Nieuwsbrief MDFT Academie

Transcriptie

1 Nieuwsbrief MDFT Academie 3 december 2010 Henk Rigter Christ a Rijswijk Nieuwsbrief december 2010 Inhoud Nieuwsbrief december Raad van Toezicht 1 Een gezamenlijke monitor 2 Opleiding vrij van BTW 4 Keurmerk Jeugdzorg 4 Europees onderzoek MDFT 5 Academische werkplaats 6 Kosten en baten MDFT 7 MDFT breidt zicht uit 7 GBM 8 MDFT Europe opgericht 9 Officiële instantie en MDFT 10 Veel gebeurd het laatste half jaar, dus hoog tijd voor een volgende nieuwsbrief MDFT. Tegelijk een mooi moment om onze lezers een goed 2011 te wensen! In deze nieuwsbrief stellen we de Raad van Toezicht van de MDFT Academie voor. Daarnaast informatie over de gezamenlijke monitoring MDFT, opleiding MDFT vrij van btw-plicht dankzij kwaliteit, Reinaerde keurmerk jeugdzorg, Europees onderzoek naar MDFT loopt ten einde, de MDFT Academie doet mee aan Academische werkplaats Jeugd, kosten en baten van MDFT, MDFT breidt zich uit, Gedragsbeïnvloedende Maatregel, MDFT Europe opgericht in Berlijn en tot slot een stukje over een officiële instantie die MDFT ziet zitten. Raad van Toezicht voor MDFT Academie Suggesties en commentaar zijn welkom. Schrijf of bel naar: Christa Rijswijk c.m.a.rijswijk@curium.nl MDFT Academie en de overkoepelende Stichting Jeugdinterventies zijn inmiddels flink uit de kluiten gewassen. Voor de verdere professionalisering van de organisatie is het nodig om onafhankelijke personen advies, hulp en tegenwicht te laten geven. Met andere woorden, wij hebben behoefte aan een Raad van Toezicht voor de stichting. Die Raad ging op 17 november van start. Hij bestaat uit zes leden, van diverse pluimage. De voorzitter is Johanna Haanstra. Zij heeft een lange loopbaan in het openbaar bestuur achter de rug. Zo was zij acht jaar lang, tot medio 2010, wethouder van Almere, met een brede portefeuille met onderwerpen variërend van onderwijs, volksgezondheid, financiën en personeel. Maar ook met het voor ons belangrijke terrein jeugdbeleid.

2 Pagina 2 van 10 De zes leden van de Raad van Toezicht van MDFT Academie voorgesteld. Alfabetisch ziet de Raad van Toezicht er verder als volgt uit: Aagje aan de Stegge. Zij is manager van de dienst Expertises van de stichting Reinaerde. Deze instelling biedt zorg aan jongeren met een lichte verstandelijke beperking en levert ook algemene jeugdzorg. Mw. aan de Stegge kan ons uit de praktijk melden hoe MDFT het doet en ons adviseren over nieuwe toepassingen van MDFT, zoals bij jongeren met een beperking. Roel Hermanides. De tweede vertegenwoordiger van de praktijk in de Raad van Toezicht. Hij is lid van de Raad van Bestuur van Novadic-Kentron (verslavingszorg Noord-Brabant) en vervult diverse functies, bij onder meer GGZ Nederland, steeds met als doel verbetering en innovatie van zorg. Ook hij is belangrijk voor het praktijkgeluid bij MDFT. Pepijn van den Hoogenband. Geschoold in zowel de klinische psychologie als bedrijfseconomie, en met uiteenlopende werkervaring. Hij was tot voor kort manager inkoop sector GGZ, bij zorgverzekeraar Achmea. Op dit moment werkt de heer van den Hoogenband als verandermanager bij GGZ Drenthe en als zelfstandige. Frank Hes. Een jurist, oud-partner in de maatschap van het juridisch adviesbureau Brabers e.a. in Den Haag. Gespecialiseerd in de interactie tussen organisaties en overheden, van Den Haag tot Brussel. De heer Hes heeft ons geholpen bij het opstellen van de statuten van de stichting Jeugdinterventies. Hij heeft belangstelling voor niet alleen juridische, maar ook ethische vraagstukken. Eric Kroon. Een financieel specialist met interesse in het recht en in de mens achter de cijfertjes. Werkte als controller bij organisaties in de verslavingszorg en de geestelijke gezondheidszorg en hij draagt die sectoren nog steeds een warm hart toe. De heer Kroon is nu directeur Finance & Control van de verzamelde ziekenhuizen in en rond Arnhem. Een gezamenlijke monitor voor MDFT Een of twee keer per jaar organiseren wij een dag voor managers van de instellingen waar MDFT-teams draaien. Afgelopen september stond op de agenda: monitoring = het peilen van gegevens over proces en uitkomst van hulpverlening. Wij geven cursisten in hun opleiding tot MDFT-therapeut of -supervisor suggesties voor het soort vragenlijsten dat bij MDFT kan worden afgenomen. Nogal wat instellingen dringen er bij ons op aan om die suggesties om te zetten in richtlijnen. Behandelinstellingen hebben behoefte aan een systematiek voor monitoring. MDFT Academie wil helpen zo n monitor op te zetten. Het is veel werk en het zal moeten wachten tot medio Maar wij hebben wel ideeën over die monitor: MDFT moet niet belast worden met het afnemen van een grote batterij aan diagnostische tests. De jongeren en de gezinnen die voor MDFT in aanmerking komen zijn meestal al uitgebreid getest. Wij willen het werk van de verwijzer niet overdoen. Bovendien: al dat testen leidt tot verlies aan motivatie bij jongere en ouders om de therapie te accepteren. Bij MDFT moet de therapeut meteen in actie komen; uitvoerig testen leidt tot vertraging.

3 Pagina 3 van 10 Dit wil niet zeggen dat er niets moet worden gepeild. Wij zoeken in MDFT naar een minimale set van vragen, die niet bureaucratisch is of dubbelwerk betekent. Een batterij waar de therapeut zelf voordeel van heeft omdat er informatie uit voortkomt die meteen in sessies kan worden gebruikt. En informatie die na afloop van de behandeling opnieuw kan worden verzameld, om de behandeluitkomst zichtbaar te maken. Wij denken voorlopig aan: - Demografische informatie - YSR (Youth Self Report) - CBCL (de versie voor ouders van de YSR) - CRAFFT - Vragen over gezinsfunctioneren - En een paar items over tevredenheid met behandeling. Elke instelling verzamelt zelf al demografische informatie over hun cases. Dat moet zo blijven. Het enige dat MDFT Academie zal doen is een checklist aanreiken voor onmisbare items. Die checklist zal beperkt zijn en ongetwijfeld niets nieuws voor onze instellingen bevatten. De YSR en CBCL zijn standaard in veel instellingen. In het ideale geval kunnen de jongere en de ouders hun lijst invullen op een laptop, waarna de therapeut meteen op scherm een profiel van de antwoorden krijgt. Sommige MDFT-teams zullen in de interpretatie van die profielen nog moeten worden getraind. Dit staat op ons verlanglijstje voor de komende jaren. CRAFFT is een ultrakorte vragenlijst om te screenen of de jongere te kampen heeft met verslavingsproblematiek. De verwijzer hoort al te weten of er problemen zijn met drugs en alcohol. Niettemin is het verstandig die CRAFFT toch af te nemen aan het begin van MDFT. Want dan kun je hem ook afnemen aan het eind, en zo zien of de behandeling effect had. Voor het in kaart brengen van het gezinsfunctioneren hebben wij tot nu toe de NOSI bepleit. Maar die is tijdrovend. Een alternatief is de GKS: de GezinsKlimaatSchaal. Er loopt in Nederland onderzoek naar nog een ander kort meetinstrument. In 2011 maken wij de definitieve keuze. Als wij de monitor opzetten willen wij instellingen werk uit handen nemen. Dan zal MDFT zorgen voor aanlevering van formulieren, nascholing, regeling van rechten, en overleg met dataverzamelende instanties. Tot die instanties hoort in ieder geval BergOp, waarmee veel van onze instellingen al te maken hebben. In de tussentijd moeten instellingen gewoon doorgaan met hun eigen pogingen om te komen tot monitoring. Onze boodschap nu is NIET: je moet dit of dat doen. De boodschap is: hou rekening met het voorgaande (met name: kleine batterij, YSR, CBCL).

4 Pagina 4 van 10 Opleiding MDFT vrij van BTW-plicht dankzij kwaliteit De BTW-plicht is van de baan. Accreditatie - is tegenwoordig aan de orde van de dag. MDFT is inhoudelijk erkend (door de Erkenningscommissie Gedragsinterventies van het ministerie van Veiligheid en Justitie; en door het Nederlands Jeugdinstituut). Maar een andere invalshoek is: wat is de kwaliteit van de opleiding in MDFT-functies? Het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen kent een Kwaliteitscode voor Opleidingsinstituten voor Kort Beroepsonderwijs. Voldoe je aan de code, dan wordt je ingeschreven in het Centraal Register Kort Beroepsonderwijs. Alleen organisaties die zijn ingeschreven worden vrijgesteld van de BTW-plicht. Als MDFT Academie niet tot dat register was toegelaten, hadden wij onze opleidingstarieven met 19 procent (BTW) moeten verhogen. Op 19 november kwam een inspecteur langs voor een heuse audit van al onze opleidingsprocessen. Alles bleek goed te kloppen; ter plekke kregen wij de uitslag goedgekeurd. Dus de BTW-plicht is van de baan. Het etiket MDFT begint deuren te openen. In het volgende stukje een voorbeeld. MDFT visitekaartje bij binnenhalen keurmerk jeugdzorg Zorginstellingen moeten zich steeds meer bewijzen tegenover klanten, overheid en verzekeraars. Eén manier om aan te tonen dat je als instelling deugt, is het aanvragen van het roemruchte KEMA-keur. Je krijgt dan inspectie. De hele keten van stappen en diensten in de zorgverlening en ook de uitkomsten van zorg worden kritisch tegen het licht gehouden. Tot de instellingen met een MDFT-team hoort Reinaerde, een organisatie die actief is in ruwweg de provincie Utrecht. Reinaerde besloot haar jeugdzorgtak te laten toetsen door de keurmeesters van KEMA. KEMA oordeelt op zaken als het systematisch en planmatig verlenen van hulp. De hulpverlener hoort duidelijke doelen voor ogen te hebben en hij of zij moet een helder plan van aanpak volgen. De keurmeesters die bij Reinaerde langskwamen, waren onder de indruk van MDFT. Reinaerde heeft onlangs het begeerde keurmerk gekregen.

5 Pagina 5 van 10 Europees onderzoek naar MDFT loopt ten einde MDFT zette voet aan de grond in Europa via INCANT: een onderzoek in vijf West- Europese landen naar de effectiviteit van MDFT vergeleken met controlebehandeling. Namens Nederland deed een MDFT-team mee van therapeuten van Parnassia Brijder (verslavingszorg) en van Palmhuis/De Jutters (forensische zorg). Andere teams opereerden in Berlijn, Brussel, Genève en Parijs. INCANT is speciaal. Het is een Randomized Controlled Trial (RCT). In een RCT worden proefpersonen in ons geval jongeren en hun ouders volgens het lot toegewezen aan de experimentele behandeling (MDFT) of aan de controlebehandeling (in Nederland: cognitieve-gedragstherapie). Een RCT staat in de evaluatiewetenschap gelijk aan de hoogste ridderorde. In de jeugdzorg en criminologie in Nederland wordt er erg tegen het model van de RCT aangehikt: te moeilijk, en buiten de medische wetenschap onhaalbaar, zo denkt men. Maar voor INCANT werden 450 jongeren plus hun ouders gerekruteerd, jargon voor: er werden 450 gezinnen geworven die zich lieten randomiseren (bij toeval laten toewijzen aan de ene of andere behandeling). Daartoe hoorden 110 gezinnen uit Nederland. Een RCT is dus wel haalbaar. Na de behandeling zijn er in INCANT nog allerlei vervolgmetingen gedaan. Wij zijn nu toe aan de analyse van de uitkomsten. Veel is nog onbekend. Het rapport wordt over een paar maanden uitgebracht. België is op dit moment voorzitter van de Europese Unie. België organiseerde op 17 november voor alle 27 lidstaten een congres over onderzoek en beleid inzake drugs. INCANT was uitverkoren om zich daar te presenteren. Wij konden enkele indirecte uitkomsten leveren, nog niet de definitieve. Wat we nu al weten is dat MDFT hoog scoort op de maat vasthouden in behandeling. Het gaat hier om het percentage gezinnen dat de aangeboden behandeling accepteert en volgens plan afmaakt. Gemiddeld over de vijf landen in INCANT maakte meer dan 90 procent van de gezinnen de MDFT-behandeling af, ook in Nederland. In de controlegroep lag het percentage tussen de 30 en 50 procent (in Duitsland wat hoger, maar nog steeds onder MDFT). Die controlebehandeling was overigens niet nep: het ging om aantoonbaar werkzame therapieën. Dit is mooi, maar niet genoeg. Volgende vraag is: was MDFT effectief op maten als alcohol- en druggebruik, delinquentie, spijbelen enzovoort? Over een paar maanden weten wij de antwoorden. Klantenbinding MDFT

6 Pagina 6 van 10 MDFT Academie doet mee aan nieuwe Academische Werkplaats Jeugd De eerste academische werkplaats in de jeugdforensische sector ZonMw is de grootste onderzoeksorganisatie in Nederland op gebied van de zorg (gezondheidszorg, jeugdzorg, enzovoort). Om ontwikkelingen op bepaalde terreinen te bekronen en te stimuleren wijst ZonMw zogenoemde academische werkplaatsen aan, meestal op verzoek van een of meer ministeries. In zo n werkplaats werken universiteiten en praktijkinstellingen samen in toonaangevend onderzoek, innovatie en kennisoverdracht. Het krijgen van de prestigieuze titel academische werkplaats gaat niet zonder slag of stoot. De selectieprocedure is zwaar, de eisen zijn hoog. Er bestaan academische werkplaatsen in de gezondheidszorg, gekoppeld aan medische faculteiten. ZonMw is nu ook bezig om academische werkplaatsen in de jeugdzorg en jeugdgezondheidszorg te selecteren. Twee justitiële jeugdinrichtingen (Teylingereind en Rentray) hebben een samenwerkingsverband gesloten met centra voor kinder- en jeugdpsychiatrie (Curium, de Bascule), die in relatie staan met de universiteiten van respectievelijk Leiden en de VU. Aan de samenwerking doet ook MDFT Academie mee. Dit consortium besloot om in te tekenen op een oproep van ZonMw voor uitverkiezing van enkele academische werkplaatsen in het grote veld jeugd. De competitie was groot. Een persbericht van het NJI (Nederlands Jeugdinstituut) bracht heugelijk nieuws: De Academische Werkplaats Forensische Zorg voor Jeugd (AWFZJ) heeft een subsidie van een miljoen euro gekregen van ZonMw om de zorg voor delinquente jongeren te verbeteren. De laatste jaren wordt steeds meer wetenschappelijk onderzoek gedaan naar jongeren in forensische instellingen. Het ontbreekt echter vaak aan afstemming tussen verschillende onderzoeken en aan een goede vertaling van de resultaten naar de praktijk, aldus de academische werkplaats. In de praktijk bestaat veel behoefte aan nieuwe kennis en inzichten om jongeren effectief te kunnen behandelen. De AWFZJ wil daarom een koppeling maken tussen wetenschappelijk onderzoek, onderwijs en de praktijk. De AWFZJ is de eerste academische werkplaats in de jeugdforensische sector. De aanvraag van het consortium is dus gehonoreerd. MDFT Academie zal in de activiteiten van de werkplaats vooral een rol spelen in het speerpunt: bevordering van systeemgericht (inclusief gezinsgericht) werken in de behandeling en begeleiding van adolescenten die in een gesloten instelling (JJI, jeugdzorgplus, residentiële jeugdzorg) zijn gehuisvest. Er worden modules van systeemtherapie ontwikkeld en getest die doorlopen in ambulante therapie zodra de jongere weer naar eigen omgeving terugkeert.

7 Pagina 7 van 10 Kosten en baten van MDFT: de eerste volwaardige kosteneffectiviteitanalyse in de Nederlandse jeugdzorg in aantocht? Wat levert het op? Die vraag wordt in Nederland al gauw gesteld. In de jeugdzorg valt er geen goed antwoord op te geven. We doen ons best, maar of het helpt en tegen welke prijs: dat is nog nauwelijks bekend. We beginnen de baten te kennen van de jeugdzorg, maar wat zijn de kosten? Zijn de opbrengsten al die investeringen waard? Kosten en baten Dit is een klemmende vraag. Geen wonder dat het programma Jeugd van onderzoeksorganisatie ZonMw dit uitgezocht wilde zien. De vraag is misschien het best te beantwoorden aan de hand van de rijke gegevensschat van MDFT. Dus komt er nu de zozeer gewenste kosteneffectiviteitanalyse in de jeugdzorg in beeld. ZonMw heeft de subsidie in principe toegekend, met nog enkele bemerkingen. Het voorgestelde project betreft een samenwerking worden tussen MDFT Academie waarbij wij onze aangesloten zorginstellingen uitnodigen en economen van de Erasmus Universiteit en de Universiteit van Amsterdam. MDFT breidt zich uit Afgelopen oktober werd, na een jaar van opleiding, weer een lichting van MDFTers gecertificeerd (op niveau A). Het ging om 28 therapeuten en 8 supervisors. Tegelijk ging de nieuwe opleidingsronde van start, met 2 teams: BJBrabant en Jeugdhulp Friesland. Daarnaast begonnen 6 supervisors aan de opleiding komend uit deze instellingen: Tactus, GGZ Noord-en Midden-Limburg, Reinaerde, VNN en Yorneo. In februari 2011 zullen de therapeuten zich bij de supervisors voegen en de opleiding tot MDFT- therapeut gaan volgen. De figuur laat zien hoe MDFT zich in de afgelopen drie tot vier jaar over Nederland heeft verspreid. Een universeel meetinstrument De bedoeling is niet om ons te beperken tot het maken van rekensommetjes voor MDFT. In het voorgestelde project dient MDFT als startpunt voor het ontwerpen van een instrument voor bepaling van kosteneffectiviteit in de hele jeugdzorg, en niet slechts voor MDFT. Zo n instrument ontbreekt, niet alleen in Nederland maar in de hele wereld.

8 Pagina 8 van 10 Gedragsbeïnvloedende Maatregel (GBM) Het aantal daadwerkelijke opleggingen van GBM blijft achter bij eerdere schattingen. MDFT hoort tot de interventieprogramma s die erkend zijn in het kader van de Gedragsbeïnvloedende Maatregel, of GBM. Met deze maatregel kan een rechter een veroordeelde jongere dwingen een bepaalde behandeling of begeleiding te accepteren, als alternatief voor opsluiting. Het inkoopbureau van de Directie Forensische Zorg van het ministerie van Veiligheid en Justitie contracteerde vorig jaar 9 behandelinstellingen om MDFT te kunnen bieden aan jongeren met een GBM-maatregel. Dit zijn: Bouman GGZ, Brijder Parnassia, Cardea, De Hoenderloo Groep, De Jutters, Dimence, PuntP (voorheen Arkin), Spirit en Timon. Het aantal daadwerkelijke opleggingen van GBM blijft achter bij eerdere schattingen; de raming voor 2013 is bijgesteld naar 130. Er zijn diverse redenen waarom het niet hard loopt met de GBM. Veel rechters vinden de maatregel te zwaar voor jongeren die voor het eerst de fout zijn ingegaan. Ook kunnen rechters goed uit de voeten met andere middelen: combinaties van onvoorwaardelijke en voorwaardelijk jeugddetentie en voorwaardelijke PIJ ( jeugd-tbs ). Ook speelt een rol dat niet elke erkende interventie landelijk voldoende verspreid is. De contracten van het ministerie werden gezien als een pilot. Het departement heeft inmiddels besloten de proefperiode met een jaar te verlengen, tot en met De lopende contracten met zorginstellingen worden aldus verlengd. Om de landelijke dekking van erkende hulp te verbeteren krijgen ook andere instellingen de kans om op een GBMcontract in te tekenen. Wat MDFT betreft gaat de interesse van het ministerie vooral uit naar de noordelijke provincies, Zeeland, West Brabant en Zuid-Limburg. Belangrijk is verder dat het ministerie van Veiligheid en Justitie ruimer over de brug komt dan eerder. Reiskosten die therapeuten moeten maken worden beter vergoed. En zorginstellingen krijgen een bijdrage voor ontwikkelkosten : het mee helpen ontwikkelen van MDFT ten behoeve van de GBM. Dit resultaat is bereikt mede dankzij de inbreng van het management van instellingen met een MDFT-team op onder meer onze laatste managersdag.

9 Pagina 9 van 10 MDFT Europe opgericht in Berlijn Voor het INCANT-onderzoek werden MDFT-teams opgeleid in België, Duitsland, Frankrijk, Nederland en Zwitserland. De betrokken therapeuten zijn nog steeds enthousiast over MDFT en willen, nu INCANT ten einde loopt, ermee doorgaan in de praktijk van alledag. Autoriteiten zijn overtuigd geraakt van het nut van MDFT. Zij steunen de omschakeling van MDFT van onderzoek naar praktijk. De bestaande Europese MDFT-teams blijven in stand en zij zoeken naar manieren om MDFT vaste voet aan de grond te geven. Trainers uit Miami en Nederland leiden momenteel de supervisors van de oorspronkelijke teams in België, Duitsland, Frankrijk en Zwitserland op om ook MDFT-trainer te worden, voor hun land of taalgebied. Om trainer te kunnen worden moet je tijdens de opleiding minstens één team zelf trainen. Die teams dienen zich al aan: het zijn de therapeuten die in INCANT de controlebehandeling uitvoerden en graag de overstap maken. De sleutelpersonen in het netwerk van MDFT in Europa willen blijven samenwerken bij het stellen van eisen aan peiling en handhaving van de kwaliteit van uitvoering van MDFT; bij verbetering van behandelprotocollen; en bij ontwikkeling en evaluatie van nieuwe toepassingen. Daaruit ontstond het idee om MDFT Europe op te richten. Dit gebeurde op 29 april 2010 in Berlijn. Onder de oprichtingsakte en samenwerkingsovereenkomst staan de handtekeningen van Patrick Spapen (Brugmann universiteitsziekenhuis, Brussels; mede namens Isidore Pelc), Andreas Gantner (Therapieladen, Berlijn), Olivier Phan (Centre Emergence, Parijs), Kees Mos (De Jutters, den Haag; Teylingereind, Sassenheim) en Philip Nielsen (Phénix, Genève). Plus die van Gayle Dakof (Miami), Henk Rigter (MDFT Academie; voorzitter MDFT Europe) en Pieter Wetser (MDFT Academie; penningmeester en secretaris MDFT Europe). Ook uit andere Europese landen wordt op de deur van MDFT geklopt. Zo wil Finland teams in MDFT laten opleiden. MDFT Europe in Berlijn

10 Pagina 10 van 10 Weer een officiële instantie die MDFT ziet zitten Overal klinkt de roep om 'evidence based' behandelprogramma's. En daardoor groeit het aantal onafhankelijke instanties dat behandelprogramma's onder de loep van wetenschappelijke bewijsvoering legt. Een in de VS gerenommeerde erkenninginstantie is The California Evidence-Based Clearinghouse for Child Welfare (CEBC). De website van deze kritische organisatie, geeft mensen die op zoek zijn naar een oordeel over allerhande interventies een afgewogen evaluatie. CEBC heeft net MDFT tegen het licht gehouden. Het oordeel over wetenschappelijke kwaliteit maar ook over praktijkrelevantie was heel positief. Vacature MDFT Academie De MDFT Academie is op zoek naar een Accountmanger voor uur per week. Voor de volledige vacature omschrijving kunt u kijken op de website: bij de rubriek wie zijn wij? en dan links klikken op vacatures. U kunt reageren tot 10 december 2010 op deze functie.