BIOLABO. Voorbereiding in de klas

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BIOLABO. Voorbereiding in de klas"

Transcriptie

1 BIOLABO Voorbereiding in de klas

2 INHOUD 1. Inleiding 2. Biodiversiteit in de schoolomgeving 2.1 materiaal 2.2 verloop 3. Biodiversiteit op aarde 3.1 materiaal 3.2 verloop 3.3 afsluiter

3 1. Inleiding Biolabo aan de poel in de Vlasroterbeek focust op de biodiversiteit van dit gebied. De spelers maken vooraf via 4 klasopdrachten kennis met: - biodiversiteit op aarde, - biodiversiteit in de schoolomgeving. 2. Biodiversiteit in de schoolomgeving 2.1 Materiaal - Zoekkaart vogels, insecten, zoogdieren, bomen, planten. (Gratis ontleenbaar in het documentatiecentrum van het Provinciaal Natuurcentrum, surf naar - Voor elke leerling een papiertje met vogels, insecten, zoogdieren, bomen of planten. 2.2 Verloop Observeer de biodiversiteit in de schoolomgeving. - Geef elke leerling een papiertje met daarop één van volgende dier en plantensoorten: vogels, insecten, zoogdieren, bomen, planten. Elke leerling neemt een leeg blad en een pen. - De leerlingen verdelen zich over de speelplaats of groene ruimte in de schoolomgeving. Ze kiezen een plek waar zij denken dat ze hun dier of plantensoort kunnen observeren. - Leg determineertabellen voor de verschillende dier en plantensoorten op een centrale plaats - De leerlingen noteren gedurende 15 minuten de namen van de dieren of planten die ze ontdekken met behulp van de determineertabellen. Bespreek na afloop de observaties van de spelers in de klas. - Van welke soort planten en dieren vonden we de grootste variatie? Van welke de kleinste? - Op welke plekken vond je jouw soort het meest? Wat heeft jouw soort nodig om gelukkig te kunnen leven? Benadruk bij deze laatste vraag dat biodiversiteit altijd samenhangt met de omgeving. In de woestijn, aan de kust, in het regenwoud of op de Noordpool leven telkens andere dier- en plantensoorten 3. BIODIVERSITEIT OP AARDE 3.1 Materiaal - 29 bonen of andere kleine materialen (dopjes, kurken, ). - 5 bladen met daarop schimmels, vissen, reptielen en amfibieën, vogels en zoogdieren. 3.2 Verloop Geef de leerlingen een idee van de biodiversiteit op aarde in de volgende oefening. - Geef de leerlingen 29 bonen. Leg in een cirkel in het midden van de klas 5 bladen met daarop geschreven: schimmels, vissen, reptielen en amfibieën, vogels en zoogdieren. - Vertel de leerlingen dat deze bonen alle schimmels, vissen, reptielen en amfibieën, vogels en zoogdieren voorstellen die er op aarde bestaan. 1 boon staat voor soorten. Er zijn 29 bonen en dus soorten van deze dieren en planten. - Geef de leerlingen 5 minuten tijd om de bonen te verdelen over de dier en plantensoorten.

4 Dier en plantencategorieën? In bonen? Verschillende soorten? Insecten 237 bonen soorten Planten 67 bonen soorten Schimmels 18 bonen soorten Vissen 5 bonen soorten Reptielen en amfibieën 3 bonen soorten Vogels 2 bonen soorten Zoogdieren 1 boon soorten Bespreek de inschattingsoefening en koppel terug naar de echte cijfers. Vertel de leerlingen het onderstaande over insecten en planten die niet in de oefening zaten. - Verduidelijk dat je voor insecten 237 bonen nodig zou hebben in dit spel. Dat zijn 8 keer zoveel bonen als er in het spel zitten. - Verduidelijk dat je voor planten 67 bonen nodig zou hebben in dit spel. Dat zijn 2 keer zoveel bonen als er in het spel zitten. 3.3 Afsluiter Haal hier het begrip biodiversiteit aan. De cijfers uit de vorige oefening tonen aan dat de aarde een grote biodiversiteit kent. Dit wil zeggen dat er een grote verscheidenheid aan levensvormen is. Er zijn niet alleen veel dier en plantencategorieën, binnen elke categorie zijn er opnieuw veel soorten. Zo bestaan er binnen de categorie insecten: spinnen, vliegen, slakken, Ook binnen de soort slakken bestaan er enorm veel variaties. Gebruik het filmpje Wat is biodiversiteit? op als afsluiter. Meer lesmateriaal over het thema vind je op

5 BIOLABO Voorbereiding in de klas

6 INHOUD 1. Inleiding 2. Biodiversiteit in de schoolomgeving 2.1 materiaal 2.2 verloop 3. Biodiversiteit op aarde 3.1 materiaal 3.2 verloop 3.3 afsluiter

7 1. Inleiding Biolabo aan de poel in de Vlasroterbeek focust op de biodiversiteit van dit gebied. De spelers maken vooraf via 4 klasopdrachten kennis met: - biodiversiteit op aarde, - biodiversiteit in de schoolomgeving. 2. Biodiversiteit in de schoolomgeving 2.1 Materiaal - Zoekkaart vogels, insecten, zoogdieren, bomen, planten. (Gratis ontleenbaar in het documentatiecentrum van het Provinciaal Natuurcentrum, surf naar - Voor elke leerling een papiertje met vogels, insecten, zoogdieren, bomen of planten. 2.2 Verloop Observeer de biodiversiteit in de schoolomgeving. - Geef elke leerling een papiertje met daarop één van volgende dier en plantensoorten: vogels, insecten, zoogdieren, bomen, planten. Elke leerling neemt een leeg blad en een pen. - De leerlingen verdelen zich over de speelplaats of groene ruimte in de schoolomgeving. Ze kiezen een plek waar zij denken dat ze hun dier of plantensoort kunnen observeren. - Leg determineertabellen voor de verschillende dier en plantensoorten op een centrale plaats - De leerlingen noteren gedurende 15 minuten de namen van de dieren of planten die ze ontdekken met behulp van de determineertabellen. Bespreek na afloop de observaties van de spelers in de klas. - Van welke soort planten en dieren vonden we de grootste variatie? Van welke de kleinste? - Op welke plekken vond je jouw soort het meest? Wat heeft jouw soort nodig om gelukkig te kunnen leven? Benadruk bij deze laatste vraag dat biodiversiteit altijd samenhangt met de omgeving. In de woestijn, aan de kust, in het regenwoud of op de Noordpool leven telkens andere dier- en plantensoorten 3. BIODIVERSITEIT OP AARDE 3.1 Materiaal - 29 bonen of andere kleine materialen (dopjes, kurken, ). - 5 bladen met daarop schimmels, vissen, reptielen en amfibieën, vogels en zoogdieren. 3.2 Verloop Geef de leerlingen een idee van de biodiversiteit op aarde in de volgende oefening. - Geef de leerlingen 29 bonen. Leg in een cirkel in het midden van de klas 5 bladen met daarop geschreven: schimmels, vissen, reptielen en amfibieën, vogels en zoogdieren. - Vertel de leerlingen dat deze bonen alle schimmels, vissen, reptielen en amfibieën, vogels en zoogdieren voorstellen die er op aarde bestaan. 1 boon staat voor soorten. Er zijn 29 bonen en dus soorten van deze dieren en planten. - Geef de leerlingen 5 minuten tijd om de bonen te verdelen over de dier en plantensoorten.

8 Dier en plantencategorieën? In bonen? Verschillende soorten? Insecten 237 bonen soorten Planten 67 bonen soorten Schimmels 18 bonen soorten Vissen 5 bonen soorten Reptielen en amfibieën 3 bonen soorten Vogels 2 bonen soorten Zoogdieren 1 boon soorten Bespreek de inschattingsoefening en koppel terug naar de echte cijfers. Vertel de leerlingen het onderstaande over insecten en planten die niet in de oefening zaten. - Verduidelijk dat je voor insecten 237 bonen nodig zou hebben in dit spel. Dat zijn 8 keer zoveel bonen als er in het spel zitten. - Verduidelijk dat je voor planten 67 bonen nodig zou hebben in dit spel. Dat zijn 2 keer zoveel bonen als er in het spel zitten. 3.3 Afsluiter Haal hier het begrip biodiversiteit aan. De cijfers uit de vorige oefening tonen aan dat de aarde een grote biodiversiteit kent. Dit wil zeggen dat er een grote verscheidenheid aan levensvormen is. Er zijn niet alleen veel dier en plantencategorieën, binnen elke categorie zijn er opnieuw veel soorten. Zo bestaan er binnen de categorie insecten: spinnen, vliegen, slakken, Ook binnen de soort slakken bestaan er enorm veel variaties. Gebruik het filmpje Wat is biodiversiteit? op als afsluiter. Meer lesmateriaal over het thema vind je op

9 BIOLABO Voorbereiding in de klas

10 INHOUD 1. Inleiding 2. Biodiversiteit in de schoolomgeving 2.1 materiaal 2.2 verloop 3. Biodiversiteit op aarde 3.1 materiaal 3.2 verloop 3.3 afsluiter

11 1. Inleiding Biolabo aan de poel in de Vlasroterbeek focust op de biodiversiteit van dit gebied. De spelers maken vooraf via 4 klasopdrachten kennis met: - biodiversiteit op aarde, - biodiversiteit in de schoolomgeving. 2. Biodiversiteit in de schoolomgeving 2.1 Materiaal - Zoekkaart vogels, insecten, zoogdieren, bomen, planten. (Gratis ontleenbaar in het documentatiecentrum van het Provinciaal Natuurcentrum, surf naar - Voor elke leerling een papiertje met vogels, insecten, zoogdieren, bomen of planten. 2.2 Verloop Observeer de biodiversiteit in de schoolomgeving. - Geef elke leerling een papiertje met daarop één van volgende dier en plantensoorten: vogels, insecten, zoogdieren, bomen, planten. Elke leerling neemt een leeg blad en een pen. - De leerlingen verdelen zich over de speelplaats of groene ruimte in de schoolomgeving. Ze kiezen een plek waar zij denken dat ze hun dier of plantensoort kunnen observeren. - Leg determineertabellen voor de verschillende dier en plantensoorten op een centrale plaats - De leerlingen noteren gedurende 15 minuten de namen van de dieren of planten die ze ontdekken met behulp van de determineertabellen. Bespreek na afloop de observaties van de spelers in de klas. - Van welke soort planten en dieren vonden we de grootste variatie? Van welke de kleinste? - Op welke plekken vond je jouw soort het meest? Wat heeft jouw soort nodig om gelukkig te kunnen leven? Benadruk bij deze laatste vraag dat biodiversiteit altijd samenhangt met de omgeving. In de woestijn, aan de kust, in het regenwoud of op de Noordpool leven telkens andere dier- en plantensoorten 3. BIODIVERSITEIT OP AARDE 3.1 Materiaal - 29 bonen of andere kleine materialen (dopjes, kurken, ). - 5 bladen met daarop schimmels, vissen, reptielen en amfibieën, vogels en zoogdieren. 3.2 Verloop Geef de leerlingen een idee van de biodiversiteit op aarde in de volgende oefening. - Geef de leerlingen 29 bonen. Leg in een cirkel in het midden van de klas 5 bladen met daarop geschreven: schimmels, vissen, reptielen en amfibieën, vogels en zoogdieren. - Vertel de leerlingen dat deze bonen alle schimmels, vissen, reptielen en amfibieën, vogels en zoogdieren voorstellen die er op aarde bestaan. 1 boon staat voor soorten. Er zijn 29 bonen en dus soorten van deze dieren en planten. - Geef de leerlingen 5 minuten tijd om de bonen te verdelen over de dier en plantensoorten.

12 Dier en plantencategorieën? In bonen? Verschillende soorten? Insecten 237 bonen soorten Planten 67 bonen soorten Schimmels 18 bonen soorten Vissen 5 bonen soorten Reptielen en amfibieën 3 bonen soorten Vogels 2 bonen soorten Zoogdieren 1 boon soorten Bespreek de inschattingsoefening en koppel terug naar de echte cijfers. Vertel de leerlingen het onderstaande over insecten en planten die niet in de oefening zaten. - Verduidelijk dat je voor insecten 237 bonen nodig zou hebben in dit spel. Dat zijn 8 keer zoveel bonen als er in het spel zitten. - Verduidelijk dat je voor planten 67 bonen nodig zou hebben in dit spel. Dat zijn 2 keer zoveel bonen als er in het spel zitten. 3.3 Afsluiter Haal hier het begrip biodiversiteit aan. De cijfers uit de vorige oefening tonen aan dat de aarde een grote biodiversiteit kent. Dit wil zeggen dat er een grote verscheidenheid aan levensvormen is. Er zijn niet alleen veel dier en plantencategorieën, binnen elke categorie zijn er opnieuw veel soorten. Zo bestaan er binnen de categorie insecten: spinnen, vliegen, slakken, Ook binnen de soort slakken bestaan er enorm veel variaties. Gebruik het filmpje Wat is biodiversiteit? op als afsluiter. Meer lesmateriaal over het thema vind je op

13 BIOLABO Voorbereiding in de klas

14 INHOUD 1. Inleiding 2. Biodiversiteit in de schoolomgeving 2.1 materiaal 2.2 verloop 3. Biodiversiteit op aarde 3.1 materiaal 3.2 verloop 3.3 afsluiter

15 1. Inleiding Biolabo aan de poel in de Vlasroterbeek focust op de biodiversiteit van dit gebied. De spelers maken vooraf via 4 klasopdrachten kennis met: - biodiversiteit op aarde, - biodiversiteit in de schoolomgeving. 2. Biodiversiteit in de schoolomgeving 2.1 Materiaal - Zoekkaart vogels, insecten, zoogdieren, bomen, planten. (Gratis ontleenbaar in het documentatiecentrum van het Provinciaal Natuurcentrum, surf naar - Voor elke leerling een papiertje met vogels, insecten, zoogdieren, bomen of planten. 2.2 Verloop Observeer de biodiversiteit in de schoolomgeving. - Geef elke leerling een papiertje met daarop één van volgende dier en plantensoorten: vogels, insecten, zoogdieren, bomen, planten. Elke leerling neemt een leeg blad en een pen. - De leerlingen verdelen zich over de speelplaats of groene ruimte in de schoolomgeving. Ze kiezen een plek waar zij denken dat ze hun dier of plantensoort kunnen observeren. - Leg determineertabellen voor de verschillende dier en plantensoorten op een centrale plaats - De leerlingen noteren gedurende 15 minuten de namen van de dieren of planten die ze ontdekken met behulp van de determineertabellen. Bespreek na afloop de observaties van de spelers in de klas. - Van welke soort planten en dieren vonden we de grootste variatie? Van welke de kleinste? - Op welke plekken vond je jouw soort het meest? Wat heeft jouw soort nodig om gelukkig te kunnen leven? Benadruk bij deze laatste vraag dat biodiversiteit altijd samenhangt met de omgeving. In de woestijn, aan de kust, in het regenwoud of op de Noordpool leven telkens andere dier- en plantensoorten 3. BIODIVERSITEIT OP AARDE 3.1 Materiaal - 29 bonen of andere kleine materialen (dopjes, kurken, ). - 5 bladen met daarop schimmels, vissen, reptielen en amfibieën, vogels en zoogdieren. 3.2 Verloop Geef de leerlingen een idee van de biodiversiteit op aarde in de volgende oefening. - Geef de leerlingen 29 bonen. Leg in een cirkel in het midden van de klas 5 bladen met daarop geschreven: schimmels, vissen, reptielen en amfibieën, vogels en zoogdieren. - Vertel de leerlingen dat deze bonen alle schimmels, vissen, reptielen en amfibieën, vogels en zoogdieren voorstellen die er op aarde bestaan. 1 boon staat voor soorten. Er zijn 29 bonen en dus soorten van deze dieren en planten. - Geef de leerlingen 5 minuten tijd om de bonen te verdelen over de dier en plantensoorten.

16 Dier en plantencategorieën? In bonen? Verschillende soorten? Insecten 237 bonen soorten Planten 67 bonen soorten Schimmels 18 bonen soorten Vissen 5 bonen soorten Reptielen en amfibieën 3 bonen soorten Vogels 2 bonen soorten Zoogdieren 1 boon soorten Bespreek de inschattingsoefening en koppel terug naar de echte cijfers. Vertel de leerlingen het onderstaande over insecten en planten die niet in de oefening zaten. - Verduidelijk dat je voor insecten 237 bonen nodig zou hebben in dit spel. Dat zijn 8 keer zoveel bonen als er in het spel zitten. - Verduidelijk dat je voor planten 67 bonen nodig zou hebben in dit spel. Dat zijn 2 keer zoveel bonen als er in het spel zitten. 3.3 Afsluiter Haal hier het begrip biodiversiteit aan. De cijfers uit de vorige oefening tonen aan dat de aarde een grote biodiversiteit kent. Dit wil zeggen dat er een grote verscheidenheid aan levensvormen is. Er zijn niet alleen veel dier en plantencategorieën, binnen elke categorie zijn er opnieuw veel soorten. Zo bestaan er binnen de categorie insecten: spinnen, vliegen, slakken, Ook binnen de soort slakken bestaan er enorm veel variaties. Gebruik het filmpje Wat is biodiversiteit? op als afsluiter. Meer lesmateriaal over het thema vind je op

17 BIOLABO Voorbereiding in de klas

18 INHOUD 1. Inleiding 2. Biodiversiteit in de schoolomgeving 2.1 materiaal 2.2 verloop 3. Biodiversiteit op aarde 3.1 materiaal 3.2 verloop 3.3 afsluiter

19 1. Inleiding Biolabo aan de poel in de Vlasroterbeek focust op de biodiversiteit van dit gebied. De spelers maken vooraf via 4 klasopdrachten kennis met: - biodiversiteit op aarde, - biodiversiteit in de schoolomgeving. 2. Biodiversiteit in de schoolomgeving 2.1 Materiaal - Zoekkaart vogels, insecten, zoogdieren, bomen, planten. (Gratis ontleenbaar in het documentatiecentrum van het Provinciaal Natuurcentrum, surf naar - Voor elke leerling een papiertje met vogels, insecten, zoogdieren, bomen of planten. 2.2 Verloop Observeer de biodiversiteit in de schoolomgeving. - Geef elke leerling een papiertje met daarop één van volgende dier en plantensoorten: vogels, insecten, zoogdieren, bomen, planten. Elke leerling neemt een leeg blad en een pen. - De leerlingen verdelen zich over de speelplaats of groene ruimte in de schoolomgeving. Ze kiezen een plek waar zij denken dat ze hun dier of plantensoort kunnen observeren. - Leg determineertabellen voor de verschillende dier en plantensoorten op een centrale plaats - De leerlingen noteren gedurende 15 minuten de namen van de dieren of planten die ze ontdekken met behulp van de determineertabellen. Bespreek na afloop de observaties van de spelers in de klas. - Van welke soort planten en dieren vonden we de grootste variatie? Van welke de kleinste? - Op welke plekken vond je jouw soort het meest? Wat heeft jouw soort nodig om gelukkig te kunnen leven? Benadruk bij deze laatste vraag dat biodiversiteit altijd samenhangt met de omgeving. In de woestijn, aan de kust, in het regenwoud of op de Noordpool leven telkens andere dier- en plantensoorten 3. BIODIVERSITEIT OP AARDE 3.1 Materiaal - 29 bonen of andere kleine materialen (dopjes, kurken, ). - 5 bladen met daarop schimmels, vissen, reptielen en amfibieën, vogels en zoogdieren. 3.2 Verloop Geef de leerlingen een idee van de biodiversiteit op aarde in de volgende oefening. - Geef de leerlingen 29 bonen. Leg in een cirkel in het midden van de klas 5 bladen met daarop geschreven: schimmels, vissen, reptielen en amfibieën, vogels en zoogdieren. - Vertel de leerlingen dat deze bonen alle schimmels, vissen, reptielen en amfibieën, vogels en zoogdieren voorstellen die er op aarde bestaan. 1 boon staat voor soorten. Er zijn 29 bonen en dus soorten van deze dieren en planten. - Geef de leerlingen 5 minuten tijd om de bonen te verdelen over de dier en plantensoorten.

20 Dier en plantencategorieën? In bonen? Verschillende soorten? Insecten 237 bonen soorten Planten 67 bonen soorten Schimmels 18 bonen soorten Vissen 5 bonen soorten Reptielen en amfibieën 3 bonen soorten Vogels 2 bonen soorten Zoogdieren 1 boon soorten Bespreek de inschattingsoefening en koppel terug naar de echte cijfers. Vertel de leerlingen het onderstaande over insecten en planten die niet in de oefening zaten. - Verduidelijk dat je voor insecten 237 bonen nodig zou hebben in dit spel. Dat zijn 8 keer zoveel bonen als er in het spel zitten. - Verduidelijk dat je voor planten 67 bonen nodig zou hebben in dit spel. Dat zijn 2 keer zoveel bonen als er in het spel zitten. 3.3 Afsluiter Haal hier het begrip biodiversiteit aan. De cijfers uit de vorige oefening tonen aan dat de aarde een grote biodiversiteit kent. Dit wil zeggen dat er een grote verscheidenheid aan levensvormen is. Er zijn niet alleen veel dier en plantencategorieën, binnen elke categorie zijn er opnieuw veel soorten. Zo bestaan er binnen de categorie insecten: spinnen, vliegen, slakken, Ook binnen de soort slakken bestaan er enorm veel variaties. Gebruik het filmpje Wat is biodiversiteit? op als afsluiter. Meer lesmateriaal over het thema vind je op

21 BIOLABO Voorbereiding in de klas

22 INHOUD 1. Inleiding 2. Biodiversiteit in de schoolomgeving 2.1 materiaal 2.2 verloop 3. Biodiversiteit op aarde 3.1 materiaal 3.2 verloop 3.3 afsluiter

23 1. Inleiding Biolabo aan de poel in de Vlasroterbeek focust op de biodiversiteit van dit gebied. De spelers maken vooraf via 4 klasopdrachten kennis met: - biodiversiteit op aarde, - biodiversiteit in de schoolomgeving. 2. Biodiversiteit in de schoolomgeving 2.1 Materiaal - Zoekkaart vogels, insecten, zoogdieren, bomen, planten. (Gratis ontleenbaar in het documentatiecentrum van het Provinciaal Natuurcentrum, surf naar - Voor elke leerling een papiertje met vogels, insecten, zoogdieren, bomen of planten. 2.2 Verloop Observeer de biodiversiteit in de schoolomgeving. - Geef elke leerling een papiertje met daarop één van volgende dier en plantensoorten: vogels, insecten, zoogdieren, bomen, planten. Elke leerling neemt een leeg blad en een pen. - De leerlingen verdelen zich over de speelplaats of groene ruimte in de schoolomgeving. Ze kiezen een plek waar zij denken dat ze hun dier of plantensoort kunnen observeren. - Leg determineertabellen voor de verschillende dier en plantensoorten op een centrale plaats - De leerlingen noteren gedurende 15 minuten de namen van de dieren of planten die ze ontdekken met behulp van de determineertabellen. Bespreek na afloop de observaties van de spelers in de klas. - Van welke soort planten en dieren vonden we de grootste variatie? Van welke de kleinste? - Op welke plekken vond je jouw soort het meest? Wat heeft jouw soort nodig om gelukkig te kunnen leven? Benadruk bij deze laatste vraag dat biodiversiteit altijd samenhangt met de omgeving. In de woestijn, aan de kust, in het regenwoud of op de Noordpool leven telkens andere dier- en plantensoorten 3. BIODIVERSITEIT OP AARDE 3.1 Materiaal - 29 bonen of andere kleine materialen (dopjes, kurken, ). - 5 bladen met daarop schimmels, vissen, reptielen en amfibieën, vogels en zoogdieren. 3.2 Verloop Geef de leerlingen een idee van de biodiversiteit op aarde in de volgende oefening. - Geef de leerlingen 29 bonen. Leg in een cirkel in het midden van de klas 5 bladen met daarop geschreven: schimmels, vissen, reptielen en amfibieën, vogels en zoogdieren. - Vertel de leerlingen dat deze bonen alle schimmels, vissen, reptielen en amfibieën, vogels en zoogdieren voorstellen die er op aarde bestaan. 1 boon staat voor soorten. Er zijn 29 bonen en dus soorten van deze dieren en planten. - Geef de leerlingen 5 minuten tijd om de bonen te verdelen over de dier en plantensoorten.

24 Dier en plantencategorieën? In bonen? Verschillende soorten? Insecten 237 bonen soorten Planten 67 bonen soorten Schimmels 18 bonen soorten Vissen 5 bonen soorten Reptielen en amfibieën 3 bonen soorten Vogels 2 bonen soorten Zoogdieren 1 boon soorten Bespreek de inschattingsoefening en koppel terug naar de echte cijfers. Vertel de leerlingen het onderstaande over insecten en planten die niet in de oefening zaten. - Verduidelijk dat je voor insecten 237 bonen nodig zou hebben in dit spel. Dat zijn 8 keer zoveel bonen als er in het spel zitten. - Verduidelijk dat je voor planten 67 bonen nodig zou hebben in dit spel. Dat zijn 2 keer zoveel bonen als er in het spel zitten. 3.3 Afsluiter Haal hier het begrip biodiversiteit aan. De cijfers uit de vorige oefening tonen aan dat de aarde een grote biodiversiteit kent. Dit wil zeggen dat er een grote verscheidenheid aan levensvormen is. Er zijn niet alleen veel dier en plantencategorieën, binnen elke categorie zijn er opnieuw veel soorten. Zo bestaan er binnen de categorie insecten: spinnen, vliegen, slakken, Ook binnen de soort slakken bestaan er enorm veel variaties. Gebruik het filmpje Wat is biodiversiteit? op als afsluiter. Meer lesmateriaal over het thema vind je op

BIOLABO NAVERWERKING

BIOLABO NAVERWERKING BIOLABO NAVERWERKING INHOUD 1. Inleiding 2. Biodiversiteit, wat levert het op? 2.1 Inleiding 2.2 Voorbereiding 2.3 Opdracht 2.4 Afsluiter 2.5 Nuttige links 1. Inleiding Biodiversiteit is belangrijk voor

Nadere informatie

Speluitleg: Gebruik bij de speluitleg het bestand Hoe wordt het spel gespeeld op www.groenewiel.nl/biodiversiteit.

Speluitleg: Gebruik bij de speluitleg het bestand Hoe wordt het spel gespeeld op www.groenewiel.nl/biodiversiteit. 1 IN HET KORT Doel van de les: De kinderen worden zich bewust van de verbanden tussen soorten. Dit gebeurt doordat ze beseffen dat de roofvogel niet alleen een boom en een merel of lijster nodig heeft,

Nadere informatie

Reflectiekaart. Vooraf: Wat moeten ze kunnen: Wat moeten ze kennen: Omschrijf wat kinderen volgens jou moeten kennen en kunnen

Reflectiekaart. Vooraf: Wat moeten ze kunnen: Wat moeten ze kennen: Omschrijf wat kinderen volgens jou moeten kennen en kunnen Reflectiekaart 3.2.3.09 Dieren uit de hele wereld met elkaar vergelijken en classificeren: ongewervelde dieren (insecten) / gewervelde dieren(vissen, amfibieën, reptielen, vogels, zoogdieren). Omschrijf

Nadere informatie

Handleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

Handleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Handleiding Naam opdracht De omgeving met andere ogen bekeken Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec zeer geschikt ongeschikt Benodigde materialen opdrachtenbladen pen

Nadere informatie

Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015

Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Doelgroep: Midden- en bovenbouw basisonderwijs: groep 5-8 Jaargetijde: Herfst, winter, lente en een stukje zomer. Plaats:

Nadere informatie

Biodiversiteit SLIMME UILEN DIT WERKBOEK IS VAN ...

Biodiversiteit SLIMME UILEN DIT WERKBOEK IS VAN ... Biodiversiteit SLIMME UILEN DIT WERKBOEK IS VAN... HET JAARTHEMA VOOR 2010. Elk jaar geeft de VN (=Verenigde Naties) een thema aan een jaar. De Verenigde Naties zijn op 24 oktober 1945 opgericht. Ze willen

Nadere informatie

Opmerking voor de docent. Dieren determineren. Werkwijze

Opmerking voor de docent. Dieren determineren. Werkwijze Opmerking voor de docent. Verspreid door het lokaal ongeveer 30 dieren met een nummer en de naam van de soort. Gebruik preparaten, opgezette dieren eventueel platen. Vermeld eventueel bij het dier enkele

Nadere informatie

BIODIVERSITEIT IN GEUREN EN KLEUREN

BIODIVERSITEIT IN GEUREN EN KLEUREN 1 BIODIVERSITEIT IN GEUREN EN KLEUREN Doel: - lln maken kennis met het begrip biodiversiteit - lln ontdekken dat er verschillende soorten planten en dieren zijn - lln ontdekken dat de dieren en planten

Nadere informatie

Vleermuizen, vleermuizen, vleermuizen. In samenwerking met. Vleermuizen, vleermuizen, vleermuizen. Code: NME-MdCG

Vleermuizen, vleermuizen, vleermuizen. In samenwerking met. Vleermuizen, vleermuizen, vleermuizen. Code: NME-MdCG In samenwerking met Vleermuizen, vleermuizen, vleermuizen Overzicht (eventueel) ochtendprogramma vleermuizen 1. aankomst, welkomstwoord (invulling NMC) 2. korte inleiding onderwerp (invulling NMC) 3. introductie

Nadere informatie

DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN

DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN DE HERFST DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN vanaf 2de graad lager onderwijs. x vak: muzische vorming x duur: halve dag GRIEZELBOS HET KLEINE VIEZE BEESTJES- ONDERZOEK! verloop: x verdeel de klas in verschillende

Nadere informatie

Winkelen in het bos?

Winkelen in het bos? Winkelen in het bos? Natuur, tweede graad Doelstellingen Kinderen ervaren dat het bos uit verschillende delen en bewoners bestaat. Kinderen ontdekken verbanden tussen alle delen en bewoners van het bos.

Nadere informatie

Bibliotheek Inhoud per categorie

Bibliotheek Inhoud per categorie A1 Biologie Atlas bij de biologie Boek A1 Biologie De evolutie van het leven Boek A1 Biologie De ontwikkeling van het leven Artikel A1 Biologie Het ontstaan van het leven Artikel A1 Biologie Indeling van

Nadere informatie

Dit kan nog gewijzigd worden!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Dit kan nog gewijzigd worden!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Excursie Osnabrück, Thema ordening. Voorbereiding: Leerlingen downloaden de app zoo osnabruck audioguide (kan op Android en IOS) De app wordt in de klas geupdate zodat alle gebieden zijn te bekijken en

Nadere informatie

Naverwerking in de klas

Naverwerking in de klas Naverwerking in de klas Inhoud 1. Inleiding 2. Speuren naar insecten 2.1 Inleiding 2.2 Voorbereiding 2.3 Opdracht 1: een bodemval plaatsen 2.4 Opdracht 2: insecten verzamelen en determineren 2.5 Afsluiter

Nadere informatie

Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012

Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012 Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012 Doelgroep: Midden- en Bovenbouw Basisonderwijs: groep 5-8 jaargetijde: Voorjaar, zomer, herfst plaats: Bij school, in een park, in een

Nadere informatie

Voorbereiding in de klas

Voorbereiding in de klas Voorbereiding in de klas Inhoud 1. Inleiding 2. De bezige bijenkorf 2.1 Inleiding 2.2 Voorbereiding 2.3 Opdracht 2.4 Afsluiter 3. Geurherkenning 3.1 Inleiding 3.2 Voorbereiding 3.3 Opdracht 3.4 Afsluiter

Nadere informatie

( DATUM) WAARNEMERS : SCHOOL:

( DATUM) WAARNEMERS : SCHOOL: ( DATUM) WAARNEMERS : SCHOOL: GROEP:.. BOOM IN DE HERFST waarneemvel 1 WAT IS DE NAAM VAN JULLIE BOOM?.. 1. KRUIS AAN WAT JE ZIET AAN JULLIE TAK Nog groene bladeren Gekleurde bladeren Kale takken Vruchten

Nadere informatie

Dieren (deel 2) Indeling dierenrijk. Cursus Natuur-in-zicht. 2 hoofdgroepen: GEWERVELDEN. * In deze cursus ligt de nadruk op de gewervelden 15/09/2011

Dieren (deel 2) Indeling dierenrijk. Cursus Natuur-in-zicht. 2 hoofdgroepen: GEWERVELDEN. * In deze cursus ligt de nadruk op de gewervelden 15/09/2011 Dieren (deel 2) Cursus Natuur-in-zicht 1 Indeling dierenrijk 2 hoofdgroepen: ONGEWERVELDEN GEWERVELDEN * In deze cursus ligt de nadruk op de gewervelden Dieren 2 Cursus Natuur-in-zicht 2 1 enkele ongewervelden

Nadere informatie

MIJN KRABBELS GEBRUIKERSHANDLEIDING. Naam: Leeftijd: Speciale kenmerken van mezelf:

MIJN KRABBELS GEBRUIKERSHANDLEIDING. Naam: Leeftijd: Speciale kenmerken van mezelf: MIJN KRABBELS Dit schrift is van jou en gaat gevuld worden met alles wat je: - belangrijk vindt om op te schrijven; - wilt tekenen, schetsen of duidelijk wilt maken met een plaatje; - graag wilt onthouden

Nadere informatie

Dag van Respect & PABO. DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012

Dag van Respect & PABO. DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012 Dag van Respect & PABO DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012 Beste Pabo-studenten, Elk jaar ontwikkelt Stichting Dag van Respect nieuw lesmateriaal over respect. Respect voor jezelf, Respect voor

Nadere informatie

Beestige bundel van: 1

Beestige bundel van: 1 Beestige bundel van: 1 2 Ordening van organismen organisme = een levend wezen, iets wat leeft. Er zijn meer dan anderhalf miljoen soorten organismen. Om een overzicht te krijgen worden deze organismen

Nadere informatie

Creepy Griezelbeesten. Handleiding en leerdoelen - 3de graad

Creepy Griezelbeesten. Handleiding en leerdoelen - 3de graad Creepy Griezelbeesten Handleiding en leerdoelen - 3de graad Partnerwerk Geef de leerlingen de opdracht om een griezelhuis in te richten. Hun taak is om te bepalen welke dieren er in het huis aanwezig zullen

Nadere informatie

Bibliotheek Inhoud per categorie

Bibliotheek Inhoud per categorie A1 Biologie Atlas bij de biologie Boek A1 Biologie De evolutie van het leven Boek A1 Biologie De ontwikkeling van het leven Artikel A1 Biologie Het ontstaan van het leven Artikel A1 Biologie Indeling van

Nadere informatie

Pedagogische gids (voor leerkrachten)

Pedagogische gids (voor leerkrachten) Pedagogische fiche / Het water van de kanalen Pedagogische gids (voor leerkrachten) Doelstellingen van de les: Weten hoe een kanaal wordt bevoorraad met water en hoe dat water er circuleert. Introductie

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 6 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

Een vreemde planeet groep 5-8

Een vreemde planeet groep 5-8 Een vreemde planeet groep 5-8 Hoe weten we wat voor weer het is op Mars? Of uit welk materiaal de ringen van Saturnus bestaan? De leerlingen onderzoeken in deze les zelfgemaakte planeten. Ze leren dat

Nadere informatie

groen in de stad BIOTOOPWANDELING BIOTOOPWANDELINGleidraad natuurreservaat bourgoyen-ossemeersen biotoopstudie 1 MO biotoopstudie

groen in de stad BIOTOOPWANDELING BIOTOOPWANDELINGleidraad natuurreservaat bourgoyen-ossemeersen biotoopstudie 1 MO biotoopstudie groen in de stad BIOTOOPWANDELING natuurreservaat bourgoyen-ossemeersen 1 MO 01 Gewoon doen Deze wandeling met een biotooptas is ontwikkeld door het Natuur- en Milieucentrum De Bourgoyen, Milieudienst

Nadere informatie

Creepy Griezelbeesten. Handleiding en leerdoelen - 2de graad

Creepy Griezelbeesten. Handleiding en leerdoelen - 2de graad Creepy Griezelbeesten Handleiding en leerdoelen - 2de graad Partnerwerk Geef de leerlingen de volgende opdracht. De leerlingen proberen de onderlijnde woorden op hun werkblad in te vullen als invuloefening.

Nadere informatie

Vakopdrachten. Opdracht Geschiedenis Londen. Voor geschiedenis moet je in het British Museum en in het Imperial War Museum opdrachten doen:

Vakopdrachten. Opdracht Geschiedenis Londen. Voor geschiedenis moet je in het British Museum en in het Imperial War Museum opdrachten doen: Vakopdrachten Opdracht Geschiedenis Londen. Voor geschiedenis moet je in het British Museum en in het Imperial War Museum opdrachten doen: Maak groepjes van twee of drie personen. Maak in het British Museum

Nadere informatie

Klap, stamp en sla. Opmerking. Tijd: 1-5 min. Deelnemers: minimaal 2 Materiaal: niets Opstelling: kinderen vormen tweetallen. Verloop van het spel:

Klap, stamp en sla. Opmerking. Tijd: 1-5 min. Deelnemers: minimaal 2 Materiaal: niets Opstelling: kinderen vormen tweetallen. Verloop van het spel: Klap, stamp en sla Deelnemers: minimaal 2 Opstelling: kinderen vormen tweetallen : De tweetallen tellen om de beurt tot 3. Eerst zegt de één 1, daarna de ander 2 en tot slot nummer één weer 3. Hierna begin

Nadere informatie

inhoud 1. Kom jij uit een ei? 2. Dieren uit een ei. 3. Vogels 4. Vissen 5. Insecten 6. Spinnen 7. Reptielen 8. Kikkers en padden 9.

inhoud 1. Kom jij uit een ei? 2. Dieren uit een ei. 3. Vogels 4. Vissen 5. Insecten 6. Spinnen 7. Reptielen 8. Kikkers en padden 9. Het ei inhoud. Kom jij uit een ei? 3. Dieren uit een ei. 5 3. Vogels 7 4. Vissen 8 5. Insecten 0 6. Spinnen 3 7. Reptielen 4 8. Kikkers en padden 5 9. Filmpje 6 Pluskaarten 7 Bronnen en foto s 9 Colofon

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

KATIE SCOTT JENNY BROOM. Het dierenboek. Een fascinerende reis door het dierenrijk

KATIE SCOTT JENNY BROOM. Het dierenboek. Een fascinerende reis door het dierenrijk KATIE SCOTT en JENNY BROOM Het dierenboek Een fascinerende reis door het dierenrijk HET DIERENBOEK Voorwoord De aarde is de enige planeet waarvan we zeker weten dat er leven op bestaat. De levende wezens

Nadere informatie

Lesvoorbereiding Onderbouw (groep 3)

Lesvoorbereiding Onderbouw (groep 3) Lesvoorbereiding Onderbouw (groep 3) Zakelijke gegevens naam student: Anouk Bluemink stageschool: RKS De Leer Hengelo (gld) Iselinge klas: VR2B mentri: Ria Menting datum: 03-10-2013 aantal leerlingen:

Nadere informatie

Tijd. een tijdlijn met daarop verschillende gebeurtenissen sinds het ontstaan van het heelal tot nu. 60 minuten

Tijd. een tijdlijn met daarop verschillende gebeurtenissen sinds het ontstaan van het heelal tot nu. 60 minuten Tijd GROEP 7-8 70 60 minuten 1, 51 en 54 De leerling: leert dat het heelal heel erg oud is ontdekt dat de aarde relatief kort geleden is ontstaan leert dat de mens relatief kort op de aarde is oefent de

Nadere informatie

Beestige Buren. Naverwerking in de klas

Beestige Buren. Naverwerking in de klas Beestige Buren Naverwerking in de klas INHOUD 1. Kaartje aan Klauw 1.1 Voorbereiding 1.2 Uitleg 2. Inhoud van het spel 2.1 Deel 1: uitkijkposten in Vlasroterbeek 2.2 Deel 2: de buurtbewoners 2.3 Deel 3:

Nadere informatie

Scholen in het groen. Nieuwe wijken krijgen veel te weinig en te kleine speelhoekjes! Veldjes missen we echt.

Scholen in het groen. Nieuwe wijken krijgen veel te weinig en te kleine speelhoekjes! Veldjes missen we echt. Nieuwe wijken krijgen veel te weinig en te kleine speelhoekjes! Veldjes missen we echt. Scholen in het groen 1 Scholen in het groen Opgroeien in een groene omgeving is belangrijk voor kinderen en draagt

Nadere informatie

6+ 10 WAT MAAKT EEN BOS TOT EEN BOS? 3+ 8 + Opdracht EDUKIT 3

6+ 10 WAT MAAKT EEN BOS TOT EEN BOS? 3+ 8 + Opdracht EDUKIT 3 WAT MAAKT EEN BOS TOT EEN BOS? 6+ 10 + Wanneer is een bos een bos? Een paar bomen samen vormen pas een bos als ze een oppervlakte van 1/2 hectare beslaan. Je zou dit kunnen vergelijken met een voetbalvel

Nadere informatie

Superboom. Kinderen onderzoeken op basis van een detail op een afbeelding hoe de volledige

Superboom. Kinderen onderzoeken op basis van een detail op een afbeelding hoe de volledige Superboom Natuur, eerste graad Doelstellingen Kinderen onderzoeken op basis van een detail op een afbeelding hoe de volledige situatie eruit kan zien. Kinderen ontdekken dat bomen noodzakelijk zijn voor

Nadere informatie

Dierenrijk. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Dierenrijk. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres E i Kiwijs 06 September 2011 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/32475 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Handleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

Handleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Handleiding Naam opdracht Rupsen en andere insecten op bomen Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec zeer geschikt ongeschikt Benodigde materialen opdrachtblad pen en

Nadere informatie

Scholenprogramma

Scholenprogramma 1 De school is verantwoordelijk voor: Goede en voldoende begeleiding; Het ordelijk verlopen van de activiteit; Geschikte kleding voor de leerlingen (stevige schoenen, regenpak); Opruimen/meenemen van eigen

Nadere informatie

Nederlands in Uitvoering

Nederlands in Uitvoering Nederlands in Uitvoering Leerjaar 1 Sport & spel Een mondelinge instructie begrijpen Algemene modulegegevens Leerjaar: 1 Taaltaak: Een mondelinge instructie begrijpen Thema: Sport & spel Leerstijlvariant:

Nadere informatie

BASISSCHOOL NOORDERLICHT JAARGANG 6 NUMMER 6 21 APRIL 2017 NIEUWSBRIEF

BASISSCHOOL NOORDERLICHT JAARGANG 6 NUMMER 6 21 APRIL 2017 NIEUWSBRIEF BASISSCHOOL NOORDERLICHT JAARGANG 6 NUMMER 6 21 APRIL 2017 NIEUWSBRIEF School voor jonge avonturiers die hun wereld willen ontdekken Speelleerplein en aanplant Voorjaar! Tijd om de aanleg van het speelleerplein

Nadere informatie

Wat is biodiversiteit? Hoeveel biodiversiteit is er (wereldwijd en

Wat is biodiversiteit? Hoeveel biodiversiteit is er (wereldwijd en Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 1 Inhoud Wat is biodiversiteit? Hoeveel biodiversiteit is er (wereldwijd en bij ons)? Waar komt die biodiversiteit vandaan? Waarom is biodiversiteit belangrijk? Hoe

Nadere informatie

Ordening Dieren - B 2

Ordening Dieren - B 2 Ordening Dieren - B 2 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres siri Muilenburg 29 September 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/66750 Dit lesmateriaal is

Nadere informatie

lesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs

lesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs lesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs Wordle van respect Duur Materialen een computer met internetverbinding Introductie Op 8 november is het de Dag van Respect. Deze

Nadere informatie

THEMA 2 ALLES WAT LEEFT. LES 3 Biodiversiteit. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Biodiversiteit rondom de school

THEMA 2 ALLES WAT LEEFT. LES 3 Biodiversiteit. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Biodiversiteit rondom de school Powered by ESA NEMO NSO SPACE EXPO WNF THEMA 2 ALLES WAT LEEFT LES 3 Biodiversiteit Deze les gaat over: Biodiversiteit rondom de school Bij dit thema horen ook: Les 1 Ecosystemen en voedselketens Les 2

Nadere informatie

Amfibieën. Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker. 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen.

Amfibieën. Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker. 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen. Amfibieën Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker Inhoud 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen. Hulpmiddel Prezi les 1: http://prezi.com/hwpatwdyvqpv/?utm_campaign

Nadere informatie

Leerlingen leren wat mediatie is: conflicten oplossen met de hulp van een derde, neutrale partij.

Leerlingen leren wat mediatie is: conflicten oplossen met de hulp van een derde, neutrale partij. Les 29 Helpen Doel blok 5: Leskern: Materialen: Leerlingen leren wat mediatie is: conflicten oplossen met de hulp van een derde, neutrale partij. De leerlingen leren met behulp van een parabel het verschil

Nadere informatie

INLEIDING FOCUS tweede graad

INLEIDING FOCUS tweede graad INLEIDING De natuur is zó mooi, ze ruikt lekker, ze is aangenaam en ze doet ons leven! Nochtans besteden we niet altijd aandacht aan de natuur. Vaak is een plekje natuur verwoest of vervuild. Gelukkig

Nadere informatie

Red met jouw klas de wereld! Handleiding van het digitale educatiepakket bij de voorstelling: Wij redden de wereld

Red met jouw klas de wereld! Handleiding van het digitale educatiepakket bij de voorstelling: Wij redden de wereld Red met jouw klas de wereld! Handleiding van het digitale educatiepakket bij de voorstelling: Wij redden de wereld Kom op, trek je jas aan. 't Is tijd dat er een stap wordt gezet. In regen en zonnestralen.

Nadere informatie

INLEIDING FOCUS eerste graad

INLEIDING FOCUS eerste graad INLEIDING De natuur is zó belangrijk Ze is mooi, het doet deugd er te vertoeven en we kunnen er zoveel aangename momenten doorbrengen. Nochtans zijn we vaak redelijk onbewust van wat er zich om ons heen

Nadere informatie

Houden van dieren 91123a.indd :45

Houden van dieren 91123a.indd :45 Houden van dieren Houden van dieren WEGWIJZER Deze module bestaat uit drie hoofdstukken. Elk hoofdstuk bestaat uit zes vaste onderdelen: Oriëntatie, Theorie, Opdrachten, Eindopdracht, Terugblik en Begrippen.

Nadere informatie

2 de, 3 de graad. 3 de graad

2 de, 3 de graad. 3 de graad Aan klassen van het basisonderwijs bieden wij een ruim aanbod aan natuureducatieve activiteiten. Alle zijn erop gericht de leerlingen op een speelse wijze actief en onderzoekend aan het werk te zetten.

Nadere informatie

Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving

Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving Doelgroep: Groep 6,7 en 8 Leerstofgebied: Natuur en techniek Werkvorm: Buiten in groepjes van 3 leerlingen Duur: 45 minuten buiten + 30 minuten nabespreken in

Nadere informatie

1. Doelgroep. 2. Relatieschema. Vogels. Reiger. Eend. Knobbelzwaan. Uil Kievit. Merel. Halsbandparkiet. Duif. Kraai. Meeuw. Woonomgeving: Voedsel:

1. Doelgroep. 2. Relatieschema. Vogels. Reiger. Eend. Knobbelzwaan. Uil Kievit. Merel. Halsbandparkiet. Duif. Kraai. Meeuw. Woonomgeving: Voedsel: 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Relatieschema... 4 3. Opzet van de lescyclus... 5 3.1. Algemeen doel van de lescyclus... 5 3.2. De doelstellingen... 5 4. Relatie met de kerndoelen...

Nadere informatie

TOELICHTING BETEKENIS GEVEN AAN PROCENTEN

TOELICHTING BETEKENIS GEVEN AAN PROCENTEN TOELICHTING BETEKENIS GEVEN AAN PROCENTEN LEERSTAP 1 LEERSTAP 2 LEERSTAP 3 Rekenvlinder_betekenis_geven_aan_procenten.indd 2 27-06-13 21:23 LEERSTAP 4 LEERSTAP 5 LEERSTAP 6 Rekenvlinder_betekenis_geven_aan_procenten.indd

Nadere informatie

Beestige Buren. Voorbereiding in de klas

Beestige Buren. Voorbereiding in de klas Beestige Buren Voorbereiding in de klas Inhoud 1. Inleiding 2. Klauw, de grauwe klauwier 2.1 Een brief van Klauw 2.2 Paspoort van Klauw 3. De zomer- en winterburen van Klauw 3.1 Voorbereiding 3.2 Uitleg

Nadere informatie

Nieuws uit de groep. Wat gaan we leren?

Nieuws uit de groep. Wat gaan we leren? Wat gaan we leren? Nu we volop in de herfst zitten is het fijn binnen te werken en in de pauze lekker uit te waaien. De gevouwen herfstbladeren hangen op de ramen en ook met creatief wordt geknutseld met

Nadere informatie

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen In groep 1 en 2 hebben de leerlingen binnen dit thema geleerd dat er in de natuur verschillende kleuren, vormen en texturen te vinden zijn. De leerlingen in groep 3 en 4 richten zich in dit thema op bomen.

Nadere informatie

Ordening. Klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs

Ordening. Klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs Ordening Klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs Over de hele wereld verspreid leven zeer veel verschillende dieren die allemaal hun eigen kenmerken hebben. Als je in de dierentuin rondloopt kun je de

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Beestenboel

Docentenhandleiding. Beestenboel Docentenhandleiding Beestenboel Inhoud 1 Inleiding Beestenboel 2 a. Educatief programma 2 b. Leerdoelen 2 c. Doelgroep 2 d. Tijd 2 e. Indeling programma 3 f. Kosten 3 g. Praktische informatie 3 2 Voorbereidende

Nadere informatie

Help, er zit een meeuw in mijn vuilnis!

Help, er zit een meeuw in mijn vuilnis! Help, er zit een meeuw in mijn vuilnis! Een onderzoek naar meeuwen in de stad en aan de kust. De leerlingen bedenken een oplossing voor de overlast van meeuwen in Haarlem aan de hand van gedrag observaties

Nadere informatie

Bekijk eerst het filmpje. Ga daarna zelf aan de slag.

Bekijk eerst het filmpje. Ga daarna zelf aan de slag. Appie de detective gaat op zoek naar het schrijfgeheim van Schoolschrijver Selma Noort. Filmpje Bekijk eerst het filmpje. Ga daarna zelf aan de slag. Selma Noort: Lees het begin van dit verhaal. Twee kinderen

Nadere informatie

Werkstuk Biologie De ordening van het leven

Werkstuk Biologie De ordening van het leven Werkstuk Biologie De ordening van het leven Werkstuk door Jonathan 1383 woorden 7 juni 2016 7 6 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding In dit werkstuk ga ik vertellen over de ordening van het leven. Ordening

Nadere informatie

Team 5: Natuur. Onderzoek naar de natuurlijke zonnecel

Team 5: Natuur. Onderzoek naar de natuurlijke zonnecel Zonnepanelen op school Team 5: Natuur Onderzoek naar de natuurlijke zonnecel Jullie gaan onderzoeken of de plant een zonnecel is en wie daar gebruik van maken 1. SAMENWERKEN IN EEN TEAM Jullie gaan samenwerken

Nadere informatie

Natuur dagboek. Op ontdekking in je achtertuin

Natuur dagboek. Op ontdekking in je achtertuin Natuur dagboek Op ontdekking in je achtertuin Hey daar! Dit is jouw eigenste, hoogst persoonlijkste Dit natuurdagboek is van natuurdagboek. Trek de tuin, het park of het bos in. Gebruik je ogen, oren en

Nadere informatie

Huisje, boompje, zwaluwtje

Huisje, boompje, zwaluwtje Huisje, boompje, zwaluwtje Help 1 / 3e graad 2 Opdrachten Je kreeg van je juf of meester een grote tekening. Je ziet een landschap waar huiszwaluwen zich niet welkom voelen. Waarom niet? Maak een lijstje

Nadere informatie

groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli

groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Lesaanbod 2016-2017 Bokkesprong Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Kleine beestjes 1/2 X X X Alles voor een pannenkoek 1/2 X X Melk 3/4 X X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X

Nadere informatie

Verteren en fermenteren. havo/vwo 3-4

Verteren en fermenteren. havo/vwo 3-4 Verteren en fermenteren havo/vwo 3-4 Bij onze spijsvertering en voedselproductie spelen microben een belangrijke rol. Het gebruik van microben om voedsel te maken, heet fermentatie. Veel van ons eten en

Nadere informatie

Titel Een vlakvulling maken (optioneel) Voorbereiding Een basisfiguur voor een vlakvulling

Titel Een vlakvulling maken (optioneel) Voorbereiding Een basisfiguur voor een vlakvulling Titel Een vlakvulling maken (optioneel) Groep/niveau 5/6/7 Leerstofaspecten Ontwikkelen van het begrip oppervlakte. Begrip ontwikkelen van het behoud van oppervlakte (conservatie) wanneer een figuur wordt

Nadere informatie

Ontdekdoos Zaden. groep 5 en 6. docentenhandleiding

Ontdekdoos Zaden. groep 5 en 6. docentenhandleiding Ontdekdoos Zaden groep 5 en 6 docentenhandleiding Uitgave: Amsterdams NME Centrum Ontdekdoos Zaden Docentenhandleiding De ontdekdoos Zaden is voor groep 5 en 6 Het lesmateriaal mag vrij gekopieerd worden

Nadere informatie

dieren in de dierentuin

dieren in de dierentuin dieren in de groep 4-5 Geachte leerkracht, Dit lespakket ondersteunt u bij het voorbereiden van uw schoolreisje naar Burgers Zoo. Daarnaast kan het ook prima worden ingezet als u een thema over en of exotische

Nadere informatie

Thema Ademhaling vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62402

Thema Ademhaling vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62402 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 09 June 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62402 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

TOEN GOD ALLES MAAKTE

TOEN GOD ALLES MAAKTE Bijbel voor Kinderen presenteert TOEN GOD ALLES MAAKTE Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: Bob Davies en Tammy S. Vertaald door: Erna van Barneveld

Nadere informatie

Visje,visje, in de sloot. Waterdiertjes vangen en bekijken

Visje,visje, in de sloot. Waterdiertjes vangen en bekijken Water 1 en 2 5 Visje,visje, in de sloot Waterdiertjes vangen en bekijken Doelen Begrippen Materialen Duur Inleiding (10 minuten) De leerlingen: ontdekken dat er in de sloot behalve eenden ook andere dieren

Nadere informatie

2 Landschapszones op aarde SO 1

2 Landschapszones op aarde SO 1 Aardrijkskunde 1 havo/vwo 2 Landschapszones op aarde SO 1 Deze toets bestaat uit tien vragen: open vragen en meerkeuzevragen. Ook zijn er vragen waarbij de atlas (Grote Bosatlas, editie 54) nodig is. Bij

Nadere informatie

Handleiding Les 1: Een verklarende tekst schrijven over het broeikaseffect

Handleiding Les 1: Een verklarende tekst schrijven over het broeikaseffect Handleiding Les 1: Een verklarende tekst schrijven over het broeikaseffect Deze schrijfles is dit jaar de derde waarin leerlingen oefenen in het genre verklaren. is een oefenles, waarin ze de VOGELS-strategie

Nadere informatie

Kosmische Vertellingen

Kosmische Vertellingen Kosmische Vertellingen Het Ontstaan van het Zonnestelsel De Klok van de Tijdperken Handleiding voor het werken met de Klok van de Tijdperken Kosmische Vertellingen Het Ontstaan van het Zonnestelsel De

Nadere informatie

TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - natuur en techniek. Kerndoel 40. Toelichting en verantwoording

TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - natuur en techniek. Kerndoel 40. Toelichting en verantwoording TULE - ORIËNTATIE OP JEZELF EN DE WERELD KERNDOEL 40 94 TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - natuur en techniek Kerndoel 40 De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende

Nadere informatie

Een eenvoudige systematiek en een soortenlijst voor de basisschool

Een eenvoudige systematiek en een soortenlijst voor de basisschool Een eenvoudige systematiek en een soortenlijst voor de basisschool Verantwoording Een belangrijke doelstelling van het biologieonderwijs is dat leerlingen inzicht krijgen in de betekenis en het belang

Nadere informatie

Onderhandelen en afspraken maken

Onderhandelen en afspraken maken OPDRACHTFORMULIER Onderhandelen en afspraken maken Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.

Nadere informatie

Maak van je tuin, een levende tuin!

Maak van je tuin, een levende tuin! Maak van je tuin, een levende tuin! Ontdek hoe je van jouw tuin een duurzame tuin kan maken. 2 Samen bouwen aan meer leven in de tuin. Gewoonweg door een paar stenen in jouw tuin te vervangen door groen.

Nadere informatie

SPEURTOCHT THEMA BUSH. voor groep 8 / brugklas VO

SPEURTOCHT THEMA BUSH. voor groep 8 / brugklas VO SPEURTOCHT THEMA BUSH voor groep 8 / brugklas VO Deze Bush-speurtocht bevat open en meerkeuze vragen. Bij de meerkeuze vragen is steeds één antwoord goed. Denk er ook aan, dat je de paden niet mag verlaten.

Nadere informatie

Lesbrief. Doelen. Alvast veel dank voor jullie deelname en heel veel plezier met het onderzoek!

Lesbrief. Doelen. Alvast veel dank voor jullie deelname en heel veel plezier met het onderzoek! Lesbrief Beste leerkracht, Wat leuk dat je meedoet met Alle Scholen Verzamelen! In deze lesbrief beschrijven we hoe je het onderzoek uitvoert in de klas. Deze les van een uur noemen we de onderzoeksles.

Nadere informatie

DOCENT. Thema: Water BEESTJES IN DE SLOOT. groep 1 en 2. Stadshagen

DOCENT. Thema: Water BEESTJES IN DE SLOOT. groep 1 en 2. Stadshagen In en rondom is veel water te vinden, zoals slootjes, weteringen maar ook het Zwarte Water en de Millingerplas. In het thema water gaan de kleuters onderzoeken welke dieren er in en rondom het water bij

Nadere informatie

De Melkweg groep 3-4. Lesbeschrijving De Melkweg. Inleiding 15 minuten. 1 Bron: www.ruimtevaartindeklas.nl

De Melkweg groep 3-4. Lesbeschrijving De Melkweg. Inleiding 15 minuten. 1 Bron: www.ruimtevaartindeklas.nl De Melkweg groep 3-4 Als je naar de sterren kijkt, komen als vanzelf veel vragen op. Hoeveel sterren zijn er? Waar bestaan al die sterren uit? Hoe ver weg zijn ze? De sterren die wij vanaf de aarde zien,

Nadere informatie

Er gaat een seintje naar je hersenen (a). Je raapt het potlood op (b). Je potlood valt (c). Van de hersenen gaat een seintje naar je spieren (d).

Er gaat een seintje naar je hersenen (a). Je raapt het potlood op (b). Je potlood valt (c). Van de hersenen gaat een seintje naar je spieren (d). 1 nneke bij de dokter Wat kan de dokter hier te weten komen? of nneke goed kan horen of nneke goed kan slikken of nnekes hersens er gezond uitzien of nnekes oor ontstoken is 2 oor elkaar In het volgende

Nadere informatie

Doel: Na deze opdracht weet je wat een voedselkringloop is en hoe het leven van planten en dieren met elkaar samenhangt.

Doel: Na deze opdracht weet je wat een voedselkringloop is en hoe het leven van planten en dieren met elkaar samenhangt. Thema: Bestaat vrede? Vak: Ruimte, aarde en milieu De ecologische kringloop De voedselkringloop Moeilijkheid: *** Tijdsduur: ** Juf Nelly De kringloop in de natuur Doel: Na deze opdracht weet je wat een

Nadere informatie

Oude bomen. Opdracht 1 - Bijzondere bomen. Opdracht 2 De leeftijd van een boom meten. Benodigdheden

Oude bomen. Opdracht 1 - Bijzondere bomen. Opdracht 2 De leeftijd van een boom meten. Benodigdheden Oude bomen meetlint In Amsterdam staan veel bomen. Sommige van die bomen zijn al heel oud en hebben veel meegemaakt. Bomen kunnen veel betekenen voor mensen. Denk bijvoorbeeld aan de kastanjeboom in de

Nadere informatie

Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze?

Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Korte omschrijving workshop In deze workshop ontdekken de deelnemers

Nadere informatie

HEB JE HUISWERK VANDAAG?

HEB JE HUISWERK VANDAAG? BLAD 1 HEB JE HUISWERK VANDAAG? Je kind moet thuis werken voor school. In de agenda kan je kijken wat je kind moet doen. Wat moet je doen? 1 Maak oefening 1 op blad 2: Wat doet je kind na de school? 2

Nadere informatie

Opdrachten thema. Veluwe

Opdrachten thema. Veluwe en thema Totaal materialen heide Materialen per groepje 1A Sporen van grazers 3 Witte bakken 3 Pincetten Zoekkaart bos- en heideplanten 1B Dennen trekken Handschoenen voor elk kind Zoekkaart bos- en heideplanten

Nadere informatie

Lesactiviteit 2.1 Aanpassingen vogels algemeen en die van kusttrekvogels

Lesactiviteit 2.1 Aanpassingen vogels algemeen en die van kusttrekvogels Lesactiviteit 2.1 Aanpassingen vogels algemeen en die van kusttrekvogels Werkvorm: Klassikaal, binnen. Materialen: bord; plaatjes van vogels, opgezette vogels of delen daarvan. Achteraan deze lesactiviteit

Nadere informatie

onderzoek werkblad naam: Biodiversiteit les & In de klas Buiten - zoekkaart Bodemdiertjes of site dierenzoeker.nl of de app dierenzoeker

onderzoek werkblad naam: Biodiversiteit les & In de klas Buiten - zoekkaart Bodemdiertjes of site dierenzoeker.nl of de app dierenzoeker Biodiversiteit naam: - twee bakken - tuinschop of spade - loeppotjes of vergrootglazen - zoekkaart Bodemdiertjes of site dierenzoeker.nl of de app dierenzoeker In de klas Er leven in Nederland meer dan

Nadere informatie

PROGRAMMA CHECK THE FACTS DEEL EN WIN! Clubprogramma op basis van Rock Solid. stichting. Sirkelslag Young Programma Check the facts - Deel en win!

PROGRAMMA CHECK THE FACTS DEEL EN WIN! Clubprogramma op basis van Rock Solid. stichting. Sirkelslag Young Programma Check the facts - Deel en win! PROGRAMMA CHECK THE FACTS DEEL EN WIN! Clubprogramma op basis van Rock Solid stichting Sirkelslag Young Programma Check the facts - Deel en win! 1 Programma check the facts Deel en Win! Clubprogramma op

Nadere informatie

Ik laat je ontdekken hoe de mensen hier vroeger leefden. En je leert over de omgeving; over de grond, de bomen en de beestjes.

Ik laat je ontdekken hoe de mensen hier vroeger leefden. En je leert over de omgeving; over de grond, de bomen en de beestjes. HALLO! IK BEN EDDY DE EGEL. VANDAAG NEEM IK JE MEE OP ONTDEKKING IN DE SPITKEET! WIJ EGELS SCHARRELEN AL HEEL LANG TUSSEN DE MENSEN. MEESTAL ZIE JE ONS NIET MAAR WIJ ZIEN VAN ALLES! Ik laat je ontdekken

Nadere informatie

PAKJES LEVEREN.

PAKJES LEVEREN. Doen Wat maak je? Nut Waarvoor maak je het? PAKJES LEVEREN Hoe werkt het? Hoe Waaruit bestaat het? Wat Maak een uitvinding die pakjes levert van het magazijn tot aan de klant Nut OPDRACHT: -> Zoek op het

Nadere informatie

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1 Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1 Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 45 minuten Groepjes of zelfstandig Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het leren herkennen van een bij,

Nadere informatie