Na de bevrijding. Marinus van der Struik. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Marinus van der Struik 13 January 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Inleiding Taak Werkwijze Bronnen Afleveringen: in de klas Andere internetsites Beoordeling Beoordelingsformulier Voorbeeld van de opdracht en beoordeling Terugblik Docentenpagina Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Inleiding Beste Leerling, In de les heb je gehoord over het leven in Nederland tijdens de bezetting. Ook weet je nu over de bevrijding van Nederland. Op 5 mei 1945 is het feest in Nederland omdat dan heel Nederland bevrijd is. Het leven van de Nederlanders veranderde ingrijpend. Denk bijvoorbeeld maar aan de vrijheid om s avonds te wandelen in het park. Tijdens de bezetting was er een avondklok en dan moest je thuis zijn en moest het licht uit zijn. Voor kinderen was het leven tijdens de oorlog het enige wat ze kenden en nu zou het dagelijks leven er heel anders uit zien. Het bijzondere aan de tijd vlak na de bevrijding is dat de mensen zelf dit ook als een breuk met het verleden ervaren. Vaak kan je achteraf pas zeggen dat een gebeurtenis belangrijk is geweest in de loop van de geschiedenis. De mensen in 1945 daarentegen wisten het zeker: wij leven in een bijzondere tijd. In deze webquest ga je dat bijzondere gevoel opzoeken en beschrijven. Voor iedere Nederlander is dat gevoel anders geweest. Verschillende verhalen zijn behandeld aan de hand van een thema in de serie in de klas van NTR. Een van die afleveringen ga je gebruiken voor de opdracht. Verder ga je het internet gebruiken om over jou onderwerp informatie te vinden. De doelen van deze opdracht: Je kunt aan de hand van verschillende bronnen je inleven in een persoon vlak na de bevrijding van Nederland. Je kunt een beeld geven van het door jou gekozen onderwerp door je in te leven in een persoon vlak na de bevrijding van Nederland. Je kunt informatie die je op het internet hebt gevonden in je verhaal verwerken. Je kunt een afbeelding kiezen die bij je verhaal past en er in je verhaal naar verwijzen. Je kunt verantwoorden waar je informatie vandaan haalt. Pagina 2

4 Taak Wat is de bedoeling? Stel je voor dat je hier in Zwolle ergens op straat staat. Om je heen staan allemaal uitzinnige mensen met Nederlandse vlaggetjes te zwaaien. Je dringt je door de menigte naar voren om te kijken wat er te zien is. Eenmaal vooraan spring je direct geschrokken terug. Bijna aangereden door een tank! De man die er op zit lacht en roept: Watch it kid!. Hij gooit je wat toe en tot je grote blijdschap is het chocolade. Na 5 jaar tekort aan alle levensmiddelen sta je nu met iets lekkers als chocolade in je handen! Op dat moment weet je het: vanaf nu gaat mijn leven er heel anders uit zien!. Vanuit deze situatie ga je een stuk schrijven voor in je dagboek. Tijdens de Tweede Wereldoorlog gaan veel mensen een dagboek bijhouden om de bijzondere tijd vast te leggen. Je verplaatst je in een persoon die de periode na de oorlog in zijn dagboek vastlegt. Het mooie aan een dagboek is dat daar persoonlijke ervaringen en gevoelens in komen te staan. Je gaat ook niet een compleet verzonnen verhaal schrijven. Je bedenkt een verhaal aan de hand van echte personen en gebeurtenissen. Dat doe je door deze opdracht: Tip: Schrijf een stukje dagboek van ongeveer woorden in correct Nederlands. Gebruik een aflevering van in de klas om een onderwerp te kiezen. Gebruik ook minstens twee links van het internet waar je informatie van over je onderwerp hebt gehaald. Haal een afbeelding van het internet die past bij waar je over schrijft. Bij de werkwijze staan de stappen die je moet volgen. Bekijk voor je begint ook naar het beoordelingsformulier en het voorbeeld. Dan weet je zeker dat je de opdracht goed uitvoert! Voor vragen kan je natuurlijk bij je docent(e) terecht. Pagina 3

5 Werkwijze Hoe ga je te werk? Tip: lees dit eerst helemaal voor je de stappen uit gaat voeren. 1. Ga naar de bronnen. In de subsectie afleveringen vind je een link naar de filmpjes en een beschrijving van wat belangrijk is in een aflevering. * Kies een van de afleveringen van 'na de bevrijding in de klas'. * Bekijk de aflevering * bekijk de kenmerken die belangrijk zijn voor jou aflevering. 2. Bepaal nu wat je in je verhaal op wilt schrijven. * Bedenk welke informatie uit de aflevering goed te gebruiken is. * bedenk hoe je de drie belangrijke onderdelen terug laat komen in je verhaal. * Zoek op de internestites naar leuke of nuttige informatie over je onderwerp. * Zoek een afbeelding die je goed in je verhaal kan gebruiken. * Je mag de internetsites gebruiken die aangeboden worden. Je mag ook via google naar informatie zoeken. MAAR: dan moet de gevonden site door je docent(e) goedgekeurd worden. Sla de link ook op. 3. Ga je verhaal schrijven. * Schrijf een stukje in het dagboek van de door jou gekozen persoon. (Als je wilt kan je een naam voor die persoon bedenken of uit de aflevering gebruiken) * Kies een dag uit het leven van die persoon om over te schrijven. Je mag het ook over meerdere dagen verdelen. (Noteer de datum. Bijv: 5 mei 1945) * Schrijf vanuit de ik-vorm en geef de mening of ervaringen van de persoon goed weer. * Denk eraan dat je de drie belangrijke onderdelen van je onderwerp niet vergeet. * Verwijs in je stukje ook naar de afbeelding/foto. * Gebruik woorden. 4. Werk transparant (anderen moeten kunnen zien waar je informatie vandaan haalt.) * Noteer elke link die je gebruikt hebt. * Noteer de datum dat je de site hebt bezocht. * Geef kort weer welke informatie je er hebt gevonden. 5. Controleer je werk * Kijk of het verhaal goed loopt en er geen spelfouten inzitten. * Kijk of je alle onderdelen van het beoordelingsformulier in je verhaal hebt zitten. * vergeet niet je naam en klas te noteren! :) Sla je dagboek en verantwoording op en stuur hem naar het adres van je docent. Nu ben je klaar! Pagina 4

6 Bronnen Afleveringen: in de klas Afleveringen: in de klas kn.nu/ww.ead87c4 (npo.nl) Afleveringen: de belangrijke onderdelen per aflevering. Je moet een aantal belangrijke onderdelen uit de aflevering terug laten komen in je dagboek. Hier staat voor elke aflevering welke drie onderdelen dat zijn. Let erop je moet de onderdelen terug laten komen in je verhaal. Het is de bedoeling dat de mening of ervaring van jou persoon hierover ook duidelijk wordt. 1.Wederopbouw * Geef aan of er grote schade aan het huis van de persoon is. Of van gebouwen of bruggen in de buurt. * Geef aan hoe de persoon omgaat met het tekort aan voedsel en kleren. * Geef aan hoe de Marshalhulp van Amerika een rol speelt in het leven van de persoon. 2. Ver van huis (Nederlandse soldaten die in Nederlands-Indië het koloniale gezag moeten herstellen) * De regering wil de Nederlands-Indië weer onder Nederlands gezag stellen. * Een ervaring van een soldaat in Nederlands-Indië OF een ervaring van iemand die dienst weigerde. * De onafhankelijkheid van Nederlands-Indië. Het heet vanaf dan Indonesië. 3. Koude Oorlog (communisme) * De rol van communisten in het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog en de rol van jou persoon hierin. * De reden waarom de mensen in Euopa een hekel hebben aan het communisme na de Tweede Wereldoorlog. * De teleurstelling van de communisten over deze situatie. 4. Alles moet anders (de idealen voor een betere samenleving) * De wil van de door jou gekozen persoon om er een beter esamenleving van te maken dan voor de Tweede Wereldoorlog. * De teleurstelling over het feit dat niet alles beter is geworden. * Veel mensen emigreerden naar Amerika of Canada na de Tweede Wereldoorlog vanwege de teleurstelling. Geef aan wat jou persoon hiervan vindt of waarm die persoon zelf zou willen emigreren. 5. Verloren jeugd * Het feit dat jou 'jeugdige' persoon nu een ander dagelijks leven leidt. Bijvoorbeeld het feit dat de regels en gewoonten anders worden nu het leven weer 'normaal' is. * Het feit dat de energie van de jeugd op een goede manier een uitlaatklep nodig had. Pagina 5

7 * Vrijetijdsbesteding van de jeugd na de bezetting zoals jeugdverenigingen. 6. Afrekening ('foute' Nederlanders) * Kies een type foute Nederlander zoals een NSB'er of een meisje dat verkering had met een Duitse soldaat. Bedenk of je vanuit die persoon zelf schrijft of vanuit een tijdgenoot die een mening over hem of haar heeft. * Beschrijf de schaamte die deze foute Nederlanders voelden na de Tweede Wereldoorlog. Geef aan of jou persoon dat terecht vindt. * Geef aan welke vernedering of straf de door jou gekozen persoon krijgt of meemaakt. 7. Thuiskomst ( Overlevende Joden en andere gevangenen van de Duitsers) * Geef het verlangen van de door jou gekozen persoon aan om weer thuis te komen. * Geef het gevoel aan als die persoon erachter komt at veel veranderd, kapot, of ingepikt is door andere mensen. * Geef aan hoe die persoon nu verder wil met zijn leven. Andere internetsites Site met links naar informatie kn.nu/ww.690d5b9 (tweedewereldoorlog.nl) Op deze site kan je een thema kiezen dat met jou onderwerp te maken heeft. Daar staan allemaal links naar websites met handige informatie. Informatie over verschillende onderwerpen na de bevrijding kn.nu/ww (deoorlog.nps.nl) Krantenarchief kn.nu/ww.d62c244 (delpher.nl) Hier kan je kranten van alle tijden opsporen. Je kan kiezen in welk jaar je wilt zoeken en je kan trefwoorden invoeren. In de kranten staat leuke of handige informatie uit alle tijden! Pagina 6

8 Beoordeling Beoordelingsformulier Beoordeling dagboek Onderdeel Eisen en punten Opmerking Taal Geen spel- of typfouten (randvoorwaarde) Inhoud Onderwerp uit een aflevering De drie kenmerken zijn behandeld Je betrekt de afbeelding in je verhaal 15 (5 per kenmerk) 15 Vorm 1 of meerdere dagen in een dagboek beschreven Geschreven vanuit de ikvorm Het stukje geeft het gevoel dat je een persoonlijke ervaring leest woorden Verantwoording Links die je gebruikt hebt + de datum van gebruik Korte uitleg welke informatie je per link hebt gevonden Totaal 0 punten is een! Voorbeeld van de opdracht en beoordeling 5 mei 1945 Pagina 7

9 Vandaag was een geweldige dag. Ik heb nog nooit zoveel blije mensen op straat gezien. Na het zuiden is nu ook de rest van Nederland bevrijd. Het hoogtepunt was om de Canadese soldaten te zien. De Duitsers hadden Engelse muziek verboden, nu wordt het in de straten gesproken. Ik hoop dat ik nooit meer oorlog mee hoef te maken. april 1947 Ik was van plan om je niet meer te schrijven dagboek. Na de oorlog zou het niet meer nodig zijn om mijn zorgen een plek te geven op papier. Helaas is het nog steeds oorlog. Mijn broertje leeft hier in vrijheid maar ik moet naar Indië omdat ik dienstplichtig ben. Ze willen daar vrij en onafhankelijk zijn van ons. Net zoals wij vrij zijn van de Duitsers. De regering wil Indië alleen niet onafhankelijk maken omdat we er rijk van worden. En daar moet ik voor vechten? Ik wil dat helemaal niet ik heb tijdens de bezetting genoeg geleden. Ik heb een baan als monteur bij een garage. Ik wil auto s repareren en bijdragen aan een betere toekomst. Ik ben 22 en heb nog een heel leven voor mij. Waarom zou ik het wagen in een land waar ik nog nooit ben geweest? Ik wil een vrouw en kinderen. Dan kan ik voor mensen zorgen en hoef ik niemand kwaad te doen. Na het geweld dat ik tijdens de bezetting heb gezien. Nu ik weet waarom mijn Joodse buurman nooit is teruggekomen. Nu wil ik niet ook nog zelf moeten vechten. Ik ga het gewoon niet doen! Ik ga mijn dienstplicht weigeren. Gelukkig zijn er meer mensen die tegen de politionele acties in Indië zijn. In Amsterdam zijn mensen die je helpen onderduiken als je dienst weigert. Dat ga ik doen! 27 december 1949 Vandaag is het dan zover! Juliana heeft de soevereiniteit officieel overgedragen aan Indonesië. In november werd het papierwerk al ondertekend. Dat historische moment is te zien op de foto die ik hierbij heb geplakt. Ik had niet gedacht dat ik nu nog blijer zou zijn dan toen ik die foto zag. Vooral ben ik blij dat ik daar niet heen ben gegaan. Wie weet hoeveel verschrikkelijke dingen ik had moeten doen. Van mijn moeder hoorde ik twee keer dat een bekende haar zoon had verloren. Voor die jongens is het verdrietig, zij deden het ook omdat ze moesten. Ik weet niet of ik alsnog gevangenisstraf krijg voor mijn dienstweigering. Maar dat is tijdelijk, het verdriet van verloren familie blijft. Ik hoop dat ik je niet meer hoef te schrijven dagboek. Dat zou betekenen dat de oorlog nu echt voorbij is. Link: ( ) Op deze site staat informatie over de reactie van Nederland op de poging van Indonesië om onafhankelijk te worden. Hier heb ik gelezen dat ze soldaten sturen om Indië voor Nederland terug Pagina 8

10 te winnen. Link: ( ) Aflevering ver van huis uit de serie in de klas. Hier heb ik gehoord dat je in Amsterdam hulp kon vinden om je dienstplicht te ontwijken. Ook weet ik dat je gevangenisstraf kreeg als je gepakt werd. Link: te+_gte_+% %22%29&cql%5b%5d=%28date+_lte_+% %22%29&identifier=ddd%3A %3Ampeg21%3Aa0001&resultsidentifier=ddd%3A %3Ampeg21%3Aa0001 ( ) Krant: het vrije volk; sociaal-democratisch dagblad van 27 december 1949 Bericht over de tekening van de Indonesische onafhankelijkheid. Indonesië wordt nu door Nederland erkent als een eigen staat. Link: ( ) Afbeelding van Hatta en Maasveen die de soevereiniteitsovereenkomst ondertekenen. Beoordeling dagboek Onderdeel Punten per onderdeel Punten en opmerkingen Taal Geen spel- of typfouten (randvoorwaarde)? Inhoud Nederlands-Indië Onderwerp uit een aflevering De drie kenmerken zijn behandeld Je betrekt de afbeelding in je verhaal 15 (5 per kenmerk) Nederland wil gezag herstellen. 2 Weigering dienstplicht. 3 onafhankelijkheid 15 - Afbeelding van het ondertekenen van soevereiniteitsoverdracht. Pagina 9

11 Vorm 1 of meerdere dagen in een dagboek beschreven Geschreven vanuit de ikvorm Het stukje geeft het gevoel dat je een persoonlijke ervaring leest drie dagen waarop aan het dagboek is geschreven.? De persoon geeft zijn mening en wat hij voelt. Hij geeft aan waarom die dienstplicht weigert woorden woorden Verantwoording Links die je gebruikt hebt + de datum van gebruik Korte uitleg welke informatie je per link hebt gevonden -? -? Totaal 0 punten is een! 0/= Pagina

12 Terugblik Je hebt het volgende gedaan en geleerd: Je hebt aan de hand van verschillende bronnen je ingeleefd in een persoon vlak na de bevrijding van Nederland. Je hebt een beeld gegeven van het door jou gekozen onderwerp door je in te leven in een persoon vlak na de bevrijding van Nederland. Je hebt informatie die je op het internet hebt gevonden in je verhaal verwerkt. Je hebt een afbeelding gekozen die bij je verhaal past en er in je verhaal naar verwezen. Je hebt verantwoord waar je informatie vandaan hebt gehaald. Pagina 11

13 Docentenpagina Taal van de website: Nederlands Trefwoorden:, dagboek, inleven Opbrengst van dit arrangement: Een pagina uit een dagboek van iemand van na de bevrijding Extra benodigde materialen: pc's met internetaansluiting Webquestmaker: Marinus van der Struik Dit arrangement is goed te gebruiken bij: Methode: Feniks Hoofdstuk / Les: Overgang tussen de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog Dit arrangement gaat over Nederland na de bevrijding. Het is ontworpen om als overgang te dienen van de Tweede Wereldoorlog naar de Koude Oorlog. In Feniks gaat de focus na de Tweede Wereldoorlog naar een breder internationaler perspectief. Daarom is het wel raadzaam om een les te wijden aan de impact van de bevrijding op Nederland voor de leerlingen aan de slag gaan met deze webquest. In dit arrangement gaan de leerlingen aan de slag met een van de aspecten van het leven na de bevrijding. Ze kiezen een van die onderwerpen aan de hand van de NTR-serie 'na de bevrijding in de klas'. In elke aflevering wordt iets anders behandeld. Nadat ze de aflevering hebben gekeken die zij hebben gekozen kijken ze bij de andere internetbronnen naar aanvullende informatie. met behulp van die informatie schrijven ze een pagina in het dagboek van een fictief persoon. Het arrangement is bestemd voor havo De opdracht is het best uit te voeren in een computerlokaal of met laptops. uitgaande van lessen van 50 minuten moet er 2 of 3 lessen gerekend worden. De docent heeft voornamellijk een begeleidende rol. De opdracht geeft de leerlingen kaders waarbinnen ze zelf een product kunnen maken. Als docent is je taak voornamelijk om dit goed te sturen. Pagina 12

14 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur Marinus van der Struik Laatst gewijzigd 13 January 2016 om 12:12 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau HAVO 3; Leerinhoud en doelen De tijd van de wereldoorlogen ( ); Geschiedenis; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Bronnen Bron Afleveringen: in de klas Site met links naar informatie Informatie over verschill...erwerpen na de bevrijding Krantenarchief Type Link Link Link Link Pagina 13