VOLLEDIGE INSTRUCTIES LEESVAARDIGHEID

Transcriptie

1 VOLLEDIGE INSTRUCTIES LEESVAARDIGHEID Maak een mindmap of schema van een tekst ga je dan doen? Naar aanleiding van een titel, ondertitel, plaatjes en of de bron van de tekst ga je eerst individueel (en later in tweetallen/ groepjes of klassikaal) voorspellen waar de tekst over gaat. Als dit klaar is en je hebt voldoende met anderen uitgewisseld ga jij je eigen mindmap/ schema vergelijken met wat er in de echte tekst staat. Probeer te ontdekken waar je goed zat en waar je misschien iets verkeerd begrepen hebt! Door jezelf een aantal standaardvragen te stellen, ga je voorspellen waar de tekst over gaat. Van de antwoorden probeer je een mindmap/ schema te maken. De volgende vragen kun je stellen: 1. kan er in deze tekst voorkomen als ik kijk naar de titel/ ondertitel, de plaatjes/foto s en de bijschriften, de bron van de tekst? 2. Waar zal de tekst dan over gaan? (noteer 3 à 4 steekwoorden ) 3. Welke beweringen of stellingen kunnen er aan bod komen? 4. Welke voordelen en nadelen kunnen aan de orde komen? 5. voor mening(en) zal de schrijver hebben? 6.Welke argumenten zal hij gebruiken? 7. Welke conclusie zou de schrijver kunnen trekken? - bij elkaar - leeswijzer/ idioomlijst uit de methode - woordenboek - de docent ¾ van de totale les. De rest van de lestijd gebruikt je docent voor een klassikale bespreking van deze manier van werken en praten jullie over dat wat je ervan geleerd hebt. Uiteindelijk wordt er in de groepjes of klassikaal bekeken in hoeverre je in staat bent om voorspellend te lezen en hoe je dat kan leren door je zelf vóór het lezen van een tekst de juiste vragen te stellen. het volgende doen: lezen van een boekje of tekst voor je examen. APS Postbus AL Utrecht Tel. (030) Fax (030) Zwarte Woud SJ Utrecht APS, Utrecht, juli

2 Ga een verknipte tekst in volgorde plakken Je krijgt van je docent te horen of je alleen, in tweetallen of in groepjes gaat werken. Je docent deelt een aantal tekstfragmenten uit die in een envelop zitten. Elk fragment bevat precies één alinea van een tekst. Het is de bedoeling dat je de fragmenten in de juiste volgorde legt zodat de tekst een goed lopend geheel wordt. De titel en de bron van de tekst staan op het bord geschreven. Voorbeeld bij individueel werken: Je leest eerst alle fragmenten. Samen met de titel krijg je dan een aardig idee waar de tekst over gaat. Om de juiste volgorde te bepalen werkt het goed om je te concentreren op de eerste en de laatste regel van elke alinea. Deze moeten namelijk goed op elkaar aansluiten. Ook zaken als meningen, argumenten, voors en tegens, of voorbeelden gevolgd door commentaar van de schrijver, zijn van groot belang voor een tekst. Als laatste kun je misschien zelf bedenken waar je op moet letten bij de eerste en de laatste alinea! - Bij je medeleerlingen. - Woordenboek. - Je docent. Een lesuur. De antwoorden worden met elkaar vergeleken. Afhankelijk van de organisatie: eerst in tweetallen, later in groepen en uiteindelijk met de gehele klas. APS uitgave - Fout! Onbekende naam voor documenteigenschap. 2

3 Noteer de kernwoorden uit een tekst *Toelichting bij het zoeken naar kernwoorden: Stel je voor dat je de tekst als SMS of Tweet zou moeten versturen. Je hebt heel weinig beltegoed. Toch moet de hele inhoud door de ontvanger begrepen worden. Jullie opdracht is om de SMS of Tweet zo goedkoop mogelijk te houden. ga je dan doen? Jullie halen eerst voorkennis op naar aanleiding van (onder)titel, plaatjes en bron. Vervolgens maken jullie een voorspelling waarover de tekst zal gaan en noteren die op een apart blaadje, dat bij de docent wordt ingeleverd. Daarna worden per groepje kernwoorden uit de tekst gehaald (zie aparte instructie *) In groepjes van vier. Oriëntatie: Één leerling is toezichthouder en heeft als taak de voorkennis te inventariseren. Vervolgens maakt elke leerling een eigen voorspelling en noteert die op een blaadje, dat aan de voorzitter wordt gegeven. Deze leest de voorspellingen hardop voor aan de groep. Uiteindelijk moet de groep het eens worden over de voorspelling, die door de notulist aan de docent wordt gegeven. Kernwoorden zoeken *: nu bepaalt de groep gezamenlijk welke kernwoorden er straks aan de klas meegedeeld gaan worden door de woordvoerder van de groep - Bij elkaar. - Woordenlijst uit de methode/examenbundel. - Woordenboek. - De docent. 1 blokuur min 20 minuten. Deze laatste minuten zijn bedoeld voor de klassikale nabespreking, waarin voorspellingen en kernwoorden aan de orde komen. Het gaat dan om: Welke groep zat er het dichtste bij met de formulering van de voorspelling? Welk SMS-je bevat de kernwoorden die de tekst het best weergeven? Elke groep levert een bijdrage aan het bepalen van de kernwoorden die bij een tekst horen. We denken samen na over eigenschappen van kernwoorden en maken een lijst van woorden waarvan we denken dat die vaker terugkomen in examenteksten. het volgende doen: werken aan een volgende tekstopdracht enz. APS uitgave - Fout! Onbekende naam voor documenteigenschap. 3

4 Raad de betekenissen van onderstreepte woorden uit een tekst ga je dan doen? Jullie halen eerst voorkennis op naar aanleiding van (onder)titel, plaatjes en bron. Vervolgens maken jullie een voorspelling waarover de tekst zal gaan en noteren die in je map. Daarna worden per groepje de betekenissen van de onderstreepte woorden in de tekst geraden. In groepjes van vier. Individueel: Elk van jullie noteert eerst welke voorkennis je hebt of denkt te hebben over de tekst en je noteert die in je map. De groep probeert het eens te worden over de voorspelling Onderstreepte woorden vertalen in de context. Nu bepalen jullie als groep gezamenlijk welke vertalingen er straks aan de klas meegedeeld gaan worden door de woordvoerder van de groep en op grond van welke gegevens uit de context. Iedereen noteert de vertalingen + argumenten in eigen map. - Bij elkaar. 1 blokuur min 20 minuten. Deze laatste minuten zijn bedoeld voor de klassikale nabespreking, waarin voorspellingen en vertalingen aan de orde komen. Het gaat dan om: - kom je tot het voorspellen van een juiste vertaling? - - helpt daarbij? Elke groep levert een bijdrage aan het bepalen van de vertalingen. We denken samen na over de argumenten voor een bepaalde vertaling en maken een lijst van woorden waarvan we denken dat die vaker terugkomen in examenteksten. het volgende doen: Werken aan een volgende tekstopdracht. Examenwoordenlijst bijwerken. APS uitgave - Fout! Onbekende naam voor documenteigenschap. 4

5 Maak tussenkopjes bij een tekst!! Jullie kijken eerst naar de titel en de foto. Vervolgens maken jullie een voorspelling waarover de tekst zal gaan en noteren die in je map. Daarna gaan jullie per alinea een tussenkopje bedenken bij elke alinea van deze tekst Jullie werken in groepjes van 2 à 4. *Toelichting op de opdracht: Stel je voor dat je de tekst als kort bericht zou moeten publiceren op een website. De hele inhoud moet door de lezer begrepen kunnen worden. Jullie opdracht is om het bericht zo kort mogelijk te houden zonder de hoofdboodschap te verliezen. Nu bepaalt de groep gezamenlijk welk bericht er straks aan de klas voorgelezen gaat worden door de woordvoerder van de groep. - bij elkaar - woordenboek - de docent 1 blokuur min 20 minuten. Deze laatste minuten zijn bedoeld voor de klassikale nabespreking, waarin voorspellingen en websiteteksten aan de orde komen. Het gaat dan om: - Welke groep zat er het dichtste bij met de formulering van de voorspelling? - Welk bericht bevat de inhoud die het best de inhoud van de tekst weergeeft? Elke groep levert een bijdrage aan het bepalen van tussenkopjes die bij een tekst horen. We denken samen na over de eigenschappen van tussenkopjes en maken een lijst van woorden waarvan we denken dat die vaker terugkomen in examenteksten APS uitgave - Fout! Onbekende naam voor documenteigenschap. 5

6 DUOLEZEN: Een tekst lezen en samen leren begrijpen. Je krijgt een tekst, maar eerst nog zonder de vragen. Je leest de tekst met je buurman/buurvrouw samen, door om de beurt een alinea te lezen en te bespreken. Als tweede deel van de opdracht gaan jullie pas de vragen bij de tekst maken. Jullie werken in duo's, de een is A, de ander B. Leerling A begint een alinea voor te lezen aan leerling B en vertelt wat hij het belangrijkste in de alinea vindt. Leerling B reageert daarop en vult eventueel aan wat hij /zij ook belangrijk vond. Bij de alinea bedenkt leerling A ook een vraag die bij hem/haar opkomt en een opmerking. A en B praten daarover. Dan is leerling B aan de beurt voor de volgende alinea en herhaalt de stappen zoals hierboven. En zo gaan jullie door totdat jullie de tekst helemaal gelezen hebben. Jullie vatten samen de hoofdlijnen van de tekst in een paar zinnen samen en laten die aan de docent zien. Die geeft jullie dan de bijbehorende vragen. Jullie maken nu de vragen! ga je dan doen? het woordenboek je buurman/ -vrouw Afhankelijk van de lengte van de tekst 1 à 2 lesuren. Als jullie met je duo klaar zijn, mogen jullie de antwoorden nakijken. Noteer dingen waar jullie niet uitgekomen zijn en neem die mee naar de bespreking met je docent het volgende doen: - Met een volgende tekstopdracht aan de slag. - Aan je examenlogboek werken APS uitgave - Fout! Onbekende naam voor documenteigenschap. 6