Cursus. Ontwikkelingspsychologie

Transcriptie

1 Cursus Ontwikkelingspsychologie

2 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v Auteur: Martine Brouwer Inhoudelijke redactie: Jo-Anne Schaaf Titel: Ontwikkelingspsychologie voor MZ en VZ ISBN: Edu Actief b.v Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht ( Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in compilatiewerken op grond van artikel 16 Auteurswet kan men zich wenden tot de Stichting PRO ( De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Door het gebruik van deze uitgave verklaart u kennis te hebben genomen van en akkoord te gaan met de specifieke productvoorwaarden en algemene voorwaarden van Edu Actief, te vinden op

3 Inhoudsopgave Over deze cursus 4 Oriëntatie 7 Inleiding ontwikkelingspsychologie 8 Ontwikkeling van de baby en peuter 15 Ontwikkeling van kleuters en schoolkinderen 19 Ontwikkeling van de puber en adolescent 23 Ontwikkeling van de volwassene en oudere 26 Theoriebron Algemene ontwikkelingspsychologie 31 Theoriebron Leren 33 Theoriebron Onderzoekers in de ontwikkelingspsychologie 35 Theoriebron De basis van veiligheid in de opvoeding 39 Theoriebron Ontwikkeling van de baby (0 tot 18 maanden) 41 Theoriebron Ontwikkeling van de peuter (1,5 tot 4 jaar) 44 Theoriebron Ontwikkeling van de kleuter (4 tot 6 jaar) 47 Theoriebron Ontwikkeling van het schoolkind (6 tot 12 jaar) 50 Theoriebron Ontwikkeling van de puber (12 tot 16 jaar) 52 Theoriebron Ontwikkeling van de adolescent/jongvolwassene (16 tot 21 jaar) 54 Theoriebron Ontwikkeling van de volwassene (21 tot 65 jaar) 56 Theoriebron Ontwikkeling van de oudere (65 en ouder) 58 3

4 Over deze cursus Over deze cursus Inleiding Een mens ontwikkelt zich het hele leven door. Deze cursus gaat over deze ontwikkelingen. We beginnen met de ontwikkelingspsychologie algemeen. Daarna bespreken we de ontwikkelingen die baby s doormaken en eindigen we bij de ontwikkelingen bij hoogbejaarden. We kijken naar welke factoren invloed hebben op gedrag, en er is aandacht voor onderzoek naar de ontwikkelingsgebieden van de mens. Daarnaast bespreken we praktische tips over hoe je kunt omgaan met iemand in verschillende levensfasen. Een mens blijft zich zijn hele leven lang ontwikkelen. Leerdoelen Je kunt: benoemen welke factoren invloed hebben op gedrag de gehechtheidsrelaties volgens Bowlby beschrijven en het belang van een veilige hechting aangeven scheppende voorwaarden van ouders/verzorgers bij de ontwikkeling van een kind benoemen de ontwikkelingstaken van de baby, de peuter, de kleuter, het schoolkind, de puber, de adolescent, en de volwassene op de verschillende ontwikkelingsgebieden beschrijven de taken en levensvragen van de oudere op de verschillende ontwikkelingsgebieden beschrijven. Beoordeling Beoordelingsformulier < Aan het eind van de cursus wordt je parate kennis beoordeeld met een toets. Je praktische beheersing van de leerdoelen wordt getoetst met twee beroepsproducten. Deze worden op verschillende punten beoordeeld: op inhoud (producteisen) en op de uitvoering (processtappen). Andere belangrijke punten bij de beoordeling zijn: actieve deelname aan de lessen, nette uitwerking van de opdrachten in correct Nederlands. Je vindt ze bij elkaar in het beoordelingsformulier. 4

5 Over deze cursus Planning Planningsformulier < Een beroepsproduct maken kost tijd. Daarom moet je dit goed plannen. Lees eerst de opdracht van het beroepsproduct goed door en vul daarna het planningsformulier in. Neem ook de andere opdrachten van deze cursus op in je totale planning. Zo voorkom je dat je in tijdnood komt. Beroepsproduct: Concept voor activiteiten Aantal deelnemers: 4 Je maakt een beschrijving van vier activiteiten in concept, die de ontwikkeling stimuleert van pubers die zonder ouders naar Nederland gevlucht zijn. Plan een datum waarop je dit beroepsproduct inlevert. Vul deze datum in op je planningsformulier. Casus In het Doggershoek, een oude jeugdgevangenis in Den Helder, wonen jongeren die zonder hun ouders hun thuisland ontvlucht zijn. Ze worden hier opgevangen en voorbereid op deelname aan de maatschappij. De jongeren gaan eerst naar een speciale school om de taal te leren, zodat ze daarna kunnen instromen in het reguliere onderwijs. Voor deze vluchtelingen ontwikkelen jullie bij elk van de ontwikkelingsgebieden een spel of activiteit om dat ontwikkelingsgebied te stimuleren. Daarnaast moeten deze opdrachten de jongeren laten wennen aan de Nederlandse cultuur. De activiteit beschrijven jullie in concept. Ontwikkelingsgebieden: lichamelijke en motorisch gebied cognitief gebied sociaal/emotioneel gebied seksueel gebied. Eisen aan de uitvoering Maak een planning en een taakverdeling. Ontwerp per ontwikkelingsgebied een activiteit/spel. Beschrijf de spellen/activiteiten in concept en bundel. Ontwerp een uitwerking van een spel/activiteit. Werk een spel/activiteit uit tot een uitvoerbare activiteit. Elke concept beslaat maximaal twee A4 tjes en heeft informatie over: voor welke doelgroep het is welk ontwikkelingsgebied je hiermee wilt stimuleren de kern van de activiteit op welke manier dit spel of deze activiteit bijdraagt aan de stimulatie van het ontwikkelingsgebied. Eén concept werk je helemaal uit tot een uitvoerbare activiteit, met duidelijke instructies en onderbouwing van de elementen. Als er materialen nodig zijn voor de activiteit, moeten deze aanwezig zijn. De concepten bundelen jullie in een boek met duidelijke vermelding van de auteurs. Laat elke processtap goedkeuren door je docent, voordat je begint aan de volgende processtap. 5

6 Over deze cursus Eisen aan het beroepsproduct Het beroepsproduct voldoet aan de volgende eisen: planning en taakverdeling per ontwikkelingsgebied een activiteit/spel ontworpen beschrijving van spellen/activiteiten in concept en gebundeld tot boek ontwerp uitwerking spel/activiteit uitwerking van spel/activiteit. Concept voor activiteit/spel Algemeen Het ziet er netjes en verzorgd uit. Concept Het is duidelijk voor welke doelgroep het spel/de activiteit bedoeld is. Voor elk ontwikkelingsgebied is er een spel/activiteit. Het is duidelijk op welke wijze dit spel of deze activiteit bijdraagt tot de stimulatie van het ontwikkelingsgebied. Uitwerking van activiteit/spel Een van de activiteiten is uitgewerkt tot een uitvoerbare activiteit. Deze heeft duidelijke instructies. Het benodigde materiaal is aanwezig. Beroepsproduct: Eindopdracht Werkmodel Eindopdracht < Bij het ouder worden doorloopt iedereen verschillende levensfasen en maken we een ontwikkeling door. In deze cursus gaat het over hoe de gemiddelde persoon zich ontwikkelt. In je werk ga je ook cliënten tegenkomen die zich niet volgens dit gemiddelde ontwikkelen. Je begeleiding stem je af op de cliënt, zijn situatie en ontwikkeling. Herkennen en oog hebben voor de verschillen en overeenkomsten in ontwikkeling is niet zo eenvoudig als het klinkt. In de eindopdracht loop je alle ontwikkelingsfasen samen nog een keer door. Maak Werkmodel Eindopdracht. 6