STROOMDIAGRAMMEN. Hoofdstuk 8. Hoe je Galgje moet spelen. Voorbeelduitvoer van Galgje. Hoofdstuk 8 Stroomdiagrammen 67

Transcriptie

1 Hoofdstuk 8 STROOMDIAGRAMMEN Hoofdstuk 8 Stroomdiagrammen 67 In dit hoofdstuk behandelen we: Hoe je Galgje moet spelen ASCII-tekeningen Een programma ontwerpen met behulp van stroomdiagrammen In dit hoofdstuk ga je het spel Galgje ontwerpen. Deze game is ingewikkelder dan ons vorige spel, maar ook leuker. Omdat de game moeilijker is, moet je het eerst zorgvuldig plannen aan de hand van een stroomdiagram. Dat gaan we hier doen. In het volgende hoofdstuk ga je dan de daadwerkelijke code voor Galgje schrijven. Hoe je Galgje moet spelen Galgje is een spel voor twee personen dat meestal met potlood en papier wordt gespeeld. De ene speler bedenkt een woord en zet streepjes neer op het papier voor elke letter in het woord. De andere speler probeert de letters te raden die in het woord voorkomen. Als ze het goed raden, zet speler 1 de letter op de juiste plek. Als ze het fout raden, tekent speler 1 een lichaamsdeel aan de galg. Als speler 2 alle letters in het woord heeft geraden vóór de tekening van het lichaam aan de galg af is, hebben zij gewonnen. Maar als ze het niet op tijd raden, hangen ze! Voorbeelduitvoer van Galgje Hier zie je een voorbeeld van wat de speler zou zien als ze het spel Galgje doen, dat jij straks gaat schrijven. De tekst die de speler typt, wordt vet weergegeven. G A L G J E ========= Foute letters: _ a ========= Foute letters: _ a _

2 Hoofdstuk 8 Stroomdiagrammen 68 o O ========= Foute letters: o _ a _ r O ========= Foute letters: or _ a _ t O ========= Foute letters: or _ a t a Die letter heb je al gehad. Kies nog eens. k Ja! Het geheime woord is "kat"! Jij hebt gewonnen! Wil je nog een keer spelen? (ja of nee) nee ASCII-tekeningen De graphics voor galgje zijn tekens die je op het toetsenbord vindt, afgebeeld op het computerscherm. Deze soort graphics noemen we ASCII-tekeningen (ASCII spreek je uit als 'askie'). Hier is bijvoorbeeld een kat getekend met een ASCII-tekening:

3 Hoofdstuk 8 Stroomdiagrammen 69 / xx xxx \ /xxx xx xxx xxx \ / xxx xxx xx xxx \ /xxxxxxxxx xx xx xx xx xxx\ / xx /\ xx xx\ / / \ x xx \ /\ \ xx x\ \ \ Z x \ \ / \ z xxx \ z \/ \ \ / / \ xxx / / x / / o\ \_/ _/ / xx / oo \ / _/ / xx/ \ \ / xx / \ \ / x_/ \ / \ / Een programma ontwerpen met een stroomdiagram Deze game is een beetje ingewikkelder dan de spellen die we tot nu toe hebben geschreven, dus we moeten even goed nadenken hoe het in elkaar moet zitten. Eerst ga je daarom een stroomdiagram maken. (Je zag er al een aan het eind van het hoofdstuk over Drakenrijk). Hiermee kun je visualiseren wat het programma moet doen. In dit hoofdstuk leer je wat stroomdiagrammen zijn en waarom programmeurs die gebruiken. In het hoofdstuk hierna gaan we het hebben over de broncode van Galgje. Een stroomdiagram is een diagram dat een serie stappen weergeeft als vakjes die door pijlen met elkaar zijn verbonden. Elk vakje vertegenwoordigt een stap en de pijlen laten zien welke stappen leiden tot welke andere stappen. Zet je vinger op het vakje 'Start' van het diagram en doorloop het programma door de pijlen te volgen naar de andere vakken tot je bij het vak 'Eind' komt. In Afbeelding 8-1 zie je het volledige stroomdiagram voor Galgje. Je mag alleen in de richting van de pijl gaan, van het ene vak naar het andere. Je kunt niet terug, tenzij er een tweede pijl is die de andere kant op gaat, zoals in het vak 'Speler zei deze letter al'.

4 Hoofdstuk 8 Stroomdiagrammen 70 Afbeelding 8-1: Het volledige stroomdiagram dat weergeeft wat er gebeurt in het spel Galgje. Het is natuurlijk niet verplicht om een stroomdiagram te maken. Je kunt ook gewoon beginnen met het schrijven van code. Maar heel vaak zul je ontdekken, terwijl je aan het programmeren bent, dat er dingen zijn die je moet toevoegen of wijzigen. Misschien moet je dan wel een heel stuk van je code weggooien. Dat zou zonde zijn van al je werk. Om dit te voorkomen, is het aan te raden om van te voren, vóór je begint te schrijven, je werk goed te plannen. Het stroomdiagram maken Jouw stroomdiagrammen hoeven er niet net zo uit te zien als dit diagram. Zo lang jij je stroomdiagram maar begrijpt, is dat genoeg om van nut te zijn voor het coderen. Hier zie je een stroomdiagram dat begint met alleen een vak 'Start' en een vak 'Eind', zoals getoond in Afbeelding 8-2:

5 Hoofdstuk 8 Stroomdiagrammen 71 Afbeelding 8-2: Begin je stroomdiagram met een vak Start en een vak Eind. Bedenk nu wat er gebeurt als je Galgje speelt. Eerst bedenkt de computer een geheim woord. Dan gaat de speler letters raden. Teken vakjes voor deze gebeurtenissen, zoals in Afbeelding 8-3. De vakken die nieuw zijn in een stroomdiagram worden meestal getekend met een stippellijn eromheen. De pijlen tonen de volgorde in het programma. Dus eerst bedenkt het programma een geheim woord en daarna wordt de speler gevraagd een letter te raden. Afbeelding 8-3: Teken de eerste twee stappen van Galgje als vakken met een beschrijving erin. Maar het spel eindigt natuurlijk niet als de speler een letter heeft geraden. Dan moet er gecontroleerd worden of die letter in het woord voorkomt of niet. Vertakking uit een vak in een stroomdiagram Er zijn twee mogelijkheden: ofwel de letter komt in het woord voor, of niet. Je voegt nu twee nieuwe vakken toe aan het stroomdiagram, een voor elke mogelijkheid. Nu heb je een vertakking in het stroomdiagram gemaakt, zoals je ziet in Afbeelding 8-4:

6 Hoofdstuk 8 Stroomdiagrammen 72 Afbeelding 8-4: De vertakking wordt gevormd door twee pijlen die naar verschillende vakken gaan. Als de letter voorkomt in het geheime woord, moet je controleren of de speler alle letters al heeft geraden en het spel heeft gewonnen. Als de letter niet in het geheime woord voorkomt, wordt er een lichaamsdeel toegevoegd aan de galg. Voeg vakken toe voor deze gebeurtenissen. Je hebt geen pijl nodig van 'Letter is in woord' naar 'Speler hangt en verliest', omdat het niet mogelijk is om te verliezen als de speler een goede letter raadt. Het is ook niet mogelijk om te winnen als de speler fout raadt, dus die pijl hoef je ook niet te tekenen. Het stroomdiagram ziet er nu uit zoals in Afbeelding 8-5.

7 Hoofdstuk 8 Stroomdiagrammen 73 Afbeelding 8-5: Na de vertakking gaan de stappen verder op hun aparte pad. Het spel beëindigen of opnieuw starten Zodra de speler heeft gewonnen of verloren, vraag je hun of ze nog een keer willen spelen. Als de speler nee zegt, stopt het programma. Als het programma niet stopt, wordt er een nieuw woord verzonnen. Dit zie je in Afbeelding 8-6. Afbeelding 8-6: Het stroomdiagram vertakt weer als de speler wordt gevraagd of ze nog een keer willen spelen.

8 Hoofdstuk 8 Stroomdiagrammen 74 Opnieuw raden De speler raadt natuurlijk niet maar één keer. Ze moeten blijven raden, tot ze winnen of verliezen. Je tekent nu twee nieuwe pijlen, zoals in Afbeelding 8-7. Afbeelding 8-7: De nieuwe pijlen (met stippellijnen eromheen) laten zien dat de speler nog een keer kan raden. Maar wat gebeurt er als de speler dezelfde letter nog een keer noemt? In plaats van dat ze dan verliezen, is het aardiger om ze een andere letter te laten kiezen. Dit nieuwe vak zie je in Afbeelding 8-8.

9 Hoofdstuk 8 Stroomdiagrammen 75 Afbeelding 8-8: Een stap toevoegen voor het geval de speler een letter noemt die hij al gehad heeft. Feedback aan de speler bieden De speler moet natuurlijk weten of ze een letter goed of fout raden. Het programma moet de galg tonen en het geheime woord met streepjes voor de letters die ze nog niet hebben geraden. Deze illustratie laat zien of ze het spel gaan winnen of verliezen. Elke keer dat de speler aan letter raadt, moet deze informatie worden bijgewerkt. Voeg een vak aan je stroomdiagram toe met 'Toon de galg en streepjes aan de speler' tussen de vakken 'Bedenk het geheime woord' en 'Vraag de speler een letter te raden'. Deze vakken zie je in Afbeelding 8-9. Afbeelding 8-9: Voeg 'Toon de galg en lege plekken' toe om feedback te geven aan de speler.

10 Hoofdstuk 8 Stroomdiagrammen 76 Dat ziet er goed uit! Dit stroomdiagram laat alles zien wat er in Galgje kan gebeuren, en in welke volgorde het gaat. Wanneer je je eigen games ontwerpt, kan een stroomdiagram helpen op een rijtje te zetten wat er precies moet gebeuren in je code. Samenvatting Misschien denk je dat het wel een beetje veel werk is om een stroomdiagram te gaan tekenen voor je gaat programmeren. Mensen willen tenslotte gamen, niet naar stroomdiagrammen kijken! Maar bedenk dat het veel makkelijker is om wijzigingen te maken en problemen op te merken als je eerst goed nadenkt over hoe het programma in elkaar moet zitten, vóór je de code gaat schrijven. Als je gewoon pardoes in het schrijven van code springt, kom je later misschien problemen tegen waar je nog niet aan dacht en moet je de code die je hebt geschreven helemaal veranderen. En elke keer dat je je code verandert, loop je het risico dat je weer nieuwe bugs introduceert omdat je te veel of juist te weinig hebt veranderd. Het is een beter idee om goed te weten wat je gaat maken, voordat je aan de slag gaat.