CJDATS Federal Partners Briefing 7/29/2008

Transcriptie

1 Wat moeten scholen doen met moeilijke pubers? Henk Rigter Stichting Jeugdinterventies/MDFT Academie Systeem = sociale groep. Gezin; vrienden; school/werk; clubs; justitie Een goede systeemtherapie is MDFT: multidimensionele familietherapie. Er zijn inmiddels 40 MDFT-teams in Nederland. Voor mijn part fuseren de diverse systeemtherapieën (moeilijk want vele zijn commercieel). Punt is: betrekken van het gezin bij acties vergroot de kans dat de jongere weer op het rechte spoor komt. Het gaat vandaag trouwens niet om behandeling. Eerder om preventie. 1

2 Zorginstellingen bieden behandeling, zoals MDFT. Scholen willen zorgleerlingen helpen en binnenboord houden: - Zonder zelf voor therapeut te spelen - Zonder onnodig te verwijzen Tussen de zorgsector en scholen zijn er wel gangetjes en bruggetjes nodig. En korte lijnen. Daarover gaat het vandaag. 2

3 Elke school (hoogste groepen basisschool; middelbaar onderwijs) heeft leerlingen die vanwege hun gedrag bijzondere aandacht nodig hebben. Naar schatting: 5 7 procent van de leerlingen Leerlingen van 10 tot 20 jaar met (beginnend) probleemgedrag als: Disfunctioneren op school: Spijbelen, te laat komen, kelderende rapportcijfers Voortijdig schoolverlaten (gebeurt bij 25 40%) Overmatig drinken Gebruik van drugs Verslingerd zijn aan computerspelen of andere internetzaken Neiging tot criminaliteit 3

4 Vaak vertonen deze leerlingen tekenen van een of meer psychische stoornissen. Externaliserende symptomen: bv. agressie, gemeenheid, extreme ongehoorzaamheid, verstoren orde in de klas Internaliserende symptomen: depressiviteit, grote angsten, zichzelf afzonderen De meerderheid van de zorgleerlingen heeft problemen op meer dan één vlak = Meervoudig probleemgedrag. Aandacht voor slechts één probleem snijdt weinig hout. Adolescenten zijn geen volgroeide volwassenen. De onrijpheid van hun hersenen kan bijdragen aan sensatielust, zwakke impulscontrole, gebrekkig oordeelvermogen. 4

5 Probleemgedrag dat jong begint (bv jaar) is hardnekkig. Beginnend probleemgedrag bij jonge pubers is een signaal om in te grijpen. Daarom is er ook in de hoogste groepen van de basisschool al aandacht nodig voor probleemgedrag. Adolescenten streven naar autonomie. Naar een eigen identiteit, een gevoel van zelfwaarde. Meestal is enige opstandigheid een goede ontwikkeling. De meeste leerlingen hoeven weinig extra aandacht. De kunst is onderscheid te maken. Niet allemaal verwijzen naar een behandelinstelling Niet zelf gaan behandelen Wel counseling geven (praten, begeleiden, plan opstellen). Als dit niet helpt, dan alsnog verwijzen naar behandeling. 5

6 Daarvoor bestaan al veel cursussen. So what? Competitie leidt tot kwaliteit. Wat houden die cursussen in? Zijn ze wetenschappelijk van bewezen waarde? Nee. Zijn het kringgesprekken met docenten met een beetje rollenspel? Die aanpak werkt niet. Een paar dagen praktische training in: Detecteren van problematiek Voeren van gesprek(ken) met de jongere Voeren van gesprek(ken) met de ouders Opstellen plan voor binnen de school Doorverwijzen binnen of buiten de school Meeste jongeren hebben 0% motivatie om te praten. Meeste ouders hebben ook weinig zin. In de cursus moet daarom vooropstaan: verhoging van motivatie om mee te doen. Zie voorbeeld uit Europees MDFTonderzoek. 6

7 Oranje = MDFT; blauw = IP De cursus moet vervolgd worden door feedback/consultatie over echte gevallen. De cursusleider (een MDFT-specialist) geeft tips over het voeren en de inhoud van gesprekken met leerlingen/ouders/gezinnen en over te nemen acties (intern of extern doorverwijzen). De schoolkracht krijgt bijtraining (booster). Welke schoolkrachten? Mentors of andere bijzondere docenten Schoolmaatschappelijk werkers Schoolpsychologen Zorgcoördinatoren scholen Andere leden van de ZAT-teams 7

8 Zij kunnen de cursus volgen, maar dit hoeft niet. Zij horen iets te weten over de mogelijkheden van de school om met jongeren en ouders te praten en een actieplan op te stellen. Op de jaarlijkse educatiedag voor docenten willen wij een workshop over systeemgericht werken houden. Wij gaan de cursus voor schoolkrachten beproeven in twee settings, begin 2014: Allereerst ROC Horizon College, Noord- Holland, leerlingen Op nog te kiezen afdelingen/locaties. Manager Ellen de Graaf legt zo meteen uit waarom voor deze cursus is gekozen. Tegelijkertijd doen wij vergelijkbaar proefonderzoek op vier internationale scholen rond het meer van Genève. Twee kostscholen, twee gewone scholen. Grote belangstelling bij deze scholen. Uiteindelijk wordt het een Europese aanpak, met input van de beste hersenen. 8

9 Scholen en zorginstellingen hebben elkaar iets te bieden, onder behoud van identiteit. Scholen moeten niet zorginstellingen worden. Zorginstellingen moeten uit hun schulp kruipen en kennis delen. 9