1. Oorzaken financiële crisis

Transcriptie

1 De EURO EN DE BANKENCRISIS De financiële crisis (voorbij). Meer Europa en Euro een (on)geluk? Dirk Heremans, Em. Hoogleraar Monetaire Economie en Rechtseconomie Fac. Economie en bedrijfswet. Fac. Rechtsgeleerdheid KU Leuven Emeritiforum, 24 oktober Oorzaken financiële crisis The Financial Crisis Revisited: Not Banks, but Regulatory Failures in Banking ( D.Heremans, J.Smedts, 2011) The fault lies not in the stars, but with us - Widespread failures in financial regulation ( Sentries not at their posts ) - Key policymakers ill prepared for the crisis - An explosive mix of excessive borrowing and risks by households and Wall Street - Dramatic breakdown in corporate governanc, too many financial firms acting recklessly - Systemic breaches in accountability and ethics at all levels 2 1

2 1. Oorzaken financiële crisis 1. Context: de financiële crisis Wanbetalingen op sommige leningen stijgen tot 18.8% in

3 1. Financiële crisis: enkele gezichten.. De mannen die de crisis mogelijk maakten: 1. Financiële innovatie Innovation has brought about a multitude of new products, such as subprime loans and niche credit programs for immigrants. Such developments are representative of the market responses that have driven the financial services industry throughout the history of our country With these advances in technology, lenders have taken advantage of credit-scoring models and other techniques for efficiently extending credit to a broader spectrum of consumers. The widespread adoption of these models has reduced the costs of evaluating the creditworthiness of borrowers, and in competitive markets, cost reductions tend to be passed through to borrowers. Where once more-marginal applicants would simply have been denied credit, lenders are now able to quite efficiently judge the risk posed by individual applicants and to price that risk appropriately. These improvements have led to rapid growth in subprime mortgage lending; indeed, today subprime mortgages account for roughly 10 percent of the numberofallmortgagesoutstanding,upfromjust1or2percentintheearly 1990s. 3

4 2. Financiële innovatie & schaduwbankieren Underlying loans US asset-backed securities ($ billion) Student Loans CDO Manufactured Housing Home Equity Equipment Credit Card Automobile Total in billion $ Source: SIFMA, Research and Statistics, updated May 25 th Financiële innovatie & schaduwbankieren 8 4

5 2. Financiële innovatie & schaduwbankieren «Financial weapons of mass destruction» «time bombs» «spiral that can lead to corporate meltdown» «devised by madmen» 2. Financiële innovatie & schaduwbankieren Volgens de Normale statistische verdeling: recente wijzigingen van meer dan 5 standaarddeviaties gebeuren slechts éénmaal in 7000 jaren. ON MATHEMATICAL MODELS Not everything that counts can be counted, and not everything that can be counted counts (Albert Einstein, 1936) 5

6 2. Naar een systeemcrisis Onder goedkeurend oog van de toezichthoudende overheden? IMF GLOBAL FSR April, 2006 There is a growing recognition that the dispersion of credit risk by banks to a broader and more diverse group of investors, rather than warehousing such risk on their balance sheets, has helped make the banking and overall financial system more resilient The improved resilience may be seen in fewer bank failures and more consistent credit provision. Consequently the commercial banks may be less vulnerable today to credit or economic shocks 2. De financiële crisis Tijdslijn van de financiële crisis : 6

7 3. Financieel herstelbeleid - Momentum niet verliezen Maar goede regulering is evenwichtige regulering, niet op wraak beluste rücksichtlos regulerend optreden (K Geens, 2013) - EU Trilemma - EU financiële stabiliteit - EU financiële marktintegratie - Nationaal financieel beleid en toezicht 3. Een historisch perspectief 7

8 4. Euro (schulden)crisis: oorzaken Landen zonder eigen munt, Euromunt zonder land Euro (schulden)crisis: oorzaken 16 8

9 4. Debt spillovers in a currency zone: early warnings - Structural deficits in PIGS countries - Market discipline not effective - EuroFed to deal wth the risk of a financial crisis See: One Market, One Money Report, European Economy, Commission of the European Communities, October Crisismanagement Euro De Europese aanpak van de crisis was en is juist (K De Gucht, 2013) 18 9

10 6. Herstelbeleid voor een Euromunt zonder land

11 6. Het verdriet van België Schuldevolutie in belgië en Europa, % van BNP België in het oog van de storm? 22 11

12 23 6. Bottomline: Angelsaksische of bankenparadigma? Too big to save kleinere banken als remedie tegen systeemrisico s Focus: Banken als facilitator voor het functioneren van de economie = essentiële financiële infrastructuur af te zonderen van financiële markten 12

13 6. België in het oog van de storm? BAD BANK Corporate governance en verantwoordelijkheden - België: CBFA Bankprotocol - Autonomie van de bankfunctie (Directiecomité) = geloof in de AUTONOME publieke functie voor het bankwezen - MAAR: - Totaal ontsnappen van het operationeel bank- of verzekeringsbeleid aan de Raad van Bestuur niet een goede zaak.. - Zelfs de meest bekwame onafhankelijke bestuurders zijn niet altijd in staat om ex post de onevenwichten tijdig vast te stellen en bij te sturen - De complexiteit van d nieuwe financiële producten vergt kenneijk een ex ante betrokkenheid (K. Geens, 2011) 13

14 7. Out of the box: wereldwijde verschuivingen 27 In the US ( ) Wall Street spent $2.7 billion on lobbying expenses, to which $1 billion in political party contributions have to be added (The Financial Crisis Inquiry report, 2011) 14