Nationale Plantentuin van België 1860 Meise
|
|
- Karel Gerritsen
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Beste leerkracht, beste begeleider, Hartelijk dank voor uw aanvraag voor het atelier oerwoud in de Nationale Plantentuin. Hierbij vindt u een overzicht van het atelier en enkele tips voor een vlotte gang van zaken. U krijgt ook de werkbladen die de leerlingen zullen verwerken tijdens hun bezoek. De verschillende doelstellingen van het atelier kan u verder in dit pakket vinden. Het atelier zelf duurt 2 uur, voorzie voor de ganse uitstap ongeveer 2u30. Aankomen, spullen vergeten, toilet, verzamelen enzoverder nemen ook tijd in beslag. De leerlingen hebben schrijfgerief, liefst een potlood, nodig en een map of een plankje om de werkbladen makkelijk te kunnen invullen. Indien u de Plantentuin niet voldoende kent dan kan u altijd vooraf een bezoek brengen. Met uw Klasse-lerarenkaart kan u de Plantentuin immers gratis bezoeken. Meer informatie over de Plantentuin kan u vinden op onze website : Wij hopen dat het een aangenaam en leerrijk atelier wordt. Vriendelijke groeten, Koen Es Educatieve Dienst Bijlagen : C C C C C Overzicht van het atelier, tips en opmerkingen Lijst van planten, aangehaalde begrippen en doelstellingen Ingevulde werkbladen Procedures voor de Plantentuingids Niet ingevulde werkbladen (voor de leerling)
2 Overzicht van het atelier Oerwoud Inleiding Locatie : Van Heurck-auditorium Duur : ongeveer 10 minuten Praktische afspraken Deel I: Kennismaking met het oerwoud Locatie : Van Heurck-auditorium Duur : 30 minuten We kijken samen naar een filmpje als kennismaking met het regenwoud. De gids geeft hierbij uitleg. De Plantentuin heeft regenwoudkassen met tal van planten uit het regenwoud, maar een filmpje over de reeële situatie zal helpen om een juist beeld te krijgen van het regenwoud. Deel II: Vele levensvormen Locatie : Buiten & Plantenpaleis (een van de regenwoudkassen en Mabundu) Duur : 30 minuten De leerlingen vullen de werkbladen in die horen bij dit deel. Hier gaan we dieper in op de verschillen tussen het bos van bij ons en het regenwoud. Tenslotte kijken we naar enkele regenwoudplanten die ons producten leveren uit ons dagelijks leven. Deel III : Stop de vernietiging Locatie : Van Heurck-auditorium Duur : 30 minuten De gids legt uit dat het regenwoud bedreigd is, we roepen de leerlingen dan ook op om een poster te maken die oproept tot het behoud van het regenwoud. Tips en opmerkingen Wat kan u als voorbereiding doen? Ter voorbereiding van het atelier kan u een aantal dingen doen : U kan de website van de Plantentuin bezoeken, of door de leerlingen laten bezoeken. U kan de infobladen over het regenwoud lezen, zie onze website Hoe verloopt het atelier? Het atelier bestaat uit een gemeenschappelijke inleiding en drie activiteiten. De leerlingen werken in maximaal drie groepen van ongeveer 20 deelnemers. De leerlingen hebben schrijfgerief, liefst een potlood, nodig en een map of een plankje om de werkbladen makkelijk te kunnen invullen. De inleiding en twee van de activiteiten gaan in het Van Heurck auditorium door, de andere activiteiten spelen zich af in het Plantenpaleis en buiten. Alle leerlingen doorlopen alle activiteiten. De wandeling van auditorium naar Plantenpaleis duurt ongeveer 3 minuten.
3 Wat is de taak van de begeleiders? Elke activiteit staat en valt met de betrokkenheid van de begeleiders. Onze gidsen zijn mensen die zich inzetten voor de Plantentuin maar zij zijn geen leerkrachten of onderwijzers. U, en de begeleiders kennen de groep het best. Wij verwachten een actieve inbreng om de groep leerlingen mee te sturen en te begeleiden, timing is zeer belangrijk. Hartelijk dank hiervoor. Met leerlingen in de Plantentuin Voorkom ongevallen en kleine ongemakken door het volgende in uw achterhoofd te houden : Veel planten hebben stekels of doornen. Veel planten bezitten giftige of irriterende onderdelen. Eet dus geen plantendelen op, maar raak ze ook niet aan. Wijs de leerlingen erop dat ze niet met hun vingers aan ogen of in de mond komen nadat ze planten hebben aangeraakt. Indien u leerlingen hebt met astma of allergieën, zorg er dan steeds voor dat u aangepaste medicatie bij heeft. Houd u aan het opgegeven aantal leerlingen per volwassene. Laat de leerlingen niet rennen of roepen, respecteer de rust, ook voor andere bezoekers. Respecteer de verboden toegang -signalen Op de binnenkoer van het Pachthof staan tafels en banken, hier kunnen boterhammen opgegeten worden. In het Plantenpaleis moet u op de paden blijven, in openlucht mag u op het gras lopen maar volg toch liefst zoveel mogelijk de wegen. Voeder de ganzen niet, zij kunnen bijten en er zijn ruim voldoende ganzen op het domein. Tijdens het bezoek blijft u de volledige verantwoordelijkheid voor uw leerlingen dragen. Mocht er iets gebeuren waarschuw dan de wachters aan de hoofdingang op het telefoonnummer of 993 op een binnenlijn, zij waarschuwen de nooddiensten. Waarschuw steeds de wachters ook als u zelf via GSM contact met de nooddiensten zou opnemen.
4 Lijst van de planten, begrippen en doelstellingen die in dit atelier aan bod komen : struiklaag, kruidlaag, boomlaag, moslaag, eik, vlier, mos, varen, klimop, boshyacint, kroonlaag, plankwortels, druppelspitsen, klimplant, liaan, parasolboom, trechterplant, boomzitter (epifyt), palm, reuzenboom, jonge boom, wurger, regenwoud, banaan, mango, ananas, vanilleorchidee, cacaoboom, koffiestruik, kokospalm, suikerriet, peperplant, hardhout Het doel van dit atelier is dat leerlingen een inzicht krijgen in de structuur van het regenwoud en dit kunnen vergelijken met het bos van bij ons, dat ze een aantal levenvormen uit her regenwoud leren kennen, dat ze de planten leren kennen waarvan regenwoudproducten afkomstig zijn en dat ze bewustworden dat het regenwoud erg bedreigd is.
5 Het bos van bij ons Schrijf deze woorden op de lijntjes (dit is de juiste volgorde) boomlaag eik berk struiklaag vlier klimop kruidlaag gele dovenetel mos boshyacint moslaag
6 Het regenwoud Schrijf deze woorden op de lijntjes (dit is de juiste volgorde) wurger jonge boom palm trechterplant reuzenboom liaan klimmer plankwortels reuzenkruid kroonlaag parasolboom
7 Gidsprocedures Atelier Oerwoud Overzicht van de onderdelen Inleiding Locatie : Van Heurck-auditorium Duur : 10 minuten Alle leerlingen samen Deel I: Kennismakingsfilmpje Locatie: Van Heurckauditorium 1 groep leerlingen Deel II: Vele levensvormen Locatie: Buiten, een van de regenwoudkassen, Mabundu 1 groep leerlingen Deel III: Stop de vernietiging Locatie: Van Heurck-auditorium 1 groep leerlingen Algemene context van dit atelier In dit atelier laten we jongeren kennis maken met het regenwoud. De vergelijking wordt gemaakt met het bos van bij ons, met nadruk op de gelaagdheid en de levensvormen. Er wordt ook gekeken naar regenwoudproducten, of wat heb ik met het regenwoud te maken en de bewustwording van de bedreigingen van het regenwoud zouden aangewakkerd moeten worden. Ontvangst Button ophalen bij aankomst. Controleren of alles klaar ligt in Van Heurck-auditorium C Werkbladen liggen klaar op stoelen (indien niet = zelf leggen, vooraan beginnen) C De kaartjes voor deel 2 liggen in de kast en de 25 stoelen moeten in een halve cirkel of klasopstelling voor het televisietoestel staan Groep opwachten aan hoofdingang Groepsbegeleiders aanspreken en jezelf voorstellen Via zuidkant naar ingang Van Heurck-auditorium gaan Als eerste binnen gaan Leerlingen gaan zitten op plaats waar werkbladen liggen Doelen en onderdelen van het atelier uitleggen Toilet etc.
8 Inleiding Algemene doelen: De leerlingen op hun gemak stellen. Het algemeen kader schetsen van het atelier. Het begrip regenwoud concretiseren. Afbakenen van de inhouden van het atelier. Locatie: Van Heurck-auditorium Duur: 10 minuten Materiaal: hooguit wereldbol Werkwijze Stel de volgende vraag aan de leerlingengroep : Wat weet je over het regenwoud, waar komt het voor, waarom zeggen we regenwoud, ken je landen of werelddelen waar het voorkomt, ken je dieren uit het regenwoud, Deel I: Kennismakingsfilmpje Algemeen doel De leerlingen kennis laten maken met het regenwoud, een bioom ver van hun bed met typische planten, dieren en hun aanpassingen. Locatie: Van Heurck-auditorium aan televisiescherm Materiaal: Dvd Jungle Werkwijze Leid de leerlingen naar het lokaal in Van Heurck, doe hen plaats nemen op de stoelen aan het televisiescherm. Geef uitleg bij het filmpje. Conclusie Het regenwoud is een bijzondere plaats op aarde, met enorm veel planten en dieren met typische aanpassingen. Deel II: Vele levensvormen Algemene doelen De leerlingen verwerven inzicht in de opbouw van ons bos, ze maken kennis met de levensvormen van het regenwoud en ontdekken dat er vele verschillen zijn. De leerlingen maken kennis met de plantaardige leveranciers van tal van producten uit het dagelijks leven, afkomstig uit het regenwoud. De leerlingen zelf werkbladen laten invullen, de leerlingen het associatiespel laten spelen en zelf op zoek laten gaan naar de respectievelijke plant. Locatie: Bos buiten, een van de regenwoudkassen en Mabundu Materiaal: Werkbladen: Het bos van bij ons, Het regenwoud, kaartjes associatiespel regenwoudplant-product Werkwijze
9 Buiten het werkblad Het bos van bij ons invullen, staande aan het minibosperceeltje tussen het Van Heurck-auditorium en het Plantenpaleis. Op tijd afronden, samen overlopen, voorbeelden laten opsommen van de verschillende levensvormen; bijvoorbeeld kruidachtige planten (gele dovenetel, sleutelbloem, zevenblad, bosanemoon, brandnetel, nagelkruid, heksenkruid, aronskelk, varens,...); bomen (eik, beuk, esdoorn,...) of de planten er staan op die plek of niet is bijzaak. Naar regenwoudkas gaan en werkblad Het regenwoud invullen, doe je best samen omdat het hier om nieuwe begrippen gaat. Op tijd afronden, overlopen en mooie voorbeelden tonen. Naar Mabundu gaan en elke leerling random een kaartje geven. Zijn er bijvoorbeeld 13 leerlingen in jouw groep, neem dan onderweg naar Mabundu 7 associatieparen (vb. koffie en koffiestruik) uit het spel en speel zelf mee. Probeer zo snel mogelijk de leerlingen 2 aan 2 het juiste paar te laten vormen. Wie hoort bij wie? Laat hen dan op zoek gaan naar de plant in levende lijve in Mabundu. Conclusie Het bos van bij ons bestaat uit 4 lagen, het regenwoud helemaal niet. Heel wat producten uit ons leven van elke dag komen uit het regenwoud. Deel III: Stop de vernietiging Algemeen doel De leerlingen bewustmaken dat het slecht gesteld is met het regenwoud, wegens de vele bedreigingen, maar hen evenzeer bewustmaken dat wij in het westen niet machteloos staan, maar ook ons steentje kunnen bijdragen (FSC-label als de ouders tuinmeubelen kopen, ecologische voetafdruk zo klein mogelijk trachten te houden,...). Locatie: Van Heurck-auditorium Materiaal: Posterblad of A3 tekenpapier, scharen, lijm, schrijfgerief (stiften, kleurpotloden), uitknipbare slogans en foto s Werkwijze Laat de leerlingen een collageposter maken met dingen van het regenwoud erop en met slogans die de vernietiging een halt toeroepen. Conclusie Het regenwoud is bedreigd, maar wij dienen allen ons steentje bij te dragen.
10 Het bos van bij ons Schrijf deze woorden op de lijntjes struiklaag boomlaag moslaag kruidlaag eik vlier gele dovenetel klimop boshyacint berk mos
11 Het regenwoud Schrijf deze woorden op de lijntjes kroonlaag plankwortels klimplant parasolboom trechterplant liaan palm reuzenkruid reuzenboom jonge boom wurger
Er groeit iets in Meise!
Beste leerkracht, beste begeleider, Hartelijk dank voor uw interesse voor een atelier Planten in ons leven in de Plantentuin. Hierbij een overzicht van het atelier, enkele tips voor een vlotte gang van
Nadere informatieEr groeit iets in Meise!
Beste leerkracht, beste begeleider, Hartelijk dank voor uw interesse in het atelier De sleutels van het leven van de Nationale Plantentuin. Hierbij vindt u een overzicht van het atelier en enkele tips
Nadere informatieEr groeit iets in Meise!
Beste leerkracht, beste begeleider, Hartelijk dank voor uw interesse voor het atelier Niets is groter dan een boom in de Nationale Plantentuin. Hierbij vindt u een overzicht van het atelier en enkele tips
Nadere informatieKLAS ZKT. TUINMAN (M/V) MET TALENT. Richtlijnen voor de begeleider. Doelgroep. Duur. Activiteiten. Materiaal
KLAS ZKT. TUINMAN (M/V) MET TALENT Doelgroep Lager Onderwijs Secundair Onderwijs 1 ste graad B-stroom 2 uur Activiteiten 1. Activiteit 1 Introductie: werken in de Plantentuin. 2. Activiteit 2: Opwarming
Nadere informatieNationale Plantentuin Domein van Bouchout 1860 Meise
GIDSPROCEDURES: REGENWOUDATELIER Overzicht van de onderdelen Inleiding Locatie: Van Heurck-auditorium Duur: 10 minuten Alle leerlingen samen Deel I: De structuur van het tropisch regenwoud Locaties: Bosperceel
Nadere informatiePlanten voor de Prins Werkmap Tweede graad Basisonderwijs
Planten voor de Prins Werkmap Tweede graad Basisonderwijs Tekeningen: Jowan De Saedeleer Inleiding Wil jij Prins Baldewijn helpen om terug in zijn kasteel te gaan wonen? Dan moet je op zoek gaan naar nuttige
Nadere informatieIn je kracht. Werkboek voor deelnemers
In je kracht Werkboek voor deelnemers Uitleg Mijn toekomst! Benodigdheden: Werkblad Mijn toekomst! (je kunt het Werkblad meegeven om thuis na te lezen, maar dit is niet noodzakelijk) Voor iedere deelnemers
Nadere informatieDOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen
In groep 1 en 2 hebben de leerlingen binnen dit thema geleerd dat er in de natuur verschillende kleuren, vormen en texturen te vinden zijn. De leerlingen in groep 3 en 4 richten zich in dit thema op bomen.
Nadere informatieNationale Plantentuin van België Domein van Bouchout, Nieuwelaan 38
Beste leerkracht, beste begeleider, Hartelijk dank voor uw aanvraag voor het atelier Niets is groter dan een boom in de Nationale Plantentuin. Hierbij vindt u een overzicht van het atelier en enkele tips
Nadere informatie2. HET RECHT OP PARTICIPATIE ONTDEKKEN EN VERKENNEN
LEREN DOOR RECHTEN 2.A DEBAT 7 LEREN DOOR RECHTEN 2.A DEBAT INLEIDING Het is de bedoeling om tijdens de hierna beschreven activiteit een debat te organiseren over de participatie van de leerlingen op school.
Nadere informatieLesbrief Vlinderkids 1
Vlinderkids 1 Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 30 minuten Tweetallen Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Doel van de opdracht: Het kennismaken met een aantal vlindersoorten
Nadere informatieIntroductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Handleiding leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen
Handleiding leerkracht Vogels in de klas Introductieles Inhoud in het kort Voor de groepen 5-6 bieden we, naast verbale activiteiten, een werkblad aan waarmee de leerlingen aan de slag gaan. In deze les
Nadere informatiet Vuil Reclametruukske
t Vuil Reclametruukske Reclame graad 2 Lesvoorbereiding Toon de oproep van José op het smartboard. Voorzie twee dozen (schoendoos, andere kartonnen doos met deksel,...) Print informatieflarden opdracht
Nadere informatieSCHRIJVEN. Instructiekaart voor de leerling nr. 5. A-vragen. Korte vragen die beginnen met Wie...? Wat...? Waar...? Wanneer...? Hoeveel...?
Instructiekaart voor de leerling nr. 5 A-vragen Formulering van de vraag Formulering van het antwoord Korte vragen die beginnen met Wie...? Wat...? Waar...? Wanneer...? Hoeveel...? Antwoord met één volledige
Nadere informatieBIODIVERSITEIT. Welke stappen doorloop je als je een wetenschappelijk onderzoek doet? (kernwoorden)
BIODIVERSITEIT Datum: Groep 1 2 3 4 Namen:.. Welke stappen doorloop je als je een wetenschappelijk onderzoek doet? (kernwoorden) 1.. 2.. 3.. 4.. 5.. Verklaar bondig het begrip Biodiversiteit..... NMEC
Nadere informatieEr groeit iets in Meise!
Gidsprocedures Atelier Niets is groter dan een boom Overzicht van de onderdelen Inleiding Locatie: Van Heurckauditorium Wat zijn bomen en wat betekenen ze voor jou? De gids leidt een vraag-en-antwoordsessie
Nadere informatieLoof-en naaldbomen. Naam :
Loof-en naaldbomen Naam : Veel bomen maken een bos In een boomgaard staan soms honderden bomen, en toch is een boomgaard geen bos. Ook in een park kun je veel bomen zien, maar een park is beslist geen
Nadere informatiePlaneet vol planten richtlijnen voor de animator
Planeet vol planten richtlijnen voor de animator 1. Algemene beschrijving Dit atelier sluit aan bij de leerstof van de lessen aardrijkskunde (2 de graad SO) rond plantengroei en klimaat. Dankzij onze enorme
Nadere informatieLager Onderwijs (ook geschikt voor Buitengewoon Lager Onderwijs, type 1 en 8)
ZADEN, PLANTEN VAN DE TOEKOMST Doelgroep Lager Onderwijs (ook geschikt voor Buitengewoon Lager Onderwijs, type 1 en 8) 2 uur Activiteiten 1. Activiteit 1: Zaden, vruchten, groenten en fruit. Kennismaking
Nadere informatieThema school. Deze werkbundel is van:
Deze werkbundel is van: VOORWERPEN TELLEN Tel hoeveel je er ziet van elk voorwerp. Noteer het aantal achter de juiste benaming. de boekentas: de lijm: de klok: de lat: VOORWERPEN TELLEN Correctiesleutel
Nadere informatieBIODIVERSITEIT. Groep Welke stappen doorloop je als je een wetenschappelijk onderzoek doet? (kernwoorden)
BIODIVERSITEIT Datum: Groep 1 2 3 4 Namen:.. Welke stappen doorloop je als je een wetenschappelijk onderzoek doet? (kernwoorden)..... Verklaar bondig het begrip Biodiversiteit..... Werkbladen: Veldwerk
Nadere informatieWie ben ik? Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen. Ik, jij, groot, klein, uiterlijk, verschillen, overeenkomsten, haar, ogen, gezicht, lichaam
Kriebels in je buik Wie ben ik? 1 Wie ben ik? Groep 1 80 min Begrippen Ik, jij, groot, klein, uiterlijk, verschillen, overeenkomsten, haar, ogen, gezicht, lichaam Benodigheden Grote spiegel en/of handspiegeltjes
Nadere informatieDe Veluwe Opdrachten en Overzichten voor begeleiders
De Opdrachten en Overzichten voor begeleiders Inhoud van de map ALGEMEEN Over Woordvoerders van de natuur Over de opdrachten en voorbereiding Praktisch: 2 vormen van begeleiden Overzicht opdrachten per
Nadere informatieWie ben ik? Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen. Ik, jij, groot, klein, uiterlijk, verschillen, overeenkomsten, haar, ogen, gezicht, lichaam
Kriebels in je buik Wie ben ik? 1 Wie ben ik? Groep 1 80 min Begrippen Ik, jij, groot, klein, uiterlijk, verschillen, overeenkomsten, haar, ogen, gezicht, lichaam Benodigheden Grote spiegel en/of handspiegeltjes
Nadere informatieVoorbereiding post 3. Even schrikken Groep 5-6
Voorbereiding post 3 Even schrikken Groep 5-6 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 3: Even schrikken, voor groep 5 en 6. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkblad Opruimen
Nadere informatieAFSPRAKENBOEKJE. Het is geen saaie opsomming van wat verboden is, maar een reeks aandachtspunten.
Afdeling KERKHOVE AFSPRAKENBOEKJE Op school zijn er afspraken nodig om ervoor te zorgen dat iedereen zich goed kan voelen en dat alles vlot verloopt. Daarom maken we elk jaar een lijstje met afspraken.
Nadere informatieVoor- en naschoolse kinderopvang
Voor- en naschoolse kinderopvang Geachte ouders, Naast het toezicht van de leerkrachten voorziet de school een bijkomende BETALENDE kinderopvang waar uw kind gebruik kan van maken. s morgens vanaf 6u30
Nadere informatieAanpassingen van delen van de plant aan de levensomstandigheden
Onderzoeksactiviteit in de serres van Plantentuin Meise Te begeleiden door de leerkracht Aanpassingen van delen van de plant aan de levensomstandigheden 1 Centrale onderzoeksvraag Op welke manieren zijn
Nadere informatieSpelend leren, leren spelen
Spelend leren, leren spelen een werkboek voor kinderen en ouders Rudy Reenders, Wil Spijker & Nathalie van der Vlugt Spelend leren, een werkboek voor kinderen en ouders leren spelen Rudy Reenders, Wil
Nadere informatieHoi moeder (vaders zijn uiteraard ook welkom!)
Hoi moeder (vaders zijn uiteraard ook welkom!) Heel veel plezier met de werkbladen! Neem lekker je tijd: je kan geen foutjes maken! Het is immers een prachtig hulpmiddel in het contact met je kind (en
Nadere informatie2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27
Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend
Nadere informatieEr groeit iets in Meise!
Beste leerkracht, beste begeleider, Hartelijk dank voor uw interesse voor het atelier overleven onder alle omstandigheden in de Nationale Plantentuin. Hierbij vindt u een overzicht van het atelier en enkele
Nadere informatieLes 1: Kennismaking met fysieke beperkingen
Lessenreeks Kinderen met een fysieke handicap 1 Les 1: Kennismaking met fysieke beperkingen Lesdoelstellingen: Doelstelling 1: De leerlingen kunnen verwoorden wat ze met hun lichaamsdelen kunnen. Doelstelling
Nadere informatieLespakket. Ssst de tijger slaapt. Door: Maike Douglas jufmaike.nl. De lessen met een * ervoor zijn alleen geschikt voor kleuters. ã jufmaike.
pakket Ssst de tijger slaapt De lessen met een * ervoor zijn alleen geschikt voor kleuters. Door: Maike Douglas jufmaike.nl 1. Dieren uit het boek Sorteren van de dieren die in het boek voorkomen Woordenschat
Nadere informatieHandvaardigheid De Regenboog Woudhuis - Osseveld 5/6 7/8
Handvaardigheid De Regenboog 2009 2010 Woudhuis - Osseveld 5/6 7/8 WO 5/6 di mo WO 7/8 di mi OS 5/6 do mo OS 7/8 do mi 10.45-12.00 13.15-14.30 10.45-12.00 13.15-14.30 In dit document worden eerst alle
Nadere informatieFietsvaardigheid in groep
Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie SECUNDAIR ONDERWIJS Fietsvaardigheid in groep Deel 1: opbouwen Doelgroep VOETen Leerlingen van de eerste graad Gemeenschappelijke stam: 18, 19, 20 Begeleiders
Nadere informatieNationale Plantentuin Domein van Bouchout 1860 Meise
Beste leerkracht, beste begeleider, Hartelijk dank voor uw aanvraag voor het atelier overleven onder alle omstandigheden in de. Hierbij vindt u een overzicht van het atelier en enkele tips voor een vlotte
Nadere informatieWinkelen in het bos?
Winkelen in het bos? Natuur, tweede graad Doelstellingen Kinderen ervaren dat het bos uit verschillende delen en bewoners bestaat. Kinderen ontdekken verbanden tussen alle delen en bewoners van het bos.
Nadere informatieSociaal netwerk. Handleiding voor begeleiders
Sociaal netwerk Handleiding voor begeleiders Algemene tips voor begeleider Het beste uit jezelf! Philadelphia vindt het belangrijk dat cliënten zich net als ieder ander mens kunnen ontwikkelen. Hierbij
Nadere informatieVoorbereiding post 3. Even schrikken Groep 7-8
Voorbereiding post 3 Even schrikken Groep 7-8 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 3: Even schrikken, voor groep 7 en 8. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkblad Opruimen
Nadere informatieEr groeit iets in Meise!
Gidsprocedures atelier de sleutels van het leven Overzicht van de onderdelen Inleiding: Classificeren nuttig of niet? Locatie : Van Heurck-auditorium Duur : 20 minuten Alle leerlingen samen Deel I: Wat
Nadere informatieVoorbereiding post 2. Hap, ik heb je! Groep 7-8
Voorbereiding post 2 Hap, ik heb je! Groep 7-8 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 2: Hap, ik heb je! voor groep 7 en 8. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkvel Opruimen
Nadere informatieMIJN BEZOEK AAN HET SERPENTARIUM IN BLANKENBERGE
MIJN BEZOEK AAN HET SERPENTARIUM IN BLANKENBERGE WAT GA IK DOEN EN WANNEER? Binnenkort ga ik naar het Serpentarium. Dit is een reptielendierentuin in Blankenberge waar ik veel dieren zal kunnen zien. Veel
Nadere informatieDoelstelling(en) Algemene doelen en de link met de vakoverschrijdende eindtermen vind je in de handleiding bij dit lespakket.
Doelstelling(en) Algemene doelen en de link met de vakoverschrijdende eindtermen vind je in de handleiding bij dit lespakket. Werkwijze De leerlingen noteren per twee enkele plaatsen op school waar zwerfvuil
Nadere informatieBlijde Wei. Lesaanbod
Lesaanbod 2017-2018 Blijde Wei Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Alles voor een pannenkoek 1/2 X X Wauw, het leeft 1/2 X X Beschuit met muisjes 3/4 X X Melk 3/4 X X X Knaagdieren
Nadere informatieBLOK 1 thema 1 Kennismaking
BLOK 1 Leerinhoud Les 1 aanbrg van de woordschat Les 2 inoef van de woordschat in zinn Les 3 inoef veranker van de woordschat in zinn Woord zinn LES 1 LES 2 LES 3 Niveau 1 Niveau 2 hallo, dag Ik b Jij
Nadere informatiePresentatiekaart - folder
Presentatiekaart - folder Je laat zien wat het antwoord is op de en hoe je eraan gekomen bent. Een folder geeft een korte uitleg van een probleem en wordt gebruikt om mensen in te lichten over bijvoorbeeld
Nadere informatieGrenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub
Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub Leeftijd: 12-16 jaar Tijdsduur: 1 uur Doelen - De jongeren denken na over de betekenis van de muur tussen Israël en de Palestijnse gebieden in het dagelijks
Nadere informatie' Educatieve dienst 2007 'Winkelen in het bos' Winkelen in het bos
Winkelen in het bos Doelstellingen : cognitief De drie functies van een bos kunnen duiden als ecologisch, sociaal en economisch Het verband kunnen leggen tussen een product uit de supermarkt en de grondstof
Nadere informatieOefening in hoekenwerk of individueel werk dat d.m.v. een correctiesleutel kan verbeterd worden.
Reflectiekaart 3.2.2.4 Veel voorkomende planten en zwammen in een paar gekende biotopen uit de omgeving herkennen en benoemen (bijv. beuken, eiken, berken, varens en vliegenzwam in het bos, struik, heide
Nadere informatieOver een tijd ga je van school af. Wat ga je dan doen? Werken, verder leren of iets anders? Een moeilijke keus, want er is zo veel!
JOUW LOGBOEK Over een tijd ga je van school af. Wat ga je dan doen? Werken, verder leren of iets anders? Een moeilijke keus, want er is zo veel! Om je te helpen met je keuzes ga je eigenlijk op een soort
Nadere informatieVoorbereiding post 2. Hap, ik heb je! Groep 4-5-6
Voorbereiding post 2 Hap, ik heb je! Groep 4-5-6 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 2: Hap, ik heb je! voor groep 4, 5 en 6. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkvel
Nadere informatieRijen in het dagelijks leven Handleiding leerkracht
Rijen in het dagelijks leven Handleiding leerkracht Aantal lestijden: ± 5 Graad: 2 e Jaar: 2 e Gelinkte vakken: Wiskunde, fysica, biologie, aardrijkskunde, ICT, geschiedenis, godsdienst, L.O. 1 Korte inhoud
Nadere informatieHet Regenwoud in Amazonië
Het Regenwoud in Amazonië A. Situering B. Klimaat en vegetatie Warm en altijd nat. Tropisch regenwoud 1. Kenmerken van het tropisch woud Woudreuzen: 40 m hoog en kunnen vrij van de zon en lucht genieten.
Nadere informatieWie ben jij & wie ben ik?
Docentenhandleiding Wie ben jij & wie ben ik? Groep 6 t/m 8 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Wie ben jij & wie
Nadere informatieDocentenhandleiding Cultuurmenules. Haags Historisch Museum. Help de grote Den Haag Man Groennie Gele
Docentenhandleiding Cultuurmenules Haags Historisch Museum Help de grote Den Haag Man Groennie Gele 1 Beste Leerkracht, Binnenkort bezoekt u met uw leerlingen van groep 3 het Haags Historisch Museum. De
Nadere informatieHoe werkt een balpen?
Hoe werkt een balpen? Balpennen zijn er in allerlei kleuren, vormen en modellen. Het is een voorwerp dat de leerlingen dagelijks gebruiken. Ze zullen het zeker leuk vinden eens in een balpen te mogen kijken.
Nadere informatieLes ontwerpend leren Sterker dan sterk!
Les ontwerpend leren Sterker dan sterk! Handleiding voor de leerkracht Link naar de digibordles en de werkbladen: c3.nl/ontdekchemie/lessen/sterker-dan-sterk Kinderen maken in deze les kennis met het onderzoek
Nadere informatiePLANETEN- PAD COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK. Vlaanderen In Actie Pact 2020
PLANETEN- PAD COSMODROME Vlaanderen In Actie Pact 2020 POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK Inhoud Introductie Ontwikkelingsdoelen Hoe verloopt het bezoek? 9 12 Het programma Siteplan en contactgegevens
Nadere informatieWorkshop Mindstorms PROGRAMMEREN: BEPAAL ZELF DE ROUTE VAN JOUW ROBOT. Remko Meys KATHOLIEKE HOGESCHOOL VIVES
Workshop Mindstorms PROGRAMMEREN: BEPAAL ZELF DE ROUTE VAN JOUW ROBOT. Remko Meys KATHOLIEKE HOGESCHOOL VIVES Inhoud Aanzet... 2 Stuur je vriend... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Inleiding... 3 Materiaal...
Nadere informatieOp Voeten en Fietsen 1
Op Voeten en Fietsen 1 Hoe ga jij naar school? Een uitgave van Veilig Verkeer Nederland, schooljaar 2016-2017 groep 5/6 Je ziet de hoofdingang van een school. Op de weg en de stoep voor de school zie je
Nadere informatieMaak eerst een aantal schetsen van het bord over welk verbod voor welk soort afval. Kies binnen de groep er één uit en werk deze in het groot uit
2 Maak verbods borden Maak ter grote van het karton een soort verkeersbod tegen het dumpen van afval. Aantal regels waar dit aan moet beantwoorden: Groot met signaal kleuren (Rood) Geen tekst Eenvoudige
Nadere informatieSamenwerkingsopdracht
Samenwerkingsopdracht Omschrijving opdracht Bij deze opdracht gaan de kinderen aan de slag met een kleurplaat. Dit is geen gewone kleurplaat, maar een héle grote kleurplaat die in stukjes is geknipt! Elk
Nadere informatieKlimaatf ietstocht. kinderopdrachtenboekje DE HELIX
Klimaatf ietstocht kinderopdrachtenboekje STOP Zuurstof bo(m)men en CO 2 -tanks Knuffel eerst één minuut een boom, want de bomen verdienen het Sluit je ogen en laat nu een andere persoon je naar een boom
Nadere informatieDe Melkweg groep 3-4. Lesbeschrijving De Melkweg. Inleiding 15 minuten. 1 Bron: www.ruimtevaartindeklas.nl
De Melkweg groep 3-4 Als je naar de sterren kijkt, komen als vanzelf veel vragen op. Hoeveel sterren zijn er? Waar bestaan al die sterren uit? Hoe ver weg zijn ze? De sterren die wij vanaf de aarde zien,
Nadere informatieMIJN BEZOEK AAN HET BARREVOETSPAD IN BOOM
MIJN BEZOEK AAN HET BARREVOETSPAD IN BOOM WAT GA IK DOEN EN WANNEER? Binnenkort ga ik naar het Barrevoetspad. Dit is een blotevoetenpad in Provinciaal Recreatiedomein De Schorre in Boom. Veel mensen vinden
Nadere informatieHet mysterie van ons bord
Voeding graad 1 Het mysterie van ons bord Lesvoorbereiding Print Simon de kleine detective uit. Verzend de mail naar je eigen mailadres en laat deze dan op het smartboard zien (zonder de afzender te laten
Nadere informatieMagneet & kompas. Inlage
Inlage Proef 1 De grote materialentest - Werkblad 1-1 Magneet (nr. 8 of nr. 9) - 1 Doosje met materialen (nr. 25) - Pen Welke materialen trekt de magneet aan en welke niet? Kijk eerst naar de materialen
Nadere informatieBIOLABO. Voorbereiding in de klas
BIOLABO Voorbereiding in de klas INHOUD 1. Inleiding 2. Biodiversiteit in de schoolomgeving 2.1 materiaal 2.2 verloop 3. Biodiversiteit op aarde 3.1 materiaal 3.2 verloop 3.3 afsluiter 1. Inleiding Biolabo
Nadere informatieVoorwoord Sneeuwklokjes
Voorwoord De winter is de periode waarin alles in de natuur stil lijkt te staan en tot rust komt. Maar zodra het weer iets warmer wordt, komen de eerste stinzeplanten al weer in bloei. Dat begint met de
Nadere informatieInstructie taakspecifieke vragenlijst + observatie
Instructie taakspecifieke vragenlijst + observatie In tegenstelling tot de eerste vragenlijst is het doel van de taakspecifieke vragenlijst niet om over verschillende leersituaties heen het zelfregulerend
Nadere informatieStap 7 Nabespreking met het slachtoffer en nabespreking met de steungroepleden (apart)
Handleiding No Blame Stappenplan No Blame Stap 1 Gesprek met het slachtoffer Stap 2 Organiseer een bijeenkomst met de steungroep Stap 3 Uitleg probleem Stap 4 Deel de verantwoordelijkheid Stap 5 Ideeën
Nadere informatieVerwerkingsles biodiversiteit onderbouw
Verwerkingsles biodiversiteit onderbouw Doelen: Kinderen weten dat sommige dieren, zoals kikkers en vlinders, gedaanteverwisselingen doormaken tijdens hun leven Kinderen ontdekken dat rupsen en vlinders
Nadere informatieRoodkapje vult haar mandje
Roodkapje vult haar mandje Leerdoelen: De leerlingen kunnen Enkele voorbeelden geven van producten en grondstoffen die afkomstig zijn van planten (ons voedsel, hout, rubber, kurk ). Aangeven dat planten
Nadere informatieLESBESCHRIJVINGSFORMULIER
LESBESCHRIJVINGSFORMULIER Beroepstaak 1 Omgaan met kinderen in een leersituatie Stageschool Plaats Stagementor Stagegroep Aantal kinderen Gegevens Stageschool Datum Naam student Groep Vakgebied Gegevens
Nadere informatieBoer zoekt hulp NME-les voor groep 3 en 4
Boer zoekt hulp NME-les voor groep 3 en 4 Handleiding leerkracht H Inleiding Vooraf: Op school hebben de leerlingen al nagedacht over hoe het zou zijn op de kinderboerderij. Wat zou een boer allemaal moeten
Nadere informatieLesbrief: Zo verkoop je een boek Thema: Wat is er?
Lesbrief: Zo verkoop je een boek Thema: Wat is er? Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Wanneer jij iets wilt verkopen, moet je altijd rekening houden met je
Nadere informatieHuiswerk op de Sint Josephschool.
Huiswerk op de Sint Josephschool. Informatiebrochure voor ouders / verzorgers. Deze brochure is opgezet om u als ouders/verzorgers te informeren over de rol van huiswerk op de Sint Josephschool. We hopen
Nadere informatieLESINSTRUCTIE GROEP 7/8
LESINSTRUCTIE GROEP 7/8 Bij Samsam nr. 2 2018 Aan tafel Burgerschap Samsam komt 5 x per jaar uit met een magazine, en een werkblad. Daarbij hoort een website met filmpjes en aanvullende informatie: samsam.net
Nadere informatieDe lesactiviteit Het Beste Bos Ede is een samenwerking van Het Groene Wiel en IVN Ede.
1 Colofon De lesactiviteit Het Beste Bos Ede is een samenwerking van Het Groene Wiel en IVN Ede. Deze handleiding hoort bij de leskist Het Beste Bos Ede. Dit is een, in samenwerking met IVN Ede, aangepaste
Nadere informatieStaphorst op de kaart
Opdracht 1 Je krijgt een oude kaart van de. Deze kaart is in 1866 gemaakt. Dat is ongeveer 150 jaar geleden. Nodig: kleurpotloden 1. Onderstreep Rouveen, Staphorst en IJhorst met een rood potlood. 2. Zet
Nadere informatieOpdrachtkaarten Lente
Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Je onderzoekt straks in het duingebied allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten in de
Nadere informatieGravin Elisabeth en de dieren
2017-2018 School en Cultuur Gravin Elisabeth en de dieren Erfgoed project voor groep 4 Ontwikkeling van het project: De Werkhoven Geschiedenis voor u Maart 2017. Copyright: Dit materiaal is bedoeld voor
Nadere informatieLeesboekje de school
Leesboekje de school Leesboekje De School Pagina 1 Dit is de juf. Dit is de meester. Dit is de leerling. Dit is de groep. Dit is de pen. Dit is het potlood. Dit is het boek. Dit is de map. Dit is het papier.
Nadere informatieLesbrief Vlinderkids. Doelgroep: Groep 5 t/m 8. Lesduur: ± 30 minuten. Leerstofgebied: Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie. Werkvorm: Tweetallen
Lesbrief Vlinderkids Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: ± 30 minuten Leerstofgebied: Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Werkvorm: Tweetallen Doel van de opdracht: Het kennismaken met een aantal vlindersoorten
Nadere informatieLesbrief voor het basisonderwijs Bovenbouw
Lesbrief voor het basisonderwijs INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN Deze lesbrief hoort bij de Dorcas Voedselactie. Tijdens de Dorcas Voedselactie zamelt Dorcas in heel Nederland producten in voor de allerarmsten
Nadere informatieLespakket. Het monsterbonsterbulderboek. Door: Maike Douglas.
pakket Het monsterbonsterbulderboek Door: Maike Douglas Start Tover het boek tevoorschijn Doel Introductie van het boek Tovertoeter Het monsterbonsterbulderboek Voorbereiding Knutsel een tovertoeter en
Nadere informatieBijlage 1. Beste ouders/verzorgers van de leerlingen van groep 3/4,
Bijlage 1 Brief aan de ouders Beste ouders/verzorgers van de leerlingen van groep 3/4, De komende periode gaan wij aan de slag met het thema feesten. We bespreken allerlei feestelijke momenten in het jaar
Nadere informatieALLES WAT JE WILT WETEN OVER BOMEN
3 8 6 10 ALLES WAT JE WILT WETEN OVER BOMEN Een boom is...... een vaste plant met een houten stam en een kruin, alleen noemen de onderdelen anders dan bij een plant. Delen van de boom Laat de kinderen
Nadere informatiePresenteren. Oriëntatie
Oriëntatie Dit ga je doen Je gaat een stand (marktkraam) inrichten om te laten zien wat je gedaan hebt tijdens dit project en wat je eindresultaat is. Je probeert jullie stand zo te maken dat het aantrekkelijk
Nadere informatieDe actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen
Infofiche 1 Doelstellingen De leerlingen kennen de verschillende voedselgroepen en kunnen deze correct binnen de actieve voedingsdriehoek plaatsen. De leerlingen kunnen de actieve voedingsdriehoek opbouwen.
Nadere informatieActiviteit: Filosoferen met kinderen over taal
Activiteit: Filosoferen met kinderen over taal Doelgroep groepen 5 t/m 8 Materialen handleiding Filosoferen met kinderen, informatie en tips schoolbord of flip-over schrijf- of tekenpapier pennen, potloden
Nadere informatiegroep 7 en 8 werkzaamheden in Pretpark Buiteling
groep 7 en 8 werkzaamheden in Pretpark Buiteling groep 7 en 8 overzicht van de activiteiten De Grote Rekendag is voor de leerlingen in groep 7 en 8 een ochtend van onderzoeken en ontdekken. De leerlingen
Nadere informatie' Educatieve dienst 2013 'een geestig bos' ' Een Geestig bos
Een Geestig bos doelstellingen cognitief in groepsverband het bos ontdekken planten, dieren en zwammen leren waarnemen kunnen determineren met zoekkaarten het bos zien als een samenlevingsvorm affectief
Nadere informatieFotozoektocht 6 tot 12 jaar Handleiding
Fotozoektocht 6 tot 12 jaar Handleiding Hoe kan ik de fotozoektocht ontlenen? Voor de reservatie van het materiaal kan je terecht bij de dienst onthaal & info. De kostprijs van het gehuurde materiaal wordt
Nadere informatieInstapmodule Niveau AA
Instapmodule Niveau AA Instapmodule ter voorbereiding op Nieuwsrekenen in het S(B)O: Geleid probleemoplossen augustus 2012 www. nieuwsrekenen.nl Inhoudsopgave Gebruikswijzer... 3 Deel 1: Samen... 4 Deel
Nadere informatieJongerenverwerking Franciscus Spreekt (duur: 60 minuten)
Jongerenverwerking Franciscus Spreekt (duur: 60 minuten) Doelstellingen De deelnemers kunnen de leefwijze van Franciscus vergelijken met hun eigen leefwereld. De deelnemers hebben handvaten om zelf in
Nadere informatieWerkblad Naut Thema 1: De wereld om je heen
Werkblad Naut Thema 1: De wereld om je heen 1.1 De wereld van hout Trek een lijn naar de goede tekst. 1 De vracht-auto brengt de boomstammen naar de fabriek. De fabriek zaagt planken. 2 Heel veel planken.
Nadere informatieVoorbereiding post 2. Met de mens mee Groep 1-2-3
Voorbereiding post 2 Met de mens mee Groep 1-2-3 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 2: Met de mens mee, voor groep 1, 2 en 3. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkvel
Nadere informatieDASSENWERK. werkbladen opdrachten Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen. Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen
DASSENWERK werkbladen opdrachten Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen 2012 Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen 1. Waar ben je? Je onderzoekt vandaag een klein gebied van Nationaal Park De
Nadere informatie