Lesopzet: Vooraf aan de les:

Transcriptie

1 Lesopzet: Toelichting voor docent op les: Voor deze les selecteert u 1 of 2 leerlingen uit de klas. U vraag hen mee te werken aan een geheime undercover activiteit en dit te filmen met een mobiele camera. Dit materiaal gebruikt u later in de les. Vooraf aan de les: In elke klas zijn subgroepjes. In de pauzes gaan de leerlingen al gauw in vaste groepjes staan of zitten. Als docent kunt u dit observeren. Het is niet voor elke leerling even makkelijk om aansluiting te vinden bij een groep. U selecteert 2 leerlingen (eventueel 1) uit verschillende subgroepjes, de mollen. Zij krijgen een geheime missie. De twee leerlingen moeten in een pauze aansluiting zoeken bij het groepje waar ze normaal nooit mee omgaan. Een populaire leerling gaat zitten bij een voor hem vreemd groepje, en andersom sluit een stille leerling aan bij een groep branieschoppers. De leerlingen moeten proberen een vriendschap te sluiten. Opnames van undercoveractiviteit: Er zijn 2 mogelijkheden: 1. U kunt de mollen een mobiele telefoon meegeven, en vragen of zij stiekem geluidsopnames maken. Ze kunnen de mobiele telefoon onopvallend bij zich dragen. Jammer is dan wel dat de expressie van de leerlingen niet in beeld wordt gebracht. 2. U kunt 2 andere leerlingen vragen van deze undercover-activiteit opnames te maken met een mobiele telefoon. Natuurlijk moet dit in het geheim gebeuren. De leerlingen met de camera moeten zich dus zo onopvallend mogelijk gedragen. Na afloop geven de leerlingen het materiaal aan de docent. U uploadt het materiaal op de computer Vanzelfsprekend mogen de leerlingen niets zeggen over hun geheime operatie.. Tip voor docent: Het is natuurlijk niet te voorspellen hoe de leerlingen zullen reageren op deze infiltrant. Door het experiment met 2 leerlingen uit te voeren vergroot u de kans dat er tenminste 1 groepje commentaar wordt geleverd op de actie van de mol. Mocht er in eerste instantie geen reactie zijn, dan kunt u vragen de opdracht nogmaals uit te voeren. De leerling zou zich wat meer met het gesprek kunnen bemoeien. U kunt het ook gewoon bij 1 poging laten. Tenslotte gaat het er uiteindelijk om dat er stiekem opnames worden gemaakt. Dat is ook waar uiteindelijk de discussie over gaat.

2 De Les: Wie is de Mol? 1. Introductie les 5 minuten Vraag de klas of iemand weet wat undercover journalistiek is? Vraag de klas of ze voorbeelden kennen van undercoverjournalistiek? (bijv. Alberto Stegeman, interview Joran van der Sloot en Patrick van der Eem) 2. Uitleg undercoverjournalistiek 10 minuten U legt kort de drie onderstaande begrippen uit: Schrijf de kernwoorden op het bord. infiltreren Een journalist kan infiltreren, oftewel vrienden worden met een groep. Geen echte vriendschap, maar hij doet alsof, om meer informatie te krijgen. Ook kan hij bijvoorbeeld ergens solliciteren en zo geheime informatie van een bedrijf achterhalen. andere identiteit Een journalist kan zichzelf ook een ander uiterlijk geven, waardoor hij onherkenbaar is. Een nepsnor, een pruik en een bril bijvoorbeeld. Hij kan zo dingen aan de weet komen, zonder dat mensen precies weten wie hij is. stiekem opnames maken Een journalist kan ook ergens binnenkomen en stiekem opnames maken. Hij gedraagt zich gewoon als een voorbijganger, maar heeft een camera bij zich zonder dat iemand dat weet. U vraagt aan de klas de voor- en nadelen zijn van undercoverwerk te noemen? Zo nodig vult u de antwoorden van de klas aan met de volgende punten: Het voordeel van undercover is: In alle gevallen weten anderen niet dat je daar bent als journalist, maar denken dat je een vriend bent, of een collega. Daarom vertellen ze vaak meer dan ze zouden vertellen tegen een journalist. Juist omdat niemand het door heeft dat er een journalist is, is het vaak de enige mogelijkheid om fouten aan het licht te brengen. Het nadeel van undercover is:

3 Je liegt over je identiteit en je bedoelingen. Daarom kan je mensen kwetsen. 3. Undercover in Nederland 5 minuten U laat nu een filmpje zien over Undercoverjournalistiek. Inleiding filmpje: We gaan nu kijken naar een fragment van het SBS programma Undercover in Nederland. In dit programma bezoekt journalist Alberto Stegeman stiekem een zwaar bewaakte legerkazerne. Normaal is het streng verboden om daar als burger te komen. Het lukt Alberto echter om met zijn verborgen camera binnen te komen en in een legervoertuig weer naar buiten te rijden. Hiermee toont hij aan dat de kazerne helemaal niet zo zwaar bewaakt is. Start filmpje: Wanneer deze link niet werkt kunt u de trailer zelf opzoeken via google-search. Zoekterm: Undercover in Nederland defensie Tip voor docent: Laat slechts een gedeelte van het fragment zien. 4. Leerlingen beantwoorden vragen 10 minuten U deelt het leerlingen kopieerblad uit (bijlage 1). U vraagt de leerlingen de vragen te beantwoorden. De leerlingen hebben hier 10 minuten de tijd voor. 5. introductie home-videobeelden de mol 5 minuten U laat nu de geheime opnames zien van de mol. Inleiding filmpje: Als er een foto van je wordt genomen ga je automatisch lachen, je wilt er leuk op staan. Wanneer je niet weet dat je gefilmd wordt, laat je misschien een hele andere kant van jezelf zien. En dat is misschien een kant die je liever niet terugziet. Ik wil jullie het volgende filmpje laten zien..

4 Start filmpje: Fragment(en) van verborgen camera waarin de mol aansluiting probeert te krijgen met andere leerlingen. Rumoer in de klas 6. Klassengesprek 15 minuten U geeft een toelichting: Twee leerlingen uit deze klas hebben jullie stiekem gefilmd. Het is een opdracht speciaal voor deze les. Wat vinden jullie hiervan.. (eerste reacties van klas) U begint een klassengesprek waarbij u de emoties van de filmpjes terugkoppelt naar de antwoorden van het leerlingen kopieerblad. Gebruikt u daarbij de onderstaande vragen als leidraad. Jullie zijn stiekem gefilmd, vind je dat dit mag, of had de mol om toestemming moeten vragen? Iedereen kan nu zien hoe jullie reageren als er iemand onverwacht in jullie groep komt. Wat vind je daarvan? U vraagt een paar leerlingen wat ze hebben geantwoord op vraag 5 (heeft alleen een journalist het recht om undercover te gaan). Als leerlingen hebben geantwoord dat niet alleen journalisten, maar iedereen geheime opnames mag maken, waarom zijn ze dan nu boos? Vind je het goed dat de leerlingen aan dit filmpje hebben meegewerkt? Wat waren de antwoorden op vraag 4 van het vragenblad (zou je je collega s beschermen of wil je de waarheid boven tafel krijgen?)? Hadden de leerlingen liever gewild dat de opnames niet stiekem gemaakt waren? Hoe hadden ze gereageerd als de mol met een zichtbare camera op hen af was gekomen? Heeft iemand wel eens een filmpje van iemand anders op internet gezet? Waarom heb je dat gedaan? Wat waren de gevolgen? Zou je dat nog een keer doen?

5 Bijlage 1 Kopieerblad voor de leerlingen: Kopieerblad voor leerlingen: Wie is de Mol? 1. Alberto Stegeman lijkt een militair, maar is een journalist. Omdat hij zich anders voor doet, kan hij laten zien dat de bewaking van de legerbasis slecht is. Hoe vind je dat hij te werk gaat? Het Ministerie van Defensie, de baas van de kazerne, was niet blij met deze actie. Alberto had ook een brief aan de minister van Defensie kunnen schrijven over de slechte beveiliging. Wat denk je dat er dan was gebeurd?. 3. Uit het filmpje blijkt duidelijk dat in de kazerne fouten worden gemaakt. De mensen die de fouten maken wisten niet dat ze gefilmd werden. Toch worden hun fouten aan heel Nederland getoond. Wat vind je hiervan? 4. Alberto heeft hulp gehad van echte militairen om in de kazerne te komen. Deze militairen wisten dat er grote fouten werden gemaakt en wilden die naar buiten brengen. Zou jij hetzelfde hebben gehandeld of zou je je collega s willen beschermen? Alberto Stegeman is een journalist. Zou hij ook stiekem opnames mogen maken als hij groenteboer was? Of vind je dat alleen een journalist dit mag, en waarom vind je dat?....