Training. Voeding en gezond gedrag

Transcriptie

1 Training Voeding en gezond gedrag

2 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v Auteur(s):Alice ten Brinke Inhoudelijke redactie: Napona Smid Titel: Voeding en gezond gedrag ISBN: Edu Actief b.v.2015 Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht ( Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in compilatiewerken op grond van artikel 16 Auteurswet kan men zich wenden tot de Stichting PRO ( De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Door het gebruik van deze uitgave verklaart u kennis te hebben genomen van en akkoord te gaan met de specifieke productvoorwaarden en algemene voorwaarden van Edu Actief, te vinden op

3 Inhoudsopgave Over deze training 5 Oriëntatie 7 Demonstraties 9 Gezondheid 12 Inleiding 12 Gezonde voeding 16 Inleiding 16 BMI en overgewicht 22 Inleiding 22 Voedseladditieven, voedselallergie, diëten en voedingsvoorschriften 25 Inleiding 25 Voedselhygiëne en voedselveiligheid 31 Inleiding 31 Een gezond dagmenu samenstellen en bereiden 37 Inleiding 37 Gezond eten en koken met kinderen 41 Inleiding 41 Gezondheidsvoorlichting 47 Inleiding 47 Reflecteren 51 Theoriebron Gezondheid 53 Inleiding 53 Theoriebron Gezonde voeding 56 Inleiding 56 Theoriebron BMI en overgewicht 59 Inleiding 59 Theoriebron Voedseladditieven, voedselallergie, diëten en voedingsvoorschriften 62 Inleiding 62 Theoriebron Voedselhygiëne en voedselveiligheid 64 Inleiding 64 Theoriebron Een gezond dagmenu samenstellen en bereiden 66 Inleiding 66 Theoriebron Gezond eten en koken met kinderen 69 Inleiding 69 3

4 4 Theoriebron Gezondheidsvoorlichting 72 Inleiding 72

5 Over deze training Over deze training In deze training leren studenten hoe zij gezonde eet- en drinkgewoonten bij kinderen kunnen bevorderen en welke hygiënemaatregelen noodzakelijk zijn bij de bereiding en toediening van voedsel. Ook wordt aandacht besteed aan het geven van gezondheidsvoorlichting aan kinderen en ouders. Gezond eetgedrag: jong geleerd is oud gedaan. Leerdoelen Je kunt aangeven wat het begrip gezondheid inhoudt en welke factoren de gezondheid beïnvloeden. Je kunt aangeven wat onder gezonde voeding wordt verstaan en weet de functie van verschillende voedingsstoffen. Je bent in staat een gezond dagmenu voor kinderen samen te stellen. Je kunt aangeven hoe je gezond eet- en drinkgedrag bij kinderen van verschillende leeftijden kunt bevorderen. Je bent in staat gezonde gerechten samen met kinderen te bereiden. Je kunt aangeven wat gezondheidsvoorlichting inhoudt en bent in staat voor verschillende doelgroepen voorlichtingsactiviteiten op het gebied van gezondheid te bedenken, te plannen en uit te voeren. Beoordeling Beoordelingsformulier < Je wordt op verschillende punten beoordeeld. Deze punten kun je in het beoordelingsformulier terugvinden. De volgende punten zijn belangrijk bij de beoordeling. Je doet actief mee aan de lessen. Je voldoet aan de voorwaarden bij de oefeningen en bij de demonstratie: correcte kleding, goede persoonlijke verzorging, geen sieraden. De opdrachten zijn netjes uitgewerkt. Tijden de voorbereiding van de demonstratie zijn alle processtappen afgerond. De activiteiten zijn afgestemd op de doelgroep. Het thema gezondheid komt in de verschillende activiteiten duidelijk naar voren. Er is een duidelijke samenhang tussen de verschillende activiteiten. In de uitwerking van de verschillende activiteiten is duidelijk dat er voldoende theoretische kennis over gezondheid, gezonde voeding, de Schijf van Vijf en de ADH is. 5

6 Over deze training Planning Planning < Aan het einde van de training moet je een demonstratie uitvoeren. Plan deze demonstratie tijdig in. Lees eerst de demonstratie goed door en vul daarna het planningsformulier in. Neem ook de andere oefeningen van deze training op in je totale planning. Zo voorkom je dat je in tijdnood komt. 6

7 Oriëntatie Oriëntatie Oefening 1 Oorzaken en gevolgen van overgewicht Uit verschillende onderzoeken blijkt dat in Nederland het aantal kinderen (2-18 jaar) met een levensbedreigende vorm van overgewicht (morbide obesitas) in 30 jaar tijd flink is gestegen. a. Bedenk twee oorzaken die ertoe geleid kunnen hebben dat kinderen steeds vaker te dik zijn: b. De Nederlandse overheid wil met behulp van verschillende campagnes het aantal kinderen met overgewicht laten dalen. Bedenk twee redenen waarom de overheid dit doet: Oefening 2 Gezonde voeding Broodtrommel 1 Broodtrommel 2 Hiervoor zie je twee afbeeldingen van een gevulde broodtrommel. Geef bij beide broodtrommels aan wat gezonde producten zijn en wat minder gezonde producten zijn. Broodtrommel 1 gezonde producten: ongezonde producten: 7

8 Oriëntatie Broodtrommel 2 gezonde producten: ongezonde producten: Oefening 3 Sporten en Gezonde voeding Gezonde vierdaagse DORDRECHT - De Avondvierdaagse is elk jaar een feest voor wandelliefhebbers en snoepkonten. Van dinsdag 7 tot en met 10 juni is het weer zo ver. En je kan het dit jaar zo gezond maken als je zelf wilt! Wandelsportvereniging Willen Is Kunnen organiseert de Avondvierdaagse voor de 65e keer. Vanaf uur verzamelen de groepen zich op het Sportcomplex Reeweg aan de Halmaheiraplein 37. Van dinsdag tot en met donderdag 9 juni is de start van de tien kilometer om uur en die van de vijf kilometer om uur, vrijdag is de start om uur. De GGD Zuid-Holland Zuid wil het gezonde karakter van de Avondvierdaagse benadrukken en deelt dinsdag bij de start fruit aan de kinderen uit. Ook zijn er speciale snoepkettingen te koop, onder de naam Yuno. Dit snoep bevat alleen honderd procent natuurlijke ingrediënten. Het is gemaakt van fruit, bevat geen kunstmatige geur-, kleur-, smaakstoffen en geraffineerde suikers en is gluten- en gelatinevrij. De snoepkettingen zijn te koop bij Plus t Lam aan de Dubbelsteynlaan West 86, Plus Bieshof aan het Van Eesterenplein 23, Plus Boerman aan de Hoekenessestraat 64 en Plus Doesburg aan het Vogelplein 12. Bron: De stem van Dordt, 3 juli Lees het voorgaande krantenartikel zorgvuldig door. a. Wat vind jij van dit initiatief van de wandelsportvereniging Willen is kunnen? b. Wat spreekt je wel aan en wat spreekt je minder aan? 8

9 Demonstraties Demonstraties Oefening 1 Demonstratie 1: Themaweek gezonde voeding Plan voor jezelf een datum waarop je de demonstratie gaat uitvoeren. Vul deze datum in op het planningsformulier. Binnen de kinderopvang of op de basisschool waar jij werkt, is binnenkort een themaweek over gezonde voeding. Aan jou de taak om voor jouw klas of groep een activiteitenplan op te stellen en uit te werken. Bereid een activiteitenweek voor binnen een basisschool of kinderopvang rondom het thema gezonde voeding. Bijzonderheden: Je bereidt de activiteitenweek voor, gericht op de doelgroep 0-4 jaar óf 4-8 jaar óf 8-13 jaar. Kies een thema dat te maken heeft met gezonde voeding. Zorg dat dit thema aansprekend is voor de doelgroep en dat dit thema in de verschillende activiteiten duidelijk naar voren komt. In de activiteitenweek eten de kinderen alle dagen tussen de middag op school/kinderopvang/bso. Het is de bedoeling dat er iedere middag een gezonde lunch wordt aangeboden aan de kinderen. Bedenk dus vijf gezonde lunches, waarbij je zorgt voor voldoende variatie op de verschillende dagen. Het is de bedoeling dat de lunch twee keer samen met de kinderen wordt voorbereid (kookactiviteit). Daarnaast wordt er gedurende de activiteitenweek dagelijks één andere creatieve of leeractiviteit aangeboden aan de kinderen die te maken heeft met het thema gezonde voeding (dus geen kookactiviteit). Processtappen Maak een keuze voor welke leeftijdscategorie jij een themaweek wilt voorbereiden. Kies een thema dat te maken heeft met gezonde voeding. Maak een planning. Maak een opzet voor de vijf gezonde lunches, op basis van de Schijf van Vijf, die je gaat uitwerken met behulp van de ADH-tabel voor de betreffende leeftijdsgroep. Kies welke twee lunches je als kookactiviteit wilt gaan aanbieden en werk deze uit. Maak een opzet voor de vijf creatieve en/of leeractiviteiten die je wilt gaan aanbieden. Zorg voor variatie binnen deze activiteiten. 9

10 Demonstraties Werk de gekozen creatieve speel-/leeractiviteiten uit met behulp van een activiteitenplan en maak een voorbeelduitwerking. Je presenteert je volledige plan met uitwerkingen aan je docent met een korte mondelinge motivering van het gekozen onderwerp en de gekozen activiteiten. Aanvullende opdracht voor PW4: Zoek uit wat het gemeentelijk beleid is met betrekking tot het stimuleren van gezondheid en gezonde voeding van kinderen/jongeren. Onderzoek of er subsidies en/of projectmateriaal beschikbaar zijn vanuit de gemeente/overheid voor projecten met betrekking tot gezondheid en voeding. Maak bij de invulling van het thema gebruik van deze subsidie en/of projectmateriaal. Laat elke processtap goedkeuren door je docent, voordat je begint aan de volgende processtap. Eisen aan de demonstratie De punten waarop de demonstratie wordt beoordeeld kun je lezen in het beoordelingsformulier van deze training. Specifieke eisen bij deze demonstratie: Voor iedere activiteit werk je een activiteitenplan geheel uit. Voor iedere lunch is er een receptenoverzicht en een volledige boodschappenlijst. Voor de twee kookactiviteiten werk je daarnaast een activiteitenplan geheel uit. Geef hierbij duidelijk aan welke eisen met betrekking tot veiligheid en hygiëne tijdens de kookactiviteiten belangrijk zijn. De creatieve/leeractiviteiten zijn uitgewerkt volgens het activiteitenplan inclusief een voorbeeld-uitwerking. Maak een weekoverzicht waarop je aangeeft welke activiteiten op welke dag(del)en zullen plaatsvinden. Aanvullende eisen niveau 4: Geef schriftelijk aan bij welk(e) subsidiemogelijkheid/project dit thema aansluit en waarom je hiervoor gekozen hebt. Geef in het activiteitenplan duidelijk aan welke activiteiten aansluiten bij subsidiemogelijkheden en/of waar gebruikgemaakt wordt van projectmaterialen. Oefening 2 Demonstratie 2: Gezondheidsvoorlichting voor ouders De ouders van de school/kinderopvang worden tijdens de themaweek uitgenodigd voor een informatieavond over gezonde voeding. Deze avond wordt het volgende programma aangeboden: informatief gedeelte (met behulp van PowerPoint of ander audiovisueel middel) (15 minuten) interactief gedeelte waarbij ouders met behulp van een opdracht onderling discussiëren over gezonde voeding (kan een spel, casussen, stellingen enzovoort zijn) (30 minuten). Aan het eind van de avond krijgen ouders een folder mee met informatie over het onderwerp. Het informatieve gedeelte wordt gepresenteerd voor de klas en/of docent, de andere onderdelen worden schriftelijk uitgewerkt. Plan als groepje een datum waarop je de demonstratie presenteert en overleg dit met je docent. Vul deze datum in op het planningsformulier. 10