VLAAMS PARLEMENT TOELICHTINGEN. bij de middelenbegroting en de algemene uitgavenbegroting van de Vlaamse Gemeenschap voor het begrotingsjaar 2004

Transcriptie

1 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A VLAAMS PARLEMENT Zitting oktober 2003 TOELICHTINGEN bij de middelenbegroting en de algemene uitgavenbegroting van de Vlaamse Gemeenschap voor het begrotingsjaar 2004 ALGEMENE TOELICHTING 4299

2 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A 2 INHOUD Hoofdstuk I : Algemeen overzicht Hoofdstuk II : De economisch-financiële omgeving Internationaal Vlaanderen Hoofdstuk III : De middelenontwikkeling in de begrotingen 2004 en vorige Samenvattend overzicht De samengevoegde en gedeelde belastingen Dotaties vanwege de federale overheid Lotto-middelen De gewestelijke belastingen Hoofdstuk IV : De uitgavenbegroting Beleids- en betalingskredieten Korte bespreking van de belangrijkste wijzingen per beleidsthema Hoofdstuk V : De begroting in het kader van de normering Hoofdstuk VI : Kassaldi, schuldevolutie en schuldbeheer Kassaldi Kerncijfers schuld Aspecten van de directe schuld Evolutie van de indirecte schuld Bevordering van de naambekendheid van de Vlaamse Gemeenschap Bijlage betreffende akkoorden inzake begrotingsnormen Inleiding Overeenkomst van 15 december 2000 tussen de Federale Staat, de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest betreffende de begrotingsdoelstellingen voor de periode Overleg Federale Overheid Gewesten en Gemeenschappenvan 22 september Blz.

3 3 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A HOOFDSTUK I ALGEMEEN OVERZICHT Bij het opmaken van haar begroting 2004 stond de Vlaamse regering voor de uitdaging om na enkele jaren van lage economische groei toch een volledige budgettaire invulling te geven aan al haar in het verleden aangegane engagementen, alsook te zorgen voor een extra impuls teneinde de economische relance die zich aandient bijkomend te ondersteunen. Concreet betekent dit dat deze Vlaamse regering haar ambtsperiode zal afsluiten zonder te raken aan de kernpunten van het ambitieuze project dat in 1999 op stapel werd gezet. Integendeel, er wordt gedurende dit laatste jaar van de legislatuur, zelfs gepoogd om bovenop hetgeen reeds voorzien was, nog eens een extra inspanning te leveren in een aantal essentiële beleidssectoren en hiermee tegelijk te trachten de economische relance maximaal te ondersteunen. De belangrijke sociale en maatschappelijke engagementen naar o.a. de leerkrachten, het personeel in de welzijns- en verzorgingssector, de gehandicapten, de socio-culturele sector, de basismobiliteit van onze bevolking, enz komen volop op kruissnelheid. Maar zoals dat ook in vorige begrotingsrondes het geval was, werd er tegelijk over gewaakt dat de Vlaamse begroting afgestemd blijft op het strengste scenario van de Hoge Raad van Financiën, waardoor Vlaanderen de belangrijkste inspanning van alle Gewesten en Gemeenschappen blijft leveren opdat de Belgische verbintenis in het kader van het Groei- en Stabiliteitspact kan worden gehaald. Ook binnen het nieuwe gegeven dat vanaf 2003 rekening moet worden gehouden met de intering op de reserves bij de tot de consolidatiekring behorende Vlaamse openbare instellingen en diensten met afzonderlijk beheer, zal Vlaanderen het budgettair orthodoxe pad verder blijven bewandelen. Zowel in 2003 als in 2004 zal de evolutie van de uitgaven en ontvangsten van nabij opgevolgd worden opdat de vooropgestelde uitgangspunten m.b.t. het te behalen vorderingensaldo ook op realisatiebasis worden waargemaakt. Ook in 2004 zal de Vlaamse regering de inspanning leveren om de reeds spectaculair afgenomen schuld verder af te bouwen en de schuldpositie van Vlaanderen verder te verbeteren. Het weze ook meteen duidelijk gesteld dat in deze begroting duidelijke en weloverwogen keuzes zijn gemaakt. Het zogenaamde constant beleid werd daarom sterk getoetst aan zijn sociaal-economische meerwaarde teneinde door heroriëntering bijkomende middelen vrij te maken voor het voeren van een sociaal-economisch relancebeleid. Bijkomende kredieten werden vrijgemaakt voor de creatie van nieuwe en duurzame tewerkstelling, het ondersteunen van het Vlaams ondernemerschap. Een belangrijke inspanning wordt geleverd om het innovatiebeleid binnen de bedrijven ondermeer via participaties, maar ook door rechtstreekse transferten, aan te moedigen. Daarbij zullen de inspanningen in de eerste plaats worden gericht op onderzoek en ontwikkeling op milieutechnologisch vlak om langs deze weg tevens een bijdrage te kunnen leveren opdat de Kyotodoelstellingen worden gehaald. De combinatie van deze uitgangspunten had tot gevolg dat bij de begrotingsbesprekingen door elk van de Vlaamse ministers, na een kritische doorlichting van de eigen begroting, een belangrijke inspanning werd geleverd om - via besparingen op maatschappelijk minder prioritaire uitgaven, het invoeren van een wervingsstop en een opgedreven inspanning op het vlak van de valorisatie van het patrimonium - de gemaakte afspraken te honoreren. Samen met de begrotingsopmaak 2004 werd een tweede aanpassing van de begroting 2003 doorgevoerd. Voornamelijk de recent bekendgemaakte nieuwe gegevens inzake fiscale capaciteit hebben een belangrijke positieve impact op de middelen die aan de Vlaamse Gemeenschap toekomen ingevolge de bijzondere financieringswet. Anderzijds werden er ook nog aanpassingen doorgevoerd, zowel langs middelen- of inkomstenzijde als langs uitgavenzijde, en dit zowel voor 2003 als voor Het gaat in vele gevallen om het inbouwen van een betere timing van zowel ontvangsten als uitgaven, (bijvoorbeeld verkoop van de

4 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A 4 VMW aandelen). Het is belangrijk een juiste timing van de realisatie in te schatten teneinde deze begroting zo realiteitsgetrouw mogelijk te maken en dus de onvermijdbare afwijking tussen begroting en realisaties zo beperkt mogelijk te houden. Onderstaande tabel en grafiek bieden een overzicht van de evolutie van ontvangsten en uitgaven en het begrotingssaldo, met de aangepaste gegevens van de tweede begrotingscontrole 2003 en de initiële begroting In een afzonderlijk hoofdstuk wordt stilgestaan bij de vertaling van deze begrotingssaldi naar gecorrigeerde vorderingensaldi, de toetsingsbasis voor de naleving van de begrotingsnorm in ESRtermen. Tabel A.1 : Middelen- en uitgavenevoluties (in miljoen euro) Middelen Uitgaven Begrotingssaldo Grafiek A.1 : Middelen- en uitgavenevoluties (in miljoen euro) BGC 1996 BGC 1997 BGC 1998 BGC 1999 BGC 2000 BGC 2001 BGC 2002 BGC 2003 BGO Middelen (linker schaal) Uitgaven (linker schaal) Begrotingssaldo (rechter schaal)

5 5 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A Tabel A.2 : Uitgaven verdeeld per kredietsoort (in miljoen euro) 1. Niet-gesplitste kredieten (NGK) Gesplitste vastleggingskredieten (GVK) Gesplitste ordonnanceringskredieten (GOK) Variabele kredieten (VRK) Vastleggingsmachtigingen (MAC) Bgc bgc Ini Absoluut % 3bgc bgc verschil verschil ,36% ,10% ,19% ,77% ,71% 1 De verschillen met de cijfers voor de 2 de begrotingscontrole 2003 en begrotingsopmaak 2004 weergegeven in de brochure n.a.v. de septemberverklaring vloeien voort uit een aantal technische correcties die in de eindfase van de begrotingsopmaak werden doorgevoerd.

6 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A 6 HOOFDSTUK II DE ECONOMISCH-FINANCIELE OMGEVING Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) maakte in recente economische vooruitzichten gewag van toenemende tekenen van beterschap voor de wereldeconomie. Doch de sterkte van het herstel blijft nog onzeker. Ook in Vlaanderen doen de meeste conjunctuurindicatoren het beter dan in het begin van dit jaar. De stijgende werkloosheid blijft echter een pijnpunt. Er is dan ook voorlopig nog geen sprake van een afgetekend economisch herstel. 1. Internationaal 1.1. Globaal De wereldeconomie toonde in het tweede kwartaal van dit jaar een gemengd en nog vrij mat beeld. De situatie is zorgwekkend in de eurozone, waar de groei stagneerde. Een drietal landen (Duitsland, Italië en Nederland) bevinden zich in staat van recessie. Frankrijk en België kenden een negatieve groei in het tweede kwartaal van 2003 ten opzichte van het eerste. Japan gaf in het tweede trimester een sterker dan verwachte groei (+ 2,4% op jaarbasis) te zien, het dubbele van het voorgaande trimester. De VS vertoonde in het tweede kwartaal een zelfde groeicijfer als Japan, tegenover 1,6% in het eerste. De groei-ontwikkeling in Azië en Oost-Europa handhaaft zich op een relatief hoog peil, in tegenstelling tot Latijns-Amerika. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) voorspelt voor de wereldeconomie een groei van 3,2% in 2003 en van 4,1% in 2004, wat een lichte stijging is tegenover de vorige prognose. De risico s in dit scenario zijn nog altijd groot: De schuldgraad van de ondernemingen blijft historisch hoog, een gevolg van de hoge investeringsquote in de late jaren negentig. De afbouw van deze schulden door vermindering van investeringen en het terugdringen van de bedrijfskosten is in de VS rigoureuzer doorgevoerd dan in Europa. Het tekort op de lopende rekening van de VS, dat nu reeds 5% van het BBP bedraagt, dreigt op te lopen als de Amerikaanse economie aantrekt (en daarmee ook de invoer). Een verdere daling van de dollar ten opzichte van de euro en de yen bemoeilijkt het conjuncturele herstel van de eurozone en Japan. De Aziatische centrale banken verzetten zich tegen een stijging van hun munt, zodat de zwaarste lasten van de zwakke dollar op de schouders van Europa blijven wegen. De staat van de openbare financiën blijft wereldwijd problematisch, vooral in Amerika en Japan waar een zeer stimulerend, anticyclisch budgettair beleid werd gevoerd De Europese Unie De Europese conjunctuur is nog steeds in de ban van een zwakke vraag zowel van de gezinnen als van de bedrijven. Dit komt door de hoge schuldgraad van de ondernemingen, die door de economische neergang is aangewakkerd, en door de sombere werkgelegenheidsvooruitzichten. De groeivoet in de eurozone zou volgens het IMF dit jaar niet meer dan 0,5% bedragen, de helft van de vorige voorspelling. Op monetair vlak heeft de Europese Centrale Bank (ECB) de rentevoet stapsgewijs verlaagd tot 2%. Ter vergelijking : de inflatie daalde in de eurozone tot 1,9% op jaarbasis in juli (1,8% in de EU). In Duitsland bedroeg de inflatie evenwel niet meer dan 0,8%, zodat voor Europa s grootste economie, die bovendien een recessie doormaakt, de reële intrestvoeten relatief hoog blijven. Het budgettair beleid blijft vrij expansief, in die mate dat Frankrijk en Duitsland hun begrotingstekort in 2002 en 2003 lieten oplopen tot boven de grens van 3% van het BBP, opgelegd door het Pact voor Stabiliteit en Groei. Ook voor het begrotingsjaar 2004 wordt een overschrijding van de 3%-limiet in beide landen verwacht. De EU-werkloosheidsgraad is in juni opgelopen tot 8,1% (8,9% in de eurozone), een stijging evenwel van minder dan 1% ten opzichte van het vorige minimum in 2001.

7 7 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A Het consumentenvertrouwen is zowel in de EU als de eurozone in juli gestegen tot het niveau van januari van dit jaar. Zoals alle vertrouwensindicatoren blijft ook het consumentenvertrouwen nog ver achter op de waarden van het laatste hoogtepunt in Ook de werkgelegenheidsvooruitzichten blijven onzeker gezien de hoge schulden van de ondernemingen en de daaruit voortvloeiende saneringen door het terugdringen van de investeringen, gecombineerd met de onzekerheid omtrent de toekomstige vraag De Verenigde Staten Het vertrouwensherstel na de oorlog in Irak zet zich door. Over de ganse lijn tekent zich een breed gedragen herstel af. De stijging van de aandelenkoersen en de bedrijfsresultaten getuigen hiervan. De groeiverwachtingen voor de VS zijn verhoogd tot 2,6% dit jaar en zelfs 3,9% in De autoriteiten voerden een uitgesproken anti-cyclisch beleid. De Fed verlaagde de rente tot 1% tegenover een inflatie van 2,1% in het tweede kwartaal. Het budgettair beleid dreigt echter te ontsporen door de militaire uitgaven ingevolge diverse militaire operaties (o.a. het conflict in Irak, maar ook Afganistan, enz ). Het begrotingstekort, dat in het eerste kwartaal van 2003 reeds 4,0% van het BBP bedroeg zal dit jaar afstevenen op een recordbedrag, weliswaar in absolute cijfers. Volgend jaar zou het tekort nog toenemen. De werkloosheid is in juli licht gedaald tot 6,2% van de beroepsbevolking. Het blijft echter, na juni, het hoogste peil in jaren. De daling van de werkgelegenheid zet zich echter voort. De consumptie blijft sterk met een groei van 3,2% (op jaarbasis) in het tweede kwartaal, tegenover 2,0% in het eerste kwartaal. De stijging van de vastgoedprijzen, in combinatie met de daling van de rente in de VS, maakte het de Amerikaanse consumenten tot dusverre mogelijk steeds meer (op de waarde van hun huis) te lenen en oude leningen tegen gunstigere voorwaarden te herfinancieren. Aangezien beide factoren hun limietwaarden schijnen te hebben bereikt, kan hiervan geen verdere positieve invloed op de consumptie worden verwacht. Daar de Amerikaanse bedrijven in de late jaren negentig hun investeringen in veel ruimere mate op de kapitaalmarkten hebben gefinancierd (en dus niet via de bank) dan de Europese, is het probleem van de hoge schuldgraad in de VS minder groot. Dit wordt weerspiegeld in een stijging van de bedrijfsbestedingen van 6,8% op jaarbasis in het tweede kwartaal, weliswaar na een inzinking van 4,4% in het eerste kwartaal Japan De vertrouwensindicatoren voor Japan schijnen een bescheiden versteviging van de conjunctuur aan te kondigen. Het IMF voorziet in 2003 een groei van 2,0% in Japan, meer dan het dubbele van de vorige voorspelling. De industriële productie en de export zitten in de lift. Ook de investeringen zouden opleven. De werkloosheid is dalende en recent er lijkt ook een impuls uit te gaan van de private consumptie. Het deflatiegevaar is echter nog niet helemaal geweken. Het Japans anti-cyclisch beleid is ondertussen op de maximale grenzen van zijn mogelijkheden gestuit. Op monetair gebied bedraagt de discontovoet sinds september 2001 niet meer dan 0,1%. De inflatiecijfers blijven negatief, zij het minder sterk dan een paar maanden terug. Het begrotingsbeleid biedt evenmin weinig speelruimte. Het begrotingstekort is opgelopen tot meer dan 8% van het BBP bij een overheidsschuld die de grens van 150% van het BBP heeft overschreden. De werkloosheidsgraad blijft de jongste kwartalen constant op 5,4%.

8 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A 8 2. Vlaanderen 2.1. Algemeen Het matige groeipad van de economieën van onze belangrijkste handelspartners blijft niet zonder gevolgen voor Vlaanderen. Het Federaal Planbureau (FPB) voorziet dat de Belgische economie een lichte herneming kent in het tweede halfjaar van De reële BBP-groei zou 0,9% bedragen voor heel In 2004 zou de groei evenwel verder aantrekken tot 1,8% Industrie De conjunctuurindicator van de NBB voor de Vlaamse industrie is neerwaarts gericht. De twee recentste brutowaarden voor augustus en september (die nog niet in de trend verrekend worden) zijn evenwel beter. Ook de komende waarnemingen zullen beter moeten zijn vooraleer de trend omslaat. Het productietempo neemt toe. Dit komt doordat de bestellingen uit binnen- en buitenland wat aantrekken. Toch is er nog geen sprake van een duidelijke heropleving: de orderpositie bevindt zich nog steeds op een laag niveau en de voorraden nemen trendmatig toe hoewel de recentste brutowaarden dalende zijn, wat kan wijzen op het begin van een verbetering. De industriële productie (NIS) lag tijdens de maanden mei juli ,1% hoger dan een jaar eerder. Dit is te wijten aan de productie van intermediaire goederen (+ 4,0%). Dit is goed nieuws daar deze industrietak als eerste een verandering in de conjunctuur waarneemt (de output van deze sector vormt de input voor de andere industrietakken van de investerings- en consumptiegoederen). De andere hoofdindustriegroepen lieten vooralsnog een daling optekenen. Deze was het meest uitgesproken bij de sector van de duurzame consumptiegoederen (- 8,8%). De geregistreerde waarde van de Vlaamse uitvoer stagneerde tijdens het eerste kwartaal van 2003 op hetzelfde niveau als een jaar eerder. De officiële reeks dient geamendeerd te worden wil men een zicht krijgen op de werkelijke exportactiviteit en dit om twee redenen: sedert december 2001 is in Vlaanderen een nieuw distributiecentrum operationeel dat farmaceutische producten invoert en zonder bewerking weer uitvoert naar een aantal landen. Dit is niet zonder belang: indien de uitvoercijfers daar niet zouden voor gecorrigeerd worden bedroeg de toename van de uitvoerwaarde 10,5% in 2002 tegenover + 3,8% als daar wel rekening mee wordt gehouden; vanaf 2003 worden de zichtzendingen van diamant die niet worden gevolgd door een effectieve verkoop niet meer opgenomen in de uitvoerstatistiek. Op basis van deze bijgewerkte data zou de waarde van de Vlaamse uitvoer in het eerste kwartaal van ,3% hoger liggen dan tijdens hetzelfde kwartaal van De trend van deze reeks buigt recent echter neerwaarts: het eerste kwartaal van 2003 liet een daling optekenen met 0,2% t.o.v. het vierde kwartaal van Er zijn nog geen recentere gegevens beschikbaar op het niveau van het Vlaamse Gewest Handel De conjunctuurcurve van de NBB voor de handel daalt niet verder meer. De omzet ontwikkelt zich zwak. De voorraden nemen trendmatig nog steeds af. De vooruitzichten voor de bestellingen op de binnen- en buitenlandse markt dalen niet verder meer. De vraag lijkt aan te trekken Bouw De conjunctuur in de bouw is volgens de NBB neerwaarts gericht. Enkel de recentste brutowaarde voor september doet het duidelijk beter. Dit wijst alleszins nog niet op een kentering. De productie in de bouw (NIS) lag tijdens de laatste drie maanden tot juli 2,3% lager in vergelijking met vorig jaar. De zwakke conjunctuur in de bouw uit zich in de uitgeoefende bedrijvigheid, het orderbestand en de werkgelegenheid. De vooruitzichten voor de vraag zijn sterk gedaald tijdens de eerste jaarhelft van De recentste brutowaarden zijn echter merkbaar beter.

9 9 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A Het aantal vergunde woningen nam tijdens de eerste zeven maanden van 2003 met 4,0% toe ten opzichte van vorig jaar. Over heel 2002 was er ook reeds een stijging waarneembaar (+ 4,5%). De gunstige financieringsvoorwaarden voor bouwleningen spelen een rol. Ook de afgenomen onzekerheid rond het conflict in Irak betekent een steun in de rug. Aan de andere kant speelt de zwakke conjunctuur de bouwsector parten. In het bijzonder de oplopende werkloosheid zet de gezinnen ertoe aan om voorzichtiger te zijn bij dergelijke belangrijke investeringen. De duurdere bouwgronden maakten het verbouwen van bestaande woningen de laatste jaren populairder. Het aantal vergunde verbouwingen lag tijdens de laatste drie maanden tot juli ,1% hoger dan een jaar terug Gezinnen De indicator van het Belgische consumentenvertrouwen zoals berekend door de NBB steeg opmerkelijk in september jl. en bereikte daarmee de beste waarde tot dusver in Alle componenten van de indicator verbeterden: de vrees voor een toename van de werkloosheid nam af, de vooruitzichten voor de economische toestand zaten in de lift evenals de persoonlijke financiële situatie en de mogelijkheden om te sparen. Over de periode januari september 2003 werden 5,6% minder nieuwe wagens (incl. dubbel gebruik) ingeschreven. Het feit dat dit jaar geen salon georganiseerd werd (behoudens bedrijfs- en vrije tijdsvoertuigen) en de onzekerheid rond het conflict in Irak begin dit jaar lagen aan de basis daarvan. Vanaf juni 2003 echter lag het aantal inschrijvingen maand na maand hoger dan een jaar eerder (in september 2003: + 4,3%) Arbeidsmarkt De meest recente raming van het Steunpunt WAV geeft aan dat het aantal jobs in het Vlaamse Gewest in het laatste kwartaal van 2002 verder afbrokkelde; dit zowel t.o.v. het derde kwartaal van 2002 als tegenover het vierde kwartaal van Volgens de WAV-kwartaalraming is het aantal personen dat zich op de arbeidsmarkt aanbood in het vierde kwartaal van 2002 met toegenomen in vergelijking met het laatste kwartaal van Deze stijging situeert zich bij de werkzoekenden die in deze periode met toenemen; het aantal werkenden daarentegen steeg met Het Planbureau voorspelt in zijn economische begroting voor 2004 vanaf het laatste kwartaal van 2003 opnieuw een geleidelijke toename van de binnenlandse werkgelegenheid die zich sterker zou doorzetten in De werkgelegenheidsvooruitzichten van de NBB voor de Vlaamse industrie zijn lichtjes beter dan in het begin van 2003, maar blijven toch zwak. Het verloop van het aantal werknemers in de industrie gaat volgens het NIS nog steeds in dalende lijn. In maart mei 2003 waren er trendmatig 1,7% minder dan tijdens de voorgaande drie maanden. De achteruitgang doet zich voor in alle hoofdindustriegroepen en is het sterkst bij de duurzame consumptiegoederen (- 4,1%). Ook in de bouw daalde het aantal werknemers. Het aantal werkaanbiedingen (Normaal Economisch Circuit) bij de VDAB echter lag in juli ,5% hoger dan een jaar eerder. Wellicht is deze toename eerder toe te schrijven aan de moeilijke invulling van knelpuntvacatures dan aan een verbeterde conjunctuur. De activiteit in de uitzendsector wordt algemeen door economisten beschouwd als een betrouwbare leading indicator. In vergelijking met het laatste kwartaal van 2002 ging echter zowel het bedienden- als arbeiderssegment achteruit, maar op jaarbasis valt er evenwel een lichte toename van de gepresteerde uitzenduren bij de arbeiders te noteren met 0,2%, hetgeen toch de aarzellende economische relance bevestigd. De trend van oplopende werkloosheidscijfers zet zich verder door. In het Vlaamse Gewest gaat de werkloosheidsgraad, die de verhouding weergeeft tussen het aantal werklozen en de beroepsbevolking, in stijgende lijn (8,54% in september 2003). De regio s met de hoogste werkloosheidscijfers zijn Sint-Niklaas, Kortrijk en Hasselt. Alle drie zijn het regio s met een belangrijke industriële basis, wat hun conjunctuurgevoeliger maakt dan gebieden met veel dienstenbedrijven.

10 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A 10 Het Vlaamse Gewest telde in september niet-werkende werkzoekenden (NWWZ). Dit zijn er 12,4% meer dan vorig jaar. Bij de categorie van 50 jaar of ouder bedroeg de aangroei zelfs + 27,5%. Dit is te verklaren door de gewijzigde reglementering waardoor werklozen die nog geen 58 jaar zijn verplicht moeten ingeschreven blijven als werkzoekende (vroeger lag de grens op 50 jaar). Doch ook zonder deze categorie van oudere werklozen bedroeg de toename van de NWWZ (jonger dan 50 jaar) nog 11,3% op jaarbasis. Een bijzondere bekommernis vormt de vaststelling dat de groep van niet-werkende werkzoekenden NWWZ die reeds 1 tot 2 jaar op zoek zijn naar werk toeneemt (+39,7% jaar-op-jaar in september 2003). Dit geeft aan dat een grote groep werkzoekenden, die bij het inzetten van de economische terugval in 2001 zonder baan kwam te zitten, moeizaam een nieuwe job vinden. Specifieke beleidsmaatregelen dringen zich op. Tenslotte wil ik hier besluiten met de eerste paragraaf uit de laatste publicatie van KBC met betrekking tot de economische vooruitzichten voor België (4 e kwartaal 2003) : (op citaat) Positieve signalen tijdens de zomer suggereren dat de industrielanden stilaan de economische malaise van de voorbije jaren achter zich laten. Het herhaaldelijk aangekondigde internationale conjunctuurherstel lijkt eindelijk ingezet. De VS vervult daarbij opnieuw de rol van motor van de wereldeconomie. Gesteund door een zeer expansief monetair en budgettair beleid raakte de Amerikaanse economie snel op toerental. Azië volgde snel. Europa hinkt traditiegetrouw achterop Toch suggereren de vertrouwensindicatoren dat ook in Europa beterschap op komst is. (KBC voorspelt voor 2004 een BBP van 1,9%.)

11 11 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A HOOFDSTUK III DE MIDDELENONTWIKKELING IN DE BEGROTINGEN 2004 EN VORIGE 1. Samenvattend overzicht Onderstaande tabel geeft een overzicht van de middelenraming 2004 in grote rubrieken. Om enige vergelijking mogelijk te maken werden ook de ramingen van de begrotingscontroles 1996 tot en met 2003 opgenomen. Tabel M.1 : Grote rubrieken van de middelenbegroting (in miljoen euro) BGC 1996 BGC 1997 BGC 1998 BGC 1999 BGC 2000 BGC 2001 Samengevoegde en gedeelde belastingen Specifieke dotaties en ristorno's Gewestelijke belastingen Kijk- en luistergeld Toegewezen ontvangsten Andere ontvangsten Totaal BGC 2002 BGO 2003 BGC 2003 Tweede BGC 2003 BGO 2004 Absoluut verschil Procentueel verschil Samengevoegde en ,79% gedeelde belastingen Specifieke dotaties en ,37% ristorno's Gewestelijke belastingen ,34% Kijk- en luistergeld ,76% Toegewezen ontvangsten ,33% Andere ontvangsten ,67% Totaal ,97% In het geheel genomen, kan gesteld worden dat de ramingen van de middelen traditiegetrouw gebeurde op realistische wijze. Voor het begrotingsjaar 2004 worden de ontvangsten op miljoen euro begroot. Dit is 517 miljoen euro of 2,97% meer dan bij de tweede begrotingscontrole 2003 en 2,96% meer dan bij de eerste begrotingscontrole 2003.

12 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A 12 Grafiek M.1: Relatieve aandelen van de middelencategorieën Indien er een duidelijke aanwijzing was voor een trendbreuk, dan werd deze mee verwerkt in de middelenberekening. Andere ontvangsten Toegewezen ontvangsten Kijk- en luistergeld Gewestelijke belastingen Specifieke dotaties en ristorno's 2,2% 1,6% 1,7% 1,2% 0,6% 0,8% 0,4% 0,4% 0,0% 0,0% 0,2% 2,8% 7,1% 4,2% 4,4% 4,4% 1,5% 16,2% 16,3% 16,3% Zo voorziet het Lambermontakkoord vanaf het begrotingsjaar 2002 in een aantal additionele gewestbelastingen. Dit weerspiegelt zich in de cijfers: de forse toename van de geraamde opbrengsten vanaf 2002 ten opzichte van De raming van de gewestbelastingen geschiedde ook tegen de achtergrond van de gewijzigde reglementering (registratierechten, schenkingsrechten, ). Samengevoegde en gedeelde belastingen 76,8% 76,9% 77,0% 87,0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100 % BGC 2001 BGC 2002 BGC 2003 BGO 2004 Grafiek M.2 toont de middelen-begroting 2004 opgedeeld in grote categorieën. Hieruit blijkt onmiddellijk het nog immer grote belang van de samengevoegde en gedeelde belastingen (77%). Idem dito voor de gewestelijke belastingen (16%). De geraamde ontvangst aan kijk- en luistergeld (200 duizend euro) betreft de ontvangst van achterstallige betalingen. Grafiek M.2 : Relatieve aandelen van de middelen-categorieën voor het begrotingsjaar % 2%1% 16% 4% Samengevoegde en gedeelde belastingen Gewestelijke belastingen Toegewezen ontvangsten Specifieke dotaties en ristorno's Kijk- en luistergeld Andere ontvangsten Uit het voorgaande blijkt dat de middelen van de Vlaamse Gemeenschap in 2004 met 517 miljoen euro stijgen ten opzichte van de raming bij de tweede begrotingscontrole 2003 en met 515 miljoen euro ten opzichte van de raming bij de eerste begrotingscontrole Alle actualisaties die aanleiding geven tot een wijziging van de door de federale overheid door te storten middelen zijn in deze ramingen opgenomen. Zo bevat de raming van de tweede begrotingscontrole 2003 een herberekening van de afrekening Hoe het totaalbedrag is samengesteld, blijkt uit tabel M.2. In de volgende paragrafen wordt getracht de deelaspecten nader te verklaren.

13 13 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A Tabel M.2 : Belangrijkste deelaspecten van de middelenbegroting 2004 (in duizend euro) Situatie Tweede BGC 2003 (a) Situatie BGO 2004 (b) Verschil (b) - (a) Parameters Inflatie 1,30% 1,30% 1,10% 0,00% Groei 2,00% 2,00% 2,10% 0,00% Personenbelasting Vlaams gewest Waals gewest Brussel Duitstaligen Verdeelsleutel onderwijs Vlaamse gemeenschap 56,94% 56,94% 56,94% 0,00% Franstalige gemeenschap 43,06% 43,06% 43,06% 0,00% Samengevoegde en gedeelde belastingen Gewest -P.B. Gewest zonder Lambermont Gewest - P.B.-aftrek Lambermont Gewest - P.B. extra middelen voor extra bevoegdheden Totaal Gewest na Lambermont Gemeenschap P.B Gemeenschap - BTW zonder Lambermont Gemeenschap - extra BTW Lambermont Totaal Gemeenschap na Lambermont Vermoedelijke afrekening jaar N-1 (éénmalig) Algemeen totaal Samengevoegde en gedeelde belastingen Dotaties vanwege federale overheid Tewerkstellingsprogramma's Buitenlandse studenten Totaal federale dotaties Kijk- en luistergeld Dotatie ter compensatie van het kijk- en luistergeld Dotatie ter compensatie van het kijk- en luistergeld (afrekening) Totaal gewestbelastingen (*) Andere niet-fiscale inkomsten Lottomiddelen Toegewezen ontvangsten ALGEMEEN TOTAAL MIDDELEN (*) Zonder het kijk- en luistergeld Naast een indeling in middelencategorieën of -rubrieken kan er ook een middelenopdeling in programma s gemaakt worden. Tabel M.3 toont laatstbedoelde opdeling op vier tijdstippen: begrotingscontrole 2002, eerste en tweede begrotingscontrole 2003 en begrotingsopmaak 2004.

14 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A 14 Tabel M.3 : Overzicht van de middelen per programma (in duizend euro) PR Programmanaam BGC 2002 Eerste BGC Vlaamse regering - algemene werkingskosten Algemene werking kabinet Vlaams minister van Onderwijs en Vorming COO - Diverse intradepartementale ontvangsten Tweede BGC 2003 BGO 2004 Absoluut verschil Procentueel verschil ,00% Algemeen buitenlands beleid AZF - Diverse intradepartementale ontvangsten ,31% Algemene financiële logistiek ,81% Waarborg ,30% Rechtstreekse schuld ,22% Intendancediensten ,00% Indirecte schuld ,77% Gebouwen ,00% OND - Diverse intradepartementale ontvangsten ,03% Hogescholenonderwijs ,86% Universitair onderwijs ,44% Deeltijds kunstonderwijs ,27% Begeleid individueel studeren ,42% Studietoelagen en financiering ,91% Leerlingenvervoer Algemeen onderwijs en vorming ,30% Aanwending van teruggevorderde wedden en weddetoelagen ,12% Diverse ontvangsten ,71% WVC - Diverse intradepartementale ontvangsten Infrastructuur inzake persoonsgebonden aangelegeheden ,00% Algemeen welzijnsbeleid ,11% Gehandicaptenzorg Medisch-sociaal beleid ,45% Volksontwikkeling en bibliotheken Algemeen cultuurbeleid ,00% EWBL - Diverse intradepartementele ontvangsten ,45% Algemeen economisch beleid ,00% Economisch ondersteuningsbeleid Buitenlandse handel en exportbevordering ,00% Natuurlijke rijkdommen en energie Extern economisch beleid Werkgelegenheid ,51%

15 15 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A PR Programmanaam BGC 2002 Eerste BGC Stedenbeleid en Sociaal Impulsfonds Landbouw, tuinbouw en plattelandsbeleid Landbouw geregionaliseerde materies Bestuur, ontwikkeling en kwaliteit LIN - Diverse intradepartementele ontvangsten Tweede BGC 2003 BGO 2004 Absoluut verschil Procentueel verschil ,00% ,21% ,00% Leefmilieu Bos en Groen ,66% Landbeheer ,05% Waterbeheer ,34% Ruimtelijke ordening, stedenbouw en grondbeleid ,70% Monumenten en landschappen ,15% Huisvesting ,00% Waterwegen en binnenvaart ,00% Havens Algemeen infrastructuur- en scheepvaartbeleid ,67% Zeewezen ,27% Algemene uitgaven WIM - Diverse intradepartementele ontvangsten ,00% Algemeen wetenschapsbeleid ,00% Media en film Algemene ontvangsten uit eigen inning (gemeenschap) Algemene ontvangsten van de federale overheid afkomstig, voor gemeenschapsaangelegenheden Algemene ontvangsten uit eigen inning (gewest) Algemene ontvangsten van de federale overheid afkomstig, voor gewestaangelegenheden ,54% ,41% ,29% Interdepartementale bestaansmiddelen ,76% TOTAAL ,97% Uit deze tabel blijkt dat het gros van de middelen van de Vlaamse Gemeenschap zich bevindt op de programma s en (de overdrachten vanwege de federale overheid in het kader van de bijzondere financieringswet, de zogenaamde samengevoegde en gedeelde belastingen). Voor een toelichting per programma van de middelen wordt verwezen naar de verantwoording bij het ontwerp van decreet houdende middelenbegroting van de Vlaamse Gemeenschap voor het begrotingsjaar Hierna volgt een afzonderlijke toelichting per grote middelencategorie.

16 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A De samengevoegde en gedeelde belastingen 2.1. Parameters Voor de raming van de samengevoegde en gedeelde belastingen werd gebruik gemaakt van zo realistisch mogelijke parameters inzake inflatie en economische groei. De raming van de parameters voor een volgend jaar blijft in tijden van economische onzekerheid een moeilijke oefening. Gerenommeerde internationale conjunctuurinstituten, evenals enkele Vlaamse banken en conjunctuurinstellingen publiceerden van elkaar afwijkende cijfers. Bovendien blijken deze prognoses ook snel achterhaald. Tabellen M.4 en M.5 tonen een historisch overzicht van de evolutie in de parameters inflatie en economische groei zoals ze gebruikt werden voor de toepassing van de bijzondere financieringswet. Naast de klassieke parameters van economische groei en inflatie, spelen ook de fiscale capaciteit van het gewest, en het aantal leerlingen en 18-jarigen van de gemeenschap een belangrijke rol voor de berekening van de middelen die toegewezen worden vanuit de bijzondere financieringswet. Tabel M.4 : Historisch overzicht van de reële BNP- / BNI-groei vermoedelijk 1997 initieel 2,10% 1996 definitief 1997 begrotingscontrole 2,00% 1997 vermoedelijk 1998 initieel 2,00% 2,50% 1997 definitief 1998 begrotingscontrole 2,80% 2,75% 1998 vermoedelijk 1999 initieel 2,98% 2,75% 2,50% 1998 definitief 1999 begrotingscontrole 3,12% 3,00% 2,00% 1999 vermoedelijk 2000 initieel 3,12% 2,80% 1,80% 1,80% 1999 definitief (*) 2000 begrotingscontrole 3,12% 2,80% 1,80% 2,50% 2000 vermoedelijk 2001 initieel 3,12% 2,80% 1,96% 3,00% 2,50% 2000 definitief 2001 begrotingscontrole 3,12% 2,80% 2,02% 3,10% 2,00% 2001 vermoedelijk 2002 initieel 3,12% 2,80% 2,02% 3,10% 1,80% 2,00% 2001 definitief 2002 begrotingscontrole 3,12% 2,80% 2,02% 3,10% 1,00% 1,00% 2002 vermoedelijk 2003 initieel 3,12% 2,80% 2,51% 2,82% 1,00% 0,90% 2,40% 2002 definitief 2003 begrotingscontrole 3,12% 2,80% 2,47% 2,22% 0,50% 1,83% 2,00% 2003 vermoedelijk 2004 initieel 3,12% 2,80% 2,47% 2,22% 0,50% 1,83% 2,00% 2,10% (*) In toepassing van het akkoord bereikt op de Interministeriële Conferentie Financiën en Begroting van 5 oktober 1999 wordt vanaf de begrotingscontrole 2000 de jaarlijkse BNI-groei toegepast voor de middelenberekening 1999 en volgende.

17 17 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A Tabel M.5 : Historisch overzicht van de inflatie (consumptieprijsindex) vermoedelijk 1997 initieel 1,80% 1996 definitief 1997 begrotingscontrole 1,60% 1997 vermoedelijk 1998 initieel 1,80% 1,60% 1997 definitief 1998 begrotingscontrole 1,63% 1,00% 1998 vermoedelijk 1999 initieel 1,63% 1,00% 1,40% 1998 definitief 1999 begrotingscontrole 1,63% 0,95% 1,30% 1999 vermoedelijk 2000 initieel 1,63% 0,95% 1,20% 1,30% 1999 definitief 2000 begrotingscontrole 1,63% 0,95% 1,12% 1,30% 2000 vermoedelijk 2001 initieel 1,63% 0,95% 1,12% 1,80% 1,50% 2000 definitief 2001 begrotingscontrole 1,63% 0,95% 1,12% 2,55% 1,50% 2001 vermoedelijk 2002 initieel 1,63% 0,95% 1,12% 2,55% 2,47% 1,60% 2001 definitief 2002 begrotingscontrole 1,63% 0,95% 1,12% 2,55% 2,47% 1,60% 2002 vermoedelijk 2003 initieel 1,63% 0,95% 1,12% 2,55% 2,47% 1,50% 1,40% 2002 definitief 2003 begrotingscontrole 1,63% 0,95% 1,12% 2,55% 2,47% 1,64% 1,30% 2003 vermoedelijk 2004 initieel 1,63% 0,95% 1,12% 2,55% 2,47% 1,64% 1,30% 1,10% De raming van de middelen van de Vlaamse Gemeenschap voor de begrotingsjaren 2003 en 2004 die ter gelegenheid van de tweede begrotingscontrole 2003 en de begrotingsopmaak 2004 wordt opgesteld, houdt rekening met correcte en realistische parameters. In principe worden voor de middelenberekening de parameters van de economische begroting gehanteerd. Op basis van de bijzondere financieringswet moet de raming van de middelen 2004 immers gebaseerd zijn op de economische begroting. De voorliggende middelenraming maakt gebruik van de economische begroting van 20 juni Voor het verleden kan en mag er een beroep gedaan worden op de cijfers die door het INR, de NBB en het Planbureau gepubliceerd worden. Zo werden de BNI-groei en de inflatie voor het jaar 2002 onlangs op respectievelijk 1,83% en 1,64% vastgesteld. Tabel M.6 bevat een overzicht van de gebruikte parameters. Om de onderlinge vergelijkbaarheid te vergroten werd overeengekomen dat de federale overheid, de Gemeenschappen en de Gewesten bij de opmaak van hun middelenraming uitgaan van dezelfde parameters. De kolom 2004 initieel toont de uitgangshypothesen bij de middelenberekening 2004 ter gelegenheid van de begrotingsopmaak De economische begroting van 20 juni 2003 voorzag ook een aanpassing van de ramingen voor het jaar Deze cijfers zijn terug te vinden in de kolom 2003 vermoedelijk die meteen ook de basis is voor de middelenraming bij de tweede begrotingscontrole De kolom 2003 aangepast toont ter vergelijking de parameters voor het begrotingsjaar 2003 zoals ze bij de eerste

18 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A 18 begrotingscontrole 2003 werden toegepast. Zo wordt de BNI-groei voor 2003 met 0,2 procentpunten naar boven herzien en de inflatie met 0,1 procentpunt naar beneden. Tabel M.6 : Volledig parameteroverzicht Begrotingsjaar 2002 Begrotingsjaar 2003 Begrotingsjaar definitief 2003 aangepast 2003 vermoedelijk =tweede BGC initieel BNI-groei 1,83% 1,80% 2,00% 2,10% Inflatie 1,64% 1,40% 1,30% 1,10% Gezondheidsindex 1,78% 1,30% 1,30% 1,50% Consumptie-index 1,64% 1,40% 1,30% 1,10% Fiscale capaciteit Vlaams Gewest 62,70% 62,70% 63,06% 63,06% Waals Gewest 28,26% 28,26% 28,06% 28,06% Brussel 9,04% 9,04% 8,88% 8,88% Personenbelasting Aanslagjaar (duizend euro) Vlaams Gewest Waals Gewest Brussel Duitstaligen Verdeelsleutel Vlaamse Gemeenschap 56,94% 56,94% 56,94% 56,94% leerlingen Franse Gemeenschap 43,06% 43,06% 43,06% 43,06% Inwoners Referentietijdstip 01/01/ /01/ /01/ /01/2002 Vlaanderen Wallonië (excl. Duitst.) Brussel Duitstaligen Inwoners < 18 jaar (excl. Duitst.) Referentietijdstip 30/06/ /06/ /06/ /06/2003 Teldatum 01/02/ /08/ /08/ /08/2003 Nederlandstalig Franstalig Brussel Denataliteitscoëfficient 100,4422% 100,6613% 100,7498% 100,9186%

19 19 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A In grafiek M.3 valt vooral het U-vormige verloop van de ramingen van de BNI-groei 2002 op. Bij de begrotingsopmaak 2002 werd er uitgegaan van 2,00%. Daarna werden de ramingen naar beneden herzien om dan bij de tweede begrotingscontrole 2003 en begrotingsopmaak 2004 te rekenen met een BNI-groei van 1,83%. De ramingen voor de inflatie 2002 en 2003 vertonen daarentegen een min of meer constant verloop. Bij de begrotingsopmaak 2004 wordt in de begroting ook een conjuctuurprovisie ingeschreven ten belope van duizend euro. Grafiek M.3 : BNI-groei en inflatie ,50% 2,00% 1,50% 1,00% 0,50% 0,00% BNIgroei 2002 BNI- Inflatie Inflatie groei BNIgroei Inflatie definitief vermoedelijk aangepast initieel Met de conjunctuurprovisie kunnen sterke schommelingen in de middelen opgevangen worden als gevolg van onverwachte wijzigingen in de parameters. Tot slot worden bij de huidige tweede begrotingscontrole 2003 en begrotingsopmaak 2004 ook de parameters fiscale capaciteit en min 18-jarigen aangepast ten opzichte van de eerste begrotingscontrole De fiscale capaciteit van Vlaanderen wordt voor 2003 fors naar boven herzien. Waar bij de eerste begrotingscontrole 2003 nog uitgegaan werd van 62,70%, wordt dit bij de tweede begrotingscontrole 63,06%. Dit cijfer wordt ook voor de opmaak 2004 weerhouden. Het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest verliezen aan fiscale capaciteit. Met betrekking tot de min 18-jarigen gebeurt er een aanpassing voor de jaren 2002 en 2003 die resulteert in een hogere denataliteitscoëfficiënt. Voor 2004 wordt er gerekend met de resultaten van teldatum 31 augustus De denataliteitscoëfficiënt stijgt verder ten opzichte van De verdeelsleutel van de leerlingen wordt daarentegen voor de jaren 2002, 2003 en 2004 constant gehouden op 56,94 43, Resultaten Algemeen In 2004 zal de Vlaamse Gemeenschap ongeveer 77% van haar inkomsten uit de samengevoegde en gedeelde belastingen ontvangen. In 2001 was dit percentage nog een stuk hoger en bedroeg dit ongeveer 87%. De reden voor deze daling is terug te vinden in de effecten van het Lambermontakkoord, waarvan het cijfergedeelte kort wordt samengevat in paragraaf 4, tabel M.10.

20 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A 20 Na Lambermont en met toepassing van de hierboven reeds opgenomen parameters wordt voor de ontvangsten uit de bijzondere financieringswet het volgende resultaat bekomen: grafiek M.4 geeft de evolutie weer van de samengevoegde en gedeelde belastingen uit de bijzondere financieringswet en dit vanaf de begrotingscontrole Tabel M.7 geeft dezelfde informatie Grafiek M.4 : Samengevoegde en gedeelde belastingen (in miljoen euro) BGC 1999 BGC 2000 BGC 2001 BGC 2002 BGC 2003 BGO 2004 PB gewest PB gemeenschap BTW gemeenschap Tabel M.7 : Overzicht van de gedeelde en samengevoegde belastingen, inclusief afrekeningen (in mio euro) 1999 aangepast 2000 aangepast 2001 aangepast 2002 aangepast 2003 aangepast 2003 tweede BGC 2004 initieel Procentueel verschil Gewest 5.562, , , , , , ,5 3,06% PB 5.562, , , , , , ,5 3,06% Gemeenschap 7.870, , , , , , ,6 2,66% PB 2.610, , , , , , ,5 2,90% BTW 5.260, , , , , , ,1 2,54% Totaal , , , , , , ,1 2,79% Samengevoegde belastingen De samengevoegde belastingen die door de federale overheid in 2004 aan het Vlaamse Gewest zullen doorgestort worden, worden op duizend euro geraamd. De herraming bij de tweede begrotingscontrole 2003 komt neer op duizend euro. Deze bedragen houden geen rekening met de afrekening 2002 en 2003 (zie paragraaf ). De Lambermont-effecten die gelden voor de gewesten zijn wel in de ramingen opgenomen. De hierboven getoonde tabel M.2 dient als leidraad voor deze bondige uiteenzetting. Krachtens het Lambermontakkoord werd de gewestaftrek ingevoerd. De gewestaftrek, de zogenaamde negatieve term, betreft een correctie op het basisbedrag dat vanuit de PB-opbrengsten krachtens de bijzondere financieringswet aan de gewesten wordt toegekend en dient als compensatie voor de bijkomende gewestbelastingen waarvan de opbrengst eveneens krachtens het Lambermontakkoord aan de gewesten worden toegewezen. De gewestaftrek wordt bekomen door het gemiddelde te berekenen van de realisaties 1999 tot en met 2001, uitgedrukt in prijzen 2002, van bepaalde gewestbelastingen. Vanaf 2003 wordt dit bedrag aangepast aan de inflatie en de BNI-groei. Het is mede deze aftrek die maakt dat de samengevoegde en gedeelde belastingen vanaf 2002 lager uitvallen dan voorgaande jaren. Voor 2004 wordt de gewestaftrek geraamd op duizend euro.

21 21 Stuk 13 ( ) Nr. 1-A Naast de toepassing van de negatieve term, werden aan de gewesten ook extra middelen toegekend voor enkele nieuwe bevoegdheden die naar de gewesten werden overgeheveld. Het betreft hier de bevoegdheden van landbouw en zeevisserij, gemeenten en provincies, buitenlandse handel en een gedeelte van het wetenschappelijk onderzoek. De extra middelen die voor deze bevoegdheden worden overgedragen, zijn opgesomd in de bijzondere financieringswet. In totaal gaat het voor het begrotingsjaar 2003 om duizend euro en voor het begrotingsjaar 2004 om duizend euro. Deze middelen worden mee verrekend in de PBmiddelen die worden toegewezen aan de Gewesten via de bijzondere financieringswet. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de samenstelling van dit bedrag. Tabel M.8 : De nieuwe bevoegdheden (in duizend euro) Artikel BFW Bevoegdheid BGC 2002 Eerste BGC Tweede BGC BGO quater Landbouw en zeevisserij quinquies Wetenschappelijke instellingen sexies Uitvoerbeleid septies Lokale overheden Totaal Gedeelde belastingen De gedeelde belastingen die door de federale overheid in 2004 aan de Vlaamse Gemeenschap zullen doorgestort worden, worden op duizend euro geraamd. De herraming bij de tweede begrotingscontrole 2003 komt neer op duizend euro. Deze bedragen houden geen rekening met de afrekening 2002 en 2003 (zie paragraaf ) en de dotatie ter compensatie van het kijk- en luistergeld (zie paragraaf 3.1.). De Lambermonteffecten die gelden voor de gemeenschappen zijn wel in de raming opgenomen. Krachtens de bijzondere financieringswet wordt aan de gemeenschappen een deel van de federaal geïnde personenbelasting en belasting op de toegevoegde waarde doorgestort. Beide doorstortingen worden voor 2004 op respectievelijk en duizend euro geraamd (bij de tweede begrotingscontrole 2003: en duizend euro). Bovenop deze bedragen wijst artikel 38, 3bis, van de bijzondere financieringswet aan de gemeenschappen nog extra middelen toe vanuit de belasting op de toegevoegde waarde. Deze middelen zijn exhaustief in de bijzondere wet ter financiering van gewesten en gemeenschappen opgenomen. Laatstgenoemde toegewezen middelen worden verdeeld in twee delen. Het eerste deel (dat in % bedraagt van het in totaal toegewezen gedeelte) wordt verdeeld over de twee gemeenschappen a rato van de verdeelsleutel van de personenbelasting. Het tweede gedeelte (de resterende 65% in 2002) wordt verdeeld middels de verdeelsleutel van de leerlingen. Het eerste en tweede gedeelte veranderen van relatieve omvang gedurende de volgende jaren op die wijze dat in 2012 de verdeling van de extra BTW-middelen volledig gebeurt op basis van de verdeelsleutel van de personenbelasting. Het basisbedrag wordt jaarlijks geïndexeerd en vanaf 2007 ook jaarlijks aangepast aan de economische groei, zij het wel slechts a rato van 91%. Deze berekeningswijze levert jaar na jaar een gunstiger resultaat voor de Vlaamse Gemeenschap op. Voor 2004 worden de extra BTW-middelen voor de Vlaamse Gemeenschap op duizend euro geraamd (bij de tweede begrotingscontrole 2003: duizend euro) Afrekening 2002 en 2003 Zoals hierboven reeds gesteld en blijkt uit tabel M.6, het parameteroverzicht, worden bij de begrotingsopmaak ook telkens de samengevoegde en gedeelde belastingen van het voorgaande begrotingsjaar herraamd. In concreto worden bij de opmaak 2004 de samengevoegde en gedeelde belastingen met betrekking tot het jaar 2003 herraamd. Deze herraming 2003 wordt vergeleken met de raming die ter gelegenheid van de tweede begrotingscontrole 2003 werd gemaakt. Vermits er tussen beide vergelijkingspunten geen verschillen qua parameters 2003 (en vorige jaren) zijn opgetreden, is de afrekening 2003 gelijk aan nul. De parameters 2002 (en vorige jaren) bij de tweede begrotingscontrole 2003 en de begrotingscontrole 2002 verschillen echter wel.