INGOnderneming. "Wij zien ramen en deuren anders" Eugène Alen Belisol. Is uw onderneming er klaar voor? Human resources Welke bonuspolitiek aannemen?

Transcriptie

1 HET MAGAZINE IN HET HART VAN DE ONDERNEMING oktober december 2010 Crisiscommunicatie Is uw onderneming er klaar voor? Human resources Welke bonuspolitiek aannemen? SEPA Direct Debit Invoering van de Europese domiciliëring Eugène Alen Belisol "Wij zien ramen en deuren anders" Ontdek het e-magazine van ING Onderneming op

2 inhoudstafel PORTRET VAN EEN ONDERNEMER 06 Belisol: deuren en ramen anders zien In drie decennia, heeft Belisol zich opgewerkt tot marktleider van deuren en ramen in België. Haar toekomstplannen zijn al even ambitieus. HET MAGAZINE IN HET HART VAN DE ONDERNEMING OKTOBER DECEMBER FAQ Documentair krediet: beveilig uw internationale contracten Voert u dikwijls internationale handelstransacties uit? Maak ze veiliger en doeltreffender. CRISISCOMMUNICATIE Is uw onderneming er klaar voor? HUMAN RESOURCES Welke bonuspolitiek aannemen? SEPA DIRECT DEBIT Invoering van de Europese domiciliëring "Wij zien ramen en deuren anders" Ontdek het e-magazine van ING Onderneming op EUGÈNE ALEN BELISOL # 193 oktober december REDACTIECOMITE G. De Muylder, V. Dumont, A. Janssens, V. Thielemans, A. Van Brakel, L. Violon, F. Wauters HOOFDREDACTrice V. Thielemans oktober > december 2010 # PORTRET VAN EEN ONDERNEMER FISA Group: beurzen zijn volwaardige media In 2003 nam Philippe Lhomme de teugels van Batibouw in handen. Zijn ambitie: van zijn onderneming een belangrijke speler maken op de markt van beurzen en tentoonstellingen. 13 ING, UW PARTNER SEPA Direct Debit: een domiciliëring op Europese schaal Als tweede luik van een ambitieus Europees programma voor de harmonisatie van het betalingsverkeer, heeft SEPA Direct Debit in België zijn eerste stappen gezet. 16 KMO'S DAG IN DAG UIT Crisiscommunicatie: beter voorzien dan genezen! Investeren in crisiscommunicatie kan een kmo behoeden voor heel wat onaangename verrassingen. Een onontbeerlijke stap? DE MENS IN HET HART VAN DE ONDERNEMING 19 Bonussen: hoe kan u uw verdienstelijke medewerkers belonen? De fiscus is niet altijd meegaand wanneer een werkgever een ijverige werknemer wil belonen. Wat zijn de interessantste mogelijkheden? INITIATIEVEN ING ontmaskert Ensor: de Prins der schilders in de picture Geheimzinnig, sarcastisch, geïnspireerd, trouw aan zichzelf: dat is de James Ensor die de bezoekers van de volgende ING tentoonstelling in Brussel zullen ontdekken. REDACTIe C. De Kock, M. Garteiser, F. Lambert, L. Mathieu, P. Segaert, M. Vandamme, F. Wauters FOTO S Belisol, L. Bazzoni, ING, Fotolia, istockphoto, F. Raevens LAY-OUT M. Bourgois, C. Harmignies ING ONDERNEMING Reproductie is toegestaan, mits bronvermelding. Alle rechten voorbehouden voor de reproductie van foto s, de lay-out en de illustraties, die eigendom zijn van Elixis. ING-Onderneming paraît également en français. ISSN-nummer: CONTACTPERSOON ING V. Thielemans Marnixlaan Brussel Tel: Fax: vicky.thielemans@ing.be Website: GRATIS ABONNEMENT REALISATIE ELIXIS bvba Rodenbachstraat Brussel Tel: Fax: info@elixis.be VERANTWOORDELIJK UITGEVER Ph. Wallez ING België nv Marnixlaan Brussel RPR Brussel BTW BE BIC (SWIFT): BBRUBEBB Rekeningnummer: IBAN: BE

3 [ edito ] Het herstel begeleiden Reporters Beste ondernemer, Ik hoop dat u net als ik een deugdzame vakantie achter de rug hebt. Na een rustpauze is het altijd aangewezen om een stand van zaken op te maken. We zien de laatste maanden hoe langer hoe meer tekenen van herstel. Het merendeel van de ondernemingen heeft gepaste maatregelen genomen om zich aan te passen aan de nieuwe omgeving en de diverse overheden in binnen- en buitenland spelen hun rol in het ondersteunen van het financiële systeem. Zo creëren alle actoren de basis tot hernieuwde economische ontwikkeling. Tijdens de crisis is ING nooit afwezig geweest, we hebben geduldig aan de zijde van onze ondernemingspartners gewacht op het hernemen van de groei. Nu deze positieve ontwikkeling haar eerste stappen begint te zetten, is ING dan ook volledig klaar om de reis te begeleiden. Naast haar lokale aanwezigheid speelt ING ook de troef uit van haar internationale bekendheid. België is en blijft dan ook een economie gericht op de export. ING stelt daar een netwerk van 22 internationale kantoren tegenover dat onze klanten bijstaat bij hun expansie in het buitenland. ING heeft ruime ervaring in het optimaliseren van rekeningen, betaalstromen en thesauriebeheer in een wereldwijde context. Tevens zijn we voorloper op het gebied van domiciliëringsdiensten op basis van de nieuwe Europese norm (SEPA). Ten slotte bieden we in een groot aantal landen oplossingen aan voor exportfinanciering en het financieren van materiële activa. Waar de ontwikkeling van uw bedrijf u ook naartoe brengt, ING zal klaarstaan met een antwoord op uw financiële behoeften. Naast haar lokale aanwezigheid speelt ING ook de troef uit van haar internationale bekendheid oktober > december 2010 Luc Truyens Directeur België Ondernemingen & Institutionelen ING Onderneming bestaat voortaan ook als e-magazine. Om de digitale versie van onze artikels te lezen en om de videoreportages met portretten van ondernemers te bekijken, kunt u surfen naar. # 193 U wilt reageren op een bepaald artikel of ons gewoon een vraag stellen? Stuur dan een naar ing-onderneming@ing.be. 03

4 News istockphoto economie ING buigt zich over de toekomst van de Belgische havens Op 17 juni jongstleden heeft ING de resultaten openbaar gemaakt van een studie over de ontwikkeling van de Belgische havens in de loop van het komende decennium. Volgens dit onderzoek zou het scheepvaartverkeer tussen 2010 en 2020 met 3,5% moeten groeien, maar onze vier zeehavens Antwerpen, Gent, Zeebrugge en Oostende zullen rekening moeten houden met de concurrentie van de havens van Rotterdam en Bremen. Het risico op onderlinge concurrentie is bovendien ook aanwezig. Tijdens het volgende decennium zullen de selectiecriteria van de ondernemingen uit vier thema's bestaan: veiligheid, deskundigheid van het personeel, integratie van de bevoorradingsketen en de politiek inzake milieuoverlast. Om voordeel te halen uit de marktontwikkeling, raden de INGexperts aan een geïntegreerde havenstrategie te ontwikkelen om de interne concurrentie te verminderen en om elke haven de kans te geven zich in een bepaald segment te specialiseren. Het moet de bedoeling zijn om op deze manier toegevoegde waarde te creëren. Familiebedrijven De opvolgers opleiden om de fakkel over te nemen In België zijn meer dan 70% van de ondernemingen familiebedrijven. Over tien jaar zal zeker één derde van deze ondernemingen door iemand anders worden geleid: dat zijn dus meer dan overnames per jaar! 45% van de bedrijfsleiders is nu inderdaad ouder dan 50 jaar. Toch heeft 55% van die groep nog geen plannen gemaakt voor de opvolging. Bovendien heeft de meerderheid geen enkele opleiding gepland voor de opvolgers! Gelukkig beginnen heel wat bedrijfsleiders de nodige schikkingen te treffen om de fakkel aan de jongere generatie door te geven. Om deze mensen te helpen steunt ING de initiatieven van het Instituut voor het Familiebedrijf en het Institut de l Entreprise Familiale. Deze instellingen organiseren opleidingen om toekomstige bestuurders te helpen bij de voorbereiding van de opvolging binnen het familiebedrijf. De 'Opvolgersacademie' en de 'Académie des Successeurs Familiaux' zijn onlangs gestart. Ze bieden thematische modules aan die geleid worden door ervaren professionals. Die zullen de deelnemers niet alleen helpen nadenken over de thema's, ze zullen ook tips geven om de overdracht professioneel te organiseren. Deze sessies zijn voor de deelnemers bovendien een uitstekende gelegenheid om hun netwerk uit te breiden. Info: istockphoto Een recente administratieve rondzendbrief verduidelijkt de aftrekbaarheidsvoorwaarden van de inmiddels beroemde ecocheques voor de ambtenaren van de fiscale administratie. Die voorwaarden bepalen onder meer dat ecocheques op naam staan en dat hun toekenning moet voorzien zijn in een collectieve arbeidsovereenkomst of, bij gebrek daaraan, in een individuele overeenkomst. Die vermeldt de nominale waarde van de ecocheque (max. 10 per cheque), alsook het aantal keren per jaar dat de ecocheques worden toegekend. De cheques mogen geen loon, premie of bestaand voordeel vervangen. Bovendien mag het totale toegekende bedrag niet hoger zijn dan 125 voor het aanslagjaar 2010 en 250 voor het aanslagjaar De administratie herinnert er bovendien aan dat door het niet-naleven van deze verplichtingen de ecocheques kunnen worden omgedoopt tot voordelen van alle aard, die voor de werknemer belastbaar 04 zijn. Een onaangename verrassing die van een beloning een straf zou maken! Neem dus uw voorzorgen en zorg ervoor dat aan alle voorwaarden voldaan is. Fiscaliteit Ecocheques: let goed op de voorwaarden! Het nietnaleven van de wettelijke verplichtingen kan de ecocheques omdopen tot voordelen van alle aard

5 De RSZ heeft onlangs zijn eigen regels vastgelegd voor het privégebruik van bedrijfsgsm's Fiscaliteit Bedrijfs-gsm's: de RSZ legt een forfaitair voordeel vast Op 12 maart 2010 besliste de Ministerraad van de ontslagnemende regering haar ontwerp van KB betreffende bedrijfs-gsm's in te trekken. Daarin werd het forfaitaire bedrag vastgelegd van het voordeel van alle aard voor het privégebruik van een bedrijfs-gsm door een werknemer. De RSZ heeft nu zijn eigen regels vastgelegd. We onderscheiden drie mogelijke gevallen: het privégebruik van de gsm is verboden. Het bedrijf controleert dit verbod en neemt sancties bij overtredingen. In dit geval is geen bijdrage verschuldigd; de werkgever staat het privégebruik toe en legt een systeem vast dat een duidelijke opsplitsing mogelijk maakt van dat privégebruik, met inbegrip van de facturatie daarvan aan de werknemer. Geen enkele bijdrage is verschuldigd, tenzij de RSZ niet akkoord gaat met de afgehouden bedragen. In dat geval wordt het toegekende voordeel forfaitair geschat op 12,50 per maand; de werkgever staat het privégebruik toe, maar gebruikt geen systeem om een onderscheid te maken tussen privé- en professioneel gebruik. Het voordeel wordt dan forfaitair vastgelegd op 12,50 per maand per werknemer. Op dat voordeel moeten bijdragen worden betaald met terugwerkende kracht. Opgelet: in geval van regularisatie bedraagt de niet-verjaarde periode drie jaar voor de RSZ. Bovendien gaat een ambtshalve regularisatie steeds gepaard met de aanrekening van bijdrageopslagen (10%) en verwijlintresten (7% op jaarbasis) op de niet-aangegeven bijdragen. Internationaal Aan de zijde van de ondernemingen in Luxemburg Ondernemers die in het Groothertogdom Luxemburg zaken wensen te doen, kunnen eveneens op ING rekenen. De European Business Desk in Luxemburg zal hen daarbij begeleiden en zal hen alle bank- en financiële diensten aanbieden die voor hun activiteit noodzakelijk zijn. Info: Anne Chavee, European Business Desk Manager, ING Luxemburg, tel.: , anne.chavee@ing.lu. Trends Business Tour Trends en ING zetten succesvolle ondernemingen in de kijker Tijdens de komende kwartaal, verzorgen ING en het weekblad Trends de organisatie van Trends Business Tour. Tijdens deze reeks bijeenkomsten, worden Belgische kmo's, door Trends voor het voetlicht gebracht en in de bloemetjes gezet. In elke provincie, selecteert een jury bestaande uit journalisten van de Trends-redactie drie verdienstelijke ondernemingen in de volgende categorieën: Innovatie, Export en Duurzaam Management. In partnerschap met ING, worden de geselecteerde ondernemingen daarna voorgesteld in Trends en op zakenzender Kanaal Z. In elke provincie, wordt in samenwerking met de plaatselijke overheid een evenement georganiseerd ter ere van de drie ondernemingen. Fotolia Fotolia M&A ING begeleidt de overdracht van Activity XL Activity XL, een groep rusthuizen in de regio Hoei, werd op 1 juli laatstleden overgenomen door een groep afkomstig uit Frankrijk. Activity XL beheert 129 bedden verdeeld over twee rusthuizen. De transactie betreft zowel de gebouwen als de uitbating. De Franse koper, die op de Belgische markt actief is sinds 2009, rekent op een tweecijferige groei en hoopt tegen bedden te beheren. ING was betrokken bij alle aspecten van de operatie, gaande van het beheer van de transactie tot de financiering van de aankoop. De bank speelde eveneens een rol bij de belegging van de door de verkoper geïnde bedragen. Info: Pieter-Jan Vandewalle, Head of Mergers & Acquisitions Midcorporates, ING Belgium, pj.vandewalle@ing.be. oktober > december 2010 # 193 Info: 05

6 Portret van een ondernemer D.R. U vindt de video van deze reportage in ons e-magazine op In drie decennia tijd groeide Belisol uit tot Belgisch marktleider in ramen en deuren. Sinds mei 2010 gooit het zich ook op de markt van zonnepanelen en andere systemen voor duurzame energie. Belisol Deuren en ramen anders zien Frédéric Raevens "Het unieke van Belisol", vermeldt zaakvoerder Eugène Alen, "was dat de klant destijds al de ramen en deuren zelf kon zien alvorens zijn keuze te maken". Een ononderbroken groei 1977 Opening eerste showrooms in Brussel en Hasselt Opening showroom in Antwerpen Creatie franchisesysteem Uitbouw netwerk Nederland Eerste toonzalen in Frankrijk Belisol start eigen productie ramen en deuren Belisol biedt ook zonnepanelen aan. De hoofdactiviteit van Belisol is sinds jaar en dag de verkoop en de installatie van ramen en deuren. Samen zijn die twee goed voor 80 tot 85% van de omzet. De overige 15% bestaat uit de verkoop van garagepoorten en van rol- en sierluiken. De producten worden aangeboden in kunststof (pvc), aluminium en hout. Al van bij de start van Belisol is de leiding ervan in handen van Eugène Alen. De Hasselaar begon zijn carrière als advocaat voor een Duitse ramen- en deurenfabrikant. Maar dat bleek hem niet echt te liggen: als volbloed verkoper wilde hij zich kunnen uitleven op commercieel vlak. Hij belde Guy Lambin, een isolatiespecialist uit de omgeving van Brussel en een vroegere kennis, met de vraag of ze geen zaak konden beginnen. Eerste innovatie: showroom Samen ontwikkelden Eugène Alen en Guy Lambin een revolutionair concept voor de toenmalige ramenen deurenmarkt. Tot 1977 werden ramen en deuren verkocht op basis van een loutere beschrijving. Klanten konden pas bij de installatie de ramen of deuren vastnemen die ze eigenlijk gekocht hadden. Met de opening van een eerste showroom in Brussel in augustus 1977 gooide Belisol die oude visie helemaal om: het toonde particuliere klanten hoe ramen en deuren er bij hen thuis zouden uitzien. Na een eerste winkel met showroom in Brussel volgde snel Hasselt en in 1981 kwam er ook in Antwerpen een toonzaal. Daar trok Belisol een derde vennoot voor aan, Theo Debacker. Elke vennoot had de leiding over één Belisolwinkel.

7 Tweede stap: franchisering De omzet van de drie Belisolwinkels groeide de jaren daarna gestaag verder, maar in 1993 kwam er een stroomversnelling. Belisol stapte toen immers over op het franchisesysteem. Het was de beste optie om Belisol te laten groeien, want hoe groter de omzet werd van onze winkels, hoe complexer het werd om de plaatsing en de levering te beheren, legt Eugène Alen uit. Binnen het franchisesysteem is elke ondernemer verantwoordelijk voor zijn eigen project en blijven we heel dicht bij de klant. Die manier van werken wordt geapprecieerd door de klanten. Als jurist ben ik er trots op dat geen enkele klant een rechtszaak heeft lopen tegen ons. Frédéric Raevens Belisol in cijfers 75 toonzalen in België, Nederland en Frankrijk. 700 medewerkers. 178 montageploegen van telkens twee medewerkers. Belisol plaatst dagelijks 800 ramen en deuren. Belisol bevoorraadt klanten per jaar. 99 miljoen geconsolideerde omzet. Internationalisering Vanaf 1994 begon Belisol ook geleidelijk aan de Nederlandse markt aan te boren. In 2003 volgde Frankrijk. De stap naar het buitenland was niet meer dan logisch: in België waren we ongeveer uitgewerkt, legt Eugène Alen uit. België was verzadigd met Belisolwinkels, de uitbreiding naar het buitenland bood nieuwe groeikansen. Vandaag hebben we in België, Nederland en Frankrijk samen 75 toonzalen of verkooppunten. 178 montageploegen plaatsen dagelijks 800 ramen en deuren. Elke montageploeg is gelinkt aan een winkel, opnieuw om de afstand naar de werf zo klein mogelijk te houden en de structuur niet te zwaar te maken. Belisol is ondertussen uitgegroeid tot veruit de grootste speler op de Belgische ramen- en deurenmarkt. Er bestaan geen precieze cijfers over, maar Eugène Alen schat dat Belisol een marktaandeel van ongeveer 12% heeft. Daarvoor gaat hij uit van de veronderstelling dat elk huis om de 40 jaar zijn ramen en deuren dient te vernieuwen. 12% is een mooi cijfer, zeker gezien de markt sterk versnipperd is. België telt namelijk aanbieders van ramen en deuren, al is er de laatste acht jaar wel een overnametendens in de sector. Ons concept wordt steeds meer gekopieerd. Van links naar rechts: Nico Haneca, Relationship Manager ING, Eugène Alen, Ceo van Belisol, en Jan Van Looy, Directeur ING Business Centre Limburg. marketing op grotere schaal Door de groei wordt het voor de Belisolgroep steeds eenvoudiger om een winkel in te planten. Enerzijds zijn de recepten bekend voor een succesvolle start. Anderzijds vindt het Hasseltse bedrijf bijzonder vlot franchisenemers dankzij zijn naambekendheid: elke dag komen er telefoontjes binnen van geïnteresseerde ondernemers. Bovendien maakt de schaalgrootte het mogelijk om op grotere schaal aan marketing te doen. Belisol blikte de voorbije jaren filmpjes in met tenniskampioene Justine Henin en met wielerlegende Eddy Merckx. Belisol is trouwens ook al zeven jaar hoofdsponsor van STVV Sint-Truiden en ondersteunt het Lotto-Belisol Ladiesteam, een wielrennersploeg. Opstart eigen productie Tot 2007 maakte Belisol zijn ramen en deuren niet zelf: het kocht alle producten aan bij een Limburgse producent. Maar door zijn omzetgroei werd Belisol een te grote afnemer voor zijn leverancier. Vandaar dat we in 2007 een fabriek hebben overgenomen waar we zelf onze ramen en deuren konden maken. Vandaag maken we al 15% van onze omzet zelf. Het is de bedoeling dat ook de verdere omzetgroei integraal naar die fabriek gaat. Voor de opstart van die eigen productie deed Belisol een beroep op extern kapitaal. In 2009 stapte ook de Franse groep FL Invest (Atrya) in het kapitaal van Belisol. Atrya, gespecialiseerd in het fabriceren van ramen en deuren, is qua omzet drie keer groter dan het bedrijf van Eugène Alen. Atrya produceert dagelijks ongeveer ramen, deuren en luiken in zestien productiesites in Europa. De groep is actief in Frankrijk, Duitsland, Zwitserland en België. 07

8 Portret van een ondernemer V.R. Zonnepanelen en duurzame energie De Franse partner inspireerde Belisol tot een uitbreiding van zijn gamma. Zo is de Belisolgroep in mei 2010 gestart met een nieuw concept: Belisol Duurzame Energie. Het verkoopt en plaatst voortaan ook producten voor een duurzaam energiegebruik. In de eerste plaats zijn dat fotovoltaïsche zonnepanelen, panelen die het zonnelicht omzetten in elektriciteit. Bedoeling is om geleidelijk aan het gamma uit te breiden, bijvoorbeeld met warmtepompen, en uiteraard ook het aantal verkooppunten te doen groeien. Momenteel zijn er al vijf actief, in 2011 komen er nog eens vijftien bij. Ook binnen dit nieuwe concept tonen we onze producten aan onze klanten. De mensen zien welke zonnepanelen er straks op hun dak komen te liggen. En opnieuw zijn we met deze visie tamelijk uniek in de sector. Producten evolueren snel Uiteraard hebben ook de producten van Belisol de voorbije drie decennia een sterke ontwikkeling ondergaan. In de beginjaren van Belisol werden bijna alle ramen en deuren in hout gemaakt. Vandaag maakt hout nog 10% uit van het aanbod, 60% bestaat uit kunststof en de rest is aluminium. Daarnaast zijn er ook sterke veranderingen op vlak van kleur of van sluitingssysteem. Voor de komende jaren verwacht ik dat de klant nog meer eisen stelt op vlak van isolatie gezien de trend van passieve woningbouw. Voor 2011 hebben we al gepland om een nieuw, sterker isolerend product uit te brengen. Omzet verdubbelen De strategische keuzes van zaakvoerder Eugène Alen heeft de Belisolgroep alvast geen windeieren gelegd. Bij het 25-jarige bestaan van Belisol in 2002 stelde Eugène Alen dat hij binnen vijf jaar de omzet van Belisol wou verdubbelen. Daar zijn we ook in geslaagd. Meer nog, de komende vijf jaar wil ik het aantal verkooppunten verdubbelen. We willen van 75 verkooppunten naar 150. Mede dankzij onze groeiende activiteiten in Frankrijk moet dat zeker lukken. We zijn de marktleider en we willen dat ook blijven, spreekt hij zijn ambities uit. 08 Een wederzijds vertrouwensklimaat Sinds 1977 is ING de huisbankier van Belisol. Al 33 jaar onderhoudt Eugène Alen de beste relaties met ING. De bank helpt ons en onze franchisenemers bij het opstarten van een nieuwe winkel. ING is ook steeds bereid om onze projecten te ondersteunen. Van collegaondernemers heb ik gehoord dat ze het moeilijk hebben om kredieten te krijgen. Dat heb ik zelf allerminst ondervonden bij ING. Belisol: topklant Van zijn kant noemt relationship manager Nico Haneca Belisol een topklant. Dankzij het familiale karakter is de continuïteit van het bedrijf verzekerd. Bovendien laat Belisol elk jaar sterke groeicijfers optekenen, onder meer dankzij de internationalisering. En ten slotte verloopt het contact met de heer Eugène Alen zeer gemoedelijk. Ik hoop dat we nog lang kunnen samenwerken. Toekomst verzekerd Ondertussen dient de tweede generatie van de familie zich stilaan aan. Twee dochters en een schoonzoon van Eugène Alen zitten al in het bedrijf, de derde dochter begint na de zomer aan haar hogere studies. Zoals ik hebben mijn dochters en mijn schoonzoon rechten gestudeerd. Dat was de basisopleiding en in het weekend liepen ze mee. Ze kennen het bedrijf door en door. Ze zijn goed voorbereid om straks de Belisolgroep over te nemen. Werken met je kinderen is aangenaam, we hoeven niets weg te stoppen voor elkaar. Het vertrouwen is groot. Als ik hun ogen zie, moet ik geen rapporten hebben, ik weet zo hoe de situatie zit. Eugène Alen denkt voorlopig niet aan zijn pensioen. Hij zou graag nog enkele jaren voortdoen. Bovendien, zo besluit hij, om met pensioen te gaan, moet je eerst gewerkt hebben. En ik heb niet het gevoel dat ik nu moet werken, of dat ooit heb moeten doen. Belisol is mijn hobby, ik heb er geen andere: het is het liefste wat ik doe. Info: Belisol N.V. Luikersteenweg 254, 3500 Hasselt Tel.: , Fax:

9 FAQ Documentair krediet Beveilig uw internationale contracten Fotolia Voert u dikwijls internationale handelstransacties uit? Neem dan maatregelen om ze veiliger en doeltreffender te maken. 1 Wat is een documentair krediet? Het documentair krediet is een betalingsverbintenis, aangegaan door een bank in het kader van een handelsovereenkomst. Op vraag van een opdrachtgever (de koper), verbindt ING zich ertoe een bepaald bedrag te betalen aan een begunstigde (de verkoper of de dienstverlener). De uitvoering van het documentair krediet is afhankelijk van het voorleggen, door de begunstigde en binnen de overeengekomen termijn, van documenten die bewijzen dat hij aan zijn contractuele verplichtingen voldaan heeft. Het documentair krediet betreft zowel kmo's als de grootste ondernemingen. 2 Waarom zou u een beroep doen op het documentair krediet? In een koop-verkoopcontract van goederen zijn de eisen van beide partijen verschillend. De verkoper wenst te worden betaald alvorens de goederen te verzenden, terwijl de koper het liefst pas betaalt wanneer hij effectief in het bezit is van de bestelling. Dezelfde tegenstelling doet zich voor in de dienstverleningscontracten. Het documentair krediet biedt een doeltreffende en zekere oplossing om deze tegenstrijdige standpunten met elkaar te verzoenen. Waaruit bestaat een documentairkrediettransactie? Wanneer u een contract afsluit met een leverancier, neemt u contact op met uw Relationship Manager bij ING, die u bij deze operatie zal bijstaan. Nadat u de voorwaarden van het documentair krediet samen met uw leverancier vastgelegd hebt, moet die laatste de documenten die bewijzen dat de goederen wel degelijk verzonden werden of dat de dienst verleend werd, naar ING sturen. De exacte inhoud van die documenten zit vervat in de formulering van het documentair krediet. Het kan gaan om een factuur met de exacte beschrijving van de goederen of de dienst, transport- of verzekeringsdocumenten Als alles in orde is, betaalt ING het overeengekomen bedrag aan de leverancier. ING stuurt u vervolgens de documenten door. Na terugbetaling van het afgesproken bedrag aan ING, rest u alleen nog de goederen in ontvangst te nemen In welke omstandigheden kunt u een beroep doen op een documentair krediet? Het documentair krediet wordt hoofdzakelijk gebruikt bij internationale handelstransacties, waarbij de verschillende partijen elkaar niet of onvoldoende kennen. Het bezorgt u inderdaad de zekerheid dat de betaling enkel uitgevoerd zal worden als uw leverancier kan bewijzen dat hij, zoals afgesproken, aan zijn contractuele verplichtingen voldaan heeft. Omgekeerd kan het ook een manier zijn om uw klant in het buitenland gerust te stellen. Dankzij het documentair krediet kan de verkoper ook bepaalde risico's vermijden, bijvoorbeeld in het geval dat de koper zou weigeren de goederen te aanvaarden of het verschuldigde bedrag te betalen. ING engageert zich om de verkoper te betalen, zelfs wanneer de koper moeilijkheden ondervindt om aan zijn financiële verplichtingen te voldoen. Het documentair krediet biedt eveneens een zekere waarborg wanneer door de politieke instabiliteit van een land, het risico bestaat dat niet voldaan wordt aan de voorwaarden van een contract. Tot slot nog dit: sommige landen, zoals Algerije, verplichten het documentair krediet voor internationale handelstransacties. Wat biedt ING op dit gebied? Het documentair krediet is een complexe operatie, zodat men er goed aan doet zich daarvoor tot professionals te wenden. Daarom zorgt ING ervoor dat u kunt rekenen op een specialistenteam dat steeds klaarstaat om u te adviseren. Wij zullen u helpen bij het opstellen van de transactie om u vertrouwd te maken met het documentair krediet. Met ons softwareprogramma Inside Business Trade (IBT) kunt u eveneens dagelijks uw documentairkrediettransacties beheren. Interesse? Neem contact op met uw Relationship Manager, die u op zijn beurt in contact zal brengen met een raadgever. 09

10 Portret van een ondernemer U vindt de video van deze reportage in ons e-magazine op Laetizia Bazzoni FISA Group Beurzen zijn volwaardige media! Na 15 jaar aan het hoofd van Deficom, nam Philippe Lhomme in 2003 de teugels van Batibouw in handen. Zijn ambitie: FISA een vooraanstaande plaats laten innemen op de markt van beurzen en tentoonstellingen. oktober > december 2010 # 193 Gelegen in een groene oase in Watermaal- Bosvoorde, lijken de kantoren van FISA helemaal niet op de gonzende bijenkorf die men zich zou kunnen voorstellen als hoofdkwartier van een grote, succesrijke beurs zoals Batibouw. Een tiental medewerkers is er rustig en geconcentreerd aan het werk. "Weet u, dit is een normale situatie", aldus Philippe Lhomme, voorzitter en gedelegeerd bestuurder van de onderneming. "Ons team telt vandaag vijftien permanente medewerkers die het hele jaar werken aan de verschillende beurzen die we organiseren. We schakelen pas een hogere versnelling in bij het naderen van de FISA Group in cijfers Geconsolideerd omzetcijfer: 18 miljoen. Personeelsleden: 15 medewerkers. Jaarlijks aantal bezoekers Batibouw: ongeveer Aantal exposanten Batibouw: ongeveer Gebruikte oppervlakte Batibouw: zowat m 2. begindatum van een beurs. De meeste mensen die we dan aanwerven, zijn werkzaam op de plaats waar de beurs plaatsvindt. Daar komen uiteraard de teams van de verschillende exposanten nog bij." Overname van een 'zwaargewicht' Het gemeenschappelijke avontuur van FISA en Philippe Lhomme startte in In de loop van dat jaar verwierf FISA, waarin Philippe Lhomme via zijn eigen vennootschap Franklin een oorspronkelijke participatie van 47,5% genomen had, Batibouw, het Salon voor de bouw, de renovatie en de inrichting, dat in 1960 voor het eerst werd georganiseerd. In de loop der jaren is Batibouw in België een evenement geworden waar je niet omheen kan. "Batibouw is nog altijd het enige evenement dat de volledige m² van Brussels Expo, de grootste tentoonstellingsruimte in België, in beslag neemt", stipt Philippe Lhomme aan. Het Salon, dat plaats biedt aan bijna exposanten, verwelkomt elk jaar zowat bezoekers verspreid over een tiental dagen. "In 2003 wenste Georges De Vestel, stichter van Batibouw, de organisatie over te dragen. Samen met zijn dochter Laurence hebben we beslist onze kans te grijpen, met de bedoeling binnen FISA een aanbod van beurzen te ontwikkelen, om van het

11 Laetizia Bazzoni Een halve eeuw geschiedenis 1960 Oprichting van Batibouw door Georges De Vestel FISA, waarin Franklin (Philippe Lhomme) een participatie van 47,5% heeft, neemt Batibouw over Oprichting van FISA Group (100% Franklin), dat 100% van FISA overneemt Overname van Cocoon, Sfeer en In Wonen. Hoewel de volgende Batibouw-editie pas in februari 2011 zal plaatsvinden, had FISA midden juni de overgrote meerderheid van de reservaties van exposanten al ontvangen. bedrijf in België een van de belangrijkste spelers te maken in deze sector." Dubbele groeistrategie Voor zijn ontwikkeling stelt FISA een dubbele strategie voorop. Op de eerste plaats steunt het bedrijf op de externe groei door verschillende bekende beurzen over te nemen. "Zo hebben we de organisatie overgenomen van twee woon- en interieurbeurzen: Cocoon, eveneens gehuisvest in Brussels Expo, en In Wonen, dat in Antwerp Expo plaatsvindt. Daarnaast hebben we ook Sfeer overgenomen, dat in het Gentse Flanders Expo georganiseerd wordt en dat gewijd is aan interieur, tuin en zwembad. Op dit ogenblik mikken we niet op een ontwikkeling in het buitenland. Er blijven ons nog voldoende opportuniteiten te grijpen binnen de landsgrenzen", vervolgt onze gesprekspartner. FISA heeft zich eveneens ingezet om nieuwe concepten te ontwikkelen. "Zo hebben we Second Place gelanceerd, een beurs met het tweede verblijf als thema. De 8e editie vond in maart plaats in Flanders Expo en de 9e zal van 24 tot 26 september haar deuren openen in Brussel. We hebben ook nog een nieuw 'Salon binnen het salon' ontwikkeld: Build-IT. Dit event, dat bestemd is voor professionals, vindt plaats tijdens Batibouw en is gewijd aan het gebruik van informatietechnologieën in de bouwsector. Tot slot hebben we ook Concept & Build gelanceerd, een beurs die professionals uit de bouwsector de kans biedt elkaar te ontmoeten." Eén jaar voorbereiding Hoewel de editie 2010 van Batibouw haar deuren pas half maart gesloten heeft, is het team van FISA al lang in de weer om de volgende editie te organiseren. "In tegenstelling tot wat velen denken, beperkt de organisatie van een grote beurs zich niet tot de enkele dagen voor en na het salon. Eigenlijk werken we het hele jaar aan een evenement zoals Batibouw", verduidelijkt Philippe Lhomme. "Een voorbeeld: hoewel de volgende Batibouw-editie pas in februari 2011 georganiseerd wordt, hebben we midden juni de overgrote meerderheid van de reservaties van exposanten al ontvangen. U moet zich wel voorstellen dat Brussels Expo, tussen twee beurzen, eruitziet als een reusachtige buiten dienst gestelde loods. Het is onze taak ervoor te zorgen dat deze locatie elk jaar gedurende een aantal dagen 'the place to be' wordt, de plek waarvan exposanten en bezoekers weten dat ze aanwezig moeten zijn als ze niets willen missen. Dat vereist continue inspanningen en een feilloze organisatie." Zowel voor de exposanten als voor de bezoekers moet de beurs zonder het minste probleem verlopen We streven een 'zero default' organisatie na Voor Philippe Lhomme is de afwezigheid van fouten in de organisatie een absolute noodzaak. "We hebben twee soorten klanten: de exposanten en de bezoekers. Zowel voor de enen als voor de anderen moet de beurs zonder het minste probleem verlopen. Ze moeten 100% tevreden zijn over hun bezoek. Het gaat uiteindelijk om onze reputatie." Achter de schermen zijn de teams van FISA dus constant in de weer om de onvermijdelijke onvoorziene problemen op te lossen. "Tijdens de editie 2010 is bijvoorbeeld een hevige storm losgebarsten op zondag, een traditioneel zeer drukke dag. De tent bij de ingang waar de bezoekers verwelkomd werden, dreigde in te storten door de steeds harder waaiende wind. We hebben niet alleen de toegang voor de nieuwe bezoekers moeten afsluiten, maar ook het probleem van de uitgang moeten regelen voor de tienduizenden mensen die op dat ogenblik nietsvermoedend in de paleizen van Brussels Expo aanwezig waren. We hebben zo onopvallend mogelijk, dringend en in overleg met politie en brandweer, een nieuwe uitgang moeten inrichten. Na heel wat inspanningen en dankzij het professionalisme van de verantwoordelijken van Brussels Expo, hebben we deze uitdaging tot een goed einde gebracht: de bezoekers hebben er niets van gemerkt, met uitzondering uiteraard van de buien en rukwinden die hen bestookten bij het verlaten van Brussels Expo!" oktober > december 2010 #

12 Portret van een ondernemer Een zeer professionele bank Laetizia Bazzoni ISA onderhoudt uitstekende relaties met ING. Deze "Fbank is zeer professioneel en legt steeds een grote luisterbereidheid aan de dag. ING is altijd bereid om oplossingen aan te bieden die aan onze behoeften aangepast zijn, bijvoorbeeld inzake cashmanagement tijdens de beurzen", aldus Philippe Lhomme. "Ik heb bovendien de kans gehad om met hen samen te werken en ik heb hun professionalisme kunnen waarderen op gebied van overnames in het kader van andere activiteiten waarop ik me toeleg." 12 Een communicatiekanaal als een ander "Om dit beroep uit te oefenen moet men ook beschikken over een degelijke marketingkennis", vervolgt Philippe Lhomme. "Elk jaar moeten we de beurs aan de exposanten en de bezoekers 'verkopen'. Toen ik bij FISA terechtkwam, had ik 15 jaar de leiding gehad over Deficom, een investeringsmaatschappij gespecialiseerd in de communicatie-, media- en entertainmentsector. In die hoedanigheid heb ik onder meer deelgenomen aan de oprichting van Canal+ in België en Polen, en ook aan de lancering van de eerste 'Gouden Gids'-telefoonboeken in de Tsjechische republiek. Velen hebben me gevraagd waarom iemand die gewoon was te werken in communicatie- en mediabedrijven zo radicaal van koers veranderde. Voor mij was die verandering alleen maar radicaal aan de oppervlakte. Een salon of een beurs is een volwaardig communicatiekanaal. Wanneer we met Wienerberger, Laetizia Bazzoni Batibouw is de enige beurs die de volledige m 2 van Brussels Expo in beslag neemt. de fabrikant van Koramic-dakpannen, onderhandelen, moeten we hem overtuigen om te investeren in een aanwezigheid op het salon, in plaats van in een affichecampagne op 20 m² of in een televisiespot. Deelname aan Batibouw is een van de vele elementen van een communicatiestrategie. Om haar reclameruimte te verhuren maakt een krant gebruik van studies over het lezersprofiel, en dat om de potentiële koper ervan te overtuigen dat hij zijn doelgroepen zal kunnen bereiken. We moeten aan de ondernemingen uitleggen welke 'return' ze kunnen verwachten van hun aanwezigheid op Batibouw. Sinds 2003 hebben we bijvoorbeeld nieuwe tools ontwikkeld om beter op de hoogte te zijn van het juiste aantal bezoekers, alsook van hun profiel en de manier waarop ze hun bezoek aan Batibouw organiseren." De exposanten opleiden Onder leiding van Geert Maes, marketingspecialist en tevens algemeen directeur van het bedrijf, besteden de teams van FISA ook heel wat tijd aan de begeleiding van de exposanten, om ze te helpen zoveel mogelijk voordeel te halen uit hun aanwezigheid op de beurs. "Sommigen zijn zich onvoldoende bewust van het belang van een goede voorbereiding. Die is echter essentieel: zou u een grootscheepse affichecampagne bestellen zonder eerst uw affiches degelijk te ontwerpen en zonder uw slogan uit te testen? Onze medewerkers steken echt veel energie in hun inspanningen om onze klanten-exposanten bewust te maken van deze noodzaak. Het is zowel in hun als in ons voordeel: hoe meer ze investeren rond en in verband met hun aanwezigheid ter plaatse, des te meer hun stand de 'juiste' bezoekers zal lokken en des te meer die bezoekers de producten en diensten zullen vinden waarnaar ze op zoek zijn; daardoor is de kans groot dat ze terugkeren, wat dan weer gunstig is voor de toekomst van het evenement. Op deze manier kunnen de exposanten ook nieuwe klanten aantrekken, wat eigenlijk de reden is van hun aanwezigheid op de bouwbeurs." Info: FISA Terhulpsesteenweg, 1170 Brussel Tel.: , Fax: info@fisa.be

13 ING, uw partner SEPA Direct Debit Een domiciliëring op Europese schaal Laetizia Bazzoni Als tweede luik van een ambitieus Europees programma voor de harmonisatie van het betalingsverkeer, heeft SEPA Direct Debit de voorbije maanden in België zijn eerste stappen gezet. Maar waarover gaat het eigenlijk? "SEPA Direct Debit biedt de ondernemingen veel meer flexibiliteit", aldus Begoña Blanco Sánchez. "Daarom wilde ING het voorbeeld geven met de implementatie van SDD in België. Nu de SEPA-overschrijving (Single Euro Payment Area) goed en wel gelanceerd is, is het voortaan de beurt aan de domiciliëring om een grondige hervorming door te maken. "Het beoogde doel is de domiciliëring aan te passen aan de nieuwe omstandigheden op de Europese markt", verklaart Begoña Blanco Sánchez, Senior Product Manager Direct Debits, die bij ING de overgang naar en de implementatie van SEPA Direct Debit (SDD) in België beheert. Europees paspoort "Zoals dat het geval is voor de nieuwe overschrijvingen, zal SDD op precies dezelfde manier werken in de volledige Europese Economische Ruimte", vervolgt onze gesprekspartner. "Voor de ondernemingen betekent dat een enorm voordeel. Vroeger moesten ze inderdaad een rekening openen in elk land waar ze een beroep wilden doen op domiciliëringen. Bovendien moesten ze zich niet alleen aanpassen aan het plaatselijk wettelijk en financieel kader, maar ook aan de transactieregels die in elk land verschillend waren. Voortaan zou één bankrekening voor een onderneming kunnen volstaan voor het beheer van al haar klanten, waar ze in Europa ook verblijven. En één enkel format zal het mogelijk maken de benodigde gegevens beschikbaar te stellen voor de behandeling van de betalingen!" Preflexibel: de B2B domiciliëring om de risico's beter te beheren Preflexibel, marktleider in de levering van voorbedrade buizen aan aannemers en elektriciens, heeft geopteerd om zeer snel de overgang te maken naar SEPA Direct Debit. "Eind 2009 nam ING daarover contact met ons op", vertelt Jessy Sticker, Finance Manager. "Een belangrijk deel van onze omzet wordt via domiciliëring betaald. De verlenging van de terugbetalingstermijn bepaald door de Europese richtlijn, betekende voor ons een belangrijk risico. We toonden dus meteen veel interesse voor de B2B-domiciliëring aangeboden door SEPA Direct Debit." Overgang afgerond "We hebben bijgevolg zeer snel beslist over te gaan naar SDD. Ondanks een aantal onvermijdelijke praktische problemen, die gedeeltelijk veroorzaakt worden doordat niet alle banken even ver staan als ING in de implementatie van SEPA Direct Debit, zijn we nu goed ingedekt tegen het risico van de verlengde terugbetalingstermijn. ING heeft ons daarbij goed begeleid." 13

14 ING, uw partner SEPA Payment Services Directive Dankzij SEPA Direct Debit zullen de openings- en beheersprocedures van domiciliëringen eenvormig zijn in de volledige Europese Economische Ruimte. referentie uitkiezen die gebaseerd is op haar eigen interne criteria, een contractnummer bijvoorbeeld; in staat zijn bestanden te creëren in het vereiste formaat. SEPA heeft voor het XML-formaat geopteerd, een formaat dat al goed bekend is in verband met betalingen; beschikken over een aangepaste oplossing voor het versturen van de bestanden: SWIFTnet of een FTP-server; de klanten verwittigen alvorens hun rekening te debiteren. Dat gebeurt door hen op de hoogte te brengen van het bedrag en van de datum waarop hun rekening zal worden gedebiteerd. De manier waarop deze kennisgeving gebeurt, wordt door de ondernemingen zelf bepaald: de factuur kan worden beschouwd als een eerste kennisgeving, het versturen van een ook; de berichten van domiciliëring (of mandaten) die door de schuldenaars ondertekend werden, kunnen beheren. SEPA Direct Debit, gebruiksaanwijzing Om nieuwe SDD-domiciliëringen te kunnen openen, moet een onderneming aan de volgende voorwaarden voldoen: beschikken over een schuldeiseridentificatienummer. Deze identificatiecode is in heel Europa bruikbaar. In België is dat nummer meestal gebaseerd op het ondernemingsnummer, voor de gelegenheid omgezet tot het IBAN-formaat; een unieke referentie geven aan de domiciliëringen. Bij een binnenlandse domiciliëring wordt die referentie toegekend door de bankier van de schuldenaar. Met SDD mag de onderneming zelf een Mandaatbeheer van de schuldenaars "Bij een binnenlandse domiciliëring is de bank van de schuldeiser verantwoordelijk voor dit beheer", verduidelijkt Begoña Blanco Sánchez. "Met SDD ligt de verantwoordelijkheid bij de schuldeiser zelf. Voor onze cliënten die het wensen, hebben we een gespecialiseerde partner uitgekozen: Sentenial. Die heeft een zeer volledig en flexibel aanbod, gaande van het eenvoudige beheer van documenten en hun archivering tot de voorbereiding en verzending van de bestanden. Sommigen van onze cliënten besloten daarentegen hun eigen beheersapplicatie te ontwikkelen, na een vergelijking van de kosten met het voorstel van Sentenial." Lampiris: "Dankzij SDD zullen we zelf domiciliëringsnummers kunnen toekennen" oktober > december 2010 # 193 e hebben onlangs beslist SDD te implementeren "Wen we bestuderen nu de overgangsmodaliteiten", zegt Frédéric Kalkmann, financieel directeur van Lampiris, de leverancier van groene stroom. "Voor ons heeft SEPA Direct Debit drie grote voordelen: een betere administratieve controle, een systeem op maat voor de Business-to-Business en de mogelijkheid om een automatisch incassosysteem in te voeren voor onze in Europa verblijvende klanten." Zelf domiciliëringsnummers toekennen "Met SDD valt de toekenning van domiciliëringsnummers voortaan onder de verantwoordelijkheid van de schuldeiser, en niet meer van de bank. Met het oude systeem verliep het verkrijgen van dat nummer soms moeizaam. 14 Hoewel de vijf grote Belgische banken ons die referentie automatisch meedelen, is dat inderdaad niet het geval met de kleinere banken, waar veel van onze klanten een rekening hebben. Die klanten moeten dan zelf bij hun bank de nodige stappen ondernemen en ons hun nummer doorgeven. Zelf die referenties mogen toekennen, zal voor ons het administratieve en financiële beheer van de dossiers vereenvoudigen", verheugt de financieel directeur zich. "Wat het administratieve mandaatbeheer betreft, bestuderen we nu de markt om een dienstverlener te vinden die dat voor ons zal doen." Beter beheer van professionele klanten "Anderzijds zouden we de B2B-domiciliëring willen gebruiken voor onze professionele klanten", vervolgt Frédéric Kalkmann. "Door het ontbreken van een terugbetalingsperiode kunnen we onze financiële middelen beter beheren, wat des te aantrekkelijker is omdat het bij ondernemingen meestal om veel grotere bedragen gaat."

15 Een standaardversie SDD bestaat tegenwoordig in twee versies. De standaardversie of 'core scheme' is bijna identiek aan de binnenlandse domiciliëring en dekt zowel particuliere als professionele cliënten. De betwistingsperiode, tijdens dewelke een schuldenaar de terugbetaling van het geïnde bedrag kan eisen, bedraagt acht weken. "Dat is sinds 1 april 2010 ook van toepassing op de binnenlandse domiciliëring. Vroeger was dat vier dagen", vermeldt onze gesprekspartner. "In Frankrijk bedroeg die termijn vroeger twee maanden, in Duitsland zes weken. We zijn ervan overtuigd dat een te beperkt recht op terugbetaling negatief zou zijn voor het gebruik van de domiciliëring, aangezien particulieren er niet van houden hun geschillen rechtstreeks met hun leveranciers op te lossen. Ze doen dat liever via hun bankier. De cijfers bewijzen het: domiciliëringen vertegenwoordigen in Duitsland 40% van de niet-cashbetalingen, in Frankrijk 30%, maar in België slechts 14%. Bovendien vertegenwoordigt de uitoefening van het recht op terugbetaling in Europa slechts 0,3% van het totale aantal transacties. Voor de schuldeiser is het risico in principe dus miniem." SEPA Direct Debit bij ING beschikbaar op ISABEL 5 ISABEL lanceerde in oktober 2009 ISABEL 6, een nieuwe versie van het multibancaire softwareprogramma. De volledige overgang naar ISABEL 6 is vooropgesteld voor Met deze versie kunnen SEPA-bestanden worden doorgestuurd. "We weten echter dat onze cliënten nog niet allemaal bereid zijn om over te schakelen naar ISABEL 6, ook al hebben ze misschien al interesse laten blijken voor SEPA Direct Debit", verklaart Peter Piceu, Program Manager Midcorporates & Institutionals bij ING. "Daarom zal, in tegenstelling tot andere banken, ons programma Telelink@ISABEL ons niet alleen in de gelegenheid stellen gegevens over te brengen, maar ook SDD-bestanden te coderen, en dat zowel vanuit ISABEL 5 als ISABEL 6. Al onze cliënten zullen dus meteen kunnen overstappen naar SDD en alles beheren via Telelink@ISABEL." EEN PROFESSIONELE formule "Deze formule legt een volledige opheffing van de terugbetalingstermijn vast", vervolgt onze gesprekspartner. "Heel wat van onze schuldeisers kiezen ervoor: 90% van degenen die reeds overgegaan zijn naar SDD, doet voor hun professionele klanten een beroep op deze formule. SDD B2B geniet onder meer de voorkeur van de sociaal secretariaten: het risico waaraan het recht op terugbetaling hen zou blootstellen, is veel te groot in hun activiteitsdomein." Naar een derde versie? Een derde versie, 'Fixed Amount Scheme', zit nog in de voorbereidende fase. "Ze is van toepassing op particulieren en heeft betrekking op de inning van vaste bedragen uitgevoerd volgens een vooraf bepaalde periodiciteit", aldus onze gesprekspartner. "De Belgische bankgemeenschap is voorstander van deze versie, die in 2011 beschikbaar zou kunnen zijn en die bijzonder interessant zou zijn voor leasing- of verzekeringsmaatschappijen." Het einde van de Belgische domiciliëring? Zal SDD de Belgische domiciliëring, ook bekend als 'DOM80', binnenkort vervangen? "We hebben onlangs een document van de Europese Commissie ontvangen waarin voorgesteld wordt geen Belgische overschrijvingen meer te gebruiken na , terwijl het einde zou inluiden voor de domiciliëringen, en dat allemaal ten gunste van de SEPAproducten", vervolgt Begoña Blanco Sánchez. "De Belgische bankgemeenschap zal de gewenste datum bevestigen. De ondernemingen zullen zich dus moeten voorbereiden op deze veranderingen." ING, marktleider ING heeft ervoor gekozen om van meet af aan de kaart van SDD te trekken. "We hebben zeer snel besloten dit nieuwe product te ontwikkelen en we hebben al talrijke cliënten benaderd. Een honderdtal onder hen heeft reeds gekozen voor de Europese domiciliëring", aldus de Senior Product Manager Direct Debits bij ING. "Het gevolg is dat ING op dit ogenblik marktleider is in België en Europa voor de business-to-businessversie van SDD. Voor de 'core scheme'-versie bezet ING de derde plaats op de Belgische en de tiende op de Europese markt. Eind mei telden we 39 actieve schuldeisers en 85 getekende contracten. Sinds maart 2010 beheren we SDD-transacties per maand, waarvan in 'core scheme'. We zijn ervan overtuigd dat SDD een hoge vlucht zal nemen in de loop van de volgende jaren. Het systeem biedt inderdaad zowel toegang tot de Belgische markt als een opening naar Europa, en dat op een eenvoudige, doeltreffende en eenvormige manier. We zullen onze cliënten uiteraard bijstaan bij hun overgang naar het nieuwe systeem." Bent u geïnteresseerd? ING organiseert een reeks presentaties in oktober. Wilt u een van die informatiesessies bijwonen of wenst u bijko- 15 mende informatie over SEPA Direct Debit, aarzel dan niet om contact op te nemen met uw Relationship Manager. Fotolia oktober > december 2010 # 193

16 Kmo s dag in dag uit istockphoto Het is voor een bedrijfsleider niet altijd een prioriteit, verre van zelfs! En toch kan investeren in crisiscommunicatie een kmo behoeden voor heel wat onaangename verrassingen. Is het dan eerder een kwestie van gezond verstand dan van budget? Wanneer een crisissituatie ontstaat, vragen te veel bedrijfsleiders zich nog af hoe ze snel en doeltreffend het publiek moeten informeren. Crisiscommunicatie Beter voorkomen dan genezen! 16 Een ernstig werkongeval in uw onderneming, een belangrijke herstructurering, de aanwerving van een manager van wie de reputatie niet zo goed zou zijn als eerst gedacht, een tegenvaller bij de lancering van een nieuw product, de beslissende doorbraak van uw concurrenten Het bestaan van een kmo wordt constant blootgesteld aan potentiële crisissen die heel wat verschillende vormen kunnen aannemen. Kmobestuurders hebben echter vaak de neiging om investeringen op gebied van crisiscommunicatie te verwaarlozen. Wat zijn daarvan de gevolgen? Wanneer een crisissituatie ontstaat, is de onderneming slecht voorbereid. Het slechte beheer van de gebeurtenissen kan dan onomkeerbare gevolgen hebben, die zelfs het voortbestaan van de kmo in gevaar kunnen brengen. Een kwestie van budget? "Het is misschien inderdaad op de eerste plaats een kwestie van budget", zegt Jacqueline Cattoor, professor crisiscommunicatie aan het IHECS-instituut. "Een kmo heeft niet dezelfde middelen als een groot bedrijf om op de juiste manier te investeren in crisiscommunicatie. Ik heb de kans gehad te werken in de crisiscel van UCB. Destijds bestond de cel uit zeven vaste medewerkers, onder wie de veiligheidsdirecteur. Voor een kmo is het moeilijk een dergelijke structuur vast te leggen." Maar de budgetbeperkingen

17 alleen verklaren niet waarom de interesse van kleine en middelgrote ondernemingen voor crisiscommunicatie zo vaak ontbreekt. Het is ook een mentaliteitskwestie: "In Angelsaksische landen wordt dit aspect gemakkelijker en sneller in de onderneming geïntegreerd, terwijl wij ons eerder zuiders gedragen! We hebben eerder de neiging om te wachten tot een crisissituatie zich voordoet alvorens maatregelen te treffen", vervolgt Jacqueline Cattoor. De bedrijfsleider moet communicatie eigenlijk toevoegen aan zijn prioriteiten. "Als een onderneming voldoende omzet wil realiseren en winstgevend wil zijn, moet ze blijven bestaan! Daarvoor moet ze geloofwaardig zijn en perfect beheersen wat aan de medewerkers en de buitenwereld wordt meegedeeld. Business en communicatie zijn nauw met elkaar verbonden", aldus Jacqueline Cattoor. "Ik nodig de kmo's trouwens uit om af en toe een persconferentie te organiseren om informatie te geven over het wel en wee van de onderneming, over de veranderingen, de ontwikkeling en de waarden die ze vertegenwoordigt." De termijn die een kmo heeft om in geval van crisis te reageren, wordt steeds korter De essentiële rol van de woordvoerder Als een crisis zich voordoet, moet de onderneming een verklaring afleggen en de vragen van de media beantwoorden. Ze zal dat ook moeten doen voor haar medewerkers. "Wanneer het gaat om externe communicatie, moet op de eerste plaats een woordvoerder worden aangeduid. Het moet iemand zijn die de kmo perfect kent, die ervaring heeft en die zich niet ongemakkelijk voelt in het bijzijn van de media", verduidelijkt onze ervaren gesprekspartner. "Soms zijn er binnen de onderneming uiteenlopende meningen wanneer het erom gaat de pers te woord te staan. Dat is uitermate schadelijk voor het beheer van de crisissituatie. De communicatie naar de buitenwereld moet eensluidend zijn. De woordvoerder moet duidelijk identificeerbaar zijn en, als het financieel haalbaar is, kan een investering in mediatraining de moeite waard zijn. Dat kost gemiddeld 600 tot 800 per dag en wordt het best om de 6 maanden ingericht." Een dergelijke opleiding legt de nadruk op de lichaamshouding en de lichamelijke uitdrukking, alsook op de formulering van boodschappen. Een kwestie van budget? Zelfs met een competente woordvoerder, is een crisis voorkomen de beste manier om ze het hoofd te bieden. Dat vereist een voorafgaande denkoefening over de bestaande risico's voor de kmo. "Deze screening kan plaatsvinden in een beperkte groep, die meestal crisiscomité genoemd wordt", stipt Jacqueline Cattoor aan. "Het doel is te identificeren wat de onderneming in gevaar kan brengen. Een chemisch bedrijf zal zich bijvoorbeeld toespitsen op de istockphoto gevaren die betrekking hebben op het milieu en op de lichamelijke risico's die het gevolg kunnen zijn van gevaarlijke producten. Een dienstverleningsbedrijf zal dan weer aandacht besteden aan de bedreiging van potentiële concurrenten op gebied van kwaliteit, reactiesnelheid e.d. Voedingsbedrijven zullen de mogelijke risico's bestuderen die geassocieerd worden met het productieproces, de productieketen, de kwaliteit van de grondstoffen enz. Een kmo moet dus niet alleen aandacht besteden aan haar sterke, maar ook aan haar zwakke punten", vervolgt onze gesprekspartner. "De crisiscel die deze inventaris opstelt, is het best multidisciplinair. Ze zal dus onder meer bestaan uit directieleden, die de strategie en de opdracht moeten sturen en die garant staan voor het imago. De directieleden zullen naargelang de situatie worden bijgestaan door experten op verschillende gebieden die te maken hebben met de activiteit van de onderneming: veiligheid, kwaliteitscontrole, productie. Uiteraard komen daar nog mensen bij van de communicatieafdeling. Om doeltreffend te kunnen werken, bestaat deze groep het best niet uit meer dan acht mensen." De onderneming kan eventueel ook een beroep doen op professionele consultants, die de beheerders kunnen bijstaan om de mogelijke risico's voor de kmo sneller op te sporen. "Een andere optie, waaraan vaak zelfs niet gedacht wordt, is het inzetten van stagiairs uit het laatste jaar van de hogeschoolopleiding die crisiscommunicatie als specialisatie gekozen hebben." Deze voorbereidingsfase is des te belangrijker omdat de termijn die een kmo heeft om in geval van crisis te reageren, steeds korter wordt. "We leven inderdaad in het internettijdperk. Alles gaat steeds sneller en de kleinste informatie gaat in een fractie van een In plaats van aan struisvogelpolitiek te doen, moet de onderneming de mogelijke risico's actief evalueren en een geschikt antwoord voorbereiden. 17

18 Kmo s dag in dag uit 5 stappen om een crisis tot een minimum te beperken meteen reageren In geval van crisis moet men snel reageren. Ook al gaat het om een korte mededeling, het belangrijkste is dat er niet te veel tijd overheen gaat. communicatie moet eensluidend zijn De communicatie met de media moet via één enkele persoon gebeuren. Gewoonlijk is dat de woordvoerder. interne communicatie Dezelfde boodschap wordt het best zo snel mogelijk aan het personeel meegedeeld. Het is niet de bedoeling dat de werknemers het nieuws vernemen via de pers! geloofwaardige berichten verspreiden Elke verspreide informatie moet controleerbaar zijn. Het gaat tenslotte om de geloofwaardigheid van de kmo. De minste twijfel, of erger, de minste verkeerde informatie kan de crisis verergeren. anticiperen De risico's voor de onderneming moeten constant worden geëvalueerd, en dat rekening houdend met haar verleden en ontwikkeling. Het is uiteraard onmogelijk een crisis helemaal uit te sluiten, maar deze voorbereiding kan toch al minstens zorgen voor een optimaal crisisbeheer. creëren. Sommige kmo's zullen bijvoorbeeld nooit meer dezelfde zijn na een verlengde werkonderbreking ten gevolge van een intern conflict." Luisterbereidheid en creativiteit op gebied van personeelsbeleid kunnen de onderlinge spanningen wegnemen. "Laten we het voorbeeld nemen van een onderneming die haar productieapparatuur zal moeten vervangen. Als ze geen aandacht schenkt aan de leeftijdsverschillen tussen de personeelsleden en aan hun houding ten opzichte van de veranderingen, gaat de kmo een mogelijke crisis tegemoet. Het personeel meenemen naar een industriebeurs om samen met hen de nieuwigheden en hun mogelijkheden te ontdekken, is een zeer eenvoudige, maar creatieve manier om dit soort crisissen te voorkomen", voegt Charles Frajlick er nog aan toe. Nieuwe verwachtingen Ook de verwachtingen van de werknemers over hun werkomgeving veranderen mettertijd. "Volgens het personeel van kmo's, is de ontplooiing op de werkvloer vaak hun belangrijkste tevredenheidscriterium. Heel wat HR-verantwoordelijken spreken van een belangrijke ommekeer wanneer de werksfeer niet goed is. Dat is een gegeven dat in deze tijden prioritair moet worden geïntegreerd door elke kmobestuurder. Het is echter moeilijk om de sfeer binnen een onderneming objectief te beoordelen. "Het is een kwestie van constant overleg tussen de kmo-verantwoordelijken en de werknemers. Men mag in geen geval een bestaand conflict, hoe klein ook, laten sluimeren. Doet men dat toch, dan loopt men een reëel risico om de leefbaarheid van de onderneming op het spel te zetten", besluit Charles Frajlick. De onderneming moet een woordvoerder aanduiden die voor de media de enige gesprekspartner zal zijn. Fotolia 18 seconde de wereld rond. Een kmo kan echt niets ondernemen om zich hiertegen te verzetten", benadrukt Jacqueline Cattoor. Het welzijn van de werknemers Volgens Charles Frajlick, consultant en trainer crisiscommunicatie, is het ook van belang het crisisbeheer te associëren met de arbeidsvoorwaarden binnen de kmo. "Ten gevolge van bijvoorbeeld een verandering van materiaal, de overname of de sluiting van een deel van de onderneming of functieveranderingen zoals promoties, kunnen spanningen ontstaan als deze zaken niet intern geregeld werden zoals het hoort", beweert de consultant. "Het gaat hier om interpersoonlijke relaties. Crisiscommunicatie heeft ook betrekking op deze realiteit. Des te meer omdat in een kmo de relatie tussen de mensen directer is: er is minder afstand tussen de baas en zijn bedienden. Men moet dus dubbel waakzaam zijn om een gezond klimaat binnen de onderneming te

19 De mens in het hart van de onderneming istockphoto Bonussen Hoe kunt u verdienstelijke werknemers extra belonen? Het is een vraag die vele werkgevers bezighoudt. Er zijn verschillende mogelijkheden, ook al verliezen ze door toedoen van de fiscus veel van hun glans. Toch bestaan er enkele aantrekkelijke pistes die een heuse win-winsituatie opleveren. Jan is een gemotiveerde werknemer. Hij is gedreven, boekt mooie resultaten en dat wil zijn baas maar wat graag belonen. Als werkgever beschikt hij over een waaier van mogelijkheden, maar de verschillende juridisch-fiscale kaders zorgen ervoor dat het eindresultaat vaak minder aantrekkelijk oogt dan bij de start. We brengen wat structuur in de verschillende opties. Klassieke loonsverhoging? "De makkelijkste manier om een verdienstelijke werknemer te belonen is hem een loonsverhoging toe te kennen", legt Bertrand Soenen, Head of Development of Employee Financial Instruments ING, uit. "Aan deze beslissing zitten echter enkele stevige nadelen. Om te beginnen is het hogere salaris dat een werknemer voortaan zal ontvangen een verworven recht dat niet meer teruggeschroefd kan worden. Daarnaast ontneemt de wig tussen wat zo'n loonsverhoging de werkgever kost en hoeveel de werknemer eraan overhoudt veel van de aantrekkelijkheid van deze piste. Door de fiscale realiteit zal de uitkering van 100 euro een werkgever gemiddeld 135 kosten. Op het einde van de rit zal de loontrekkende daar in de meeste gevallen slechts om en bij de 40 aan overhouden. Op dat brutobedrag worden immers sociale bijdragen ingehouden. Bovendien komt dat aangedikte loonzakje in het vizier van de personenbelasting te liggen. Bekijken we het even concreet: een werkgever heeft veil voor een werknemer. Bruto heeft men het dan over 2.222, waarvan na aftrek van sociale bijdragen en belastingen 898 netto overblijft. "Bij deze bedragen gaan we uit van een gemiddelde gemeentebelasting en een belastingvoet die maximaal 53,50% kan bedragen." Van 100 brutoloonsverhoging houdt de werknemer ongeveer 40 netto over Kan het uitkeren van een bonus deze nadelen wegwerken? "Slechts in heel beperkte mate", antwoordt Bertrand Soenen. "Fiscaal gesproken wordt een bonus niet anders behandeld dan loon. De voordelen zijn eerder praktisch van aard. Je kunt als werkgever vrij beslissen welke werknemer wat krijgt. Bovendien kun je dat supplement tot één enkel jaar beperken. Een bonus is dan ook meestal een beloning voor wat het voorafgaandelijk jaar gepresteerd werd." Denkend aan het pensioen Binnen het verhaal van het belonen van goed presterende werknemers is de groepsverzekering een hoofdstuk op zich. Fiscaal ziet het er fraaier uit, dat is geweten. Op de premies die een werkgever voor zijn 19

20 De mens in het hart van de onderneming oktober > december 2010 # Twee ING-producten in de kijker Fund Option Plan Bij een Fund Option Plan kent de onderneming aan de werknemers in de plaats van een cash bonus niet-beursgenoteerde opties toe op een bevek met Eurostoxx 50-aandelen. Gezien het idee om daardoor de betrokkenheid van de werknemers te verhogen, worden er enkele specifieke voorwaarden aan verbonden. Zo mogen de opties tijdens het eerste jaar niet worden verkocht en kan de werknemer die mogelijks verliezen (bv. bij ontslag). Keerzijde van de fiscale voordelen is de realiteit dat de werknemer gedurende die retentieperiode onderhevig is aan de beursontwikkeling van de Eurostoxx 50. Warrant Plan Als het retentieaspect minder belangrijk is voor een onderneming, kan een Warrant Plan een nuttig alternatief zijn. Bij dit Plan wordt het beursrisico immers tot een minimum beperkt aangezien de werknemer zijn opties onmiddellijk na ontvangst kan doorverkopen. Uiteraard mogen ze die voor een langere periode behouden. Werknemers zullen bij toekenning op de reële waarde van de Warrants worden belast, maar de wet bepaalt wel dat geen RSZ-bijdrage verschuldigd zal zijn. Voor eenzelfde kost kan een onderneming dus een hoger bedrag toekennen dan bij een cash bonus. personeelslid in een groepsverzekering investeert, betaalt hij slechts 8,86% RSZ en 4,4% premietaks. Bij uitkering van het pensioenkapitaal betaalt de begunstigde in regel slechts 10% belasting op het kapitaal opgebouwd door de eigen premies, en 16,50% op het kapitaal opgebouwd door de werkgever. Een eventuele winstdeelneming is belastingvrij voor zover ze gelijktijdig met het kapitaal wordt vereffend. "Dat betekent dat voor aan betaalde premies zal overblijven, maar dat de totale kost voor de werkgever bedraagt", aldus Soenen. Deze berekening houdt geen rekening met een gegarandeerd minimumrendement of een eventuele winstdeelneming, waardoor de uiteindelijke netto-opbrengst voor de werknemer hoger zal liggen. Is elke werknemer wel opgezet met deze vorm van erkenning? Een groepsverzekering is eigenlijk een vorm van uitgesteld loon. Werknemers die al wat dichter bij het pensioen staan, zullen er oor naar hebben. Maar of hetzelfde geldt voor jongere personeelsleden is nog maar de vraag. Vaak bevinden ze zich in een fase waar de vraag naar liquide middelen groter is dan het perspectief op een spaarpotje voor na hun loopbaan. Zeg het met een geschenk En waarom een productieve werknemer niet met een zogenaamde 'bonus in natura' belonen? Een mooie smartphone, de allernieuwste laptop of waarom niet een reis voor het hele gezin? "Dat kan", beklemtoont Bertrand Soenen. "Alleen zijn de precieze omstandigheden cruciaal voor de fiscale gevolgen voor zowel werkgever als werknemer." "Een gsm of pc zijn klassiekers", vervolgt Soenen. "Het privégebruik ervan wordt wel als een voordeel van alle aard beschouwd, waardoor de werknemer erop belast wordt. Bij een gsm wordt voor de precieze berekening naar de reële waarde gekeken, terwijl de fiscus voor een pc met forfaitaire bedragen werkt. Concreet: het ter beschikking stellen van een pc door de werkgever wordt beschouwd als een voordeel van alle aard ter waarde van jaarlijks 180. Een internetabonnement dat er vaak bovenop komt, is goed voor nog eens 60." "Hallo, fiscale administratie?" Een echte aanvullende beloning vergt in de praktijk meer dan een gsm of pc. "Klopt, alleen is de fiscale ruimte op dit vlak erg beperkt geworden", legt Bertrand Soenen uit. "Zodra zo'n geschenk rechtstreeks in verband kan worden gebracht met één bepaalde werknemer, dreigt die daarop belast te worden. Voor alle duidelijkheid: ik heb het dus niet over een etentje voor het personeel of een afdeling. Ook niet over de jaarlijkse gezinsactiviteit die de onderneming organiseert, zoals een kinderfeest. Wel wanneer pakweg verkoper X of Y met vrouw en kind voor rekening van het bedrijf enkele dagen mag gaan verpozen. Is het in dergelijke omstandigheden nog wel aantrekkelijk? Het is gratis, maar als daardoor het aanslagbiljet van de fiscus zwaarder gaat wegen, krijgt de dankbaarheid van de werkgever een behoorlijk wrange nasmaak." Soms kan de grens ook erg vaag zijn. Wat wanneer werknemers een buitenlandse opleiding gaan volgen, maar tegelijkertijd een alternatief programma voor de meereizende gezinsleden geregeld wordt? En hoe zal de fiscus het geval van één week afwezigheid waarvan slechts 3 halve dagen voor vorming zijn uitgetrokken, De grootte van uw geschenk zal verschillen naargelang de fiscale en sociale bepalingen waaraan het onderworpen is. Fotolia