Gemeente Goeree-Overflakkee BEELDKWALITEITPLAN ZUIDRAND 2014

Transcriptie

1 Gemeente Goeree-Overflakkee BEELDKWALITEITPLAN ZUIDRAND 2014 Gemeente Goeree-Overflakkee 15 januari 2014

2 Gemeente Goeree-Overflakkee BEELDKWALITEITPLAN ZUIDRAND 2014 Versie 3 KuiperCompagnons Gemeente Goeree-Overflakkee 15 januari 2014

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Stedenbouwkundige Visie Zuidrand 3. Verkaveling en beeldkwaliteit 4. Beeldkwaliteitseisen en welstandsaspecten

4 Ligging ten opzichte van de kern Dirksland Plangebied

5 1 Inleiding Aanleiding In de gemeente Goeree-Overflakkee komt een nieuwe woonwijk tot stand. De zuidelijke rand van Dirksland wordt ontwikkeld tot een nieuw aantrekkelijk woongebied met een groen en dorps karakter. In mei 2010 is door KuiperCompagnons in opdracht van de gemeente Goeree- Overflakkee een stedenbouwkundige visie voor het gebied opgesteld. In 2011 zijn een bestemmingsplan en beeldkwaliteitplan opgesteld waarin de planologische en stedenbouwkundige randvoorwaarden voor de ontwikkeling zijn vastgelegd. Inmiddels is de wijk volop in aanbouw. Het beeldkwaliteitplan bevat regels waaraan de woningen moeten voldoen. Deze beperken zich tot ruimtelijk relevante begrippen als situering, hoogte en massa. Middels onderhavig beeldkwaliteitplan worden richtlijnen voor de gewenste beeldkwaliteit gegeven. Bij beeldkwaliteit gaat het naast zaken die in het bestemmingsplan zijn opgenomen om bouwkundige en architectonische aspecten als vormgeving en uiterlijk van het gebouw. Het beeldkwaliteitplan biedt een toetsingskader waaraan de welstandscommissie het bouwplan kan toetsen op redelijke eisen van welstand. Doel van het BEELDKWALITEITPLAN ZUIDRAND 2012 Nu de ontwikkeling van de Zuidrand gaande is blijkt de oorspronkelijke visie op het gebied op verschillende aspecten anders uitpakt dan voorzien. Bij de realisatie van verschillende deelplannen is daardoor gemotiveerd afgeweken van het beeldkwaliteitplan uit Gelet op de resterende opgave en de veranderde marktomstandigheden is de eerder opgestelde visie niet langer actueel en dient deze te worden afgestemd op de actualiteit. Inmiddels blijkt dat de vraag naar bepaalde type woningen anders is dan in 2010 gedacht. Vrijstaande woningen zijn minder gewild en naar meer betaalbare twee-onder-een kap woningen, rijtjeswoningen en gestapelde woningen is meer vraag. Doordat op enkele plaatsen in de Zuidrand minder, of andere woningtypen zijn gerealiseerd is een overcapaciteit ontstaan. Het bestemmingsplan biedt daardoor ruimte voor circa 70 extra woningen op de nog te ontwikkelen gronden. Bovenstaande punten geven aanleiding om kritisch naar de plannen uit 2010 en 2011 te kijken en deze op onderdelen te herzien. Dit nieuwe beeldkwaliteitplan gaat samen met een herziening van het bestemmingsplan en geeft voor het gehele plangebied Zuidrand een geactualiseerde visie op de gewenste beeldkwaliteit. Leeswijzer In dit beeldkwaliteitplan wordt achtereenvolgens ingegaan op: - De stedenbouwkundige visie Zuidrand Dirksland - De gewenste beeldkwaliteit voor Zuidrand - Het toetsingskader: beeldkwaliteitseisen en welstandsaspecten

6 Uitsnede stedenbouwkundige visie Zuidrand Dirksland, Kuiper Compagnons

7 2 Stedenbouwkundige visie Zuidrand Dirksland In mei 2010 is door KuiperCompagnons een stedenbouwkundige visie gemaakt voor de zuidrand van Dirksland. Een stedenbouwkundige visie voor de Zuidrand De basis van de Zuidrand is een robuust raamwerk van water en groen, dat samenhang en kwaliteit brengt. Het hart van het nieuwe gebied vormt de van oost naar west slingerende nieuwe waterloop, die tevens dienst doet als waterberging. De waterloop verdeelt het gebied grofweg in drie delen: In de zuidwesthoek van het plangebied komen twee landgoederen, die op een ontspannen manier de overgang markeren naar het buitengebied en een groene afronding vormen van het dorp. In de zuidoosthoek zal in een latere fase een nieuwe, min of meer op zichzelf staande, woonbuurt gerealiseerd worden, omringd door water en direct gekoppeld aan de Haveloozeweg. Het meest omvangrijke deel bevindt zich in de overgang van het dorp naar de nieuwe waterloop en vormt een afwisselende en langgerekte zone van groen en wonen. De overgang bestaat feitelijk uit drie te onderscheiden gebieden. Aan de westzijde start het met de uitbreiding van het sportpark aan de overzijde van de bestaande kreek. Deze sportvelden vormen tevens een logische groene afzoming van de naastgelegen volkstuinen en bedrijventerrein Nijverheidsweg. Ten oosten van de sportvelden bevinden zich nog twee groene woonbuurtjes, aan weerszijden van de Honingeter. Twee belangrijke routes markeren globaal de overgang tussen deze gebieden. Vanaf de Philipshoofjesweg is de Hondsgalgweg de meest prominente toegang tot de nieuwe Zuidrand vanuit het dorp. Deze route wordt een royale groene laan en prominente zichtlijn op het nieuwe water en de te realiseren landgoederen. Lopend via de nieuwe Hondsgalgweg wandelt men in de toekomst direct naar het water. Via een bruggetje of trekpont kan men dadelijk naar de overzijde en langs het water en de landgoederen een ommetje maken. De Honingeter is de tweede prominente route en zichtlijn; lopend vanaf de Bloemenweg naar de Haveloozeweg blikt deze zichtlijn direct de open polder in. Net als de Hondsgalgweg wordt de Honingeter begeleid door een royale bomenlaan, waarmee ook deze route een uitgesproken groen karakter zal krijgen. Parallel loopt een waterlijn, die het bestaande water langs de Bloemenweg aansluit op de nieuw te realiseren waterloop. Op die manier ontstaat ook voor het bestaande water een betere doorstroming en waterkwaliteit. Beide groene assen worden met elkaar verbonden door de Bloemenweg en aan de noordzijde een slingerende bomenlaan, min of meer parallel aan de nieuwe waterloop. Deze route beweegt door een aanzienlijk deel van het gebied en verknoopt (in ieder geval voor langzaam verkeer) de verschillende buurtjes en openbare ruimtes. De route eindigt op de Geldersedijk en biedt daarmee een mooie route naar het hart van het dorp.

8 De eerste woonbuurt, tussen de Honingeter en het sportveldencomplex, krijgt een sterke relatie met het omliggende water. Een heldere structuur van woonstraatjes en parkstroken spant de wijk als het ware op tussen de twee waterlopen en geeft op verschillende plekken een doorkijk of relatie met het bestaande dorp, het water en de nieuwe landgoederen. Binnen deze groenstroken is ruimte voor speelvoorzieningen voor de kleinere kinderen. De groene buurt ten oosten van de Honingeter is meer besloten en ligt rondom een intieme groene plek, aansluitend aan de bestaande openbare basisschool. In dit buurtparkje kan tevens het te verplaatsen trapveld een plek krijgen, handig gecombineerd met de school en met voldoende sociale controle. In het parkje staat een onderscheidend woonobject, min of meer omringd door park en met de voetjes in het gras. Hierbij kan gedacht worden aan een compact en kleinschalig appartementencomplex, maar ook aan een bijzondere compacte cluster van grondgebonden woningen met tuin. Geïnspireerd op de historische kerkring in het hart van het dorp omspoelt het groen van het buurtpark hier het object. Ook de entree van het dorp, min of meer op de hoek van de Honingeter en Haveloozeweg, vraagt om een accentuering. Dit kan aan één zijde, of aan beide zijden, met een bijzondere woning, of een compact, kleinschalig, maar markant appartementencomplex. Op verschillende plekken worden aansluitingen voor langzaam verkeer gemaakt, zodat een fijnmazig systeem van wandel- en fietsroutes ontstaat, die Zuidrand en dorp op een innige manier met elkaar verknopen. Vanuit de nieuwe woonwijk loopt men dadelijk achteloos naar het oude centrum of het open landschap van de polder in. De groene speelplekken en bestaande maatschappelijke voorzieningen zijn logisch bereikbaar voor de nieuwe en de bestaande bewoners, wat tevens de sociale controle van deze plekken bevordert. Voor autoverkeer is juist gekozen voor een systeem van korte stukken en slingerende routes. Daarmee wordt hard rijden op een natuurlijke manier ontmoedigd en vormen de wegen als vanzelf meer een verblijfsplek. De hoofdontsluiting voor de auto loopt via de Haveloozeweg en de Honingeter naar de Bloemenweg en Hondsgalgweg. Nadere uitwerking De randvoorwaarden uit de visie zijn verder uitgewerkt en in dit beeldkwaliteitplan en het bestemmingsplan en de herziening daarvan vertaald. Bij deze nadere uitwerking is gebleken dat de stedenbouwkundige visie een eerste visie op hoofdlijnen is en niet als een concreet verkavelingsplan kan worden gezien. Zo is gebleken dat, ten opzichte van de visie, op een aantal plekken een andere of verfijnde invulling wenselijk of noodzakelijk is. Dit betreft vooral de wat afwijkende plekken waar specials zijn voorzien.

9 Gerealiseerd, in ontwikkeling zijnde of geplande deelprojecten (indicatief, stand november 2012)

10 3 Algemene aspecten beeldkwaliteit Algemeen In de stedenbouwkundige opzet, zoals beschreven in de stedenbouwkundige visie Zuidrand Dirskland (d.d. mei 2010) is gezocht naar een innige relatie met de identiteit van Dirksland, de geest van de plek. De Zuidrand (inclusief plan Bloemenhof) wordt een nieuwe uitbreiding van Dirksland waar de twee karakteristieke gezichten van de plek tot uiting komen. Enerzijds krijgt de Zuidrand een duidelijke verbondenheid met de grootschaligheid van het open polderlandschap en anderzijds met het dorpse en kleinschalige karakter van het dorp met haar intieme, afwisselende en groene identiteit. De beeldkwaliteit van de Zuidrand van Dirksland wordt voor een belangrijk deel bepaald door de een dorps bebouwingslint, een groene dorpsrand en intieme woonbuurtjes daartussen. De nieuwe ontwikkeling voegt zich subtiel in het bestaande landschap en dorp. Een ander aspect van de beeldkwaliteit van de Zuidrand van Dirksland wordt bepaald door de architectuur van de nieuwe woningen. De nieuwe bebouwing hoeft niet identiek te zijn aan de bestaande bebouwing in Dirksland, maar moet er wel goed bij passen. In de welstandsnota van Dirksland zijn criteria opgenomen waaraan nieuwbouw in de bestaande woonomgeving moet voldoen. Bij het opstellen van deze beeldkwaliteitrichtlijnen voor de Zuidrand is dan ook aangesloten op het geen reeds in de Welstandsnota van Dirksland is opgenomen In dat verband zijn er twee belangrijke algemene randvoorwaarden te benoemen: 1. De nieuwe bebouwing sluit in maat, schaal en korrel aan bij de kleinschalige dorpse schaal van Dirksland, dit met uitzondering van de specials. Dat betekent geen monotone slagorde van rijwoningen of massale hoogbouw, maar een kleinschalig en dorps beeld van verschillende vrijstaande woningen en twee-aaneengebouwde woningen, afgewisseld met rijtjes. In de stedenbouwkundige visie is ingezet op een menging van typologieën; zo kunnen vrijstaande woningen naast vrije kavels, naast twee-aaneengebouwde woningen, naast rijtjes. De woningen kunnen variëren in kapvormen en gevelindeling waardoor een sterke afwisseling in het straatbeeld kan ontstaan, die kenmerkend is voor het dorpse Dirksland. Het dorpse karakter kan worden versterkt door een straatbeeld met groene erfafscheidingen en voortuinen. De woningen hebben een kenmerkende hoogte van 1 tot 2 lagen met kap en op bijzondere / markante plekken is een accent mogelijk. 2. De nieuwe bebouwing van de woningen langs de doorgaande routes zoekt in materiaal- en kleurgebruik aansluiting bij de karakteristieke bebouwing langs de oude dorpse (lint- )bebouwing in Dirksland. Dit betekent gebruik van een bandbreedte van zandkleurige tot bruine en rode bakstenen en een afwisseling aan kappen met bij voorkeur rode en donkere pannen. De kozijnen zijn voornamelijk van hout. Uiteraard kunnen als ondergeschikt accent ook andere materialen worden toegepast, bijvoorbeeld in de vorm van een zinken dakkapel of afwijkende gevelkleur (wit) als accent. De nieuwe woningen krijgen daarmee een duidelijke familieband met elkaar én met het bestaande dorp zonder dat deze één op één identiek hoeven te zijn.

11 Bovenstaande randvoorwaarden vormen de belangrijkste uitgangspunten bij de architectonische uitwerking van de woningen en garanderen de interne samenhang en samenhang met de omgeving. Er is naast bovenstaande randvoorwaarden bewust niet gekozen voor een al te gedetailleerd en vooraf opgelegd eindbeeld, maar voor enige bewegingsruimte in het interpreteren en vormgeven van de identiteit van de plek. De overtuiging is dat een overvloed aan strikte architectonische regels geen garantie vormen voor kwaliteit. In aanvulling op de twee belangrijkste randvoorwaarden zijn een aantal aanvullende randvoorwaarden en aanwijzingen te benoemen: Er is een duidelijk onderscheid tussen de woningen langs de nieuwe doorgaande structuren (Bloemenweg en Honingeter) die aansluiten bij de bestaande dorpse lintbebouwing en de woningen in de woonbuurtjes achter deze straten. De woningen langs deze doorgaande routes hebben een redelijk strakke rooilijn en een afwisselende hoogte, variërend 1 laag met kap en 2 lagen met kap. De woningen achter het lint zijn over het algemeen 2 lagen met een kap en hebben een meer gevarieerde rooilijn. Iedere woning heeft een herkenbare voor- en achterzijde, waarbij de achterzijden veelal grenzen aan andere achterzijden of het water. Woningen op de hoeken hebben bij voorkeur aan beide zijden van de straat een representatieve gevel. Op de hoek staat de garage nooit in het zicht, maar aan de zijde van de woning waar deze grenst aan de buurkavel. Aan de voorzijden van de kavels en aan de zijkant op de hoeken wordt de erfafscheiding in de ontwikkeling meegenomen in de vorm van een muur, haag of begroeid scherm. Waar achterkanten grenzen aan het openbaar gebied is extra aandacht aan de overgang privaat-publiek gewenst en heeft een mee-ontworpen of groene erfafscheiding de voorkeur. Openbare ruimte De openbare ruimte creëert samenhang binnen de nieuwe wijk, de verschillende profielen zijn duidelijk familie door een samenhangend materiaalgebruik. De inrichting is ingetogen en informeel, de bomen en afwisselende architectuur vormen de verbijzonderingen. Er is duidelijk onderscheid in de inrichting van de Bloemenweg en Honingeter als doorgaande routes met een formeel inrichtingsprofiel. De overige woonstraten hebben een informeel karakter dat past bij de dorpse uitstraling. Het parkeren vindt voornamelijk plaats op eigen erf. Waar nodig wordt geparkeerd langs de kant van de weg of op kleine clusters met een groene afscherming. In het straatbeeld domineert groen. Groen domineert het beeld in de openbare ruimte. Grote bomen spelen daarin een belangrijke rol. Deze creëren bijvoorbeeld op een aantal plaatsen zichtbaar doorgaande bomenlanen. De boomsoort zal nader te bepalen zijn, maar dient goed te combineren te zijn met parkeren en bestrating. De materialisering van de openbare ruimte sluit aan op de dorpse uitstraling van het gebied De verschillende groene plekken in de woongebieden zijn terughoudend vormgegeven; een grasveld met bomen met voldoende ruimte om te spelen. Op een aantal specifieke plaatsen worden hiervoor speeltoestellen gebruikt.

12 Deelgebieden / Sfeergebieden Binnen de stedenbouwkundige opzet zijn enkele deelgebieden onderscheiden, die vanuit hun ligging ten opzichte van de omgeving, ontsluiting en andere deelgebieden, ieder een eigen accent of karakter hebben. Deelgebied 1 omvat het project De Bloemenhof, waarvoor eerder een afzonderlijk beeldkwaliteitplan is opgesteld. Dit plan is in dit onderhavige document integraal opgenomen. In het gebied zijn vier specials opgenomen. Dit zijn bijzondere objecten binnen een ander deelgebied. Special 5b omvat een zorgcluster waarvoor één of meerdere objecten in een groter gebied mogelijk zijn.

13 bouwwerk Hoofdvromen van het Situering van het bouwwerk 4 Beeldkwaliteitseisen en welstandsaspecten 1. De Bloemenhof In de eerste fase van de ontwikkeling van de Zuidrand zijn 26 starterswoningen ontwikkeld. De ontwikkeling van de Bloemenhof vormt de overgang van de bestaande dorpskern naar de nieuwe woonwijk en vormt een begeleiding van de oostelijke kant van de Bloemenweg en Honingeter, beide onderdeel van de hoofdverkeer- en waterstructuur die door het nieuwe gebied loopt. De Bloemenhof bestaat een gesloten bebouwingswand met rijtjes van 8 tot 10 woningen, met een doorsteek tussen de Honingeter en de bestaande school. De rijtjes hebben een dorpse uitstraling door een gevarieerd gevelbeeld door een grote mate van diversiteit, afwisseling in kleurstelling, kapvorm en hoogte. Bijzondere aandacht gaat uit naar een groene of meeontworpen erfafscheiding tussen de achterkant van de woningen en de bestaande parkeerplaats bij de school. Rooilijn: Rechte rooilijn, begeleiding van de weg Bouwblok en zijdelingse afstand: Bouwblok of cluster met aaneengesloten woningen, kleine ruimte tussen bouwblokken Oriëntatie: Evenwijdig aan de straat (langsrichting), mogelijk afgewisseld met haakse kappen. Hoofdbebouwing vooraan op de kavel, (kleine) voortuinen Aandacht voor representatieve zijgevels (niet geheel blind) Bouwmassa Rij met dorpse maat, schaal en korrel en mogelijkheid wisselende kaprichting Geleding met afwisseling in de gevels, individuele woning herkenbaar of clustering van maximaal 3 a 4 woningen. Bouwhoogte 2 lagen met kap, eventueel een kleine verspringing in hoogte van de goot en nok Kapvorm en richting Zadeldak, evenwijdig aan de weg, eventueel afgewisseld met een enkele dwarsrichting

14 Materialisatie en detaillering van het bouwwerk Gevelaanzichten van het bouwwerk Gevelopbouw en geleding: Blok met sterke geleding in de gevels, individuele panden herkenbaar of afwisseling van clusters van maximaal 3 a 4 woningen. Verbijzondering kopwoningen met aandacht voor de zijgevel (bij voorbeeld een erker, uitbouw of entree) Mogelijkheid kleine individuele dakkapellen aan de voorzijde Plasticiteit Geen grote verspringingen in gevel, op detailniveau wel mogelijk Materiaalkeuze en kleurgebruik Baksteen (rood, donker-bruin of zandkleurig ) en rode of donkere pannen Kozijnen hout of gelijkende andere materialen Incidenteel in lichte tinten stucwerk of gekeimd als accent Detaillering Toegevoegde elementen zelfstandig vormgeven in de lijn van de architectuur van het geheel

15 Indicatieve referentiebeelden Bloemenhof

16 bouwwerk Gevelaanzichten van het bouwwerk Hoofdvromen van het Situering van het bouwwerk 2. Het dorpse bebouwingslint De westkant van de Bloemenweg en Honingeter heeft een minder gesloten karakter. Ook hier is sprake van het karakter van dorpse lintbebouwing. In plaats van aaneengesloten bebouwing bestaat dit lint voornamelijk uit vrijstaande woningen en 2/1 kap woningen met af en toe een 3- kapper of kort rijtje. Rooilijn: Enigszins wisselende rooilijn mogelijk, begeleiding van de weg Bouwblok en zijdelingse afstand: Vrijstaande woningen, 2/1 kap woningen, afgewisseld met een 3-kapper of rijtje Tuinen bepalen nadrukkelijk het beeld Oriëntatie: Op de weg georiënteerd; hoekwoningen tweezijdige oriëntatie Hoofdbebouwing vooraan op de kavel, voortuinen van 3 tot 6 meter Aandacht voor representatieve zijgevels (niet geheel blind) op de hoeken Hoeken een groene uitstraling; garages zo min mogelijk aan de buitenzijde van het perceel Bouwmassa Rij met dorpse maat, schaal en korrel en mogelijkheid wisselende kaprichting Geleding met afwisseling in de gevels, individuele woning herkenbaar of clustering van maximaal 5 a 6 woningen. Bouwhoogte 1 tot 2 lagen met kap Kapvorm en richting Wisselende kapvorm en richting mogelijk Gevelopbouw en geleding: Wisselend gevelbeeld waarbij de woningen wel familie van elkaar kunnen zijn, maar woningen of bouwblokken (2/1-kap woningen of rijtje) nooit exact gelijk zijn aan de naastgelegen woning of bouwblok Verbijzondering kopwoningen met aandacht voor de zijgevel (bij voorbeeld een erker, uitbouw of entree) Mogelijkheid dakkapellen aan de voorzijde, waarbij geldt dat de dakkapel ondergeschikt is aan het dakvlak en is afgestemd op de hoofdmassa / architectuur van de woning Plasticiteit Verspringingen in gevel mogelijk om diversiteit in het gevelbeeld te krijgen

17 het bouwwerk detaillering van Materialisatie en Materiaalkeuze en kleurgebruik Baksteen (rood, donker-bruin of zandkleurig ) en rode of donkere pannen, riet en leien Kozijnen hout of in verschijningsvorm daarop lijkende andere materialen Incidenteel in lichte tinten stucwerk of gekeimde woning als accent(en) Detaillering Toegevoegde elementen zelfstandig vormgeven in de lijn van de architectuur van het geheel

18 Indicatieve referentiebeelden dorpse bebouwingslint

19 Materialisatie en detaillering van het bouwwerk Gevelaanzichten van het bouwwerk Hoofdvormen van het bouwwerk Situering van het bouwwerk 3. De groene dorpsrand / groene zoom Een derde lint ligt langs de watergang. Het lint heeft een meer landelijk karakter met grotere kavels en kenmerkt zich door de ligging aan het water. Gedacht wordt aan een variatie van verschillende woningtypen van twee-aaneengebouwde woningen en vrijstaande woningen (landelijk boerderij type, landelijke villa s, voorname woningen zoals notariswoningen). Bijzondere aandacht voor de overgang tussen de kavel en het water is van belang, waarbij een groene oeverzone het beeld bepaald en kan worden afgewisseld met eventueel meeontworpen vlonders of steigers, zonder dat deze het beeld te sterk domineren. Rooilijn: Woningen staan strak in de rooilijn Bouwblok en zijdelingse afstand: Twee-aaneengebouwde woningen en vrijstaande woningen, hoofdgebouw op ruime afstand tot zijdelingse perceelgrens Groen karakter van de dorpsrand komt tot uiting door groene tuinen Oriëntatie: Gericht op de straat Hoofdbebouwing vooraan op de kavel, groene voor- en zijtuinen Achterzijde langs water een groene inpassing en aandacht voor mogelijke vlonders of terrassen Bouwmassa Vrijstaande woningen Twee-aaneengebouwde woningen Bouwhoogte Overwegend 1 tot 2 lagen met kap Kapvorm en richting Vrij te bepalen Gevelopbouw en geleding: Mogelijkheid dakkapellen aan de voorzijde, waarbij geldt dat de dakkapel ondergeschikt is aan het dakvlak en is afgestemd op de hoofdmassa / architectuur van de woning Bij twee-aaneengebouwde woningen een duidelijke eenheid (één grote, gedeelde woning of samengestelde) Plasticiteit Geen grote verspringingen in voorgevel, op detailniveau wel mogelijk Materiaalkeuze en kleurgebruik Baksteen (rood, donker-bruin of zandkleurig) en rode of donkere pannen, riet en leien Kozijnen hout of in verschijningsvorm daarop lijkende andere materialen Incidenteel in lichte tinten stucwerk of gekeimd van woningen Detaillering Toegevoegde elementen zelfstandig vormgeven in de lijn van de architectuur van het geheel

20 Indicatieve referentiebeelden groene dorpsrand / groene zoom

21 Gevelaanzichten van het bouwwerk Hoofdvormen van het bouwwerk Situering van het bouwerk 4. De intieme groene woonbuurtjes Tussen de linten in liggen kleinschalige, intieme en groene woonbuurtjes. De buurtjes hebben een dorpse uitstraling die wordt bereikt door een afwisselend straatbeeld. De woningen bestaan bijvoorbeeld uit een mix van rijtjes woningen, 2-onder-1-kap-woningen die afgewisseld kunnen worden door enkele vrijstaande woningen. Bij toepassing van rijtjes woningen blijft de schaal dorps door een sterk individueel gevelbeeld van de woningen binnen een rij. De woningen hebben ruime voortuinen en liggen aan straten en hoven met groene plekken / een groen karakter. Rooilijn: Wisselende rooilijn, woningen informeel gesitueerd aan groene woonstraten en woonhoven Voortuinen van 3 tot 6 meter Bouwblok en zijdelingse afstand: Rijtjes woningen, afgewisseld door 2/1-kapwoningen en vrijstaande woningen Oriëntatie: Evenwijdig aan de straat (langsrichting), mogelijk afgewisseld met haakse kappen Hoofdbebouwing vooraan op de kavel, voortuinen van 3 tot 6 meter Aandacht voor representatieve zijgevels (niet geheel blind) op hoeken Bouwmassa Wisselend beeld met rijen, 2/1 kapwoningen en/of vrijstaande woningen Rij met dorpse maat, schaal en korrel en mogelijkheid wisselende kaprichting Bouwhoogte 1 tot 2 lagen met kap, bij langere rijtjes eventueel een kleine verspringing in hoogte van de goot en nok Kapvorm en richting Eenvoudige kap, vrij in richting Gevelopbouw en geleding: Verbijzondering hoekwoningen aan openbare ruimte met aandacht voor de zijgevel (bij voorbeeld een erker, uitbouw of entree) Mogelijkheid dakkapellen aan de voorzijde, waarbij geldt dat de dakkapel ondergeschikt is aan het dakvlak en is afgestemd op de hoofdmassa / architectuur van de woning

22 Materialisatie en detaillering van het bouwwerk Materiaalkeuze en kleurgebruik Baksteen (rood, donker-bruin of zandkleurig ) en rode of donkere pannen, riet en leien Kozijnen hout of in verschijningsvorm daarop lijkende andere materialen Incidenteel in lichte tinten stucwerk of gekeimde woning als accenten Detaillering Toegevoegde elementen zelfstandig vormgeven in de lijn van de architectuur van het geheel

23 Indicatieve referentiebeelden groene woonbuurtjes

24 Situering van het bouwwerk 5. De specials Op vier plekken in het plan is een bijzonder accent mogelijk. Deze specials bevinden zich aan de entree van de wijk ( bij de dam over het water) tussen de Bloemenhof en Groene dorpsrand( tegenover de bestaande school), aan de westzijde van deelgebied 4 en centraal in deelgebied 6. In tegenstelling tot de gangbare bouwhoogte van 1 tot 2 lagen kunnen de specials een extra laag krijgen (maximaal 3 bouwlagen met kap) mits de schaal en massa van het bouwblok blijven passen in het dorpse karakter. In kleur en materiaal gebruik kan het object een eigen uitstraling krijgen. 5a. Bij het zuidelijke entree van het gebied, direct aan het water en nabij de dam, is (aan weerszijden van de Honingeter) een stedenbouwkundig accent (appartementencomplex en/of bijzondere woningen) wenselijk om de plek te markeren. De hoogte van het pand is maximaal 3 lagen met kap. 5b De tweede special wordt gevormd door een cluster met woningen in de sociale en/of huur sector, een cluster met zorgwoningen en/of een zorgcomplex. Ook hier is sprake van één of meerdere objectachtige bebouwingscomplexen in of om het groen in maximaal 3 bouwlagen met daarop eventueel een kap. De cluster sluit aan op de aanwezige maatschappelijke/zorg cluster ten noorden van de school. 5c. De derde special ligt in het westen van deelgebied 4, ten zuiden van de sporthal. Ook hier is en bijzondere bouwvorm (vrijstaand object) mogelijk, waarmee wordt aangesloten op de sporthal en school ten noorden van de nieuwe woonwijk. Ook hier kan in afwijking van de gangbare hoogte een extra laag komen 5d. Een vierde special is mogelijk als accent of centraal punt in deelgebied 6. De special, in de vorm van een meerzijdig georiënteerd object in het groen, kan als centraal herkenbaar punt in de buurt fungeren en het begin van de route, over het water, naar de dorpskern van Dirksland markeren. Een eventuele extra bouwlaag (maximaal 3 lagen met kap) kan bijdragen aan de herkenbaarheid van het gebouw. Rooilijn: Geen verplichte rooilijn, maar vrij gesitueerd op de kavel Bouwblok en zijdelingse afstand: Complex of bijzondere grondgebonden woningen als cluster/complex ontworpen Vrij gesitueerd op de kavel, groene setting, of met de voeten in het water Orientatie: Meerzijdige orientatie / voorgeveluitstraling van gevels grenzend aan openbaar gebied

25 Materialisatie en detaillering van het Gevelaanzichten van het bouwwerk Hoofdvormen van het bouwwerk Bouwmassa Nabij de entree van de wijk is een voornaam object, complex of cluster met allure gewenst. Alle specials kunnen afwijken in vorm en hoogte, sluiten aan op een dorps karakter en hebben (bij voorkeur) een kap Bouwhoogte Maximaal 3 lagen met kap, accent 4 lagen met kap Kapvorm en richting Een eenvoudige kapvorm die aansluit op de opbouw van het object of complex Kapvorm zonder strakke nokrichting of juist een nokrichting die de oriëntatie versterkt Gevelopbouw en geleding: Meerder voorgevels mogelijk Mogelijkheid dakkapellen waarbij geldt dat de dakkapel ondergeschikt is aan het dakvlak en is afgestemd op de hoofdmassa / architectuur van het complex Plasticiteit Mogelijke verspringingen in gevel om te eentonige gevel te voorkomen Materiaalkeuze en kleurgebruik Baksteen (rood, donker-bruin of zandkleurig ) en rode of donkere pannen Kozijnen hout of in verschijningsvorm daarop lijkende andere materialen Incidenteel in lichte tinten stucwerk of gekeimd als accent Detaillering Toegevoegde elementen zelfstandig vormgeven in de lijn van de architectuur van het geheel

26 Indicatie referentiebeelden specials

27 6. Nieuwe Gooye-oost Het deelgebied Nieuwe Gooye-oost wordt gekenmerkt door zijn enigszins geïsoleerde ligging. Het is de enige buurt die direct grenst aan de Haveloozeweg en verder omringt wordt door water. De opzet voor het Nieuwe Gooye-oost sluit aan op die van met name deelgebied 4, waarbij er enkele specifieke kenmerken te benoemen zijn. Het deelgebied is feitelijk opgedeeld in twee sub-gebieden, waarbij de woningen die direct aan de Haveloozeweg staan, een ander karakter hebben dan de woningen die in het gebied daarachter zijn voorzien.

28 6a. De dorpsrand: welstandsvrij Het deelgebied 6a betreft een welstandsvrij gebied. Onderstaande, indicatieve referentiebeelden zijn dan ook geheel vrijblijvend van aard en dienen als inspiratiebron voor toekomstige bewoners en architecten, maar zullen niet getoetst worden door een welstandscommissie.

29 Hoofdvromen van het bouwwerk Situering van het bouwwerk 6b. Het Oostereiland De noordelijke gronden liggen enigszins verscholen tussen de kavels aan de Haveloozeweg en worden aan drie zijden begrensd door de water. Op dit eiland is een vrijere indeling met verschillende kaveltypen vergelijbaar met deelgebied 4. Wel is het van belang in te spelen op de verschillende randen van het gebied. Westelijk van de locatie bevinden zich achtertuinen van (nog te realiseren) woningen in deelgebied 5. Aan de noordzijde, grenzend aan de watergang, ligt een woonstraat met voorkanten van grondgebonden eengezins-rijenwoningen. Aan de oostzijde grenst de watergang aan de kavels tussen de Geldersedijk en de Boomvliet. De enigszins geïsoleerde ligging maakt een eigen verkaveling mogelijk. Hierbij zijn alle mogelijke woonvormen denkbaar. Wel is enige mate van zonering van woningtypen gewenst, waarbij wordt ingespeeld op de woningtypen in de omgeving. Gestapelde woningen zijn ook goed denkbaar, bij voorkeur centraal in het achterliggende gebied en niet aan westelijke zijde. Het contrast met de achterkanten van de twee-aaneengebouwde woningen aan de overzijde van de watergang is daarbij te groot. Ook een te grove confrontatie met de achterzijde van de woningen aan de Haveloozeweg moet worden voorkomen. Privacy, bezonning en inkijk, zijn daarbij belangrijke uitgangspunten. Zowel bij rijenwoningen als gestapelde woningen dient het parkeren goed en bij voorkeur groen ingepast te worden in de openbare ruimte. Bij twee-kappers en vrijstaande woningen wordt zoveel mogelijk op eigen erf geparkeerd. Rooilijn: Mogelijke verspringende rooilijn, dorps karakter Bouwblok en zijdelingse afstand: Dorps woongebied met relatief kleine ruimtes tussen woningen en bouwblokken Gestapelde woningen met grote(ere) afstand tot de aangrenzende woningen Oriëntatie: Oriëntatie op de straat of water Hoofdbebouwing wisselend op de kavel met groene, voortuinen Aandacht voor representatieve zijgevels, wanneer deze in het zicht liggen (niet geheel blind) Appartementen als objecten met meerzijdige oriëntatie Bouwmassa Mogelijk afwisselend vrijstaand, twee-aaneengebouwde en rijen met dorpse maat, schaal en korrel en mogelijkheid wisselende kaprichting Geleding met afwisseling in de gevels bij twee of meer aaneengebouwde woningen. Individuele woning herkenbaar of clustering van maximaal 3 a 4 woningen

30 Materialisatie en detaillering van het bouwwerk Gevelaanizchten van het bouwwerk Bouwhoogte 2 lagen met kap, eventueel een verspringingen in hoogte van de goot en nok Gestapelde woningen 2 lagen met kap, drie lagen plat of 3 lagen met kap Kapvorm en richting Zadeldak, met wisselende richting (langsrichting, mogelijk afgewisseld met haakse kappen) (afgeplat) Schilddak Gevelopbouw en geleding: Vrijstaande woning duidelijk individueel vormgegeven Twee-aaneengebouwde woningen bij voorkeur als samengesteld geheel met twee afleesbare woningen Rijen met sterke geleding in de gevels, individuele panden herkenbaar of afwisseling van clusters van maximaal 7 a 8 woningen Verbijzondering kopwoningen met aandacht voor de zijgevel (bij voorbeeld een erker, uitbouw of entree) Mogelijkheid individuele dakkapellen aan de voorzijde Gestapelde clusters als object, waarbij afzonderlijke woningen duidelijk herkenbaar zijn Plasticiteit Geen grote verspringingen in gevel, op detailniveau wel mogelijk Materiaalkeuze en kleurgebruik Baksteen (rood, donker-bruin of zandkleurig ) en rode of donkere pannen Kozijnen hout of gelijkende andere materialen Incidenteel in lichte tinten stucwerk of gekeimd als accent Detaillering Toegevoegde elementen zelfstandig vormgeven in de lijn van de architectuur van het geheel

31 Indicatieve referentiebeelden Oostereiland

32 7. Openbare ruimte Naast de verschillende beeldkwaliteitrichtlijnen voor de bebouwing in de verschillende deelgebieden wordt hieronder kort ingegaan op de beeldkwaliteit van de openbare ruimte. Zowel het bestemmingsplan als het beeldkwaliteitplan laten relatief veel ruimte voor de uitwerking van de (bebouwing) in de Zuidrand. Gelet op het relatief lage ontwikkelingstempo en het feit dat de wijk mogelijk in kleine stapjes over een langere periode ontwikkeld gaat worden, is een grote vorm van flexibiliteit wenselijk. Tegelijkertijd moet voorkomen worden dat Zuidrand een verzameling wordt van individuele bouwprojecten, waarbij de onderlinge samenhang ontbreekt. Een beschrijving van de (beeld)kwaliteit van de openbare ruimte is dan een belangrijk middel om de noodzakelijke samenhang en kwaliteit te waarborgen. Aangezien de precieze invulling van Zuidrand op dit moment nog niet bekend is, kan de openbare ruimte niet tot in detail worden vastgelegd. Wel kan een aantal uitgangspunten worden benoemd, waarmee de inrichting van de openbare ruimte in de toekomst per fase kan worden uitgewerkt. Van belang bij die uitwerking zijn: a. Profielen die aansluiten op het karakter van de weg b. Uniformiteit en continuïteit van doorgaande wegen c. Aandacht voor de overgang tussen privé en openbaar d. Principes met betrekking tot parkeren e. Relatie dorp en land f. Principes met betrekking tot parkeren

33 Ad. a en b. Zuidrand kent een enigszins hiërarchische opbouw van in hoofdlijn drie type wegen. Om eenheid in de openbare ruimte te krijgen is het van belang dat doorgaande structuren een eenduidige inrichting krijgen, waarbij in sommige gevallen maatwerk nodig kan zijn, bijvoorbeeld als de beschikbare ruimte verandert of als een afwijkend woningtype om een andere parkeeroplossing vraagt. 1. Ontsluitingswegen (Bloemenweg en Honingeter) 2. Interne doorgaande route 3. Woonstraten 4. Interne ontsluiting Smalle Gooye-oost De hoofdontsluiting wordt gevormd door de Bloemenweg en Honingeter. Deze wegen worden eenzijdig begeleidt door een watergang, waarmee een breed en groen, maar tevens wat meer formeel profiel ontstaat. De slingerende weg langs de vrijstaande woningen aan de groene dorpsrand heeft een meer informeel karakter. De groen dorpse woonstraten en hoven kunnen ieder een eigen identiteit krijgen, waarbij een informele inrichting voor de hand ligt.

34 Ad. c. Op plekken waar zij- of achtertuinen aan het openbaar gebied grenzen is bijzondere aandacht nodig voor de overgang van het privédomein naar de openbare ruimte. Dit kan bijvoorbeeld door: - het mee-ontwerpen van erfafscheidingen, waarmee voorkomen wordt dat een variëteit aan zelfgebouwde (vergunningsvrije) schuttingen ontstaat; - het ontwerpen/aanbieden van erkers en uitbouwen waarmee de bewoners worden verleidt tot een kwalitatieve inrichting van het zij-erf; - het creëren van een groene buffer tussen de weg en de tuin om een afschermende werking te creëren. Bovenstaande mogelijkheden kunnen bijdragen aan de beeldkwaliteit van de wijk, maar zijn niet in alle gevallen (op voorhand) noodzakelijk. Ad d. In Smalle Gooye-oost vormt een eenvoudige woonstraat de interne ontsluiting. De ligging is, anders dan de meer vastgelegde structuur in de andere deelgebieden vrij en afhankelijk van de invulling van het middengebied. Wel is van belang dat de weg niet aan de west- of oostzijde grenst aan de watergang. Afhankelijk van de invulling van het middengebied kan dit aan de noordzijde wel het geval zijn. Aanvullend hierop gelden dezelfde uitgangspunten als onder punt c hierboven vermeld. Ad e. In de stedenbouwkundige visie is ingezet op een sterke relatie tussen dorp en land. Op enkele plekken wordt tussen de woonbuurt en de aangrenzende watergang een intieme verbinding gemaakt, waar het mogelijk is vanuit de woonbuurt bij het water te komen en weg te kijken in de polder. Ten zuiden van het woonzorgcomplex aan de Forsythia (special 5b) is een doorgang voorzien waarbij zich aan de waterkant een breed zicht op het polderlandschap aan de overzijde openbaart. De doorsteek ligt tevens in het verlengde van de een erftoegangsweg tussen de Haveloozeweg en Blindeweg, en kijkt uit op een groen, boerenerf aan het eind daarvan. Daarnaast is een groene overgang tussen dorp en land aanwezig bij de ruime kavels in deelgebied 6a, waar de woningen direct uitzicht hebben op de polder. Ad f. Met betrekking tot het parkeren in de openbare ruimte moet voorkomen worden dat het blik het straatbeeld domineert. Bij rijtjeswoningen is sprake van een relatief grote parkeerdruk in de straat. Door een groene aankleding van parkeerhofjes en parkeerstroken (haaksparkeren en langsparkeren met daartussen bijvoorbeeld blokhagen en bomen) blijft het beeld groen en dorps. Bij twee-kappers en vrijstaande woningen kan gedeeltelijk op eigen erf worden geparkeerd. Daarnaast is parkeren mogelijk, vóór de kavel, in een (informele) parkeer- of groenstrook. Een trottoir is aan de zijde van deze woningen, behalve langs de hoofdontsluiting, niet noodzakelijk.

35 Bijlage: Principe-profielen Onderstaande principe-profielen geven een indicatieve inrichting weer. Per situatie zijn afhankelijk van de invulling van het stedenbouwkundig plan, varianten denkbaar.