Fuseren of gefuseerd worden:

Transcriptie

1 Magazine van VNO-NCW Noord Jaargang 12 nummer Fuseren of gefuseerd worden: Friesland nu echt aan de beurt met gemeentelijke herindeling Hoe beheers je je ICT- in het mkb? VNDU: Ondernemers zonder grenzen Eurlings kan geschiedenis schrijven Zorgcongres II: Care, Cure & Cash

2 Uw jaarrekening geeft de feiten. Maar hoe stelt u de nieuwe norm? Voortdurend streven naar beter. Daarom hebben wij KPMG Business Audit ontwikkeld. Een vernieuwde controle-aanpak waarmee onze accountants aan de hand van de jaarrekeninggegevens uw onderneming op zeven adviesgebieden kunnen analyseren. Om u helder advies te geven over bijvoorbeeld rendementsverbetering, risicobeheersing of proces-optimalisatie. Uw voordeel: u krijgt nieuwe inzichten en praktische aanbevelingen zonder extra kosten. KPMG Business Audit is de nieuwe norm in accountancy. Gebaseerd op de KPMG gedachte: echte antwoorden, betere beslissingen. Bent u daarin geïnteresseerd? Bel dan Rudi Kleinhuis (050) , Albert Beekhuizen of Mark van Opzeeland (058) voor meer informatie. Of maak meteen een afspraak.

3 Inhoud 4 Friesland nu echt aan de beurt met gemeentelijke herindeling Niet Mutsen! Met vrouwen verdient u méér dan zonder Hoe beheers je je ICT- in het mkb? VNDU: Ondernemers zonder grenzen Eurlings kan geschiedenis schrijven Wagenborg: Wereldwijd aan de Waddenzee A7-Ondernemersfederatie is onmisbaar geworden 24 Zorgcongres II: Care, Cure & Cash DoDo, een snelle hub naar het mkb Van gat in de markt tot dak boven het hoofd 32 De nieuwe Arbeidstijdenwet Briefopbestelling: uniek en ongeëvenaard concept VNO-NCW Friesland investeert in Friese jeugd Vaste Rubrieken Bedrijfsnieuws VNO-NCW Noord in actie Actualiteiten kort Personalia Column Welkom nieuwe leden Hoe is het een jaar later met Agenda VNO-NCW NoordNieuws juni 2007

4 Fuseren of In Friesland tobben we nu al decennia met schaalgrootte en bestuurlijke doelmatigheid. De politiek is op dit terrein in gebreke gebleven. Het publieke debat over bestuurlijke organisatie zit vast in een moeras.tenzij het nieuwe Friese provinciebestuur met een nieuw elan moed toont en de Friese gemeenten voor een voldongen feit stelt. VNO-NCW Noord dringt aan op daadkracht. Een nieuw college treedt aan. Traditioneel wegkijken en voor zich uit schuiven heeft een steeds hogere maatschappelijke en economische prijs. Een provinciebestuurder onwaardig. Strijd tegen bestuurlijke drukte Het terugdringen van de bestuurlijke drukte is een belangrijke ambitie bij de hervorming van het decentrale bestuur. Het verminderen van het aantal gemeenten levert daar een bijdrage aan. Na de schaalvergroting kan ook het grote aantal gemeentelijke samenwerkingsverbanden worden gesaneerd. Samenwerking tussen gemeenten bij uitvoerende taken kan nuttig zijn, maar als beleidstaken worden overgeheveld naar samenwerkingsverbanden doet dat afbreuk aan de publieke verantwoording en democratische controle. Dubbel werk en onnodige afstemming tussen bestuurslagen dient te worden voorkomen. Onderzoek moet uitwijzen of herschikking van taken nodig is; vervolgens moeten de taken van rijk, provincies en gemeenten duidelijk worden vastgelegd. Als dat gebeurd is kunnen de zogenaamde wgr-plus-regio s op termijn worden afgeschaft. Blijven steken in goede bedoelingen Waarom blijven hervormingen om de overheid slagvaardiger en efficiënter te P r o v i n c i e s t a a t n i e t a a n d e k a n t b i j s l e c h t b e l e i d maken vaak steken in goede bedoelingen? Ondanks alle retoriek wordt de regeldruk niet minder, blijft de overmatige nadruk op nieuw beleid dominant en wordt de uitvoering van beleid stiefmoederlijk behandeld. Tenminste vier redenen kunnen verklaren waarom de status quo in het overheidsbedrijf gehandhaafd blijft: het zicht op de overheid is beperkt. Eenvoudige basisgegevens over welke geldstromen en menskracht in de overheid omgaan, zijn niet voorhanden. Wie waarvoor verantwoordelijk is in de uitvoering, is vaak slecht geregeld. Ook bestaat onduidelijkheid over wat bij de markt hoort en wat bij de overheid. Er zijn geen prikkels om goede intenties om te zetten in daden. De overheid ontbeert een selectiemechanisme, waardoor de druk om overheidsdiensten en -producten te vernieuwen of kosten te drukken, ontbreekt. Het overheidsbedrijf laat zich niet een op een vergelijken met het bedrijfsleven. Het belang van de vormgeving en timing van hervormingsbeleid wordt onderschat. Te veel gebeurt te snel en te ondoordacht op te veel plaatsen tegelijk. Gemeenten vormen de bestuurslaag die het dichtst bij de burger staat. Er zullen de komende jaren meer rijks- en provinciale taken naar de gemeenten worden gedecentraliseerd. Maar dat stelt wel eisen aan de kwaliteit van de gemeenten. Gemeenten moeten in staat zijn een integrale afweging in eigen huis te maken. De kwetsbaarheid van het gemeentelijk apparaat dient te worden teruggedrongen en samenwerking dient vanuit toegevoegde waarde te worden ingezet in plaats van uit noodzaak. Het wonder Denemarken We moeten naar het buitenland om inspirerende aantoonbare voorbeelden te zien van hoe het ook kan. Fuseren of gefuseerd worden was het parool in Denemarken. Daar duurde de cruciale fase een half jaar. De Deense commissie, die 173 gemeenten en 9 provincies ophief, stond onder leiding van een directeur van een verzekeringsbedrijf. De Deense premier gaf persoonlijk politieke rugdekking. In de commissie die het wonder volbracht, waren met opzet geen politieke partijen vertegenwoordigd te veel gevestigde belangen. Ook de wetenschappers waren overgeslagen te VNO-NCW NoordNieuws juni 2007

5 gefuseerd worden Friesland nu echt aan de beurt met gemeentelijke herindeling weinig daadkracht. De sleutel tot het succes bleek achteraf het politieke doorzettingsvermogen op centraal niveau. Toen het gemeenten duidelijk was dat het écht zou doorgaan, ontstond er een spontane consolidatie. Gemeenten mochten niet kleiner dan tot inwoners zijn. Onder tijdsdruk moesten ze binnen een half jaar fusiepartners aangeven. Tot veler verbazing is de gemiddelde Deense gemeente nu inwoners. De gemeenten zijn groter dan verwacht en kleiner in aantal. Het aantal gemeenten is teruggebracht van 271 naar 98. Maatwerk in het middenbestuur Voormalig minister Remkes wil met zijn discussienotitie richting geven aan de discussie over de bestuurlijke organisatie van ons land. Onder middenbestuur verstaat Remkes de provincies, maar ook zogenaamde Wgr- en Wgr-plus-regio s. De minister streeft naar een helder integraal bestuur van maximaal drie lagen in ons land. Hij streeft verder naar minder bestuurlijke eenheden en minder bureaucratie. Op grond hiervan zijn drie criteria geformuleerd voor de hervorming van het middenbestuur: een helder bestuurlijke organisatie, met integraal, democratisch gelegitimeerd bestuur over een breed en dynamisch takenpakket. Uitgangspunt zijn de drie bestuurslagen die Nederland volgens de grondwet kent. Hulpstructuren moeten zich niet ontwikkelen tot extra bestuurslagen. Differentiatie in bestuurlijke inrichting en takenpakket moet mogelijk zijn. S a m e n w e r k i n g v a n u i t t o e g e v o e g d e w a a r d e i n p l a a t s v a n u i t n o o d z a a k Eisen aan openbaar bestuur zijn niet overal hetzelfde. Inzet is gericht op minder bestuurlijke eenheden, minder bestuurders en minder ambtenaren. VNO-NCW Noord ondersteunt de gekozen hoofdrichting: grotere besluitvaardigheid door minder bestuurlijke drukte; te bereiken door minder bestuurslagen en schaalvergroting. Een krachtige sturing van bovenaf is noodzakelijk voor een succesvolle herindeling. Het is een hardnekkig misverstand te verwachten dat noodzakelijke hervormingen van onderop wortel schieten. Friesland kent slechts 3 gemeenten met meer dan inwoners en 15 gemeenten met minder dan inwoners Grotere besluitvaardigheid In het bijzonder kleinere gemeenten schie- Actuele illustraties van een gemankeerde schaalgrootte Verrommeling Het offensief van Minister Cramer tegen de voortschrijdende verrommeling heeft ook een relatie met de schaalgrootte van gemeenten. De gemeente dient haar verantwoordelijkheid voor de ruimtelijke kwaliteit te kennen voor bestaande en nieuwe terreinen. Zorg voor actuele voorschriften in bestemmingsplannen. Schaalgrootte heeft zijn prijs. Casus Wymbritseradiel Typerend voor de dralende bestuurskracht is de gemeente Wymbritseradiel. Het college en de raad zijn uitgesproken tegen samenvoeging van de gemeente met Sneek, Nijefurd en Gaasterlân-Sleat. Een en ander verhoudt zich slecht tot de bijzondere opdracht van de nieuwe burgemeester van Gaasterlân Sleat om voor 2009 de bestuurlijke fusie in de Zuidwesthoek veilig te stellen. De argumentatie van Wymbritseradiel om tegen te stemmen is ronduit bedroevend. Wij rijke gemeente gaan toch zeker niet ons geld naar buurgemeenten brengen. Angst en gebrek aan visie regeren. Onderwijs, sociale zaken, ruimtelijke ordening en recreatie zijn kwalitatief en kwantitatief in genoemde gemeente onder de maat. Forse kritiek van VROM op Menaldumadeel en Ferwerderadiel Genoemde gemeentes zijn slordig in het handhaven van vergunningen. Toezicht op verleende bouwvergunningen is er nauwelijks, noch een structurele controle bij sloop- en gebruiksvergunningen. Bovendien pakt de gemeente niet goed door als er sprake is van een overtreding. Nijefurd overvraagd Een gebiedsontwikkeling te Workum, geïnitieerd door een groep ondernemers onder de naam komt moeizaam van de grond omdat het project te groot en complex is voor een relatief kleine gemeente als Nijefurd. VNO-NCW NoordNieuws juni 2007

6 ten tekort in bestuurskracht. Een debat over een nieuwe ronde van gemeentelijke herindeling mag niet uit de weg worden gegaan. Een krachtige sturing van bovenaf is noodzakelijk voor een succesvolle herindeling. Hulpconstructies dreigen soms te zwaar te worden ; een meer structurele ingreep is nodig die echt doet aan het uitgangspunt van democratische legitimatie. Bestuurlijke structuren moeten zich richten naar ruimtelijk-economische realiteiten. Een efficiënt bestuur vraagt meer dan alleen een goede structuur. Het vraagt ook een heldere verdeling van verantwoordelijkheden, waarbij slechts één bestuurslaag verantwoordelijk is voor een taak. Dat vereenvoudigt besluitvormingsprocessen en schept duidelijkheid voor burgers en bedrijven over welk bestuur verantwoordelijk is voor wat. Het bedrijfsleven wordt nu te vaak geconfronteerd met meerdere bestuurslagen die zich met dezelfde zaken bemoeien. Snel stoppen met op zijn elf en dertigst Met 31 gemeenten anno 2007 heeft Friesland een gemeentelijke schaalgrootte die niet alleen gedateerd aandoet, maar het H u l p s t r u c t u r e n m o e t e n z i c h n i e t o n t w i k k e l e n t o t e x t r a b e s t u u r s l a g e n ook is. Vele kleinere gemeenten zijn volstrekt niet berekend op de uitdagingen van deze nieuwe tijd. Vele gemeenten missen de professionaliteit, kwaliteit en kritische zelfreflectie om voortvarend en ambitieus te reageren en te ageren in het belang van haar bewoners en de aldaar gevestigde bedrijven. De democratische legitimatie wordt gebrekkig ingevuld door de veelvoud van gemeentelijke samenwerkingsverbanden. Het zou Friesland sieren deze discussie niet langer uit de weg te gaan en te opteren voor een minimale schaalgrootte van inwoners. Dit betekent onherroepelijk een gemeentelijke herindeling, die recht doet aan gegroeide samenwerkingrelaties en andere verbanden binnen de provincie. Niets is dodelijker dan een gebrek aan vernieuwingszin en aantoonbaar disfunctioneren als gevolg van een gemankeerde gemeentelijke organisatie. Impulsen van bewoners en ondernemers maar ook van rijksoverheid en Europa moeten hun vertaling krijgen in adequaat en snel reagerende lagere overheden. Hans Haerkens h.haerkens@vno-ncwnoord.nl VNO-NCW NoordNieuws juni 2007

7

8 Bedrijfsnieuws stand van zaken Vitalis Nederland BV uit Drachten is de winnaar geworden van de Verkiezing Friese Onderneming van het Jaar De andere twee genomineerden waren HZPC Holland BV uit Joure en Sonesto BV uit Drachten. Vitalis biedt sinds 1989 een uitgebreid assortiment comfort- en mobiliteitsverhogende producten, zoals scootmobielen, relax- en sta-op fauteuils, rollators, trapliften, bedden en matrassen. Het Friese softwarebedrijf Asset Control heeft een meerderheidsbelang verkocht aan de Amerikaanse investeringsmaatschappij Fidelity Ventures. Bij het bedrijf werken 85 mensen. Het hoofdkantoor van het softwarebedrijf blijft in Beetsterzwaag. Transcom Worldwide, één van Europa s grootste dienstverleners op het gebied van klantcontacten, vestigt zich in Emmen. Het callcenter start met 50 medewerkers maar wil snel groeien naar 300. Transcom heeft in Nederland op dit moment callcenters in Eindhoven en Groningen. In het jaar 2000 is in Groningen de operatie gestart, waar inmiddels zo n 600 mensen werken. Vanuit Emmen zullen klanten in heel Nederland worden bediend. Vrachtwagenfabrikant Scania heeft een nieuwe fabriek geopend in Meppel. In de fabriek komen 150 mensen te werken. Het gaat om een van de modernste lakstraten van Europa. Eind 2002 sloot de oude Scania-fabriek de deuren. De bouw van de nieuwe fabriek, die 45 miljoen euro heeft gekost, nam drie jaar in beslag. Water & Soil BV in Delfzijl gaat binnenkort baggerslib uit Venetië verwerken. Zo n ton vervuild slib uit het vermaarde Canal Grande van Venetië zal naar speciaal aangelegde lagunes op het Delfzijlster industrieterrein worden vervoerd. Dat gebeurt per zeeschip met ladingen van 7000 ton per keer. Greenship in Groningen, ontwikkelaar van apparatuur voor het reinigen van ballastwater van zeeschepen heeft twee nieuwe investeerders aangetrokken. Greenship speelt met zijn product in op advies van Internationale Maritieme Organisatie (IMO). Deze VN-organisatie wil alle schepen voorzien van behandelapparatuur van ballastwater. De IMO wil zo voorkomen dat ecosystemen wereldwijd worden aangetast door verplaatsing van beestjes, algen en organismen, die buiten hun eigenlijke leefgebied onvoldoende natuurlijke vijanden tegenkomen. Het bedrijf is bezig met de laatste praktijktesten. Zodra de goedkeuring van Lloyds Registers binnen is, kan de productie van start. Prognose: als Greenship 5 procent van de markt bedient, levert dat Noord-Nederland jaarlijks 650 manjaren werk op. Het Friese bouwbedrijf Dijkstra Draisma, met vestigingen in Bolsward en Dokkum, heeft het Bolswarder aannemingsbedrijf W.P. van der Hauw gekocht. De twintig medewerkers komen in dienst van Dijkstra Draisma. Het aantal vaste medewerkers van de bouwgroep komt daarmee op bijna driehonderd. Automatiseringsbedrijf Cadix, met zestien medewerkers in Emmen en Heerenveen, wordt overgenomen door het landelijk actieve Cad & Company. Beide bedrijven richten zich op automatiseringsoplossingen voor engineersafdelingen. De naam Cadix zal uiteindelijk verdwijnen. Bij het nieuwe Cad & Company werken straks zeventig mensen in Heerenveen, Emmen, Boxtel, Amsterdam, Alkmaar en Oosterhout. Het Groningse Investeringsfonds Van Ketwich Investments begint in het voormalige complex van SCI in Heerenveen een bedrijvenpark voor duurzame ondernemers. Van Ketwich Investments zoekt daarom bedrijven die zich bezig houden met milieuvriendelijke en energiebesparende producten. De Meyer Werf in Papenburg gaat voor het Amerikaanse Walt Disney concern twee cruiseschepen bouwen. Het gaat om de grootste schepen ooit gebouwd in Papenburg. Met de order is naar verluidt ongeveer 1,3 miljard euro gemoeid. De twee schepen moeten in 2011 en 2012 worden afgeleverd. De reusachtige cruiseschepen, met een lengte van 339,80 meter, worden in de Eemshaven afgebouwd. Philips heeft bij de vestiging in Drachten zijn vijfhonderd miljoenste scheerapparaat gemaakt sinds het begin van de productie in Het elektronicaconcern veranderde de scheermarkt door in 1939 als eerste met een apparaat te komen met roterende mesjes. Sinds 1950 vindt de productie van apparaten plaats in Drachten. Hoewel enige jaren geleden een deel van de productie van Friesland naar China is verplaatst, wordt ook in 2007 fors geïnvesteerd in de vestiging Drachten om top of the bill te blijven bij de fabricage van scheerapparaten. Ict-bedrijf SLTN in Leeuwarden en Almere heeft de prestigieuze IBM Excellence Award in de wacht gesleept. Het Amerikaanse IBM reikt de prijs uit aan slechts vier bedrijven. SLTN kreeg de prijs omdat het uiterst innovatief omgaat met de software en automatiseringsproducten van IBM. Koninklijke Smilde in Heerenveen verkoopt zijn oudste divisie, vetsmelterij Gebroeders Smilde aan multinational Vion in Son en Breugel. De zeven vestigingen in Harlingen, Eindhoven, Duitsland en Oostenrijk gaan over in handen van de Brabantse vleesverwerker. De tweehonderd medewerkers gaan mee. Koninklijke Smilde houdt drie divisies over, Bakkerij, Koelvers en Margarine, Oliën en Vetten. In Groningen is het bedrijf Xendo Clinical Trial Material (Xendo CTM) opgericht, een faciliteit voor vroege fase producties van biotechnologische geneesmiddelen. Het nieuwe bedrijf zal worden gevestigd op het UMCG terrein en is een joint venture tussen Xendo B.V. en Hanzepoort, dat ondersteunende diensten levert aan startende Life Science bedrijven namens het UMCG. Woningcorporatie Nijestee uit de stad Groningen staat op de tweede plek in de landelijke ranglijst van investerende woningcorporaties. Deze plaats dankt de corporatie aan de uitbreiding van haar VNO-NCW NoordNieuws juni 2007

9 nieuwbouwbudget voor de komende vijf jaar naar 641 miljoen euro.daarmee gaat Nijestee koop- en huurwoningen in Groningen bouwen. AFAB Geldservice heeft het Groningse marketingbureau StormMC geselecteerd als partner voor de online marketing. AFAB Geldservice B.V. is Nederlands grootste kredietbemiddelaar. Het Groningse marketingbureau StormMC begeleidt klanten bij de ontwikkeling en implementatie van een resultaatgerichte (online) marketingstrategie. Nieuwbouwwebsite Niki.nl heeft eveneens StormMC geselecteerd als partner voor de online marketing. Niki staat voor Nieuwbouw Kiezen. De website geeft de woonconsument een actueel overzicht op het gebied van nieuwbouwwoningen en toekomstige nieuwbouwprojecten in Nederland. De Friesland Zorgverzekeraar heeft Friese sportverenigingen voor hartpatiënten vijf automatische defibrillatoren geschonken. Met dit apparaat kan bij mensen die door een hartstilstand getroffen worden door middel van een stroomstoot het hartritme hersteld worden. Jaarlijks krijgen ruim Nederlanders een hartstilstand. FPK P & O Service is verhuisd naar een groter pand binnen Drachten aan de Splitting 7. Tevens is het team versterkt met een accountmanager, Nynke Dijkstra. FPK is een detacherings- en werving & selectiebureau voor financiële en HRM specialisten. Afvaldienstverlener Van Gansewinkel heeft de ste oude autoband ingezameld in de land- en tuinbouwsector. De inzameling van Van Gansewinkel is onderdeel van de grote collectieve inzamelingsactie van boerenbanden die door RecyBEM, in samenwerking met LTO Noord Projecten, is opgezet. Imtech Projects Noord-Oost B.V. heeft van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden opdracht gekregen voor de totale technologische oplossingen ten behoeve van de nieuwbouw en renovatie van de locatie Bouhof. De opdracht heeft een waarde van ca. tien miljoen euro. Recentelijk is in Leeuwarden MerkMakers geïntroduceerd. MerkMakers is een bijzonder netwerk op het gebied van communicatie. Onder de vlag van MerkMakers bieden acht zelfstandige bedrijven hun specialisme aan: MerkMakers Creatie, MerkMakers Strategie+Marketing, MerkMakers Concept, MerkMakers Nieuwe Media, MerkMakers 3D+Animaties, MerkMakers Evenementen, MerkMakers DTP-producties en MerkMakers Packaging Design. Gezamenlijk bewerken MerkMakers de markt en ieder bedrijf opereert zelfstandig op basis van eigen kracht en vakmanschap. Het personeel van loopbaanbedrijf CVI- TES uit Emmen heeft de bewoners van de Westerstede uit Hoogeveen een leuk dagje bezorgd. Dit initiatief is ontstaan op de eerste Drentse Beursvloer. De Drentse Beursvloer is een beurs voor betrokken ondernemerschap. Bedrijven en maatschappelijke organisaties kunnen hier onderhandelen om te zien wat ze voor elkaar kunnen betekenen. Vraag en aanbod op het gebied van vrijwilligerswerk worden op elkaar afgestemd. Dijkstra urban solutions heeft van de Stadtreinigung Hamburg opdracht gekregen voor het plaatsen van Wasteliftsystemen in de binnenstad van Hamburg. De ondergrondse afvalbak systemen zijn in het eerste kwartaal van 2007 geplaatst. Op 11 mei is het hoofdkantoor en magazijn van verpakkingsbedrijf NNZ verhuisd naar een gloednieuw pand aan de Aarhusweg 1 te Groningen. In de nieuwe hoofdvestiging zijn 1100 m2 kantoorruimte en 5500 m2 magazijnruimte verenigd op één locatie. Onlangs presenteerden Syntens en het ondernemersmagazine Bizz de ranglijst van de mkb innovatie top 100. Bouwbedrijf Kooi uit Appingedam is nationaal op tweede plaats geëindigd met de innovatie Huis. Op een fraaie vierde plaats staat Evolve / Vriezema betonprodukten uit Tynaarlo. Een specialist in de vervaardiging van lichtbeton. Bijvoorbeeld te gebruiken in driedimensionale vormgeving of bij ligbaden en designradioatoren. Ook bij de eerste twintig bedrijven treffen we het Groninger bedrijf Chatfone aan. Chatfone heeft een nieuw communicatienetwerk op basis van internettechnologie gebouwd waarmee (overheids)organisaties direct persoonlijk online contact hebben met klanten, burgers, ondernemers èn met elkaar. Andere noordelijke bedrijven uit de Bizz top 100 zijn: Thermo Sound Cell Productions uit Sneek, Via Drupsteen ook uit Sneek, Waterproof Innovations uit Heeg, Pronk Handelsonderneming uit Emmen en D.N.N. Bouwsystemen eveneens uit Emmen. Een hartelijke felicitatie aan genoemde noordelijke innovatieve voorbeeldbedrijven namens VNO-NCW Noord. Het onderhoud van technische installaties in de gemeentelijke gebouwen van de Gemeente Groningen vallen voortaan onder één raamcontract. De contractpartner Wolter & Dros is geselecteerd na een Europese aanbestedingsprocedure. Het contract omvat gebouwgebonden installaties in 17 gebouwen. De Autoriteit Financiële Markten heeft aan TCN SIG Beheer vergunning verleend om op te treden als beheerder van beleggingsinstellingen in de zin van artikel 1:1, onder b, Wft. Deze zogenaamde permanente vergunning houdt in dat TCN SIG Beheer nieuwe beleggingsfondsen mag lanceren na het doorlopen van een verkorte procedure per fonds. BKA Visual Maintenance B.V. uit Veendam is door Intergraph Benelux B.V. uitgeroepen tot de beste en meest innovatieve SmartSketch ontwikkelaar van de Benelux. Intergraph is vertegenwoordigd in 65 landen en wereldwijd marktleider op het gebied van geografische informatiesystemen (GIS) en software voor het ontwerp en onderhoud van complexe installaties in de proces- en petrochemische industrie. VNO-NCW NoordNieuws juni

10 Niet mu Met vrouwen verdient u méér dan zonder! Vrouwen doen dingen vaak anders dan mannen. Zo koopt een man een nieuwe jas door te weten waar hij moet zijn. Hij loopt rechtstreeks, langs de kortste weg naar z n doel. Dan een vrouw. Zij heeft niet vooraf bepaald waar ze moet zijn. Zij oriënteert zich eerst eens op haar omgeving. Vervolgens beweegt de vrouw zich met omzwervingen naar haar doel. Dat verschil is nu net waarom bedrijven met vrouwen in hun managementteam meer verdienen dan bedrijven zonder. Laten we uitleggen waarop we dit baseren. Het Amerikaanse onderzoeksinstituut Catalyst publiceerde in 2004 een rapport onder de titel The Bottom Line, connecting corporate performance and gender diversity. Uit dat onderzoek onder 353 Fortune Top 500 companies bleek dat er een zeer significant verschil is in financiële performance tussen bedrijven met de meeste vrouwen in het topmanagement en die met de minste vrouwen in topmanagement. Dat verschil, gemeten in Return on Equity en in Total Return tot Shareholders, bedroeg niet minder dan 35 procent. Daarbij werden andere oorzaken voor deze verschillen methodologisch uitgesloten. Businesscase Met andere woorden: er is een duidelijke businesscase voor vrouwen in management. Je verdient er meer mee! Dit werd op 19 april 2007 in de Euroborg door zowel Trude Maas, voorzitter Opportunity in Bedrijf, Commissaris bij diverse bedrijven en senator voor de PvdA, als Jan Schaapsmeerders, directeur personeel Shell Nederland, betoogd. Beide sprekers toonden zich tijdens de VNO- NCW bijeenkomst bevlogen en overtuigd van het belang van een betere doorstroom van vrouwen in het bedrijfsleven. Waarom zijn beide prominenten zo overtuigd van de rol van vrouwen in managementteams en directies? Vanwege twee redenen: vraag en aanbod. Ideale schoonzoon Wat is het aanbod van gegadigden voor hogere managementfuncties? Het liefste ziet u, de Nederlandse ondernemer, een ruime keuze aan de zogenaamde ideale schoonzoon. Die zijn blank, blond, blauwogig, blakend van gezondheid, hardwerkend en goed opgeleid. Zeker als die dan ook nog 36 jaar oud is en tien jaar relevante ervaring heeft is hij uw nummer één favoriet voor de benoeming in een directiefunctie. We noemen deze kandidaat maar even de ENAM: de Ervaren Nederlandse Academische Man. Het slechte nieuws voor de Nederlandse ondernemer luidt echter: De ENAM is steeds slechter leverbaar. Ze zijn er bijna niet meer. Dat heeft te maken met onze demografische opbouw, met de voortschrijdende vergrijzing dus. Maar behalve die vergrijzing ook met verkleuring. Het aantal allochtonen op de arbeidsmarkt neemt toe. En als er al een ENAM zichtbaar is voor een directiefunctie dan kunt u er gevoeglijk van op aan dat u niet de enige bent die hem hebben wil. Er wordt om hem gevochten en hij kan krijgen wat hij wil. Conclusie: alleen al op grond van de aantallen moeten ondernemingen dus eens verder kijken dan die hoogopgeleide blanke man. Een dringende suggestie is dus: benoem een vrouw. Markt winnen is vrouwen overtuigen Daarmee komen we bij het aanbod. Een bedrijf heeft managers nodig die snappen wat de klant wil. De markt wordt gewonnen door diegene die het beste begrijpt wat de klant wil. Die het beste naar de klant kan luisteren. Nu wil het geval dat vrouwen meer en meer bepalen wat er gekocht wordt. In de VS geeft in 75% van de gevallen de vrouw de doorslag bij de aankoop van een huis. In 80% van de transacties bij de aanschaf van een auto. In 89 % van de gevallen bij de boeking van een vakantiereis. En in 94% van de gevallen bij de aankoop van woninginrichting. Zelfs bij de aanschaf van computers bepaalt in 66% van die transacties een vrouw de keuze. Kortom, als het er op aankomt, hebben mannen weinig in te brengen. Vrouwen beslissen in de markt. Wat is daarvan de onvermijdelijke consequentie? Dat u met uw bedrijf zult moeten begrijpen hoe vrouwen denken en hoe ze tot hun beslissingen komen. Als u markten wilt winnen, zult u namelijk vrouwen moeten overtuigen. De intro van dit artikel geeft een voorbeeld van de manier waarop een man en een vrouw een jas kopen. Veel mannen zullen hebben moeten lachen want het is een herkenbaar voorbeeld. Maar de meeste mannen snáppen het níet. Een man snapt niet waarom een vrouw al die omwegen nodig heeft om tot een beslissing te komen. Een vrouw wel. Als u een vrouw bent snapt u het allemaal erg goed. Vrouwen begrijpen namelijk beter hoe ze iets aan vrouwen moeten verkopen dan mannen. VNO-NCW NoordNieuws juni

11 tsen! Daarom moeten ondernemingen vrouwen in de directie hebben, als ze markten willen winnen. Strategisch economisch bedrijfsbelang Er zijn dus twee redenen waarom vrouwen belangrijk zijn. Het aanbod van de mannen en de vraag van vrouwen. Maar wat zien we in de praktijk? Diversiteit staat anno 2007 serieus op de agenda van vrijwel alle grote organisaties. Zo getuigde ook het relaas van Jan Schaapsmeerders van Shell. Dat is een grote verbetering! Diversiteit is tegenwoordig geen vrouwendingetje meer, maar een strategisch, economisch bedrijfsbelang. Iedereen is het daar intussen best over eens. Toch is het zo dat nog steeds vooral mannen worden benoemd. We zien dat er mondjesmaat vrouwen worden benoemd. Zeker, een verbetering ten opzichte van 1992 toen er 0% vrouwen in raden van bestuur en commissarissen zat. Maar de groei in doorstroom van vrouwen gaat niet snel. Het Nederlandse bedrijfsleven heeft echter alle aanleiding deze groei sterk te versnellen. Maar dan moet er wel het een en ander veranderen. Ewalt Kist De gezondheidszorg, het onderwijs, huisvesting, het pensioenstelsel, kinderopvang, politiek klimaat (zie ons huidige kabinet) en noem maar op, mogen geen tekortkomingen hebben die belemmerend werken in de carrièrekansen voor vrouwen. Vrouwen moeten zorgeloos kunnen werken. En in bovengenoemde zaken valt maatschappelijk gezien nog wel wat te verbeteren ten behoeve van meer diversiteit. Ook aanpassingen in de bedrijfscultuur in Nederland zijn echter van belang. Want waar liggen de obstakels in de bedrijven? Veel managers, veelal mannen, hebben een te beperkt beeld van talent en ambities. Ze zijn soms onvoldoende in staat de excellentie van vrouwen waar te nemen. Dit is overigens geen observatie van een vrouw, maar een citaat van Oud-ING-topman Ewald Kist. Hij bedoelde daarmee dat mannen graag iemand willen benoemen die hetzelfde denkt als zij. Als je een vrouw benoemt is wederzijds begrip niet vanzelfsprekend. Een vrouw is dus een extra risico. Zeker omdat de meeste vrouwen geen 50 of 60 uur in de week willen werken. Die willen in staat zijn thuis bij een ziek kind te blijven of s avonds naar een ouderavond kunnen gaan. Ondernemers; verander kwantiteitsdenken in kwaliteitsdenken. Eis geen onbeperkte aanwezigheid, maar eis succesvolle actie. De rol van vrouwen zelf Vrouwen hebben er zelf vaak moeite mee carrière te maken. En zeker als ze dat willen combineren met moeder zijn. Vrouwen vragen zich dan al snel af of ze een goede VNO-NCW NoordNieuws juni

12 en ze zitten in de hoofden van vrouwen. Daarom zijn ze ook zo hardnekkig. Toch is het de moeite waard deze obstakels aan de kant te schuiven. Want vrouwen zijn een belangrijk reservoir aan talent. Talent dat snapt hoe er in de markt gedacht wordt. En daarmee is het allemaal een kwestie van durf, van lef en ondernemerschap. En ligt de bal bij ondernemend (Noord) Nederland. Akke Groenewoud vlnr Tanja Klip, Trude Maas en Jan Schaapsmeerders moeder zijn. En als ze dat zelf niet doen, dan doen anderen dat wel. Eigenlijk hebben vrouwen hetzelfde verkeerde kwantiteitsdenken als mannen. Ze denken bij moederschap vooral aan het aantal uren van beschikbaarheid in plaats van aan de kwaliteit van de bemoedering. Een pleidooi bij de vrouwen is dus: niet mutsen! Als je een carrière wilt, regel dan je leven. Samen met je partner en je kinderen. En laat je kinderen naast de nadelen ook de voordelen merken van je werk. Dat je méér te vertellen hebt, dat je slimmer bent, leuker, ondernemender, socialer. In plaats van het tegendeel. Reservoir aan talent Er zijn nu eenmaal obstakels die vrouwen ervan weerhouden om gemakkelijk tot het hoogste bedrijfsniveau door te dringen. Die obstakels zitten in de hoofden van mannen Tijdens de VNO-NCW Noord bijeenkomst Geen vrouw te vinden in Noord Nederland?! Diversiteit als businesscase spraken Trude Maas, Jan Schaapsmeerders en Tanja Klip, gedeputeerde in de provincie Drenthe, over het belang van diversiteit. Zowel rationele als persoonlijke beschouwingen kleurden deze bijeenkomst die werd gehouden op 19 april 2007 in de Euroborg in Groningen. Bij het schrijven van dit artikel is gebruik gemaakt van de tekst zoals die op 19 april jl. werd uitgesproken door Trude Maas. VNO-NCW NoordNieuws juni

13 In deze rubriek houden we u op de hoogte van de activiteiten van VNO-NCW Noord in de regio V N O - N C W N o o r d i n a c t i e Nieuws uit Friesland VNO-NCW Friesland debatteert over regelluwe Westergozone VNO-NCW Friesland pleit al langer voor meerdere regelluwe zones in Noord Nederland. Op woensdag 23 mei organiseerden vier ondernemers en projectorganisatie Westergozone een lunchbijeenkomst in het WTC Expo in Leeuwarden met als prikkelend onderwerp: Vrijstaat Westergozone? VNO- NCW Friesland debatteerde mee. Zo n 75 deelnemers, bestaande uit politici, ambtenaren en ondernemers, wisselden van gedachten over de mogelijkheden voor een regelluwe of regelvrije Westergozone om samen te komen tot regelgeving die stimuleert en niet belemmert. Conclusie was dat het starten van een experiment in de Westergozone duidelijk positief werd aangemoedigd. Er was veel belangstelling voor de lunchbijeenkomst in Leeuwarden. Professor Eijffinger, hoogleraar en lid van de Raad van Economisch Adviseurs, opende de gedachtewisseling met een aantal positieve statements over Speciale Economische Zones. Groeipercentages van wel 10 à 20%, ruimte voor creativiteit van ondernemers, dynamiek en externe effecten op de omgeving werden als positief genoemd. Doel van een regelluwe zone is niet om een wild west omgeving te creëren, maar een omgeving die door minder regeldruk meer ondernemerschap mogelijk maakt. Daarnaast werd ook duidelijk dat bepaalde wetten en regels behouden moeten blijven, ook in een regelvrije zone. In het forum namen deel Professor Eijffinger, Anne Jan Zwart, directeur van Ecostyle BV in Appelscha en voorzitter van de Kamer van Koophandel Friesland, Akke Groenewoud, regiomanager VNO-NCW Friesland en Marco Florijn, wethouder gemeente Leeuwarden. Nieuws uit Groningen Succesvolle lobby voor uitbreiding capaciteit stroomnet Net nu de Eemshaven in beeld is voor twee grote energiecentrales, blijkt de capaciteit van de hoogspanningskabels onvoldoende te zijn om beide centrales aan te kunnen. Hierdoor zou de haven niet alleen de vestiging van een elektriciteitscentrale van de Duitse energieproducent RWE mislopen, maar ook tal van kleinere energieprojecten zoals windmolens en biomassa-centrales. Daarop riep VNO-NCW Groningen de landelijke politiek op om de wetgeving zodanig aan te passen dat energie-infrastructuur projecten van nationaal belang simpel en snel vergund en uitgevoerd kunnen worden. De reactie vanuit Den Haag liet niet lang op zich wachten. Binnen een paar dagen gaf Economische Zaken toestemming aan netbeheerder TenneT om de bestaande capaciteit met een aantal tijdelijke maatregelen op te rekken. Dit is een voorlopige pleister op de wonde. Voor de ontwikkeling van de Eemshaven en dus de Groningse economie is het van levensbelang dat er een structurele, aanzienlijke versterking komt van het hoogspanningsnet vanaf de Eemshaven. Nieuws uit Drenthe Bedrijfsleven eerder betrokken bij verkeers- en vervoersbeleid Begin maart verscheen het definitieve voorontwerp van het Provinciaal Verkeers- en Vervoersplan Drenthe Dit stuk geeft de kaders en de richting van het verkeers- en vervoersbeleid tot 2020 aan. Bij de (schriftelijke) inspraak heeft VNO- NCW Drenthe aangegeven de visie van de provincie te ondersteunen waar het gaat om de Zuiderzeelijn, de Noordelijke Ontwikkelingsas en de belangrijkste knooppunten. Het belangrijkste kritiekpunt van VNO-NCW Drenthe was dat de ambities voor het goederenvervoer in het document een onderbelichte rol spelen. Vaak wordt gesteld dat de problematiek van het goederenvervoer hetzelfde is als voor de overige weggebruikers, maar het tegendeel is waar. Niet voor niets is in het recente verleden op noordelijk niveau (SNN) een Regiovisie Goederenvervoer gemaakt. Een ander punt dat naar voren is gebracht is het (te) late moment waarop het bedrijfsleven wordt betrokken bij de beleidsbepaling en de beleidsuitvoering. Vooral voor dat laatste punt liggen er kansen om meerwaarde te creëren door het bedrijfsleven tijdig te betrekken, al dan niet in de vorm van een Publiek-Private Samenwerking (PPS). Op het argument dat het bedrijfsleven met zijn kennis goed in staat is een constructieve bijdrage te leveren aan de beleidsontwikkeling, is positief gereageerd. VNO-NCW Drenthe is inmiddels uitgenodigd deel te nemen aan het Verkeers- en Vervoersberaad Drenthe, een formeel adviesorgaan van de provincie op het gebied van infrastructuur. VNO-NCW NoordNieuws juni

14 Hoe beheers je je ICT- In deze tijd staat kostenbeheersing nog steeds centraal maar is er ook weer ruimte voor ICTvernieuwing. Dit betekent dat zorgvuldige selectie van investeringen én beheerste uitvoering van verbetertrajecten cruciaal is. Tijdens een bijeenkomst bij PriceWaterhouseCoopers in Groningen werd de leden van VNO-NCW Noord verteld hoe zij het complexe implementatietraject van nieuwe bedrijfssoftware kunnen aanpakken en hoe niet. Als ondernemer wilt u de best mogelijke resultaten. Daarvoor is het nodig dat alle bedrijfsprocessen goed functioneren en op elkaar aansluiten. ICT is daarbij uitgegroeid tot een onmisbaar hulpmiddel. Het effectief managen van ICT is tegenwoordig een belangrijk punt voor het management. Vaak behoort ICT tot de top 5 uitgaven voor een organisatie. Gemiddeld genomen wordt 10-15% van de ICT-uitgaven echter verspild of verkeerd gebruikt. Hoe is het mogelijk? Externe ict-dienstverleners zijn de favoriete kopvan-jut van bedrijven met falende projecten. Dat was tenslotte de expert die was ingehuurd om alles op rolletjes te laten lopen. En voor zulke hoge uurtarieven kan de zwartepiet er ook nog wel bij. Voorkom uitdijen Het zijn vaak dezelfde redenen waardoor ICT-projecten uit de hand lopen. De afnemer weet van te voren onvoldoende wat hij wil. Dan worden gedurende het project de eisen bijgesteld of komen er nieuwe wensen op tafel. Om de klant terwille te zijn gaat de leverancier hier stap voor stap in mee. Technisch is alles mogelijk en daarmee begint het project uit te dijen. Een veelvoorkomend euvel bij ICT-projecten is dat ze dreigen uit te lopen. Een bedrijf dat onder druk staat om het project toch op tijd af te krijgen huurt dan extra ict ers in. Maar de capaciteit om die extra medewerkers te managen is er vaak niet. Een tweede probleem is dat de ict ers en andere betrokkenen van een bedrijf het oorspronkelijke doel van het project uit het oog verliezen. De implementatie wordt gezien als doel op zich. Maar je bent niet bezig met een implementatie van SAP. Het doel is om de voorraden verkleinen of sneller te kunnen leveren. Het is dan ook onterecht dat grote projecten meestal als automatiserings-project te boek staan. Dat het daar toch vaak op uitdraait, komt doordat juist de teamleden die verstand zouden moeten hebben van bedrijfsprocessen zich het eerst terugtrekken als de zaak spaak loopt en het overlaten aan de ICT-ers. Geen wondermiddel En dat is nou net vaak het probleem: een ICT-oplossing wordt vaak als een soort wondermiddel gezien: we hebben snel een oplossing op probleem x nodig, dus zorg eens voor een informatica-oplossing. Maar ICT is zelden of nooit een oplossing op zich, informatica is enkel bedoeld om oplossingen te faciliteren, te automatiseren, te laten verlopen zonder dat er exhaustief veel extra mankracht nodig is. Computers zijn gemaakt om bepaalde zaken sneller, automatischer en correcter te kunnen uitvoeren en zijn zelden een instant-oplossing voor fundamentele organisatorische problemen, een gebrek aan gestructureerde denk-/werkmethodes. Gebreken en gemis moeten eerst inhoudelijk en procedureel uitgedacht en opgevangen worden, pas daarna kan en mag beroep gedaan worden op informatie- en communicatietechnologie om de betreffende oplossingen te (helpen) implementeren. Dit laatste lijken heel wat mensen zich niet te realiseren, al behelst dit ook een zeer grote taak en bevoegdheid voor directies. IT-projecten falen in 90% van de gevallen omwille van 10 duidelijke redenen. 1. ICT wordt vaak beschouwd als een oplossing op een organisatorisch probleem, in plaats van als een instrument dat gebruikt kan worden om een oplossing te implementeren. Informatica en communicatietechnologie kan een ongelooflijk sterk instrument zijn om processen en logica te stroomlijnen. Maar dit behelst wel dat de betreffende processen en logica moeten bestaan: op problemen moeten er eerst oplossingen en procedures bedacht worden, pas daarna kunnen die ook daadwerkelijk geautomatiseerd worden. Managers moeten dan ook ten volle het organisatorische basisprobleem begrijpen en zien te achterhalen hoe technologie kan helpen om dit weg te werken. Het is belangrijk in deze fase de niet-technologische aspecten van het probleem te achterhalen en te zorgen dat werknemers de juiste regels volgen. Enkel die regels kunnen geautomatiseerd worden. 2. Zonder een eenduidige en rechtlijnige strategie, zal IT nooit hulp kunnen bieden aan een bedrijf om haar missie te verwezenlijken. Managers dienen eerst met hun team een duidelijke strategie uit te werken en dan te evalueren in welke mate technologische mogelijkheden kunnen helpen om deze strategie ook daadwerkelijk uit te voeren. In plaats van technologie te beschouwen als één van de vele overhead/kostenposten. De kracht van ICT komt pas tot uiting binnen een totaalstrategie, niet als technologisch gegeven op zich. VNO-NCW NoordNieuws juni

15 in het mkb? 3. Managers beschouwen IT-systemen en -projecten te vaak als plug and play -oplossingen en staren zich te vaak blind op de enorme moeite die nodig is om elke IT-oplossing effectief en efficiënt te implementeren. Vaak is het de bedoeling dat een ICToplossing ervoor zal zorgen dat de werkdruk afneemt en dat een heleboel routinezaken door computers i.p.v. door mensen uitgevoerd gaan worden. Dit is echter vaak pas de finale fase van een automatiseringsproject en voor men zo ver is, moet er wel degelijk op ernstige wijze geïnvesteerd worden in mankracht om die oplossing tot een goede implementatie te brengen. De implementatie van informatiesystemen behelst vaak significante investeringen van HR resources. Te vaak zien bedrijfsleiders part-time-investeringen als voldoende: werk aan dit project als je er eens eventjes tijd voor hebt. Dit werkt niet. 4. ICT professionals zijn vertalerstolken: zij moeten de wensen van de gebruikers op de juiste manier begrijpen, vertalen naar automatische oplossingen IT professionals moeten beseffen dat het de gebruikers zijn die informatica doen werken, niet de IT professionals zelf. Daarom is een cultuur belangrijk waarin informatici en gebruikers zich als partners beschouwen en gedragen. Managers moeten die partnerschap ondersteunen en faciliteren. Een zeer goede manier hiervoor, is de samenstelling van een IT-stuurgroep die bestaat uit gebruikers, techneuten en directieleden. Op die manier zou communicatie, begrip en flexibiliteit tussen de kritische elementen (IT en de gebruiker) beter mogelijk gemaakt moeten kunnen worden. 5. Instant-oplossingen bestaan niet, in tegenstelling tot wat beide partijen vermoeden. Er zijn nooit eenvoudige, ééndimensionale basisredenen voor organisatorische problemen en er zijn al evenmin eenvoudige, ééndimensionale oplossingen. Zolang zowel gebruikers als IT blijven werken onder de absolute overtuiging dat automatisering het probleem zal oplossen (IT perspectief) en dat informatica niets meer is dan weggesmeten geld dat alleen maar overlast veroorzaakt (de kant van de gebruiker), zal het nooit werken. Managers dienen ervoor te zorgen dat IT naadloos binnen hun bedrijven geïntegreerd wordt en dat beide partijen duidelijk beseffen dat informatica een noodzakelijke component is om tot een uitmuntend bedrijfsmodel te komen. 6. Er zal altijd weerstand zijn vanwege gebruikers die ICT steevast als een bedreiging voor hun job beschouwen in plaats van er voor te zorgen dat de ICT-oplossing daadwerkelijk helpt. Managers moeten vanaf het begin rekening houden met dit mentaliteitsprobleem. Als er inderdaad banen zullen sneuvelen door nieuwe systemen en IT-projecten, moet daar vanaf het begin open over gecommuniceerd worden, zodat mensen wiens job niet in het gedrang komt ook een gevoel van veiligheid hebben. 7. Het is moeilijk om IT-voordelen naar cijfers om te zetten om aldus een ROI te kunnen berekenen, alvorens er enige investering gedaan is. Dit is een zeer groot probleem, aangezien veel voordelen van automatisering niet in zwart/wit-termen uitgedrukt kunnen worden. Veel te vaak ontwikkelen ITverantwoordelijken gefundeerde en overdachte ROI-analyses en in het grootste deel van de gevallen, duurt de implementatie langer, kost het meer en kunnen bepaalde beloofde kleine lettertjes nooit gerealiseerd worden. Managers moeten aandringen op realistische ROI-modellen die zowel getest als opgevolgd kunnen worden. Ook moet er door de directie een aanvaardbare payback-periode gedefinieerd worden, liefst los van de reeds geschatte payback-periode. 8. Je kan geen BMW verwachten voor de prijs van een Honda Bedrijfsleiders en directie moeten begrijpen dat ze enkel krijgen waarvoor ze betalen. Management en budgetverantwoordelijken eisen dat het IT-systeem alles kan, waarna ze beperkingen gaan opleggen op vlak van budget en middelen. Hierdoor zijn projecten vaak bij voorbaat gedoemd te falen. Een Honda zal nooit een BMW zijn, hoe graag je dat ook wilt of hoe goed de chauffeur ook is. 9. Een duidelijk begrip van wat de IToplossing nu precies allemaal zal moeten kunnen doen, ontbreekt vaak. Het is niet altijd duidelijk welke organisatorische pijnpunten en verwachtingen er door de ICT-oplossing ingelost zullen worden. Het is niet voldoende om te zeggen: We hebben nu een goed planningspakket nodig. De vraag is: aan welke verwachtingen moet dit pakket tegemoet komen, wat moet men er mee doen en hoe wil de directie concreet dat dit pakket werkt en gebruikt wordt. 10. Onterecht denken we te vaak dat we uniek zijn. Dit is de strijdkreet die heel wat IT-projecten vaak bij voorbaat de vernieling in helpen en die tot grote frustraties en niet-ingeloste beloftes leidt. Er bestaan zeer veel goede IT-technologieën en voor elke mogelijke vraag bestaan er meerdere mogelijke standaard-oplossingen. De bedrijfsbehoeften moeten op objectieve wijze afgezet kunnen worden tegen bestaande technologische oplossingen op de markt. Vaak is het beter op zoek te gaan naar een goed huwelijk tussen deze twee factoren, dan steevast het wiel opnieuw te willen uitvinden. Peter Buurman VNO-NCW NoordNieuws juni

16 Actualiteiten k o r t Beroepsonderwijs in Bedrijf (BiB) De subsidieregeling Beroepsonderwijs in Bedrijf (BiB) maakt een betere aansluiting tussen bedrijven en het praktijkleren in het (voorbereidend) middelbaar beroepsonderwijs mogelijk. Indienen voor de regeling Beroepsonderwijs in Bedrijf is mogelijk sinds 26 april De looptijd van de regeling is Het is een doorlopende regeling (geen tender): wie het eerst komt, het eerst maalt. Het totale budget voor 2007 bedraagt 12 miljoen euro. Voor de periode 2008 tot en met 2010 zal het budget jaarlijks opnieuw worden vastgesteld. Met de subsidieregeling Beroepsonderwijs in Bedrijf wil het ministerie van Economische Zaken mkb-bedrijven stimuleren om samen met onderwijsinstellingen het praktijkleren te verbeteren, met als resultaat: aantrekkelijker arbeidsmarktrelevant beroepsonderwijs. Met praktijkleren worden alle vormen van leren in de beroepspraktijk bedoeld die binnen- of buitenschools plaatsvinden en in combinatie met het theorieonderwijs strekken tot het behalen van een vmbo- of mo-diploma. Het praktijkleren heeft dus betrekking op zowel de stages en beroepspraktijkvormingsplaatsen als op praktijksimulaties en andere vormen van praktijkleren. De subsidie kan alleen door een samenwerkingsverband worden aangevraagd. Dit samenwerkingsverband bestaat uit minimaal één mkb-ondernemer en één vmbo-school of ROC. Starters beter af met overname Maar een op de vier starters denkt serieus na over overname van een bestaand bedrijf. Dit terwijl Nederland momenteel bijna 185 duizend ondernemers boven de 55 jaar kent, die binnen nu en tien jaar hun bedrijf willen staken. Een belangrijk deel daarvan heeft problemen met het vinden van een geschikte opvolger. Zij zijn vooral te vinden in de detailhandel en zakelijke dienstverlening. Onderzoek van EIM wijst bovendien uit dat overnemers het beter doen qua overlevingskansen en banengroei, dan ondernemers die vers starten. Zowel op de korte als de lange termijn zijn er betere perspectieven. De website biedt informatie over financiering en hoe ook na de eventuele koop als ondernemer succesvol te blijven. Speciale aandacht in dit project is er voor leerlingen die mogelijk op termijn willen overnemen ( Young Buyers ). Ook allochtone ondernemers vormen een speciale doelgroep. Hier is een grote toename van starters te vinden. In de praktijk blijken zij ook beter te presteren dan autochtonen. Ze nemen meer risico en zijn meer klantgericht. Komst reststoffenenergiecentrale is win-win-winsituatie VNO-NCW Noord is een overtuigd voorstander van de komst van de ReststoffenEnergieCentrale (REC) in Harlingen, gezien de grote voordelen die het biedt. De REC slaat meerdere vliegen in één klap: het tekort aan afvalverbrandingscapaciteit wordt verkleind, er wordt een hoog energierendement behaald en de directe levering van energie aan omliggende bedrijven zorgt voor een forse CO2-reductie. Bovendien is de REC goed voor 35 directe en 100 indirecte arbeidsplaatsen. Door een gebrek aan verbrandingscapaciteit wordt op dit moment veel afval nog gestort, terwijl het veel nuttiger kan worden ingezet door het te verbranden en zo om te zetten in energie. In energieregio Noord-Nederland is het van groot belang dat steeds weer nieuwe creatieve manieren worden gevonden om energie op een duurzame manier op te wekken. Omdat de REC gebouwd moet worden op basis van de meest moderne en bewezen technieken, zal de uitstoot van de centrale ver onder de Nederlandse normen liggen. Bovendien zorgt de directe levering van warmte aan bedrijven in de omgeving voor een reductie van de CO2. Een verwachte besparing van ton CO2 per jaar, is bijna eenderde van de totale doestelling van de provincie Fryslân. Het is een belangrijk signaal dat Minister Cramer van VROM heeft laten weten dat de centrale past binnen de planologische kernbeslissing Waddenzee en dat Minister Van der Hoeve van Economische Zaken 6 miljoen heeft toegezegd voor de bouw van de ReststoffenEnergieCentrale. De REC biedt een win-winwin situatie. VNO-NCW Noord is blij dat de aandeelhouders van Afvalsturing Friesland - de Friese gemeenten - met een overtuigende meerderheid (80%) voor de komst van de REC hebben gestemd. Maak Kennis met het onderwijs De noordelijke Kamers van Koophandel organiseren in samenwerking met de noordelijke HBO-instellingen en VNO-NCW Noord en MKB-Noord een grootschalig uitwisselingsproject, waarbij ondernemers één dag een docent en/of student ontvangen. De aftrap van dit project vindt plaats op 2 oktober De stages vinden plaats tot 12 oktober Ondernemers krijgen op deze manier de mogelijkheid om kennis uit te wisselen en te achterhalen welke kennis in het onderwijs aanwezig is, waarvan u direct kunt profiteren! Ook kunt u bespreken hoe de aansluiting tussen onderwijs en bedrijfsleven verder gestimuleerd kan worden. De stage kan variëren van een gesprek van een uur tot een volledig programma. Ondernemers zijn vrij in de duur en opzet van het programma. U kunt uw bedrijf aanmelden via de website Dit initiatief is afkomstig van de noordelijke Kamers van Koophandel, Christelijke Hogeschool Nederland, Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, Van Hall Larenstein, Hanzehogeschool Groningen en Hogeschool Drenthe. Het initiatief wordt mede ondersteund door de werkgeversorganisaties VNO-NCW Noord, MKB Noord en Leeuwarden Studiestad. Provincie stelt ,- beschikbaar voor projecten in A7-zone landstad Fryslân Het college van gedeputeerde staten heeft euro uit de convenantmiddelen A7 beschikbaar gesteld voor een zestal projecten in de A7-zone Landstad Fryslân. Het gaat om een hout- VNO-NCW NoordNieuws juni

17 verbrandingscentrale bij Lyndenstein in Beetsterzwaag, een haalbaarheidsstudie naar een topinstituut voor de Openbare Ruimte, de realisatie van het Cultureel Kwartier Sneek, een onderzoek naar Sneek als centrum voor de blauwe industrie, twee onderdelen van het project Polderhoofdkanaal en het project Uurwerkplaats Joure. Technasium krijgt eigen examenvak Leerlingen die voor het technasium kiezen, kunnen eindexamen doen in het vak Onderzoek en Ontwerpen (O&O). Dat heeft staatssecretaris Van Bijsterveldt van onderwijs bekend gemaakt. Het examen bestaat uit een meesterproef. Dat betekent dat de scholieren een grote opdracht moeten volbrengen voor een opdrachtgever buiten school. Daarin moet ook een theoretisch deel verwerkt zitten. Het technasium is in Groningen ontwikkeld voor havo- en atheneumleerlingen met grote belangstelling voor technische vakken. Er zijn inmiddels vijftien technasia in heel Nederland. Tien scholen treffen voorbereidingen om er volgend schooljaar mee te starten. Het technasium is een formule voor beter bèta onderwijs. Een produkt van oorspronkelijk Groninger bodem met inmiddels zo n 25 deelnemende scholen verspreid over Nederland. De deelnemende noordelijke scholen zijn allen afkomstig uit Groningen. Het wordt de hoogste tijd dat ook scholen uit Drente en Friesland snel de aansluiting vinden met dit zeer succesvolle onderwijsconcept. VNO-NCW Noord zal hiertoe initiatieven ondernemen. Deelnemende noordelijke scholen in het voortgezet onderwijs: - RSG de Borgen te Leek - Praedinius gymnasium te Groningen - Ubbo Emmius te Stadskanaal - H.N. Werkman-college te Groningen - Zernike College te Groningen International Study Project Europe, Turkey. International Study Project Europe is een initiatief van de economische faculteitsvereniging (EFV) en de faculteitsvereniging van bedrijfskunde (BIG) van de Rijksuniversiteit Groningen. International Study Project Europe is een zusterorganisatie van de wereldwijd georiënteerde Stichting Internationale Studieprojecten van de EFV (SIS) en van International Study Project van BIG. Deze organisaties hebben jarenlange ervaring in het uitvoeren van onderzoek voor het Nederlandse bedrijfsleven. International Study Project Europe biedt u een compleet op maat gemaakt marktonderzoek tegen kostprijs. Dit jaar staat Turkije centraal. In november 2007 zal worden afgereisd naar Turkije, Istanbul. Voor meer informatie over dit project kunt u de website www. isp-europe.nl raadplegen. Fiscus stimuleert duurzaam bouwen Ondernemers die een duurzaam en energiezuinig bedrijfspand laten bouwen, kunnen een flink deel van de investering aftrekken van hun winst. De nieuwe fiscale maatregel is bedoeld als extra steuntje in de rug van ondernemers die wel duurzaam willen ondernemen, maar afhaken omdat de bouwkosten van een nieuw duurzaam kantoorpand hoger zijn. De bestaande regeling Milieu- Investeringsaftrek (Mia) komt nu in deze kosten tegemoet. De ondernemer mag een deel van de investeringskosten aftrekken van de fiscale bedrijfswinst. De aftrekpost op de fiscale winst is 15 procent over maximaal 2 miljoen euro ( euro). Afhankelijk van het belastingregime kan dit voordeel oplopen tot ruim euro. Om voor de fiscale regeling in aanmerking te komen moet het duurzame pand aan acht criteria voldoen. Zo moeten in het gebouw waterbesparende kranen zijn ingebouwd en aparte ruimtes ingericht voor printers en rokende medewerkers. Ook mag uitsluitend duurzaam geproduceerd hout zijn verwerkt en moet het energieverbruik 30 procent lager uitvallen dan de energie-eisen die zijn vastgelegd in het Bouwbesluit. VNO-NCW NoordNieuws juni

18 Ondernemers VNO-NCW Noord en VNO-NCW Midden halen banden Ondernemers zonder grenzen VNO-NCW Noord en VNO-NCW Midden halen banden met Duitse ondernemersverbanden krachtig aan Er is oprecht enthousiasme aan beide zijden van de landsgrens voor nieuwe initiatieven gevoed door ondernemers. Elk gevoel van perifeer zijn of provincialisme is ver te zoeken. Bij het aanhalen van verbanden en versterken van gemeenschappelijke clusters tellen de business kansen. En die zijn er volop. Weghalen die grens. De wereld eindigt niet bij Nieuweschans, Coevorden, Steinfurt of Stadtlohn. Hier leeft Europa. Duitsland is hot aan de noordgrens De laatste maanden bruist het van activiteiten aan weerszijden van de grens. Vanuit Noord-Nederland is meer samenhang te zien bij het veroveren van de sympathie en belangstelling van onze oosterburen. Een liefde die ook van Duitse zijde wordt gevoed. Zo hebben opeenvolgende delegaties uit Groningen in betrekkelijk korte tijd de contacten met Hamburg verdiept. Ook in de culturele scene wordt gezocht naar gemeenschappelijke oriëntaties en kunstuitingen. Noordelijke kennisinstellingen onderhouden periodieke contacten met hun Duitse partners. In Groningen en Emmen studeren talrijke Duitse studenten. Niet in de laatste plaats verkeren Noord- Duitsland en Noord-Nederland in een roes van substantieel groeiende bedrijvigheid. Ook meer naar het zuiden ter hoogte van Twente en de Achterhoek doen zich vergelijkbare initiatieven voor. Geen overtuigender bewijs van verstrengeling en verdieping van contacten dan contacten die worden gemotiveerd door de marktsector. Politieke krachten kunnen hier hun voordeel mee doen. Nieuwe politieke configuraties Het krachtig positioneren van het VNDU binnen Nederland, Duitsland en Brussel leidt tot voordeel van de daarbinnen actieve bedrijfsleven. De regio zal een steviger vuist kunnen maken op zowel politiek als op economisch terrein. De Europese binnenmarkt zal beter gaan functioneren. Dit vereist goed opgeleide mensen en een dynamische flexibele arbeidsmarkt die aanpassingen aan veranderingen faciliteert en het scheppen van nieuwe werkgelegenheid ondersteunt. Aan de lange traditie van grensoverschrijdende samenwerking op regionaal-bestuurlijk niveau wordt met de oprichting van VNDU een krachtige economische boost gegeven. Die groeiende aandacht voor Duitsland markeert een kanteling in het denken over de Nederlandse positie in het Europese krachtenveld. Duitsland en Nederland meer verbonden Duitsland en Nederland hebben veel gemeen en groeien economisch naar elkaar toe. De betrekkingen zijn duidelijk verbeterd. Duitse degelijkheid laat zich prima verenigen met Nederlandse flexibiliteit en creativiteit. Het beste van beide werelden staat garant voor een amalgaam waarvoor internationaal veel belangstelling bestaat. In plaats van met de rug naar elkaar te staan, weten we elkaar te vinden bij gemeenschappelijke uitingen en bedrijfsontmoetingen. Zie hier in essentie de meerwaarde van het mede door VNO-NCW Noord opgerichte Verbond van Nederlands Duitse Ondernemingen ( zie ook De intensivering van contacten is ook zichtbaar in de conjunctuurcycli die meer synchroon lopen. Het wordt eveneens ondersteund door de houding van veel Nederlanders, onder wie ondernemers, richting hun oosterburen. Nederlanders gaven in recente enquêtes aan Duitsers vooral vriendelijke, trotse en hardwerkende mensen te vinden. Historisch akkoord te Lingen Op 25 april 2007 ondertekenden acht ondernemersorganisaties de oprichting van het Verbond van Nederlands Duitse Ondernemingen te Lingen. In aanwezigheid van de voorhoede van genoemde ondernemersverbanden, als ook Bernard Wientjes voorzitter VNO-NCW -, Jacques Wallage burgemeester Groningen en vele andere internationale vertegenwoordigers. Het VNDU-akkoord bevestigt het klimaat waarin private bedrijven meer grensoverschrijdend hun voordeel willen genereren. Wanneer op 23 en 24 mei de Läsertage in Emden worden georganiseerd in de slipstream van Volkswagen AG, heeft dit eveneens relevantie voor Nederlandse bedrijven. De reisafstand Emden Groningen is 45 minuten. Daarenboven heeft het omvangrijke automotive cluster groeiende vertakkingen met Nederlandse bedrijven. Ontwikkelingen worden internationaal gestimuleerd en niet louter via de binnengrenzen van de nationale staat. VNO-NCW NoordNieuws juni

19 zonder grenzen met Duitse ondernemersverbanden krachtig aan Ook kan gedacht worden aan de belangen van beide grensregio s op het terrein van energie en voeding. Jaarcongres VNO-NCW Noord 2007 VNO-NCW Noord organiseert haar jaarcongres dit jaar op 6 december in de Weser Ems Halle te Oldenburg. Samen met het Center of Competence zal aandacht worden gevraagd voor gemeenschappelijke business initiatieven. VNO-NCW Noord is overtuigd van de noodzaak de contacten met Duitsland te intensiveren en agenda s beter op elkaar af te stemmen. Doelstellingen VNDU ten gunste van aangesloten leden ondenemerskoepels Regelgeving Synchronisatie van regelgeving Wegnemen belemmerende (fiscale) regelgeving Samenwerking bij verkrijgen en besteden van INTERREG / ESF middelen Afstemmen RO-beleid Infrastructuur aansluiting A37-A31-A1 voltooien doortrekken ZZL naar Bremen Hamburg stimuleren van aanleg Küstenautobahn ethyleenleiding van Wilhelmshafen naar Eemshaven grensoverschrijdende energieleveringen/ capaciteit vergroten vergroten samenwerking havens / short sea-shipping Groningen Internet Exchange beschikbaar voor Duits Internetverkeer / stimuleren breedband Onderwijs & Arbeidsmarkt intensivering samenwerking kennisinstellingen /studentenuitwisseling (WO,HBO én ROC) synergie tussen opleidingen gebruiken (mbt opleidingen die we hier niet hebben en daar wel en vice versa) krachtig pleidooi voor bevordering taalonderwijs Duits/Nederlands in grensprovincies culturele uitwisselingen stimuleren grensoverschrijdende arbeidsmarktbewegingen Duitse deelname aan Recruiting Noord cultuurdragers mobiliseren voor gedachtegoed VNDU Ondernemerschap / uitwisseling stimuleren ondernemerschap grensoverschrijdende kennismakingsbijeenkomsten (jaarcongres, netwerkontbijtsessies, business leads, promotiedagen, etc) gezamenlijke Gouden Gids / webportal benoemen en internationaal positioneren van gemeenschappelijke grensoverschrijdende clusters ( energie, food, scheepsbouw, life sciences,..) gezamenlijke buitenlandse (export) reizen Hans Haerkens h.haerkens@vno-ncwnoord.nl VNO-NCW NoordNieuws juni

20 Zuiderzeelijn komende weken op de wagen Eurlings kan geschiedenis schrijven De Randstad moet worden gered. Aldus luidde de sombere titel van het hoofdredactioneel commentaar van de NRC van 28 april jongstleden. Er is steeds meer brandstof nodig om de minder efficiënt draaiende nationale motor te laten draaien. Ondanks het reeds forse beslag op de nationale middelen. De Zuiderzeelijn biedt structurele redding. De discussie over de Zuiderzeelijn is een debat over een snelle internationale openbaar vervoer hoofdverbinding die Nederland ontsluit met noordwest Europa. Die de ontwikkelruimte van eerder genoemde Randstad fors vergroot. Immers het onvermogen tot doorgeleiding van de groei in de nationale Randstaddelta naar de regio s daarbuiten houdt het land steeds zichtbaarder en dramatischer in een houdgreep. Zorgelijke discussies over fijnstof, congestie, verrommeling, schaarste aan woonaanbod, aantasting ruimtelijke kwaliteit zijn stuk voor stuk illustraties die erop wijzen dat de nadelen van concentratie de overhand krijgen. De aanleg van strategische infrastructuur is een absolute voorwaarde om haast letterlijk weer lucht te krijgen. Beheers reflexen Natuurlijke reflexen om niet verder te kijken dan diezelfde Randstad bieden niet langer soelaas. Nederland heeft politici nodig die blijk geven van visie. Dankzij de Zuiderzeelijn zal ontwikkelruimte ontstaan voor de overvolle Randstad in Flevoland en Noord- Nederland. Het biedt mensen de mogelijkheid om te wonen en te werken waar ze dat willen, zonder dat afstand daarvoor een belemmering vormt. Kortom een beter werkende arbeids- en woningmarkt. De verbinding dient te worden doorgetrokken via Groningen naar Bremen, Hamburg, Berlijn en Scandinavië. Noord-Duitsland en Noord-Nederland hebben veel gemeen en groeien economisch naar elkaar toe. In beide regio s zien we recentelijk opvallend veel nieuwe bedrijvigheid. Verbindende infrastructuur ondersteunt de sterk verbeterde relaties. Het heeft geleid tot de oprichting van het verbond van Niederländisch Deutscher Unternehmen om marktinitiatieven te bundelen. Strategische investering veronderstelt visie Het effect op de nationale economie zal groot zijn. Dankzij de Zuiderzeelijn komen Noord-Nederland en de Randstad dichter bij elkaar te liggen en worden de opstoppingen rond Almere en Lelystad voor een deel opgelost. Mainport Schiphol wordt via een snelle verbinding met de luchthaven van Lelystad verbonden, waardoor een overloop ontstaat voor het vliegverkeer. Samenvattend is de Zuiderzeelijn veel meer dan een snelle verbinding van A naar B. Het gaat om een strategische investering voor de lange termijn die niet te vangen is in maatschappelijke kosten- en batenanalyses. Ze mag niet worden verward met een knelpuntoplossende investering. Verwezen kan worden naar de gezaghebbende VROM-Raad die stelt dat er te weinig aandacht is bij met name de nationale rekenmeesters - voor strategische investeringen in waterbeheer, energievoorziening, en (openbaar) vervoer. De ZZL is structurerend voor de ruimtelijke, economische en maatschappelijke ontwikkelingen in Nederland voor de periode tot voorbij Minister van Verkeer en Waterstaat Camiel Eurlings kan geschiedenis schrijven. Wat weerhoudt hem? Hans Haerkens h.haerkens@vno-ncwnoord.nl VNO-NCW NoordNieuws juni