Smart Lighting in Metropolitan Area s (SLIM)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Smart Lighting in Metropolitan Area s (SLIM)"

Transcriptie

1 Smart Lighting in Metropolitan Area s (SLIM) Lichtcongres Slim omgaan met Licht 30 september 2013 Dr.ir. Rianne Valkenburg

2 Kunstlicht is onnatuurlijk 2

3 Openbare verlichting is eigendom en wordt beheerd door gemeentes Vooral functioneel: voor veilige doorgang Energiekosten stijgen: 80% van de energiekosten van een gemeente is gerelateerd aan openbare verlichting Bovendien hebben veel steden doelstellingen over CO2 reductie Kwaliteit van leven is sterk gerelateerd aan openbare verlichting Veiligheid, comfort, sfeer, Steden hebben ook andere doelstellingen: sociale cohesie, identiteit, branding, etc

4 Opnieuw kijken naar de mogelijkheden van licht Nieuwe licht technologieën Led, sensoren, controle systemen remote aansturing Internet aangesloten Creëren nieuwe mogelijkheden Full colour spectrum Dimming Individuele aansturing Voor economische & ecologische & sociale ambities: Een revolutie is mogelijk

5 Revolutie in de muziek industie De muziekindustrie is dramatisch veranderd: van een focus op producten naar diensten

6 Revolutie in de licht industrie De lichtindustrie ondergaat momenteel is een soortgelijke verandering

7 Licht apps zijn er al voor thuis

8 Waar gaat het naartoe met openbare verlichting? Onderzoeksproject voor de gemeente Eindhoven: Een visie en roadmap voor stedelijke verlichting richting 2030

9 Scenario Eindhoven 2030 multipurpose smart lighting grid provided as public utility the city as a living lab to inspire continuous innovation

10 Roadmap

11 Smart Lighting mogelijkheden Interactieniveaus: 1. Dynamisch licht Gedefinieerde lichtscenario s Geactiveerd door vaste triggers Bijvoorbeeld timers 2. Adaptief licht Gedefinieerde lichtscenario s Geactiveerd door real time, lage bandbreedte triggers Bijvoorbeeld lichtsensoren, microfoons, bewegingssensoren 3. Interactief licht Real time lichtscenario s Geactiveerd door betrokkenheid gebruikers, hoge bandbreedte triggers Bijvoorbeeld camera s, interactieve beeldschermen, smart phones 4. Sociaal licht Interactief licht Geactiveerd door herkenning emoties en sociale relatie tussen gebruikers en systemen

12 1 Dynamisch licht diversiteit voor verschillende doelgroepen

13 Zilverackers: een fietspad door een ecologische zone 5 lux Commuters, e.g. schoolchildren 3,5 lux Animals & plants, and e.g. athletes <1 lux Wildlife, and occasional cyclists 7 lux Commuters, e.g. schoolchildren

14 September 2012: prototypes geinstalleerd om te testen 10 & 11 September 2012 Weersomstandigheden: deels bewolkt, droog Mensen ervaren 2 verschillende licht scenens in 2 verschillende contexten (Kleine Vliet and Hoogeind)

15 Test resultaten: gevoel van comfort en veiligheid Kunt u aangeven hoe u zich op dit moment voelt: prettig Niet prettig veilig onveilig Omgeving heel onduidelijk Brede blik Donkere omgeving wordt geassocieerd met onprettige gebieden

16 4 lichtscenario s Bright white Dimmed amber Bright amber Dimmed white

17 2 Adaptief licht Dimmen voor energiereductie versus perceptie van veiligheid & comfort

18 Wat is perceptie van veiligheid? Hall s zones of proximity (from Caminada & Van Bommel, 1980) De vraag is niet alleen hoever kun je dimmen, maar ook hoe verdeel je licht? How should lighting adapt to the presence of people?

19 Testbed TU/e campus

20 Experiment statisch 3 scenario s met vergelijkbaar energy gebruik

21 Perceptie van veiligheid test resultaten A C B Pairwise comparison

22 Experiment dynamisch 3 scenario s met vergelijkbaar energy gebruik

23 Perceptie van veiligheid test resultaten A C B Mensen voelen zich veiliger in de nabijheid van licht

24 3 Interactief licht Het beïnvloeden van gedag van mensen met behulp van licht

25 Main activities on weekdays

26 Main activities on Thursdays

27 Eerste inzichten: mensen herkennen hun invloed op het licht niet als er iets verandert koppelen ze het niet aan hun eigen gedrag ze kopieren hun eigen gedrag kopieren elkaars gedrag Wij denken wel dat dat sterk zal veranderen met meer interactieve installaties in de openbare ruitme Verder onderzoek, onder andere crowd management

28 4 Sociaal licht Beïnvloeden emoties en sociale relatie tussen gebruikers

29 Blootstelling aan lichtscenario stress of rust (0 meting week ervoor) Physiologische stress meting Invullen vragenlijst over de perceptie van sfeer

30 Test resultaten physiological stress measurement LF power as a indicator of the contribution of stress levels in the autonomous system to heart rhythm variability Low levels indicate a relaxed stress system. no significant differences

31 Test resultaten perceptie van sfeer Dry weather scores Thursday Aug dry - 0-measurement Friday Dec dry relax Friday Dec dry - stress Highlighted are the scores with at least three points difference in mean: higher score in stress scene higher scores in relax scene both different from baseline

32 Amsterdam Hoekerodeplein In samenwerking met Philips en Cisco, Opzetten interactief lichtsysteem

33 Smart Lighting mogelijkheden Interactieniveaus: 1. Dynamisch licht Gedefinieerde lichtscenario s Geactiveerd door vaste triggers Bijvoorbeeld timers 2. Adaptief licht Gedefinieerde lichtscenario s Geactiveerd door real time, lage bandbreedte triggers Bijvoorbeeld lichtsensoren, microfoons, bewegingssensoren 3. Interactief licht Real time lichtscenario s Geactiveerd door betrokkenheid gebruikers, hoge bandbreedte triggers Bijvoorbeeld camera s, interactieve beeldschermen, smart phones 4. Sociaal licht Interactief licht Geactiveerd door herkenning emoties en sociale relatie tussen gebruikers en systemen

34 en nu? Smart lighting mogelijkheden zijn technologisch mogelijk, We weten nog zo vreselijk weinig van de sociale impact Onderzoek in de werkelijke context is complex (en duur) - laboratoria, living labs, pilots, real life - Nieuwe vraagstukken: - co-creatie - Nieuwe business modellen voor diensten - Ethische bewustwording Leren van elkaar!!

35 E3 SLIM kennis delen tussen gemeentes Amsterdam, Eindhoven, Rotterdam

36 / solution partner of the Knowledge-intensive projects for clients in the field of innovative lighting solutions: Starting from needs and questions from society and organisations Applying knowledge, methods and designs developed at ILI Providing practical applications and viable, sustainable solutions projects with a shorter time frame and more applied than traditional research focus on public lighting Navigate to the knowledge of the prof.dr.ir. Elke den Ouden Founder & strategic director e.d.ouden@tue.nl dr.ir. Rianne Valkenburg Value producer a.c.valkenburg@tue.nl

Hoe realiseer je een Smart City?

Hoe realiseer je een Smart City? Hoe realiseer je een Smart City? Thema Inclusive Society Dr. Ir. Rianne Valkenburg FUTURE Steden worden langzaam bedolven onder sensoren Steden waren al vol, namelijk met mensen Kwaliteit van leven? Hoe

Nadere informatie

LED & de integratie in slimme netwerken met diverse sensoren, bieden nieuwe kansen voor openbare verlichting,

LED & de integratie in slimme netwerken met diverse sensoren, bieden nieuwe kansen voor openbare verlichting, / solution partner of the at TU/e De vraag Samenhangende vraagstellingen mbt openbare verlichting: Mogelijke vervanging van 21.000 lichtmasten in de stad Strategie die breder kijkt dan energiebesparing

Nadere informatie

Onderzoek naar lichtinnovaties Methodes voor onderzoek naar beleid, behoeften, kansen en effect

Onderzoek naar lichtinnovaties Methodes voor onderzoek naar beleid, behoeften, kansen en effect / expertise in smart lighting & smart cities @ TU/e Onderzoek naar lichtinnovaties Methodes voor onderzoek naar beleid, behoeften, kansen en effect Slimme lichtoplossingen Veel openbare verlichting is

Nadere informatie

Expertise Smart Lighting Smart Cities Methodes LICHTINNOVATIES

Expertise Smart Lighting Smart Cities Methodes LICHTINNOVATIES ONDERZOEK... Methodes voor onderzoek naar beleid, behoeften, kansen en effect Gebiedsgericht beleidsonderzoek Expertise in...... Smart Lighting en Smart Cities Onderzoek naar behoeften en kansen Onderzoek

Nadere informatie

Sound Lighting in publieke ruimte

Sound Lighting in publieke ruimte Sound Lighting in de publieke ruimte CIE info dag NL Antal Haans A.Haans@tue.nl Sound Lighting in publieke ruimte Onderzoek ILI: Technologie perspectief Onderzoek naar toepassingen slimme verlichting,

Nadere informatie

Belfius award Slimme stad Maneblussers gaan met visie voor Lunavision

Belfius award Slimme stad Maneblussers gaan met visie voor Lunavision Belfius award Slimme stad Maneblussers gaan met visie voor Lunavision Maneblussers gaan met visie voor Lunavision 1. Inleiding en algemeen kader 2. Investeren in innovatieve infrastructuur 3. Investeren

Nadere informatie

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 Living Labs Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 dr.ir. Elke den Ouden expertise in smart lighting & smart cities @ TU/e Where innovation starts TU/e Living Labs Een Living

Nadere informatie

Slimme straatverlichting voor de stad van morgen

Slimme straatverlichting voor de stad van morgen Slimme straatverlichting voor de stad van morgen Organisatie van technologisch geïnspireerde bedrijven in België Aeronautics, Space, Security & Defence industries 1800 lidbedrijven in 6 industrieën Building,

Nadere informatie

Smart Lighting. Introductie OVLNL netwerk Smart Lighting. Doelen - Informatie vergaren, structureren en delen in een verzamelpunt en vraagbaak.

Smart Lighting. Introductie OVLNL netwerk Smart Lighting. Doelen - Informatie vergaren, structureren en delen in een verzamelpunt en vraagbaak. Smart Lighting Introductie OVLNL netwerk Smart Lighting OVLNL heeft vanuit verschillende gelederen de roep gehoord om apart aandacht aan het onderwerp Smart Lighting en Smart Cities te geven. Naar aanleiding

Nadere informatie

Referentiemodel Smart Lighting

Referentiemodel Smart Lighting Referentiemodel Smart Lighting IGOV overleg, 8 December 2016 Elke den Ouden, TU/e Doel Kennisnetwerk Smart Lighting Informatie vergaren, structureren en delen in een verzamelpunt en vraagbaak Kansen aanreiken

Nadere informatie

Sensor City Presentatie meeting Digitale Steden Agenda. TT Circuit Assen, 16 juni 2016

Sensor City Presentatie meeting Digitale Steden Agenda. TT Circuit Assen, 16 juni 2016 Sensor City Presentatie meeting Digitale Steden Agenda TT Circuit Assen, 16 juni 2016 1 Focus op sensor technologie Elementen van Living Lab Assen Living Lab: open innovatiesysteem gericht op de gebruiker

Nadere informatie

Licht Poppers Stratumseind

Licht Poppers Stratumseind Licht Poppers Stratumseind Onderzoeksverslag Maart 2013 Elke den Ouden, Rianne Valkenburg, Pierre Cluitmans Introductie Het Stratumseind is van oudsher in Eindhoven een begrip als een van dé uitgaansstraten

Nadere informatie

Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen

Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen Welkom bij het programmaonderdeel: Smart Cities Optimaliseren van

Nadere informatie

Leefbare steden. met connected lighting

Leefbare steden. met connected lighting Leefbare steden met connected lighting 3 Steden veranderen Uitdagingen voor leefbaarheid en veiligheid Steden kunnen druk en chaotisch zijn Maar de diversiteit maakt ze voor velen aantrekkelijk Feit:

Nadere informatie

Smart Lighting (n)iets voor kleine(re) gemeenten

Smart Lighting (n)iets voor kleine(re) gemeenten Smart Lighting (n)iets voor kleine(re) gemeenten Ruimte en Licht Festival, IGLUU Eindhoven, 17 November 2016 Ruben van Bochove, Nobralux Irene Bruines, Ziut Elke den Ouden, TU/e Doel Kennisnetwerk Smart

Nadere informatie

Hoe ontwikkel je een regionale economy?

Hoe ontwikkel je een regionale economy? 1 Hoe ontwikkel je een regionale economy? Model van 5 elementen Excellent Science World leading and accessible positions in sciences People make the difference Attracting world class scientists and talented

Nadere informatie

ASTRIN Lighting Interoperability Standard Het ALiS Protocol in de praktijk

ASTRIN Lighting Interoperability Standard Het ALiS Protocol in de praktijk ASTRIN Lighting Interoperability Standard Het ALiS Protocol in de praktijk ALiS Foundation Introductie Henk Walraven, voorzitter bestuur Gertjan Eg, directeur Ruben van Bochove, voorzitter Raad van Advies

Nadere informatie

Frank Krommenhoek. Smart LED

Frank Krommenhoek. Smart LED Frank Krommenhoek Smart LED Achtergrond Agenda Trends in (LED) verlichting Concept Smart LED Case Total Smart Building ICT neemt een steeds belangrijkere rol in als backbone van de organisatie ook voor

Nadere informatie

Introduction Henk Schwietert

Introduction Henk Schwietert Introduction Henk Schwietert Evalan develops, markets and sells services that use remote monitoring and telemetry solutions. Our Company Evalan develops hard- and software to support these services: mobile

Nadere informatie

E3 SLIM Smart Lighting In Metropolitan areas

E3 SLIM Smart Lighting In Metropolitan areas E3 SLIM Smart Lighting In Metropolitan areas Eindrapportage Onderzoeksrapportage - 24 februari 2014 dr.ir. Elke den Ouden & dr.ir. Rianne Valkenburg Intelligent Lighting Institute Introductie Stuurgroep

Nadere informatie

Europees project SLiC Smart Light Concepts. _Kennisplatform Openbare Verlichting dinsdag 27 februari 2018

Europees project SLiC Smart Light Concepts. _Kennisplatform Openbare Verlichting dinsdag 27 februari 2018 Europees project SLiC Smart Light Concepts _Kennisplatform Openbare Verlichting dinsdag 27 februari 2018 1 Situering Hoofddoelstelling: Transitie Openbare verlichting en CO² reductie _Partners: Hogeschool

Nadere informatie

33.City of Things: Uit Antwerpen, Weldra in uw gemeente?

33.City of Things: Uit Antwerpen, Weldra in uw gemeente? 33.City of Things: Uit Antwerpen, Weldra in uw gemeente? Jan Adriaenssens Director City of Things imec Cities are never random. No matter how chaotic they might seem, everything about them grows out of

Nadere informatie

Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler

Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler Context 40% van alle energie wordt in de westerse wereld gebruikt in gebouwen [1] Elektriciteit is een duurzame energie drager Een nieuw type elektriciteitsnet

Nadere informatie

Samenwerken met de praktijk met multisdiciplinaire studententeams Selficient

Samenwerken met de praktijk met multisdiciplinaire studententeams Selficient Samenwerken met de praktijk met multisdiciplinaire studententeams Selficient Nadia Verdeyen Center of Expertise Smart Sustainable Cities Solar Decathlon & onderwijsinnovatie Een HU interdisplinair studententeam

Nadere informatie

Samenwerking met buitenlandse universiteiten

Samenwerking met buitenlandse universiteiten Samenwerking met buitenlandse universiteiten INSPIRATIE- EN KENNISDAG PLANT & FOOD, 25 november 2014 Rik Eweg Lector Duurzame Agribusiness in Metropolitane Gebieden Opzet workshop 1. Ervaringen binnen

Nadere informatie

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING NIEUWE VISIE OP ZONREGELING Zon en daglicht regeling als deel van de energieprestaties in gebouwen Peter Winters President of the European Solar Shading Organization Director Shading & Building Dickson

Nadere informatie

Humidity Roadmap. Aansluiting van NMi VSL op de Europese roadmap voor vochtontwikkeling. Rien Bosma. NMi - the Art of Measurement

Humidity Roadmap. Aansluiting van NMi VSL op de Europese roadmap voor vochtontwikkeling. Rien Bosma. NMi - the Art of Measurement Humidity Roadmap Aansluiting van NMi VSL op de Europese roadmap voor vochtontwikkeling Rien Bosma Inhoud imera Roadmap Humidity Huidige status bij het NMi VSL Ontwikkelingsprogramma 2009-2012 imera imera

Nadere informatie

RDM Centre of Expertise. Innovatie motor voor Stad en Haven

RDM Centre of Expertise. Innovatie motor voor Stad en Haven RDM Centre of Expertise Innovatie motor voor Stad en Haven https://www.youtube.com/watch?v=ubghpqsittc RDM Centre of Expertise RDM Centre of Expertise is een broedplaats waar studenten, onderzoekers/lectoren

Nadere informatie

Creeër test awareness in een grote organisatie: een cultuur wijziging Jeroen Rosink

Creeër test awareness in een grote organisatie: een cultuur wijziging Jeroen Rosink Creeër test awareness in een grote organisatie: een cultuur wijziging Jeroen Rosink Picture of presenter Jeroen Rosink Test Manager ITD Europe Over DAF Productie 2011: LF: 9500 CF/XF: 42.300 Marktaandeel:

Nadere informatie

TV en video consumptie in het jaar 2020

TV en video consumptie in het jaar 2020 TV en video consumptie in het jaar 2020 Liesbeth Nekkers Hilversum, 27 november 2015 1 De toekomst voorspellen Onderzoek Tetlock (University of Pennsylvania) Super forecasters: Open-mindness: how well

Nadere informatie

Vvg. Kansen zien, kansen pakken! Leven in de stad van de toekomst. 13 november 2013

Vvg. Kansen zien, kansen pakken! Leven in de stad van de toekomst. 13 november 2013 Kansen zien, kansen pakken! Vvg 13 november 2013 Leven in de stad van de toekomst Louis Bekker City Account Manager Programma manager Onderwijs (PO/MO) Smart Concurrentie Leefbaar Groen Samenwerking Onze

Nadere informatie

Smart Lighting Systems

Smart Lighting Systems Smart Lighting Systems SMART LIGHTING SYSTEMS Slimme verlichting nodig voor een tunnel, onderdoorgang of buitenterrein? Het verlichten van een tunnel, parkeerplaats of bouwput kan tegenwoordig efficiënter

Nadere informatie

Studiedag De slimme woning: Van toekomstbeeld naar realiteit

Studiedag De slimme woning: Van toekomstbeeld naar realiteit EnergyVille Studiedag De slimme woning: Van toekomstbeeld naar realiteit Hoe energiezuinig is een slimme woning? Wat is de rol van de consument? Ighor.vandevyver@vito.be Studiedag De Slimme Woning workshop

Nadere informatie

Innovatie en RWS. Een scherpe vraag en samenwerking in ketens en netwerken

Innovatie en RWS. Een scherpe vraag en samenwerking in ketens en netwerken Innovatie en RWS Een scherpe vraag en samenwerking in ketens en netwerken In today s business environment, Innovation means survival. David Gann. 2 RWS Innovatie Innovatie Innovation is the process by

Nadere informatie

Social lighting: Burgerparticipatie (en meer) in openbare verlichting

Social lighting: Burgerparticipatie (en meer) in openbare verlichting Social lighting: Burgerparticipatie (en meer) in openbare verlichting Antal Haans / Benedetta Malagoni a.haans@tue.nl / b.malagoni@student.tue.nl Human-Technology Interaction / School of Innovation Sciences

Nadere informatie

LED PRODISC II SERIE

LED PRODISC II SERIE VEILIG EN VEELZIJDIG SAFE AND VERSATILE LED PRODISC II SERIE LED PRODISC II SERIES Energiezuinige, heldere verlichting voor een veilige doorgang van trappenhuizen en gangen. Optioneel verkrijgbaar met

Nadere informatie

Sustainable Urban Mobility Plan Rotterdam, april 2016

Sustainable Urban Mobility Plan Rotterdam, april 2016 Smart accessibility for a healthy, strong economics and attractive city! Rotterdamse Mobiliteitsagenda IN ROTTERDAM HEB JE DE LUXE OM TE KIEZEN HOE JE REIST. WIL JE OP DE FIETS, GA JE MET DE FIETS. WIL

Nadere informatie

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen SMART CITY UTRECHT Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen Brigitte Hulscher Program Manager Smart Cities, Marketing & Innovation Utrecht Jong en hoog opgeleid 334.862 inwoners, 20 % < 17, 18% 18-26,

Nadere informatie

PSO bij Ericsson. Loet Pessers Head of HR Netherlands

PSO bij Ericsson. Loet Pessers Head of HR Netherlands PSO bij Ericsson Loet Pessers Head of HR Netherlands AGENDA 1 2 3 4 Introductie van Ericsson PSO bij Ericsson De lokale praktijk En nu verder. PSO within Ericsson Ericsson Internal Ericsson AB 2017 2017-06-07

Nadere informatie

Smart Lighting en Business Modellen. Han Bak Led Expo 2017

Smart Lighting en Business Modellen. Han Bak Led Expo 2017 Smart Lighting en Business Modellen Han Bak Led Expo 2017 Wat is het probleem? LED maakt een revolutie mogelijk Licht maken was een ambacht LED is commodity Prijzen dalen snel, kwaliteit uit China stijgt

Nadere informatie

PANEL MANAGEMENT TOOLS NPSO

PANEL MANAGEMENT TOOLS NPSO PANEL MANAGEMENT TOOLS NPSO Ruben de Groot 22 mei 2012 METRIXLAB HAS INNOVATION AT ITS HEART. WE ARE 10+ YEARS OLD - OUR THINKING HAS GROWN UP WITH THE INTERNET LEADING FULL SERVICE ONLINE AGENCY GLOBAL

Nadere informatie

Citiez Hotel. People make a city real

Citiez Hotel. People make a city real Citiez Hotel People make a city real Info Amsterdam Gepubliceerd op: 16 augustus 2016 Samenvatting Amsterdam, 16 juli 2016 - Het short-stay hotel Citiez opende haar deuren op 6 juni jl, in de levendige

Nadere informatie

DE IMPACT VAN SAMENWERKING

DE IMPACT VAN SAMENWERKING DE IMPACT VAN SAMENWERKING Ir. Marcel Kloosterman 16 mei 2017 Programma Ontwikkelingen Voorbeelden van samenwerking IXA Polifysiek Amsterdam Data Science Playgrounds Projectaanvraag Smart Culture Leerpunten

Nadere informatie

Designing climate proof urban districts

Designing climate proof urban districts Designing climate proof urban districts Presentation for Deltas in Times of Climate Change 2010 Jaap Kortman Laura van der Noort IVAM Maarten van Dongen Witteveen + Bos The Netherlands Presentation What

Nadere informatie

Business Architectuur vanuit de Business

Business Architectuur vanuit de Business Business Architectuur vanuit de Business CGI GROUP INC. All rights reserved Jaap Schekkerman _experience the commitment TM Organization Facilities Processes Business & Informatie Architectuur, kun je vanuit

Nadere informatie

Impact Inspiratiemoment. Collective Impact met Hasselt Zorgstad 20 april 18

Impact Inspiratiemoment. Collective Impact met Hasselt Zorgstad 20 april 18 Impact Inspiratiemoment Collective Impact met Hasselt Zorgstad 20 april 18 2 Wat is Collective Impact? 1. In theorie 2. In de praktijk NHOUD Hasselt Zorgstad 1. Van visie naar acties met impact 2. Hasselt

Nadere informatie

PROGRAMMA NATIONAAL SMART CITY LIVING LAB

PROGRAMMA NATIONAAL SMART CITY LIVING LAB PROGRAMMA NATIONAAL SMART CITY LIVING LAB Annemarie Bakker Gemeente Rijswijk Hans Nouwens Programma directeur Nationaal Smart City Living Lab We zijn benieuwd naar uw situatie Tijdens de presentatie kunt

Nadere informatie

Naar een afwegingsmodel voor gezondheidsbeleid

Naar een afwegingsmodel voor gezondheidsbeleid Naar een afwegingsmodel voor gezondheidsbeleid prof. dr. Frauke Ohl Animal Welfare & Laboratory Animal Science; Dept. Animals in Science & Society Veterinary Faculty, Utrecht University, NL Council of

Nadere informatie

CREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN

CREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN CREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN Mieke Audenaert 2010-2011 1 HISTORY The HRM department or manager was born

Nadere informatie

De Digitale Transformatie en de impact op IT. Capgemini Edwin Leinse

De Digitale Transformatie en de impact op IT. Capgemini Edwin Leinse De Digitale Transformatie en de impact op IT Capgemini Edwin Leinse 40+ countries and 120+ nationalities (As of December 31, 2015) North America 16 034 Latin America 9 363 Europe 62 301 Middle-East & Africa

Nadere informatie

SMART SUSTAINABLE BUILDINGS NEED SMART PLATFORMS

SMART SUSTAINABLE BUILDINGS NEED SMART PLATFORMS SMART SUSTAINABLE BUILDINGS NEED SMART PLATFORMS IoT technology that transforms the market for building automation and enables As-a-Service concepts SOLID IN W IRELESS What s the problem? Als IoT de oplossing

Nadere informatie

International Leiden Leadership Programme

International Leiden Leadership Programme International Leiden Leadership Programme Information Evening 1 November 2016 Universiteit Leiden.. LLP Programme team Menno Mennes Lucille Brakefield Janna van Helden Ratna Lachmansingh Programme Bij

Nadere informatie

SharePoint intranet bij Barco Beter (samen)werken en communiceren

SharePoint intranet bij Barco Beter (samen)werken en communiceren SharePoint intranet bij Barco Beter (samen)werken en communiceren Els De Paepe Hans Vandenberghe 1 OVER BARCO 90+ 3,250 +1 billion Presence in more than 90 countries Employees Sales for 4 consecutive years

Nadere informatie

Organisatie: Groep W&T KU Leuven

Organisatie: Groep W&T KU Leuven Organisatie: Groep W&T KU Leuven Kristien Rombouts RVO-Society Zorgzame technologie voor een inclusievere samenleving Zorgzame technologie voor een inclusievere samenleving RVO-Society Tien jaar technisch

Nadere informatie

RICHES Renewal, Innovation and Change: Heritage and European Society

RICHES Renewal, Innovation and Change: Heritage and European Society This project has received funding from the European Union s Seventh Framework Programme for research, technological development and demonstration under grant agreement no 612789 RICHES Renewal, Innovation

Nadere informatie

De toekomst is nu! Bouwen met mensen anno 2018

De toekomst is nu! Bouwen met mensen anno 2018 De toekomst is nu! Bouwen met mensen anno 2018 Inleiding DBFMO Circulair Bouwen BAMB WAT doen wij? Van puur bouwen naar een totaaloplossing op maat Bouw Toelevering Services Projectontwikkeling Sportbeleving

Nadere informatie

Product Quality Management, onze toekomst René Tuinhout

Product Quality Management, onze toekomst René Tuinhout Product Quality Management, onze toekomst René Tuinhout Agenda No. 2 1 Tijdsindeling Binnen TestNet is gesproken over Product Kwaliteit (in 2011 en tijdens de Summerschool 2012). Een TestNet-werkgroep

Nadere informatie

Het bevorderen van een integrale en duurzame stedelijke en regionale ontwikkeling: beleid en instrumenten

Het bevorderen van een integrale en duurzame stedelijke en regionale ontwikkeling: beleid en instrumenten Het bevorderen van een integrale en duurzame stedelijke en regionale ontwikkeling: beleid en instrumenten Koos van Dijken Platform31 6-2014 - Rotterdam, 17- Inleiding Beleidsontwikkeling Het Reference

Nadere informatie

Intelligente verlichting Beter beheersen door beter beheren. Hedzer de Boer Smart Energy Regions, 18 november 2011

Intelligente verlichting Beter beheersen door beter beheren. Hedzer de Boer Smart Energy Regions, 18 november 2011 Intelligente verlichting Beter beheersen door beter beheren Hedzer de Boer Smart Energy Regions, 18 november 2011 1 2 Sociale veiligheid Gemiddeld 2.5 % van de Nederlanders voelt zich onveilig in zijn

Nadere informatie

smartops people analytics

smartops people analytics smartops people analytics Introductie De organisatie zoals we die kennen is aan het veranderen. Technologische ontwikkelingen en nieuwe mogelijkheden zorgen dat onze manier van werken verandert. Waar veel

Nadere informatie

De Rotterdamse Ambtenaar: Bevroren of Bevlogen. Over de Invloed van Procedurele Rechtvaardigheid, Empowering Leiderschap en

De Rotterdamse Ambtenaar: Bevroren of Bevlogen. Over de Invloed van Procedurele Rechtvaardigheid, Empowering Leiderschap en De Rotterdamse Ambtenaar: Bevroren of Bevlogen. Over de Invloed van Procedurele Rechtvaardigheid, Empowering Leiderschap en Identificatie met de Organisatie op Status en Zelfwaardering. The Civil Servant

Nadere informatie

UCER User Centered Energy Reduction

UCER User Centered Energy Reduction UCER User Centered Energy Reduction Ontwikkeling van een individueel comfort systeem Eric van den Ham Faculteit Bouwkunde Afdeling Architectural Engineering + Technology Sectie Climate Design & Sustainability

Nadere informatie

DATAGEDREVEN INNOVATIE ALS STRATEGIE JOP ESMEIJER, TNO

DATAGEDREVEN INNOVATIE ALS STRATEGIE JOP ESMEIJER, TNO DATAGEDREVEN INNOVATIE ALS STRATEGIE JOP ESMEIJER, TNO 1 Crossover Energie - Datagedreven Diensten 2 Crossover Energie - Datagedreven Diensten NIEUWE MANIEREN OM WAARDE TE CREËREN Advanced R&D: nieuwe

Nadere informatie

Digital municipal services for entrepreneurs

Digital municipal services for entrepreneurs Digital municipal services for entrepreneurs Smart Cities Meeting Amsterdam October 20th 2009 Business Contact Centres Project frame Mystery Shopper Research 2006: Assessment services and information for

Nadere informatie

TU Delft: Joint Research Centres aanwezig waar het er toe doet

TU Delft: Joint Research Centres aanwezig waar het er toe doet TU Delft: Joint Research Centres aanwezig waar het er toe doet 5 March 2009 Delft University of Technology Challenge the future Grootste technische universiteit van NL TU engineers & technology utilized

Nadere informatie

Process & IT: eerst KIEZEN maakt het DOEN daarna zoveel makkelijker

Process & IT: eerst KIEZEN maakt het DOEN daarna zoveel makkelijker Process & IT: eerst KIEZEN maakt het DOEN daarna zoveel makkelijker Wim Tindemans Manager Business Applications Business and Automation Solutions Egemin NV Agenda Probleemstelling Tegenstelling tussen

Nadere informatie

Smart Cities Center. Prof.ir. Elphi Nelissen

Smart Cities Center. Prof.ir. Elphi Nelissen Smart Cities Center Prof.ir. Elphi Nelissen Inleiding Wat zijn Smart Cities (1) De Smart Cities definitie volgens de TU/e: De uitdaging hoe steden optimaal te ontwerpen en transformeren tot slimme/intelligente

Nadere informatie

Travel Survey Questionnaires

Travel Survey Questionnaires Travel Survey Questionnaires Prot of Rotterdam and TU Delft, 16 June, 2009 Introduction To improve the accessibility to the Rotterdam Port and the efficiency of the public transport systems at the Rotterdam

Nadere informatie

KPMG PROVADA University 5 juni 2018

KPMG PROVADA University 5 juni 2018 IFRS 16 voor de vastgoedsector Ben u er klaar voor? KPMG PROVADA University 5 juni 2018 The concept of IFRS 16 2 IFRS 16 Impact on a lessee s financial statements Balance Sheet IAS 17 (Current Standard)

Nadere informatie

Work related road safety trends and analysis in Belgium. PRAISE Madrid - October 1, 2015

Work related road safety trends and analysis in Belgium. PRAISE Madrid - October 1, 2015 Work related road safety trends and analysis in Belgium PRAISE Madrid - October 1, 2015 Study conducted by BRSI support of the Fund for Occupational Accidents analysis of 81.080 accidents (period 2008-2012)

Nadere informatie

LIFE Focus: Milieu en Klimaat

LIFE Focus: Milieu en Klimaat LIFE Focus: Milieu en Klimaat John Heynen 10 juni 2016 L Instrument Financier pour l Environnement Focus sessie Milieu en Klimaat Hoofdlijnen goede LIFE aanvraag Beleidsprioriteiten Presentatie PNO Vragen

Nadere informatie

Sociale Cognitie bij Psychisch Gezonde Volwassenen

Sociale Cognitie bij Psychisch Gezonde Volwassenen Sociale Cognitie bij Psychisch Gezonde Volwassenen Onderzoek met het Virtuele Lab Social Cognition in Psychologically Healthy Adults Research with the Virtual Laboratory Anja I. Rebber Studentnummer: 838902147

Nadere informatie

Samen de kwaliteit van leven verbeteren met licht

Samen de kwaliteit van leven verbeteren met licht Samen de kwaliteit van leven verbeteren met licht Hedzer de Boer Projectdirecteur consortium Philips Heijmans A-avond gemeente Eindhoven, 7 februari 2017 2 Doelstelling Roadmap Licht Eindhoven De gemeente

Nadere informatie

FAST LANE Grip op de verduurzaming van vastgoed

FAST LANE Grip op de verduurzaming van vastgoed FAST LANE Grip op de verduurzaming van vastgoed Royal HaskoningDHV Smart Solution 2018 Portefeuille eigenaar We moeten 7.000 gebouwen verduurzamen. Waar moeten we beginnen? Gemeente Kunnen we het aanbestedingstraject

Nadere informatie

Prof. Dr Ir Eric van Heck (RSM) Dr Marcel van Oosterhout (RSM) Utrecht, 22 Juni 2012

Prof. Dr Ir Eric van Heck (RSM) Dr Marcel van Oosterhout (RSM) Utrecht, 22 Juni 2012 Platform Mobiliteit.NU als Smart Business Network Prof. Dr Ir Eric van Heck (RSM) Dr Marcel van Oosterhout (RSM) Utrecht, 22 Juni 2012 Menu 1. Het platform Mobiliteit.NU als Smart Business Network 2. New

Nadere informatie

CTRL DELTA WIRELESS CONTROL

CTRL DELTA WIRELESS CONTROL CTRL DELTA WIRELESS CONTROL CTRL DELTA WIRELESS CONTROL Delta Light stelt CTRL DELTA voor, een draadloze dimoplossing waarmee u verschillende armaturen kunt bedienen en beheren via de app CTRL DELTA op

Nadere informatie

Robert Mul Beroepsontwikkeling & Beleid. 31/10/18 ICT-accountancy 1

Robert Mul Beroepsontwikkeling & Beleid. 31/10/18 ICT-accountancy 1 Robert Mul Beroepsontwikkeling & Beleid 31/10/18 ICT-accountancy 1 NBA-BESTUURSVISIE OP BEROEP EN BEROEPSORGANISATIE Maart 2018 31/10/18 ICT-accountancy 2 Vijf thema s centraal: welke zou u kiezen? Maatschappelijke

Nadere informatie

Het speelveld van de Chief Commercial Officer

Het speelveld van de Chief Commercial Officer Het speelveld van de Chief Commercial Officer Omgaan met dilemma s Stephan Linnenbank 28 november 2008 Atos, Atos and fish symbol, Atos Origin and fish symbol, Atos Consulting, and the fish symbol itself

Nadere informatie

House of Robotics op TU/e Campus Eindhoven

House of Robotics op TU/e Campus Eindhoven House of Robotics op TU/e Campus Eindhoven 1 Historic Timeline Kadans is established in 1997 by Wim Boers and his former partner, focused on the logistics and light-industrial market Development focus

Nadere informatie

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Does Gentle Teaching have Effect on Skills of Caregivers and Companionship and Anxiety

Nadere informatie

LED PRODISC II SERIE

LED PRODISC II SERIE VEILIG EN VEELZIJDIG SAFE AND VERSATILE LED PRODISC II SERIE LED PRODISC II SERIES Energiezuinige, heldere verlichting voor een veilige doorgang van trappenhuizen en gangen. Optioneel verkrijgbaar met

Nadere informatie

Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation*

Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* *Deze major is formeel onderdeel van de bacheloropleiding Technische Innovatiewetenschappen TU/e Bachelor College De Technische

Nadere informatie

Beïnvloeding van groepen mensen in het openbaar gebied, toekomstmuziek of verlichte realiteit?

Beïnvloeding van groepen mensen in het openbaar gebied, toekomstmuziek of verlichte realiteit? Beïnvloeding van groepen mensen in het openbaar gebied, toekomstmuziek of verlichte realiteit? Nationaal evenementen symposium 27 november 2013 dr.ir. Elke den Ouden & dr.ir. Yvonne de Kort LIGHT HOUSE

Nadere informatie

Welkom. Feel the Experience. Beleef hoe Smart Technology je business versterkt in deze state-of-the-art digitale labomgeving. Inspire. Adapt.

Welkom. Feel the Experience. Beleef hoe Smart Technology je business versterkt in deze state-of-the-art digitale labomgeving. Inspire. Adapt. Welkom Feel the Experience Beleef hoe Smart Technology je business versterkt in deze state-of-the-art digitale labomgeving in Waregem. Inspire. Adapt. Succeed Trusted Advisor Reken op proactief advies

Nadere informatie

INFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW)

INFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW) INFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW) 14 november 2014 2 PROGRAMMA ESFRI Roadmap, wat is het en waar doen we het voor? Roadmap 2016 Verschillen met vorige Schets

Nadere informatie

Competencies atlas. Self service instrument to support jobsearch. Naam auteur 19-9-2008

Competencies atlas. Self service instrument to support jobsearch. Naam auteur 19-9-2008 Competencies atlas Self service instrument to support jobsearch Naam auteur 19-9-2008 Definitie competency The aggregate of knowledge, skills, qualities and personal characteristics needed to successfully

Nadere informatie

Welkom bij OSRAM! LED Expo Benelux RD 5209

Welkom bij OSRAM! LED Expo Benelux RD 5209 www.osram.nl Welkom bij OSRAM! LED Expo Benelux RD 5209 www.osram-benelux.com Licht management systemen LED Expo Benelux RD 5209 Licht Management Systemen zijn het in de op de op het juiste licht juiste

Nadere informatie

Fieldlab CAMPIONE Condition-Based Maintenance for the Process Industry Open Network Environment Ir. Paul van Kempen Operational Director, World Class

Fieldlab CAMPIONE Condition-Based Maintenance for the Process Industry Open Network Environment Ir. Paul van Kempen Operational Director, World Class Fieldlab CAMPIONE Condition-Based Maintenance for the Process Industry Open Network Environment Ir. Paul van Kempen Operational Director, World Class Maintenance Oktober 2016 World Class Maintenance www.worldclassmaintenance.com

Nadere informatie

TITELSTIJL VAN MODEL BEWERKEN

TITELSTIJL VAN MODEL BEWERKEN VERENIGINGEN DOEN ZAKEN 10.00 Middenveld en markt Bart Verhaeghe de Verenigde Verenigingen 10.20 Goed zaken doen: sociaal ondernemen als inspiratie voor het middenveld Karen Hiergens & Caroline Godts Sociale

Nadere informatie

uniqure Amsterdam van bankgebouw naar healing office

uniqure Amsterdam van bankgebouw naar healing office uniqure Amsterdam van bankgebouw naar healing office Info Amsterdam Gepubliceerd op: 5 mei 2017 Samenvatting Amsterdam, 5 mei 2017 - Vorige maand is uniqure verhuisd naar hun nieuwe hoofdkantoor aan de

Nadere informatie

Gebruikers en smart grids

Gebruikers en smart grids Gebruikers en smart grids KIvI NIRIA 23 Juni Gorinchem Geert Verbong Inhoud Belofte van Smart Grids: de actieve gebruiker Verschillende rollen Homo economicus De groene consument Nieuwe diensten De lastige

Nadere informatie

Innovatie door samenwerken - Slim gebruik maken van de aanwezige informatievoorziening - September 2014

Innovatie door samenwerken - Slim gebruik maken van de aanwezige informatievoorziening - September 2014 Innovatie door samenwerken - Slim gebruik maken van de aanwezige informatievoorziening - September 2014 Wladimir Moen Director Business Development wmoen@agtinternational.com 0031 6 31 95 48 77 A leader

Nadere informatie

Serious gaming = Serious recruitment = serious assessments

Serious gaming = Serious recruitment = serious assessments Serious gaming = Serious recruitment = serious assessments Max Boodie, Jaap Schoeman, 5 april 2018 AGenda 1. Welkom en introductie Max Boodie 2. Uitdagingen voor de triple helix. 3. Ontwikkeling van de

Nadere informatie

Innovatieve zorgpakketten

Innovatieve zorgpakketten Innovatieve zorgpakketten Wat gaan we doen? Langer zelfstandig blijven én thuis in je eigen omgeving oud worden Een interactieve sessie over een nieuw zorg- en ondersteuningsconcept op afstand dat binnen

Nadere informatie

Energiedeal Venlo. E-tafel 30 maart 2015

Energiedeal Venlo. E-tafel 30 maart 2015 Energiedeal Venlo E-tafel 30 maart 2015 Programma 15.00 Opening 15.15 Ondertekening nieuwe deelnemer 15.20 Presentatie LED 15.45 Laatste nieuws SER Energieakkoord 15.50 Leren van elkaar 16.30 Rondleiding

Nadere informatie

Expertise seminar SURFfederatie and Identity Management

Expertise seminar SURFfederatie and Identity Management Expertise seminar SURFfederatie and Identity Management Project : GigaPort3 Project Year : 2010 Project Manager : Albert Hankel Author(s) : Eefje van der Harst Completion Date : 24-06-2010 Version : 1.0

Nadere informatie

SMART SUSTAINABLE BUILDINGS NEED SMART PLATFORMS

SMART SUSTAINABLE BUILDINGS NEED SMART PLATFORMS SMART SUSTAINABLE BUILDINGS NEED SMART PLATFORMS IoT technology that transforms the market for building automation and enables As-a-Service concepts SOLID IN W IRELESS Smart Building Design Model Als IoT

Nadere informatie

Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen

Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen Welkom bij het programmaonderdeel: Smart Industries Optimaliseren

Nadere informatie

Decisional conflict. Ageeth Rosman Kennispoort 7 feb 2014

Decisional conflict. Ageeth Rosman Kennispoort 7 feb 2014 Decisional conflict Ageeth Rosman Kennispoort 7 feb 2014 Disclosure Belangenverstrengeling geen Financiering ZonMw KNOV Samenwerkende organisaties NVOG TNO AMC Inhoud presentatie Wat is decisional conflict?

Nadere informatie

Stand van zaken en plannen WP3. Consortiumbijeenkomst WP3 26 augustus 2013

Stand van zaken en plannen WP3. Consortiumbijeenkomst WP3 26 augustus 2013 Stand van zaken en plannen WP3 Consortiumbijeenkomst WP3 26 augustus 2013 WP 3 WP3: Doelgroep en beleving 3.1 Beleving: onderzoek / studentenprojecten rond winkelproces en beleving, identiteit, marketing,

Nadere informatie