Natuurlijk Grenswater

Transcriptie

1 Projectconcept voor een project in het kader van het programma INTERREG IV A Deutschland-Nederland Projectconcept aangepast op: Projectnaam (max. 20 tekens) Natuurlijk Grenswater Projectaanduiding (uitvoerige projecttitel) Project voor de kwalitatieve aanpassing en verbetering van natuurlijke grenswateren in het stroomgebied van de Maas en zijrivieren en beken Lead Partner (Naam Organisatie, Contactpersoon, Contactgegevens) Drs. Johan Janssen Waterschap Aa en Maas Pettelaarpark 70 NL-5216 PP s Hertogenbosch Mobiel: 0(031) Tel.: 0(031) E: jjanssen@aaenmaas.nl Overige Projectpartners (Naam Organisaties, Contactpersonen) Partner Waterschap Rivierenland Waterschap Peel en Maasvallei Niersverband Schwalmverband Contactpersoon Ir. Ton van der Putten, Ir. Jacques Peerboom, Dipl.-Ing. Bert Lanphen, Dipl.-Ing. Thomas Schulz. Geplande begindatum Geplande looptijd (in maanden) Project zal waarschijnlijk uitgevoerd worden in: Eems Dollard Regio EUREGIO Euregio Rijn-Waal euregio rijn-maas-noord 1

2 Onder welke prioriteit valt het project? (S.v.p. slechts één prioriteit kiezen.) 1: Economie, Technologie en Innovatie 2: Infrastructuur en milieu 3: Integratie en maatschappij Aanleiding en innovatief karakter (Hoe is de uitgangssituatie? Waarom is dit project noodzakelijk? Welke veranderingen resp. innovaties staan te verwachten?) Aanleiding: Aanleiding is een structurele bijdrage te leveren voor de kwalitatieve aanpassing en verbetering van natuurlijke grenswateren in het stroomgebied van de Maas, zijrivieren en beken door grensoverschrijdende samenwerking voor duurzaam water- en milieubeheer. Voor deze bijdrage is het van belang te komen tot een grensoverschrijdende uitvoering van maatregelen. De grensoverschrijdend afgestemde maatregelen zorgen voor de verbetering van de waterkwaliteit en het leefgebied van de rivieren voor planten en dieren en herstellen de oorspronkelijke migratiemogelijkheden voor migrerende vissoorten. Het internationale masterplan voor de Maas voorziet in de ecologische verbetering van de Maas en zijn zijrivieren en voor migrerende vissen (en in het laagland met name de paling). Uitgangssituatie: In de Maas zelf is migratie vanaf de monding in de Noordzee tot in het projectgebied mogelijk. In een aantal zijrivieren is vismigratie niet ongehinderd mogelijk. Hier dient de mogelijkheden voor een ongehinderde migratie van water gebonden soorten te worden gerealiseerd. Daarnaast wordt vooral de kwaliteit van de rivieren als leefgebied verbeterd. Noodzaak: Een gezamenlijke aanpak aan weerskanten van de grens is noodzakelijk om door een gemeenschappelijke uitvoering voldoende effectief en efficiënte maatregelen te treffen om de noodzakelijke kwaliteitsverbetering en de versterking van het ecologisch potentieel van de Maas en haar stroomgebied te realiseren. Veranderingen/innovaties: De genoemde partners realiseren daadwerkelijk en gemeenschappelijk in dit project de doelstellingen door een grensoverschrijdende en gezamenlijke aanpak. Naast de voor de uitvoering van de maatregelen betrokken waterschappen zullen ook andere stakeholders en aangrenzende grondgebruikers direct bij de uitvoering worden betrokken. Daartoe tellen de landbouw, de visserij en overige terreinbeheerders. In het kader van de (milieu-educatie, communicatie en voorlichting zullen onderwijsinstellingen en de locale bevolking bij het project worden betrokken. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij vernieuwende voorlichtingsvormen. 2

3 Beschrijving van de geplande projectactiviteiten (Activiteitenplan / milestones) In het stroomgebied van de Maas zullen in de in het laagland gelegen zijrivieren en beken de volgende maatregelen worden uitgevoerd. - Verbeteren waterkwaliteit d.m.v. terugdringen emissies vanuit de landbouw door toepassing van precisie technieken in de landbouw (NL). - Verbeteren waterkwaliteit d.m.v. terugdringen emissies vanuit de landbouw door toepassing van bufferstroken (NL). - Nuttig hergebruik van slootmaaisel als leverancier voor organische stof voor bodemverbetering (NL). - Grensoverschrijdend pilootproject voor een meer op de rivierecologie afgestemd onderhoud watergangen (NL/D). - Opheffen van vismigratie blokkades door verwijderen van niet passeerbare stuw en/of de aanleg van een vistrap en beekherstel (NL/D). - Verbeteren leefgebied van planten en dieren (en van de paling en andere migrerende vissoorten) door de betere aansluiting van de zijrivieren met de hoofdrivier door de ecologische verbetering van de mondingen en door aanpassingen in beheer en onderhoud van de watergangen (NL/D). - Beoordeling verbetering van leefomstandigheden van waterleven door middel van een geautomatiseerd meetsysteem van waterpeilen op de grens (Swalm en Niers, NL/D). - Ontwikkelen van stapsteen benadering van ecologisch waardevolle gebieden (Laarer Bach, D). - Het vasthouden en benutten van gebiedseigen water en het creëren van maatregelen voor de betere waterberging (NL/D). - Inzet communicatie instrumenten met de doelgroepen, locale bevolking, terreinbeheerders, visserij, landbouw, onderwijs (NL/D). - Gemeenschappelijke implementatie van het watermodel IBRAHYM in de Niers (NL/D). Doelstellingen en grensoverschrijdend karakter resp. meerwaarde (Welke doelen worden met het project nagestreefd? Wat is de meerwaarde in het kader van de grensoverschrijdende samenwerking? bijv. dt.-nl. samenwerkingsverbanden, Netwerken, opvulling van een lacune; Harmonisatie, afspraken; etc.) Het doel is door de uitvoering van de geplande maatregelen een structurele bijdrage te leveren aan de kwaliteit en de verbetering van natuurlijke grenswateren in het stroomgebied van de Maas, zijrivieren en beken door grensoverschrijdend duurzaam water-, milieu-, en natuurbeheer met de volgende subdoelen: vergroten van de veerkracht van het waterkwantiteit systeem, zodat droogte en wateroverlast beter kunnen worden opgevangen. verbeteren van de waterkwaliteit door het verminderen van verontreinigingen in het oppervlaktewater en in het grondwater. realiseren van de verbeterde doorgang en leefomstandigheden voor aan rivieren gebonden soorten (en migrerende vissoorten van laaglandbeken zoals de paling in het bijzonder). bevorderen van biodiversiteit en natuurlijke ontwikkeling. grensoverschrijdende kennisontwikkeling en -uitwisseling tussen waterbeheerders, terreinbeheerders en landbouw. Nederlands -Duitse afstemming waterbeheer door het vormen van grensoverschrijdend netwerken van waterbeheerders en gemeenschappelijke meetsystemen. efficiëntie in het waterbeheer door harmonisatie en afstemming in de planvorming. geven van voorlichting aan de verschillende betrokken doelgroepen. 3

4 Duurzaam karakter (Hoe wordt het subsidiedoel met het project bereikt? Hoe kan het subsidiedoel ook na afloop van de looptijd voortgezet worden?) Met het subsidiedoel wordt de ecologische situatie van verschillende zijrivieren van de Maas en daarmee de Maas zelf duurzaam verbeterd. Vooral door de verwijdering van niet passeerbare stuwen en de opheffing van overige blokkades worden de wateren blijvend passeerbaar voor planten en dieren (en migrerende vissen). Ook overige structuurverbeterende en waterkwaliteitsverbeterende maatregelen zijn van blijvend karakter. Door de samenwerking binnen het project (stuurgroep, projectgroep en klankbordgroep) vormen de handelende personen en organisaties een duurzaam netwerk. De gerealiseerde aanpassingen komen of blijven in eigendom en verantwoording van partners als bevoegde waterschappen in Duitsland en Nederland. Daarmee is ook blijvend gebruik (duurzaamheid) in de toekomst gewaarborgd. De communicatie en de voorlichting zijn direct gericht op de duurzame werking en omgang met water in natuurlijke wateren, de daarbij behorende planten en dieren en de betekenis en het gebruik van (drink)water door de mens. Informatie en publiciteit (Welke maatregelen zijn in het kader van PR en publiciteit voor het project gepland?) Door middel van het opstellen van een communicatiematrix zal de communicatie en voorlichting aan het begin worden gestructureerd. Doelgroepen afhankelijk zullen daarbij de verschillende communicatie instrumenten gefaseerd worden ingezet. De volgende instrumenten zullen worden ingezet: - projectgebonden website met links naar projectpartners en stakeholders en de presentatie van factsheets - elektronische nieuwsbrief - folders - demonstratiebijeenkomsten - transportabele projecttentoonstelling - (e-)learning in samenwerking met onderwijsinstellingen - regelmatige persberichten en enkele persbijeenkomsten - midterm en afsluitende manifestatie - samenwerking met aanwezige onderwijsinstellingen Geraamde subsidiabele kosten Personeelskosten ,00 Externe kosten Materiële kosten ,00 overige kosten ,00 (-) inkomsten 0,00 Totaal ,00 Geplande financiering EU (EFRO) Rijn-Waal/rmn ,00 50,00% Provincie Brabant (NL) Provincie Gelderland (NL) Provincie Limburg (NL) Nationale Co-Financiering NL Nationale Co-Financiering DE (NRW) , ,00 1 4

5 Waterschap Aa en Maas Waterschap Peel en Maasvallei Waterschap Rivierenland Niersverband Schwalmverband , ,00 Regionale Co-Financiering ( projectpartners) ,00 20,00% Totaal ,00 100,00% Geef s.v.p de financier aan, waar de nationale Co- Financiering DE en NL aangevraagd is of aangevraagd zal worden. De provincies Brabant, Gelderland en Limburg en het MUNLV in Düsseldorf zijn vanaf het begin betrokken bij de realisatie van dit project en hebben de samenwerking ondersteund en sterk bevorderd. Opmerkingen van het programmamanagement 5