SNS Bank Verantwoord Investeringsbeleid. Maart 2014

Transcriptie

1 SNS Bank Verantwoord Investeringsbeleid Maart 2014

2 SNS Bank en verantwoord investeren SNS Bank richt zich op particulieren en het MKB in Nederland SNS Bank richt zich in haar dienstverlening en productontwikkeling alleen op particulieren en het MKB in Nederland. Voor onze werkwijze betekent dit dat wij bij particulieren en het MKB spaargeld aantrekken en dit door middel van hypotheken, investeren in dezelfde doelgroep. Het verkrijgen van een hypotheek voor het MKB geldt uitsluitend voor combinatiepanden. Dit betekent dat het particuliere woongedeelte minstens 60% van de totale waarde moet vertegenwoordigen om voor financiering in aanmerking te komen. SNS Bank verstrekt geen nieuwe zakelijke kredieten aan het Nederlandse midden- en kleinbedrijf SNS Reaal heeft op 30 december 2013 bekend gemaakt dat de aandelen Property Finance per 30 december 2013 worden overgedragen aan de Staat. De Staat zal deze vervolgens onderbrengen bij NLFI (NL Financial Investments). SNS bank verstrekt geen nieuwe zakelijke kredieten aan het Nederlandse midden- en kleinbedrijf. Ook handels- en debiteurenfinanciering, financiering vastgoed- en woningbouwprojecten (waaronder ook financiering van projectontwikkelaars en woningcorporaties) maken geen deel uit van het dienstenpakket van SNS Bank. Na de overdracht van de aandelen Property Finance is er nog een kleine portefeuille zakelijke leningen in beheer. Deze leningen zullen na afloop niet opnieuw worden (her)verstrekt. SNS Bank doet alleen zaken met klanten die beantwoorden aan het SNS REAAL klantacceptatiebeleid. Klanten die volgens dit beleid niet integer zijn, of handelen in strijd met de wet zullen worden geweigerd. Daarnaast stelt SNS Bank vast of een zakelijke relatie een (verhoogd) reputatierisico vormt voor de bank, respectievelijk en in het verlengde daarvan SNS REAAL. Er is sprake van een verhoogd risico op sociaal, maatschappelijk of milieu terrein indien de potentiële klant: betrokken is bij activiteiten die een schending inhouden van de UN Global Compact of de OESO Richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen, betrokken is bij activiteiten die vallen binnen door SNS REAAL aangemerkte sectoren met een verhoogd risico en door een bedrijfsonderdeel van SNS REAAL wordt aangemerkt als een klant met een verhoogd of onaanvaardbaar risico 2

3 SNS Bank en verantwoord investeren SNS Bank gelooft in een duurzame relatie met onze omgeving en onze klanten. Gelijkwaardige relatie met de klant De eerste Nederlandse spaarbank is opgericht in Het doel was de financiële zelfredzaamheid van mensen te bevorderen. Sparen was het middel. We wilden bankieren voor iedereen mogelijk maken. Gelijkwaardigheid in de relatie met de klant ligt hieraan ten grondslag. Daar streven we nog steeds naar. Als Nederlandse bank willen wij dicht bij onze klanten staan. Toegankelijke en transparante producten bieden. Verantwoord ondernemen met respect voor mensen en hun omgeving. Duurzame relatie met onze omgeving Verantwoord ondernemen betekent ook dat we stilstaan bij alle gevolgen van ons handelen. Natuur en milieu moeten ontzien worden en mensenrechten mogen nooit worden geschonden. Daar houden we rekening mee als we investeringen doen en bij onze interne bedrijfsvoering. En we hanteren een duurzaam inkoopbeleid en een duurzaam beloningsbeleid. Een duurzame relatie met onze omgeving komt tot uiting in onze investeringscriteria SNS Bank heeft rondom de thema s mensenrechten, klimaat en biodiversiteit een duurzaam investeringsbeleid geformuleerd. Zo zijn onze klanten ervan verzekerd zijn dat hun spaargeld niet geïnvesteerd wordt in maatschappelijk ongewenste activiteiten en gedragingen of activiteiten waarbij mensenrechten niet worden nageleefd of die het klimaat of biodiversiteit schaden. Gelet op de sterke inperking van het kredietbeleid (wij financieren op beperkte schaal het Nederlandse midden- en kleinbedrijf) is de kans dat SNS Bank daarbij betrokken raakt, overigens gering. SNS Bank verwacht tevens dat potentiele klanten (ondernemingen) de thema s en criteria, zoals genoemd in onderliggend Verantwoord Investeringsbeleid, meenemen in hun inkoopbeleid en werkwijze, en in contracten met onderaannemers en toeleveranciers 3

4 SNS Bank verantwoord investeringsbeleid - Mensenrechten (I) Algemeen SNS Bank draagt binnen haar activiteiten en invloedssfeer, zorg voor het respecteren, beschermen en bevorderen van mensenrechten zoals vormgegeven in het nationaal en internationaal recht. Als er verschil is tussen nationaal en internationaal recht, dan volgen wij de bepaling die het meeste bescherming aan het individu biedt. Mogelijk is het in een land waar een bedrijf actief is, aantoonbaar niet mogelijk zich aan het internationale recht te houden op juridische, sociale of culturele gronden. In zo n geval maakt de selectiecommissie een afweging. De aantoonbaarheid kan op verschillende manieren worden ingevuld. Voorbeelden zijn betrouwbare rapporten van onafhankelijke instellingen. Ondernemingen die zich bewezen stelselmatig schuldig maken aan de onderstaande mensenrechtenschendingen zijn door SNS Bank uitgesloten van investering 4

5 SNS Bank verantwoord investeringsbeleid - Mensenrechten (II) Fundamentele arbeidsrechten SNS Bank investeert niet in ondernemingen die geen gelijke behandeling en non-discriminatie garanderen SNS Bank investeert niet in ondernemingen die geen bescherming bieden tegen uitbuiting van het kind SNS Bank investeert niet ondernemingen die de rechten van werknemers niet naleven SNS Bank investeert niet in ondernemingen die dwangarbeid hanteren. SNS Bank baseert zich op ILO normen. Nationale soevereiniteit en mensenrechten SNS Bank investeert niet in ondernemingen die de nationale soevereiniteit en mensenrechten niet respecteren door het niet volgen van wetgeving SNS Bank investeert niet in ondernemingen die betrokken zijn bij corruptie en/of betrokken zijn bij financiële, milieu en/of sociale schandalen SNS Bank investeert niet ondernemingen waarvan de bedrijfsactiviteiten leiden tot verslechtering van de gezondheid of toename van de armoede SNS Bank investeert niet in ondernemingen die burgerrechten of politieke rechten ondermijnen Controversiële wapens en controversiële wapenhandel Financiering van bedrijfsactiviteiten (zowel productie als handel) in de controversiële wapenindustrie zijn uitgesloten. Controversieel zijn, onder meer, landmijnen, clustermunitie en atomaire, biologische en chemische wapens. SNS Bank sluit bedrijven actief in controversiële wapenhandel ook uit van investeringen. Dit betreft onder andere bedrijven die wapens en wapensystemen, militaire transportmiddelen en andere militaire goederen leveren aan een of meer landen waartegen een wapenembargo (van de VN of EU) geldt, landen die mensenrechten op grote schaal schenden of in een (burger)oorlog verwikkeld zijn, landen die zeer corrupt zijn of landen met een falende/fragiele staat of arme landen die een groot deel van hun begroting aan wapenaankopen besteden. * Voor de beschrijving van wapens en onderdelen van wapens hanteren we de Common Military List of The European Union.Deze lijst wordt jaarlijks herzien. Verder baseren we ons op: Verklaring inzake de Bescherming van Alle Personen tegen Folteringen Andere Wrede, Onmenselijke of Onterende Behandeling of Bestraffing (1975); Statuut van het Internationale Strafhof(Statuut van Rome, 1998); Conventioneel Wapenverdrag (1980). Convention on Cluster Munitions, 2008; Nuclear NonproliferationTreaty, 1970 (kernwapens); Biological and Toxin Weapons Convention, 1975 (biologische wapens); Chemical WeaponsConvention, 1997 (chemische wapens); de Mine Ban Treaty, 1997 (antipersoonsmijnen). Het belangrijkste verdrag is nog in ontwikkeling en wordt naar verwachting in 2012 door de VN aangenomen: het Arms Trade Treaty. 5

6 SNS Bank verantwoord investeringsbeleid - Mensenrechten (III) Productie en leverantie van voor consumenten schadelijke producten Ondernemingen zijn verantwoordelijk tegenover de eindgebruiker van hun producten en diensten: de consument of klant. Dit betreft vooral de veiligheid en gezondheid van de consument.[1] Ook voorlichting over de producten en verantwoord gebruik daarvan valt hieronder. Dat geldt zeker als producten schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid, zoals alcohol en medicijnen. Ondernemingen moeten deze voorlichting afstemmen op hun specifieke doelgroep, bijvoorbeeld ouderen of kinderen. Ook verantwoorde marketing- en reclamecampagnes kunnen hieronder vallen.[2] Sectoren met verhoogde aandacht Vooral de productie en verkoop van consumentengoederen. Dit betreft voornamelijk sectoren die consumenten producten als voeding, elektronica, medicijnen, cosmetica en schoonmaakmiddelen leveren. Criteria voor investeringen in ondernemingen in bovengenoemde sectoren De onderneming produceert geen tabaksproducten of zij behaalt niet het grootste deel van haar totale omzet door verkoop, distributie of handel hierin. De onderneming produceert en/of exploiteert geen gokspelen. Wij rekenen hiertoe ook ondernemingen die gokspelen ontwikkelen en produceren, of casino s exploiteren [3] Er zijn geen ernstige misstanden bekend die de producten van de onderneming hebben veroorzaakt voor de veiligheid of gezondheid van consumenten. De onderneming geeft eerlijke, duidelijke voorlichting over de producten en eventuele risico s. Er zijn hierover geen ernstige misstanden bekend. Als zich een enkel incident voordoet, treft de onderneming direct adequate maatregelen. SNS Bank onderschrijft de volgende standaarden op het gebied van consumentenbescherming: UN Guidelines for Consumer Protection WHO Ethcial criteria for Medical drug promotion WHO International code of marketing of Breast Milk Substitutes UNCTAD Rules or the Control of business Practices 6

7 SNS Bank verantwoord investeringsbeleid - Mensenrechten (IV) Belastingontduiking en corruptie SNS Bank onderschrijft de OESO richtlijnen die ten aanzien van belastingen, corruptie en smeergelden (deze zijn uitgewerkt in zes gedetailleerde richtlijnen) SNS Bank rapporteert transparant over belastingbetalingen per land SNS Bank maakt zich niet schuldig aan corruptie Alle financiële diensten die SNS Bank aanbiedt, volgen zowel de letter als de geest van de belastingwetten SNS Bank investeert niet in ondernemingen die betrokken zijn bij corruptie en/of betrokken zijn bij financiële, milieu en/of sociale schandalen Bronnen [1] Gebaseerd op de OECD Guidelines (richtlijn VIII); GRI (performance-indicatoren voor productverantwoordelijkheid PR1 t/m PR9 en FS16); U.N. Guidelines for Consumer Protection. Consumentenbescherming en productveiligheid zijn sterk gereguleerd in wet- en regelgeving op internationaal en Europees niveau en in laagrisicolanden op nationaal niveau. [2] In de farmaceutische industrie is de beschikbaarheid van goede medicijnen in economisch minder ontwikkelde landen hiervan een voorbeeld. In ons onderzoek gaan we hierbij onder meer uit van de Access to Medicine Index. [3] De EU stelt hierover voor veel producten duidelijke regels. In Nederland houden de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit ( en de Nederlandse Reclame Code Commissie hierop toezicht ( 7

8 SNS Bank verantwoord investeringsbeleid - Biodiversiteit (I) Het thema biodiversiteit geeft aan hoe we via onze investeringen omgaan met milieu en natuur. Hieronder beschrijven wij de activiteiten die bedreigend kunnen zijn voor de biodiversiteit. Daarna volgt een opsomming van de sectoren waar deze activiteiten veel voorkomen. Ten slotte volgen de beoordelingsrichtlijnen waaraan ondernemingen in deze sectoren moeten voldoen om door SNS Bank te worden goedgekeurd. SNS Bank keurt dus die ondernemingen en instellingen goed die met hun activiteiten en binnen hun invloedsfeer geen bedreiging vormen voor de biodiversiteit, of die voldoen aan de beoordelingsrichtlijnen. Richtlijnen zijn voor de SNS Bank niet vrijblijvend. Er kunnen zich in de praktijk echter situaties voordoen waarbij niet letterlijk wordt voldaan aan een gewenste maatregel, maar in de praktijk wel. Ook evolueren richtlijnen en kunnen er nieuwe en betere richtlijnen ontstaan. SNS Bank neemt dit mee in haar beoordelingen. De sectoren die op de volgende pagina s niet genoemd worden, hebben een laag risico om de biodiversiteit te bedreigen. Dat is echter geen absolute waarheid. Het blijft noodzakelijk bij de selectie van ondernemingen en instellingen uit deze sectoren rekening te houden met mogelijke bedreigingen van de biodiversiteit. De ketenverantwoordelijkheid van een onderneming of instelling is gedefinieerd als de activiteiten en invloedssfeer van de onderneming of instelling. Met de activiteiten en invloedssfeer bedoelen wij de onderneming of instelling zelf, en die delen van de keten waarop zij invloed kan uitoefenen of waarover zij zeggenschap heeft. In het algemeen geldt dat ondernemingen die (bewezen en stelselmatig) geen bescherming van het milieu bieden door niet handelen in overeenstemming met nationale en internationale richtlijnen en wetten zijn uitgesloten van investeringen. 8

9 SNS Bank verantwoord investeringsbeleid - Biodiversiteit (II) 1. Verandering van landgebruik (verlies van natuurlijke habitat) Activiteiten die de biodiversiteit bedreigen: De productie of het gebruik van biobrandstoffen van de eerste generatie. Activiteiten die een negatief effect hebben op beschermde of erkende natuurgebieden. Verandering in landgebruik dat negatief uitpakt voor de zogenaamde rodelijstsoorten [1]. Het hoeft hier dus niet te gaan om natuurgebieden, maar het betreft gebieden waar rodelijstsoorten van afhankelijk zijn. Gebruik van hout uit oerbossen. Drooglegging van wetlands (wat ook leidt tot uit-stoot van broeikasgassen). Activiteiten in high conservation value areas (HCVA s). Naast wettelijk beschermde gebieden, gaat het hier om gebieden met een hoge biodiversiteitswaarde die (nog) niet beschermd zijn. Betrokken sectoren: Landbouw, vooral de teelt van soja, palmolie en suikerriet. Veeteelt en viskweek. Mijnbouw, olie en gaswinning Bosbouw, papierindustrie, grootschalige papierverbruikers. De sector biobrandstoffen. Beoordelingsrichtlijn: De onderneming of instelling volgt de IUCN richtlijnen voor Protected Area Management Categories. De onderneming of instelling ontwikkelt geen activiteiten die vallen onder de categorieën I-IV van de IUCN, de UNESCO World Heritage Convention en de Ramsar Convention on Wetlands. De onderneming of instelling herstelt het oorspronkelijke ecosysteem na beëindiging van de activiteiten ter plekke. Geen drooglegging van wetlands. Wanneer de onderneming of instelling hout uit (oer)bossen gebruikt of verhandelt, is dit uitsluitend hout met FSC-keurmerk De onderneming of instelling respecteert HCVA s door palmolie en soja alleen te verbouwen conform de criteria van bijvoorbeeld het Braziliaanse Sojaplatform [2] en de Roundtable on Palmoil (voor palmolie) en alleen biomassa van de tweede generatie te gebruiken. 9

10 SNS Bank verantwoord investeringsbeleid - Biodiversiteit (III) 2. Klimaatverandering Bedreigende activiteiten voor de biodiversiteit: Grootschalig gebruik van fossiele brandstoffen als bruinkolen, kolen, olie en gas; Ontbossing; Producten die in de gebruiksfase veel fossiele energie verbruiken, zoals vervoer over de weg en door de lucht op basis van verbrandingsmotoren. Betrokken sectoren: Elektriciteitscentrales op fossiele energiebronnen. Grootverbruikers van fossiele energie zoals mijnbouw, de exploratie en productie van bruinkolen, kolen, olie en gas, basischemie, basismetaal en de productie van cement. Bosbouwbedrijven, papierfabrieken, grote papierverbruikers (uitgevers). Landbouwbedrijven. Beoordelingsrichtlijn: Geen gebruik van fossiele brandstoffen voor de opwekking van elektriciteit. Geen activiteiten op het gebied van de exploratie en productie van fossiele energie, basischemie, basismetaal en cement. Duurzaam bosbeheer op basis van erkende richtlijnen voor duurzaam bosbeheer, zoals de FSC richtlijnen. Zie voor een meer uitgebreide onderbouwing de Issuepaper Klimaat van ASN Bank 3. Overexploitatie Bedreigende activiteiten voor de biodiversiteit: Handel in, of jacht op bedreigde diersoorten (bijvoorbeeld walvissen) die op de rode lijst staan. Niet-duurzame landbouw, bosbouw, visserij (voor landbouw en visserij zie onze sector specifieke beoordelingscriteria) Betrokken sectoren: Bosbouw, landbouw en visserij. Sector biobrandstoffen. Textielproductie. Luxegoederen. Toerisme. Voedingsmiddelenindustrie. Beoordelingsrichtlijn: Geen gebruik van rodelijstsoorten {1}. Instellingendie zich juist inspannen om bedreigde diersoorten te beschermen door bijvoorbeeld fokprogramma s, vallen hier juist niet onder. Het bedrijf of de instelling moet voldoen aan Cites. Of bosbouw, landbouw of visserij duurzaam is,beoordeelt de SNS Bank op de beschikbaarheid van erkende keurmerken op het gebied van biodiversiteit zoals de keurmerken FSC (Forest Stewardship Council) voor hout en MSC (Marine Stewardship Council) voor vis, of op een werkwijze die daarmee vergelijkbaar is. De productie van commodity s die een grote ecologische impact kunnen hebben, zoals koffie, suiker, soja en palmolie, moet minimaal voldoen aan de best practice codes die voor deze commodity s zijn opgesteld door internationale forums, zoals de Roundtable on Palmoil voor palmolie. 10

11 SNS Bank verantwoord investeringsbeleid - Biodiversiteit (IV) 4. Vervuiling. Bedreigende activiteiten voor de biodiversiteit: Activiteiten die kunnen leiden tot genetische vervuiling, zoals gentechnologie, waarbij genen terecht komen in soorten waarin ze van nature niet voorkomen. Activiteiten waarbij stoffen in het milieu komen waarvan de veiligheid niet is aangetoond. (Zie ook de Issuepaper Mensenrechten voor gevaarlijke stoffen voor de mens.) Activiteiten waarbij stoffen (bijvoorbeeld meststoffen) in zulke grote hoeveelheden in ecosystemen terecht komen, dat deze ze niet of onvoldoende kunnen verwerken. Betrokken sectoren: Landbouw, bosbouw, visserij. Gentechnologiebedrijven. Chemie. Voedingsmiddelenindustrie. Mijnbouw, olie- en gaswinning. Metaalbewerking. Elektronica. Afvalverwerking. Textiel-productie. Beoordelingsrichtlijn: Activiteiten van ondernemingen moeten voldoen aan het Cartagena-protocol. In de praktijk betekent dit dat een onderneming die werkt met genetisch gemodificeerde organismen (GMO), moet voldoen aan de geldende wet- en regelgeving. Geen ongezuiverde lozingen in lucht en water, geen lozingen in de bodem. Bij export van bestrijdingsmiddelen volgt de onderneming of instelling de Rotterdam Convention. Bij chemisch afval volgt de onderneming of instelling de Basel Convention. Bij persistant organic pollutants (POP s) volgt deonderneming of instelling de Stockholm Convention; Bij stoffen die de ozon aantasten volgt de onderneming of instelling het Montreal Protocol. Over de registratie van effecten van chemische stoffen zijn internationaal diverse regels afgesproken, zoals Reach voor de EU en GHS. Wij verwachten dat de onderneming of instelling daaraan deelneemt. 11

12 SNS Bank verantwoord investeringsbeleid - Biodiversiteit (V) SNS Bank beoordeelt ondernemingen en instellingen positief wanneer zij: Beleid hebben geformuleerd op het gebied van biodiversiteit waarbij bovenstaande punten aan bod komen; zij dit beleid monitoren en zij daarover verslag doen conform de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI) op het gebied van biodiversiteit. Compensatie Een onderneming of instelling kan verlies aan biodiversiteit compenseren (sett off). Wij kunnen dat positief beoordelen, mits zij voldoet aan de voorwaarden voor een goede compensatie gebaseerd op het principe van no net loss, geen nettoverlies aan biodiversiteit: Gelijke kwaliteit Bijvoorbeeld: verlies van een wetland op de ene plek kan alleen gecompenseerd worden door de aanleg van een nieuw, vergelijkbaar (oppervlakte, soortenrijkdom) wetland elders. Gelijktijdigheid De tijd tussen het moment dat het ene gebied verloren gaat en de aanleg van het nieuwe gebied mag niet te lang zijn, dat wil zeggen, hooguit enkele jaren. Uitvoering gegarandeerd Afspraken over de uitvoering van compenserende maatregelen moeten voldoende juridisch zijn vastgelegd. Bij de beoordeling van deze punten kunnen wij afgaan op de beoordeling van (lokale) gerenommeerde natuurorganisaties. Het Business and Biodiversity Offsets Programme (BBOP) ontwikkelt methoden en proefprojecten voor compensatie, zoals de BBOP Biodiversity Offset Principles. SNS Bank neemt bij de beoordeling van concrete compensatieprojecten de richtlijnen en inzichten van de BBOP mee. Het is echter te vroeg deze als standaarden te gebruiken. Betrouwbaarheid informatie Lang niet altijd kunnen wij over voldoende betrouwbare informatie beschikken om de criteria voor biodiversiteit met volledige zekerheid te kunnen toepassen. Wij zijn daarbij afhankelijk van de informatie van derden. Als er onvoldoende betrouwbare informatie is over punten die voor de SNS Bank essentieel zijn, zien wij af van een investering. 12

13 SNS Bank verantwoord investeringsbeleid - Biodiversiteit (VI) Extra voorwaarden Bij projectfinancieringen volgen wij, behalve de hiervoor genoemde criteria, tevens de Equator Principles ( Voor biodiversiteit moeten projecten volgens de Equator Principles voldoen aan de IFC Performance Standard 6: Biodiversity Conservation and Sustainable Natural Resource Management. SNS Bank wil niet alleen voorkomen dat zij direct betrokken wordt bij activiteiten die de biodiversiteit bedreigen, maar ook dat zij indirect betrokken raakt bij investeringen in zulke activiteiten. Ten slotte onderzoeken wij of onze investeringen voldoen aan lokale wet- en regelgeving op het gebied van biodiversiteit, zoals de European Habitat and Bird Directive. Wij kunnen projecten ook selecteren omdat ze juist bijdragen aan versterking van de biodiversiteit. Bronnen: IUCN Red List (Januari, 2010), Social Responsibility Criteria for Companies that Purchase Soy and Soy Products, mei

14 SNS Bank verantwoord investeringsbeleid Klimaat SNS Bank visie op klimaatontwikkeling De opwarming van de aarde is onvermijdelijk. Dat is een belangrijk gegeven voor de invulling van het klimaatbeleid van de SNS Bank. Het betekent immers dat ook het opvangen van de gevolgen van de klimaatverandering (bijvoorbeeld droogte, wateroverlast, verlies van biodiversiteit) onvermijdelijk wordt en onderdeel moet zijn van dat klimaatbeleid. Het blijft echter noodzakelijk te voorkomen dat de temperatuurstijging verder toeneemt, want dat vergroot de mogelijkheden voor adaptatie. SNS Bank heeft activiteiten benoemd die wij met onze investeringen willen mijden. Een goede beschrijving daarvan is van belang om voldoende helderheid te verschaffen over het te volgen investeringsbeleid. Met enige nadruk vermelden wij dat het hier alleen de klimaatprestaties betreft, niet alle andere milieu- en mensenrechtenaspecten waarop wij toetsen. SNS Bank maakt gebruik van de kennis en expertise van ASN Bank bij het beoordelen van klimaatprestaties. Klimaatgerelateerde investeringscriteria SNS Bank* Wij mijden als investering de volgende activiteiten die direct en indirect veel broeikasgassen uitstoten: elektriciteitsproductie door middel van bruinkolen, kolen, olie en gas, activiteiten die veel fossiele energie verbruiken, zoals mijnbouw, de exploratie en productie van bruinkolen, kolen, olie en gas, basischemie, basismetaal en de productie van cement; ontbossing; landbouwactiviteiten die sterk bijdragen aan deuitstoot van broeikasgassen door bijvoorbeeld de kap van bossen of verdroging van wetlands; producten die in de gebruiksfase veel fossiele energie verbruiken, zoals vervoer over de weg en door de lucht op basis van verbrandingsmotoren. Biobrandstoffen van de eerste generatie. Tevens mijden wij elektriciteitsproductie met andere negatieve neveneffecten zoals kernenergie Bedrijven of instellingen die relevante CO2 compensatie projecten aanbieden hanteren daarvoor de Gold Standard van het WWF. De relevantie wordt bepaald door onder andere de omvang van een project, de internationale uitstraling en het risicoprofiel * De onderbouwing van de keuze voor deze klimaatgerelateerde investeringscriteria verwijzen wij naar de issue paper Klimaat van ASN Bank. 14

15 SNS Bank verantwoord investeringsbeleid Dierenwelzijn SNS Bank houdt in haar investeringsbeleid rekening met het welzijn van dieren. Dit is niet allen omwille van de dieren zelf maar ook om de mogelijke maatschappelijke gevolgen op het gebied van gezondheid en het milieu. Algemeen Voor alle bedrijven en organisaties waar met dieren wordt gewerkt stelt SNS Bank de eis dat de Five Freedoms van dieren worden gerespecteerd*. Ook dienen bedrijven het welzijn van dieren te garanderen bij activiteiten die educatie- en natuurbescherming tot doel hebben en waarbij op enigerlei wijze (wilde) dieren betrokken zijn (zoals dierentuinen). In ons beleid aangaande landbouw en veehouderij zijn ook (voor die sector specifieke bepalingen) opgenomen met betrekking tot dierenwelzijn. Uitsluitingscriteria SNS Bank sluit ondernemingen die bij de ontwikkeling van niet medische producten gebruikmaken van dierproeven Ondernemingen die wettelijk genoodzaakt zijn voor medische productie dierproeven toe te passen, maar geen transparant beleid hebben dienaangaande en geen alternatieven ontwikkelen Ondernemingen die gentechnologie ten behoeve van medisch-farmaceutisch doelen toepassen op dieren zijn uitgesloten, tenzij een medisch probleem uitsluitend, op het moment van toetsing, opgelost kan worden door gebruik van genetisch gemodificeerde dieren. Tevens wenst SNS Bank geen activiteiten te financieren die tot doel hebben het fokken van pelsdieren. Ondernemingen die dieren inzetten in circussen, dolfinaria exploiteren of vechtwedstrijden met dieren organiseren, worden uitgesloten van investeringen; Ondernemingen die producten vervaardigen die tot stand zijn gekomen met behulp van genetische modificatie van dieren, worden uitgesloten van investeringen; Ondernemingen die handelen in exotische en bedreigde dieren (volgens CITES lijst), worden uitgesloten van investeringen; SNS Bank heeft op dit moment geen onderneming in de portfolio waar (een van de) bovengenoemde activiteiten plaatsvinden. * 15

16 SNS Bank verantwoord investeringsbeleid Sector landbouw en veeteelt Vanuit duurzaamheidsperspectief is SNS Bank van mening dat landbouw nog veel problemen op het gebied van duurzaamheid kent. Het gebruik van genetische gemodificeerde planten en soms zelfs dieren, de verspilling van grondstoffen, het veelvuldige gebruik van gevaarlijke chemicaliën, bedreiging van beschermde natuur en natuurgebieden, dierenleed en de uitstoot van broeikasgassen. Internationaal kent de voedselketen nog vaak structureel slechte arbeidsomstandigheden tot en met kinderarbeid aan toe. Dit alles zorgt ervoor dat wij deze sector grotendeels niet als duurzaam aanmerken. Uitzondering hierop vormt landbouw die is gebaseerd op strikte keurmerk- of certificatiesystemen. De investeringsmogelijkheden in dit relatief kleine segment van duurzame landbouw zijn echter nog erg beperkt. Beoordeling bestaande contracten Alle bedrijven waar met dieren wordt gewerkt moeten volgens het SNS Bank Investeringsbeleid de Five Freedoms van dieren respecteren (zie ook blz. 15). Dit geldt onverkort ook voor de sector landbouw en veeteelt. Bestaande contracten met landbouw en veeteelt bedrijven (voor zover aanwezig) die niet aan onze criteria voldoen, worden gerespecteerd. Met deze bedrijven gaan wij zo nodig in dialoog over hun prestaties op het gebied van duurzame landbouw en veeteelt en trachten wij ze te bewegen om te schakelen naar diervriendelijke productie en duurzame landbouw. De verlening en het verstrekken van nieuwe financieringen aan ondernemingen op het gebied van veeteelt moeten voldoen aan de eisen voor een diervriendelijke productie of binnen een redelijke termijn willen omschakelen naar diervriendelijke productie. Verlening of verstrekken van nieuwe financieringen op het gebied van bijvoorbeeld akkerbouw of tuinbouw moeten voldoen aan de eisen voor een duurzame productie of binnen een redelijke termijn willen omschakelen naar een duurzame productie zoals zijn vastgelegd voor FLO (fair trade labelling organisation), voor de biologische landbouw (zoals het Ekokeur), door Rainforest Alliance et cetera. Tussensegmenten zullen per geval worden beoordeeld 16

17 SNS Bank verantwoord investeringsbeleid Sector Visserij Door de overbevissing wordt een groot aantal vissoorten met uitsterven bedreigd. De hele sector moet drastisch hervormen. Tot op heden kan slechts een dusdanig beperkte groep ondernemingen aantonen dat zij voldoen aan deze bovenstaande criteria (danwel gecertificeerd zijn). Daarom heeft SNS Bank besloten voorlopig niet actief te investeren in de visserijsector. Als wij al willen investeren in visserij, moet een onderneming minimaal voldoen aan de FAO Code of Conduct for Responsible Fisheries (zoals vervat in het MSCI) of aan de International Principles for Responsible Shrimp Farming uit 2006 van onder andere de FAO en WWF. Vanaf het moment dat de visserij sector op grote schaal duurzame visvangst en dierenwelzijn omarmt, zal SNS Bank bekijken of zij zal investeren in de visserijsector. SNS Bank heeft op dit moment geen ondernemingen in portfolio die actief zijn in de sector (internationale) visserij 17

18 SNS Bank verantwoord investeringsbeleid Sector Banken en Verzekeraars SNS Bank gaat relaties aan met (buitenlandse) banken en verzekeraars. Dit is noodzakelijk voor interbancair betalingsverkeer en interbancaire financieringen. \SNS Bank houdt zich hierbij aan de Nederlandse- en Internationale wet en regelgeving. Daarnaast gelden voor interbancaire financieringen de volgende aanvullende criteria: 1. De bank/verzekeraar onderschrijft de UN Global Compact principes en de OESO Richtlijnen; 2. De bank/verzekeraar onderschrijft de UNEP FI en PRI verklaringen 3. De bank/verzekeraar stelt zich ten doel om steeds duurzamer te opereren en heeft een actieplan opgesteld om dat te bereiken. 18