Workshop breng actualiteit in de klas
|
|
- Robert Koning
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Workshop breng actualiteit in de klas Sanne Deurloo, hoofdredacteur NEMO Kennislink Anne van de Ven, medewerker Educatie NEMO
2 Workshop: Breng actualiteit in de klas voor havo en vwo 5 min: Kort over NEMO Kennislink 10 min: Link met de lesstof 20 min: Aan de slag 25 min: Presenteren aan elkaar (c) Sanne Deurloo, NEMO Kennislink, 10 november 2016
3 Het breed uitdragen in het Nederlands taalgebied van kennis over wetenschappelijke en technische ontwikkelingen en het belang daarvan voor de maatschappij, door communicatie over de actuele stand van de volle breedte van de wetenschap, op accurate en voor algemeen publiek begrijpelijke en aantrekkelijke wijze. Meer dan artikelen bezoeken p. maand Bijna abonnees op de nieuwsbrief 17 vakredacteuren (c) Sanne Deurloo, NEMO Kennislink, 10 november 2016
4 Zoek tussen de wetenschappelijke uitjes in de NEMO Kennislink Agenda op educatieve activiteiten voor voortgezet onderwijs van organisaties en kennisinstellingen uit heel Nederland en Vlaanderen (c) Sanne Deurloo, NEMO Kennislink, 10 november 2016 (c) Sanne Deurloo, NEMO Kennislink, 10 november 2016
5 Navigeren op NEMO Kennislink Het breed uitdragen in het Nederlands taalgebied van kennis over wetenschappelijke en technische ontwikkelingen en het belang daarvan voor de maatschappij, door communicatie over de actuele stand van de volle breedte van de wetenschap, op accurate en voor algemeen publiek begrijpelijke en aantrekkelijke wijze. (c) Sanne Deurloo, NEMO Kennislink, 10 november 2016
6 Navigeren op NEMO Kennislink Zoek naar artikelen in Publicaties via de bovenbalk bijvoorbeeld op vakgebied Kijk ook eens bij de Thema s Het breed uitdragen in het Nederlands taalgebied van kennis over wetenschappelijke en technische ontwikkelingen en het belang daarvan voor de maatschappij, door communicatie over de actuele stand van de volle breedte van de wetenschap, op accurate en voor algemeen publiek begrijpelijke en aantrekkelijke wijze. (c) Sanne Deurloo, NEMO Kennislink, 10 november 2016
7 Concept-contextbenadering Redenen voor het werken met contexten volgens SLO: Vakoverstijgende contexten kunnen samenhang tussen vakken zichtbaar maken. Contexten dragen bij aan een accurater beeld bij leerlingen van bèta en techniek. Contexten dragen bij aan betekenisvol leren en versterken bij veel leerlingen de motivatie en attitude. Contexten geven betekenis aan concepten en zijn mede bepalend voor wat leerlingen leren. Afwisseling in contexten is nodig voor transfer van kennis en vaardigheden. De centrale context (contextuele selectie en inrichting): één context staat centraal, en dient als vraagstelling en selectiecriterium voor concepten. (c)sanne Deurloo, NEMO Kennislink, 22 september 2016
8 Vanuit de kerndoelen zoeken naar contextverhalen* Natuurkunde Materie Energie Licht, geluid, straling Kracht en beweging Scheikunde Materie Schaal, verhouding en hoeveelheid Reactiviteit Energie Biologie Biologische eenheid Instandhouding Interactie Voortplanting en evolutie Dynamisch evenwicht * Bijvoorbeeld op NEMO Kennislink, maar denk bijvoorbeeld ook aan wetenschapsbijlagen van de kranten, items op klokhuis of jeugdjournaal (c)sanne Deurloo, NEMO Kennislink, 22 september 2016
9 Vanuit de kerndoelen zoeken naar contextverhalen Natuurkunde Materie Energie Licht, geluid, straling Kracht en beweging Scheikunde Materie Schaal, verhouding en hoeveelheid Reactiviteit Energie Biologie Biologische eenheid Instandhouding Interactie Voortplanting en evolutie Dynamisch evenwicht * Bijvoorbeeld op NEMO Kennislink, maar denk bijvoorbeeld ook aan wetenschapsbijlagen van de kranten, items op klokhuis of jeugdjournaal (c)sanne Deurloo, NEMO Kennislink, 22 september 2016
10 Vanuit de kerndoelen zoeken naar contextverhalen Natuurkunde Materie Energie Licht, geluid, straling Kracht en beweging Scheikunde Materie Schaal, verhouding en hoeveelheid Reactiviteit Energie Biologie Biologische eenheid Instandhouding Interactie Voortplanting en evolutie Dynamisch evenwicht * Bijvoorbeeld op NEMO Kennislink, maar denk bijvoorbeeld ook aan wetenschapsbijlagen van de kranten, items op klokhuis of jeugdjournaal (c)sanne Deurloo, NEMO Kennislink, 22 september 2016
11 Vanuit de kerndoelen zoeken naar contextverhalen* Natuurkunde - Materie Materialen Stofeigenschappen smeltpunt, kookpunt, hardheid, warmtegeleiding, elektrische geleiding, enz. Zuivere stoffen Mengsels Natriumchloride Water, drinkwater, waterkringloop, waterzuivering Weer, klimaat Soorten straling Stralingsrisico in medische toepassingen en het gebruik van kernenergie Duurzaamheid, recycling, gebruiksduur, afbreekbaarheid, Grondstoffen Afvalscheiding Veiligheid (ziekteverwekkende stoffen) Molecuulmodel Relatieve grootte van atomen en moleculen Herhalende patronen, structuren in stoffen Fasen, faseovergangen, aggregatietoestanden Dichtheid, zinken, zweven, drijven Elektrische geleiding en isolatie
12 Vanuit de kerndoelen zoeken naar contextverhalen* Natuurkunde - Energie Energie speelt een belangrijke rol in alle sectoren van de samenleving Vervoer Fossiele brandstoffen Duurzame energiebronnen Kernenergie Energieverbruik Energie opwekken Broeikaseffect Milieugevolgen en duurzaamheid Vraag en aanbod - Kostenstijging Voor- en nadelen van verschillende energiebronnen Risico s voor individu en samenleving Wet van behoud van energie Verschillende vormen van energie Warmte, temperatuur, warmtegeleiding Vermogen, rendement, stroomsterkte Weerstand en spanningsverschil Elektriciteit Werking van CV-installatie Verbranding Geleiding, stroming, straling Isolatie Elektromagnetisme, dynamo Aarde en atmosfeer Elektrische schakeling schakelschema Parallel en serieschakeling Kelvin en graden Celsius Energieomzetting Zekering en aardlekschakelaar Het weer, waterkringloop CO 2 -uitstoot
13 Vanuit de kerndoelen zoeken naar contextverhalen* Scheikunde - Materie Modellen deeltjesmodel, atoommodel, molecuulmodel Microstructuur versus macroscopische eigenschappen Moleculaire structuren in vaste stoffen Relatieve grootte van atomen en moleculen Fasen, faseovergangen, aggregatietoestanden Toestandsaanduidingen Periodiek systeem Atoomnummer, atoommassa Protonen, neutronen, elektronen Isotopen Ionen, ionlading Naamgeving, symbolen, atoomnamen, molecuulformules Elementen, niet-ontleedbare stoffen Verbindingen, ontleedbare stoffen Metaal en niet-metaal Zouten Reactievergelijkingen Chemische reacties, Zuivere stof en mengsels Oplossingen, emulsies, legeringen Scheidingsmethoden, destilleren, filtreren, extraheren, enz Waterzuivering Chemische processen op industriële schaal In en rond het huis: zout, bakpoeder schoonmaakmiddelen, ammoniak, Milieubelasting, Cradle to cradle Veiligheid Giftige stoffen
14 Vanuit de kerndoelen zoeken naar contextverhalen* Scheikunde - Reactiviteit Chemische reacties Beginstoffen, reactieproducten Ontledingsreactie Reacties met zuurstof Voorwaarden voor verbranding en blusmethodes Onvolledige verbranding Oxidatie, roesten, corrosie Verbrandingsprocessen in lichaam Verbrandingsmotor Elektriciteit opwekken Wet van massabehoud, elementbehoud, atoombehoud Reactiesnelheid Edele en onedele metalen Veiligheid, vermijden van gevaarlijke situaties (Eenvoudige) reactieschema s en reactievergelijkingen opstellen Explosie begrijpen, explosieve stoffen, explosiegevaar, stofexplosies Gifstoffen, dosering Botsende deeltjesmodel, reactiesnelheid Chemie in de keuken Vuurwerk Fijnstof Zure, basische en neutrale oplossingen Indicatoren Reactieomstandigheden, temperatuur, druk, verdelingsgraad Veiligheid bij opslag en transport van chemische stoffen
15 Vanuit de kerndoelen zoeken naar contextverhalen* Biologie Voortplanting en Evolutie Voortplanting mensen, dieren en planten Levenscyclus, stadia van een organisme Ontstaan van leven op aarde Erfelijkheid, erfelijk materiaal doorgeven Bevruchting Celdeling Geslachtsorganen Voorkomen van (ongewenste) zwangerschap en geslachtsziekten Seksualiteit Invloed van erfelijk materiaal, omgeving en leefstijl op de ontwikkeling van eigenschappen en ziektes Natuurlijke selectie Afstamming Wereldbeeld Kiemen en stekken Partnerkeuze, baltsgedrag Cellen, celdeling, meercellige organismen Geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting Gedaantewisseling Foetus Fasen van lichamelijke en geestelijke ontwikkeling Puberteit X- en Y-chromosoom Verwantschap Evolutie Genetische variatie Mutaties Aanpassing aan de omgeving Uitsterven, fossielen Natuurlijke en kunstmatige selectie
16 Drie artikelen doorspreken artikelen (c)sanne Deurloo, NEMO Kennislink, 22 september 2016
17 Schoolquiz bij de actualiteit Vraag 1. a. b. c. d.
18 Schoolquiz bij de actualiteit Het juiste antwoord bij Vraag 1. a. b.het juiste antwoord highlighten c. d.
19 Tips over meerkeuzevragen maken Bron: Toetsen met gesloten vragen Een handleiding voor het construeren van toetsen met meerkeuzevragen - H. Moelands, J. Noijons en J. Rem Citogroep Arnhem Heldere relevante vraag 1 goed of beste antwoord, meerdere afleiders Het goede antwoord Wat is de hoofdstad van Noord-Holland? A Alkmaar B Amsterdam C s-gravenhage D Haarlem Beste antwoord Which of the following best describes the mood (line 51) Henry was in? A Henry felt lonely. B Henry was afraid. C Henry was happy. D Henry was uncertain. (c)sanne Deurloo, NEMO Kennislink, 22 september 2016
20 Tips over vragen maken Tip Begin bij het formuleren van alternatieven met het opschrijven van het goede of beste antwoord. Tip Zorg ervoor dat het goede antwoord zo volledig mogelijk is. Tip Gebruik als afleiders leermoeilijkheden en veel voorkomende vergissingen van leerlingen. Tip Neem alleen die afleiders op waarvan u verwacht dat leerlingen die ook werkelijk zullen kiezen. Tip Alle alternatieven bij een opgave moeten overeenkomen in uitgangspunt, grammaticale structuur en lengte. Zet ze in logische volgorde. Tip Formuleer de vraag bij voorkeur positief en direct. Gebruik geen dubbele ontkenningen. (c)sanne Deurloo, NEMO Kennislink, 22 september 2016
21 Schoolquiz bij de actualiteit Na het maken van de quiz, presenteren jullie je vragen aan elkaar en horen we graag antwoord op deze twee vragen: 1. Hoe zijn jullie tot deze vragen gekomen? 2. Hoe zouden jullie deze opdracht met je leerlingen uitvoeren? Nu aan de slag!
22 Schoolquiz bij de actualiteit Hier voorbeeld hoe wij vragen hebben gemaakt bij artikel kolencentrales Vraag 1. Er wordt genoemd dat kolen, gas en uranium stabiele en betrouwbare energiebronnen zijn, duurzame bronnen zijn dat niet. Wat wordt bedoeld met stabiel en betrouwbaar? a. Je bent niet afhankelijk van de omstandigheden b. Er komt geen CO 2 bij vrij c. Deze bronnen raken nooit op d. De elektriciteit die eruit komt, is van betere kwaliteit
23 Schoolquiz bij de actualiteit Vraag 2. Welke van deze energiebronnen zijn duurzame energiebronnen? a. Wind, zon en waterkracht b. Gas en wind c. Zon en kernenergie d. Kolen, gas en olie
24 Schoolquiz bij de actualiteit Vraag 3. Hoeveel energie verbruikt een Nederlands huishouden gemiddeld per jaar? a. 230 Volt b megawatt c. 500 Ohm d Ampère Hoe komt dat er ergens aardbevingen ontstaan als er gas wordt gewonnen, zoals nu in Groningen? Welke energiebronnen zijn er allemaal? Hoe wordt uit kolen elektriciteit opgewekt?
25 Extra tips voor in de klas: Laat leerlingen eerst een mindmap maken bij artikel Bespreek en ontleed het artikel klassikaal Wijs ze een specifiek deel van het artikel toe Wissel vragen uit tussen klassen zodat je de quiz kunt uitvoeren met de hele klas, en ze dus niet hun eigen vragen aan het beantwoorden zijn. Laat leerlingen hun vragen en artikel presenteren voor de klas dit daagt ze uit om zich echt goed te verdiepen
26 Andere lesideeën om context te geven aan de lesstof: Laat leerlingen een artikel zoeken bij de lesstof Maak een poster, bijvoorbeeld een actieposter Discussie debat met relevante argumenten onderbouwen Andere ideeën?
27 Vragen? Mail Abonneer je op de nieuwsbrief
Onderwerp: Onderzoek doen Kerndoel(en): 28 Leerdoel(en): - Onderzoek doen aan de hand van onderzoeksvragen - Uitkomsten van onderzoek presenteren.
Vak: Scheikunde Leerjaar: Kerndoel(en): 28 De leerling leert vragen over onderwerpen uit het brede leergebied om te zetten in onderzoeksvragen, een dergelijk onderzoek over een natuurwetenschappelijk onderwerp
Nadere informatieNask2 inhouden (PO-vmbo)
Nask2 inhouden (PO-vmbo) Sectoren kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw vmbo bovenbouw gl/tl exameneenheden Vakkernen 1. Materie 42: De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo
Samenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo Samenvatting door een scholier 1193 woorden 30 oktober 2012 5,8 23 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Samenvatting Scheikunde
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2 Samenvatting door K. 1077 woorden 22 maart 2016 6,1 9 keer beoordeeld Vak Scheikunde Impact 3 vwo Scheikunde hoofdstuk 1 + 2 Paragraaf 1: Stoffen bijv. Glas en hout,
Nadere informatieScheidingsmethoden methode principe voorbeeld. destilleren verschil in kookpunt wijn whiskey. filtreren verschil in deeltjesgrootte koffie
1.2 Twee of meer atoomsoorten samen vormen een molecuul : bouwsteen die bestaat uit twee of meer atomen Atoom : bouwsteen van een molecuul Stoffen Zuivere stoffen Elementen: stoffen waarvan de bouwstenen
Nadere informatieH7 werken met stoffen
H7 werken met stoffen Stofeigenschappen Faseovergangen Veilig werken met stoffen Chemische reacties Stoffen Zuivere stoffen mengsels legeringen één soort moleculen opgebouwd uit een aantal verschillende
Nadere informatieSamenvatting Chemie Overal 3 havo
Samenvatting Chemie Overal 3 havo Hoofdstuk 3: Reacties 3.1 Energie Energievoorziening Fossiele brandstoffen zijn nog steeds belangrijk voor onze energievoorziening. We zijn druk op zoek naar duurzame
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1, 2, 3
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1, 2, 3 4 Samenvatting door Syb 1176 woorden 4 keer beoordeeld 4 maart 2018 Vak Scheikunde Methode Chemie overal Scheikunde H1/H2/H3 Samenvatting PARAGRAAF 1.1 Een stof
Nadere informatiePlan van toetsing/afsluiting 2012/2014
Sector: alle Vak: Nask 2 Klas: 3 periode 1 Toets 1.1 Kleine tussentijdse toets(en)/practicum verslag en dergelijke. Max 2 deze periode (Iedere overhoring telt 1 X) 1.2 Natuur- en scheikunde voor de basisvorming
Nadere informatieH7+8 kort les.notebook June 05, 2018
H78 kort les.notebook June 05, 2018 Hoofdstuk 7 en Materie We gaan eens goed naar die stoffen kijken. We gaan steeds een niveau dieper. Stoffen bijv. limonade (mengsel) Hoofdstuk 8 Straling Moleculen water
Nadere informatieLeerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo), Biologische eenheid
Leerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo), Biologische eenheid Voor meer informatie zie: Kerndoelen onderbouw Vakportaal Mens & maatschappij Vakportaal Natuur & techniek kerndoelen primair onderwijs kerndoelen
Nadere informatieAntwoorden deel 1. Scheikunde Chemie overal
Antwoorden deel 1 Scheikunde Chemie overal Huiswerk 2. a. Zuivere berglucht is scheikundig gezien geen zuivere stof omdat er in lucht verschillende moleculen zitten (zuurstof, stikstof enz.) b. Niet vervuild
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hfst. 6 Chemie en schoonmaken
Samenvatting Scheikunde Hfst. 6 Chemie en sch Samenvatting door een scholier 2120 woorden 23 november 2010 4,5 9 keer beoordeeld Vak Scheikunde Natuurkunde hoofdstuk 6: Chemie en sch 6.1 Elementen Indelen
Nadere informatieScheikunde Samenvatting H4+H5
Scheikunde Samenvatting H4+H5 Hoofdstuk 4 4.2 Stoffen worden ingedeeld op grond van hun eigenschappen. Er zijn niet-ontleedbare stoffen en ontleedbare stoffen. De niet-ontleedbare stoffen zijn verdeeld
Nadere informatieScheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid
Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 44: De leerlingen leren
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2 stoffen en reacties
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2 stoffen en reacties Samenvatting door F. 1622 woorden 22 mei 2015 6,1 40 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Nova Paragraaf 1 Gloeien, smelten en verdampen Als je
Nadere informatieSeizoen: Vak: NaSk II (Scheikunde) Klas: 3 en 4 Afdeling: Mavo
Seizoen: 2016-2018 Vak: NaSk II (Scheikunde) Klas: 3 en 4 Afdeling: Mavo Herkansingen/inhalen: Tijdens de herkansingen kunnen de SE s van een trimester herkanst en/of ingehaald worden. Echter een ingehaald
Nadere informatieAntwoorden deel 1. Scheikunde Chemie overal
Antwoorden deel 1 Scheikunde Chemie overal Huiswerk 2. a. Zuivere berglucht is scheikundig gezien geen zuivere stof omdat er in lucht verschillende moleculen zitten (zuurstof, stikstof enz.) b. Niet vervuild
Nadere informatie1 De bouw van stoffen
Inhoud 1 De bouw van stoffen 1 eigenschappen van stoffen 13 Mengsels en zuivere stoffen 13 D Oplossingen 15 Zuivere stoffen herkennen 15 Scheiding van mengsels 17 2 de opbouw van de materie 19 Moleculen
Nadere informatieVerslaglegging workshop van oud naar nieuw! Woudschoten 14 en 15 november 2003 Marijn Meijer en Annet van Schijndel (Newmancollege te Breda)
Verslaglegging workshop van oud naar nieuw! Woudschoten 14 en 15 november 2003 Marijn Meijer en Annet van Schijndel (Newmancollege te Breda) In deze workshop zijn we specifiek gaan kijken naar de vernieuwing
Nadere informatieKernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)
Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere
Nadere informatieParagraaf 1: Fossiele brandstoffen
Scheikunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen Fossiele brandstof Koolwaterstof Onvolledige verbranding Broeikaseffect Brandstof ontstaan door het afsterven van levende organismen,
Nadere informatie7.1 Het deeltjesmodel
Samenvatting door Mira 1711 woorden 24 juni 2017 10 3 keer beoordeeld Vak NaSk 7.1 Het deeltjesmodel Een model van een stof Elke stof heeft zijn eigen soort moleculen. Aangezien je niet kunt zien hoe een
Nadere informatie1) Stoffen, moleculen en atomen
Herhaling leerstof klas 3 1) Stoffen, moleculen en atomen Scheikundigen houden zich bezig met stoffen. Betekenissen van stof zijn onder andere: - Het materiaal waar kleding van gemaakt is; - Fijne vuildeeltjes;
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Voortplanting
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Voortplanting kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor de
Nadere informatieBiologie ( havo vwo )
Tussendoelen Biologie ( havo vwo ) Biologie havo/vwo = Basis Biologische eenheid Levenskenmerk Uitleggen hoe bouw en werking van onderdelen van een organisme bijdragen aan de functies voeding, verdediging
Nadere informatieExamenprogramma scheikunde vwo
Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen,
Nadere informatieOverzicht lessenserie Energietransitie. Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les.
1 Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les. 2 Colofon Dit is een uitgave van Quintel Intelligence in samenwerking met GasTerra en Uitleg & Tekst Meer informatie Kijk voor meer informatie
Nadere informatieSamenvatting scheikunde hoofdstuk 1 stoffen 1 tm 7 (hele hoofdstuk) + aantekeningen h3a 1.1 zwart goud (herhaling) Fossiele
Samenvatting scheikunde hoofdstuk 1 stoffen 1 tm 7 (hele hoofdstuk) + aantekeningen h3a 1.1 zwart goud (herhaling) Fossiele Aardgas, aardolie en steenkool heten ook wel fossiele brandstoffen brandstoffen
Nadere informatieExamenprogramma scheikunde havo
Examenprogramma scheikunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A1 Vaardigheden Domein A2
Nadere informatieSecundair onderwijs - Tweede graad ASO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen
Secundair onderwijs - Tweede graad ASO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen I. Gemeenschappelijke eindtermen voor wetenschappen Gemeenschappelijke eindtermen gelden voor het geheel van de wetenschappen.
Nadere informatieExamenprogramma scheikunde vwo
Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen,
Nadere informatieLANDSEXAMEN VWO
Examenprogramma SCHEIKUNDE V.W.O. LANDSEXAMEN VWO 2017-2018 1 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen wordt afgenomen in één zitting van
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11109 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/403948, houdende
Nadere informatie3.1 Energie. 3.2 Kenmerken chemische reactie
3.1 Energie Wat is energie? Energie voorziening Fossiele brandstof verbranden Co2 komt vrij slecht voor het broeikaseffect Windmolen park Zonnepanelen Energie is iets wat nodig is voor een verbrandingsreactie
Nadere informatie1 ENERGIE Inleiding Het omzetten van energie Fossiele brandstoffen Duurzame energiebronnen
1 ENERGIE... 2 1.1. Inleiding... 2 1.2. Het omzetten van energie... 2 1.3. Fossiele brandstoffen... 5 1.4. Duurzame energiebronnen... 7 1.5. Kernenergie... 9 1.6. Energie besparen... 10 1.7. Energieverbruik
Nadere informatieToets HAVO 4 Chemie Hfdst. 2 Schatkamer aarde
Toets HAVO 4 Chemie Hfdst. 2 Schatkamer aarde Opgave 1 Op het etiket van een pot pindakaas staat als een van de ingrediënten magnesium genoemd. Scheikundig is dit niet juist. Pindakaas bevat geen magnesium
Nadere informatieHoofdstuk 6: Moleculen en Atomen 6.1) (1) Moleculen ( ( 6.1) Atomen ( ( 6.2) Rekenen aan reacties ( ( 6.3) Molecuulformules ( (
oofdstuk 6: Moleculen en Atomen Onderwerpen: Moleculen ( ( 6.1) Atomen ( ( 6.2) Rekenen aan reacties ( ( 6.3) 6.4) Reactievergelijkingen ( ( 6.5) Moleculen ( ( 6.1) (1) Uitleggen hoe is afgeleid dat moleculen
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 3
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 3 Samenvatting door K. 1467 woorden 5 maart 2016 5,5 2 keer beoordeeld Vak Scheikunde Scheikunde Samenvatting H3 3V 3.1 Energie Fossiele brandstoffen -> nu nog er afhankelijk
Nadere informatieLANDSEXAMEN VWO
Examenprogramma BIOLOGIE V.W.O. LANDSEXAMEN VWO 2017-2018 1 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen wordt afgenomen in één zitting van
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2 Samenvatting door A. 4666 woorden 27 oktober 2014 6,3 6 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal 1-2 Zuivere stof -Een soort moleculen -Element: een
Nadere informatieScheikunde samenvatting H1 t/m H4
samenvatting H1 t/m H4 Hoofdstuk 1 Als je stoffen bij elkaar doet, kunnen er verschillende dingen gebeuren: 1) De vaste stof waarbij een vloeistof wordt gedaan, lost op oplossing helder. 2) Wanneer we
Nadere informatieSLO Leerdoelenkaart scheikunde: gedifferentieerde beheersingsniveaus voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs
1.1.1. Je herkent en benoemt een aantal oplosbaarheid in water, elektrische geleiding, kookpunt, smeltpunt en fase bij kamertemperatuur. 1.1.1. Je herkent en benoemt een aantal oplosbaarheid in water,
Nadere informatieLANDSEXAMEN HAVO
Examenprogramma BIOLOGIE H.A.V.O. LANDSEXAMEN HAVO 2017-2018 1 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen wordt afgenomen in één zitting
Nadere informatieInhoud workshop. De scooter van de 21ste. Achtergrond van de module: De opbouw van de module De scooter van de 21ste eeuw
De scooter van de 21ste eeuw Snel, duurzaam en zuinig! Inhoud workshop Achtergrond en globaal overzicht van de module Zelf aan het werk met het genereren van onderzoeksvragen Het ontwerpdeel nader bekijken
Nadere informatieReken- en wiskundige vaardigheden (Eenvoudige) (rendements)berekeningen uitvoeren met de door koolhydraten, vetten en eiwitten geleverde energie.
Kennisbasis Kennisbasis natuurwetenschappen en technologie Scheikunde Energie Waar het om gaat Energie Energie speelt een belangrijke rol in alle sectoren van de samenleving. Vervoer, gezondheidszorg,
Nadere informatietoelatingsexamen-geneeskunde.be Vraag 2 Wat is de ph van een zwakke base in een waterige oplossing met een concentratie van 0,1 M?
Chemie juli 2009 Laatste wijziging: 31/07/09 Gebaseerd op vragen uit het examen. Vraag 1 Geef de structuurformule van nitriet. A. B. C. D. Vraag 2 Wat is de ph van een zwakke base in een waterige oplossing
Nadere informatieDe meest revolutionaire momenten belicht, de momenten waarin iets gebeurde waardoor nieuwe dingen ontstonden.
De acht drempels van David Christian. De meest revolutionaire momenten belicht, de momenten waarin iets gebeurde waardoor nieuwe dingen ontstonden. De Big Bang. De sterren lichten op. Nieuwe chemische
Nadere informatie'Hier havo.hbo hoort u mij?' (Nieuwe) Scheikunde
'Hier havo.hbo hoort u mij?' (Nieuwe) Scheikunde Aansluiting havo-hbo 28 september 2016 Hogeschool Domstad Emiel de Kleijn Historie 1999 (1998) Invoering van de 2 e fase HAVO: Scheikunde: 280 SLU VWO:
Nadere informatiePROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING TSG VMBO CURSUSJAAR 2014-2015 NIVEAU KADER
PROGRAMMA VA TOETSIG E AFSLUITIG TSG VMBO CURSUSAAR 04-05 IVEAU KADER VAK: ASK METHODE: u voor straks 4 KGT (ThiemeMeuenhoff) KLAS: 4 COTACTURE PER WEEK: 4 x uten per week P periode C code B Bron KEE wat
Nadere informatiePROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING TSG VMBO CURSUSJAAR 2015-2016 NIVEAU BASIS
PROGRAMMA VA TOETSIG E AFSLUITIG TSG VMBO CURSUSJAAR 205-206 IVEAU BASIS VAK: ASK METHODE: u voor straks 4B (ThiemeMeuenhoff) KLAS: 4 COTACTURE PER WEEK: 3 x 50 uten per week P periode C code van de toets
Nadere informatieRelevante contexten: chemie in de keuken; verbranding en (stof)explosies; vuurwerk; aandacht voor fijnstof; gezondheid
Kennisbasis Kennisbasis natuurwetenschappen en technologie Scheikunde Reactiviteit Waar het om gaat Reactiviteit Verbranding en ontleding zijn voorbeelden van chemische reacties. In het dagelijks leven
Nadere informatie12 - het symbool schrijven als de naam gegeven is en de naam noemen als het symbool gegeven is van minstens twintig elementen.
Leergebied: element Leerplannen LP Chemie 2e gr ASO VVKSO (studierichtingen zonder component wetenschappen) 5.1.1.2 - B5 Chemische elementen in stoffen - Vanuit experimentele waarnemingen samengestelde
Nadere informatieGelijkwaardig verklaarde eindtermen natuurwetenschappen Voor de tweede graad ASO
Gelijkwaardig verklaarde eindtermen natuurwetenschappen Voor de tweede graad ASO Federatie Steinerscholen Vlaanderen v.z.w. Gitschotellei 188 2140 Borgerhout Februari 2013 Gelijkwaardig verklaarde eindtermen
Nadere informatieKERNCONCEPTEN. Het micro-macroconcept
KERNCONCEPTEN Het molecuulconcept Atomen als bouwstenen van moleculen Verschillende typen bindingen Structuur en flexibiliteit van moleculen Maken en breken van bindingen Ontwerpen van moleculen Het micro-macroconcept
Nadere informatie7,2. Samenvatting door P woorden 3 maart keer beoordeeld. Samenvatting. Scheikunde. hoofdstuk 1 1.1
Samenvatting door P. 1782 woorden 3 maart 2013 7,2 24 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Pulsar chemie Samenvatting Scheikunde hoofdstuk 1 1.1 alle materie, water, zuurstof, tafels noemen we een stof.
Nadere informatie14 DE ATOOMTHEORIE VAN DALTON PROCESTECHNIEK
PROCESTECHNIEK Wat leer je? uitleggen wat een reactieschema is; reactieschema's in woorden en symbolen opstellen; de kenmerken van de atoomtheorie van Dalton noemen; moleculen en atomen tekenen; scheikundige
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11109 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/403948, houdende
Nadere informatieEindexamen scheikunde havo 2006-II
4 Beoordelingsmodel Element 115 1 Calcium heeft atoomnummer 20 en americium heeft atoomnummer 95. Dus samen hebben ze 115 protonen. calcium heeft atoomnummer 20 en americium heeft atoomnummer 95 1 2 Een
Nadere informatieSchooljaar Exellius 4
Programma van toetsing Schooljaar 2016-2017 Exellius 4 1 Vak: Aardrijkskunde 16/17 0.11 Schriftelijk telt voor R1 H1 Arm en Rijk 50 Nvt 10 0.12 Schriftelijk telt voor R1 H2 Arm en Rijk 50 Nvt 10 01 H3
Nadere informatie5-1 Moleculen en atomen
5-1 Moleculen en atomen Vraag 1. Uit hoeveel soorten moleculen bestaat een zuivere stof? Vraag 2. Wat is een molecuul? Vraag 3. Wat is een atoom? Vraag 4. Van welke heb je er het meeste: moleculen of atomen?
Nadere informatieLessenserie Energietransitie
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Thema s en onderwerpen Overzicht Lessenserie Energietransitie Thema s en onderwerpen per les De zoektocht naar voldoende energie voor de komende generaties is één van de belangrijkste
Nadere informatieExamenprogramma scheikunde havo
Examenprogramma scheikunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kennis
Nadere informatieScheikundige begrippen
Scheikundige begrippen Door: Ruby Vreedenburgh, Jesse Bosman, Colana van Klink en Fleur Jansen Scheikunde begrippen 1 Chemische reactie Ruby Vreedenburgh Overal om ons heen vinden er chemische reacties
Nadere informatieExamenprogramma scheikunde vwo
Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen
Nadere informatieMens en natuur vmbo Leerlijnen landelijke kaders
vmbo Leerlijnen landelijke kaders SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Verantwoording 2009 Stichting leerplanontwikkeling (SLO), Enschede Alle rechten voorbehouden. Mits de bron wordt vermeld
Nadere informatieSCHEIKUNDE. Hoofdstuk 9
SCHEIKUNDE Hoofdstuk 9 Par. 1 Elke chemische reactie heeft een energie-effect. De chemische energie voor én na de reactie is niet gelijk. Als de reactie warmer wordt is de chemische energie omgezet in
Nadere informatieLANDSEXAMEN MAVO
LANDSEXAMEN MAVO 2017-2018 Examenprogramma NASK 2 (Scheikunde) M.A.V.O. 1 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen wordt afgenomen in één
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 Scheikunde 3 havo
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 Scheikunde 3 havo Samenvatting door een scholier 1366 woorden 12 november 2012 6,2 17 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal 1.1 Bij scheikunde hou je
Nadere informatieLeerdoelen, leerlijnen en leeractiviteiten
Leerdoelen, leerlijnen en leeractiviteiten Wanneer je werkt vanuit leerlijnen, is de methode slechts een van de bronnen waarmee leerlingen zich de leerstof eigen maken. Ilse Gmelig 8 februari 2018 Leerdoelen
Nadere informatieWerkbladen In NEMO. Energie. Naam. onderbouw havo/vwo School. Klas
Werkbladen In NEMO Energie Naam onderbouw havo/vwo School Klas Energie Energie is overal. Denk aan de zon, aan beweging (bijvoorbeeld de wind en waterstromingen), en aan brandstoffen. Om de energie te
Nadere informatieScheikunde Chemie overal Week 1. Kelly van Helden
Scheikunde Chemie overal Week 1 Kelly van Helden 1.1 Chemie om je heen Scheikunde is overal Scheiden of zuiveren van stoffen Veranderen van grondstoffen in bruikbare stoffen Drinkwater uit zeewater Poetsen
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 en 2
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 918 woorden 13 januari 2005 6,3 193 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Hoofdstuk 1 1.2: De bouw van een atoom.
Nadere informatieDenken als wetenschappers voor leerlingen. Woudschoten 6 november 2015 Arne Mast, Jacqueline Neve, Herbert van der Voort, Wout OFevanger
Denken als wetenschappers voor leerlingen Woudschoten 6 november 2015 Arne Mast, Jacqueline Neve, Herbert van der Voort, Wout OFevanger Wat gaan we doen? Welkom, intro en startactviteit (15 min) Inleiding
Nadere informatieElementen Thema 1 MAterialen. de kringloop tussen mens / dier en plant uiteggen mbv CO2 en O2
Toetstermen Hout (H1) Stofeigenschappen 5 soorten hout onderscheiden in kleur, structuur en toepasbaarheid 5 verschillende houtsoorten herkennen 5 verschillende houtsoorten - wisselw. mens, dier Gebruik
Nadere informatieSCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020
SCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2020 Versie: 2 april 2019 De vakinformatie is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de staatsexamens
Nadere informatieStoffen, structuur en bindingen
Hoofdstuk 1: Stoffen, structuur en bindingen Scheikunde vwo 2011/2012 www.lyceo.nl Onderwerpen Scheikunde 2011 2012 Stoffen, structuur en binding Kenmerken van Reacties Zuren en base Redox Chemische technieken
Nadere informatieBegrippen. Broeikasgas Gas in de atmosfeer dat de warmte van de aarde vasthoudt en zo bijdraagt aan het broeikaseffect.
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Informatieblad Begrippen Biobrandstof Brandstof die gemaakt wordt van biomassa. Als planten groeien, nemen ze CO 2 uit de lucht op. Bij verbranding van de biobrandstof komt
Nadere informatieHoofdstuk 4. Chemische reacties. J.A.W. Faes (2019)
Hoofdstuk 4 Chemische reacties J.A.W. Faes (2019) Hoofdstuk 4 Chemische reacties Paragrafen 4.1 Kenmerken van een reactie 4.2 Reactievergelijkingen 4.3 Rekenen aan reacties Practica Exp. 1 Waarnemen Exp.
Nadere informatieGroep 8 - Les 4 Duurzaamheid
Leerkrachtinformatie Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid Lesduur: 30 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen weten wat de gevolgen zijn van energie verbruik. De leerlingen weten wat duurzaamheid is. De leerlingen
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde H3 Door: Immanuel Bendahan
Samenvatting Scheikunde H3 Door: Immanuel Bendahan Inhoudsopgave 1 Atoommodel... 1 Moleculen... 1 De ontwikkeling van het atoommodel... 1 Atoommodel van Bohr... 2 Indicatoren van atomen... 3 2 Periodiek
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen
Nadere informatieInhoud. 1 Inleiding 13. 1 energie 19
Inhoud 1 Inleiding 13 1 onderzoeken van de natuur 13 Natuurwetenschappen 13 Onderzoeken 13 Ontwerpen 15 2 grootheden en eenheden 15 SI-stelsel 15 Voorvoegsels 15 3 meten 16 Meetinstrumenten 16 Nauwkeurigheid
Nadere informatie5,9. Werkstuk door B woorden 17 september keer beoordeeld. Scheikunde
Werkstuk door B. 2172 woorden 17 september 2008 5,9 87 keer beoordeeld Vak Scheikunde Inleiding De laatste jaren wordt veel gesproken, gedebatteerd en gespeculeerd over veranderingen van het klimaat op
Nadere informatieverwijderen P 31 32 kleurenblindheid 3.6 Optische toestellen: bril verwijderen P 45 (3.6) - 47 A Terugkaatsing en spiegels Nieuw Bijlage 48a
Inhoud EUREK(H)A! 1 2015-2016 Leerplandoelstellingen 2015/7841/017 Opmerkingen n voor de e doelstellingen EUREK(H)A! 1 Thema 1 Zintuigen 3.2 Netvlies, kegeltjes, staafjes en verwijderen P 31 32 kleurenblindheid
Nadere informatieSamenvatting Chemie Overal 3 vwo. Hoofdstuk 1: Stoffen. 1.1 Zwart goud
Samenvatting Chemie Overal 3 vwo Hoofdstuk 1: Stoffen 1.1 Zwart goud Aardolie Aardgas, aardolie en steenkool heten ook wel fossiele brandstoffen. Bij verbranding komt veel energie vrij, maar er ontstaan
Nadere informatieendotherme reactie met soda
endotherme reactie met soda 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we temperaturen behalen onder de nul graden Celsius m.b.v. dinatriumcarbonaat? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Endo-energetisch
Nadere informatieLeerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo)
Leerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo) Voor meer informatie zie: Kerndoelen onderbouw Vakportaal Mens & maatschappij Vakportaal Natuur & techniek kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke
Nadere informatieToets 01 Algemene en Anorganische Chemie. 30 september 2015
Toets 01 Algemene en Anorganische Chemie 30 september 2015 Naam: Studentnummer Universiteit Leiden: Dit is de enige originele versie van jouw tentamen. Het bevat dit voorblad, enkele pagina s met informatie
Nadere informatieNaam Vak Scheikunde Niveau Havo Geldend voor klas 12
2015-2016 Naam Vak Scheikunde Niveau Havo Geldend voor klas 12 Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment Weegfactor Herkansbaar 11 toets 1 Toets Water, Zuren en basen 11/trim1/TW1 3% ja 11 toets 2
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 3: energie en warmte
Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 3: energie en warmte Samenvatting door E. 1500 woorden 6 maart 2014 5,7 16 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Systematische natuurkunde Energie en warmte 3.1 warmte
Nadere informatieUitwerkingen Basischemie hoofdstuk 1
Uitwerkingen Basischemie hoofdstuk 1 Opgave 1.1 Opgave 1.2 Opgave 1.3 Opgave 1.4 Stofeigenschappen en zintuigen Noem 4 stofeigenschappen die je met je zintuigen kunt waarnemen? Fysische constanten a. Methaan
Nadere informatieOefenvraagstukken 5 HAVO Hoofdstuk 13 Antwoordmodel
Oefenvraagstukken 5 AVO oofdstuk 13 Antwoordmodel Reactieomstandigheden 1 + 2 et zuur was in overmaat aanwezig dus de hoeveelheid O 2 is afhankelijk van de hoeveelheid ao 3. Alle drie gaan uit van dezelfde
Nadere informatieExamenprogramma natuur- en scheikunde II
Examenprogramma natuur- en scheikunde II Informatiewijzer Preambule 1 Leeswijzer 2 natuur- en scheikunde II 3 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden,
Nadere informatieAansluiting op het actuele curriculum (2014)
Aansluiting op het actuele curriculum (2014) De verschillende modules van GLOBE lenen zich uitstekend om de leerlingen de verschillende eindtermen en kerndoelen aan te leren zoals die zijn opgesteld door
Nadere informatieSeizoen: Vak: NaSk I (Natuurkunde) Klas: 3 en 4 Afdeling: Mavo. School Examens (SE s) met open/gesloten vragen
Seizoen: 2016-2018 Vak: NaSk I (Natuurkunde) Klas: 3 en 4 Afdeling: Mavo Herkansingen/inhalen: Tijdens de herkansingen kunnen de SE s van een trimester herkanst en/of ingehaald worden. Echter een ingehaald
Nadere informatieSamenvatting NaSk Hoofdstuk 5
Samenvatting NaSk Hoofdstuk 5 Samenvatting door F. 874 woorden 3 maart 2015 7,6 37 keer beoordeeld Vak Methode NaSk Natuur/scheikunde overal Samenvatting NaSk, hoofdstuk 5 Omgekeerd ontwerpen = hierbij
Nadere informatie