Nieuwjaarstoespraak Gouverneur Theo Bovens, Gouvernement aan de Maas op 2 januari [Gesproken woord geldt]

Transcriptie

1 1 Nieuwjaarstoespraak Gouverneur Theo Bovens, Gouvernement aan de Maas op 2 januari 2017 [Gesproken woord geldt] Het is 2 januari 2017, dames en heren. dus laat mij u Limburg en ál haar bewoners een héél gelukkig nieuwjaar wensen. En ik beloof u: dit wordt een hoopvolle, optimistische toespraak met veel perspectief. Want ik geloof in de kracht van Limburg, in de kracht van Limburgers, in u. En u straks ook.. Maar dames en heren, u weet inmiddels dat u met mij als gouverneur geen nieuw jaar kunt beginnen, zonder eerst een duik in de geschiedenis te nemen. Geen grootse toekomst immers zonder een groots verleden! Dus bent u een beetje voorbereid? Dus als ik 1867 zeg, wat zegt u dan? Ja, in jaar geleden werd het toen nog Hertogdom Limburg op 11 mei om precies te zijn de 11e normale provincie van Nederland; werden we voorgoed onvoorwaardelijk verbonden met de rest van het land Werden we uniek van Nederland, werden we uniek binnen Nederland. En ja, ik weet het, twee jaar geleden vierden we al onze 200 e verjaardag. En drie jaar geleden onze 175 e verjaardag, omdat we toen gescheiden werden van Belgisch Limburg Maar wat u misschien niet of niet meer weet, is dat we toen - in als Hertogdom Limburg óók onder de Duitse Bond werden geschoven En in feite een dubbele nationaliteit kregen.. Tot dus Als die Duitse Bond uiteenspat en Limburg eindelijk in het echt verbonden wordt met Nederland. Niet dat Limburg en Holland elkaar toen hartstochtelijk in de armen vielen. Want zó groot was onze liefde voor Holland niet. De Hollandse munt, de Hollandse taal, de Hollandse gebruiken, we hadden er weinig mee

2 We werden in feite een migrant in eigen land 2 Een eigen land dat overigens óók niet echt hoog over ons opgaf. In 1887 als we al twintig jaar de 11 e provincie zijn schrijven ze nog over ons, ik citeer: Al is hij niet slechter dan de overigen tien, zeker is het, dat die tien hem meestal laten loopen, zoo ze hem niet uitlachen of erger.zulk een eigenaardig kind is in de Nederlandse familie de provincie Limburg Totdat, dames en heren, die overigen tien ontdekken dat het eigenaardige kind stinkend rijk aan kolen is En zo n kind wil je natuurlijk niet langer laten lopen. Niet zo lang je je letterlijk en figuurlijk aan zijn rijkdom kunt verwarmen totdat ook die tijd weer voorbijging Toch, dames en heren, durf ik nu op 2 januari de stelling aan dat 11 mei 2017 in feite niet enkel een Limburgse feestdag moet zijn, maar een nationale Een nationale feestdag omdat Nederland verheugd mag zijn, dat het op die dag voorgoed en onvoorwaardelijk aan ons werd verbonden. Dus, áls we die 150 jarige verbondenheid gaan vieren, dan doen we dat niet enkel in Limburg Nee, die viering beginnen we zelfs in Amsterdam, deze maand in de Amsterdamse stadschouwburg. Want zal ik dit jaar eens in variatie op mijn gebruikelijke historische quizzen een geografische quiz met u spelen? En vooruit, meteen wat voorspellingen doen? Laat ik met een makkelijke vraag beginnen. Waar zijn de snelste mannen van het land geboren? Op de fiets en in de auto?

3 3 Juist: In Limburg. Tom en Max. Respectievelijk Limburgs en Nederlands sportman van het jaar. En ik voorspel u: in 2017 zal er geen Nederlander sneller zijn dan die twee! Nog een makkelijke: Waar staat het beste café van Nederland? In Limburg: In de Karkol in Maastricht En ik voorspel u: de Limburgse gastvrijheid zal ook in 2017 in de top van de ranglijsten terug te vinden zijn. Want: waar schenken ze de allerlekkerste koffie van het land? In Limburg, in Coffee Mundo in Sittard; ga er gerust dit jaar 2017 heen! Waar bevindt zich de absolute logistieke hotspot van Nederland? Ja, ook in Limburg, regio Venlo om precies te zijn En dat zal óók in 2017 zo blijven! En waar bevindt zich het meest veelzijdige tuinbouwgebied van Nederland? Limburg, óók in Noord-Limburg; en al blijft het vreemd dat Nederland de water- en hagelschade in het oosten van Brabant en Limburg niet erkent, onze landbouwondernemers laten zich in 2017 zeker niet kisten. Volgende vraag: wáár ligt de beste wijngaard van Nederland én België? In Limburg! In het Zuid-Limburgs Vijlen, al 1000 en 1 jaar een hechte gemeenschap. En de wijn is in 2017 nog beter op dronk! En wat denkt u is de meest muzikale provincie van het land? Juist, Limburg, méér dan een kwart van álle Nederlandse muziekverenigingen bevinden zich hier in onze provincie, en laat ons vooral niet onze vele muzikale toppers vergeten. Bovendien vormt Kerkrade in 2017 het muzikale hart van de wereld bij het Wereld Muziek Concours, het WMC! En waar ligt de meest internationale universiteit van Nederland?

4 4 Ja, ook in Limburg, bijna de helft van alle studenten van de Universiteit Maastricht komen uit het buitenland; en bijna veertig procent van de academische staf En ik voorspel u verdere groei in 2017, bijvoorbeeld met Britten... En waar in Nederland openden Prins Constantijn en minister Kamp een paar maanden geleden in september - een topcampus voor slimme data en diensten? In Limburg, de Brightlands Smart Services Campus in Heerlen. De vierde Brightlandcampus naast die andere drie in Sittard-Geleen, Venlo en Maastricht, waar ook nieuwe gebouwen en instituten werden geopend. De groei zal in 2017 alleen maar nóg sneller gaan. Dus, welke provincie bevindt zich 150 jaar na die unieke aansluiting bij Nederland nu in de top 3 van de meest innovatieve provincies van het land? Juist, Limburg (met Noord-Brabant en Utrecht), en met de ontwikkelingen in de triple helix-clusters zie ik ons daarbinnen alleen maar stijgen.. En welke provincie behoort er nu ook tot de top drie met de laagste werkloosheidcijfers? Ja, ook Limburg. Wist u dat ook het aantal WW- uitkeringen hier met 8 procent stukken sneller daalt dan het landelijk gemiddelde van 4 procent? En de vraag naar arbeidskrachten groeit maar door. Volgende vraag: waar bloeit de Nederlandse auto-industrie als nooit tevoren? In Limburg. Bij Nedcar in Born groeit het aantal medewerkers van 1500 naar 4000! Dat is meer dan een verdubbeling Met andere VDL-bedrijven heeft ere-limburger Wim van der Leegte al meer mensen in Limburg dan in Brabant voor hem werken. Het is dus een kwestie van geduld, voordat heel VDL Limburgs. En waar ging in 2016 de hoogste toeristische onderscheiding ter wereld de Tourism for Tomorrow Award naar toe?

5 5 Naar Limburg. Parkstad Limburg won deze als allereerste Nederlandse bestemming ooit. En met de vele investeringen in de toeristische sector - van Maasplassen tot leisure, van gastronomie tot verblijfsaccomodaties - blijft heel Limburg in 2017 gastvrijheid uitstralen. En welke provincie maakt Nederland ook echt letterlijk groter? Zonder enig wapengekletter? Ja, wederom Limburg. Omdat wij hier met België een aantal schiereilanden in de Maas ruilen, groeit Nederland met ruim 13 hectare. Per 1 januari En welke provincie maakt kans op de ondergrondse Einstein Telescope, de krachtigste ter wereld, om zwaartekrachtgolven te meten? Ja, Limburg, in het zuiden. En niet alleen vanwege onze unieke bodemsamenstelling, maar ook vanwege de nabijheid van zoveel universiteiten. Zo n telescoop is een enorme banenmagneet, en niet alleen voor de allergrootste breinen zal leren of die Telescope bij Limburg hoort En wáár en dat is dan ook meteen mijn laatste vraag - waar rijdt straks het eerste compleet elektrisch openbaar vervoer? Ja, in Limburg. Met de nieuwe OV-concessie die een paar weken geleden van start ging, rijden binnen tien jaar álle bussen en treinen elektrisch door onze prachtige provincie. Dus dames en heren, als deze quiz ons iets leert, is dat Nederland bijzonder blij mag zijn dat het zich in 1867 met Limburg heeft kunnen verbinden, heeft mógen verbinden. Limburg maakt Nederland zoals ik al een paar jaar achter elkaar beweer immers in alle opzichten écht groter 2017 wordt dus opnieuw een jaar vol mogelijkheden. Bovendien een jaar met een vandaag gestarte - nieuwe provinciebrede organisatie: het nieuwe Waterschap Limburg, opvolger van de waterschappen Roer en Overmaas en Peel en Maasvallei.

6 6 Mét een nieuwe dijkgraaf aan het roer: Patrick van der Broeck, tot gisteren gedeputeerde, die Limburg droog zal houden voor alle Nederlanders die een plek zoeken als de dijken doorbreken. U kunt Patrick vandaag feliciteren met zijn nieuwe baan, want deze receptie is voor alle doeleinden geschikt! En als u dan toch aan het feliciteren bent, dan kunt u óók Hubert Mackus de hand schudden, zijn opvolger als gedeputeerde wordt zijn jaar. Zie, hij blaakt van werklust, energie en plannen. Maar ook dames en heren, wordt 2017 het jaar van de start van Guido Derks, per 1 maart de nieuwe secretaris/algemeen directeur van de Provincie Limburg. U mag deze nieuwjaarsreceptie dus ook als een welkomstreceptie voor hem beschouwen. En dan verzoek ik u vandaag de huidige directeur Ad de Kroon met rust te laten. Hij gaat met volle kracht door tot de laatste dag voor zijn pensioen. Ik zie u graag op vrijdag 24 maart hier terug als we uit dank aan hem wederom een mooie receptie organiseren.. Dames en heren, ik heb het nu over onze successen gehad; u gewezen op mannen die een top-baan krijgen; en ik sta voor u die het over het algemeen ook niet slecht heeft getroffen in het leven Maar het leven onze samenleving bestaat niet enkel uit een aaneenrijging van successen. Natuurlijk streven we vanuit dit huis naar een goed draaiende economie. Niet voor niets blijven we daarin investeren. Met miljoenen. In de kenniseconomie met bijvoorbeeld de 4 Brightlands-campussen, maar net zo goed in de Maakindustrie, de Agro, de Zorg en de Logistiek. Maar het draait niet enkel om economische voorspoed. In deze tijden zou ik zelfs bijna zeggen: It s NOT (only) the Economy, stupid Het gaat anno 2017 ook en bovenal om het overbruggen van de vele en dieper geworden kloven; zoals die tussen mensen Limburgers die meer en minder van de welvaart kunnen profiteren.

7 7 Onze focus moet dan óók liggen op het verbinden en betrekken van álle Limburgers, die in veel meer gelijke mate toegang horen te krijgen tot onderwijs, arbeid en een goede gezondheid. Vandaar dat die miljoeneninvesteringen niet enkel en alleen die economie betreffen; maar net zo goed de Limburgse samenleving. De Limburgse samenleving waarvoor we een stevige Sociale Agenda in de stijgers hebben gezet. Samen met die samenleving Waarbij onze Limburgse samenleving in mijn ogen gelukkig een heel groot voordeel kent. En wel onze ingebakken kracht om te verenigen, te verbinden en te organiseren. Iedere Limburger bezit dat talent, al moet hij en zij daar af en toe wel aan herinnerd worden. Aan de gave om barmhartigheid te tonen. Ook nu het Jaar van de Barmhartigheid is afgesloten. Of misschien: juist nu. Juist nu, om te voorkomen dat 2017 een jaar van de hardvochtigheid wordt. Want ik zei het net al. In deze tijden hebben we te maken met groter en dieper wordende kloven. Kloven die we met man en macht moeten zien te overbruggen. Kloven, tussen meer en minder geslaagden; tussen oud en nieuwkomers; tussen burgers en politiek; en tussen wat nu ook de elite en het volk wordt genoemd. (Het Oekraïne-referendum in eigen land, de Brexit in het Verenigd Koninkrijk, de verkiezingen in de VS, alle drie legden deze laatste kloof genadeloos bloot.) Maar verbinding leggen, dames en heren, start met de wil om die verbinding aan te gaan. Het is niet alleen iets van rechten, maar ook van plichten én van kunnen.

8 8 Daarmee spreek ik de hoop en de overtuiging uit dat wij juist in Limburg en juist in tijden van versnippering en voorspoed, de verbinding weten te leggen in die tweedeling in de samenleving Met aan de ene kant zij die, bij wijze van spreken het touwtje van Terlouw uit alle mogelijke brievenbussen willen laten hangen; en aan de andere kant zij, die alles potdicht willen gooien achter ratelende rolluiken Dames en heren, ik zeg: juist in Limburg, want één van onze grote troeven is en blijft onze grensligging. Onze grensligging die maakt dat we zo dichtbij onze Europese buren wonen. En wij over die open grenzen heen samen met die Europese buren kansen en mogelijkheden kunnen grijpen, waarmee we ons eigen land zozeer kunnen versterken. Ons eigen land een stukje groter maken. Weet u nog: Limburg maakt Nederland groter! Wie in Limburg zou er nu op zitten te wachten dat we opgesloten raken aan de rand van het land waarmee we 150 jaar geleden in het echt werden verbonden Dames en heren, ik begon met het geschiedenislesje over onze unieke verbinding met het Koninkrijk der Nederlanden 150 jaar geleden, maar natuurlijk kan ik ook niet heen om die andere verjaardag: De 25 e verjaardag van het Verdrag van Maastricht op 7 februari van dit jaar. Het geboortecertificaat van de Europese Unie. Juist omdat we hier aan de grens weten dat die Europese Unie niet perfect is; juist daarom grijpen wij de provincie Limburg en de gemeente Maastricht deze verjaardag aan om hier te laten sleutelen aan een beter Europa. Met dat sleutelen aan een beter Europa maakten we op de valreep van 2016 al een begin. Een begin met de herbeleving van de Eurotop van 25 jaar geleden. Die toen op 9 en 10 december hier plaats vond. Hier in deze Feestzaal waar 12 Europese regeringsleiders ooit besloten dat de tijd rijp was voor een meer verenigd Europa.

9 9 Wij hebben die top herbeleefd met mensen van toen en van vandaag, zoals Jean-Claude Juncker, Martin Schulz en Jeroen Dijsselbloem, en samen met vele criticasters geconstateerd dat het meer verenigde Europa niet heeft gebracht wat die 12 regeringsleiders toen voor ogen hadden... Op 7 februari op de 25 e verjaardag van het Verdrag is het dan de beurt aan de jongeren. Duizenden jongeren uit heel Europa komen dan naar Maastricht om hun toekomstvisie te delen. Hun toekomstvisie over het Europa dat zij La Génération Maastricht niet anders kennen dan het Verenigd Europa waarin zij zijn geboren en opgegroeid. Plus, speciaal voor de burgers van onze meest zuidelijke Euregio Maas-Rijn organiseren we op 6 mei een Burgertop. Waar Limburgers sámen met hun meest directe Europese buren in gesprek gaan over de toekomst van hun Europa Een Burgertop die wordt voorafgegaan met 5 zogenaamde regiotafels in Aken, Genk, Luik en Maastricht Regiotafels waaraan iedereen - ja dus óók u - kan aanschuiven om mee te praten hoe we Europa kunnen verbeteren en dichter bij de burger brengen Net zoals alle Limburgers ja dus óók u - kunnen meepraten over de Limburg Agenda, over hoe we onze provincie juist in dit 150 e jubileumjaar samen nóg beter kunnen maken. Dames en heren, u hoorde het al zachtjes op de achtergrond: het Ode an die Freude met die hoopvolle wens Alle Menschen werden Brüder. Laat ons dit ook blijven hopen voor dit jaar dat vandaag nog geen twee dagen oud is Dames en heren, ik rond af. U bent van mij ook een ander lied gewend.

10 10 Een lied dat net zo verbindt, en wel iedereen die zich in zijn hart en in zijn ziel verbonden voelt met deze provincie, centrum van het oude Europa, en al 150 jaar de uitgestoken hand van Nederland, die toegevoegde waarde heeft voor álle Nederlanders. Ik bedoel dus Limburg, waarin ik nu voor de 6 e keer, de laatste keer in deze benoemingsperiode, mijn vertrouwen en perspectief mag uitspreken. Al die Limburgers, zij die hier al generaties wonen, en zij die de afgelopen maanden hier hun thuis opbouwen, voelen zich verbonden in dat ene lied. (Limburgs volkslied gezongen door gelegenheidsensemble Syrische Limburgers) Dames en heren, Laat deze bijzondere uitvoering de toon zetten voor een prachtig Een bijzondere uitvoering, gezongen door ons allen, maar gespeeld door nieuwe Limburgers die ook hun uiterste best doen zich het Bronsgroen Eikenhout eigen te maken Niet iedereen kon Onze Lieve Heer hier geboren laten worden, maar als je er nu niet woont, dan is het je eigen schuld. Deze musici hebben de juiste keuze gemaakt! Zij wonen allen in Limburg van Venray tot Maastricht. Ik wens u allen opnieuw een mooi, gezond, en Zalig Nieuwjaar. Proost, santé! (Als epiloog: Dames en heren, deze verjaardag, de viering van deze unieke verbinding, vonden we overigens ook een eigen smoel verdienen. En dat leek ons wel een aardige uitdaging voor de studenten van Academie Beeldende Kunsten van de Hogeschool Zuyd. Uit de inzendingen hebben we er drie geselecteerd en ook u willen we vragen welke van die drie dit jaar het smoel gaat vormen voor deze unieke verjaardag. De stemkaarten liggen voor u klaar. Of u stemt later via onze website Dat kan nog tot 14 januari)