Training. Presenteren en instrueren

Transcriptie

1 Training Presenteren en instrueren

2 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v Auteur: Erica Huppelschoten Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel: Presenteren en instrueren ISBN: Edu Actief b.v Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht ( Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in compilatiewerken op grond van artikel 16 Auteurswet kan men zich wenden tot de Stichting PRO ( De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Door het gebruik van deze uitgave verklaart u kennis te hebben genomen van en akkoord te gaan met de specifieke productvoorwaarden en algemene voorwaarden van Edu Actief, te vinden op

3 Inhoudsopgave Over deze training 4 Oriëntatie 8 Presenteren en instrueren 9 Evalueren en feedback geven 17 Een presentatie voorbereiden 22 Presentatievaardigheden 28 Een instructie voorbereiden 35 Een instructie geven 39 Theoriebron Presenteren 44 Theoriebron Instrueren 47 Theoriebron Evalueren en feedback geven 49 3

4 Over deze training Over deze training Inleiding In deze training oefen je met enthousiast en duidelijk presenteren en instrueren. Ook leer je wat het verschil is tussen presenteren en instrueren. Je oefent met het voorbereiden, geven en evalueren van een instructie en presentatie. Ook train je je houding en lichaamstaal voor de groep. Je oefent in deze training met presenteren en instrueren. Leerdoelen Je hebt kennis van het instrueren en presenteren. Je kunt de gegeven instructie en presentatie evalueren. Je kunt een presentatie voorbereiden. Je kunt een doelgerichte presentatie uitvoeren passend bij de situatie. Je kunt een doelgerichte instructie voorbereiden. Je kunt een doelgerichte instructie geven passend bij de situatie. Je kunt een duidelijke presentatie geven. 4

5 Over deze training Beoordeling Beoordelingsformulier < Je wordt op verschillende punten beoordeeld. Deze punten kun je in het beoordelingsformulier terugvinden. De volgende punten zijn belangrijk bij de beoordeling: Je doet actief mee aan de lessen. Je voldoet aan de voorwaarden bij de oefeningen en bij de demonstratie: nette kleding, goede persoonlijke verzorging, geen sieraden. Je zorgt dat je presentatie of instructie een duidelijk doel, heldere structuur en begrijpelijke inhoud heeft. Je gebruikt passende hulpmiddelen bij je presentatie of instructie. Je vertelt enthousiast en zorgt voor een goede houding en lichaamstaal tijdens je presentatie of instructie. Planning Planningsformulier < Aan het einde van de training ga je twee demonstraties uitvoeren. Plan deze demonstraties op tijd in. Lees de demonstraties goed door en vul daarna het planningsformulier in. Neem ook de andere oefeningen van deze training op in je totale planning. Zo voorkom je dat je in tijdnood komt. Demonstratie 1: Instructie administratieve werkzaamheden (1) Werkmodel Instructie voorbereiden < Instructies geef je in werksituaties vaak aan collega's. Zij moeten dan iets leren wat jij al kunt. Met deze instructie laat je zien dat je een volledige instructie kunt geven. Je volgt daarbij de vaste structuur, instrueert duidelijk en enthousiast en vraagt aan het eind feedback aan je collega. Casus Je werkt als vrijwilligerscoördinator bij een stichting die taalachterstanden bestrijdt. Jij werft en traint vrijwilligers die een- of tweemaal per week bij een gezin langsgaan om voor te lezen aan jonge kinderen. De ouders kunnen dat zelf niet doen, omdat ze niet goed Nederlands spreken. Jij houdt elke week bij welke vrijwilliger langs is geweest bij welk gezin. In totaal zijn er twintig voorleesgezinnen en tien vrijwilligers. Je hebt het erg druk en daarom gaat een collega deze administratieve taak van je overnemen. Hij/zij houdt voortaan bij welke vrijwilliger waar is geweest. Voorbereiding Gebruik Excel of een vergelijkbaar programma. Maak een voorbeeld van de administratie. Bedenk zelf namen van vrijwilligers en voorleesgezinnen. Maak een lege versie van de administratie die je collega kan invullen om te oefenen. Ontwerp een instructie om je collega te leren om het Excelbestand in te vullen. Gebruik hiervoor het Werkmodel Instructie voorbereiden. De complete instructie mag maximaal 20 minuten duren. Zorg voor alle benodigde hulpmiddelen. Uitvoering Geef de instructie aan je collega. Doorloop alle fasen van de instructie. Vraag je collega om feedback op de instructie en jouw manier van instrueren. 5

6 Over deze training Processtappen Bedenk twintig achternamen voor de voorleesgezinnen en tien voor- en achternamen voor de vrijwilligers. Open Excel of een vergelijkbaar programma. Maak in Excel een overzicht van de huisbezoeken van vorige week. Je mag zelf bedenken hoe je dit wilt opschrijven in Excel. Elk gezin wordt per week twee keer bezocht. Maak een stappenplan voor het maken van het weekoverzicht. Werk de instructie verder uit. Gebruik daarvoor het werkmodel Instructie voorbereiden. Zorg dat je instructie maximaal 15 minuten duurt. Vraag een studiegenoot om jouw collega te spelen. Geef de volledige instructie en vraag daarna om feedback, terwijl je docent observeert. Producteisen De instructie duurt maximaal 15 minuten. Het leerdoel van de instructie is duidelijk. De instructie is opgebouwd volgens de structuur Uitleggen, Voordoen, Zelf doen, Nabespreken. Elk onderdeel is goed uitgewerkt. De inhoud van de instructie is duidelijk en afgestemd op het publiek. De instructeur motiveert de deelnemer. De instructeur vraagt feedback en reageert daar goed op. De instructeur vertelt doelgericht en enthousiast. De instructeur heeft een goede houding en lichaamstaal. Plan voor jezelf een datum waarop je deze demonstratie gaat uitvoeren. Vul deze datum in op je planningsformulier. Demonstratie 2: Een voorlichtingspresentatie geven (2) Werkmodel Presenteren < Veel presentaties zijn bedoeld om het publiek te informeren. Jij als spreker weet veel van het onderwerp, het publiek nog niet. Zij willen dan iets van jou leren. In deze demonstratie geef je samen een informerende presentatie die je evalueert met feedbackformulieren. Casus Als medewerker van Jeugdzorg ontvang je vragen van basisscholen wat zij moeten doen met leerlingen die gedragsproblemen hebben. De docenten willen deze kinderen graag goed begeleiden, maar weten er vaak weinig over. In overleg met je collega's besluiten jullie enkele voorlichtingspresentaties te geven op deze scholen. Per presentatie geef je uitleg over één gedragsprobleem met tips voor de docenten. Voorbereiding Ontwerp een presentatie van maximaal 15 minuten voor basisschooldocenten over een gedragsprobleem. Je geeft uitleg en tips voor in de klas. Ontwerp een feedbackformulier waarmee de docenten kunnen laten weten wat ze van de presentatie vonden. Uitvoering Geef de presentatie. Deel aan het eind de formulieren uit en laat het publiek deze invullen. Neem de feedbackformulieren door. Schrijf een verslag over wat goed ging bij het presenteren en wat beter kan. 6

7 Over deze training Processtappen Kies een gedragsprobleem als onderwerp van je presentatie, bijvoorbeeld ADHD, ADD, ODD of het syndroom van Asperger. Bereid een presentatie voor van maximaal 15 minuten. Gebruik het Werkmodel Presenteren. Ontwerp een feedbackformulier. Het feedbackformulier is maximaal één A4 en bevat drie tot zes vragen over de inhoud van de presentatie en drie tot zes vragen over de manier van presenteren Zoek minstens vijf studiegenoten als publiek. Geef jullie presentatie voor deze studiegenoten en jullie docent. Deel na de presentatie de feedbackformulieren uit aan je studiegenoten. Laat hen de formulieren invullen. Schrijf samen een evaluatieverslag van maximaal twee A4. Het verslag moet een samenvatting hebben van de antwoorden op de feedbackformulieren en twee tot vier verbeterpunten voor de presentatie. Producteisen De presentatie duurt maximaal 15 minuten. Het doel en de structuur van de presentatie zijn duidelijk. De inhoud van de presentatie is duidelijk en afgestemd op het publiek. De presentator gebruikt een of meer geschikte hulpmiddelen bij de presentatie. De presentator legt contact met het publiek. Het feedbackformulier is maximaal één A4 en heeft drie tot zes vragen over de inhoud van de presentatie en drie tot zes vragen over de manier van presenteren. De presentator maakt een duidelijk evaluatieverslag met de feedbackformulieren. Het evaluatieverslag is maximaal twee A4 en bevat een samenvatting van de antwoorden op de feedbackformulieren en twee tot vier verbeterpunten voor de presentatie. De presentator vertelt doelgericht en enthousiast. De presentator heeft een goede houding en lichaamstaal. Plan een datum waarop je deze demonstratie gaat uitvoeren. Vul deze datum in op je planningsformulier. 7

8 Oriëntatie Oriëntatie Oefening 1 Boodschappenlijstje 1. Op het bord staat het onderwerp van deze les geschreven. 2. Iedereen krijgt een kladblaadje. Zet bovenaan het woord dat op het bord staat, met een streep eronder. 3. Onder de streep schijf je een woord/feit dat bij het onderwerp hoort. 4. Je geeft je kladblaadje door naar links. 5. Op het kladblaadje dat je voor je hebt liggen schrijf je weer een woord/feit. 6. Daarna geef je het kladblaadje weer door naar links. 7. Dit gaat zo door tot je je eigen kladblaadje weer terug hebt, of de docent zegt dat jullie moeten stoppen. 8. Er mogen geen dubbele woorden of feiten op de kladblaadjes komen te staan; als je echt niks nieuws weet toe te voegen zet je een kruisje op het kladblaadje. Oefening 2 Ik denk dat ik dat moet leren, omdat... Maak de volgende zinnen af: Ik denk dat ik moet leren presenteren, omdat... Ik denk dat ik moet leren instrueren, omdat... Oefening 3 Een hand vol begrippen Bedenk twee vragen en/of stellingen met de volgende begrippen: Presenteren Lichaamstaal Enthousiast Structuur Contact leggen Uitleggen Zelf doen Feedback Instrueren Houding Doel Motiveren Publiek Voordoen Nabespreken Evalueren

9 Presenteren en instrueren Presenteren en instrueren Inleiding De ene presentatie is fantastisch, maar bij een andere val je in slaap. In het ene YouTube-filmpje wordt duidelijk verteld hoe je een smartphone kunt repareren, terwijl een ander filmpje het alleen maar ingewikkelder maakt. Kortom, er zijn veel manieren om een goede presentatie of instructie te geven, maar er zijn ook veel dingen die mis kunnen gaan. Met de volgende opdrachten leer je wat de kenmerken zijn van goede en duidelijke presentaties en instructies. Leerdoelen Je kunt: de mogelijke doelen van een presentatie benoemen de mogelijke structuren van een presentatie benoemen het doel en de structuur van een instructie benoemen uitleggen hoe je de onderdelen van een volledige instructie uitvoert uitleggen hoe je rekening kunt houden met je publiek verschillende hulpmiddelen voor een presentatie en instructie benoemen uitleggen hoe je je houding en lichaamstaal kunt gebruiken om duidelijk en enthousiast te presenteren en instrueren. Je leert hoe je een goede presentatie en instructie geeft. 9