Leerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo), Biologische eenheid

Transcriptie

1 Leerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo), Biologische eenheid Voor meer informatie zie: Kerndoelen onderbouw Vakportaal Mens & maatschappij Vakportaal Natuur & techniek kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en anderen. 41: De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van hun onderdelen. 29: De leerling leert kennis te verwerven over en inzicht te verkrijgen in sleutelbegrippen uit het gebied van de levende en nietlevende natuur, en leert deze sleutelbegrippen te verbinden met situaties in het dagelijks leven. 32: De leerling leert te werken met theorieën en modellen door onderzoek te doen naar natuurkundige en scheikundige verschijnselen als elektriciteit, geluid, licht, beweging, energie en materie. 34: De leerling leert hoofdzaken te begrijpen van bouw en functie van het menselijk lichaam, verbanden te leggen met het bevorderen van lichamelijke en psychische gezondheid, en daarin een eigen verantwoordelijkheid te nemen bouwstoffen worden van het op het gebied n verloopt en benoemen van het voeding n, virussen en het mens en dit kan worden door het n waarnemen. BI/V Domein E: Reproductie S ubdomein E1: DNA-replicatie 33. De kandidaat kan met behulp van het concept DNA-replicatie ten minste in veiligheid en gezondheid benoemen op welke wijze erfelijk materiaal wordt gereproduceerd. S ubdomein E2: Levenscyclus 34. De kandidaat kan met behulp van het concept celcyclus ten minste in contexten op het gebied van energie, gezondheid en welke wijze reproductie van cellen verloopt en beargumenteren op welke wijze daarbij optredende verstoringen kunnen worden voorkomen of S ubdomein E3: Reproductie van het 35. De kandidaat kan met behulp van de concepten voortplanting en erfelijke eigenschap gebied van energie, gezondheid en voedselproductie eigenschappen worden overgedragen en benoemen op welke wijze de reproductie van eukaryoten en prokaryoten verloopt. Domein C: Zelforganisatie S ubdomein C1: Zelforganisatie van cellen 25. De kandidaat kan met behulp van de concepten genexpressie en celdifferentiatie ten minste in contexten op het gebied welke wijze de ontwikkeling van cellen verloopt en beargumenteren op welke wijze stoornissen in de ontwikkeling kunnen ontstaan en S ubdomein C2: Zelforganisatie van het 26. De kandidaat kan met behulp van het concept levenscyclus ten minste in gezondheid en welke wijze de ontwikkeling van n verloopt, verklaren op welke wijze verstoringen van de ontwikkeling ontstaan en beargumenteren op welke voorkomen of S ubdomein C3: Zelforganisatie van 27. De kandidaat kan met behulp van de concepten dynamiek en evenwicht ten van duurzaamheid en wereldbeeld benoemen op welke wijze zich kunnen ontwikkelen en mens de zelforganisatie van en het systeem Aarde van gezondheid en voeding de

2 zichzelf reguleren en van en het systeem bouwstoffen worden van het op het gebied n verloopt en benoemen van het voeding n, virussen en het mens en dit kan worden door het n waarnemen. zichzelf reguleren en van en het systeem BI/H Domein F: Evolutie transport gebied voedselproductie de stofwisseling van n verloopt en beargumenteren zelfregulatie bij welke wijze n zich te n, virussen en allergenen en kunnen waarneming regulatie op welke wijze n waarnemen. duurzaamheid treden als zelfregulatie van en mens zelfregulatie van en het van gezondheid en voeding de transport gebied voedselproductie de stofwisseling van n verloopt en beargumenteren zelfregulatie bij

3 S ubdomein F1: S electie 36. De kandidaat kan met behulp van de concepten DNA, mutatie, recombinatie en variatie ten voedselproductie verklaren op welke wijze variatie in populaties tot stand komt. 37. De kandidaat kan met behulp van de concepten populatie, variatie, selectie en soortvorming gebied wereldbeeld verklaren op welke wijze nieuwe soorten kunnen ontstaan. 38. De kandidaat kan met behulp van het concept biodiversiteit ten van duurzaamheid benoemen op welke wijze de diversiteit van populaties en binnen het systeem Aarde varieert. bouwstoffen worden van het op het gebied n verloopt en benoemen van het voeding n, virussen en het mens en dit kan worden door het welke wijze n zich te n, virussen en allergenen en kunnen waarneming regulatie op welke wijze n waarnemen. duurzaamheid treden als zelfregulatie van en mens zelfregulatie van en het BI/V Domein E: Reproductie S ubdomein E1: DNA-replicatie 33. De kandidaat kan met behulp van het concept DNA-replicatie ten minste in veiligheid en gezondheid benoemen op welke wijze erfelijk materiaal wordt gereproduceerd. S ubdomein E2: Levenscyclus 34. De kandidaat kan met behulp van het concept celcyclus ten minste in contexten op het gebied van energie, gezondheid en welke wijze reproductie van cellen verloopt en beargumenteren op welke wijze daarbij optredende verstoringen kunnen worden voorkomen of S ubdomein E3: Reproductie van het 35. De kandidaat kan met behulp van de concepten voortplanting en erfelijke eigenschap gebied van energie, gezondheid en voedselproductie eigenschappen worden overgedragen en benoemen op welke wijze de reproductie van eukaryoten en prokaryoten verloopt. van gezondheid en voeding de transport gebied voedselproductie de stofwisseling van n verloopt en beargumenteren

4 n waarnemen. zichzelf reguleren en van en het systeem bouwstoffen worden van het op het gebied n verloopt en benoemen van het voeding n, virussen en het mens en dit kan worden door het n waarnemen. zelfregulatie bij welke wijze n zich te n, virussen en allergenen en kunnen waarneming regulatie op welke wijze n waarnemen. duurzaamheid treden als zelfregulatie van en mens zelfregulatie van en het van gezondheid en voeding de transport gebied voedselproductie de stofwisseling van n verloopt en beargumenteren zelfregulatie bij welke wijze n zich te

5 zichzelf reguleren en van en het systeem BI/H Domein F: Evolutie S ubdomein F1: S electie 36. De kandidaat kan met behulp van de concepten DNA, mutatie, recombinatie en variatie ten voedselproductie verklaren op welke wijze variatie in populaties tot stand komt. 37. De kandidaat kan met behulp van de concepten populatie, variatie, selectie en soortvorming gebied wereldbeeld verklaren op welke wijze nieuwe soorten kunnen ontstaan. 38. De kandidaat kan met behulp van het concept biodiversiteit ten van duurzaamheid benoemen op welke wijze de diversiteit van populaties en binnen het systeem Aarde varieert. BI/H Domein E: Reproductie S ubdomein E1: DNA-replicatie 32. De kandidaat kan met behulp van het concept DNA-replicatie gebied van veiligheid en gezondheid benoemen op welke wijze erfelijk materiaal wordt gereproduceerd. S ubdomein E2: Levenscyclus 33. De kandidaat kan met behulp van het concept celcyclus ten van energie, gezondheid en welke wijze reproductie van cellen verloopt. S ubdomein E3: Voortplanting van het 34. De kandidaat kan met behulp van het concept voortplanting ten voedselproductie verklaren op welke wijze de reproductie van eukaryoten en prokaryoten verloopt. S ubdomein E4: Erfelijke eigenschap 35. De kandidaat kan met behulp van het concept erfelijke eigenschap ten minste in veiligheid en voedselproductie eigenschappen worden overgedragen bij eukaryoten en prokaryoten. BI/H Domein C: Zelforganisatie S ubdomein C1: Zelforganisatie van cellen 25. De kandidaat kan met behulp van de concepten genexpressie en celdifferentiatie ten minste in energie en gezondheid benoemen op welke wijze de ontwikkeling van cellen verloopt. S ubdomein C2: Zelforganisatie van het 26. De kandidaat kan met behulp van het concept levenscyclus ten welke wijze de ontwikkeling van n verloopt en verklaren op welke wijze verstoringen van de ontwikkeling ontstaan, kunnen n, virussen en allergenen en kunnen waarneming regulatie op welke wijze n waarnemen. duurzaamheid treden als zelfregulatie van en mens zelfregulatie van en het BI/V Domein C: Zelforganisatie S ubdomein C1: Zelforganisatie van cellen 25. De kandidaat kan met behulp van de concepten genexpressie en celdifferentiatie ten van benoemen op welke wijze de ontwikkeling van cellen verloopt en beargumenteren op welke wijze stoornissen in de ontwikkeling kunnen ontstaan en S ubdomein C2: Zelforganisatie van het 26. De kandidaat kan met behulp van het concept levenscyclus ten minste in gezondheid en welke wijze de ontwikkeling van n verloopt, verstoringen van de ontwikkeling ontstaan en beargumenteren op welke wijze deze kunnen worden voorkomen of worden S ubdomein C3: Zelforganisatie van 27. De kandidaat kan met behulp van de concepten dynamiek en evenwicht ten van duurzaamheid en wereldbeeld benoemen op welke wijze zich kunnen ontwikkelen en beargumenteren met welke maatregelen de mens de zelforganisatie van en het systeem Aarde BI/V Domein F: Evolutie S ubdomein F1: S electie 36. De kandidaat kan met behulp van de concepten DNA, mutatie, genetische variatie, recombinatie en populatie ten van op welke wijze variatie in populaties tot stand komt. 37. De kandidaat kan met behulp van de concepten populatie, variatie, selectie en soortvorming ten minste in contexten op het gebied wereldbeeld nieuwe soorten kunnen ontstaan. 38. De kandidaat kan met behulp van het concept biodiversiteit ten minste in duurzaamheid en wereldbeeld veranderingen in diversiteit van populaties en binnen het systeem Aarde verklaren en beargumenteren op welke wijze deze veranderingen beïnvloed worden. S ubdomein F4: Ontstaan van het leven 39. De kandidaat kan met behulp van het concept ontstaan van het leven ten minste in wereldbeeld

6 worden voorkomen en worden S ubdomein C3: Zelforganisatie van 27. De kandidaat kan met behulp van de concepten dynamiek en en wereldbeeld benoemen op welke wijze zich kunnen ontwikkelen en beargumenteren met welke maatregelen de mens de zelforganisatie van BI/H Domein C: Zelforganisatie S ubdomein C1: Zelforganisatie van cellen 25. De kandidaat kan met behulp van de concepten genexpressie en celdifferentiatie ten minste in energie en gezondheid benoemen op welke wijze de ontwikkeling van cellen verloopt. S ubdomein C2: Zelforganisatie van het 26. De kandidaat kan met behulp van het concept levenscyclus ten welke wijze de ontwikkeling van n verloopt en verklaren op welke wijze verstoringen van de ontwikkeling ontstaan, kunnen worden voorkomen en worden S ubdomein C3: Zelforganisatie van 27. De kandidaat kan met behulp van de concepten dynamiek en en wereldbeeld benoemen op welke wijze zich kunnen ontwikkelen en beargumenteren met welke maatregelen de mens de zelforganisatie van benoemen met behulp van welke theorie het voorkomen van leven op Aarde wordt verklaard. BI/V Domein F: Evolutie S ubdomein F1: S electie 36. De kandidaat kan met behulp van de concepten DNA, mutatie, genetische variatie, recombinatie en populatie ten van op welke wijze variatie in populaties tot stand komt. 37. De kandidaat kan met behulp van de concepten populatie, variatie, selectie en soortvorming ten minste in contexten op het gebied wereldbeeld nieuwe soorten kunnen ontstaan. 38. De kandidaat kan met behulp van het concept biodiversiteit ten minste in duurzaamheid en wereldbeeld veranderingen in diversiteit van populaties en binnen het systeem Aarde verklaren en beargumenteren op welke wijze deze veranderingen beïnvloed worden. S ubdomein F4: Ontstaan van het leven 39. De kandidaat kan met behulp van het concept ontstaan van het leven ten minste in wereldbeeld benoemen met behulp van welke theorie het voorkomen van leven op Aarde wordt verklaard. van gezondheid en voeding de transport gebied voedselproductie de stofwisseling van n verloopt en beargumenteren zelfregulatie bij welke wijze n zich te n, virussen en allergenen en kunnen waarneming

7 regulatie op welke wijze n waarnemen. duurzaamheid treden als zelfregulatie van en mens zelfregulatie van en het