Provinciale Staten. Partiële streekplan herziening Windenergie. Wij hebben de partiële streekplanherziening windenergie in ontwerp vastgesteld.

Transcriptie

1 Provinciale Staten Postadres Provincie Overijssel Postbus GB Zwolle Telefoon Telefax Uw kenmerk Uw brief Ons kenmerk Datum RWB/2005/ Bijlagen Doorkiesnummer Inlichtingen bij hr. B. Veldboom Onderwerp Partiële streekplan herziening Windenergie. Wij hebben de partiële streekplanherziening windenergie in ontwerp vastgesteld. De streekplanherziening voor windenergie is aangekondigd in het streekplan Overijssel Dit streekplan bevat interimbeleid, waarbij windturbines geplaatst kunnen worden via een afwijkingsprocedure. In het streekplan is definitief beleid aangekondigd waarin de voorwaarden en de gebieden voor de plaatsing van windturbines nader zijn uitgewerkt. Provinciale Staten hebben daartoe op 17 maart 2004 de Startnotitie Streekplan 2000+; partiële herziening windenergie vastgesteld. In november 2004 is een voorontwerp voor de herziening naar de gemeenten gezonden voor ambtelijke consultatie. De ontvangen reacties hebben geleid tot aanpassing van de voorontwerpen; de reacties zijn samengevat in hoofdstuk 3 van het ontwerp. Het ontwerp wordt u hierbij toegezonden. Tevens ontvangt u ter informatie het boekje Alles in de wind, waarin veel voorkomende vragen over windenergie worden beantwoord. De partiële herziening zal van 11 februari tot 10 maart 2005 ter visie liggen. De vaststelling van deze herziening door uw Staten is gepland in september Gedeputeerde Staten van Overijssel, voorzitter, secretaris, ATTENTIE: GEWIJZIGD RABO Zwolle Het provinciehuis is vanaf het NS-station bereikbaar: met stadsbus lijn 1 richting Berkum, halte provinciehuis Bezoekadres Luttenbergstraat 2 Zwolle

2 bij

3 Ontwerp Partiële herziening windenergie Streekplan Overijssel Ruimte, Wonen en Bereikbaarheid januari

4 Colofon Datum januari 2005 Auteurs B. Veldboom M. van Roy Adresgegevens Provincie Overijssel Luttenbergstraat 2 Postbus GB Zwolle Telefoon Fax postbus@prv-overijssel.nl 2

5 Inhoudsopgave 1. INLEIDING Aanleiding en doelstelling van deze partiële streekplanherziening Ambitie en doelstelling Opzet; leeswijzer Procedure 6 2. Wijzigingen in het streekplan Overijssel Resultaten van het gevoerde overleg 15 Bijlage 1 Uitvoeringskader partiële streekplanherziening windenergie 27 3

6 4

7 Inleiding Aanleiding tot deze partiële streekplanherziening In het huidige Streekplan Overijssel is interimbeleid voor windenergie beschreven. Dit biedt mogelijkheden via een afwijkingsprocedure windturbines te plaatsen. In dit streekplan is een herziening aangekondigd, waarin definitief windenergiebeleid wordt aan gekondigd en waarin de voorwaarden en de gebieden voor de plaatsing van windturbines nader zijn uitgewerkt. Provinciale Staten hebben daartoe op 17 maart 2004 de Startnotitie Streekplan 2000+; partiële herziening windenergie vastgesteld. Vooruitlopend op de herziening hebben Provinciale Staten, eveneens op 17 maart, Dedemsvaart-Zuid en Dalfserveld aangewezen als gebieden waar windturbines reeds kunnen worden geplaatst. Ambitie en doelstelling De provincie Overijssel wil het opwekken van duurzame energie stimuleren. In het Milieubeleidsplan is de doelstelling voor het opwekken van duurzame energie geformuleerd 5% in 2010 en 10% in Windenergie is een van de schoonste vormen van duurzame energievoorziening. De provincie wil dan ook de toepassing van deze energiebron bevorderen. Daarnaast wordt ook de ontwikkeling van bio-energie gestimuleerd. Een ander spoor betreft energiebesparing in de gebouwde omgeving. Met deze prioritaire taakvelden wil de provincie haar bijdrage leveren aan de afspraken van het Kyotoverdrag. Met de ondertekening van de Bestuursovereenkomst Landelijke Ontwikkeling Windenergie (BLOW) heeft de provincie Overijssel zich verplicht in 2010 tenminste 30 Megawatt (MW) aan windvermogen te realiseren. Deze overeenkomst is gesloten tussen het Rijk, de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Interprovinciaal Overleg (IPO). Gezamenlijk willen zij in 2010 op land MW opstellen. Ter oriëntatie: een moderne windturbine heeft tegenwoordig een capaciteit van ongeveer 2 MW. De stroomproductie van zo n turbine is vergelijkbaar met het elektriciteitsverbruik van zo n huishoudens. Opzet; leeswijzer In dit eerste hoofdstuk worden de aanleiding, het doel, de opzet en de procedure van de partiële herziening windenergie beschreven. Hoofdstuk 2 bevat de eigenlijke herziening: hierin wordt aangegeven welke onderdelen van het streekplan worden vervangen door een nieuwe tekst. Hoofdstuk 3 geeft een overzicht van het gevoerde overleg over deze herziening. 5

8 In bijlage I is de tekst weergegeven van het concept-uitvoeringskader Windenergie. Deze tekst dient als vervanging van de tekst in de Handreiking en beoordeling voor ruimtelijke plannen (februari 2003). Procedure In maart 2004 hebben Provinciale Staten een startnotitie voor de partiële streekplanherziening windenergie vastgesteld. Deze startnotitie was ook toegezonden aan gemeenten en andere belanghebbenden. De startnotitie was in februari 2004 behandeld door de Provinciale Commissie voor de Fysieke Leefomgeving (PCFL). In november 2004 is een voorontwerp van deze streekplanherziening aan de gemeenten, doelgroepen en andere betrokken organisaties toegezonden voor een ambtelijke reactie. De stukken zijn ook toegezonden aan de leden van de PCFL. In hoofdstuk 3 wordt een samenvatting gegeven van de ontvangen reacties. Met de gevolgde procedure van de startnotitie en het voorontwerp is voldaan aan de verplichting ex artikel 4a. lid 2, Wet Ruimtelijke Ordening. Het ontwerp streekplanherziening windenergie ligt gedurende 4 weken, 11 februari tot en met 10 maart 2005, voor een ieder ter inzage in het provinciehuis en in alle gemeentehuizen in Overijssel. Gedurende de termijn van ter-inzage-legging kan een ieder schriftelijk zijn bedenkingen omtrent deze ontwerpherziening indienen. Brieven met bedenkingen tegen deze ontwerpherziening dienen te worden gericht aan: Provinciale Staten van Overijssel Postbus GB ZWOLLE Ingevolge artikel 4a, lid 5 WRO zullen Provinciale Staten een bijeenkomst beleggen waar belanghebbenden en zij die tijdig een bedenking hebben ingediend, in de gelegenheid worden gesteld met hen van gedachten te wisselen over deze ontwerpherziening (waarschijnlijk rond 22 juni 2005). Naar verwachting zullen Provinciale Staten deze herziening van het streekplan (al dan niet gewijzigd) vaststellen op 14 september Gedeputeerde Staten zullen het uitvoeringskader vaststellen. De partiële streekplanherziening windenergie bevat geen concrete beleidsbeslissingen. Dit betekent dat er geen beroep mogelijk is tegen de vastgestelde partiële streekplanherziening. 6

9 2. Wijzigingen in het streekplan Overijssel Tekst in het streekplan over windenergie (blz. 109) wordt vervangen door: WINDENERGIE Doel- en taakstelling de provincie stimuleert het opwekken van duurzame energie in 2010 is tenminste 30 Megawatt vermogen aan windenergie opgesteld. Het benutten van windenergie levert een bijdrage aan een meer duurzame energievoorziening. De provincie wil dan ook de toepassing van deze energiebron bevorderen. In de Bestuursovereenkomst Landelijke Ontwikkeling Windenergie (BLOW) heeft de provincie met het Rijk en andere overheden afgesproken zich in te zetten voor het realiseren van tenminste 30 Megawatt (MW) in De provincie biedt daarom mogelijkheden voor plaatsing van windturbines in het buitengebied en op grotere bedrijventerreinen Zie kaart 1: Zoekgebieden voor windturbines. Om de belangen van omwonenden, natuur en landschap en andere functies te beschermen zijn voorwaarden, handvatten en aandachtspunten geformuleerd. Het streekplan beschrijft de gebieden en de voorwaarden voor het plaatsen van grote windturbines. Grote windturbines zijn turbines die een vermogen hebben van minimaal 1 MW per turbine. Door alleen grote turbines toe te staan kan, met een beperkt aantal en een beperkt ruimtebeslag, een aanzienlijke bijdrage geleverd worden aan de opwekking van duurzame energie. De plaatsing van kleine windturbines (tiphoogte max. 20 m) valt niet onder dit beleid. De invloed van deze turbines op de omgeving is relatief gering. Gemeenten kunnen hiervoor beleid formuleren. Windturbines die groter zijn dan 20 m (tiphoogte) en een vermogen hebben van minder dan 1 MW zijn niet toegestaan. Gemeentelijke plannen voor windturbines zullen beoordeeld worden aan de hand van de voorwaarden die op hoofdlijnen in deze streekplanherziening beschreven zijn en de aanvullende voorwaarden in het bijbehorende uitvoeringskader (bijlage 1). 1. Windturbines in het buitengebied In delen van het buitengebied kunnen grootschalige opstellingen van windturbines worden geplaatst. De gebieden zijn aangegeven op kaart 1. Een grootschalige opstelling omschrijft de provincie als een cluster of lijn van windturbines met een gezamenlijk vermogen van 10 MW of meer. Ook opstellingen, die ieder afzonderlijk niet grootschalig zijn, maar wel op korte afstand van elkaar staan en waarvan de plaatsing onderling is afgestemd, worden beschouwd als een grootschalige opstelling. Het buitengebied wordt voor windenergie ingedeeld in drie soorten gebieden (zie kaart 1): - zoekgebieden voor windturbines (groen); - zoekgebieden met beperkingen voor windturbines (groen met rood raster); - gebieden die uitgesloten zijn voor windturbines (rood). Voor deze gebieden is beleid geformuleerd dat hierna kort wordt beschreven. In het algemeen moet rekening worden gehouden met landschappelijke aspecten en nabij gelegen functies, zoals natuur, wonen, recreatie en toerisme. 7

10 Zoekgebieden voor windturbines In de groene gebieden op kaart 1 zijn er kansen voor het plaatsen van grootschalige opstellingen van windturbines. Woningen en andere geluidgevoelige bestemmingen kunnen de mogelijkheden in de groene gebieden echter aanzienlijk beperken. Provinciale Staten hebben in maart 2004, in het kader van de Beleidsvisie Noordoost-Overijssel en vooruitlopend op deze streekplanherziening, de gebieden Dalfserveld en Dedemsvaart-Zuid reeds aangewezen voor het plaatsen van grootschalige opstellingen van windturbines. Zie de toelichting op de streekplantekst en de daarin opgenomen detailleringskaart. Zoekgebieden met beperkingen voor windturbines In bepaalde zoekgebieden met natuur- en landschapswaarden kunnen beperkingen gelden voor de plaatsing van windturbines. De beperkingen zijn op kaart 1 met een rood raster aangegeven. Uit een belangenafweging zal moeten blijken of de aanwezige natuur- en landschapswaarden niet wezenlijk worden aangetast. Het gaat om de volgende gebieden: a. Besloten kleinschalig landschap Gezien de schaal van het landschap passen windturbines niet goed in deze landschappen. b. Waardevol ouder landschap De provincie wil het beeld van de oorspronkelijke, kenmerkende elementen en patronen van oude landschappen zoveel mogelijk intact houden. c. Weidevogel- en ganzengebied en/of gebied voor andere wintergasten In deze gebieden kunnen windturbines alleen worden toegestaan langs infrastructuur, die al veel verstoring voor vogels geeft. Wanneer er belangrijke overwegingen zijn om hiervan af te wijken, kunnen ook elders in het gebied windturbines worden toegestaan. d. Nationale landschappen IJsseldelta en Noordoost-Twente Dit zijn de Nationale landschappen zoals deze zijn voorgesteld in de Nota Ruimte. Het al dan niet kunnen realiseren van windturbines in deze gebieden zal moeten worden bepaald binnen de context van het nog te formuleren beleid voor deze gebieden. e. Gebieden grenzend aan gebieden met natuur- en landschapswaarden De plaatsing van windturbines in gebieden grenzend aan, of op korte afstand van gebieden met natuur- en landschapswaarden kan een negatief effect hebben op deze waarden in de nabij liggende gebieden. Gebieden die uitgesloten zijn voor windturbines Gebieden met belangrijke natuur- en landschapswaarden zijn uitgesloten voor windturbines. Deze zijn op kaart 1 aangegeven als rode gebieden. Het gaat om de volgende gebieden: a. Wetlands, Vogel- en Habitatrichtlijngebieden en beschermde natuurmonumenten in het kader van de Natuurbeschermingswet; b. Provinciale Ecologische Hoofdstructuur; c. Zones III en IV van het streekplan. 2. Windturbines op bedrijventerreinen De provincie staat grote windturbines toe op of bij bedrijventerreinen die een omvang hebben van tenminste 40 ha. Daar kunnen dan één of meer windturbines worden geplaatst. Dit geldt ook voor de terreinen die het karakter hebben van een bedrijventerrein en de in de toekomst nog te ontwikkelen bedrijventerreinen. Windturbines op bedrijventerreinen moeten in samenhang worden ontwikkeld met eventuele bestaande of nog te realiseren windturbines in de omgeving. In het algemeen moet rekening worden gehouden met landschappelijke aspecten en nabij gelegen functies zoals natuur, wonen, recreatie en toerisme. 3. Plaatsingsvoorwaarden De provincie spreekt zich niet uit over de exacte situering van windturbines. Gemeenten zullen de initiatieven voor het plaatsen van windturbines beoordelen op basis van een nadere verkenning van de lokale situatie. De initiatieven moeten voldoen aan de voorwaarden in deze streekplanherziening. Daarnaast moeten zij voldoen aan wettelijke voorschriften voor flora en fauna, andere functies en milieuaspecten. Deze zijn opgenomen in het uitvoeringskader (bijlage 1), hierin zijn ook handvatten en aandachtspunten voor een goed landschappelijk ontwerp van windparken opgenomen. 8

11 9

12 10

13 Toelichting 4a Deze tekst moet toegevoegd worden aan T.4. Aandachtspunten Duurzaamheid (blz 175) van het streekplan. In het Streekplan heeft de provincie aangekondigd dat in een partiële streekplanherziening concreter aangegeven zal worden waar in de toekomst windturbines gebouwd kunnen worden. Daarom is in 2001 een provinciebreed onderzoek gestart naar de mogelijkheden. Dit onderzoek is uitgevoerd door Adviesbureau Royal Haskoning. Volgens dit onderzoek liggen vooral in Noordoost- Overijssel mogelijkheden voor grootschalige opstellingen van windturbines. Vervolgens hebben de provincie en de gemeenten in Noordoost-Overijssel (Zwolle, Staphorst, Dalfsen, Ommen en Hardenberg) Haskoning gevraagd in een vervolgonderzoek te bekijken wat in Noordoost-Overijssel de meest geschikte gebieden zijn voor windturbines. De twee meest kansrijke gebieden bleken Dedemsvaart-Zuid en Dalfserveld te zijn. Op basis van de resultaten van het onderzoek heeft de stuurgroep Windenergie in Noordoost- Overijssel de beleidsvisie opgesteld. Hierin zijn naast de kansrijke gebieden ook een groot aantal voorwaarden voor de plaatsing van windmolens opgenomen. Provinciale Staten hebben in maart 2004, in het kader van de Beleidsvisie Noordoost-Overijssel en vooruitlopend op deze streekplanherziening de gebieden Dalfserveld en Dedemsvaart-Zuid reeds aangewezen voor het plaatsen van grootschalige opstellingen van windturbines. Zie detailleringskaart: Kansen voor windenergie in Noordoost-Overijssel (kaart 2) Om initiatieven te stimuleren zijn op deze kaart de gebieden aangegeven waar volgens het eerdergenoemde onderzoek de meeste kansen voor de plaatsing van windturbines liggen. Voor de verdere uitvoering van het nieuwe streekplanbeleid is ook een uitvoeringskader opgesteld. Dit uitvoeringskader dient als vervanging van de tekst in de Handreiking en beoordeling ruimtelijke plannen (februari 2003). 11

14 12

15 13

16 14

17 3. Resultaten van het gevoerde overleg Reacties op het voorontwerp partiële streekplanherziening windenergie Onder Inhoud opmerking zijn de binnengekomen reacties beknopt weergegeven. Inhoud opmerking Reactie provincie Algemeen Veel instanties hebben met instemming gereageerd op het voorgestelde beleid. In de reacties wordt verschillend geoordeeld over de geboden mogelijkheden in het beleid; bepaalde instanties vinden het beleid te ruim geformuleerd, andere vinden het juist te beperkend. Er zijn veel suggesties en detailopmerkingen gegeven om de teksten en de kaarten te verbeteren. Enkele gemeenten hebben meegedeeld dat zij geen (grote) windturbines willen in hun gemeente. Enkele algemene vragen over het windenergiebeleid van de provincie. Er is geen beleid geformuleerd voor duurzame energiebronnen. De provincie biedt te weinig mogelijkheden voor windenergie en het beleid is te restrictief Wij stellen al deze reacties zeer op prijs. In deze reactie worden niet alle kleine tekstwijzigingen vermeld, maar deze zijn wel bij het opstellen van het ontwerp verwerkt. Wij hebben hiervan kennisgenomen. Gemeenten hebben een eigen verantwoordelijkheid ten aanzien van duurzame energie. In de streekplantekst is in het kort de doel- en taakstelling beschreven. De provincie wil met deze herziening gemeenten ruimtelijke ontwikkelingsmogelijkheden bieden voor het plaatsen van windturbines. Belangrijke randvoorwaarde is het behoud van ruimtelijke kwaliteit; het uitvoeringskader geldt hiervoor als richtinggevend. In de inleiding van het streekplan is een korte beschrijving gegeven; deze tekst wordt nu niet herzien. Het beleid is uitgebreider beschreven in het Milieubeleidsplan en in het Plan van Aanpak Energie- en klimaatbeleid Overijssel Met het nieuwe beleid willen wij ruimte bieden voor windenenergie met behoud van de ruimtelijke kwaliteit. Wij verwachten met deze aanpak onze taakstelling van tenminste 30 MW te realiseren en zullen medewerking verlenen als er meer initiatieven blijken te zijn die passen in dit beleid. 15

18 Er zijn zorgen over het voorontwerp i.v.m. negatieve gevolgen voor natuur en landschap. Een taakstelling van MW voor 2010 is zeer goed mogelijk. Als in een kansrijk gebied een initiatief concreet wordt moet er politieke bereidheid zijn tot goedkeuring. Uiteraard hebben wij oog voor deze zorgen. Om de natuur- en landschapswaarden te blijven beschermen hebben wij in het streekplan en het uitvoeringskader uitgebreide voorwaarden, handvatten en aandachtspunten hiervoor geformuleerd De provincie streeft naar een omvang van tenminste 30 MW; als er meer initiatieven zijn die passen in dit beleid dan zullen wij daaraan meewerken. Het belang van windenergie wordt afgewogen tegen de belangen van omwonenden, natuur en landschap. Uiteraard speelt de politieke bereidheid een rol bij besluiten over windenergie. Zoekgebieden in gehele provincie De opgave is te verwezenlijken met clustering in Dedemsvaart-Zuid, Dalfserveld en enkele grote bedrijventerreinen. Eerst Dedemsvaart-Zuid optimaal en grootschalig ontwikkelen voordat elders geplaatst mag worden. Het voorontwerp biedt nog veel ruimte en is onvoldoende sturend. Provincie moet zich beperken tot bovengenoemde gebieden. Deze clustering biedt mogelijkheden voor actieve aanpak en realisering van een positieve, bijzondere ruimtelijke kwaliteit. Anders ontstaat een onsamenhangende plaatsing in het landschap en voor de aanvrager een complex afwegingsproces. Het voorontwerp maakt geen keuzes, is vaag en geeft te weinig duidelijkheid. Veroorzaakt discussies over projecten op niet wenselijke locaties. Met Dedemsvaart-Zuid, Dalfserveld en bedrijventerreinen is 70-80MW mogelijk. Voorkeur voor het aanwijzen van een beperkt aantal grotere gebieden. Onderzoek Haskoning is gedegen basis voor beleid. PS hebben ervoor gekozen mogelijkheden voor windenergie uit te werken voor de gehele provincie. Wij willen ruimte bieden voor grootschalige opstellingen in gebieden waar dit verantwoord is. Het uitvoeringskader geeft handvatten voor het bevorderen van de ruimtelijke kwaliteit en de samenhang, waardoor versnippering wordt tegengegaan. Bovendien geeft het uitvoeringskader ook meer duidelijkheid aan de aanvragers over voorwaarden voor de plaatsing van windturbines. Met het nieuwe beleid willen wij bepalen in welke gebieden wij, na een eerste afweging, mogelijkheden kunnen bieden voor windenergie. In het voorontwerp hebben we een keuze gemaakt voor zoekgebieden, zoekgebieden met beperkingen en uitsluitingsgebieden; het groene gebied kansen zullen we wijzigen in zoekgebieden. Nadere bepaling van de meest gewenste concrete locaties is pas mogelijk met een uitgebreid onderzoek op lokaal niveau. Dit onderzoek zien wij niet als een taak van de provincie, maar van de gemeente. Zie ook antwoord over taakstelling onder Algemeen. Overijssel kent weinig grote gebieden die geschikt zijn, daarom geven wij gebieden aan als zoekruimte voor grootschalige opstellingen. De gegevens uit dat onderzoek zijn gebruikt als een belangrijke basis voor de nieuwe streekplantekst en het uitvoeringskader. A. Streekplantekst windenergie Grootschalige opstellingen, kleine windturbines, MER Aan de streekplantekst toevoegen: een dergelijke opstelling moet bestaan uit minimaal 5 turbines. Het uitgangspunt is grootschalige opstellingen. In het streekplan is dit omschreven als een 16

19 Pag. 1 ook opstellingen die ieder afzonderlijk niet grootschalig zijn beschouwen als grootschalige opstelling. Dit leidt tot versnippering van het landschap. Ook provinciaal beleid formuleren voor kleine windmolens, daarbij tiphoogte lager dan 25m (Groningen hanteert tiphoogte 15 m). Landschap houdt niet op bij de gemeentegrens. In hoeverre is de richtlijn Strategische Milieubeoordeling (SMB) van toepassing? opstelling van 10 MW of meer; in het uitvoeringskader is ter aanvulling aangegeven dat een dergelijke opstelling moet bestaan uit minimaal 5 turbines. Zie ook de reactie hieronder bij B. Uitvoeringskader windenergie. Dit geldt alleen voor opstellingen op korte afstand van elkaar. In ons beleid geven wij de tiphoogte aan (Groningen hanteert ashoogte van 15 m). De max. tiphoogte zullen wij wijzigen in 20 m. Formulering van beleid voor kleine windturbines laten wij over aan de gemeenten. In het nieuwe streekplanbeleid worden kwetsbare gebieden uitgesloten van windenergie. De overgebleven zoekgebieden zijn zo globaal en groot van omvang dat zij niet als kaderstellend voor vergunningen kunnen worden gezien in de zin van de Europese Richtlijn. Gebieden met kansen voor windturbines Windturbines situeren op landschappelijk en economisch meest geschikte locaties. Een analyse van de meest windvriendelijke locaties ontbreekt. De op de kaart aangegeven geschikte locaties binnen onze gemeente zijn landschappelijk zeer waardevol. Ontwikkeling op locaties waardoor versterking van landschapsonderdelen, bv. dijken kan ontstaan. Geen solitaire opstellingen verspreid over de hele provincie. Ziet verschillen tussen gemeentelijk windenergiebeleid en het voorontwerp. Volgens kaartmateriaal wijst provincie gebieden aan als 'kans' voor windturbines die in het gemeentelijk beleid worden uitgesloten. En andersom. Gebieden met belemmeringen positiever formuleren (windturbines kunnen in principe wel, mits voor een goede landschappelijke inpassing wordt gezorgd). De categorie grenzend aan natuurgebieden etc. schrappen; externe buffering moet worden voorkomen. Pag.2 uit een belangenafweging zal moeten blijken dat de aanwezige natuur en landschapswaarden niet Binnen de provincie liggen de meest windvriendelijke locaties in het westen. Bij een grotere ashoogte zijn ook elders windturbines rendabel. Op de kaart zijn gebieden aangegeven die uitgesloten zijn en waar beperkingen gelden. De overige gebieden (groen) zijn kansrijk genoemd; dit wijzigen wij in zoekgebied voor windturbines. We hebben aangegeven dat we willen aansluiten op structuren in het landschap en bij infrastructuur. In het buitengebied zijn geen solitaire windturbines toegestaan. Kans zal worden omschreven als zoekgebied. Het kaartmateriaal van de provincie is met name gebaseerd op de belangrijke natuur- en landschapswaarden volgens het streekplan. In het uitvoeringskader wordt toegevoegd: windturbines worden niet geplaatst in geconcentreerde woonbebouwing inclusief een zone van 500 m. Belemmeringen zullen wij wijzigen in gebied met beperkingen voor windturbines. De beperkingen nemen toe als er een stapeling van waarden is. De categorie grenzend aan willen wij handhaven omdat windturbines van invloed kunnen zijn op natuur- en landschapswaarden. Bij de Vogel- en Habitatrichtlijn is sprake van een beschermingszone; de afstand voor externe werking is afhankelijk van de activiteit, de doelstellingen voor het gebied en de relatie daartussen. Dit is een gebruikelijke formulering om expliciet te maken dat de belangen zorgvuldig zijn 17

20 wezenlijk worden aangetast is een te vage formulering. afgewogen. Gebieden met belemmeringen De waardering waardevol ouder landschap op de kaart komt niet overeen met de werkelijke karakteristiek in het landschap. Het toelatingsbeleid in weidevogel- en ganzengebieden biedt veel ruimte voor initiatieven; voor de gemeente is het daardoor moeilijk eenduidig beleid te voeren. Daarom strakker vasthouden aan langs infrastructuur die al veel verstoring geeft. De aanduiding in het streekplan is voor ons het uitgangspunt. Beoordeling van de locatie moet aantonen of plaatsing mogelijk is. In de startnotitie is hieromtrent vastgesteld: als er belangrijke redenen zijn hiervan af te wijken, kunnen ook elders in het gebied windturbines worden toegestaan. Hiermee wordt gedoeld op de gewenste afstand tot woningen, aanpassen aan natuurlijke of landschappelijke omstandigheden, etc. Windturbines op bedrijventerreinen Plaatsing op of bij bedrijventerreinen. In de toelichting opnemen dat het mogelijk is om bijvoorbeeld een lijnopstelling te plaatsen waarbij een of meer turbines op een bedrijventerrein staan en de overige, in dezelfde lijn, maar dan in het buitengebied. Verzoek om nuanceringen uit Uitvoeringskader op te nemen in streekplantekst. Het gaat om: Mogelijkheden voor plaatsing op of bij bedrijventerreinen, meerdere aaneengrenzende bedrijventerreinen met een gezamenlijke oppervlakte van minimaal 40 ha, waaronder gebieden die het karakter hebben van een bedrijventerrein of in de toekomst nog te ontwikkelen bedrijventerrein. De gemeente zet in op bedrijventerreinen en de zinsnede windturbines op bedrijventerreinen moeten in samenhang worden ontwikkeld met eventuele bestaande of nog te realiseren windturbines in de omgeving. strookt niet hiermee. Akkoord. In het uitvoeringskader opnemen: het is mogelijk om een lijnopstelling of cluster te plaatsen waarbij een of meer turbines op een bedrijventerrein staan en de overige, in dezelfde opstelling, in het buitengebied. Een goede landschappelijke inpassing blijft noodzakelijk. Deze nuancering kan achterwege blijven; bij een ruimtelijke beoordeling wordt geen rekening gehouden met de beheersmatige verdeling. Wij willen een rommelig landschappelijk beeld voorkomen. Als er in de toekomst op een bedrijventerrein een nieuw plan voor een windpark wordt ontwikkeld, moet men ook bekijken of er al windturbines op het bedrijventerrein, of in de omgeving staan of in ontwikkeling zijn. Hiermee moet men dan rekening houden, zodat de afzonderlijke opstellingen elkaar kunnen versterken. B. Uitvoeringskader Windenergie Windturbines in het buitengebied Laat de eis van minimaal 5 windturbines vervallen. Beperk grootschalig tot 10 MW of meer. Projecten die nu in ontwikkeling zijn, gaan vaak uit van turbines van 3 MW en nog groter. Opstellingen van 5 windturbines passen dan al niet meer binnen de Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB). Past een opstelling van 4 turbines van 3 MW in het buitengebied minder goed dan een opstelling van 6 turbines van elk 1,5 MW? Het uitgangspunt is grootschalige opstellingen. Dit zijn opstellingen die een substantiële hoeveelheid windenergie op kunnen wekken. In het streekplan is dit omschreven als een opstelling van 10 MW of meer; in het uitvoeringskader is ter aanvulling aangegeven dat een dergelijke opstelling moet bestaan uit minimaal 5 turbines. Het gaat om een (arbitraire) definitie van grootschalige opstelling. Wanneer er slechts enkele turbines zijn is er geen sprake meer van grootschalige opstellingen. Of dit wel of niet binnen de AMvB (het Besluit voorzieningen en installaties milieubeheer) past, is niet van belang. Zie reactie bij A. Streekplantekst windenergie. 18

21 Gebieden met kansen voor windturbines Pag 2 ; ruime afstand concretiseren. Op de kaart bij het voorontwerp zijn bepaalde gebieden aangegeven als gebieden met kansen, terwijl ze op de kaart van de Beleidsvisie Noordoost- Overijssel waren aangemerkt als geen-kansen (rood). Voorstel: kaart 1 uit de Beleidsvisie opnemen en de genoemde rode gebieden te benoemen als geen kansen. Stemt in met het opheffen van het onderscheid tussen Noordoost-Overijssel en overig Overijssel. Met deze werkwijze wordt meer geredeneerd vanuit de kwaliteit van de initiatieven. We verwijzen hiermee naar de afstand die de AMvB noemt, namelijk 4 maal de ashoogte. Wij zullen kaart 1 uit de Beleidsvisie opnemen in de toelichting van de streekplanherziening en de genoemde rode gebieden benoemen als geen kansen. De bijbehorende tekst in het uitvoeringskader wordt overeenkomstig aangepast. Wij nemen hiervan kennis. Gebieden met belemmeringen In besloten kleinschalig landschap vallen windturbines minder op. Turbines kunnen patronen en elementen in waardevol ouder landschap versterken. Par. 2.3.c: Wat zijn belangrijke overwegingen ; gezien beperkte bijdrage van windenergie, waarom toch optie openhouden in vogelgebieden? Niet wenselijk te plaatsen in alle drie de kansrijke gebieden in Noordoost-Overijssel in verband met vogelwaarden. In vogelgebieden eerst plaatsing vanuit landschappelijke overwegingen onderzoeken, daarna eventuele effecten op vogels bekijken. In welke mate wordt een vogelonderzoek als waar aangenomen. Als er in het streekplan de indicatie weidevogelgebied is vermeld, maar vogelhinderonderzoek toont aan dat er geen knelpunten voor vogels aanwezig zijn, geldt dan de indicatie of het vogelhinderonderzoek? Nationale landschappen niet rekenen tot gebieden met belemmeringen. Gezien de maat, de schaal en de identiteit van kleinschalige landschappen vinden wij dat deze zich in het algemeen niet lenen voor de plaatsing van windturbines. Wij vinden dat de maat en de vormgeving van windturbines in het algemeen niet passen bij de sfeer en identiteit van waardevolle oudere landschappen. In de startnotitie voor de partiële streekplanherziening hebben PS vastgesteld: als er belangrijke redenen zijn hiervan af te wijken, kunnen ook elders in het gebied windturbines worden toegestaan. Hiermee wordt gedoeld op de gewenste afstand tot woningen, aanpassen aan natuurlijke of landschappelijke omstandigheden, etc. Deze optie willen wij open houden, omdat deze gebieden om andere redenen geschikt kunnen zijn voor windenergie. Windenergie wordt hier alleen toegestaan als een vogelonderzoek aantoont dat er geen of zeer beperkt schade voor vogels wordt verwacht. Deze gebieden liggen dicht bij elkaar. Als plaatsing hier aan de orde is, dan zal de plaatsing binnen deze gebieden in samenhang worden bekeken. Er zal hierbij zeker rekening gehouden worden met de aanwezige vogelwaarden. Landschappelijke overwegingen en vogelwaarden worden steeds nadrukkelijk in de beoordeling betrokken. Een vogelonderzoek levert belangrijke informatie voor de afweging in een vogelgebied. Daarnaast worden in de afweging ook andere aspecten opgenomen, zoals landschap e.d. Mogelijkheden in Nationale landschappen worden vooral bepaald door de waarden c.q. de stapeling van waarden in het gebied. 19

22 Wat is korte afstand? Gebieden grenzend aan nader definiëren. In hoeverre zijn gebieden die grenzen aan gebieden met landschaps- en natuurwaarden ook uitgesloten voor windenergie (par. 2.3 e )? Elk gebied grenst wel ergens aan een gebied met natuurwaarden. Neem een maximale afstand op, bijv. binnen 500 meter rondom een gebied met natuurwaarden en/of landschapswaarden wordt nader bepaald of turbines invloed hebben op de waarden van het gebied. De afstand is afhankelijk van de aard van de natuur- en landschapswaarden. Aan korte afstand wordt toegevoegd: of in de nabijheid van. Deze gebieden zijn niet per definitie uitgesloten voor windturbines. Het zijn gebieden waar beperkingen kunnen gelden voor het plaatsen van windturbines. Er moet duidelijk worden gemotiveerd dat windturbines de natuur- en landschapswaarden in vlakbij gelegen waardevolle gebieden niet significant schaden. Windturbines op bedrijventerreinen Par. 3: Worden hier de voorwaarden van par. 2.2 en par. 2.3 bedoeld? Ook bij bedrijventerreinen is maatwerk van belang. Afhankelijk van situatie afwegen op basis van ruimtelijke kwaliteit, naast veiligheid en geluidhinder. Bedrijventerreinen; tenminste 40 ha laten vervallen. Ja, dat klopt. Dit zullen wij verduidelijken. Inderdaad. We voegen hier aan toe: ruimtelijke kwaliteit. Uit landschappelijke overwegingen kiezen wij ervoor om alleen op grotere bedrijventerreinen windturbines toe te staan. Anders zouden er in élke kern een of meer turbines geplaatst kunnen worden. Plaatsingsvoorwaarden a. Voorschriften flora en fauna Europese en landelijke wetgeving moeten worden gescheiden. De Flora- en Faunawet verlangt niet het aantonen van zwaarwegend maatschappelijk belang van windturbines. Het is goed nader te beschrijven wat moet worden verstaan onder significante effecten. b. Voorschriften infrastructuur De mogelijkheden voor windenergie onder de laagvliegroute zijn onjuist weergegeven. De vlieghoogte bij Almelo-Wierden is 300m. c. Voorschriften milieuaspecten Vindt dat nader onderzoek naar de geluidsruimte op bedrijventerreinen moet plaatsvinden. Daarom het woord 'ontstaan' vervangen door 'zou kunnen ontstaan' in de zin Dan wordt de geluidsruimte van bedrijven in ieder geval niet aangetast en ontstaan er wel plaatsingsmogelijkheden voor windturbines. Milieuaspecten; passage over de geluidsmetingen kan vervallen. De soortbeschermende bepalingen uit de Vogelen Habitatrichtlijn (Europees beleid) zijn verwerkt in nationale wetgeving. De term significante effecten komt uit de Europese richtlijn en is niet in het algemeen nader te beschrijven. Dit zal afhankelijk zijn van de omvang en de situering van de windturbines, de doelstellingen voor het gebied en de relatie daartussen. Akkoord. Deze tekst wordt gewijzigd. Akkoord. Deze tekst wordt gewijzigd. Aangetoond is dat het in de WindNormCurve veronderstelde maskerende effect van bomen en struiken zich lang niet altijd voordoet. Het kan s nachts voorkomen dat het op 100 m hoogte stevig waait, terwijl het vlak bij de grond nauwelijks waait. Bomen en struiken veroorzaken dan geen achtergrondgeluid. VROM heeft geconcludeerd dat niet zonder meer mag worden aangenomen dat in alle gevallen maskering door achtergrondgeluid van bomen en struiken 20

23 optreedt. VROM stelt dat een onderzoek naar het windklimaat op de locatie van de geplande windturbines nodig is om de geluidsproductie en de beleving ervan goed te kunnen voorspellen. Milieu effectrapportage (MER) bij 10 of 15 MW? d. Richtlijnen landschappelijke inpassing Windturbines bij gemeentegrens in samenhang ontwikkelen met of laten aansluiten op plannen in andere gemeenten. Par.2.3.c.: Vanwege de turbinehoogte geen landschappelijke inpassing, maar eerder landschappelijk ontwerp. Plaatsing is maatwerk, dus meerwaarde of bedreiging voor het landschap voor elke locatie onderzoeken. Het is niet wenselijk om bij bepaalde infrastructurele werken windturbines te plaatsen. Als deze dwars door landschappelijke elementen lopen, worden ze teveel geaccentueerd. Geen solitaire molens en niet kleinschalig ontwikkelen gezien kwaliteiten van landschappen. Bij richtlijnen landschappelijke inpassing wordt steeds de maat van 4 kilometer aangehouden. Waar komt deze maat vandaan? Par. 4.d: Bij landschappelijke inpassing staat dat een combinatie van een cluster en een lijn of lijnen met een andere oriëntatie niet mogelijk zijn. In veel gebieden bestaat juist een landschappelijke indeling waar verschillende richtingen juist gewenst zijn. Bijvoorbeeld een rand van een industrieterrein, een polder, maar ook bijv. voorkeurslocatie Dedemsvaart. Daar kan prima een cluster van bijvoorbeeld 6 turbines (2 keer 3) en een stukje verder een lijnopstelling van 6 turbines gerealiseerd worden. Ook de studie van Haskoning laat zien dat dit mogelijk is. Ook het feit dat lijnopstelling per definitie dezelfde oriëntatie moeten hebben is erg vreemd. Een landschappelijke inpassing moet juist laten zien wat wel en wat niet kan. Wanneer van tevoren dit soort eisen worden opgelegd wordt de ruimte voor windenergie (zelfs op voorkeurslocaties) wel erg ingeperkt. Gemeente pleit voor grotendeels dezelfde oriëntatie. Dit hangt af van de omstandigheden; een V-vorm of Delta-vorm kan ook passend zijn. Gemeente moet per locatie beoordelen of de opstelling acceptabel is. Bij clustering is strak gridpatroon (geometrisch) niet Toegevoegd wordt: MER-beoordelingsplicht is overeenkomstig hetgeen hierover in het Besluit- MER is opgenomen Dit onderschrijven wij. Gemeenten dienen elkaar te informeren over de plannen. Akkoord. Landschappelijke inpassing wijzigen in landschappelijk ontwerp. Inderdaad is plaatsing maatwerk. Daarom wordt elke locatie afzonderlijk beoordeeld. De plaatsing bij infrastructuur zal per situatie worden bekeken. Dit is ook ons uitgangspunt voor het buitengebied. Op advies van de landschapsarchitect van adviesbureau Haskoning en in overleg met de gemeenten is deze maat opgenomen in het onderzoeksrapport Windenergie in Noordoost- Overijssel. Dit is een afstand tussen verschillende soorten opstellingen. Deze afstand wordt aangehouden uit landschappelijk oogpunt en in verband met de beeldkwaliteit om te voorkomen dat verschillende soorten opstellingen elkaar negatief beïnvloeden. Volgens het voorontwerp kan dit wel als de afstand tussen de opstellingen minstens 4 km is. In het onderzoeksrapport van Haskoning is bij elk voorbeeld van een mogelijke invulling van een meest kansrijk -gebied ook door het bureau gekozen voor opstellingen die globaal/ongeveer dezelfde oriëntatie hebben. Bovendien is er bij elk afzonderlijk voorbeeld sprake van óf lijnen óf clusters. Wij voegen aan oriëntatie toe: globaal/ongeveer. Uitgangspunt is het geometrisch patroon. Als 21

24 noodzakelijk. Juist meer ruimtelijke kwaliteit door aansluiten bij percelering. Er is niet duidelijk aangegeven of er hiaten mogen zijn in een opstelling. Er is alleen gezegd dat dit een negatief effect heeft. Suggesties: bij beeldkwaliteit (blz. 7): - wiekdiameter niet groter dan de mastlengte (niet overdimensioneren ). Landschappelijke inpassing 9blz. 60; bij voorkeur aansluiten bij bestaande opstellingen laten vervallen. Meer nadruk leggen op aansluiten bij bestaande opstellingen ; deze tekst ook opnemen in streekplan. Is aansluiten bij bestaande opstelling in een gebied dat een stapeling van waarden heeft wel mogelijk? Verzoek om mogelijkheden open te houden voor locatie N50-Zuid, mede gezien de geplande aangrenzende ontwikkeling in Gelderland. Het gebied is volgens de kaart een weidevogel- en ganzengebied. Geldt onderlinge afstand 1,5 km ook ten opzichte van Duitse parken en bij plannen voor nieuwe parken die (nog) niet geplaatst mogen worden. Gelijke tussenafstand hoeft niet exact gelijk te zijn. De afstand tot hoogspanningsleidingen op bedrijventerreinen van 250 m is te ruim. 50 m (veiligheid) is voldoende vanuit landschappelijk en stedenbouwkundig oogpunt. Windturbines kunnen juist prima met hoogspanningsleidingen gecombineerd worden; in een dergelijk gebied zijn al hoge elementen aanwezig en zijn mensen daar gewend aan. Wel een veiligheidsafstand aanhouden. landschapsopbouw daartoe aanleiding geeft, kan hiervan worden afgeweken. Wij voegen aan dit punt toe: uitgangspunt. Dit is een richtinggevend aspect. Wij voegen bij beeldkwaliteit toe: Dimensionering. De rotordiameter mag niet groter zijn dan de ashoogte. Uit landschappelijk oogpunt kiezen wij ervoor deze omschrijving niet te wijzigen. Dit is niet uitgesloten, maar wordt bepaald door de specifieke omstandigheden van de locatie, zoals de waarden, de omgeving etc. De locatie wordt beoordeeld volgens de voorwaarden van het streekplan. Voor de beperking in verband met weidevogels en ganzen of andere wintergasten is in het uitvoeringskader aangegeven hoe dit wordt beoordeeld. Daarnaast spelen andere aspecten een rol zoals eventuele aangrenzende locaties. Deze geldt ook ten opzicht van Duitse parken. Bij plannen voor nog niet gerealiseerde turbines moet hiermee ook rekening gehouden worden, tenzij er één opstelling van gemaakt wordt. We streven naar voor het oog een gelijke tussenafstand. Akkoord voor wat betreft bedrijventerreinen. In het buitengebied handhaven wij als richtinggevend een afstand van 250 m. Aan de tekst voegen wij toe: in het buitengebied. Diversen Neem een sloopverplichting op; als na 10 jaar de subsidieregeling Milieukwaliteit ElektriciteitProductie (MEP) vervalt ontstaat het risico dat er nog jarenlang stilstaande turbines nutteloos blijven staan. Onduidelijkheid par. 4: aspecten beeldkwaliteit zijn eerst richtinggevend, later bij aandachtspunten wordt aangegeven dat moet worden voldaan aan voorschriften en richtlijnen. Bij plannen voor windparken ook de Duitse belangen meenemen. In grensgebied liggen erg kwetsbare (natuur- en vogel) gebieden in de Grafschaft Bentheim. In het uitvoeringskader voegen wij bij aandachtspunten toe: Gemeenten kunnen eigenaren van windturbines vragen de turbines te slopen als deze niet meer worden gebruikt. Dit zullen we aanpassen. Bij de formulering van beleid nemen wij naast de Nederlandse belangen ook de Duitse belangen mee. De provincie toetst alleen de plannen die gemeenten bij ons indienen. Wij plannen of bouwen niet zelf, maar scheppen voorwaarden. Gemeenten dienen te overleggen met de Duitse 22

25 Wijst op een windenergiebesluit (met o.a. afstanden van 1000m tot verstedelijkt gebied, 5000m tussen de verschillende gebieden waar windturbines zijn toegestaan) van het Bundesland Niedersachsen. Dit zijn aanbevelingen voor het vastleggen van windenergie-voorrangsgebieden of gebieden die geschikt zijn voor windenergie Recreatieve belangen meewegen in de plaatsing van windturbines. Uelsen heeft opgave t.a.v toerisme. Windenergie schaadt de aantrekkelijkheid voor toeristen van de gemeente Uelsen en omgeving. overheden. Hierover hebben wij een brief d.d gestuurd aan de Overijsselse grensgemeenten (RWB/2004/3852). Hiervan hebben wij kennisgenomen, maar dit heeft geen gevolgen voor onze beleidsvoornemens. Recreatieve belangen maken evenals alle andere belangen deel uit van de totale afweging. In de voorschriften milieuaspecten worden specifieke eisen gesteld, zoals voor veiligheid, geluid en slagschaduw. Windturbines worden geweerd uit gebieden met belangrijke natuur- en landschapswaarden, waar veelal ook recreatie voorkomt. Toegevoegd in uitvoeringskader in inleiding: en andere functies. Kaarten Het is positief dat de nieuwe kaart geen beperkende werking van woningen toont. De kaart suggereert meer ruimte dan er in werkelijkheid politiek en praktisch haalbaar is. Titel van de kaart veranderen en opbouw legenda Kaarten zijn vrij klein en globaal, dus liever een andere schaal en toevoegen gemeentegrenzen. Ziet geen noodzaak in het aanwijzen van gebieden voor bijv. waardevolle jongere landschappen op de beleidskansenkaart. Dit heeft alleen toegevoegde waarde als er in de tekst (landschappelijke inpassing) aandacht aan deze gebieden werd geschonken. De beperkingen als gevolg van woningen blijven wel onverminderd van kracht. Wij wijzigen groen = kansen in: groen = zoekgebied Wij wijzigen: - Titel: Zoekgebieden voor windturbines. - Legenda: groen = zoekgebied windturbines; groen met rood raster =zoekgebied met beperking(en) voor windturbines; rood = windturbines uitgesloten. De kaarten zijn indicatief en geven slechts de hoofdlijnen aan, daarom gebruiken wij deze schaal. De gemeentegrenzen zullen wij toevoegen. Genoemde landschappelijke waarde heeft een rol gespeeld in het onderzoek van Noordoost- Overijssel. 23

26 24

27 Instanties die gereageerd hebben op het ambtelijk voorontwerp Gemeenten, overheden Almelo Dalfsen Deventer Haaksbergen Hardenberg Hof van Twente Kampen Ommen Raalte Steenwijkerland Tubbergen Twenterand Zwolle Provincie Drenthe Provincie Flevoland Samtgemeinde Uelsen Landkreis Bentheim Organisaties GLTO Groeraedt KEMA NMO; mede namens Natuurmonumenten Landschap Overijssel Staatsbosbeheer Oversticht OPG Recron Spoorwind WEOM 25

28 26

29 BIJLAGE 1 Bijlage bij ontwerp partiële streekplanherziening windenergie; ter vervanging van de tekst in Handreiking en beoordeling voor ruimtelijke plannen. CONCEPT UITVOERINGSKADER WINDENERGIE In het uitvoeringskader windenergie geven Gedeputeerde Staten een nadere uitwerking aan het streekplanbeleid. Op basis hiervan kunnen gemeenten beleid ontwikkelen voor de toepassing van windenergie. Ook hanteert de provincie het uitvoeringskader bij de beoordeling van windenergieplannen. De belangrijkste uitgangspunten voor de ontwikkeling van windenergieplannen zijn vroegtijdig overleggen met omwonenden en een goed landschappelijk ontwerp. Na de inleiding volgen de plaatsingsmogelijkheden van windturbines in het buitengebied ( 2) en de plaatsing op of bij bedrijventerreinen ( 3). Tot slot worden de plaatsingsvoorwaarden beschreven ( 4). 1. Inleiding De provincie Overijssel wil het opwekken van duurzame energie stimuleren. Voor windenergie wil de provincie bereiken dat er in 2010 tenminste 30 Megawatt (MW) vermogen is opgesteld. In het Streekplan Overijssel is interimbeleid voor windenergie opgenomen. Daarin is vermeld dat een partiële streekplanherziening het beleid voor windenergie concreter zal formuleren. Met het nieuwe streekplanbeleid biedt de provincie mogelijkheden voor plaatsing van grote windturbines in het buitengebied en op grotere bedrijventerreinen.(zie kaart 1: Zoekgebieden voor windturbines). Om de belangen van omwonenden, natuur en landschap en andere functies te beschermen zijn voorwaarden, handvatten en aandachtspunten geformuleerd. Het nieuwe streekplanbeleid beschrijft de gebieden en de voorwaarden voor het plaatsen van grote windturbines. Grote windturbines zijn turbines die een vermogen hebben van minimaal 1 MW per turbine. Door alleen grote windturbines toe te staan kan met een klein aantal turbines en een beperkt ruimtebeslag een behoorlijke bijdrage geleverd worden aan de voorziening van duurzame energie. De plaatsing van kleine windmolens (tiphoogte max. 20 m) valt niet onder dit beleid. Hiervoor kunnen gemeenten zelf beleid formuleren. Windturbines die groter zijn dan 20 m (tiphoogte) en een vermogen hebben van minder dan 1 MW zijn niet toegestaan. Wanneer verwacht wordt dat de plaatsing van windturbines grote nadelige gevolgen heeft voor het milieu moet een MER worden opgesteld. Gemeentelijke plannen voor windturbines moeten voldoen aan de hoofdlijnen in het streekplan en aan de aanvullende voorwaarden in dit uitvoeringskader. 2. Windturbines in het buitengebied In het buitengebied zijn gebieden aangewezen waar mogelijkheden zijn voor het plaatsen van grootschalige opstellingen van windturbines. Deze gebieden zijn op de hoofdlijnenkaart Zoekgebieden voor windturbines (kaart 1) aangegeven als groene gebieden en groene gebieden met een rood raster. Een grootschalige opstelling is volgens het streekplan een cluster of lijn van windturbines met een gezamenlijk vermogen van 10 MW of meer. Een dergelijke opstelling bestaat uit minimaal 5 turbines. Ook opstellingen die ieder afzonderlijk niet grootschalig zijn, op korte afstand van elkaar staan en in onderlinge samenhang zijn ontwikkeld, worden beschouwd als grootschalige opstelling. De provincie staat in het buitengebied alleen grootschalige opstellingen toe, omdat deze een overzichtelijk en herkenbaar beeld opleveren. Meerdere kleinschalige opstellingen daarentegen leiden tot verrommeling van het landschap. 27

30 Het buitengebied wordt voor windenergie ingedeeld in drie gebieden: zoekgebieden voor windturbines (groen); gebieden met beperkingen voor windturbines (groen met rood raster); gebieden die uitgesloten zijn voor windturbines (rood). Voor deze gebieden is afzonderlijk beleid geformuleerd dat hierna wordt beschreven Zoekgebieden voor windturbines De provincie biedt mogelijkheden voor windenergie in de groene gebieden zoals deze op kaart 1 Zoekgebieden voor windturbines zijn aangegeven. In deze gebieden bevinden zich echter veel woningen en andere geluidgevoelige bestemmingen. In het algemeen plaatst men windturbines op ruime afstand hiervan. Dit beperkt de mogelijkheden voor windenergie in de groene gebieden aanzienlijk. Zie par. 4-c: Voorschriften milieuaspecten. De aangewezen gebieden in Noordoost-Overijssel maken deel uit van het groene gebied. Noordoost-Overijssel Uit onderzoek is gebleken dat in de gemeenten Hardenberg, Ommen, Dalfsen, Staphorst en Zwolle de meeste kansen liggen voor grootschalige opstellingen van windturbines in het buitengebied. Nader onderzoek heeft uitgewezen dat er binnen deze gemeenten vijf kansrijke gebieden liggen. Deze zijn aangegeven op de detailleringskaart Kansen voor windenergie in Noordoost-Overijssel (kaart 2). Provinciale Staten hebben in maart 2004, in het kader van de Beleidsvisie Noordoost-Overijssel en vooruitlopend op de streekplanherziening, de gebieden Dalfserveld en Dedemsvaart-Zuid, reeds aangewezen voor het plaatsen van grootschalige opstellingen van windturbines. Voor de drie andere kansrijke gebieden in Noordoost-Overijssel, Tolhuislanden, Staphorst-Zuid en Nieuwleusen-West, kunnen de betrokken gemeenten plannen voor windturbines toetsen aan de voorwaarden die in het streekplan en in dit uitvoeringskader zijn beschreven Zoekgebieden met beperkingen voor windturbines Naast de gebieden die uitgesloten zijn voor windturbines zijn er gebieden waar beperkingen gelden voor de plaatsing van windturbines. Deze zijn op kaart 1 aangegeven als groen met een rood raster. Uit een belangenafweging zal moeten blijken of de aanwezige natuur- en landschapswaarden niet wezenlijk worden aangetast. Het gaat om de volgende gebieden: a. Besloten kleinschalig landschap Gezien de schaal van het landschap passen grootschalige opstellingen met windturbines niet goed in dergelijke landschappen. Deze gebieden zijn nader omschreven en aangegeven op kaart 8 in het streekplan. b. Waardevol ouder landschap De provincie wil het beeld van de oorspronkelijke kenmerkende historisch-landschappelijke patronen en elementen van oude landschappen zoveel mogelijk intact houden. Zie kaart 12 en bijbehorende tekst in het streekplan. c. Weidevogel- en ganzengebied en/of gebied voor andere wintergasten In weidevogel- en ganzengebied en/of gebied voor andere wintergasten kunnen windturbines alleen worden toegestaan langs infrastructuur die al veel verstoring voor vogels geeft. Wanneer er belangrijke overwegingen zijn om hiervan af te wijken, kunnen ook elders in het gebied windturbines worden toegestaan. Overwegingen om elders in het gebied windturbines toe te staan kunnen zijn: de benodigde afstand tot woningen, het landschappelijk ontwerp, betere alternatieve locaties in de gemeente, enz. De gemeenten zullen - indien nodig - initiatiefnemers vragen een aanvullend vogelonderzoek uit te voeren. Vervolgens wordt bepaald of medewerking kan worden verleend. Zie kaart 7B in het streekplan. d. Nationale landschappen In de Nota Ruimte heeft het Rijk (kabinetsstandpunt) twee gebieden in Overijssel aangewezen als Nationaal landschap. Dit zijn IJsseldelta en Noordoost-Twente. De bijzondere kwaliteiten van het gebied moeten worden behouden of versterkt. Dit houdt in dat de mogelijkheden voor het plaatsen van windmolens vooral worden bepaald door de waarden in het gebied. Het al dan niet 28