Overlegnotitie. Windmolenpark Scheerwolde INHOUD: Beantwoording overlegreacties Overlegbrieven

Transcriptie

1 Overlegnotitie Windmolenpark Scheerwolde INHOUD: Beantwoording overlegreacties Overlegbrieven

2 Reactie op zienswijzen Inleiding In het kader van het overleg als bedoeld in artikel 10 van het Besluit Ruimtelijke Ordening is het onderhavige bestemmingsplan Windmolenpark Scheerwolde toegezonden aan: 1. Provincie Overijssel (hoofd Eenheid Ruimte, Wonen en Bereikbaarheid); 2. VROM Inspectie Regio Oost; 3. Het Oversticht; 4. Waterschap Reest en Wieden; 5. Natuur en Milieu Overijssel; Deze instanties hebben alle gereageerd, waarbij Natuur en Milieu Overijssel aangeeft tevens te reageren namens Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten. De ingekomen reacties zijn hieronder samengevat en zijn voorzien van een gemeentelijke reactie. Provincie Overijssel (hoofd Eenheid Ruimte, Wonen en Bereikbaarheid) De Provinciale commissie wijst op de Partiële herziening windenergie van het Streekplan Overijssel waarin is vastgelegd waar de Provincie mogelijkheden ziet voor plaatsing van windturbines. Het plangebied is aangegeven als zoekgebied met beperkingen voor windturbines. De beperkingen zijn gelegen in het feit, dat het gebied is aangeduid als weidevogel - en ganzengebied en/of gebied voor andere wintergasten. In deze gebieden kunnen windturbines alleen worden toegestaan langs infrastructuur, die al veel verstoring voor vogels geeft. Wanneer er belangrijke overwegingen zijn om hiervan af te wijken, kunnen ook elders in het gebied windturbines worden toegestaan. Ook ligt het plangebied in de buurt van natuurgebied De Weerribben. Uit de belangenafweging zal moeten blijken of de natuurwaarden niet wezenlijk worden aangetast. Beide punten (afwijking infrastructuur en geen wezenlijke aantasting natuurwaarden) komen hierna nog afzonderlijk aan de orde. De Provinciale commissie wijst verder op het uitvoeringskader waarin handvatten en aandachtspunten zijn geformuleerd om te komen tot een goed landschappelijk ontwerp en een goede beeldkwaliteit. Volgens de Provinciale commissie wordt dit beleid in de toelichting grotendeels goed weergegeven, alleen moet het woord tenminste toegevoegd worden bij 1500 MW en 30 MW in paragraaf 2.1. De plantoelichting wordt hierop aangepast.

3 Verder wordt gewezen op het feit dat figuur 2 een concept versie van de plankaart bevat. Verzocht wordt de definitieve kaart weer te geven, waarop ook de gearceerde gebieden rood gekleurd zijn. De betreffende figuur in de plantoelichting wordt vervangen door een fragment van de vastgestelde plankaart. Ook zal de tekst van de toelichting worden aangepast aan het vastgestelde beleid. De gebiedsindeling is ook veranderd. De Provinciale commissie geeft aan dat er een aantal onderzoeken zijn uitgevoerd met betrekking tot effecten op de omgeving. Vanuit een oogpunt van geluid, slagschaduw en lichthinder voldoet het plan aan de gestelde normen. Ten aanzien van natuurwaarden zijn beperkte nadelige effecten te verwachten. Dit betekent, volgens de Provinciale commissie, dat er weliswaar een vergunning op grond van de Natuurbeschermingswet aangevraagd moet worden, maar dat het reëel is te verwachten dat deze verleend kan worden. Deze verwachting is inmiddels ingelost. De vergunning op grond van de Natuurbeschermingswet is inmiddels verleend op 18 juni In deze vergunning wordt de inschatting gemaakt dat de instandhoudingsdoelen van zowel de Wieden als de Weerribben niet in gevaar komen. De toelichting van het plan zal met dit gegeven worden aangevuld. Verder wordt gewezen op het volgende. In de toelichting wordt niet ingegaan op de volgende passage in het streekplan: In deze gebieden kunnen windturbines alleen worden toegestaan langs infrastructuur, die al veel verstoring voor vogels geeft. Wanneer er belangrijke overwegingen zijn om hiervan af te wijken, kunnen ook elders in het gebied windturbines worden toegestaan. In het rapport van Arcadis wordt hierover wel iets gezegd. De Provinciale commissie is van mening dat de afweging die door de gemeente ten aanzien van dit onderwerp gemaakt is, duidelijker in de toelichting tot uiting moet komen. De Provinciale commissie adviseert de afweging met betrekking tot de locatiekeuze, in het licht van het provinciale beleid, duidelijker in de toelichting te verwoorden. De toelichting wordt hierop aangepast. Conform het rapport van Arcadis zal worden aangegeven dat het vanuit landschappelijk oogpunt minder wenselijk is het windturbinepark te koppelen aan bestaande infrastructuur. De provinciale weg N333 is een landschappelijk element dat geen koppeling heeft met historische lijnen in de polder. De wegen met bebouwing komen niet in aanmerking door de afstandseisen. Ook zal een combinatie ertoe leiden dat de elementen niet meer als zelfstandige structuurelementen waargenomen worden. De wegen met schaarse bebouwing zoals de Ir. Luteynweg en de koningin Julianalaan vallen af omdat deze wegen dichtbij natuurgebieden liggen.

4 Met inachtneming van het vorenstaande kan dit plan, volgens de Provinciale Commissie, voor het college een basis vormen voor het verlenen van vrijstelling op grond van artikel 19 lid 2 Wet op de Ruimtelijke Ordening (WRO), mits ook de VROM Inspectie oost dit heeft geadviseerd in haar advies over dit bestemmingsplan en mits de noodzakelijke vergunning op grond van de Natuurbeschermingswet is verleend. Dit is in overeenstemming met het door het college van Gedeputeerde Staten geformuleerde (aangepaste) vrijstellingsbeleid zoals dit is vastgelegd op 12 december 2005, kenmerk RWB/2005/3581. Zoals hiervoor aangegeven is de Natuurbeschermingswetvergunning inmiddels verleend. De VROM-inspectie heeft dit plan nu ook aangemerkt als een categorie van gevallen als bedoeld in artikel 19 lid 2 WRO. Hiermee is er nu dus een basis ontstaan voor toepassing van een artikel 19-2 WRO procedure. VROM Inspectie Regio Oost Volgens de inspecteur kan het voorontwerp bestemmingsplan Windmolenpark Scheerwolde aangemerkt worden als categorie van gevallen zoals bedoeld in artikel 19 lid 2 van de WRO. Volledigheidshalve merkt hij op dat, voordat voor een project op grond van dit voorontwerp de vrijstellingsprocedure conform artikel 19 lid 2 WRO kan worden toegepast, er tevens een positief advies van de provincie vereist is. Dit positieve advies van de provincie is er nu, zodat desgewenst artikel 19-2 WRO kan worden toegepast. Het Oversticht Het genootschap heeft het initiatief van het plaatsen van windmolens bij Scheerwolde zowel getoetst aan het provinciale beleid van Overijssel en Flevoland als ook aan de ruimtelijke effecten voor het landschap van Scheerwolde en haar omgeving. Vanuit het gedachtegoed van het genootschap behoud en ontwikkeling van ruimtelijke kwaliteit en erfgoed van Overijssel vindt zij het van groot belang dat voor de ontwikkeling van een windmolenpark een zorgvuldige afweging gemaakt wordt die locatie- en regiooverschrijdend is. Aangesloten wordt bij de uitkomsten van het onderzoek Windenergie in Noordoost Overijssel van Royal Haskoning uit 2003, dat twee grootschalige windparken in Noordoost Overijssel (Dedemsvaart-zuid en Dalfserveld) wenselijk zijn. De rest van het buitengebied van Overijssel dient te worden uitgesloten. Het genootschap is van mening dat de plaatsing van een kleine cluster windmolens op deze locatie dan ook niet wenselijk is. Dat de rest van het buitengebied van Overijssel dient te worden uitgesloten is niet het beleid van de provincie, zoals neergelegd in de streekplanherziening. Dit zet in op een genuanceerder beleid. Voor de gemeente is dit een gegeven.

5 Het genootschap geeft aan dat de provincie Flevoland zeer selectief is met het plaatsen van windmolens. Het beleid sluit de polders uit van plaatsing van solitairen, clusters en kleinschalige opstellingen. Slechts aan westzijde zijn grootschalige, reeds bestaande, opstellingen toegestaan. Hoewel deze nieuwe locatie niet direct grenst aan de polder, is er visueel wel een link. De nieuwe molens hebben door hun hoogte immers een enorme impact op het landschap. Plaatsing van de molens zal het zorgvuldige beleid van de provincie Flevoland te niet doen. De afstand tot de provinciegrens met Flevoland is km. Binnen deze afstand bevinden zich ook veel andere landschapselementen. Voorts is het beleid van de provincie Flevoland geen belemmering geweest voor de provincie Overijssel om het onderhavige gebied als zoekgebied aan te wijzen in de partiële herziening van het Streekplan. Verder wordt ingegaan op het beleid van de provincie Overijssel. Voor Overijssel zijn de zoekgebieden voor windenergie geprojecteerd in het veenontginningslandschap van Noordoost Overijssel. Destijds zijn twee kansrijke gebieden voorgesteld als ontwikkelingslocatie voor grootschalige parken. Het genootschap betreurt dat Provinciale Staten in 2004 ook de andere gebieden in Overijssel heeft vrijgelaten : gemeenten en initiatiefnemers zijn aan zet. Van een beleid van concentratie, waarmee het behoud en de ontwikkeling van landschappelijke kwaliteit gewaarborgd is, is volgens het genootschap dan ook geen sprake. Nieuwe aanvragen moeten ad hoc worden getoetst aan de impact van het landschap. Volgens het genootschap is dit een lastige opgave aangezien de impact veelal gemeentelijk en soms provinciaal overschrijdend is. Dat het genootschap betreurt dat ook andere gebieden dan de voorkeurslocaties in aanmerking komen voor windturbines doet niet af aan het feit dat het wel vastgesteld provinciaal beleid is. Voor de gemeente is dit een gegeven. In ieder geval is dit geen reden om deze locatie hierop af te wijzen. Wanneer het qua natuur en landschap en milieu past is er in principe geen reden om hieraan niet mee te werken. Het genootschap is van mening dat de ontwikkeling van een kleinschalige locatie als de onderhavige geen kwaliteit toevoegt aan het landschap en geen bijdrage levert aan het behoud en ontwikkeling van het landschap. Van een landschappelijke inpassing kan volgens hen geen sprake zijn, ook omdat de situering langs een sloot daaraan geen bijdrage levert. Het cluster op deze locatie is volgens het genootschap te klein om te kunnen spreken van een nieuw landschappelijk ontwerp. Uit de landschapsanalyse komt naar voren dat dit windmolenpark aanvaardbaar is. Het gaat hier niet om een kleinschalige locatie. Qua maatvoering en opgesteld vermogen voldoet het plan aan de streekplancriteria ter zake.

6 Het genootschap adviseert dan ook om een alternatieve locatie te zoeken voor het plaatsen van windmolens en is voorstander van grootschalige clustering waarbij sprake is van een nieuw landschappelijk ontwerp: ontwikkeling van ruimtelijke kwaliteit en (nieuw) erfgoed. Het mogelijk bestaan van alternatieven is geen reden om deze locatie af te wijzen, nu deze op zichzelf planologisch aanvaardbaar is. Waterschap Reest en Wieden Het waterschap heeft in de conceptfase een positief wateradvies verzonden. Volgens het waterschap is dit advies op goede wijze verwerkt in het voorontwerp bestemmingsplan. De procedure van de watertoets is daarmee goed verlopen. Het waterschap wijst de initiatiefnemer erop dat voor werkzaamheden binnen vijf meter van een watergang of keursloot de keur van het waterschap van toepassing is. Dat de watertoets goed verlopen is, is verheugend. De gemeente zal de initiatiefnemer nog eens wijzen op het bestaan van de waterschapskeur. Natuur en Milieu Overijssel mede namens Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten Natuur en Milieu Overijssel vindt het plaatsen van windturbines in de gemeente Steenwijkerland, gelet op de uitzonderlijke waarden van natuur en landschap in deze gemeente, niet wenselijk. Zo algemeen gesteld kan hier niet mee worden ingestemd. De waarden van natuur en landschap spelen een grote rol om wel of geen windmolens toe te staan, maar zijn geen reden om binnen de hele gemeente windmolens af te wijzen. Ook Steenwijkerland als een windrijke gemeente heeft een taak om aan de landelijke doelstellingen ten aanzien van windenergie bij te dragen. Natuur en Milieu Overijssel wijst erop dat zij als natuur en milieuorganisaties voor de realisatie van duurzame energieopwekking zijn, maar vanuit de zorg voor natuur en landschap én voor het behoud van draagvlak voor windenergie bij de bevolking vinden zij een zorgvuldige afweging van de locatiekeuze van windturbines zeer belangrijk. Op basis van het in opdracht van de provincie uitgevoerde onderzoek zijn zij voorstander van twee grootschalige windparken in Noordoost Overijssel (Dedemsvaart zuid en Dalfserveld), en de rest van het buitengebied in Overijssel uit te sluiten voor de plaatsing van windturbines. Zoals hiervoor aangegeven heeft de provincie een andere afweging gemaakt. Voor de gemeente is dit een gegeven. De wens van Natuur en Milieu Overijssel kan daarom geen reden zijn om deze locatie af te wijzen.

7 Volgens Natuur en Milieu Overijssel vormen de natuur en het landschap een zeer belangrijke drager voor de economie van Steenwijkerland in wonen, werken en recreëren. De (objectieve) aantasting door plaatsing van windturbines, dient volgens hen door de gemeente te worden meegenomen in de afweging. Het gaat hier om een recreatief minder aantrekkelijk deel van de gemeente. Het gaat hier namelijk om een 20 e eeuws polderlandschap. Mogelijk dat recreanten in de toekomst hier juist komt kijken vanwege de windmolens. Natuur en Milieu Overijssel merkt op dat in het plan verschillende malen het oude provinciaal streekplanbeleid wordt aangehaald of is de informatie onvolledig of zelfs onjuist (Paragraaf 2.2. provinciaal beleid, landschapsanalyse). O.a. figuur 2, geen informatie over grootschalige windmolenparken, voorwaarden m.b.t. weidevogelgebieden etc. Voorzover nodig zal de toelichting op het actuele streekplanbeleid worden aangepast. In de beantwoording van de reactie van de provincie is dit ook al aangegeven. Het Windmolenpark Scheerwolde kan volgens Natuur en Milieu Overijssel niet aangemerkt worden als een grootschalig windmolenpark (pagina 4, 2.2.). Het streekplan biedt volgens hen alleen mogelijkheden voor grootschalige opstellingen in het buitengebied. Ook wordt gewezen op het Uitvoeringskader windenergie in de Handreiking en beoordeling voor ruimtelijke plannen, dat stelt ten aanzien van windturbines in het buitengebied: een grootschalige opstelling is volgens het streekplan een cluster of lijn van windturbines met een gezamenlijk vermogen van 10 MW of meer. Een dergelijke opstelling bestaat uit minimaal vijf turbines, aldus Natuur en Milieu. Het windmolenpark Scheerwolde bestaat uit vier turbines en is dus volgens Natuur en Milieu Overijssel geen grootschalig windmolenpark. Het gaat hier wel om een grootschalig windmolenpark. Het aantal van vijf molens is niet bepalend. Waar het om gaat is het opgesteld vermogen. Dit moet meer zijn dan 10 MW. Hier is het op te stellen vermogen 12 MW. Het gaat hier om windturbines met een vermogen van 3 MW per molen. Vier turbines is dus ruimschoots voldoende. Natuur en Milieu Overijssel deelt de conclusie dat het windmolenpark landschappelijk inpasbaar is, niet. De onderbouwing dat het goed landschappelijk inpasbaar is doordat gekozen is voor een koppeling met de Scholtensloot vinden zij erg zwak. Vanwege de enorme grootte van de windturbines valt de Scholtensloot op enige afstand hierbij volledig in het niet. Op lokaal niveau is de koppeling met de Scholtensloot wel degelijk aanwezig. Inderdaad op verdere afstand niet. Hier wordt evenwel in de landschapsanalyse ook op ingegaan. Door het geringe aantal turbines is de opstelling ook herkenbaar als zelfstandig element en past goed bij het grootschalige karakter van de polders. Ook is aangegeven waarom niet wordt

8 aangesloten bij de N333 als infrastructureel element. Zie hierboven bij de beantwoording van de reactie van de provincie. Naar aanleiding van deze reactie is er niettemin aanleiding de tekst van de toelichting op dit punt aan te passen ter verduidelijking. Bovendien voert Natuur en Milieu aan dat het Landschapsontwikkelingsplan Steenwijkerland richting wil geven aan de gewenste ontwikkelingen van het landschap en het handhaven en versterken van de landschappelijke karakteristieken. Natuur en Milieu vindt een windmolenpark daar niet in passen, vooral gelet op de nabijheid van omliggende landschappen en natuurgebieden. Het gaat hier om een open veenontginningslandschap De landschapsanalyse geeft aan dat door de plaatsing van het windturbinepark langs de Scholtensloot een landschappelijk lijn uit de periode van inpoldering wordt versterkt. Het windturbinepark voegt hiermee een nieuw lijnvormig landschapselement toe dat past binnen de rationele opzet van het polderlandschap en het zelfs versterkt. Met name dit laatste past goed in het landschapsontwikkelingsplan. Natuur en Milieu Overijssel wijst op het feit dat het beoogde windmolenpark Scheerwolde is gelegen in een weidevogel en ganzengebied en/of gebied voor andere wintergasten. Volgens het streekplan: In deze gebieden kunnen windturbines alleen worden toegestaan langs infrastructuur, die al veel verstoring voor vogels geeft. Wanneer er belangrijke overwegingen zijn om hiervan af te wijken, kunnen ook elders in het gebied windturbines worden toegestaan. Het windmolenpark Scheerwolde is niet gelegen langs infrastructuur die verstoring geeft. Volgens Natuur en Milieu Overijssel zijn er geen belangrijke overwegingen om elders in het gebied turbines toe te staan. Op deze overwegingen is hiervoor al ingegaan bij de beantwoording van de reactie van de provincie. kortheidshalve zij hiernaar verwezen. Zij vinden dat de belangen van twee initiatiefnemers en de bijdrage van duurzame energie opwekking, niet opwegen tegen de aantasting van het landschap en het ontbreken van maatschappelijk draagvlak voor windenergie in de gemeente Steenwijkerland. De provincie heeft een deel van de landelijke taakstelling ten aanzien van windenergie op zich genomen. De gemeente Steenwijkerland als windrijke gemeente moet hier ook aan bijdragen. Het gaat hier om een 20 e eeuws poldergebied dat een dergelijke ingreep relatief goed verdraagt. Verder wijzen zij op de brochure Alles in de wind (ECN/TU Delft), die aangeeft: om risico s te vermijden moeten turbines niet worden geplaatst in vogeltrekgebieden en in belangrijke broed voedselgebieden. Uit het als bijlage bij de plantoelichting gevoegde ecologische onderzoek blijkt dat het plan in dit opzicht aanvaardbaar is. Mede op basis hiervan is er een natuurbeschermingswetvergunning verleend door de provincie.

9 Natuur en Milieu Overijssel geeft aan commentaar te hebben met betrekking tot de ecologische onderzoeken uitgevoerd door Bureau Waardenburg. Zij delen de conclusie niet dat het windmolenpark geen significante effecten heeft. Volgens hen ontbreken hiervoor belangrijke gegevens. De uitgevoerde metingen zijn volgens hen te beperkt om hierover een gefundeerde uitspraak te doen. Deze stellingen zijn onvoldoende onderbouwd. De gegevens en metingen zijn in ieder geval voldoende geweest voor de provincie om een natuurbeschermingswetvergunning te verlenen. Verder wordt aangevoerd dat de berekening van de cumulatie te beperkt is. Andere plannen met betrekking tot windmolenparken, Beulakerpolder en Nieuwveense landen, zouden onvoldoende zijn meegenomen. Gelet op de grotere afstanden en het stadium waarin de plannen voor Beulakerpolder bij Giethoorn en Nieuwveense Landen bij verkeren is het verantwoord dat deze niet zijn meegenomen in de cumulatieve beoordeling. Het windmolenpark Baarlo bij Blokzijl is wel meegenomen in de beoordeling. Andere windmolenparken zijn vooralsnog niet aan de orde. De methodiek van Waardenburg waarbij wordt uitgegaan van achteruitgang is juridisch niet de juiste volgens Natuur en Milieu Overijssel. Deze algemene stelling kan niet goed worden begrepen. Het onderzoek sluit aan bij de wettelijke eisen die de Flora- en Faunawet en de Natuurbeschermingswet stellen. Verder zijn zij van mening dat plaatsing van windturbines tussen twee zeer belangrijke vogelrichtlijngebieden leidt op zijn minst niet tot verbetering en aannemelijk / aangetoond tot verslechtering. De ecologische verbinding tussen de Wieden en de Weerribben wordt vooral voorzien aan de westzijde van Wetering. Het plangebied heeft ook geen status als Natura2000 gebied. Aan de oostzijde worden andere projecten voorzien zoals het woon- en recreatiepark Scheerwolde. Dit kan dus geen reden zijn om dit windmolenpark af te wijzen. Natuur en Milieu Overijssel verzoekt de gemeente het plan af te wijzen met het oog op de aanwezige natuurwaarden en de te ontwikkelen economische lijn waarbij natuur en landschap de ruggengraat van de regionale economie kunnen en blijven vormen. Gelet op de voorgaande beantwoording van de reacties zal de gemeente het plan niet afwijzen. Natuur en landschap is niet de enige motor van de regionale economie.