excuses zijn echt niet nodig.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "excuses zijn echt niet nodig."

Transcriptie

1

2 excuses zijn echt niet nodig.

3 Voorwoord Ik heb er het geld noch de tijd voor, ik vind de gepaste mensen niet, ik heb geen goede ideeën, ik ben toch al goed bezig, ik ben bang dat het zal mis gaan, ik weet niet wie mij kan helpen Duizend excuses om niet te innoveren. Met dit boekje bannen we die pleinvrees. Wedden dat je na een uurtje lezen je uitstelgedrag ombuigt naar een eerste stap tot innovatie? Innoveren is immers absoluut noodzakelijk om de concurrentie voor te blijven, om je bedrijf te laten groeien, om Vlaanderen vooruit te helpen. Bovendien hebben we in Vlaanderen sterke troeven om succesvol te innoveren: we hebben toptalent, we hebben dynamische bedrijven, we hebben vooruitziende ondernemers, we hebben excellente kenniscentra, we hebben financiële ondersteuning Excuses zijn echt niet nodig. Als Vlaams minister van Innovatie wil ik onze kmo s nog een extra duwtje geven om met enthousiasme het pad van succesvolle innovatie in te slaan. Er leeft een veelvoud aan ideeën onder onze ondernemers. Maar kmo s kunnen altijd meer innoveren. Met een gericht innovatiebeleid ondersteunen we hen hierin. Kmo s zijn immers het hart van onze economie. Innovatieve kmo s betekenen voor Vlaanderen een toekomstgerichte economie en een duurzame arbeidsmarkt.

4 Deze toolkit met aanvulbare gids en online platform mét bedrijvenscan, en het daaraan gekoppelde opleidingstraject innovatiemanagement bieden een antwoord op al uw vragen en bezorgheden over hoe innovatie voor uw bedrijf succesvol kan zijn. Inspiratie, samenwerkingsvormen, netwerken, steun De mogelijkheden zijn legio, zoals verderop duidelijk zal worden. Maak er nú gebruik van en word de succesvolle Vlaamse innovator van morgen. Ingrid Lieten Vlaams Minister van Innovatie

5 Innovatie, ook voor jou? Als ondernemer komen er voortdurend nieuwe uitdagingen op je af. Een economische crisis, nieuwe of veranderende gewoontes van klanten, je leverancier heeft een nieuw product of een nieuwe technologie ontwikkeld. Wil je als bedrijf jouw ambities realiseren, dan moet je meegroeien met al die evoluties. Je moet inspelen op de kansen die je ziet. Tijdig reageren op de bedreigingen die op jouw bedrijf afkomen. Alleen zo blijf je de concurrentie steeds een stapje voor. Innovatie omvat elke mogelijkheid om je ambities te realiseren door te vernieuwen. Het gaat om elke vernieuwing aan jouw product of aan een proces binnen jouw bedrijf. Het kan een radicale vernieuwing zijn. Of een meer geleidelijke verandering waarbij je bestaande producten, diensten, processen combineert tot iets nieuws. Soms is innovatie van technologische aard, maar vaak ook niet. Een nieuwe benadering van je klanten bijvoorbeeld of een ander businessmodel. Zo kom je tot een duurzame groei van jouw bedrijf. In de praktijk betekent dat een hogere omzet of toegevoegde waarde. Vaak ook meer werkgelegenheid of een grotere afzetmarkt. Laat je inspireren door andere ondernemers Achteraan in dit boekje brengen we het verhaal van een aantal Vlaamse ondernemers en de innovatie in hun bedrijf. Zij tonen aan dat innovatie gaat van kleine verbeteringen met groots resultaat tot heel drastische koerswijzigingen. En dat het mogelijk is in alle sectoren. Laat je door hun voorbeeld inspireren om nog meer te gaan innoveren. Als we niet zouden innoveren en meegroeien met de evoluties, dan loopt onze bedrijfsvoering op een gegeven moment strop. Erwin Hermans Flagbag, Okazi

6 Ga snel aan de slag Klap het stappenplan op de volgende bladzijde open. Het bevat vier stappen die je helpen om te innoveren. Bij elk van die stappen horen praktische tips en handige instrumenten waarmee je meteen van start kan gaan. Die tips en tools zijn uitgewerkt op aparte fiches. Op die manier krijg je snel de nodige informatie om in te schatten wat je ermee kan doen in jouw bedrijf. Zie je een tool die je wil gebruiken? Haal hem uit dit boekje en neem hem mee naar de volgende vergadering. Of vind je één van onze leestips interessant? Maar heb je geen tijd om het zelf te lezen? Haal de fiche eruit en geef ze door aan één van je medewerkers. Krijg professionele hulp In Vlaanderen staan heel wat organisaties klaar om je te helpen innoveren. Je vindt ze verderop in dit boekje in het hoofdstuk Hulp. Wist je bijvoorbeeld dat er in elke provincie een Innovatiecentrum is waar je gratis 1-op-1 begeleiding krijgt? De concurrentie met lageloonlanden werd steeds lastiger. Daarom hebben we besloten een nieuwe weg in te slaan. Peter Oosterlinck Achielle Doe de ikinnoveer-scan voor tips op maat Kom in 16 eenvoudige vragen te weten hoe innovatief jouw bedrijf is met de online innovatiescan op ikinnoveer.be/scan. Op basis van de informatie uit die test, sturen we je gratis een update-pakket voor dit boekje. Dan krijg je extra tips, tools of voorbeelden aangepast aan jouw bedrijf. Je ontvangt ze per post en kunt ze makkelijk toevoegen in dit boekje. Veel lees- en innoveerplezier!

7 Dit boekje Innoveren doe je zo! is een onderdeel van het ikinnoveer-project van Flanders DC en de Innovatiecentra, in samenwerking met ondernemersorganisaties UNIZO en Voka. Over Flanders DC Flanders DC is de Vlaamse organisatie voor ondernemingscreativiteit. Zij maakt ondernemend Vlaanderen creatiever en creatief Vlaanderen ondernemender. making creativity happen Flanders DC organiseert evenementen en workshops die je helpen om vernieuwing in je bedrijf te brengen. Op onze creativiteitsblog vind je dagelijks nieuwe inspiratie. Wil je zelf praktisch aan de slag met innovatie? Gebruik dan één van de vele gratis tools op onze website. flandersdc.be Over de Innovatiecentra De vijf Innovatiecentra in Vlaanderen vormen een lokaal aanspreekpunt voor bedrijven rond innovatie. Ze geven individuele begeleiding bij jouw innovatieproject. De Innovatiecentra begeleiden je in de eerste plaats naar geld voor innovatie en naar de juiste kennis en partners. Daarnaast bieden ze verschillende diensten en adviezen, die je helpen om je innovatief idee uit te werken tot een succesvol product. Het Innovatiecentrum in jouw provincie werkt steeds praktisch en op maat van de kmo. innovatiecentrum.be

8 Stappenplan Elke innovatie verloopt in verschillende stappen. Leer ze snel kennen voor je verder leest.

9 INNOVEREN IN 4 STAPPEN Innoveren is meer dan een nieuw product of een nieuwe dienst lanceren. Elke innovatie is het resultaat van een proces dat verloopt in drie stappen: analyseren, ideeën verzamelen en het innovatieproject uitvoeren. Daarnaast, en dat beschouwen we hier als de vierde stap, moet je ervoor zorgen dat innovatie verankerd wordt in jouw bedrijf. Dat het niet blijft bij een nieuw product lanceren. Maar dat het een cultuur wordt. Een vaste gewoonte van iedereen in jouw bedrijf. Verzamel en selecteer nieuwe ideeën Ideeën vinden kan je met een brainstorm. Heb je geen (groot) team, betrek dan leveranciers, klanten, studenten... Je zal zien, goede ideeën komen vaak ook van buiten jouw onderneming. 2 Ga daarom ook op zoek naar inspiratie. Het Ideeën Internet is daarvoor een geschikte bron. 4 sprokkelen Sta ook steeds open voor nieuwe ideeën. Betrek daarbij al jouw medewerkers. Laat iedereen actief meedenken. Niet alle ideeën zijn goed. Evalueer ze. Welke ideeën ga je uitvoeren en welke niet? Welke bieden de meeste kansen? Welke ideeën zijn haalbaar en passen bij jouw bedrijf? Rangschik volgens prioriteit en stel een actieplan op. verankering Werk aan een innovatiecultuur Je hebt al enkele succesvolle innovatietrajecten achter de rug (van stap 1 tot 3)? Dan kan je proberen innovatie te verankeren in je bedrijf. Hoe zorg je ervoor dat er telkens opnieuw innovatieve ideeën blijven opborrelen? Hoe zorg je ervoor dat er tijd is om deze uit te werken? Maak structureel tijd voor innovatie en voor het spotten van nieuwe kansen. Zorg voor een proces om dat te ondersteunen. Verderop vind je hiervoor een aantal bruikbare tips. En voorbeelden van bedrijven die jou voorgingen. Analyseer je innovatiemogelijkheden Stel jezelf zeker volgende vragen: Wat hebben je klanten nodig? Wat zijn hun verwachtingen? Help je hen daar al bij of nog niet? Wat doet de concurrentie? Waar zijn zij beter in? En jij? Als je kijkt naar je werkprocessen, marketing, personeel, productie... wat loopt nog niet vlot genoeg en wat duidelijk wel? De resultaten van de analyse helpen je om kansen te zien of problemen aan te duiden die opgelost moeten worden. Hiervoor ga je dan op zoek naar nieuwe ideeën. 1 Analyse 3 uitvoering Voer je gekozen ideeën uit Een idee hebben volstaat natuurlijk niet. Het moet ook worden uitgevoerd. Bepaal op voorhand hoeveel middelen je wil besteden en wie je zal betrekken. Ga er wel voor: innoveren is altijd een beetje risico nemen. Vraag hulp. Innoveren doe je meestal niet alleen. We geven in het hoofdstuk Hulp een lijst van enkele organisaties die klaar staan om jou hierbij te begeleiden. BELANGRIJK In dit boekje vind je tips, organisaties en instrumenten die je helpen bij elke stap. Door de bolletjes in het zwart bovenaan het item te bekijken, weet je snel wat bij welke stap hoort. Nog geen zin om meteen aan de slag te gaan? Laat je dan overtuigen door het verhaal van enkele innovatieve Vlaamse bedrijven achteraan.

10

11 TIPS Niet veel tijd? Snel resultaat met deze handige tips. Tools Concreet aan de slag met innovatie. hulp Waar kan je terecht met vragen over innovatie in jouw bedrijf? boeken Wat wij leerden uit enkele interessante innovatieboeken. voorbeelden Innovatie kan in alle sectoren en helpt alle bedrijven vooruit. VOLG DE KLEUREN NAAR INNOVATIE- INSPIRATIE

12

13 Ontdek hoe innovatief jouw bedrijf is Doe de ikinnoveer-scan en kom het snel te weten Doe de ikinnoveer-scan Weet waar je staat qua innovatie Krijg gratis meer info en tips op jouw maat tips Alles start met een analyse van jouw huidige innovatiestrategie. Het Innovatiecentrum werkte hiervoor een online test uit. Op basis van 16 eenvoudige vragen, bepaal je hoe ver het staat met innovatie in jouw bedrijf. Je krijgt meteen ook tips om de volgende stap te zetten en te groeien door innovatie. Met de resultaten van de ikinnoveer-scan wordt Innoveren doe je zo! helemaal afgestemd op jouw maat. Want naast de tips en voorbeelden die je nu aan het lezen bent, sturen we jou nog extra pagina s op. Extra tools of tips of meer voorbeelden van innovatie in bedrijven zoals dat van jou. Wil je nog beter inzicht krijgen in de innovatiekracht van je onderneming? Dan kan je terecht bij het Innovatiecentrum in jouw provincie voor de innovatie-audit. Een grondige doorlichting van jouw bedrijf op zeven managementdomeinen relevant voor innovatie. ikinnoveer.be/scan Een innovatieaudit is een echte aanrader voor elk bedrijf dat een helder zicht wil hebben op zijn toekomst als innovatief bedrijf. Rudi Thoelen L.P.I.

14

15 Ideeën vinden via het internet Klik jezelf wijzer Internet zit boordevol inspiratie Maak af en toe tijd voor een kwartiertje surfen Vertaal trends of ideeën naar jouw bedrijf Het internet is een gedroomde plaats om ideeën op te doen. Binnen- en buitenland liggen maar een muisklik van elkaar verwijderd. Surf regelmatig wat rond en blijf op de hoogte van de laatste trends. tips Het bureau TrendWatching geeft bijvoorbeeld maandelijks een rapport uit met wereldwijde consumententrends. Ze koppelen die trends telkens aan voorbeelden van bedrijven die zo n trend concreet hebben toegepast. Handig! Dichter bij huis kijkt de Belgische internetwereld elk jaar reikhalzend uit naar het trendrapport van Wijs. Hierin vind je telkens de belangrijkste online trends. Een site als Yet2Come geeft dan weer een overzicht van de nieuwste technologieën waar jouw bedrijf misschien mee aan de slag kan. Andere websites geven heel concrete ideeën. Organisaties als Springwise gaan dagelijks wereldwijd op zoek naar de nieuwste bedrijfsconcepten. Neem regelmatig eens een kijkje op hun Engelstalige site of zoek er specifiek naar voorbeelden uit jouw sector. ZIn in nog meer inspiratie? Bekijk ons eigenwijs overzicht met inspiratie-links op: ikinnoveer.be/inspiratie

16

17 Betrek al je medewerkers Verzamel ideeën vanuit je team Tien medewerkers weten meer dan één directeur of manager. Door al hun ideeën te verzamelen en te verwerken, stuw je de innovatie vooruit. Maar hoe begin je daaraan? Soms volstaat het om je deur open te laten staan. Zo geef je aan dat je altijd naar nieuwe ideeën wil luisteren. Wat je ook kan doen, is tijdens elke teammeeting ruimte laten om nieuwe ideeën te overlopen. Maar je kan ook actief op zoek gaan naar ideeën. Bijvoorbeeld met een ideeënbus. Dat klinkt weinig innovatief? Wel, als je het goed organiseert, is het heel efficiënt. Sla deze bladzijde om en ontdek onze lijst met tips om het maximum te halen uit je ideeënbus. Heb je geen medewerkers of maar een heel klein team? Dan kan je altijd buitenstaanders betrekken. Klanten of leveranciers staan daar vaak meer voor open dan je zou denken. tips ikinnoveer.be/ideeenbus Verzamel ideeën Geef feedback op elk idee Bedank mensen voor elk idee dat is opgepikt en uitgevoerd

18 Betrek je medewerkers Zeker doen Spoor iedereen aan om met nieuwe ideeën te komen Plaats de ideeënbus centraal in jouw bedrijf zodat iedereen zijn zegje kan doen Zorg ervoor dat elk idee een antwoord krijgt Betrek niet enkel eigen mensen, maar ook klanten en leveranciers Toon publiekelijk erkenning voor creatieve nieuwe ideeën Maak een Wall of Fame met de recentste innovaties Zeker vermijden Starre houding ten opzichte van nieuwe ideeën Lang wachten met evalueren van aangebrachte suggesties Enkel naar korte termijn kosten kijken, in plaats van voordelen op lange termijn Werk niet met een financiële beloning voor wie goede ideeën aanbrengt. Erkenning of een publieke bedanking, werkt veel beter

19 Let op voor dooddoeners! Schuif nieuwe ideeën niet te snel aan de kant Je hebt het ongetwijfeld zelf ook al meegemaakt. Je broedt weken op een idee en dan komt eindelijk het moment dat je jouw idee in de groep gooit. En wat gebeurt er? Eén iemand steekt zijn vingertje in de lucht en roept dat is te duur!. tips Dooddoeners zijn de grootste vijand van innovatie. Elk idee heeft zeker nadelen, maar ook heel wat voordelen... Bedenk dat je die voordelen ook verliest als het idee wordt geschrapt. Oordeel daarom zelf nooit te snel. Bekijk eerst de kansen en mogelijkheden die het idee biedt. En zoek daarna samen naar oplossingen voor de eventuele minpunten. Kortom: zeg niet te snel nee op een idee, maar bekijk het positief. Zorg als zaakvoerder of CEO voor een sfeer waarin de dooddoeners geen kans krijgen. ikinnoveer.be/dooddoeners Stel je oordeel even uit Denk positief in kansen en mogelijkheden Geef constructieve opmerkingen en maak goede ideeën sterker

20

21 Bescherm jouw naam of concept Laat je adviseren over intellectuele eigendom Weet dat patenten niet de enige optie zijn Lees het IWT-patentboekje of doe de IE-scan op de website Laat je begeleiden door het Innovatiecentrum tips Heb je een nieuwe technologie, een machine of een gebruiksvoorwerp ontwikkeld? Misschien lanceer je binnenkort wel een nieuwe dienst onder een nieuwe merknaam? Het zijn allemaal situaties waarbij je te maken krijgt met intellectuele eigendom. En omdat het jouw eigendom is, kan je die ook beschermen. Zo belet je anderen om er zelf mee aan de slag te gaan. Of juist om anderen, tegen betaling, het recht te geven om jouw concept zelf te gaan gebruiken. Afhankelijk van de situatie kan je dan een octrooi (ook wel patent genoemd) nemen, jouw merk of model registreren. Of zelfs een combinatie van verschillende rechten die je wil vrijwaren. Het is niet eenvoudig om te beslissen welk type bescherming van intellectuele eigendom best past in jouw geval. Laat je daarom goed adviseren. De Vlaamse Innovatiecentra zijn er om jou hierin bij te staan. Zij weten welke vormen van bescherming mogelijk zijn voor jouw innovatieproject. Ze helpen ook inschatten of de kosten van registratie of deponering opwegen tegen de verwachte opbrengst. Soms zijn patenten immers echt niet nodig of brengen ze gewoonweg niet genoeg op. ikinnoveer.be/ie

22

23 Licht je bedrijf strategisch door Leer kritisch kijken naar je product SWOT-analyse Bekijk jouw bedrijf met een kritische blik Tools Het is goed af en toe even stil te staan bij de koers van jouw bedrijf. Een handige tool om dat te doen is de sterkte-zwakteanalyse. Of SWOT-analyse, zoals de meer bekende Engelse benaming. Op de ommezijde van deze pagina vind je een handig sjabloon waarop je de analyse van jouw bedrijf kan maken. Bij de sterktes en de zwaktes ga je op zoek naar interne aspecten van je onderneming, waar je dus zelf vat op hebt. Bij de kansen en de bedreigingen kijk je naar de externe factoren die een (potentiële) impact op jouw onderneming hebben. Een SWOT-analyse is een eenvoudige tool die toch maar weinig mensen (durven) doen. Vooral over zwaktes en de bedreigingen is het moeilijk nadenken. Ga er echter van uit dat geen enkel bedrijf zonder zwaktes of bedreigingen is. ikinnoveer.be/swot

24 Swot analyse Interne analyse van jouw bedrijf of jouw product Sterktes (STRENGTHS) Wat zijn de sterktes? Waar is jouw bedrijf goed in? Zwaktes (weaknesses) Wat zijn jouw zwakke punten? Wat moet eigenlijk beter? Externe factoren en de impact op jouw bedrijf Kansen (opportunities) Welke trends of nieuwe opportuniteiten zie je voor je onderneming? Bedreigingen (threats) Welke problemen in je markt of je omgeving staan jou in de toekomst te wachten? Wat komt er op je af?

25 De klant centraal Moeder, voor wie innoveren wij? Door je in te leven in je klanten kan je beter voorspellen op welke behoefte jouw innovatie moet inspelen. Met het schema op de achterkant breng je de gevoelens van je klanten makkelijk in kaart. Wat is de impact van je innovatie op jouw klanten? Wat gaan ze denken? Wat zien ze? Wat zullen ze vertellen en wat horen ze? Verkoop jij vooral van bedrijf tot bedrijf? Doe deze oefening dan niet vanuit het standpunt van je klanten, maar bekijk het vanuit de eindgebruiker van je product of dienst. Tools Verplaats je in het hoofd van je klanten en kijk van daaruit naar jouw product of dienst. Belangrijke vraag die je je daarbij moet stellen: wat is het voordeel van jouw innovatie ten opzichte van wat de concurrenten doen? Wedden dat je door deze oefening je klanten beter leert kennen? ikinnoveer.be/klantcentraal Leef je in in je klanten Wat zijn hun grootste problemen? Hoe kan jij ze helpen met wat ze willen?

26 De klant centraal Teken dit schema over op een flipchart en zet je eigen klant centraal! Wat de klant werkelijk Denkt en voelt Wat is echt belangrijk voor haar? Wat zijn de belangrijkste zorgen? Waar droomt ze van? Wat de klant Hoort Wat zeggen haar vrienden of werkgever? Welke kanalen zijn invloedrijk? In welke mate luistert zij hiernaar? Wat de klant Ziet Hoe ziet haar omgeving eruit? Door wie wordt zij omringd? Wat is haar concurrerende aanbod? Wat de klant ZEGT EN DOET Wat zou zij vertellen aan anderen? Hoe gedraagt ze zich? Welke houding neemt ze aan? Wat zijn haar klachten Wat zijn de grootste frustraties van de klant? Welke hindernissen ondervindt zij? Welke risico s schrikken haar af? Wat zijn haar Verwachtingen Wat zijn de doelstellingen van de klant? Hoe meet zij kwaliteit of succes? Wat is haar toekomstvisie?

27 Brainstormtips Met een brainstorm kom je snel tot nieuwe ideeën! Zit je met een probleem? Ben je op zoek naar innovatieve oplossingen? Of heb je een vraag waar je graag veel antwoorden op hebt zodat je het beste antwoord kan selecteren? Dan helpt een brainstorm je aan de antwoorden. Een brainstorm bestaat uit vier stappen. Op de achterkant van deze pagina vind je een handig stappenplan waarmee je dadelijk aan de slag kan. Om van een brainstorm een succes te maken is het belangrijk dat je in de juiste sfeer komt. Foute antwoorden bestaan tijdens de brainstorm niet. Elk idee is goed. Meer nog, de meest bizarre ideeën bevatten misschien de kiem voor een topinnovatie. De brainstormformule werkt echt omdat ze vanuit ideeën van mensen vertrekt. Ze verplicht de deelnemers om selectief te werk te gaan, waardoor er snel resultaat is. Frank Fol De Groentekok Tools Brainstormtechnieken bestaan in veel verschillende vormen en maten. Je vindt een lijst op onderstaande website. Kies er die techniek uit die het best bij jouw organisatie past of roep de hulp van een professional in om je te begeleiden. ikinnoveer.be/brainstorm 4 stappen voor een perfecte brainstorm Denk eraan: slechte antwoorden bestaan niet De uitwerking is het belangrijkste

28 Brainstormen in 4 stappen 1 ikinnoveer.be/brainstorm 2 De eigenlijke brainstorm. Verzamel tijdens deze fase zo veel mogelijk ideeën. Op ikinnoveer.be/brainstorm staan heel wat technieken die je kan gebruiken. Schrijf vóór je begint je probleem of vraag duidelijk op. Begin met Hoe kan je of Hoe kunnen we Tip: ambitieuze vragen leveren vaak meer ideeën op. 3 Je hebt nu een hele hoop ideeën verzameld. Tijd om de beste eruit te kiezen. Brainstorm je in groep? Vraag dan iedereen om vijf favoriete ideeën op te schrijven. 4 Werk de ideeën verder uit. Maak ze concreter en bedenk wie of wat je er voor nodig hebt, hoeveel het zal kosten, enzovoort. Op de site vind je een projectfiche waar je mee aan de slag kan. Tel de stemmen en maak een top-3. Je kan ook de COCD-box gebruiken (verderop in dit boek).

29 Voor 10 tot 15 personen 120 ideeën op een halve dag Getest door kmo s GPS-brainstormkit 120 ideeën op een halve dag Tools Heel wat nieuwe trends en ontwikkelingen komen op ons af. Van vergrijzing over opkomende technologieën tot e-commerce. Elke organisatie heeft zijn eigen uitdagingen. Met de SWOT-analyse vind je die van jouw bedrijf. Een brainstorm helpt om snel tot nieuwe ideeën en projecten te komen om hierop in te spelen. De GPS-brainstormkit is een gestructureerde methode om met groepen van 10 tot 15 personen te brainstormen. Je doet dat op basis van 6 trends en ontwikkelingen waar je onderneming vandaag voor staat. Op een halve dag kom je snel tot 120 ideeën. Het uiteindelijke resultaat zijn drie uitgewerkte projecten waar je meteen mee aan de slag kan. Meer dan Vlaamse kmo s gebruikten de GPSbrainstormkit al. Wil je zelf aan de slag? Bestel dan gratis jouw eigen GPS-brainstormkit bij Flanders DC. In de kit zit naast het spelbord ook een handleiding met stap-voor-stap uitleg en links naar mogelijke trends. ikinnoveer.be/gps De GPS-kit is een kompas dat je helpt de toekomstige route uit te tekenen. Theo Jennes Kantoor Liekens

30

31 COCD-box Selecteer snel je beste ideeën Selecteer ideeën eenvoudig met gekleurde stickers Stem snel in 15 tot 30 minuten Zonder discussie wordt duidelijk welke ideeën draagvlak hebben Als output van elke brainstorm krijg je een lange lijst met ideeën. Daaruit moet je dus de beste ideeën zien te selecteren. Een handig hulpmiddel daarvoor is de COCD-box van het Centrum voor de Ontwikkeling van het Creatief Denken. Tools De COCD-box maakt een onderscheid tussen gewone ideeën en originele ideeën. Daarnaast scheidt het realiseerbare van de (nog) niet realiseerbare ideeën. Die opsplitsing kan je ook zien als ideeën voor de korte termijn en ideeën voor de verdere toekomst. Ideeën die niet origineel zijn en ook niet realiseerbaar, in de linkerbovenhoek van de COCD-box, kan je gerust overslaan. Elk idee valt dan in een van deze drie groepen: NOW-ideeën: gewone, voor de hand liggende ideeën waar je meteen mee aan de slag kunt. WOW-ideeën: echt originele en creatieve ideeën die toch haalbaar zijn. HOW-ideeën: die creatieve ideeën waar je echt wel zin in hebt, maar die nog verder onderzoek vergen om ze te realiseren. Brainstorm je in groep? Geef dan iedereen enkele rode, gele en blauwe stickers. Laat hen stemmen op ideeën die ze goed vinden. Zonder discussie kom je te weten waar voorkeuren liggen en welke ideeën draagvlak hebben. De kleuren zorgen voor een evenwicht tussen snel haalbare ideeën en out-of-the-box ideeën in de selectie. ikinnoveer.be/cocd

32 COCD-Box (nog) niet Realiseerbaar Witte Ideeën Niet realiseerbaar en niet origineel. Op deze ideeën hoef je dus niet te stemmen. gele Ideeën Ideeën voor de toekomst Uitdagingen, dromen Visiebepalend Richtinggevend How? Realiseerbaar blauwe Ideeën Makkelijke door te voeren Voorbeelden beschikbaar Weinig inspanning Weinig risico Veel draagvlak now. rode Ideeën Innovatieve ideeën Patroonbrekend Opwindende ideeën Onderscheidend Geven energie Gewone ideeën Originele ideeën

33 Online vragenlijst Inschatting slaagkans nieuw innovatief idee Waar moet ik mijn idee nog bijschaven? Blikopener Wat is de slaagkans van jouw innovatieve idee? Tools Succesvolle concepten uitwerken is een uitdaging. Welk idee maakt het meeste kans om echt succesvol te zijn? Je kan op buikgevoel beslissen met welke ideeën je aan de slag gaat. Je kan het ook systematisch aanpakken. De Blikopener van het Innovatiecentrum helpt om de slaagkans van een innovatief idee in te schatten. Je krijgt met de blikopener ook een zicht op de zwakke punten of bedreigingen van het idee die je daarna kan wegwerken. Of je kan de Blikopener gebruiken bij het kiezen tussen verschillende ideeën. Met de Blikopener krijg je een (scherper) beeld van je product of dienst, de markt, de technologische component van je idee en de organisatorische noden. De Blikopener houdt daarenboven rekening met de criteria die het IWT hanteert voor subsidiëring van innovatie. ikinnoveer.be/blikopener Via de Blikopener kregen we concrete werkpunten om mee aan de slag te gaan en konden we onze slaagkansen beter inschatten. Peter Dedene Zenjoy

34

35 Business Model Canvas Breng je bedrijfsmodel in kaart en ontdek nieuwe mogelijkheden Tijdens zijn doctoraatsonderzoek naar bedrijfsmodellen ontwaarde Alexander Osterwalder een patroon. Elk bedrijfsmodel bestaat uit negen basisbouwstenen die onderling met elkaar verband houden. Hij werkte dit patroon uit en maakte er een canvas van. Daarop zijn de bouwstenen heel duidelijk uitgelijnd. In het midden staat jouw aanbod naar de klant. Het canvas is daarrond opgebouwd in twee helften. De rechterhelft van het canvas staat voor de waarde die jouw aanbod betekent voor de klanten en hoe je daarmee geld kan verdienen. De linkerhelft van het canvas staat voor de efficiëntie van jouw bedrijf. Hoe kan je dat aanbod waarmaken? Wat heb je daarvoor nodig? En hoeveel kost dat? Het canvas is geschikt om een bestaande toestand in kaart te brengen of om na te denken over mogelijke veranderingen. Elk bedrijf kan zijn voordeel doen met een Business Model Canvas. Door actief bezig te zijn met je bedrijfsmodel, ontdek je veel makkelijker nieuwe kansen. ikinnoveer.be/bmc Het Business Model Canvas gaf een beter inzicht in de huidige werking van ons bedrijf en de mogelijke verbeteringen. Rinus Sjerps RService Tools Ontdek de sterkte van je bedrijfsmodel Denk na over de 9 bouwblokken. Hoe doe je het nu? Wat zou je in elk van de blokken kunnen veranderen?

36 Klanten Welke klanten willen we bereiken? Welke verschillende segmenten kunnen we onderscheiden? Vrije vertaling van Business Model Canvas van Alex Osterwalder business model canvas ikinnoveer.be/bmc Partners Activiteiten Aanbod Klantenrelatie Wie zijn onze strategische partners? Welke middelen leveren zij aan? Welke activiteiten voeren zij uit? Welke activiteiten zijn nodig om ons aanbod te realiseren? Denk aan ontwikkeling, productie, marketing en verkoop... Wat is ons aanbod aan onze klanten? Welke noden en problemen van de klanten lossen wij op? Welke producten of diensten bieden we aan voor elk klantensegment? Welk soort relatie bouwen wij op met onze klanten? Hoe verschilt dit per klantensegment? Middelen Kanalen Welke middelen hebben we nodig om ons aanbod te realiseren? Denk aan machinepark, merknaam, werknemers met unieke competenties, patenten... Langs welke kanalen bereiken we onze klanten? Kostenstructuur INKOMSTENSTROMEN Hoe passen die kanalen bij de gewoontes en wensen van de klant? Wat zijn de belangrijkste kosten in ons bedrijfsmodel? Wat zijn de duurste middelen? Welke activiteiten kosten het meest? Voor welke meerwaarde wil de klant echt betalen? Waarvoor wil de klant niet betalen? Hoe ontvangen we inkomsten voor producten en diensten?

37 Projectplan Checklist voor de implementatie van jouw innovatie Van zodra je een innovatief concept hebt, moet je het gaan uitwerken. Voor die implementatie-fase heb je een projectplan nodig. Op de volgende bladzijde vind je een checklist met de essentiële elementen in zo n plan. Een duidelijke doelstelling is het eerste waar je moet over nadenken. Wil je een nieuw product op de markt brengen? Of je omzet vergroten door het ontwikkelen van nieuwe diensten? Of gaat het om een innovatie in je werking waardoor je kosten kan besparen? Tools Eens je dit hebt uitgeklaard, kan je verder. Met je projectplan heb je oog voor alle details. Zo wordt jouw innovatief idee een gegarandeerd succes. ikinnoveer.be/plan Checklist voor een goed projectplan Heb je over alle aspecten nagedacht? Evalueer het project aan de hand van de afgesproken indicatoren

38 Doelstellingen Maak een lijst van de doelstellingen Plaats duidelijke, meetbare criteria naast elke doelstelling Maak een onderscheid tussen harde eisen en wensen Checklist team Bepaal wie in het team betrokken moet worden Kies één teamlid als projectleider Beschrijf verantwoordelijkheden en functies van elk teamlid Werkplan Definieer alle taken Maak een tijdslijn zodat duidelijk wordt hoe de taken elkaar opvolgen Schat per taak in hoeveel mandagen nodig zijn Koppel verantwoordelijken aan elke taak Middelen Maak een lijst van alle middelen die nodig zijn (projectruimte, pc s, labo...) Maak een lijst van externe ondersteuning die ingeroepen wordt Schat de kostprijs van het project (per onderdeel en totaal) Financiering Bereken of je dit project zelf kan financieren Vraag na of het project in aanmerking komt voor subsidies Zoek externe financiering als dat nodig is Samenwerking Maak een lijst van de externe partijen die betrokken moeten worden (kennisinstellingen, klanten of andere bedrijven) Denk per partij na over de meest geschikte samenwerkingsvorm Schrijf bij elke partij de contactpersoon Prestatie-indicatoren Definieer wanneer je dit project als succesvol beschouwt (productlancering, omzetstijging, kostenbesparing...) Koppel aan alle indicatoren een deadline

39 Er is een Innovatiecentrum in elke provincie De juiste weg naar subsidies voor innovatie Innovatieadvies op maat van jouw bedrijf Eerste hulp bij innovatie Gratis advies en individuele begeleiding bij de Innovatiecentra In elke provincie is er een Innovatiecentrum waar je terecht kan met al je vragen over innovatie. Innovatieadviseurs bieden gratis individuele ondersteuning bij jouw innovatieproject. Ze begeleiden jou naar de juiste kennis en partners binnen het innovatienetwerk. Daarnaast helpen ze ook bij de zoektocht naar financiële steun voor innovatie in jouw bedrijf. Hulp Via die individuele begeleiding helpt het Innovatiecentrum jou om je innovatief idee uit te werken tot een succesvol product. Steeds praktisch en op maat van de kmo. Is je honger dus niet gestild na het doornemen van deze innovatietips? Schrijf je dan in voor de Innovatieacademie. Daar leer je, samen met andere ondernemers, hoe je innovatie kan waarmaken in jouw bedrijf. Ben je meer een doener? Neem vandaag nog contact op met jouw innovatieadviseur en start jouw eigen innovatieproject op! ikinnoveer.be/innovatiecentra

40

41 Kenniscentra helpen je graag met innovatie Het Vlaams Innovatienetwerk maakt je wegwijs Soms zit je als bedrijf met een technologisch of wetenschappelijk probleem waar je zelf niet meteen een oplossing voor kan vinden. Je hebt er eenvoudigweg niet de juiste technologie voor in huis. Of niet de juiste kennis om het zelf uit te zoeken. Weet dat je dan altijd terecht kan bij één van de talrijke kenniscentra in Vlaanderen. Hogescholen, universiteiten, gespecialiseerde onderzoekscentra, clusters en netwerken... hebben zich verbonden in het Vlaams Innovatienetwerk. Het VINnetwerk geeft toegang tot honderden experten uit alle denkbare domeinen. Je vindt er ook alle clusterorganisaties die Vlaanderen rijk is. Of contactgegevens voor laagdrempelige expertise en dienstverleningscentra (LED-netwerken). Of alle andere partners die jou kunnen helpen met innoveren. Misschien hebben zij een kant-en-klare oplossing liggen voor jouw probleem? Of wie weet komt er wel een samenwerking van? ikinnoveer.be/vin Hulp Registreer jouw bedrijf gratis op de VIN-website Vind er een oplossing op maat van je probleem ontmoet er de juiste kennispartner voor jouw innovatie

42

43 Inspiratie en instrumenten voor nieuwe ideeën Flanders DC brengt inspiratie voor jouw onderneming Flanders DC heeft heel wat evenementen, workshops en trainingen over de nieuwste bedrijfsconcepten of methodes om vernieuwing in je onderneming te brengen. Meestal gratis of zeer betaalbaar dankzij de steun van de Vlaamse overheid. Via de creativiteitsblog biedt Flanders DC op de website inspiratie over alles wat beweegt rond creativiteit en innovatie. Daarbij vind je er ook instrumenten om je innovatietraject nog makkelijker te maken. Flanders DC zet vaak ook projecten op om ondernemingen, kennisinstellingen en/of talenten uit de creatieve sectoren samen op zoek te laten gaan naar vernieuwing. Misschien voor jou een kans om buiten de muren van je onderneming te breken? Schrijf je in op de veel gelezen nieuwsbrief van Flanders DC om steeds op de hoogte te blijven. Hulp ikinnoveer.be/flandersdc Op de website van Flanders DC vind je inspiratie Met de nieuwsbrief blijf je op de hoogte van de relevante projecten voor jou De events, workshops en trainingen zijn meestal gratis

44

45 Financiële steun voor innovatie Het IWT biedt subsidies en jouw innovatieadviseur helpt je op weg IWT geeft subsidies voor innovatie De adviseurs van het Innovatiecentrum wijzen je de weg Een innovatietraject brengt soms heel wat kosten met zich mee. En juist omdat het om een innovatief, en dus vernieuwend, project gaat, is het op voorhand niet altijd zeker dat dit ook effectief zal opbrengen. Een financieel risico dus. Sinds 1991 heeft de Vlaamse Overheid daarom het IWT in het leven geroepen, het agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie. Het IWT biedt financiële ondersteuning voor jouw innovatieproject. Misschien past ook jouw innovatief concept in één van de steunprogramma s die het IWT speciaal voor de Vlaamse kmo s heeft ontwikkeld. Je vindt er alle informatie over op de website van het IWT zelf. Hulp Je kan uiteraard ook terecht bij de innovatieadviseurs van het Innovatiecentrum in jouw provincie. Jouw adviseur kent immers alle steunmaatregelen van het IWT. Bovendien kent hij jouw bedrijf en jouw innovatieproject. Samen kunnen jullie bekijken of IWTsubsidie in jouw geval mogelijk is. ikinnoveer.be/steun

46

47 Innoveren op de werkplek Flanders Synergy bevordert innovatie op vlak van arbeidsorganisatie Ook op vlak van arbeidsorganisatie is heel wat innovatie mogelijk. Een mooi voorbeeld hiervan is de overgang van een klassieke manier van werken naar werken met zelfsturende teams. Flanders Synergy helpt je graag om dit te doen. Werkplekinnovatie geeft heel goede resultaten. Het maakt bedrijven flexibeler, duurzamer, kwaliteitsvoller én efficiënter. Tegelijk creëer je meer actieve jobs voor je werknemers, met meer leermogelijkheden en minder stress. Wil je het graag over een andere boeg gooien? Een nieuwe kijk op de organisatie van je bedrijf ontwikkelen? Of ben je op zoek naar een innovatieve en tegelijk complete aanpak? Neem dan contact op met Flanders Synergy. Begeleiding in de informatie- en verkenningsfase is gratis. Daarna kan je terecht bij een van de vele Flanders Synergyadviseurs. Hulp ikinnoveer.be/flanderssynergy Flanders Synergy helpt je om je arbeidsorganisatie te innoveren Onder bepaalde voorwaarden kan Flanders Synergy jouw innovatie cofinancieren Neem nu contact op voor een eerste verkennend gesprek

48

49 De Sociale InnovatieFabriek helpt je idee sterker maken Sociale innovatie en sociaal ondernemerschap De Sociale InnovatieFabriek helpt je verder Elke oplossing voor een maatschappelijk probleem is welkom Begeleiding is gratis Hulp Sociaal ondernemerschap... klinkt dat niet interessant? Je bedrijf blijft rendabel en in tussentijd pak je maatschappelijke uitdagingen aan als armoede, klimaatverandering of vereenzaming. Of om het met de gebroeders Vermaelen te zeggen: een kleine moeite geeft een wereld van verschil. Zit jij zelf met een sociaalinnovatief idee? Ga dan zeker langs bij de Sociale InnovatieFabriek. Tijdens events kan je nog meer inspiratie opdoen of gelijkgestemden ontmoeten. Maar het gaat verder dan dat. Je kan er een begeleidingstraject op maat krijgen om jouw concept verder te ontwikkelen. Waar mogelijk krijg je voor jouw sociale innovatie zelfs steun van het IWT. ikinnoveer.be/socialeinnovatiefabriek

50

51 Creativiteit. Hoe? Zo! Hoe kom je tot creatieve ideeën? Je wil creatief denken? Dit boek wijst je de weg aan de hand van vijf vaardigheden. 1. Creatief waarnemen: verruim je blik en ontdek nieuwe kansen 2. Uitstel van oordeel: denk niet te snel dat kan toch niet 3. Flexibel associëren: een idee brengt een ander met zich mee 4. Divergeren: hoe meer ideeën, hoe beter 5. Verbeeldingskracht: bekijk de dingen eens anders Creativiteit. Hoe? Zo! is trouwens een leer-, doe- en oefenboek. Zo leer je bijvoorbeeld hoe je sneller tot nieuwe ideeën komt door efficiënter te brainstormen. Dit boek stimuleert dus niet enkel je eigen creativiteit. Het geeft ook aan hoe je die van je medewerkers kan aanboren. Bovendien tref je heel wat inspirerende voorbeelden uit de praktijk aan. ikinnoveer.be/creativiteit auteur Igor Byttebier boeken Creativiteit kan je leren Vijf basisprincipes helpen je op weg Hoe meer ideeën, hoe beter

52 Creativiteit. Hoe? Zo! Igor Byttebier Creativiteit kan je leren Vijf basisprincipes helpen je op weg Hoe meer ideeën, hoe beter Hoe kom je tot creatieve ideeën?

53 Stelen als een artiest 10 dingen die niemand je vertelt over creativiteit Beter slim gejat dan slecht bedacht Alles bestaat al, maar nog niet op jouw manier Slim combineren is de boodschap Ideeën hoeven niet altijd helemaal uit het niets te komen. De beste ideeën zijn verwant met andere, al bestaande, dingen. Net zoals de meeste kunstwerken ook hun oorsprong vinden in werken van andere kunstenaars. Deze veronderstelling is de basis voor een argumentatie dat je veel van artiesten kan leren. Probeer net als hen, op een creatieve manier, te stelen van anderen. Bekijk wat werkt in andere bedrijven of in een andere context. Combineer verschillende ideeën met elkaar. En maak er zelf je eigen ding van. boeken Stelen als een artiest is niet zomaar afkijken, maar aspecten van bestaande uitvindingen of procedures of processen, kopiëren en combineren tot iets nieuws. Austin Kleon geeft er tien concrete tips voor in zijn leuke en handige boekje boordevol illustraties. ikinnoveer.be/artiest auteur Austin Kleon

54 Stelen als een artiest Austin Kleon 10 dingen die niemand je vertelt over creativiteit Beter slim gejat dan slecht bedacht Alles bestaat al, maar nog niet op jouw manier Slim combineren is de boodschap

55 Nieuwe producten en diensten bedenken Op ontdekkingsreis met de VOORT-innovatiemethode Nieuwe concepten bedenk je niet blindelings Innovatieproces in vijf stappen en 15 weken Betrek klanten en experten om concepten te valideren Het is niet eenvoudig om nieuwe producten of diensten te bedenken. Wellicht komt het daardoor dat slechts 17% van de innovatieprojecten effectief op de markt komen. Soms blijkt een nieuw concept niet haalbaar. Of zit de klant er gewoonweg niet op te wachten. Of wordt niet de juiste draagkracht gevonden om het idee door te zetten. Gijs van Wulfen vergelijkt in dit boek de weg naar een succesvol nieuw product of nieuwe dienst met een ontdekkingsreis. Dit noemt hij de VOORT-innovatiemethode. De reis met VOORT duurt 15 weken en verloopt in vijf stappen. Elke letter van VOORT staat voor één van de vijf stappen: Vertrekken: samenstellen van een multidisciplinair team Ontdekken: verkennen van trends en opportuniteiten Ontwikkelen: bedenken en aanscherpen van nieuwe concepten Reflecteren: aftoetsen van de concepten bij klanten en/of experten Terugkeren: uitwerken van mini business cases Daarna kunnen de concepten in het normale productontwikkelingstraject van het bedrijf verder worden uitgewerkt. boeken ikinnoveer.be/voort auteur Gijs van Wulfen

56 Op ontdekkingsreis met de VOORTinnovatiemethode Nieuwe producten en diensten bedenken Gijs van Wulfen Nieuwe concepten bedenk je niet blindelings Innovatieproces in vijf stappen en 15 weken Betrek klanten en experten om concepten te valideren

57 Creashock Creatieve ideeën kansen geven en tot uitvoering brengen Dirk De Boe vertelt in dit boek over zijn ervaringen als innovatiemanager bij Philips Brugge op de ontwikkelafdeling van nieuwe televisies. Hij geeft aan hoe je je hele organisatie kan betrekken bij innovatie. Een mooi voorbeeld is zijn verhaal over de voet die je bij een nieuw televisietoestel krijgt. Bij elke nieuwe tv wordt standaard een voet geleverd om die tv op tafel of op een kast te zetten. Wil je jouw tv liever aan de muur hangen? Dat kan ook, maar dan moet je terug naar de winkel voor een dure muurbeugel. Tot iemand van de kostcalculatieafdeling, die normaal gezien nooit bij het ontwerpproces betrokken werd, met het lumineuze idee kwam om een voet te ontwerpen die tegelijkertijd ook als muurbeugel kon dienen. Rond dit idee werd een team van mechanisch ingenieurs opgericht. Zij maakten het idee mogelijk. Drie maanden later lag het in de winkel. Meer nog: bij elke Philips-tv wordt nu zo n 2-in-1-voet standaard meegeleverd. ikinnoveer.be/creashock auteur Dirk De Boe boeken Nieuwe ideeën komen niet enkel van Onderzoek & Ontwikkeling Betrek alle mensen in jouw bedrijf Maak snel werk van goeie ideeën, laat ze niet roesten

58 creashock Dirk De Boe Nieuwe ideeën komen niet enkel van Onderzoek & Ontwikkeling Creatieve ideeën kansen geven en tot uitvoering brengen Betrek alle mensen in jouw bedrijf Maak snel werk van goeie ideeën, laat ze niet roesten

59 Ook jouw organisatie is een oerwoud Nieuwe ideeën zijn als rode apen Maak van jouw bedrijf een innovatieve organisatie Mijn organisatie is een oerwoud Hoe creëer je een innovatieve bedrijfscultuur? De titel van dit boek is meteen ook het uitgangspunt: jouw onderneming is een oerwoud. Net als alle andere bedrijven. Met deze verrassende insteek neemt Jef Staes je mee op een tocht van introspectie in jouw onderneming. Hoe gaat jouw onderneming om met nieuwe ideeën? Veel bedrijven doen dat, zoals apen in het oerwoud dat zouden doen met een rode aap. Apen kennen alleen maar bruine apen. Een rode aap moet dus wel een indringer zijn die snel gedood moet worden. Rode apen staan in dit boek symbool voor nieuwe ideeën. Als je die wil laten overleven in het oerwoud van jouw bedrijf, dan moet je die heel voorzichtig koesteren. boeken Dit boek werpt een vernieuwende kijk op bedrijfscultuur en omgaan met verandering in een organisatie. Je leert je bedrijf op een andere manier kennen. Stof tot nadenken dus. ikinnoveer.be/oerwoud auteur Jef Staes

60 Mijn organisatie is een oerwoud Jef Staes Hoe creëer je een innovatieve bedrijfscultuur? Ook jouw organisatie is een oerwoud Nieuwe ideeën zijn als rode apen Maak van jouw bedrijf een innovatieve organisatie

61 Pidy, Ieper Innovatie is een continu proces Patisserie Industrielle Dehaeck Ypres (afgekort als Pidy ) is een open-top familiebedrijf met liefde voor traditie. Toch schrikt het niet terug van innovaties. Hun vernieuwingsdrang leverde hen zelfs de status op van wereldleider in afgebakken bladerdeeg! Pidy werkt dan ook voortdurend aan vernieuwende producten. Zo lanceerde het bedrijf de eerste eetbare lepel. En het eetbaar koffiekopje. Of recenter nog de fruity cups met 30% natuurlijk fruitsap, perfect voor elk aperitiefhapje of dessert. Op zoek naar ideeën voor nieuwe producten volgt Pidy alle gastronomische tendensen op. Innovatieve ideeën ontstaan vaak tijdens gesprekken met klanten. Want verkoop en ontwikkeling staan bij Pidy in nauw contact. Enkel op die manier kan het bedrijf kort op de bal blijven spelen. Innovatie is een continu proces Laat je inspireren door de noden van je klant Samenwerken met externe partners is een must Managers van Pidy nemen actief deel aan netwerkactiviteiten. Ze delen hun kennis met bedrijven in de streek en werken met externe partijen. Ze werken ook vaak samen met het Innovatiecentrum en kennisinstellingen als Flanders Food. Want een oplossing bedenken is één, die op industriële schaal uitrollen is twee. Dankzij al deze inspanningen voor innovatie kon Pidy op internationale beurzen en wedstrijden heel wat prijzen en eervolle vermeldingen in de wacht slepen. ikinnoveer.be/pidy Niets is sterker dan innoveren, om iedereen te boeien" Thierry Dehaeck voorbeelden

62

63 Nnof, Vilvoorde Duurzaam innoveren tot bij de klant Een kantoor in een nieuw jasje steken door oude kantoormaterialen te herbruiken? Nearly New Office Facilities doet het. Ecologisch verantwoord en esthetisch hoogstaand... de ideale combinatie. Deze duurzame onderneming ontsproot uit een groep bedrijven rond verhuisbedrijf Your Mover Vandergoten. Enkele jaren geleden liet de groep zijn ecologische voetafdruk berekenen. En daarbij kwamen ook heel wat kansen om duurzamer te werken aan het licht. Want waar wordt verhuisd, gaan vaak oude meubels weg. En die kan je herbruiken! Nnof was geboren. Nnof werkt intensief samen met heel wat lokale partners: leveranciers, lassers, schilders, stoffeerders... Zonder die samenwerking geen Nnof. Zelf investeerde het recent in een eigen hoogwaardige schrijnwerkerij waardoor de dienstverlening lokaal en zo milieubewust mogelijk gebeurt. Een groene duim voor Nnof! ikinnoveer.be/nnof Duurzaamheid is meer dan een trend Bekijk het breed en innoveer samen met jouw klanten Zoek samenwerking met partners voorbeelden

64

65 Flagbag, Okazi, Hasselt Een nieuwe invalshoek: product wordt grondstof Bekijk je product eens op een andere manier Vernieuwen is goed voor je imago Het Innovatiecentrum helpt je op weg Een hoop Hasseltse vlaggen, dat krijg je niet verkocht. Tenzij je er hippe nieuwe draagtassen, hoezen voor laptops of toiletzakken van maakt zoals de Flagbags van Okazi! Okazi is een sociaal economisch bedrijf dat al jouw spullen op overschot ophaalt, reinigt en verkoopt via kringwinkels in Hasselt en Sint-Truiden. Meestal raakt alles snel verkocht. Maar toen de stad Hasselt een heleboel vlaggen binnenbracht, bleek een nieuwe aanpak nodig. Kunnen we die vlaggen als grondstof gebruiken om er iets nieuws mee te maken? Met die vraag klopte Okazi aan bij designer Jo Klaps. Daarna ook bij het Innovatiecentrum Limburg. Het werd de start van een heus innovatietraject. Tijdens een brainstormsessie werd het product bedacht: Flagbag, tassen gemaakt van vlaggen. Daarna werkte Okazi met het Innovatiecentrum aan een businessmodel: hoe maak je zo n project rendabel met sociale tewerkstelling? Aan wie gaan we die tassen verkopen? En doen we dat in de kringwinkels of zijn er betere verkoopspunten? De commercialisering van het idee duurde zo n 1,5 jaar. Maar alle investeringen hebben gerendeerd. Flagbag gaf Okazi een serieuze imago-boost: van afvalverwerker naar boeiend bedrijf met trendy producten. ikinnoveer.be/flagbag Tip voor wie met innovatie start: tijd nemen. Niet ontgoocheld zijn met de eerste resultaten. Maar ook niet te snel tevreden zijn. Erwin Hermans voorbeelden

66

67 Endare, Gent Klaar voor de toekomst: papierloos vergaderen Vergaderen is soms saai en vaak ook behoorlijk inefficiënt. Vergaderingen worden meestal ook niet goed voorbereid. Dankzij de tabletapplicatie Unite van het jonge bedrijf Endare is dat nu verleden tijd. Tablets zijn weldra niet meer weg te denken uit bedrijven. Twee jonge ingenieurs, Bram Vandewalle en Sander Goossens, zagen een kans en ontwikkelden een tool om papierloos te vergaderen. Met Unite kan je tijdens je vergadering documenten uitwisselen, een presentatie geven of zelfs real-time samen schrijven aan een rapport. Op het einde van de vergadering krijgt iedereen automatisch het verslag met alle gemaakte afspraken en notities. Vergaderen (of samenwerken) zal nooit meer hetzelfde zijn. Bram en Sander kregen de hulp van iminds. Dat is een onderzoeksinstelling die in opdracht van de Vlaamse overheid ICT-innovatie stimuleert. iminds bracht test-bedrijven aan, voorzag financiële steun en een co-workingplek. Op basis van feedback en co-creatiesessies met de test-bedrijven blijft Endare de App voortdurend optimaliseren. ikinnoveer.be/endare Vraag iminds om steun voor ICT-innovatie Test je innovatie en optimaliseer Start op basis van een inzicht en een probleem voorbeelden

68

69 Tri-Vizor, Niel Besparen door logistiek samenwerken Innoveer in dienstverlening én met je businessmodel Ga een onverwachte samenwerking aan Bespaar en deel samen in de winst Bijna een kwart van alle vrachtwagens op de Europese autowegen rijdt leeg rond. De overige vrachtwagens benutten gemiddeld 57% van hun capaciteit. Dit kan duidelijk beter. Maar hoe? Lege vrachtwagens kunnen op de terugreis makkelijk andere goederen oppikken. Tri-Vizor bestudeert de logistieke patronen van bedrijven, zoekt naar een overlap en stelt een samenwerking voor. Kunnen de goederen van bedrijf x meeliften op de vrachtwagen van bedrijf y? Met dit concept helpt Tri-Vizor al meer dan honderd bedrijven om hun transport te optimaliseren. Zo is het bedrijf de eerste logistieke dirigent ter wereld. Tegelijk maakt Vlaanderen op een structurele manier haar rol van logistieke draaischijf waar en worden voertuigkilometers verminderd. Het model voor hun bedrijf tekende Tri-Vizor uit met steun van het Innovatiecentrum en het IWT. De kostenbesparing die voortvloeit uit hun diensten wordt verdeeld tussen de samenwerkende bedrijven en Tri-Vizor. ikinnoveer.be/trivizor voorbeelden

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen

Nadere informatie

Vlaamse bedrijven zijn bang van concurrenten maar innoveren niet

Vlaamse bedrijven zijn bang van concurrenten maar innoveren niet Vlaamse bedrijven zijn bang van concurrenten maar innoveren niet Het overgrote deel van de ondernemers (72%) checkt minstens jaarlijks wat de concurrentie doet, slechts 20% reserveert ook jaarlijks een

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Geeft je inzicht in jouw persoonlijke

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Laat je talenten leven Helpt je het

Nadere informatie

Welkom. 1. Innovatie Wat? Waarom? Voorbeelden

Welkom. 1. Innovatie Wat? Waarom? Voorbeelden Welkom 1. Innovatie Wat? Waarom? Voorbeelden 2. Innovatiecentra Wie? Wat hebben we te bieden? Kennis Kennissen: Vlaams Innovatienetwerk Zelfkennis: de innovatieaudit Geld: subsidie begeleiding Creativiteit:

Nadere informatie

De bruistablet. Creatief zoeken naar

De bruistablet. Creatief zoeken naar De bruistablet Creatief zoeken naar sprankelende oplossingen Op de jeugddienst word je dagdagelijks geconfronteerd met kleine en/of grote problemen, vraagstukken, uitdagingen die een antwoord van je vragen.

Nadere informatie

Zorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl

Zorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Hoe presenteer ik mijzelf? Wat wil ik? Zorg voor je carrière Door het dagelijkse contact met mijn coach

Nadere informatie

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

3 vragen die managers hun medewerkers nooit stellen

3 vragen die managers hun medewerkers nooit stellen 3 vragen die managers hun medewerkers nooit stellen en die het managen veel simpeler en succesvoller maken! Door Esther Mallant 2012 Esther Mallant www.hrmallant.nl Introductie De 3 vragen die managers

Nadere informatie

die je direct meer winst opleveren

die je direct meer winst opleveren 3 PRIKKELENDE VRAGEN AAN JE MEDEWERKERS die je direct meer winst opleveren 3 simpele, prikkelende vragen. Die jij vergeet te stellen, maar die veel resultaat kunnen opleveren Dé drie vragen die je jouw

Nadere informatie

ACTIEFICHES. Een goed begrip van je huidige (probleem)situatie laat toe om gerichter te innoveren.

ACTIEFICHES. Een goed begrip van je huidige (probleem)situatie laat toe om gerichter te innoveren. ACTIEFICHES Stap 1: Analyseer je innovatiemogelijkheden Een goed begrip van je huidige (probleem)situatie laat toe om gerichter te innoveren. Voldoende steun en middelen zijn essentieel om via innovatie

Nadere informatie

Georges Dockx JUISTE MARKETING. Voor kmo s en zelfstandigen die meer resultaat willen met minder budget

Georges Dockx JUISTE MARKETING. Voor kmo s en zelfstandigen die meer resultaat willen met minder budget Georges Dockx DE JUISTE MARKETING Voor kmo s en zelfstandigen die meer resultaat willen met minder budget Uitgegeven door Georges Dockx in samenwerking met BOEK MAKERIJ.be D/2015/Georges Dockx, auteur-uitgever

Nadere informatie

powered by ontwikkeltraject

powered by ontwikkeltraject powered by ontwikkeltraject innovatieve jeugdhulp 2019 ontwikkeltraject innovatieve jeugdhulp voor wie is het? Het innovatienetwerk is er voor iedereen die geïnteresseerd is in vernieuwing in de jeugd(hulp)

Nadere informatie

Communiceren is teamwork

Communiceren is teamwork Communiceren is teamwork Je werkt vaak zelfstandig, maar blijft altijd onderdeel van je team. Samen met je collega s zorg je zo goed mogelijk voor jullie cliënten. Samenwerken vereist veel communicatie.

Nadere informatie

UW VERDIENMODEL ANDERS AANKLEDEN, EEN CREATIEVE VERKENNING.

UW VERDIENMODEL ANDERS AANKLEDEN, EEN CREATIEVE VERKENNING. DE SWITCH NAAR ADVIESKANTOOR UW VERDIENMODEL ANDERS AANKLEDEN, EEN CREATIEVE VERKENNING. MARCEL STOLK CREATIVITY EXPERT MAST mast@ision.nl - 0655344593 DOEL VAN DE WORKSHOP De weg naar ideeën, wensen,

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Hoe maak je interessante tweets?

Hoe maak je interessante tweets? Hoe maak je interessante tweets? Januari 2012 Inleiding Leuk dat je echt aan de slag gaat met het maken van goede tweets! In dit document vind je algemene tips voor het opstellen van goede tweets. Bovendien

Nadere informatie

Let s Ynnovate! Let s Ynnovate! LET S YNNOVATE! OVER FLEUR & ESTHER FLEUR PULLEN & ESTHER VAN DER STORM

Let s Ynnovate! Let s Ynnovate! LET S YNNOVATE! OVER FLEUR & ESTHER FLEUR PULLEN & ESTHER VAN DER STORM LET S YNNOVATE! Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg, riep Einstein al een dikke eeuw geleden. Wil je innoveren, dan zul je uit je routine moeten stappen. Maar hoe kun je succesvol

Nadere informatie

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo APQ-vragenlijst 30 januari 2019 Daan Demo Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid en wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende

Nadere informatie

APQ-vragenlijst 28 maart Bea Voorbeeld

APQ-vragenlijst 28 maart Bea Voorbeeld APQ-vragenlijst 28 maart 2018 Bea Voorbeeld Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende

Nadere informatie

Starten met een plan. Alles op een rij. Robert Loontjens & Anne de Jong

Starten met een plan. Alles op een rij. Robert Loontjens & Anne de Jong Starten met een plan Alles op een rij Robert Loontjens & Anne de Jong Even voorstellen Robert Loontjens en Anne de Jong Accountmanager MKB Rabobank Parkstad Limburg (045) 533 44 44 bedrijven@parkstadlimburg.rabobank.nl

Nadere informatie

2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot.

2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. Fase.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. 1 1 Lees onderstaande tekst. Daarna ga je zelf een soortgelijke tekst schrijven.

Nadere informatie

Werkboek MEER KLANTEN OP JOUW MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER KLANTEN DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST

Werkboek MEER KLANTEN OP JOUW MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER KLANTEN DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST Werkboek MEER MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST MANIER! Hoofdstuk 1 Nieuwe klanten nodig? Marketing is een vakgebied waar veel om te doen is.

Nadere informatie

Regionale antenne van het agentschap voor innovatie door wetenschap en technologie - IWT

Regionale antenne van het agentschap voor innovatie door wetenschap en technologie - IWT Innovatieve starters Een onderneming opstarten rond een innovatief product of een innovatieve dienst brengt heel wat (extra) risico s met zich mee. Een gedegen voorbereiding is dan ook noodzakelijk. Door

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

EN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK M NAAR DE CHINESE LES.

EN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK M NAAR DE CHINESE LES. 3 1 2 EN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK M NAAR DE CHINESE LES. Realistisch kijken naar wat kinderen wel en niet kunnen. WAT KAN JE KIND (AL)? Natuurlijk verwacht je veel van je kind. Dat het snel nieuwe dingen

Nadere informatie

Voor een groep. Korte Workshop Time-management. Slim Werken + Creatief Werken

Voor een groep. Korte Workshop Time-management. Slim Werken + Creatief Werken Voor een groep Korte Workshop Time-management Slim Werken + Creatief Werken edere dag een SlimWerken.COM Julianapark 48-5 5046 GB Tilburg T 013-5770495 M 06-27326562 E contact@slimwerken.com W www.slimwerken.com

Nadere informatie

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig De tijd vliegt voorbij en voor je weet zijn we al weer een jaar verder. Ik zeg wel eens: mensen overschatten wat je in een jaar kunt doen, maar onderschatten wat je in 3 jaar kan realiseren. Laten we naar

Nadere informatie

HOOFDSTUK 9 DE ROL VAN CREATIVITEIT

HOOFDSTUK 9 DE ROL VAN CREATIVITEIT HOOFDSTUK 9 DE ROL VAN WAT IS? Creativiteit: het vermogen om perspectieven, paden, oplossingen, mogelijkheden en ideeën te zien die anderen niet kunnen of willen zien. Innovativiteit vereist creativiteit.

Nadere informatie

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN E-blog HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN In talent & groei Het is belangrijk om je talent goed onder woorden te kunnen brengen. Je krijgt daardoor meer kans om het werk te

Nadere informatie

MAAK WERK VAN EEN INNOVATIEVE ORGANISATIECULTUUR IN UW KMO

MAAK WERK VAN EEN INNOVATIEVE ORGANISATIECULTUUR IN UW KMO DETAILED CURRICULUM MAAK WERK VAN EEN INNOVATIEVE ORGANISATIECULTUUR IN UW KMO Innovatie is noodzakelijk om in de huidige hyper-competitieve, internationale en volatiele markt continuïteit te kunnen verzekeren.

Nadere informatie

Daarom hebben IKEA-kastjes een handleiding en auto s een gps-toestel. Mensen moeten nu eenmaal op weg geholpen worden.

Daarom hebben IKEA-kastjes een handleiding en auto s een gps-toestel. Mensen moeten nu eenmaal op weg geholpen worden. Inhoudstafel Voorwoord Deel 1: Visietekst Daarom hebben auto s een bumper en potloden een gommetje. Mensen maken nu eenmaal fouten. 1. Waarom vraag je feedback? 2. Wat is feedback? 3. Waarover vraag je

Nadere informatie

maandag 9.30-12.30 dinsdag 9.30-12.30, 11.00-14.00, 19.30-22.30 woensdag 19.30-22.30 donderdag 9.30-12.30

maandag 9.30-12.30 dinsdag 9.30-12.30, 11.00-14.00, 19.30-22.30 woensdag 19.30-22.30 donderdag 9.30-12.30 Workshops! Meer creativiteit in je werk Interactieve bijeenkomsten vormgeven Ideeën voor promotie van jouw onderneming Nieuwe producten voor jouw bedrijf Creatieve werkvormen (serie van 4 workshops) Wegens

Nadere informatie

Workshop communicatie

Workshop communicatie Workshop communicatie Feedback is collegiale ondersteuning of toch niet? Wat wil de beroepsvereniging betekenen voor Verzorgenden en Verpleegkundigen? Wij willen onze beroepsgroepen in staat stellen hun

Nadere informatie

Dit document hoort bij de training voor mentoren blok 4 coachingsinstrumenten, leerstijlen.

Dit document hoort bij de training voor mentoren blok 4 coachingsinstrumenten, leerstijlen. Dit document hoort bij de training voor mentoren blok 4 coachingsinstrumenten, leerstijlen. Leerstijlentest van David Kolb Mensen, scholieren dus ook, verschillen nogal in de wijze waarop ze leren. Voor

Nadere informatie

Optimaliseer je prestaties

Optimaliseer je prestaties Winst en Groei - Internetmarketing en Verkooptraining Optimaliseer je prestaties 10 Technieken om je prestaties te verbeteren Christo Cornelissen & Mieke Bouquet Alles waar je jezelf op weet te focussen

Nadere informatie

GPS. Tool GPS. Tool GPS. Handleiding

GPS. Tool GPS. Tool GPS. Handleiding Tool Tool GPS GPS GPS Handleiding Hoe zet ik zelf een GPS-sessie op? INHOUD 1 Bereid de sessie voor / 5 2 doe de sessie / 13 3 na de sessie - maak een verslag en kies definitief / 19 4 de andere stappen

Nadere informatie

POWERED BY BEPURE. Elke dag beter

POWERED BY BEPURE. Elke dag beter POWERED BY BEPURE Elke dag beter Hallo zelfvertrouwen! Hallo inzicht! Hallo POWERED BY BEPURE Elke dag beter Innoveren is kansen zien en deze omzetten in producten of diensten die uw klanten echt willen.

Nadere informatie

Methodieken sessie Kennismaking

Methodieken sessie Kennismaking Methodieken sessie 1 1. Kennismaking Een opwarmertje om de benen en tongen wat losser te maken. Welke vormen moeten nog worden bepaald. De nadruk van de energizers ligt vooral op het leren van elkaars

Nadere informatie

Meerwaarde met Online Marketing Expertise

Meerwaarde met Online Marketing Expertise Meerwaarde met Online Marketing Expertise Webinar 26 mei 2015 Wat leer je in dit webinar? Nieuwe ontwikkelingen bij zelfstandig ondernemers De meest gestelde vraag door ondernemers Hoe je als VA daarop

Nadere informatie

Van. naar I Do. Kempense InnovatieRaad

Van. naar I Do. Kempense InnovatieRaad Van naar I Do Kempense InnovatieRaad Ideeën genereren Elke mens is een vat vol ideeën. Als je bedrijf op wieltjes loopt is het wellicht de moeite eens stil te staan en alles te herdenken. Net dan zijn

Nadere informatie

Workshop House of Tomorrow Today

Workshop House of Tomorrow Today Workshop House of Tomorrow Today Ontsnap eens uit het peloton! 1. Teken uw keten(s) eens uit, vanaf grondstoffen (aanbod) t/m eindgebruiker (vraag). 2. Genereer probleem-klant combinaties. 3. Selecteer

Nadere informatie

De loopbaanchecklist

De loopbaanchecklist De loopbaanchecklist Met deze checklist ga je voor je zelf na hoe het gesteld is met de manier waarop je jouw loopbaan stuurt. Bij het beantwoorden van de vragen gaat het niet direct om andere banen, je

Nadere informatie

De langzaam brandende lont van al wat mogelijk is, wordt ontstoken door verbeelding Emily Dickinson

De langzaam brandende lont van al wat mogelijk is, wordt ontstoken door verbeelding Emily Dickinson Hoe ve r k o o p jij jo u w pr o d u c t of di e n s t. Voorbeeld: ik ben gespecialiseerd in herenmodefoto s en heb al vele bedrijven als zzp-er succesvol mogen ondersteunen met het optimaliseren van de

Nadere informatie

Tekst lezen en vragen stellen

Tekst lezen en vragen stellen 1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij

Nadere informatie

Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector

Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Wie wij zijn Het Retail Innovation Platform helpt de innovatie- en concurrentiekracht van de retailsector te versterken. Samen met retailers en andere

Nadere informatie

VRAGENLIJST JOnG. Mail het formulier met jouw antwoorden naar Dionne Neven (Regioadviseur MKB Limburg): Neven@mkblimburg.nl

VRAGENLIJST JOnG. Mail het formulier met jouw antwoorden naar Dionne Neven (Regioadviseur MKB Limburg): Neven@mkblimburg.nl VRAGENLIJST JOnG JOnG is een initiatief van en voor jonge ondernemers. Tot de doelgroep behoren Ondernemers in de eerste 5 jaar van hun ondernemerschap. JOnG stelt zich tot doel de individuele ondernemers

Nadere informatie

Bijlage 1 Zelfassessment

Bijlage 1 Zelfassessment Bijlage 1 Zelfassessment DEEL 1 Algemeen Altijd Vaak soms Bijna nooit niet Ik hou ervan om in kleine groepjes te werken 4 5 3 2 1 Ik zou het leuk vinden om met studenten en 5 4 3 2 1 docenten te werken

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Werkboek Introductie Het belangrijkste doel van de introductie is dat we elkaar beter leren kennen en dat we de verwachtingen kunnen managen.

Werkboek Introductie Het belangrijkste doel van de introductie is dat we elkaar beter leren kennen en dat we de verwachtingen kunnen managen. Werkboek Introductie Het belangrijkste doel van de introductie is dat we elkaar beter leren kennen en dat we de verwachtingen kunnen managen. Oefening Deel jouw verwachtingen Wat is de reden waarom je

Nadere informatie

Werkboek Road to success

Werkboek Road to success Werkboek Road to success Stappenplan naar een website die gevonden wordt en klanten van bezoekers maakt Deel 1: Een goede website begint met een goed plan Helpt je ideeën in kaart te brengen en geeft je

Nadere informatie

25 Ideeën voor (zakelijke) blogposts

25 Ideeën voor (zakelijke) blogposts 25 Ideeën voor (zakelijke) blogposts Als ondernemer heb je vanzelfsprekend al veel kennis en expertise op jouw vakgebied. En meer dan je wellicht zou denken. Waarschijnlijk kun je tot in de lengte der

Nadere informatie

CASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN

CASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN Exact Online CASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN MDM accountants & belastingadviseurs uit Den Haag is hard op

Nadere informatie

Inspirerend Presenteren

Inspirerend Presenteren Inspirerend Presenteren Door Kai Vermaas & Charis Heising Bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla Inleiding Wil je leren hoe jij een presentatie kunt geven waar je zeker bent van je verhaal? En

Nadere informatie

Inge Test 07.05.2014

Inge Test 07.05.2014 Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij

Nadere informatie

Van huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie

Van huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie Doelen stellen NLP is een doelgerichte, praktische en mensvriendelijke techniek. NLP = ervaren, ervaren in denken, voelen en doen. Middels een praktisch toepasbaar model leren we om de eigen hulpmiddelen,

Nadere informatie

AUTHENTICITEIT IS DE SLEUTEL TOT EEN GELUKKIGE ORGANISATIE

AUTHENTICITEIT IS DE SLEUTEL TOT EEN GELUKKIGE ORGANISATIE AUTHENTICITEIT IS DE SLEUTEL TOT EEN GELUKKIGE ORGANISATIE En in een gelukkige organisatie bruist het van de ideeën, worden deadlines altijd gehaald, werken de mensen met plezier samen en zijn de klanten

Nadere informatie

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen

Nadere informatie

Hartelijk welkom bij de inspiratiesessie van de regio.. GELDERLAND ARBEIDSWIJS 2017

Hartelijk welkom bij de inspiratiesessie van de regio.. GELDERLAND ARBEIDSWIJS 2017 Hartelijk welkom bij de inspiratiesessie van de regio.. GELDERLAND ARBEIDSWIJS 2017 Op naar een duurzame economie! Anders leren en werken, hoe doe je dat? Programma inspiratiesessie Welkom Inspiratiefilm

Nadere informatie

IDEE > PLAN > PITCH. In 3 stappen van idee { naar financiering

IDEE > PLAN > PITCH. In 3 stappen van idee { naar financiering In 3 stappen van idee { naar financiering Inhoud 1. Inleiding 2. De stappen 3. Stap 1: Het idee 4. Stap 2: Het plan 5. Stap 3: De pitch 6. Tips en Adressen Inleiding Je hebt een idee voor een nieuw bedrijf.

Nadere informatie

Europese projecten in de praktijk. Maandag 8 december, Provincie West-Vlaanderen

Europese projecten in de praktijk. Maandag 8 december, Provincie West-Vlaanderen Europese projecten in de praktijk Maandag 8 december, Provincie West-Vlaanderen Europese projecten in de praktijk Waarom een Europees project? Hoe begin je aan een Europees project? Hoe stel je de aanvraag

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Inschrijving RBB- AWARD 2018

Inschrijving RBB- AWARD 2018 Inschrijving RBB- AWARD 2018 Organisatie: Kamer van Koophandel Contactpersoon voor de RBB over deze good practice: Menno Zwart E- mail adres: menno.zwart@kvk.nl Mobiele telefoon: 06 1135 8182 Akkoord lid

Nadere informatie

Spreekbeurt, en werkstuk

Spreekbeurt, en werkstuk Spreekbeurt, krantenkring en werkstuk Dit boekje is van: Datum spreekbeurt Datum krantenkring Inleverdatum werkstukken Werkstuk 1: 11 november 2015 Werkstuk 2: 6 april 2016 Bewaar dit goed! Hoe bereid

Nadere informatie

Beken Kleur Gooi je troeven op tafel. handleiding

Beken Kleur Gooi je troeven op tafel. handleiding Beken Kleur Gooi je troeven op tafel handleiding Deze tool werd ontwikkeld door het Flanders DC Kennis centrum aan Antwerp Management School. Het is gebaseerd op het onderzoeksrapport Dominante denkkaders

Nadere informatie

PROJECT 2014 FLL WORLD CLASS SM

PROJECT 2014 FLL WORLD CLASS SM PROJECT 2014 FLL WORLD CLASS SM In het FLL World Class SM Project zal jullie team: Een onderwerp kiezen waar jullie enthousiast over zijn of altijd al meer over hebben willen weten. Een innovatieve oplossing

Nadere informatie

10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN

10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN 10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN Ervaar zelf hoe je met weinig moeite, meer klanten krijgt! Door Theo de Kleijn helpt zelfstandig ondernemers aan meer klanten Theo de Kleijn www.theodekleijn.nl

Nadere informatie

Running Lean. Op zoek naar een ondernemingsmodel dat werkt. Innovatiecentrum Vlaams Brabant 28/02/2014 peter.rutten@innovatiecentrum.

Running Lean. Op zoek naar een ondernemingsmodel dat werkt. Innovatiecentrum Vlaams Brabant 28/02/2014 peter.rutten@innovatiecentrum. Running Lean Op zoek naar een ondernemingsmodel dat werkt Innovatiecentrum Vlaams Brabant 28/02/2014 peter.rutten@innovatiecentrum.be Intro Running Lean Wanneer zijn starters succesvol? Klanten zijn geïnteresseerd

Nadere informatie

Waar een wil is, is een Weg!

Waar een wil is, is een Weg! 5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht

Nadere informatie

E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU?

E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? Thuis en op school heb je allerlei waarden meegekregen. Sommigen passen bij je, anderen misschien helemaal niet. Iedereen heeft waarden. Ken

Nadere informatie

10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN

10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN 10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN Ervaar zelf hoe je met weinig moeite, meer klanten krijgt! Door Theo de Kleijn helpt zelfstandig ondernemers aan meer klanten Theo de Kleijn www.theodekleijn.nl

Nadere informatie

E V E R B I N D I N G, N I E

E V E R B I N D I N G, N I E innovatie Syntens N I E U W E V E R B I N D I N G, N I E U W E B U S I N E S S Het veld waarin bedrijven opereren is voortdurend in beweging. Om een bedrijf gezond en succesvol te houden, is het belangrijk

Nadere informatie

Gelderland Arbeidswijs

Gelderland Arbeidswijs Gelderland Arbeidswijs Inspiratiedocument 2018 v1.0 Heb jij een goed idee voor Gelderland Arbeidswijs? 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Gelderland Arbeidswijs in het kort... 4 3. Gelderland Arbeidswijs...

Nadere informatie

Analytisch denken Het oplossen van problemen door vragen te ontleden in kleinere delen, verbanden leggen en logische conclusies trekken.

Analytisch denken Het oplossen van problemen door vragen te ontleden in kleinere delen, verbanden leggen en logische conclusies trekken. Creatief denken Het flexibel kunnen inspelen op nieuwe omstandigheden. Associëren, brainstormen en het bedenken van nieuwe originele dingen en originele oplossingen voor problemen. Analytisch denken Het

Nadere informatie

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een

Nadere informatie

10 Gouden Tips voor Professioneel Relatiebeheer

10 Gouden Tips voor Professioneel Relatiebeheer 2 Inhoudsopgave Inleiding ----------------------------------------------------------- 5 Wees je bewust van je doel -------------------------------------- 6 Bellen: een uitstekend instrument -------------------------------

Nadere informatie

Beste ondernemer, hoe ziet uw zaak eruit in 2025?

Beste ondernemer, hoe ziet uw zaak eruit in 2025? Beste ondernemer, hoe ziet uw zaak eruit in 2025? Het detailhandelslandschap evolueert snel. Internet is alomtegenwoordig. Sociale media, e-commerce, m-commerce, etc. zetten de klassieke, fysieke detailhandelszaken

Nadere informatie

Menukaart Loopbaanevents. Investeer in jouw talent

Menukaart Loopbaanevents. Investeer in jouw talent Menukaart Loopbaanevents Investeer in jouw talent Inhoud 1. LOOPBAANEVENTS OP LOCATIE... 3 Inleiding... 3 Praktisch... 3 2. TALENT ONTWIKKELEN ( TALENTMANAGEMENT)... 4 (her)ken je Talent/ Kernkwaliteiten...

Nadere informatie

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline.

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline. BUSINESS CASE Exact Online MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING De 5 tips van Marc Vosse www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY DE 5 TIPS VAN MARC VOSSE Voor

Nadere informatie

Iedereen sterk. Zo stimuleer je innovatief gedrag en eigenaarschap van medewerkers

Iedereen sterk. Zo stimuleer je innovatief gedrag en eigenaarschap van medewerkers Iedereen sterk Zo stimuleer je innovatief gedrag en eigenaarschap van medewerkers JANUARI 2016 Veranderen moet veranderen Verandering is in veel gevallen een top-down proces. Bestuur en management signaleren

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST 2: vergaderen Als je lid bent van een studentenraad, vergader je vaak. Je hebt vergaderen met de studentenraad, maar ook vergaderingen met het College van Bestuur en de Ondernemingsraad (OR). Gemiddeld

Nadere informatie

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw

Nadere informatie

MODULE #6 DREAMBOARD PROCES

MODULE #6 DREAMBOARD PROCES MODULE #6 DREAMBOARD PROCES Welkom bij het 90 dagen mindset coachings programma. Dit programma heeft de potentie om jouw leven compleet te veranderen de komende 90 dagen. Daarin is het belangrijk dat je

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Benchmark uw. productielogistiek. Productiebedrijven in Vlaanderen. met uitsterven bedreigd. springlevend

Benchmark uw. productielogistiek. Productiebedrijven in Vlaanderen. met uitsterven bedreigd. springlevend Iedere ochtend in Afrika ontwaakt een leeuw met de wetenschap dat hij sneller moet lopen dan de traagste gazelle Productiebedrijven in Vlaanderen met uitsterven bedreigd springlevend of? Benchmark uw productielogistiek

Nadere informatie

Webdesign voor ondernemers

Webdesign voor ondernemers e-boek Webdesign voor ondernemers Veelgestelde vragen over het laten maken van een website Bart van den Bosch Inhoud 1. Zelf doen of uitbesteden? 4 2. Webdesigners 7 3. Wat is Wordpress 10 4. Maken van

Nadere informatie

De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet?

De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? TIPS VOOR DE EXAMENS De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? Wat moet je doen? 1. Lees de tekst op

Nadere informatie

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering.

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. Bij SNAP leren we ouders en kinderen vaardigheden om problemen op te lossen en meer zelfcontrole te ontwikkelen. Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. SNAP (STOP

Nadere informatie

Werken aan persoonlijke ontwikkeling en sturen van eigen loopbaan

Werken aan persoonlijke ontwikkeling en sturen van eigen loopbaan 08540 LerenLoopbaanBurgerschap 10-04-2008 08:28 Pagina 1 ontwikkelingsproces 1+2 1 2 3 4 5 6 7 Werken aan persoonlijke ontwikkeling en sturen van eigen loopbaan Leren, Loopbaan en Burgerschap Wat laat

Nadere informatie

Eenvoudig nieuwe klanten. Voor adviseurs, trainers en coaches

Eenvoudig nieuwe klanten. Voor adviseurs, trainers en coaches Eenvoudig nieuwe klanten Voor adviseurs, trainers en coaches Leer hoe ideale klanten naar je toe komen. Wiep de Jong Online Business Trainer Eenvoudig nieuwe klanten 2 Welkom bij mijn E-Book 'Eenvoudig

Nadere informatie

RISICO-ANALYSE Een gewaarschuwd mens telt voor twee

RISICO-ANALYSE Een gewaarschuwd mens telt voor twee RISICO-ANALYSE Een gewaarschuwd mens telt voor twee In 3 uur zicht op de risico s in en buiten uw bedrijf - Inventariseer factoren die het succes van uw onderneming in de weg kunnen staan - Met stappenplan

Nadere informatie

Outplacement: voor de werknemer

Outplacement: voor de werknemer Outplacement: voor de werknemer Ontslag: een keerpunt voor werkgever en werknemer De aanleiding tot outplacement is een toekomstig ontslag. Dat kan zijn door een reorganisatie of omdat werknemer en werkgever,

Nadere informatie

10 Innovatielessen uit de praktijk 1

10 Innovatielessen uit de praktijk 1 10 Innovatielessen uit de praktijk 1 Geslaagde gastoudermeeting levert veel ideeën op voor innovatie! Wat versta ik onder innoveren? Innoveren is hot. Er zijn vele definities van in omloop. Goed om even

Nadere informatie

Zelfsturende teams hebben in de meeste organisaties 4 doelen: Tevreden cliënten Tevreden medewerkers Kwaliteit van zorg Financieel gezond zijn

Zelfsturende teams hebben in de meeste organisaties 4 doelen: Tevreden cliënten Tevreden medewerkers Kwaliteit van zorg Financieel gezond zijn 1 Kaders bij zelfsturing: financieel gezond zijn Zelfsturende teams hebben in de meeste organisaties 4 doelen: Tevreden cliënten Tevreden medewerkers Kwaliteit van zorg Financieel gezond zijn Financieel

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie