde dat in het programma ruimte wordt gemaakt voor een bezoek aan Bio Science bedrijven; 3. Wethouder Economie en Sport op te dragen een verslag te laten maken van het werkbezoek en dit verslag ter kennis te brengen van het college en raadscommissie werk & financiën. Samenvatting Het college van B&W heeft ingestemd met de deelname van wethouder Marc Witteman aan een werkbezoek van het Holland Business Promotion Offices aan Japan. De reis zal zich richten op de sectoren Greenport, Toerisme en Life Sciences. Op deze wijze worden de banden tussen Japan en Leiden in dit Japanjaar verder versterkt.

2 Datum: juni 2007 Deelnemers: F. van As (wethouder Economie en Publiekszaken, gemeente Leiden en bestuurslid WFIA) R. Gerritsen (hoofd Economische Zaken, gemeente Leiden) E. van der Feer (medewerker WFIA, Azië-specialist) Het werkbezoek is georganiseerd door de Japanse Ambassade in Nederland i.s.m. de Japan Foundation en de WFIA. Doelstellingen van het Werkbezoek aan Japan Leiden is, met het Sieboldhuis, een interessante toeristische bestemming voor Japanners. Verdere profilering van Leiden in Japan kan hier een impuls aan geven. In 2009 wordt gevierd dat Japan 400 jaar geleden met Nederland (als enige vreemde mogendheid) handelsbetrekkingen aanging. In Nederland is om de viering in Nederland te coördineren een Steering Committee opgericht. Voor het ontwikkelen van een aantrekkelijk programma in Leiden voor Japanse en Nederlandse bezoekers is in Leiden een Werkgroep met stadspartners opgericht. Het bezoek aan Japan is gericht op bekendheid geven aan de viering van 400 jaar handelsrelaties tussen Japan en Nederland in Leiden en indien mogelijk gericht op het krijgen van advies en medewerking. De promotie en profilering van Leiden en de West-Holland regio als attractieve vestigingslocatie voor Japanse en Aziatische biotechnologie bedrijven en voor bedrijven in de Food en Agri Business. Voortborduren en intensiveren van bestaande contacten met het Japanse bedrijfsleven in de biotechnologiesector, met instellingen en overheidsorganisaties. Daarnaast het opbouwen van nieuwe contacten met het bedrijfsleven, instellingen en overheidsorganisaties. Programma werkbezoek Tijdens het werkbezoek aan Japan is een bezoek gebracht aan de volgende bedrijven, instellingen en overheidsorganisaties: Edo Tokyo Museum/ Mr Junichi Kobayashi Director of Cultural Division Netherlands Foreign Investment Agency Eksuko Arai (Office manager) Atsuko Kaneko (Assistent office manager) Shizue Tokugawa (Project manager) Hisako Minakoshi (Project manager) Ad Blankestijn (Special Advisor NFIA) Nederlandse Ambassade Ambassadeur dhr. Alphons C.M. Hamer Rob Stoeks (Nederlandse Ambassade, Netherlands Office of Science and Technology, Project officer) Rabobank Willem Wagner (General Manager/ Country Representative Japan) Junn John Chanoki ( Vice President, Head of Research)

3 University of Tokyo (University Museum) Hideaki Ohba, D.Sc. Dr. Tokuhei Tagai (professor Emeritus/Fellow) Toppan Watura Oshima (General Manager, International Division) Toshio Otsubo (Manager business support, International Division) Astellas Pharma Inc. Masafumi Nogimori (President) Masao Yoshida (Vice-president) Nederlands Consulaat in Osaka Consul en enkele medewerkers van het Consulaat Japan-Nederland Instituut Dr. Willem G.J. Remmelink (Executive Director) Bio Expo Gesproken met CEO s en medewerkers van Japanse farmaceutische bedrijven Meiji Kunio Ishida (Director Healthcare & Provisions Product Development dept.) Takao Kameyama (Director International Business Development dept. Food and Healthcare International division) Takahisa Tokunaga (Director Strategic Information & Ingredient Development dept. Healthcare & Provisions division) Takeshi Izumi (Associate Manager-Promotion Group, International Business Development dept., Food and Healthcare International Division) Algemene indruk Japan is een zeer welvarend en zeer goed georganiseerd land. Het openbaar vervoer bijvoorbeeld is zeer goed ontwikkeld en zeer goed georganiseerd. Elke trein of metro vertrekt stipt op tijd. Japanners werken lange dagen. Het is een gebruik om niet eerder dan de baas van een bedrijf naar huis te gaan, waardoor mensen vaak lang aanwezig zijn op de werkplek. De avonden voor een Japanse werknemer zijn als gevolg daarvan kort. Japan loopt zoals alom bekend voorop in de wereld waar het gaat om de technologische ontwikkeling. Vooral op het gebied van electronica is Japan toonaangevend in de wereld. Door de lange werkdagen van velen is in Japan net als in West-Europa en Amerika sprake van een fastfoodcultuur. Echter er is een duidelijke trend waarneembaar waarbij Japan omschakelt van fastfood naar slowfood. Er is een trend waarneembaar van de snelle manier van leven (werkdruk, hectiek, lange dagen) naar inzetten op de kwaliteit van leven. Er is een trend van hightech terug naar de basis. Een aantal Japanse musea, waaronder het Edo Tokyo Museum heeft al een samenwerkingsverband met een aantal Leidse musea (Sieboldhuis, Naturalis, Volkenkunde, Hortus Botanicus). Deze samenwerking is soms structureel, soms op ad hoc basis. De musea in Leiden hebben een unieke Japan collectie, waarvoor veel belangstelling is vanuit Japan.

4 De Rabobank in Tokyo heeft een analyse gemaakt van de Japanse markt (2007). De conclusies van de Rabobank: Japan kent een geboortecijfer van 1,23. Vanaf 2006 krimpt de bevolking. Deze trend gaat de komende decennia door. Daarnaast vergrijst de bevolking in snel tempo (in op 3 Japanners >65 jaar). Nederland en Japan lijken in een serie opzichten op elkaar: een krimpende bevolking, vergrijzing en een groeiende behoefte om lang, gezond en comfortabel te leven. Bedrijven die het goed gaat (en dat zijn er honderden in deze stijgende conjunctuur) willen groeien, terwijl de binnenlandse consumptie daalt. De verwachting is daarom dat bedrijven expanderen naar het buitenland in de komende 10 jaar. Vooral voedsel en agribusiness (=directe consumptie) zullen snel uitbreiden in het buitenland. Er zijn in Japan meer dan 100 beursgenoteerde bedrijven in deze branche. Groei kan dus alleen door expansie naar het buitenland. Meiji Seika is een van de Japanse bedrijven die overweegt om in Nederland uit te breiden. Meiji groot geworden in chocolade, maar tegenwoordig producent van food- en nonfood producten en van medicijnen. Ze zijn ook sterk in functional food, d.w.z. voedingsproducten met een medische werking. (Ter vergelijking: in Japan zijn 350 voedingsproducten op de markt met een door de overheid geaccordeerde medische werking. In Nederland nog geen 10.) Meiji wil producten in Europa, Nederland voorop, op de markt brengen. Daarvoor is een marketing/sales organisatie nodig en in de verdere toekomst R&D en productie. Hiervoor is het noodzakelijk dat voor een aantal stoffen die in de voedingsproducten van Meiji aanwezig zijn een toelatingsprocedure (zogenaamde EU-import keuring ) in Europa wordt doorlopen, omdat deze stoffen (nog) op zijn toegelaten op de Europese markt. Japanse bedrijven in tegenstelling tot Amerikaanse, denken lang(er) na over expansie naar het buitenland, maar nemen wel vaak keuzes voor de lange termijn. Rabobank heeft klanten in Japan en helpt Japanse bedrijven bij expansie naar het buitenland. Dat hoeft niet persé Nederland te zijn. Maar ook voor de Rabobank is het wel heel interessant als het land waar het Japanse bedrijf zich wil vestigen wel Nederland is, omdat dan in potentie tweemaal hetzelfde bedrijf klant kan zijn bij Rabobank. De Rabobank gaf aan dat het goed is om Leiden te kennen. Zij kunnen dan Leiden onder de aandacht brengen van Japanse bedrijven waardoor Leiden op de shortlist van doel locatie kan komen. Volgens dhr. Remmelink van het Japan-Nederland Instituut zijn Japanse bedrijven enerzijds zeer internationaal georiënteerd en anderzijds zeer op zichzelf. Japanse (bio)farma bedrijven doen de hele keten zelf. Outsourcen is nog niet in gewoon in Japanse cultuur. Outsourcen is natuurlijk goed om risico`s te verlagen. In het Leidse Bioscience Park is outsoursen iets wat we steeds meer zien. Van meerdere instanties die tijdens het werkbezoek aan Japan zijn bezocht hebben wij begrepen dat een direct contact op hoog (bestuurlijk) niveau zeer belangrijk is en een duidelijke rol speelt in de, op het oog, zeer rationele besluiten over vestiging, uitbreiding, sluiting of krimp. Bij Amerikaanse bedrijven is de rol van een bestuurder minder, omdat Amerikaanse bedrijven veel meer dan Japanse hun keuzes en beslissingen baseren op zakelijke en rationele keuzes. Resultaten Voor Aziatische landen in het algemeen, en voor Japan in het bijzonder geldt dat het belangrijk is dat in een vroeg stadium een hoogwaardigheidsbekleder zijn/haar interesse toont in Japan en betreffende Japans bedrijf of instelling. Het geeft de Japanner vertrouwen dat ook bestuurders achter de komst

5 van bedrijven naar Nederland staan of het toejuichen dat samenwerkingsverbanden tussen Japanse bedrijven of instellingen worden opgezet. Het signaal dat wordt afgegeven, maakt promotie en acquisitie-inspanningen van de Nederlandse Ambassade, NFIA en WFIA in Japan eenvoudiger en vergroot de kans op nieuwe bedrijven uit Japan voor onze regio of op samenwerking tussen bedrijven of tussen culturele instellingen in Japan en Leiden. Tijdens het werkbezoek aan Japan zijn met bovenstaande doel een aantal bedrijven en instellingen voor het eerst door een bestuurder uit Leiden bezocht, maar bij een aantal bedrijven en instellingen is voortgeborduurd op twee eerdere werkbezoeken aan Japan. Daarnaast zijn de volgende specifieke resultaten geboekt. Mr Junichi Kobayashi van het Edo Tokyo Museum is regelmatig in Leiden geweest. Hij heeft het Sieboldhuis bezocht. Hij was onder de indruk, maar geeft aan dat de logistiek en structuur van de expositie in het Sieboldhuis verder kan worden verbeterd indien nadrukkelijker gedacht wordt vanuit de Japanse bezoekers. Hij biedt aan om de directeur van het Sieboldhuis te adviseren over de verdere verbetering van de leesbaarheid van de expositie. (Na ons werkbezoek aan Japan zijn dhr Kobayashi en dhr. Kuijpers met elkaar in contact gebracht). Het Edo Tokyo Museum (met jaarlijks 2 miljoen bezoekers; ter vergelijking: Naturalis is zeer succesvol en telt bezoekers per jaar) werkt al meer dan een jaar aan het expositie voor 2009 van de schilder, Karaharakega, in het kader van de viering van 400 handelsrelatie tussen Japan en Nederland. Mr. Karaharakega was de huisschilder van Von Siebold. In opdracht van Von Siebold schilderde hij zeer werkelijksheidsgetrouw vele alledaagse taferelen. Mr. Junichi Kobayashi is bereid om mee te werken aan het exposeren van deze zeer unieke collectie in Leiden. Kosten van het verzekeren en verschepen van de collectie is voor de stadspartners in Leiden. Mr. Junichi Kobayashi exposeert de collectie in drie steden in Japan. (Na ons werkbezoek is de Leidse werkgroep 400 jaar Handelsrelatie Japan-Nederland op de hoogte gebracht van bovengenoemde mogelijkheid). Tijdens de Bio Expo (de grootste Biotechnologie beurs van Azië) gesproken met de redacteur van Pharma Japan. Tijdens ons gesprek afgesproken dat in september 2007 een artikel over Leiden Bioscience Park wordt geplaatst in Japan Pharma. Dit artikel bestaande uit een interview met Filip van As en achtergrond informatie over het Bioscience Park is inmiddels geplaatst (zie bijlage). Wij hebben inmiddels 25 exemplaren van het tijdschrift ontvangen. Een aantal exemplaren zijn doorgestuurd naar WFIA en LLMS. De overige exemplaren worden door de gemeente gebruikt voor promotie van het Bioscience Park. Met de medewerkers van de NFIA is uitgebreid gesproken. Het doel van de NFIA is Japanse bedrijven bekend maken met de mogelijkheden van vestiging in Nederland. NFIA kan niet slechts één stad promoten, maar kan juist de verschillende mogelijkheden en Unique Selling Points van de steden in Nederland benoemen. Wij constateren een grote interesse vanuit de NFIA in Leiden, maar wij constateren ook dat Leiden onvoldoende bekend is bij NFIA-office in Tokyo. Wij hebben een presentatie gegeven over het Leiden Bioscience Park, hebben enkele dozen met promotiemateriaal achtergelaten en hebben USB sticks met Facts&Figures en foto s van het park overhandigd. Terug in Nederland is op ons verzoek door Leiden Life Meets Science contact gelegd met NFIA in Tokyo en is aanvullende meer gedetailleerde informatie verzameld en toegestuurd aan NFIA Tokyo. Ook worden momenteel contacten gelegd tussen de LLMS en NFIA met als doel medewerkers van de NFIA in Leiden te ontvangen en met het Bioscience Park kennis te laten maken (medewerkers van de NFIA komen elke 2-3 jaar enkele weken naar Nederland om steden, businessparken en bedrijven te bezoeken).

6 Dhr. Ohba van de Universiteit Tokyo is een invloedrijk man. Hij is zeer betrokken bij en geïnformeerd over Leiden. Hij wil desgevraagd adviseren over cq. zich inzetten voor het samenstellen van een interessant programma voor de viering van 400 jaar handelsrelatie Japan-Nederland (Leiden) en de promotie daarvan in Japan. Het aanbod van dhr. Ohba is bekend gemaakt bij de Leiden werkgroep die programma voorbereidt voor Toppan is een multinational, vroeger Toppan printing, nu multimedia bedrijf. Ze hebben bijvoorbeeld de Identiteitskaart voor de laatste Olympische Spelen gemaakt. Het bedrijf is ook sterk in Virtual Reality. Ze hebben een interactieve 3D film gemaakt van Von Siebold die woont en werkt in Desima. Toppan biedt aan deze 3D presentatie in Leiden in 2009 te laten zien. Toppan wil daadwerkelijk participeren in de viering van 400 jaar handelsbetrekkingen Japan-Nederland. Bij terugkomst is het aanbod van Toppan besproken met de Leiden werkgroep voor de viering van Ook wordt met Toppan op de mail gecorrespondeerd over het programma voor We hebben een ontmoeting gehad met de president (Masafumi Nogimori) en vice-president (Masao Yoshida) van Astellas. Astellas is gevestigd op meerdere continenten en in vele landen. Astellas is ontstaan in 2005 door een fusie van Yamanouchi en Fujisawa. Astellas zit met het Europese R&D Centre in Leiderdorp met 500 werknemers en een productiefaciliteit in Meppel met 250 werknemers. In de directiekamer zijn wederzijds presentaties gehouden. Wij hebben Astellas uitgenodigd een rol te spelen in LLMS. Astellas heeft aangegeven ons bezoek en onze aandacht zeer op prijs te stellen. Follow-up activiteiten Alle bedrijven en instellingen die ons tijdens ons werkbezoek hebben ontvangen hebben wij een bedankbrief gestuurd. Wij hebben LLMS gevraagd om aanvullende (meer gedetailleerde) informatie van Leiden Bioscience Park te sturen aan de Nederlandse Ambassade in Japan, het Nederlandse Consulaat in Osaka en Astellas Leiderdorp. Wij hebben de suggesties die ons in Japan zijn gedaan voor de viering van 400 jaar handelsrelatie Japan-Nederland overgedragen aan de Leidse werkgroep die een programma voor 2009 voorbereidt. We hebben een bezoek gebracht aan Astellas Leiderdorp en vervolgens LLMS in contact gebracht met Astellas met als doel Astellas te laten participeren in (de netwerkbijeenkomsten van) LLMS. Na ons werkbezoek aan Japan onderhoudt NFIA contact met een aantal door ons bezochte bedrijven. WFIA en wij worden op de hoogte gehouden van ontwikkelingen. Domo arrigato, Filip van As, Ronald Gerritsen Bijlage uit: Pharma Japan; A weekly report on the japanese drug industry; sept.10, 2007: No.2056; copyright: Jiho, Inc. Since 1963

7