Ook ondernemers willen groene economie

Transcriptie

1 Waterlandstichting Ook ondernemers willen groene economie Dirk de Hoog De Nederlandse politiek loopt wat duurzaamheid betreft achter bij ontwikkelingen in de samenleving. Overal duiken groene initiatieven op en er lijkt zelfs sprake te zijn van een stille duurzame revolutie, zoals Herman Verhagen in een vorige aflevering van Waterstof betoogde. Ook omarmen steeds meer bedrijven maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ruim honderd bedrijven richtten twee jaar geleden een eigen platform op, De Groene Zaak. Ze willen dat de nieuwe regering veel meer inzet op verduurzaming van de economie om sneller uit de crisis te komen. Internationaal gezien doet Nederland het slecht op het gebied van duurzaamheid. Volgens een recent rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving raakt ons land steeds verder achterop met het vergroenen van de economie. Zo is Nederland volgens een ranglijst van het Wereld Natuur Fonds op het gebied van schone energie gezakt van de 18de naar de 21ste plaats. Landen als Duitsland, Denemarken, en zelfs Zuid-Korea en China doen het beter dan Nederland. De Groene Zaak, een club van ondernemers, roept de politiek en vooral de nieuwe regering op duurzame maatregelen te nemen. Een interview met directeur Marga Hoek Duurzaam uit de crisis. Zo heet het manifest waarin De Groene Zaak veertien maatregelen opsomt die de politiek de komende jaren moet nemen om daadwerkelijk een omslag naar een duurzamere economie te maken. De organisatie is ruim twee jaar geleden ontstaan. Inmiddels zijn 125 bedrijven lid van de vereniging en dat zijn zeker niet alleen maar kleine idealistische ondernemingen, zegt directeur Marga Hoek. "Er is een aantal grote en gevestigde bedrijven bij ons aangesloten, zoals energiebedrijf Eneco, Post.nl, afvalverwerker Van Gansewinkel, kantoorinrichter Ahrend en de groene financiële instellingen Triodos Bank en ASN bank. Maar ook minder bekende ondernemingen. Gemene deler is de bedrijven vinden dat ze in Nederland voorop lopen met duurzaam ondernemen en dat proces verder willen uitbouwen." Het manifest is nadrukkelijk opgesteld om invloed te hebben bij de komende pagina 1 van 5 -

2 verkiezingen. Hoek: "We hebben het opgesteld omdat we vinden dat de politiek een aantal maatregelen moet nemen om het duurzaam ondernemen te stimuleren." Zij benadrukt dat De Groene Zaak geen zielig verhaal wil houden. "Natuurlijk maken wij ons zorgen over de ecologische gevolgen van de huidige wijze van ondernemen, zoals de klimaatverandering, milieuvervuiling en het uitputten van grondstoffen. Maar we willen vooral een positieve boodschap brengen, namelijk dat duurzaam ondernemen kansen biedt om echt uit de crisis te komen, omdat het innovatie aanjaagt en nieuwe economische bedrijvigheid stimuleert. Dat versterkt de concurrentiepositie van Nederlandse ondernemingen." Win/win dus. Zij benadrukt dat bedrijven wel een echte strategie moeten ontwikkelen ten aanzien van maatschappelijk verantwoord ondernemen. "Het is een bepaalde manier van denken en doen. Het moet de kern van je ondernemerschap betreffen. Niet iets van dat doen we er bij omdat het zo leuk bij je imago past." Het manifest Duurzaam uit de crisis richt zich op drie hoofdthema s, namelijk Fiscale vergroening, Hernieuwbare energie en het Circulair maken van de economie. In het manifest dringt De Groene Zaak erop aan dat Nederland zelf stappen neemt en niet wacht op Europa, of op nog langere termijn, mondiale afspraken. "Niet wachten op internationale maatregelen, maar zoeken naar kansen de we in Nederland zelf al kunnen verzilveren," aldus Hoek. De Groene Zaak-directeur stelt dat het er niet om gaat duurzame bedrijven te bevoordelen door hen extra subsidies te geven. "Wat we willen is een gelijk speelveld creëren voor alle bedrijven. Nu krijgen bijvoorbeeld bedrijven die veel fossiele brandstof verbruiken nog miljoenen euro belastingvoordeel. Kolencentrales ontvangen meer belastinggeld dan windmolens, om het zo maar te zeggen. We pleiten juist voor het afschaffen van subsidies op niet-duurzaam produceren. En dat vervuiling wordt doorberekend in de prijs van een product. Dan wordt duurzaam produceren vanzelf concurrerend." De Groene Zaak vindt dat de overheid de overgang naar een groene samenleving wel financieel moet ondersteunen. "Langdurig subsidie geven op producten is natuurlijk geen goede ondernemersstrategie, maar de overheid kan bijvoorbeeld bepaalde financiële garanties geven voor bedrijven die met echt duurzame innovaties bezig zijn. We willen ook dat het belastingtechnisch aantrekkelijk blijft om in groene projecten te beleggen, zoals nu al het geval is. In ieder geval zal er geld beschikbaar moeten komen om de transitie naar een duurzame economie mogelijk te maken. Bijvoorbeeld door meer belasting te heffen op fossiele brandstoffen en pagina 2 van 5 -

3 dat geld te gebruiken voor de stimulering van hernieuwbare energie, bijvoorbeeld door zon en wind." Een van de concrete maatregelen uit het manifest is het stimuleren van zelf opwekken van energie door particulieren. Dat kan door een gegarandeerde prijs te betalen voor het overschot dat zij aan het publieke energienet leveren. Dat maakt het voor bedrijven en huizenbezitters extra aantrekkelijk zonnecollectoren te plaatsen en in andere vormen van lokale energieopwekking te investeren. Hoek wijst erop dat Duitsland daardoor veel verder is in de overgang naar een duurzame energievoorziening. Een ander punt waar de overheid in duurzaamheid kan investeren is door zelf duurzaam in te kopen. De overheid is ten slotte de grootste inkopende partij op de Nederlandse markt en kan dus door het goede voorbeeld te geven een flinke stimulans bieden. Ook wil De Groene Zaak dat de belasting op arbeid wordt verminderd en primaire grond- en brandstoffen juist zwaarder worden belast. "Nu is de inzet van nieuwe grondstoffen structureel goedkoper dan het recyclen van gebruikte materialen. Dat is een verkeerde prikkel", zegt Hoek. "Uiteindelijk moeten we naar een circulaire economie waarin ondernemingen verantwoordelijk worden voor de verwerking van hun afgedankte producten. Als je slimmere producten ontwikkelt, kun je als bedrijf een voorsprong opbouwen op concurrenten die dat niet doen. Maar dan moet het natuurlijk fiscaal wel aantrekkelijk worden gemaakt om schoner te produceren." Opvallend is dat een ondernemersvereniging pleit voor bepaalde door de overheid opgelegde, dwingende regels. Maar Hoek vindt dat niet vreemd. "Ondernemers zijn niet tegen regels. Ze zijn wel tegen teveel en te gedetailleerde maatregelen. Bedrijven willen bijvoorbeeld best verantwoordelijk zijn voor het milieuverantwoord recyclen van hun afgedankte producten, maar het moet aan bedrijven zelf worden overgelaten hoe ze dat doen; de overheid moet dat niet tot in detail vastleggen. En het beleid moet vooral consistent zijn. Kijk, er was een belasting op verpakkingsmateriaal om het gebruik ervan terug te dringen, maar dat heeft deze regering weer afgeschaft. Helderheid op de langere termijn, dat is belangrijk voor ondernemers." Hoek denkt dat voor de veertien voorgestelde maatregelen na de verkiezingen een politieke meerderheid is te vinden. "We hebben naar de verkiezingsprogramma s gekeken en bijna alle partijen pleiten voor een meer duurzame samenleving. Alleen noemen ze niet allemaal dezelfde concrete maatregelen. En ze verwijzen nogal pagina 3 van 5 -

4 eens naar de verre toekomst. Maar goed, het inzicht is breed aanwezig dat het die kant op moet. Met deze plannen hopen we de partijen een duwtje in de rug te geven. Het manifest kan zo onderdeel zijn van een regeerakkoord. Zelfs binnen de VVD heeft een groep prominente leden opgeroepen tot een groener beleid." Waarom hebben de ondernemers trouwens de overheid nodig om in duurzaamheid te investeren? Laatst meldde De Volkskrant dat de 45 grootste Nederlandse beursgenoteerde bedrijven samen zo n veertig miljard euro in kas hebben. Dat kunnen ze toch zelf in duurzame ontwikkelingen steken? "Verschillend bedrijven doen dan ook," reageert Hoek. "Ondanks de crisis groeien de Triodos en ASN bank gelukkig nog, zij beleggen hun geld in duurzame projecten. Ook andere groene bedrijven investeren. Ondernemers zullen ongetwijfeld meer duurzaam willen investeren als het beleid van de overheid voor de langere termijn duidelijk en consistent is. Zoals het ging met zonnepanelen - eerst wel subsidie, toen weer niet, nu weer wel - maakt investeerders kopschuw. Als de politiek een groene strategie voor de langere termijn vaststelt en vasthoudt, volgen bedrijven wel. Dat is volgens ons juist de duurzame weg uit de crisis." De Groene Zaak organiseert samen met onder meer NRC Handelsblad op 4 september Het Groene Verkiezingsdebat in De Rode Hoed in Amsterdam. Daar spreken de lijsttrekkers van de zes grootste partijen over de voorstellen van De Groene Zaak. Vragen zijn onder meer: Hoe snel kunnen we overschakelen op duurzame energie? Kunnen we meer grondstoffen winnen uit afgedankte producten? En: hoe kan de overheid helpen om de economie te vergroenen? Dirk de Hoog is redacteur van Waterstof Duurzaam ondernemen gemeten Accountantskantoor Deloitte heeft criteria ontwikkeld waarmee maatschappelijk verantwoord ondernemen kan worden gemeten. Aan de hand van achttien onderdelen, zoals het verminderen van afval, het verbruik van water, het tegengaan van kinderarbeid en de mate van het vertalen van abstracte duurzaamheidbeloften naar concrete stappen heeft het 65 multinationals doorgelicht, meldt de Volkskrant van 10 augustus. De conclusie is dat nog geen enkel bedrijf uit deze lijst echt duurzaam is. Wel noemt Deloitte zes pioniers: de sportmerken Puma en Nike, de pagina 4 van 5 -

5 voedingsfabrikanten Nestlé en Unilever, het Braziliaanse cosmeticabedrijf Natura en het Japanse Ricoh, maker van printers, kopieermachines en fototoestellen. De Nederlandse multinationals AkzoNobel en Philips behoren tot de middenmoters, net als ruim tweederde van de andere bedrijven, zoals Siemens, Lego en Coca-Cola. AkzoNobel scoort goed op het verminderen van afval en de CO2-uitstoot, Philips onder meer op het gebruik van hernieuwbare materialen. De middenmoters hebben stuk voor stuk duidelijke doelen geformuleerd voor de korte termijn. Maar het probleem is dat ze niet verder kijken dan Wat volgens Deloitte bedrijven als Unilever, Puma en Nestlé onderscheidt van de rest is dat zij hun duurzaamheidambities in hun totale bedrijf hebben vervlochten. Bovendien betrekken zij hun hele productieketen daarbij, inclusief toeleveranciers en de overheden waarmee ze samenwerken. (bron: Duurzaamheid is voor menig bedrijf een groen vernislaagje. Volkskrant 10 augustus 2012) VVD ers voor duurzaamheid "Sterker uit de crisis komen is cruciaal, en daarvoor biedt de nieuwe economie, met duurzaamheid als uitgangspunt, de beste kansen." Dit schrijven 23 prominente VVD ers in een tienpuntenplan voor een duurzamer partijprogramma. Onder hen oud ministers Ed Nijpels en Pieter Winsemius. Ze sluiten nauw aan bij het manifest van De Groene Zaak. "Groene groei slaat aan in het bedrijfsleven, getuige stijgende omzet, werkgelegenheid en winstgevendheid. Het economisch beleid is er daarom op gericht onze kennis en positie in duurzaamheid volop te benutten." (Bron: Duurzaamnieuws.nl 5 juli 201 pagina 5 van 5 -