HET BOLOGNA PROCES: EEN KRITISCHE REFLECTIE

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "HET BOLOGNA PROCES: EEN KRITISCHE REFLECTIE"

Transcriptie

1 DEPARTMENT OF SOCIOLOGY RESEARCH GROUP CENTRE FOR HIGHER EDUCATION GOVERNANCE GHENT (CHEGG) HET BOLOGNA PROCES: EEN KRITISCHE REFLECTIE Jeroen Huisman, VLOR seminar, Brussel, 29 maart 2017

2 HOE REFLECTEREN? - Uitkomsten: klassieke beoordeling op basis van doelbereiking - Neveneffecten en politieke context 2

3 HOE REFLECTEREN? Beleid: het streven naar het bereiken van bepaalde doeleinden met bepaalde middelen en bepaalde tijdskeuzes Doelbereiking: zijn doeleinden bereikt en in welke mate (dwz vraag naar effectiviteit, soms ook efficiëntie). 3

4 DOELSTELLINGEN: the adoption of a system of easily readable and comparable degrees, also through the implementation of the Diploma Supplement ; the adoption of a system essentially based on two main cycles, undergraduate and graduate ; the establishment of a system of credits ; the promotion of mobility of students and academic and administrative staff; the promotion of European co-operation in quality assurance ; and the promotion of the necessary European dimensions in higher education (Bologna declaration, 1999). 4

5 DOELSTELLINGEN: Moving target (Kehm et al., 2009) - Derde cyclus - Sociale dimensie => verbreding toegang, achtergestelde/kansarme studenten - Europese samenwerking kwaliteitszorg => samenwerking tussen accrediteringsorganen (ENQA, EQAR), zie Huisman & Westerheijden (2010): pulling the wrong cart - Credits => learning & teaching, learning outcomes - Later: ook aanhaken bij Modernisation agenda : high skills, innovation, entrepreneurship 5

6 DOELSTELLINGEN: In Yerevan in May 2015, the Education Ministers identified four key priorities for the future: 1.enhancing the quality and relevance of learning and teaching; 2.fostering the employability of graduates throughout their working lives; 3.making our systems more inclusive; 4.implementing agreed structural reforms. 6

7 EVALUATIES: This report clearly shows that we are on track to achieve the central objective of creating the EHEA by (Figel, in Eurydice, 2009) Developments over the last two years have brought us a significant step closer to the realisation of the EHEA. (London communique, 2007) The European Higher Education Area (EHEA) has evolved towards a more common and much more understandable structure of degrees. There is, however, no single model of first-cycle programmes in the EHEA. Most countries combine programmes of 180 ECTS and 240 ECTS (Implementation report, 2015) Uneven implementation (Tomusk, 2006, Voices from the periphery ) Bologna as an act of appropriation (Neave, 2001, Tertiary Education and Management) 7

8 EVALUATIES: INDEPENDENT ASSESSMENT 8

9 EVALUATIES: Independent assessment (2010): - Wat was de situatie voor Bologna? - Welke vooruitgang is geboekt? - Wat was succesvol en minder succesvol? - Leidend tot een algemeen oordeel per dimensie Algemene conclusie: - veel verandering - Europees/internationaal discours - veel nieuwe regelgeving: hardware/infrastructuur: ECTS, opleidingsstructuur, QA, DS - verschil in implementatiesnelheid en nationale betrokkenheid bij het proces - redelijk inzicht in proces: weinig inzicht in uitkomsten: glas halfvol of halfleeg? - tegen achtergrond van beperkte data, lastig te operationaliseren doelen, etc. 9

10 NEVENEFFECTEN, POLITIEKE CONTEXT: - Innovatiemoeheid, weerstand - Paradox: ondanks gebrek aan inzicht in effecten, grote navolging elders ter wereld (Huisman et al., 2010, Sage handbook internationalisation) - Mobiliteit: niet erg toegenomen, belangrijk: onevenredigheid + meetproblemen - Ondertoon van NPM (niet geheel terecht ) - Appropriation - Bologna als legitimatie voor Euro-gezindheid (vooral Oost-Europa) - Europa (Brexit, legitimering van grenzen van Bologna, maar vooral ECJ cases) 10

11 HOE VERDER?: - Misschien afstand nemen van de belastende erfenis van Bologna? - Nieuwe start: Evidence-based beleid ontwikkelen, implementeren en evalueren 11

12 Jeroen Huisman Professor of Higher Education CENTRE FOR HIGHER EDUCATION GOVERNANCE (CHEGG) E Jeroen.huisman@ugent.be T Ghent Ghent University

Meer waarde met hbo door internationale samenwerking!

Meer waarde met hbo door internationale samenwerking! Meer waarde met hbo door internationale samenwerking! 19.04.2018 Wie zijn wij? Anne Klaas Schilder Senior lecturer NHL-Stenden Hogeschool Inge Broekman Institutional Erasmus Coordinator University of Twente

Nadere informatie

KWALITEITSCULTUUR: INVLOEDRIJKE FACTOREN (EN DE KLEINE LETTERTJES) Jeroen Huisman, NVAO Congres, Rotterdam, 23 februari 2017

KWALITEITSCULTUUR: INVLOEDRIJKE FACTOREN (EN DE KLEINE LETTERTJES) Jeroen Huisman, NVAO Congres, Rotterdam, 23 februari 2017 DEPARTMENT OF SOCIOLOGY RESEARCH GROUP CENTRE FOR HIGHER EDUCATION GOVERNANCE GHENT (CHEGG) KWALITEITSCULTUUR: INVLOEDRIJKE FACTOREN (EN DE KLEINE LETTERTJES) Jeroen Huisman, NVAO Congres, Rotterdam, 23

Nadere informatie

European frameworks for VET

European frameworks for VET European frameworks for VET VLOR Brussels, 4 June 2014 Carlo Scatoli Vocational Training and Adult Learning 2002 The Copenhagen Declaration 30 November 2002 Strengthen the European dimension Improve transparency,

Nadere informatie

WORKSHOP 1P4. Internationale samenwerking goed voor de onderwijskwaliteit? Arie van Scheepen. Docent Technische Bedrijfskunde bij IED-FNT

WORKSHOP 1P4. Internationale samenwerking goed voor de onderwijskwaliteit? Arie van Scheepen. Docent Technische Bedrijfskunde bij IED-FNT WORKSHOP 1P4 Internationale samenwerking goed voor de onderwijskwaliteit? Arie van Scheepen Docent Technische Bedrijfskunde bij IED-FNT 11.00-12.00 uur / SkyTheater 2 Inhoudsopgave Onderwerp/ aanleiding

Nadere informatie

Internationalisaring vraagt om MEER FLAMENCO FORUM

Internationalisaring vraagt om MEER FLAMENCO FORUM Internationalisaring vraagt om MEER FLAMENCO FORUM Jeanine Gregersen Samenvatting Context : werkdefinities en twee stellingen Focus op interculturele competentie Implicaties voor instellingen Moot court

Nadere informatie

Ontwikkeling van simulationbased serious games ten behoeve van logistieke besluitvorming

Ontwikkeling van simulationbased serious games ten behoeve van logistieke besluitvorming faculteit economie en bedrijfskunde center for operational excellence 18-05-2016 1 18-05-2016 1 Ontwikkeling van simulationbased serious games ten behoeve van logistieke besluitvorming Durk-Jouke van der

Nadere informatie

Reflectie. Dr. Mark Frederiks Coördinator internationalisering NVAO. EP-Nuffic Studenten internationaliseren in eigen land 5 februari 2015, Utrecht

Reflectie. Dr. Mark Frederiks Coördinator internationalisering NVAO. EP-Nuffic Studenten internationaliseren in eigen land 5 februari 2015, Utrecht Reflectie Dr. Mark Frederiks Coördinator internationalisering NVAO EP-Nuffic Studenten internationaliseren in eigen land 5 februari 2015, Utrecht Inleiding IaH studies zijn belangrijke bijdrage aan discussie

Nadere informatie

45000 studenten personeel Alle studiegebieden (-theologie) Recente beleidsthema s onderwijs

45000 studenten personeel Alle studiegebieden (-theologie) Recente beleidsthema s onderwijs Sturing onderwijspraktijk door kwaliteitszorg UGent Directiecongres Secundair onderwijs Bisdom Gent 14 oktober 2015 Luc Van de Poele Directie Onderwijsaangelegenheden Afdeling onderwijskwaliteitszorg Universiteit

Nadere informatie

National Qualifications Framework in an international perspective. Vlaams Ministerie Onderwijs en Vorming Brussel, 30 november 2009

National Qualifications Framework in an international perspective. Vlaams Ministerie Onderwijs en Vorming Brussel, 30 november 2009 National Qualifications Framework in an international perspective Vlaams Ministerie Onderwijs en Vorming Brussel, 30 november 2009 Internationaal perspectief Afstemming op Europese ontwikkelingen: EQF,

Nadere informatie

The next Erasmus+ Lem van Eupen Director Nationaal Agentschap Erasmus+ 7 december 2017

The next Erasmus+ Lem van Eupen Director Nationaal Agentschap Erasmus+ 7 december 2017 The next Erasmus+ Lem van Eupen Director Nationaal Agentschap Erasmus+ 7 december 2017 Het huidige Erasmus+ Erasmus+ helps European countries to modernise and improve their education and training systems

Nadere informatie

Erasmus+ Higher Education (ECHE) in de praktijk! José Ravenstein, NA Erasmus+, Juni 2015

Erasmus+ Higher Education (ECHE) in de praktijk! José Ravenstein, NA Erasmus+, Juni 2015 Erasmus+ Higher Education (ECHE) in de praktijk! José Ravenstein, NA Erasmus+, Juni 2015 Programma! Welkom en doelstelling bijeenkomst Programma Erasmus+ Kernpunten uit de ECHE Monitoring van de ECHE Bologna

Nadere informatie

CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden

CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden Laatst bijgewerkt op 25 november 2008 Nederlandse samenvatting door TIER op 5 juli 2011 Onderwijsondersteunende

Nadere informatie

Eigenaarschap voor kwaliteit. Frans de Vijlder - Lector goed bestuur en innovatiedynamiek Myrte Legemaate - Senior beleidsmedewerker & promovendus

Eigenaarschap voor kwaliteit. Frans de Vijlder - Lector goed bestuur en innovatiedynamiek Myrte Legemaate - Senior beleidsmedewerker & promovendus Eigenaarschap voor kwaliteit Frans de Vijlder - Lector goed bestuur en innovatiedynamiek Myrte Legemaate - Senior beleidsmedewerker & promovendus Programma workshop 0 10 Korte aftrap 10 30 Aan de slag

Nadere informatie

The curriculum in higher education challenged

The curriculum in higher education challenged The curriculum in higher education challenged VLOR dissemination conference on curriculum design Brussels, April 18, 2018 Cis Van Den Bogaert (UAntwerp) Chair of the VLOR Working Group on Curriculum Design

Nadere informatie

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën The Relation between Personality, Education, Age, Sex and Short- and Long- Term Sexual

Nadere informatie

Laatst bijgewerkt op 2 februari 2009 Nederlandse samenvatting door TIER op 25 mei 2011

Laatst bijgewerkt op 2 februari 2009 Nederlandse samenvatting door TIER op 25 mei 2011 Effective leesprogramma s voor leerlingen die de taal leren en anderssprekende leerlingen samenvatting voor onderwijsgevenden Laatst bijgewerkt op 2 februari 2009 Nederlandse samenvatting door TIER op

Nadere informatie

Competenties en skills. Verbreding van de horizon of een doodlopende weg?

Competenties en skills. Verbreding van de horizon of een doodlopende weg? Competenties en skills Verbreding van de horizon of een doodlopende weg? Taxonomie van Benjamin Bloom (1956) Paradigmawisseling Onderwijs in een industriële samenleving Gericht op kennisoverdracht Leerkracht

Nadere informatie

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers

Nadere informatie

Multi-disciplinary workshop on Ageing and Wellbeing

Multi-disciplinary workshop on Ageing and Wellbeing Date 7-12-2011 1 Multi-disciplinary workshop on Ageing and Wellbeing Prof. Dr. Inge Hutter Demographer, anthropologist Coordinator Healthy Ageing Alpha Gamma RUG Dean Faculty Spatial Sciences Date 7-12-2011

Nadere informatie

ALLES WORDT ANDERS. De impact van Internationale HO trends op de Nederlandse markt

ALLES WORDT ANDERS. De impact van Internationale HO trends op de Nederlandse markt ALLES WORDT ANDERS De impact van Internationale HO trends op de Nederlandse markt 1 MIJN ACHTERGROND 2 ALLES WORDT STEEDS SNELLER ANDERS - Ontwikkelingen volgen zich in een steeds hoger tempo op - Studenten

Nadere informatie

IenM & INTERREG: Circulaire economie

IenM & INTERREG: Circulaire economie IenM & INTERREG: Circulaire economie Inhoud INTERREG t.o.v. andere fondsen context INTERREG zelf De programma s: verschillend en hetzelfde Toegevoegde waarde Succesvol project Deelname INTERREG 2007-2013

Nadere informatie

WORKSHOP : COMPTENCES FOR THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS ( SDGs )

WORKSHOP : COMPTENCES FOR THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS ( SDGs ) WORKSHOP : COMPTENCES FOR THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS ( SDGs ) Jos van Hal, MSc 24th May 2019 Recent publication: SDGs INSPIRATIONAL OR ASPIRATIONAL? HOW TO OPERATIONALISE AND IMPLEMENT THE SUSTAINABLE

Nadere informatie

SEFOTECH.NUT An Erasmus Mundus master

SEFOTECH.NUT An Erasmus Mundus master SEFOTECH.NUT An Erasmus Mundus master SEFOTECH.NUT JOINT DEGREE awarded: M.Sc. Degree in Food Science, Technology and Nutrition SEFOTECH.NUT 2 History of the project -90s : IPs on brewing, wine making,

Nadere informatie

Enhancing Responsible Research and Innovation through Curricula in Higher Education

Enhancing Responsible Research and Innovation through Curricula in Higher Education Enhancing Responsible Research and Innovation through Curricula in Higher Education Valentina Tassone and Hansje Eppink Education and Competence Studies, Wageningen University Doelstelling Work package

Nadere informatie

Europabreed erkennen. Jolien van der Vegt (OCW) Mark Frederiks (NVAO) Lucie de Bruin, Bas Wegewijs (EP-Nuffic) EP-Nuffic Jaarcongres 12 maart 2015

Europabreed erkennen. Jolien van der Vegt (OCW) Mark Frederiks (NVAO) Lucie de Bruin, Bas Wegewijs (EP-Nuffic) EP-Nuffic Jaarcongres 12 maart 2015 Europabreed erkennen Jolien van der Vegt (OCW) Mark Frederiks (NVAO) Lucie de Bruin, Bas Wegewijs (EP-Nuffic) EP-Nuffic Jaarcongres 12 maart 2015 De EAR projecten: European Area of Recognition Stroomlijnen

Nadere informatie

Conferentie Examinering in de bpv 31 mei 2013 Workshop : handboeken BPV en het buitenland

Conferentie Examinering in de bpv 31 mei 2013 Workshop : handboeken BPV en het buitenland Conferentie Examinering in de bpv 31 mei 2013 Workshop : handboeken BPV en het buitenland Andre van Voorst : sr adviseur Kenwerk / Examenwerk Mirjam Hensels : projectleider BPV Handboeken Programma Inleiding

Nadere informatie

Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch

Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch Bottlenecks in Independent Learning: Self-Regulated Learning, Stress

Nadere informatie

Een tien voor transparantie. Workshop een tien voor transparantie 26 mei 2010 Fred Jonker Wageningen University

Een tien voor transparantie. Workshop een tien voor transparantie 26 mei 2010 Fred Jonker Wageningen University Een tien voor transparantie Workshop een tien voor transparantie 26 mei 2010 Fred Jonker Wageningen University Overzicht presentatie/programma Inleiding ECTS Users Guide Learning outcomes Grading table

Nadere informatie

Master Thesis. Early Career Burnout Among Dutch Nurses: Comparing Theoretical Models. Using an Item Response Approach.

Master Thesis. Early Career Burnout Among Dutch Nurses: Comparing Theoretical Models. Using an Item Response Approach. 1 Master Thesis Early Career Burnout Among Dutch Nurses: Comparing Theoretical Models Using an Item Response Approach. Burnout onder Beginnende Nederlandse Verpleegkundigen: een Vergelijking van Theoretische

Nadere informatie

OER/TER ADDENDA ( )

OER/TER ADDENDA ( ) OER/TER ADDENDA (21-11-2017) Regarding: Teaching and Examination Regulations Master s degree programmes The new text: p. 170 Programme: Executive Master of Finance and Control/EMFC Year: 2 sem course title

Nadere informatie

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children 1 Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working mothers with spouse and young children Verschil in stress en stressreactiviteit tussen hoogopgeleide thuisblijf-

Nadere informatie

Aanbod Erasmus-uitwisseling 2014-2021. Vakgroep PP07 (ontw-pers-soc) Coördinator Wim Beyers

Aanbod Erasmus-uitwisseling 2014-2021. Vakgroep PP07 (ontw-pers-soc) Coördinator Wim Beyers Aanbod Erasmus-uitwisseling 2014-2021 Vakgroep PP07 (ontw-pers-soc) Coördinator Wim Beyers http://www.maastrichtuniversity.nl/ Christine Majelle (international relations officer) maakt je wegwijs in het

Nadere informatie

Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven

Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven America First! Wat is het potentiële banenverlies voor België en Europa? VIVES discussion paper

Nadere informatie

Designing climate proof urban districts

Designing climate proof urban districts Designing climate proof urban districts Presentation for Deltas in Times of Climate Change 2010 Jaap Kortman Laura van der Noort IVAM Maarten van Dongen Witteveen + Bos The Netherlands Presentation What

Nadere informatie

OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008

OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008 OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008 Instructie Met als doel het studiecurriculum te verbeteren of verduidelijken heeft de faculteit FEB besloten tot aanpassingen in enkele programma s die nu van

Nadere informatie

Transparantie: de schakel tussen institutionele autonomie en publieke verantwoording

Transparantie: de schakel tussen institutionele autonomie en publieke verantwoording Transparantie: de schakel tussen institutionele autonomie en publieke verantwoording Dirk Van Damme Hoofd van het Centre for Educational Research and Innovation - OECD 1. EEN HO-KWALIFICATIE HEEFT EEN

Nadere informatie

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind.

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Bullying among Students with Autism Spectrum Disorders in Secondary

Nadere informatie

Sportopleidingen in Internationaal perspectief

Sportopleidingen in Internationaal perspectief Sportopleidingen in Internationaal perspectief Platform kader Den Haag, 29 maart 2010 Danny Meuken Jan Minkhorst 967 LONDEN DAGEN Het internationale Speelveld GAISF IOC VN (UNESCO) Internationale Sportfederaties

Nadere informatie

(Big) Data in het sociaal domein

(Big) Data in het sociaal domein (Big) Data in het sociaal domein Congres Sociaal: sturen op gemeentelijke ambities 03-11-2016 Even voorstellen Laudy Konings Lkonings@deloitte.nl 06 1100 3917 Romain Dohmen rdohmen@deloitte.nl 06 2078

Nadere informatie

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt The role of mobility in higher education for future employability

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt The role of mobility in higher education for future employability The role of mobility in higher education for future employability Jim Allen Overview Results of REFLEX/HEGESCO surveys, supplemented by Dutch HBO-Monitor Study migration Mobility during and after HE Effects

Nadere informatie

de volgende vakken b) the student has completed the MSc Economics with at least the courses...

de volgende vakken b) the student has completed the MSc Economics with at least the courses... OER/TER Errata (25-04-2018) Betreft/regarding: Onderwijs- en Examenregeling masterprogramma s 2017- Artikel 4.5.2 (p.105)/article 4.5.2 (p111) b) de student heeft de opleiding MSc Economics programme afgerond

Nadere informatie

HOTNeV. Hoger OnderwijsTerminologie in Nederland en Vlaanderen

HOTNeV. Hoger OnderwijsTerminologie in Nederland en Vlaanderen HOTNeV Hoger OnderwijsTerminologie in Nederland en Vlaanderen Dr. Julia Harvey Universitaire Vertaal- en Correctiedienst Talencentrum Rijksuniversiteit Groningen Probleem? Welk probleem? Probleem? Welk

Nadere informatie

Behavioural Insights Applied to Policy Ontsluiten van gedragskennis, een Europees verhaal

Behavioural Insights Applied to Policy Ontsluiten van gedragskennis, een Europees verhaal Behavioural Insights Applied to Policy Ontsluiten van gedragskennis, een Europees verhaal François J. Dessart, PhD Infosessie gedragsinzichtingen Vlaamse Overheid, Brussel 27 september 2016 Behavioural

Nadere informatie

GOVERNMENT NOTICE. STAATSKOERANT, 18 AUGUSTUS 2017 No NATIONAL TREASURY. National Treasury/ Nasionale Tesourie NO AUGUST

GOVERNMENT NOTICE. STAATSKOERANT, 18 AUGUSTUS 2017 No NATIONAL TREASURY. National Treasury/ Nasionale Tesourie NO AUGUST National Treasury/ Nasionale Tesourie 838 Local Government: Municipal Finance Management Act (56/2003): Draft Amendments to Municipal Regulations on Minimum Competency Levels, 2017 41047 GOVERNMENT NOTICE

Nadere informatie

Value based healthcare door een quality improvement bril

Value based healthcare door een quality improvement bril Rotterdam, 7 december 2017 Value based healthcare door een quality improvement bril Ralph So, intensivist en medisch manager Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie 16.35-17.00 uur Everybody in healthcare really

Nadere informatie

Het bevorderen van een integrale en duurzame stedelijke en regionale ontwikkeling: beleid en instrumenten

Het bevorderen van een integrale en duurzame stedelijke en regionale ontwikkeling: beleid en instrumenten Het bevorderen van een integrale en duurzame stedelijke en regionale ontwikkeling: beleid en instrumenten Koos van Dijken Platform31 6-2014 - Rotterdam, 17- Inleiding Beleidsontwikkeling Het Reference

Nadere informatie

LinkedIn Profiles and personality

LinkedIn Profiles and personality LinkedInprofielen en Persoonlijkheid LinkedIn Profiles and personality Lonneke Akkerman Open Universiteit Naam student: Lonneke Akkerman Studentnummer: 850455126 Cursusnaam en code: S57337 Empirisch afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

Aanbod Erasmus-uitwisseling Vakgroep PP07 (ontw-pers-soc) Coördinator Wim Beyers

Aanbod Erasmus-uitwisseling Vakgroep PP07 (ontw-pers-soc) Coördinator Wim Beyers Aanbod Erasmus-uitwisseling 2014-2021 Vakgroep PP07 (ontw-pers-soc) Coördinator Wim Beyers http://www.maastrichtuniversity.nl/ Christine Majelle (international relations officer) maakt je wegwijs in het

Nadere informatie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie 1 Keuzetwijfels in de Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze in Relatie tot Depressie Open Universiteit Nederland Masterscriptie (S58337) Naam: Ilse Meijer Datum: juli 2011

Nadere informatie

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Does Gentle Teaching have Effect on Skills of Caregivers and Companionship and Anxiety

Nadere informatie

Advies over het Parijscommuniqué van 25 mei 2018 en de implementatie ervan in Vlaanderen

Advies over het Parijscommuniqué van 25 mei 2018 en de implementatie ervan in Vlaanderen Raad Hoger Onderwijs 9 oktober 2018 1819 ADV - 15286 Advies over het Parijscommuniqué van 25 mei 2018 en de implementatie ervan in Vlaanderen Vlaamse Onderwijsraad Koning Albert II-laan 37 BE-1030 Brussel

Nadere informatie

Wet- en regelgeving. Rosa Becker, Nuffic Guido van Leerzem, Tilburg University. Hogeschool Utrecht, 6 juli 2017

Wet- en regelgeving. Rosa Becker, Nuffic Guido van Leerzem, Tilburg University. Hogeschool Utrecht, 6 juli 2017 Wet- en regelgeving Rosa Becker, Nuffic Guido van Leerzem, Tilburg University Hogeschool Utrecht, 6 juli 2017 Focus 1. Nieuwe wetgeving 2. Varianten accreditatie 3. Verblijfsvergunningen & visa 4. Toepassing

Nadere informatie

Jan Velghe Universiteit Gent 27/09/2016 DIRECTIE ONDERWIJSAANGELEGENHEDEN AFDELING ONDERWIJSKWALITEITSZORG FLIPPED CLASSROOM

Jan Velghe Universiteit Gent 27/09/2016 DIRECTIE ONDERWIJSAANGELEGENHEDEN AFDELING ONDERWIJSKWALITEITSZORG FLIPPED CLASSROOM DIRECTIE ONDERWIJSAANGELEGENHEDEN AFDELING ONDERWIJSKWALITEITSZORG FLIPPED CLASSROOM Jan Velghe - 27/09/2016 1 AANDACHT TIJDENS EEN LES De aandacht van de studenten verslapt na gemiddeld 20 minuten aandacht

Nadere informatie

Aanbod Erasmus-uitwisseling Vakgroep PP07 (ontw-pers-soc) Coördinator Wim Beyers

Aanbod Erasmus-uitwisseling Vakgroep PP07 (ontw-pers-soc) Coördinator Wim Beyers Aanbod Erasmus-uitwisseling 2014-2021 Vakgroep PP07 (ontw-pers-soc) Coördinator Wim Beyers http://www.maastrichtuniversity.nl/ Martijn van Overbruggen (international relations officer) wijst je de weg

Nadere informatie

CREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN

CREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN CREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN Mieke Audenaert 2010-2011 1 HISTORY The HRM department or manager was born

Nadere informatie

Alcohol policy in Belgium: recent developments

Alcohol policy in Belgium: recent developments 1 Alcohol policy in Belgium: recent developments Kurt Doms, Head Drug Unit DG Health Care FPS Health, Food Chain Safety and Environment www.health.belgium.be/drugs Meeting Alcohol Policy Network 26th November

Nadere informatie

ROUNDER SENSE OF PURPOSE verder werken aan de leerkracht-competenties duurzaamheid

ROUNDER SENSE OF PURPOSE verder werken aan de leerkracht-competenties duurzaamheid ROUNDER SENSE OF PURPOSE verder werken aan de leerkracht-competenties duurzaamheid HAN-PABO Arnhem 16/1/ 18 André de Hamer Rounder Sense of Purpose Wat? Waarom? Waar? Wanneer? Hoe? Wat? Uitgewerkte leerkrachtcompetenties

Nadere informatie

Relatie tussen Cyberpesten en Opvoeding. Relation between Cyberbullying and Parenting. D.J.A. Steggink. Eerste begeleider: Dr. F.

Relatie tussen Cyberpesten en Opvoeding. Relation between Cyberbullying and Parenting. D.J.A. Steggink. Eerste begeleider: Dr. F. Relatie tussen Cyberpesten en Opvoeding Relation between Cyberbullying and Parenting D.J.A. Steggink Eerste begeleider: Dr. F. Dehue Tweede begeleider: Drs. I. Stevelmans April, 2011 Faculteit Psychologie

Nadere informatie

TU Delft: Joint Research Centres aanwezig waar het er toe doet

TU Delft: Joint Research Centres aanwezig waar het er toe doet TU Delft: Joint Research Centres aanwezig waar het er toe doet 5 March 2009 Delft University of Technology Challenge the future Grootste technische universiteit van NL TU engineers & technology utilized

Nadere informatie

D3: Driving the evolution of

D3: Driving the evolution of D3: Driving the evolution of value based healthcare Measuring and improving i health outcomes Value based healthcare 2.0 Dennis van Veghel Director Meetbaar Beter Foundation Leaders in Healthcare Liverpool

Nadere informatie

Pro Dual Improving through Benchmarking. Leonardo da Vinci/Partnerships 2008-2010

Pro Dual Improving through Benchmarking. Leonardo da Vinci/Partnerships 2008-2010 Pro Dual Improving through Benchmarking Leonardo da Vinci/Partnerships 2008-2010 Partners Germany: Stadt München/City of Munich Education Department - Vocational Schools and Further Education Industrie-

Nadere informatie

Running head: OPVOEDSTIJL, EXTERNALISEREND PROLEEMGEDRAG EN ZELFBEELD

Running head: OPVOEDSTIJL, EXTERNALISEREND PROLEEMGEDRAG EN ZELFBEELD 1 Opvoedstijl en Externaliserend Probleemgedrag en de Mediërende Rol van het Zelfbeeld bij Dak- en Thuisloze Jongeren in Utrecht Parenting Style and Externalizing Problem Behaviour and the Mediational

Nadere informatie

Adherence aan HWO en meer bewegen

Adherence aan HWO en meer bewegen Adherence aan HWO en meer bewegen Een experimenteel onderzoek naar de effecten van het motivationele stadium van patiënten en de adherence aan huiswerkoefeningen (HWO) bij fysiotherapie en het meer bewegen.

Nadere informatie

Het belang van goed geformuleerde learning outcomes in het kader van accreditatie en erkenning

Het belang van goed geformuleerde learning outcomes in het kader van accreditatie en erkenning Het belang van goed geformuleerde learning outcomes in het kader van accreditatie en erkenning Esther van den Heuvel Beleidsmedewerker Internationalisering 17 Maart 2011 Beoogde learning outcomes Na afloop

Nadere informatie

Voorlichting Erasmus+ KA2 15 november 2018

Voorlichting Erasmus+ KA2 15 november 2018 Voorlichting Erasmus+ 15 november 2018 Check in 2 Wat is Wie bent u en wie zijn wij? Wanneer in Help Doel van de workshop 3 Wat is Wanneer in Help U weet wat inhoudt U weet welke instrumenten u kunt gebruiken

Nadere informatie

Nationaal Agentschap Erasmus+ Volwasseneneducatie EDOS

Nationaal Agentschap Erasmus+ Volwasseneneducatie EDOS Erasmus+ Nationaal Agentschap Erasmus+ Volwasseneneducatie EDOS 27-11-2019 Peter van Deursen Programma 1. Wat is Erasmus+ 2. Welke actielijnen zijn er? 3. wat valt er onder volwasseneneducatie binnen Erasmus+?

Nadere informatie

JoTondeur (VUB), Koen Aesaert & Johan van Braak (UGent)

JoTondeur (VUB), Koen Aesaert & Johan van Braak (UGent) JoTondeur (VUB), Koen Aesaert & Johan van Braak (UGent) Inhoud Context en theorie ICT-competenties studentleraren Strategieën lerarenopleiding (SQD) Probleemstelling Methode Survey Multilevel analyse Resultaten

Nadere informatie

Seriously Seeking Security

Seriously Seeking Security Seriously Seeking Security The Quest for the Holy Grail? Aart Bitter 27 november 2007 SBIT congres: Taking Security Seriously Aart.Bitter@information-security-governance.com Agenda Taking Security Seriously

Nadere informatie

Het eerste deel van deze presentatie is ook te volgen via https://vimeo.com/144635675 (in het Engels)

Het eerste deel van deze presentatie is ook te volgen via https://vimeo.com/144635675 (in het Engels) Het eerste deel van deze presentatie is ook te volgen via https://vimeo.com/144635675 (in het Engels) 2 The continuum of the teaching profession Support structures Career structures Competence structures

Nadere informatie

De Rotterdamse Ambtenaar: Bevroren of Bevlogen. Over de Invloed van Procedurele Rechtvaardigheid, Empowering Leiderschap en

De Rotterdamse Ambtenaar: Bevroren of Bevlogen. Over de Invloed van Procedurele Rechtvaardigheid, Empowering Leiderschap en De Rotterdamse Ambtenaar: Bevroren of Bevlogen. Over de Invloed van Procedurele Rechtvaardigheid, Empowering Leiderschap en Identificatie met de Organisatie op Status en Zelfwaardering. The Civil Servant

Nadere informatie

Opleiding PECB IT Governance.

Opleiding PECB IT Governance. Opleiding PECB IT Governance www.bpmo-academy.nl Wat is IT Governance? Information Technology (IT) governance, ook wel ICT-besturing genoemd, is een onderdeel van het integrale Corporate governance (ondernemingsbestuur)

Nadere informatie

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive 1 Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive Femke Boom Open Universiteit Naam student: Femke Boom Studentnummer: 850762029 Cursusnaam: Empirisch afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

Peer feedback on complex tasks by tutors trained in content knowledge or tutoring skills

Peer feedback on complex tasks by tutors trained in content knowledge or tutoring skills Peer feedback on complex tasks by tutors trained in content knowledge or tutoring skills Ya Ping (Amy) Hsiao, Francis Brouns, Jan van Bruggen and Peter B. Sloep amy.hsiao@ou.nl Centre for Learning Sciences

Nadere informatie

IIA Congres Assurance of Agility

IIA Congres Assurance of Agility IIA Congres 2019 - Assurance of Agility H1 2019 - Lineke Sneller - l.sneller@nyenrode.nl 1 IIA Congres 2019 - Assurance of Agility Manifesto for Agile Software Development Agenda Manifesto for Assurance

Nadere informatie

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren Sociale Steun The Effect of Chronic Pain and the Moderating Effect of Gender on Perceived Social Support Studentnummer:

Nadere informatie

Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van. zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten

Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van. zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten met diabetes mellitus type 2 in de huisartsenpraktijk Thinking

Nadere informatie

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager.

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager. Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager www.bpmo-academy.nl Wat is kwaliteitsmanagement? Kwaliteitsmanagement beoogt aan te sturen op het verbeteren van kwaliteit. Tevens houdt het zich bezig met het verbinden

Nadere informatie

#gezondheidsvaardigheden

#gezondheidsvaardigheden #gezondheidsvaardigheden Inhoud Achtergrond Congres Overview en impressie programma Capacity building Health Literate Organizations Policy on a national level Take home messages University College Dublin

Nadere informatie

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Impact en disseminatie Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Wie is wie? Voorstel rondje Wat hoop je te leren? Heb je iets te delen? Wat zegt de Programma Gids? WHAT DO IMPACT AND SUSTAINABILITY MEAN? Impact

Nadere informatie

Risk & Requirements Based Testing

Risk & Requirements Based Testing Risk & Requirements Based Testing Tycho Schmidt PreSales Consultant, HP 2006 Hewlett-Packard Development Company, L.P. The information contained herein is subject to change without notice Agenda Introductie

Nadere informatie

Zelfevaluatietool voor meer inclusief onderwijs. Marjan Zandbergen Inge van der Heul

Zelfevaluatietool voor meer inclusief onderwijs. Marjan Zandbergen Inge van der Heul Zelfevaluatietool voor meer inclusief onderwijs Marjan Zandbergen Inge van der Heul Programma Introductie en totstandkoming tool Zelf met de tool aan de slag Evaluatie / feedback Achtergrond project European

Nadere informatie

INFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW)

INFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW) INFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW) 14 november 2014 2 PROGRAMMA ESFRI Roadmap, wat is het en waar doen we het voor? Roadmap 2016 Verschillen met vorige Schets

Nadere informatie

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles

Nadere informatie

MILIEUPROGRAMMA F CGI NEDERLAND

MILIEUPROGRAMMA F CGI NEDERLAND MILIEUPROGRAMMA F2015 2016 CGI NEDERLAND Building on our fundamentals, creating a sustainable future together Augustus 2015 cginederland.nl 2015 CGI GROUP INC. Introductie Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Nadere informatie

DUURZAAM overheidsgebouw. Slim ontwerpen : duurzaamheidscriteria dd. 2015.12.01

DUURZAAM overheidsgebouw. Slim ontwerpen : duurzaamheidscriteria dd. 2015.12.01 DUURZAAM overheidsgebouw Slim ontwerpen : duurzaamheidscriteria dd. 2015.12.01 AGENDA : duurzaamheidscriteria 2 Grontmij Belgium NV part of Sweco Interactieve presentatie met twee kernvragen : 1. Wat is

Nadere informatie

Opleiding Communicatie, Hogeschool Utrecht

Opleiding Communicatie, Hogeschool Utrecht Opleiding Communicatie, Hogeschool Utrecht Toetsprogramma: 6 competenties, op 3 niveaus Beslismomenten per niveau/halverwege Opbouw in sturing Evaluaties bieden datapunten: beroepsproducten (bp), kennistoets

Nadere informatie

De Invloed van Kenmerken van ADHD op de Theory of Mind: een Onderzoek bij Kinderen uit de Algemene Bevolking

De Invloed van Kenmerken van ADHD op de Theory of Mind: een Onderzoek bij Kinderen uit de Algemene Bevolking Kenmerken van ADHD en de Theory of Mind 1 De Invloed van Kenmerken van ADHD op de Theory of Mind: een Onderzoek bij Kinderen uit de Algemene Bevolking The Influence of Characteristics of ADHD on Theory

Nadere informatie

Verspreiden van innovaties & databased

Verspreiden van innovaties & databased Verspreiden van innovaties & databased decision making Nelleke de Jong MSc Dr. Elanor Kamans Hanzehogeschool Groningen, Universiteit Twente Een demonstratie van de Exchangeteam-methode Hanze Research Day,

Nadere informatie

Verschillen in het Gebruik van Geheugenstrategieën en Leerstijlen. Differences in the Use of Memory Strategies and Learning Styles

Verschillen in het Gebruik van Geheugenstrategieën en Leerstijlen. Differences in the Use of Memory Strategies and Learning Styles Verschillen in het Gebruik van Geheugenstrategieën en Leerstijlen tussen Leeftijdsgroepen Differences in the Use of Memory Strategies and Learning Styles between Age Groups Rik Hazeu Eerste begeleider:

Nadere informatie

One Thousand Flowers in Delft

One Thousand Flowers in Delft One Thousand Flowers in Delft Renate Klaassen Met medewerking van Marleen Brummelink en Henriette Schoemaker Onderwijskundig Centrum FOCUS TU Delft TU Delft Today 23.000 students 40% of the students in

Nadere informatie

4 JULI 2018 Een eerste kennismaking met gemeentefinanciën en verbonden partijen voor raadsleden - vragen

4 JULI 2018 Een eerste kennismaking met gemeentefinanciën en verbonden partijen voor raadsleden - vragen 4 JULI 2018 Een eerste kennismaking met gemeentefinanciën en verbonden partijen voor raadsleden - vragen Alkmaar Bergen Castricum Heerhugowaard Heiloo Langedijk Uitgeest Hoe verhoud het EMU saldo zich

Nadere informatie

Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk. gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen

Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk. gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen Executive and social cognitive functioning of mentally

Nadere informatie

E-learning maturity model. Hilde Van Laer

E-learning maturity model. Hilde Van Laer E-learning maturity model Hilde Van Laer E-learning maturity model (emm) Self-assessment van online en blended leren met e-learning maturity model (emm) A driver for change? http://www.utdc.vuw.ac.nz/research/e

Nadere informatie

school HKU College afstudeerrichting Thera Jonker, directeur

school HKU College afstudeerrichting Thera Jonker, directeur school HKU College afstudeerrichting Thera Jonker, directeur Cross over HKU Master Crossover Creativity Hoe komen we hiertoe als kunsthogeschool? Er was eens Kunstonderwijs 30 jaar geleden Creërend vermogen

Nadere informatie

Process Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014

Process Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014 Process Mining and audit support within financial services KPMG IT Advisory 18 June 2014 Agenda INTRODUCTION APPROACH 3 CASE STUDIES LEASONS LEARNED 1 APPROACH Process Mining Approach Five step program

Nadere informatie

Urban future in the Netherlands Ready to cooperate, charge & go. Peter Vermeij Baerte de Brey

Urban future in the Netherlands Ready to cooperate, charge & go. Peter Vermeij Baerte de Brey Urban future in the Netherlands Ready to cooperate, charge & go Peter Vermeij Baerte de Brey 2 Dutch vision Why invest in electric vehicles? Contributes to the economic position of The Netherlands Energy

Nadere informatie

Building the next economy met Blockchain en real estate. Lelystad Airport, 2 november 2017 BT Event

Building the next economy met Blockchain en real estate. Lelystad Airport, 2 november 2017 BT Event Building the next economy met Blockchain en real estate Lelystad Airport, 2 november 2017 Blockchain en real estate Programma Wat is blockchain en waarvoor wordt het gebruikt? BlockchaininRealEstate Blockchain

Nadere informatie

Gamification , Berry Kersten

Gamification , Berry Kersten Gamification 16-02-2017, Berry Kersten Agenda Level 1: Waarom Level 2: Wat Level 3: Hoe Level 4: Toekomst Gamification - TestNet 16-02-2017 2 Kennismanagement Testen Agile / DevOps KM Quest Gamification

Nadere informatie

Institutional Research kwaliteit en verantwoording. Over vertrouwen in het hoger onderwijs

Institutional Research kwaliteit en verantwoording. Over vertrouwen in het hoger onderwijs Institutional Research kwaliteit en verantwoording Over vertrouwen in het hoger onderwijs Marijk van der Wende DAIR Seminar 2017 Kijk op kwaliteit Doorn, 1 November 2017 1 Vertrouwen in de toekomst Regeerakkoord

Nadere informatie

5-point scale: Strongly disagree OOOOO Strongly agree O No opinion / n.a. Zeer mee oneens OOOOO Zeer mee eens O Geen mening / n.v.t.

5-point scale: Strongly disagree OOOOO Strongly agree O No opinion / n.a. Zeer mee oneens OOOOO Zeer mee eens O Geen mening / n.v.t. 5-point scale: Strongly disagree OOOOO Strongly agree O No opinion / n.a. Zeer mee oneens OOOOO Zeer mee eens O Geen mening / n.v.t. Active learning The following questions are about active learning. In

Nadere informatie