Vestigingsprotocol Dyslexie. Helicon VMBO Groen Nijmegen september 2013

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Vestigingsprotocol Dyslexie. Helicon VMBO Groen Nijmegen september 2013"

Transcriptie

1 Vestigingsprotocol Dyslexie Helicon VMBO Groen Nijmegen september

2 Vestigingsprotocol Dyslexie Helicon VMBO Groen Nijmegen Voorwoord Helicon VMBO Groen gaat uit van de definitie zoals deze door Stichting Dyslexie Nederland (SDN, 2008) gehanteerd wordt. Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en/of vlot toepassen van het lezen en/of het spellen op woordniveau. In 2004 werd in opdracht van het ministerie van OCW het landelijke protocol Dyslexie Voortgezet Onderwijs ontwikkeld. Het doel van het protocol was scholen een werkwijze aan te bieden om te komen tot een eenduidige en effectieve begeleiding van leerlingen met dyslexie in het voortgezet onderwijs. In 2005 ging Helicon VMBO Nijmegen concreet aan de slag met de ontwikkeling van dyslexiebeleid binnen de school. In 2010 en in 2011 werden deze ontwikkelingen vastgelegd en werd een eerste conceptversie van het vestigingsprotocol gepresenteerd. De ontwikkelingen op het gebied van signalering, begeleiding en het uitzetten van beleid hebben in de tussentijd niet stil gestaan. Inmiddels kunnen we binnen Helicon VMBO Groen Nijmegen spreken van een geïmplementeerd dyslexiebeleid wat zich blijft verbeteren en ontwikkelen. Voor u ligt daarom het vernieuwde vestigingsprotocol dyslexie. Het vestigingsprotocol is een concrete vertaalslag van het landelijke protocol Dyslexie Voortgezet Onderwijs naar de onderwijspraktijk van Helicon VMBO Groen Nijmegen. In het vestigingsprotocol wordt vanaf het moment van plaatsing in het eerste leerjaar tot en met het eindexamen in leerjaar 4, beschreven hoe Helicon VMBO Groen Nijmegen om gaat met leerlingen met (mogelijke) dyslexie en wie waarvoor verantwoordelijk is. In de vorm van een tijdlijn met bijbehorende taakomschrijving wordt zichtbaar gemaakt hoe aan het dyslexiebeleid praktisch gestalte wordt gegeven. 6 september 2013, Janske Roelofs Orthopedagoog (NVO) 2

3 Inhoudsopgave De volgende onderwerpen worden in het protocol beschreven: 1. Met dyslexie naar Helicon VMBO Groen Nijmegen 2. Extra ondersteuning 2a. Extra ondersteuning voor brugklasleerlingen met een dyslexieverklaring 2b. Extra ondersteuning in de groep 2c. Extra ondersteuning buiten de groep 2c. Inhoud van de extra ondersteuning 3. Compenserende maatregelen 3a. Compenserende maatregelen algemeen 3b. Spraaksoftware Claroread 3c. Compenserende maatregelen examens 4. Dispenserende maatregelen 5. Signalering en screening 6. Expertiseontwikkeling 7. Tijdspad per leerjaar In de bijlagen zijn de volgende documenten opgenomen: Bijlage 1 Dyslexiekaart Bijlage 2 Adressenlijst vervolgonderzoek in regio Nijmegen Bijlage 3 Adressenlijst huiswerkbegeleidingsbureaus in regio Nijmegen Bijlage 4 Wegwijs met dyslexie binnen Helicon VMBO Groen Nijmegen 3

4 1. Met dyslexie naar Helicon VMBO Groen Nijmegen Ongeveer 20% van de leerlingen binnen Helicon VMBO Groen Nijmegen is in het bezit van een officiële dyslexieverklaring. Dit is een grote groep, wanneer deze wordt vergeleken met de landelijke prevalentie van 4-10%. Dyslectische leerlingen mogen zo min mogelijk belemmerd worden in het volgen van de opleiding waartoe ze op basis van hun cognitieve capaciteiten in staat zijn. Binnen Helicon VMBO Groen krijgen deze leerlingen de gelegenheid geboden om te leren omgaan met hun dyslexie. Dyslectische leerlingen in het voorgezet onderwijs kunnen problemen hebben met: - Lezen en/ of spellen op woordniveau in het Nederlands en in de moderne vreemde talen. - Het snel en accuraat lezen (decoderen) van teksten bij alle vakken. - Het snel en accuraat spellen (coderen) bij functioneel schrijven bij alle vakken. Niet al deze problemen doen zich in gelijke mate bij een individuele leerling voor. Er is bij dyslexie altijd sprake van een individueel gebonden profiel. Vanwege het grote aantal dyslectische leerlingen binnen Helicon VMBO Groen Nijmegen is er voor gekozen om een aantal faciliteiten standaard aan te bieden en een aantal faciliteiten af te stemmen op maat. Bij aanvang van het nieuwe schooljaar organiseren de en remedial teacher een kick-off bijeenkomst dyslexie voor dyslectische leerlingen uit ieder leerjaar. Tijdens deze kick-off bijeenkomst wordt het omgaan met dyslexie binnen Helicon VMBO Groen Nijmegen voor leerlingen uit leerjaar 1 geïntroduceerd en voor leerlingen uit leerjaar 2, 3 of 4 opgefrist. Na afloop van deze bijeenkomsten kan samen met de leerlingen gekeken worden of er een specifieke aanpassing voor de leerling nodig is of dat de leerling uit de voeten kan met de standaard faciliteiten. Voor de ouders van dyslectische leerlingen uit leerjaar 1 en andere geïnteresseerden wordt aan het begin van ieder schooljaar tevens een ouderavond over dyslexie georganiseerd. 2. Extra ondersteuning 2a. Extra ondersteuning voor brugklasleerlingen met een dyslexieverklaring Leerlingen die in leerjaar 1 van Helicon VMBO Groen Nijmegen starten en in het bezit zijn van een officiële dyslexieverklaring, krijgen in de periode van oktober t/m december extra ondersteuning geboden in een kleine groep door onze remedial teacher. De remedial teaching vindt zoveel mogelijk buiten lestijd plaats. Motivatie van de leerling en ouders is een voorwaarde. 2b. Extra ondersteuning in de groep, mogelijk voor alle leerlingen Indien vakdocenten leerproblemen signaleren kan er extra ondersteuning voor de leerling worden ingezet in de groep. De vakdocent of mentor kan daarbij ondersteund worden door de remedial teacher of. Daarnaast worden in de onderbouw (leerjaar 1 en 2) steunuren verzorgd en in de bovenbouw (leerjaar 3 en 4) inloopuren. Een leerling met dyslexie of vermoedens van dyslexie kan kiezen voor het steunuur Nederlands of Engels, waarin hij extra ondersteund kan worden op een specifiek probleemgebied (bijvoorbeeld grammatica/spelling of begrijpend lezen). Het doel van het steunuur is het bijspijkeren van hiaten in de basiskennis. Specifieke ondersteuning die in de klas wordt ingezet door de docent en leerling wordt door de mentor in de vorm van doelstellingen vastgelegd in het handelingsplan van de leerling. De steunuren zijn per periode vast ingepland in het lesrooster. De inloopuren plant de leerling in samenspraak met de vakdocent in, vaak buiten het reguliere lesrooster. 2c. Extra ondersteuning buiten de groep Indien de extra ondersteuning in de klas onvoldoende resultaat heeft opgeleverd of de zorgvraag te specifiek is, kan de leerling door de mentor aangemeld worden voor remedial teaching via het interne zorgteam. De mentor verzamelt de informatie van de vakdocenten, leerling en ouders. De remedial teacher gaat vervolgens in gesprek met de leerling en stelt een handelingsplan op, dat na +/- 8 weken geëvalueerd wordt. De rt wordt dan voortgezet of afgerond. Ouders worden schriftelijk of telefonisch geïnformeerd over de extra ondersteuning door de remedial teacher. 4

5 2d. Inhoud extra ondersteuning Het accent van de extra ondersteuning verschuift binnen het voortgezet onderwijs van het inoefenen en herhalen van specifieke lees- en spellingsvaardigheden (remediëren) naar aandacht voor taakgedrag, leerstijlen en het leren gebruiken van hulpmiddelen (compenseren). Daarnaast is er aandacht voor het sociaal emotioneel functioneren (bijv. acceptatie van en omgaan met dyslexie, versterken van het zelfvertrouwen en eigen kwaliteiten, leren doorzetten bij moeilijke taken). Een leerling wordt zelf steeds meer verantwoordelijk gemaakt voor zijn eigen leerproces. Bij aandacht voor taakgedrag, leerstijl en het gebruik van hulpmiddelen kan gedacht worden aan de volgende zaken: Begripscompensatie: betekenis wordt bij lezen en luisteren ingezet ter compensatie van ontsleutelingsproblemen. Orthografische compensatie: kennis van totale woordbeelden wordt ingezet ter compensatie van klank-teken-koppeling. Aanleren van adequate leerstijlen. Aanleren van adequate woordleer- en woordraadstrategieën. Functioneel leren inzetten van de compenserende spraaksoftware Claroread. Leren structureren van werkzaamheden en een vaste taakaanpak hanteren. Creatief zijn in bedenken van ezelsbruggetjes. Goede motivationele sturing. Het geven van directe instructies in de groep. 3. Compenserende maatregelen 3a. Compenserende maatregelen algemeen Met het oog op de specifieke maatregelen die school in acht neemt ten aanzien van leerlingen met dyslexie geldt dat elke dyslectische leerling in het bezit moet zijn van een officiële dyslexieverklaring. Compenserende maatregelen die standaard worden ingezet voor alle dyslectische leerlingen binnen Helicon VMBO Groen Nijmegen zijn: Toetsen en examens worden aangeboden in lettertype Arial lettergrootte 12. Bij toetsen en examens hebben leerlingen recht op toetstijdverlenging van 25% van de aangegeven tijd, met een maximum van 30 minuten. Bij onderdelen die vaardigheid in spelling meten worden fonetische fouten, fout geteld. Bij andere onderdelen kan fonetische spelling milder worden beoordeeld (ter beoordeling aan de docent). De docent geeft voorafgaand aan een toets aan op welke wijze de spelling wordt beoordeeld. Deze standaard maatregelen staan genoemd op de dyslexiekaart, die iedere dyslectische leerling krijgt. Er wordt van de leerling verwacht dat hij deze kaart bij toetsen en examens op de hoek van de tafel legt, zodat de surveillant in een oogopslag kan zien dat het hier gaat om een leerling met dyslexie. Compenserende maatregelen die adaptief kunnen worden ingezet binnen Helicon VMBO Groen zijn: De leerling mag opdrachten, toetsen of examens met behulp van de spraaksoftware Claroread maken, mits hij tijdens de kick-off bijeenkomst dyslexie heeft aangegeven dit hulpmiddel te willen gebruiken en het de les voorafgaand aan de toets aangegeven heeft bij de vakdocent. De leerling mag gebruik maken van de spellingscorrector in Word bij schrijfopdrachten waar het accent ligt op de inhoud/vorm en niet op de taal/spelling (vooraf bespreken met de vakdocent). Structureel gebruik van een eigen laptop (met spellingscorrector). Deskundig advies op maat door of remedial teacher. Vergroot lettertype van Arial 12 naar Arial 14. 5

6 3b. Spraaksoftware Claroread Op alle vaste computers en laptops binnen onze school is de spraaksoftware Claroread geïnstalleerd. Deze spraaksoftware kan Nederlandse en Engelse tekst omzetten in spraak. Het programma is eenvoudig en gebruiksvriendelijk. Helicon VMBO Groen Nijmegen heeft een aantal jaren geleden bewust gekozen voor deze spraaksoftware. Er zijn geavanceerdere programma s op de markt, zoals Kurzweil en Sprint. De ervaring leerde echter dat onze vmbo-leerlingen in de praktijk voornamelijk gebruik maken van de optie die tekst omzet in spraak en niet van het brede scala aan andere opties. Indien vanuit het basisonderwijs is gebleken dat een leerling sterk gebaat is bij een ander type spraaksoftware dan kan in overleg met alle betrokkenen worden besloten om het gebruik hiervan voort te zetten binnen Helicon VMBO Groen. De leerling moet dan echter wel in het bezit zijn van een eigen laptop waarop deze software is geïnstalleerd. In de brugklas maken alle dyslectische leerlingen kennis met de spraaksoftware Claroread onder begeleiding van onze rt-docent. We vragen hen de spraaksoftware een periode uit te proberen, zodat ze goed kunnen bepalen of ze er wel of niet bij gebaat zijn. Van leerjaar 2 t/m 4 mogen leerlingen zelf bepalen of ze het gebruik wel of niet willen voortzetten. Theorieboeken en werkboeken van verschillende vakken kunnen tijdens de jaarlijkse kick-off bijeenkomst dyslexie worden aangeleverd op USB-stick, zodat de leerling deze boeken ook kan laten verklanken middels Claroread. Leerlingen en ouders wordt de mogelijkheid geboden om de boeken die niet digitaal beschikbaar zijn zelf in te scannen op school. Indien een leerling een methode-gebonden toets of opdracht middels Claroread wil maken, kan hij dit zelf tijdig bij de vakdocent aangeven, zodat deze kan zorgen dat de toets op USB-stick wordt aangeleverd. In de onderbouw worden de Cito-toetsen digitaal afgenomen voor leerlingen met dyslexie. Ze kunnen daarbij gebruik maken van de spraaksoftware Claroread. In de bovenbouw worden de LVS-toetsen van Cito nog niet digitaal afgenomen voor leerlingen met dyslexie. In schooljaar wordt daarvoor een pilot gestart. 3c. Compenserende maatregelen tijdens schoolexamens en centrale examens De schoolexamens worden bij de dyslectische leerlingen in de bovenbouw niet middels Claroread afgenomen. In het schooljaar wordt daarvoor wel een pilot gestart in leerjaar 3. Bij de centrale examens wordt voor basis-/ kaderleerlingen met dyslexie door de examensecretaris een versie besteld waarbij de tekst verklankt kan worden. Voor de praktijkgerichte vakken is deze mogelijkheid er niet (m.u.v. de mini-toetsen). De centrale examens voor dyslectische leerlingen binnen de gemengde of theoretische leerweg, worden nog schriftelijk afgenomen. Deze leerlingen kunnen er voor kiezen om het examen te laten verklanken middels de spraaksoftware Claroread. Deze mogelijkheid is er alleen, als de leerling in het jaar voorafgaand aan het examen ook gebruik heeft gemaakt van deze software. 4. Dispenserende maatregelen Indien een leerling in de problemen komt door te grote hoeveelheden leerstof, kan in samenspraak met de vakdocent dan besloten worden om bepaalde (delen van) opdrachten te laten vallen. 5. Signalering en screening Bij alle brugklasleerlingen wordt in november of december klassikaal een dyslexie-screening afgenomen volgens het protocol VO. Leerlingen die al een dyslexie-verklaring hebben mogen zelf (in samenspraak met ouders) bepalen of ze hier wel of niet aan mee willen doen. Leerlingen die uitvallen op de screening worden individueel nagescreend door onze een overzicht van de resultaten + een voorlopig advies wordt naar de ouder(s)/verzorger(s) verzonden. Er zijn 3 adviezen mogelijk: 1. Direct doorverwijzen voor vervolgonderzoek bij uitval op de screening en onderbouwende dossiergegevens vanuit de basisschool (er heeft een periode van planmatige remedial teaching plaatsgevonden). 6

7 2. Opstarten van een rt-periode bij uitval op de screening, maar geen onderbouwende dossiergegevens vanuit de basisschool. Na afloop van de rt-periode wordt besloten om wel of niet door te verwijzen voor vervolgonderzoek. Ouder(s)/ verzorger(s) worden daarover geïnformeerd. 3. Niet doorverwijzen voor vervolgonderzoek bij te weinig uitval in relatie tot cognitieve mogelijkheden. Incidenteel komt het voor dat bij leerlingen in de bovenbouw nog vermoedens van dyslexie ontstaan. Vaak gaat het dan om leerlingen die hun zwakke technische lees- en spellingsvaardigheid hebben kunnen compenseren met goede verbale vaardigheden en een goede algemene kennis op de wereld. Wanneer docenten problemen signaleren (werktempo niet bij kunnen houden, cijfers dalen, leerling besteedt structureel teveel tijd aan huiswerk, angst over studieresultaten), melden ze de leerling aan bij het interne zorgteam. De of remedial teacher verzamelt vervolgens informatie en voert indien wenselijk een dyslexiescreening uit. Afhankelijk van de resultaten wordt geadviseerd om wel of geen vervolgonderzoek te laten uitvoeren naar dyslexie en worden voorlopige handelingsgerichte adviezen gegeven aan het docententeam. 6. Expertiseontwikkeling dyslexie Helicon VMBO Groen Het docententeam van Helicon VMBO Groen Nijmegen heeft de afgelopen jaren hard gewerkt om het dyslexiebeleid, zoals in het huidige protocol staat beschreven, te implementeren. Het protocol is door ondergetekende herhaaldelijk besproken met de vakgroepen Nederlands en Engels, de remedial teacher en is geaccordeerd door het VDTL. Meerdere malen per jaar wordt plenair aandacht besteed aan het onderwerp dyslexie en in nauwe samenwerking met leerlingen, ouders en experts wordt de expertise binnen de school gedeeld en vergroot. Op deze manier wordt het dyslexiebeleid verankerd in onze school en blijft het vestigingsprotocol een groei-document. 7

8 7. Tijdspad per leerjaar Tijdspad leerjaar 1 Wanneer Actie Wie juni/ juli Basisinformatie uit dossiers overnemen in digitale administratie kwadrantmodellen. augustus/ Specifieke informatie uit dossiers overnemen in digitale september kwadrantmodellen. augustus/ Dossiers controleren op aanwezigheid dyslexieverklaring, remedial teacher september ontbrekende gegevens worden opgevraagd bij ouders of basisonderwijs. augustus/ Overzichtslijst maken van leerlingen met dyslexie. remedial teacher september september Voor leerlingen met dyslexie wordt een dyslexiekaart remedial teacher september september september september/ oktober oktober oktober t/m december november november november december april januari mei juni gemaakt (zie bijlage 1). Er wordt een kick-off bijeenkomst dyslexie georganiseerd voor de dyslectische leerlingen uit leerjaar 1 waarin zij worden geïnformeerd over hoe om te gaan met dyslexie binnen Helicon VMBO Nijmegen. Overhandigen en beheren van het op school beschikbare digitale lesmateriaal aan leerlingen die daar gebruik van willen maken (PDF bestanden die te lezen zijn door Claroread). Organisatie afname Cito-toets 0 voor dyslectische leerlingen met Claroread. Er wordt een ouderavond georganiseerd voor de ouders van dyslectische leerlingen of andere geïnteresseerde ouders, waarin uitleg wordt gegeven over het dyslexiebeleid binnen Helicon VMBO Groen Nijmegen. Specifieke ondersteuningsbehoeftes voor in de klas opnemen in handelingsplan (voor LWOO-leerlingen). Leerlingen met een officiële dyslexieverklaring krijgen van oktober t/m december remedial teaching geboden in groepen. Uitvoeren dyslexiescreening deel 1 en deel 2 voor alle leerlingen uit leerjaar 1. Leerlingen die moeite hebben met bepaalde vakken worden ingeschreven voor een specifiek steunuur. Interpretatie van de resultaten van de dyslexiescreening. Leerlingen die uitvallen worden afhankelijk van de voorinformatie vanuit het basisonderwijs of informatie vanuit de mentor en vakdocenten direct doorverwezen voor vervolgonderzoek of worden een periode ingepland voor RT. RT- periode voor dyslectische leerling wordt afgerond en de resultaten worden naar ouders teruggekoppeld. Het handelingsplan wordt geëvalueerd en teruggekoppeld naar mentor. Organiseren afname Cito-toets 1 voor dyslectische leerlingen met Claroread. RT-periode voor leerlingen die zijn uitgevallen op de dyslexiescreening wordt gestart. Afronden van RT periode voor leerlingen die zijn uitgevallen op de screening en evalueren van de handelingsplannen. De resultaten worden teruggekoppeld naar ouders, leerlingen en mentoren. Leerlingen die gedurende het eerste leerjaar gediagnosticeerd zijn met dyslexie worden toegevoegde aan de dyslectenoverzicht en krijgen een dyslexiekaart. remedial teacher leerjaarcoördinator mentor mentor mentor leerjaarcoördinator remedial teacher remedial teacher 8

9 Tijdspad leerjaar 2 Wanneer Actie Wie september Overzichtslijst aanpassen van leerlingen met dyslexie en instromers toevoegen. leerjaarcoördinator en remedial teacher september Organiseren van kick-off bijeenkomst dyslexie voor dyslectische leerlingen uit leerjaar 2, waarin het omgaan met dyslexie binnen Helicon VMBO groen wordt geëvalueerd en opgefrist. september/ oktober oktober januari juni Overhandigen en beheren van het op school beschikbare digitale lesmateriaal aan leerlingen die daar gebruik van willen maken (PDF bestanden die te lezen zijn door Claroread). Specifieke ondersteuningsbehoeftes in de klas opnemen in handelingsplan (voor LWOO- leerlingen). Organiseren afname CITO 2 voor dyslectische leerlingen met Claroread. Leerlingen die gedurende het tweede leerjaar gediagnosticeerd zijn met dyslexie worden toegevoegd aan de dyslectenoverzicht en krijgen een dyslexiekaart. remedial teacher mentor leerjaarcoördinator 9

10 Tijdspad leerjaar 3 Wanneer Actie Wie september Instromers met dyslexie+ verklaringen doorgeven aan remedial teacher of. leerjaarcoördinator en zorgcoördinator september Overzichtslijst aanpassen van leerlingen met dyslexie en remedial teacher instromers toevoegen. september Organiseren van kick-off bijeenkomst dyslexie voor dyslectisch leerlingen uit leerjaar 3, waarin het omgaan met dyslexie binnen Helicon VMBO groen wordt geëvalueerd en opgefrist. september Dyslexiekaarten voor de instromers maken. Tevens controleren of alle leerlingen met dyslexie de kaart nog in remedial teacher september/ oktober oktober januari juni hun bezit hebben. Overhandigen en beheren van het op school beschikbare digitale lesmateriaal aan leerlingen die daar gebruik van willen maken (PDF bestanden die te lezen zijn door Claroread). Specifieke ondersteuningsbehoeftes in de klas opnemen in handelingsplan. o.v. Pilot schooljaar : organiseren digitale afname SE 1 voor dyslectische leerlingen die daar gebruik van willen maken. o.v. Pilot schooljaar : organiseren digitale afname SE 2 voor dyslectische leerlingen die daar gebruik van willen maken. remedial teacher mentor leerjaarcoördinator leerjaarcoördinator 10

11 Tijdspad leerjaar 4 Wanneer Actie Wie september Overzicht dyslexieleerlingen wordt aangepast. remedial teacher september Organiseren van kick-off bijeenkomst dyslexie voor dyslectisch leerlingen uit leerjaar 4, waarin het omgaan met dyslexie binnen Helicon VMBO groen wordt geëvalueerd en opgefrist. De mogelijkheid en voorwaarden voor het gebruik van hulpmiddelen tijdens examens wordt besproken. oktober Specifieke ondersteuningsbehoeftes in de klas opnemen mentor in handelingsplan. december Speciale voorzieningen voor examenkandidaten worden remedial teacher geïnventariseerd. januari Speciale voorzieningen voor examenkandidaten worden examensecretariaat. aangevraagd. februari/ maart Oefenen van examens met Claroread voor GL-leerlingen. remedial teacher februari/maart Oefenen van examens met ingebouwde spraakoptie voor basis- en kaderleerlingen. maart o.v. Pilot ; organiseren digitale afname SE 3 voor dyslectische leerlingen die daar gebruik van willen maken. examens Alle leerlingen met dyslexie zitten in de computerruimte ongeacht of zij gebruik maken van de computer. vakdocenten leerjaarcoördinator examensecretariaat 11

12 Bijlage 1 Dyslexiekaart 12

13 Bijlage 2 Adressenlijst vervolgonderzoek in regio Nijmegen Orthopedagogen Maatschap, OPM Toernooiveld 5 (souterrain) 6525 ED Nijmegen T Regionaal instituut dyslexie, RID Keizer Karelplein 32g 6511 NH Nijmegen T Psychologische praktijk Orthopedagoog To Helgers-Knooren Dominicanenstraat KD Nijmegen T Opdidact Locaties; Boxmeer of Druten Koorstraat 2b 5831 GH Boxmeer T Centrum voor Diagnostiek& Behandeling, CDB GZ-psycholoog Annya Hendriks Zeelandseweg 27A 5453 RS Langenboom T Psychotherapiepraktijk Scharwachter Locaties; Bemmel, Elst, Huissen Parksingel ND Bemmel info@psychotherapiepraktijkscharwachter.nl 13

14 Bijlage 3 Adressenlijst huiswerkbegeleidingsbureaus in regio Nijmegen Studiekunst Rijksstraatweg CR Beek Ubbergen Studiekring Nijmegen Groenestraat JC Nijmegen Studiecentrum Nijmegen Coördinator: Mw. R. Van der Cruijsen Archipelstraat LR Nijmegen Telefoon: Xieje Schoolstraat 4C 6581 BG Malden xiejetalent@gmail.com Instituut voor leersucces Studiebegeleiding Nijmegen Pauline Scheepers Daalsehof GT Nijmegen P&B Begeleiding Nijmegen, Arnhem, Eindhoven, Maastricht telefoon: VKPS Studiebegeleiding en Personal Support Jacqueline van Kuijk, 't Leucker DB Boxmeer /

15 Wegwijs met Dyslexie Helicon VMBO Groen Nijmegen, september Ben jij in het bezit van een officiële dyslexieverklaring? Zorg er voor dat school z.s.m. een kopie van deze verklaring ontvangt. - Voor dyslectische leerlingen van ieder leerjaar (1 t/m 4) wordt in september of oktober een kick-off dyslexie bijeenkomst georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomst leggen de remedial teacher (Sandra) en de (Janske) uit hoe je binnen Helicon VMBO Groen Nijmegen om kan gaan met dyslexie. - Brugklasleerlingen met dyslexie krijgen in het 1 e leerjaar 5 tot 8 keer remedial teaching aangeboden, waarin aandacht wordt besteed aan; Wat betekent dyslexie voor jou? Hoe kan je de spraaksoftware Claroread gebruiken op school? Welke handige leerhulpjes kan je gebruiken? Hoe leer en organiseer je gemakkelijker? Aan welke dingen moet je zelf denken en wat kun je aan de docent vragen? - Jaarlijks wordt in september een ouderavond georganiseerd voor de ouders van alle dyslectische leerlingen uit leerjaar 1 of andere geïnteresseerden, om hen te informeren over ons beleid. - Leerlingen met een officiële dyslexieverklaring ontvangen in september een gele dyslexiekaart. Deze kaart leg je bij toetsen of examens op de rechterbovenhoek van je tafel. - Geen dyslexieverklaring maar wel vermoedens van dyslexie? In oktober/ november screenen wij alle brugklasleerlingen klassikaal. Leerlingen die uitvallen op deze screening nodigen we individueel uit en we bekijken het dossier. Afhankelijk van de resultaten nemen we contact op met de leerling en ouders om vervolgafspraken te maken. - Waar vind je Claroread? Claroread staat geïnstalleerd op alle computers en laptops in de school. Bureaublad Helicon AppStore Claroread. Indien het programma niet direct vanuit de 15

16 AppStore geopend kan worden ga dan naar; Start alle programma s Claroread. - Vergroting? Iedere docent zorgt er voor dat toetsen en opdrachten worden afgedrukt in minimaal Arial lettertype Digitale schoolboeken gebruiken die kunnen worden voorgelezen met Claroread? Lever je USB-stick met naam en klas in bij Sandra Kuster. Zij zet de boeken die op school beschikbaar zijn voor jou op de stick. - Nog andere digitale boeken nodig, die op school niet beschikbaar zijn? Kijk op of het schoolboek dat je graag wilt hebben ook in PDF-bestand beschikbaar is, zodat het gelezen kan worden door Claroread. Geef vervolgens bij Sandra aan dat je dit boek wilt bestellen. Zij doet dit voor jou. De kosten worden vergoed door de school. Is het boek wat je zoekt helemaal niet digitaal beschikbaar? Helicon biedt jou de mogelijkheid om gebruik te maken van de scan-apparatuur op school. Maak daarvoor een afspraak met Sandra of Janske. - Thuis ook boeken of tekst laten voorlezen door de computer? Op kun je spraaksoftwareprogramma s bestellen (ook Claroread). Deze kosten zijn voor eigen rekening. - Heb je nog andere vragen? Loop dan gerust even binnen in de zorgkamer. - Filmpje: Met vriendelijke groet, Sandra Kuster & Janske Roelofs remedial teacher (NVO) Helicon VMBO Groen Nijmegen Helicon VMBO Groen Nijmegen 16

Vestigingsprotocol Dyslexie Helicon VMBO Nijmegen September 2013

Vestigingsprotocol Dyslexie Helicon VMBO Nijmegen September 2013 Vestigingsprotocol Dyslexie Helicon VMBO Nijmegen September 2013 1 Vestigingsprotocol Dyslexie Helicon VMBO Nijmegen Voorwoord Helicon VMBO Nijmegen gaat uit van de definitie zoals deze door Stichting

Nadere informatie

Vestigingsprotocol Dyslexie. Helicon VMBO Nijmegen september 2018

Vestigingsprotocol Dyslexie. Helicon VMBO Nijmegen september 2018 Vestigingsprotocol Dyslexie Helicon VMBO Nijmegen september 2018 1 Vestigingsprotocol Dyslexie Helicon VMBO Nijmegen Voorwoord Helicon VMBO Nijmegen gaat uit van de definitie zoals deze door Stichting

Nadere informatie

OSB PROTOCOL DYSLEXIE

OSB PROTOCOL DYSLEXIE OSB PROTOCOL DYSLEXIE Amsterdam, 25 februari 2016 Vastgesteld door de schoolleiding Open Schoolgemeenschap Bijlmer 1 INHOUDSOPGAVE Wat is dyslexie? De OSB & de begeleiding van leerlingen met dyslexie Wederzijdse

Nadere informatie

3. Gevolgen van dyslexie Veel voorkomende belemmeringen die als gevolg van dyslexie kunnen voorkomen zijn:

3. Gevolgen van dyslexie Veel voorkomende belemmeringen die als gevolg van dyslexie kunnen voorkomen zijn: Dyslexiebeleid Berlage Lyceum 1. Inleiding Het Berlage Lyceum is een school waar volop kansen worden geboden. Wij streven ernaar het maximale uit de leerlingen te halen zodat zij hun talenten ten volle

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Cambium College

Dyslexieprotocol Cambium College Dyslexieprotocol Cambium College Inhoud: Wat is dyslexie? Diagnosetraject op het Cambium. De dyslexieverklaring. Overzicht dispenserende en compenserende maatregelen: o Dispenserende maatregelen. (Vrijstellingen)

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Michaël college

Dyslexieprotocol Michaël college Dyslexieprotocol Michaël college 2016-2017 Doelstelling Doel van dit protocol is de leerlingen, ouders en docenten te informeren over de vastgelegde procedures en afspraken met betrekking tot dyslexie

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Pallas Athene College

Dyslexieprotocol Pallas Athene College Dyslexieprotocol Pallas Athene College 1. Inleiding Doel en uitgangspunten Het Pallas Athene College wil alle leerlingen met dyslexie die ondersteuning en begeleiding bieden die zij nodig hebben om de

Nadere informatie

Dit protocol beschrijft hoe we op het Vellesan College en de Duin en Kruidbergmavo omgaan met dyslexie.

Dit protocol beschrijft hoe we op het Vellesan College en de Duin en Kruidbergmavo omgaan met dyslexie. 1. Inleiding Dit protocol beschrijft hoe we op het Vellesan College en de Duin en Kruidbergmavo omgaan met dyslexie. De volgende punten komen aan de orde: Wat is dyslexie? Signaleringsprocedure dyslexie

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Veurs Lyceum

Dyslexieprotocol Veurs Lyceum Dyslexieprotocol Veurs Lyceum Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat aanleren en/of het vlot toepassen (automatiseren) van het lezen

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. Beekdal Lyceum 2012-2013

Dyslexieprotocol. Beekdal Lyceum 2012-2013 Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum 2012-2013 versie november 2012 Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum 2012-2013 Het Beekdal Lyceum zet in op het zo optimaal mogelijk maken van de leeromgeving leerlingen. Vandaar

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Zwin College Oostburg

Dyslexieprotocol Zwin College Oostburg Dyslexieprotocol Zwin College Oostburg Dyslexie is een leerstoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op

Nadere informatie

Protocol dyslexie. op het Zwin College

Protocol dyslexie. op het Zwin College Protocol dyslexie op het Zwin College Akkoord Directie: juni 2016 Protocol dyslexie op het Zwin College Inhoud 1. Wat is dyslexie? 2 2. De overgang van de basisschool naar het Voortgezet Onderwijs 3. Signaleren

Nadere informatie

DYSLEXIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Auteur: Martin Jager

DYSLEXIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Auteur: Martin Jager DYSLEXIEPROTOCOL Beekdal Lyceum 16-01-2019 Auteur: Martin Jager Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Signalering en diagnose 4 2. Signalering en diagnose 4 3. Dyslexieverklaring 4 4. Faciliteiten 5 5. Maatwerk

Nadere informatie

S L O E T S W E G H M H E N G E L O

S L O E T S W E G H M H E N G E L O DYSLEXIEBELEID S L O E T S W E G 1 5 3 7 5 5 6 H M H E N G E L O Inhoud INLEIDING... 3 FACILITEITEN... 4 1.Extra tijd... 4 2. Aangepaste normering spelling bij Nederlands en de Moderne Vreemde talen 4

Nadere informatie

B06 Dyslexiebeleid Commanderij College

B06 Dyslexiebeleid Commanderij College B06 Dyslexiebeleid Commanderij College Vooraf Dyslexie is een leerstoornis waar de laatste jaren steeds meer aandacht voor is. Een leerling met dyslexie is zonder inzicht in de problemen die de stoornis

Nadere informatie

Dyslexiebeleid Zaanlands Lyceum augustus 2014

Dyslexiebeleid Zaanlands Lyceum augustus 2014 Dyslexiebeleid Zaanlands Lyceum augustus 2014 1. Inleiding De meest geaccepteerde definitie van dyslexie is: Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren

Nadere informatie

1. Inleiding Definitie dyslexie volgens de Stichting Dyslexie Nederland (SDN) herziene versie 2003:

1. Inleiding Definitie dyslexie volgens de Stichting Dyslexie Nederland (SDN) herziene versie 2003: Dyslexiebeleid op de SSGN (versie januari 2015) 1. Inleiding Definitie dyslexie volgens de Stichting Dyslexie Nederland (SDN) herziene versie 2003: "Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum

Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum Dyslexieprotocol 2014-2015 Beekdal Lyceum Datum: 14-11-2014 Auteur: Martin Jager Portefeuille: Caroline Herbermann Inleiding Het Beekdal Lyceum zet in op het zo optimaal mogelijk maken van de leeromgeving

Nadere informatie

S L O E T S W E G H M H E N G E L O

S L O E T S W E G H M H E N G E L O DYSLEXIEBELEID S L O E T S W E G 1 5 3 7 5 5 6 H M H E N G E L O Inhoud Inhoud Inleiding... 3 Faciliteiten... 4 1.Extra tijd... 4 2. Aangepaste normering spelling bij Nederlands en de Moderne Vreemde talen

Nadere informatie

Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste

Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste Coevorden, juni 2016 Wat is dyslexie? De Nederlands definitie voor dyslexie is: "Een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum

Dyslexieprotocol Beekdal Lyceum Dyslexieprotocol 2015-2016 Beekdal Lyceum Datum: augustus 2015 Auteur: Martin Jager Portefeuille: Caroline Herbermann Inleiding Het Beekdal Lyceum zet in op het zo optimaal mogelijk maken van de leeromgeving

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Cambium College

Dyslexieprotocol Cambium College Dyslexieprotocol Cambium College Inhoud: 1. Wat is dyslexie? 2. Diagnosetraject op het Cambium. 3. De dyslexieverklaring. 4. Overzicht dispenserende en compenserende maatregelen: Dispenserende maatregelen.

Nadere informatie

Instemming MR PROTOCOL DYSCALCULIE EN ERNSTIGE REKENPROBLEMEN

Instemming MR PROTOCOL DYSCALCULIE EN ERNSTIGE REKENPROBLEMEN Instemming MR 2016-06-30 2015-2016 PROTOCOL DYSCALCULIE EN ERNSTIGE REKENPROBLEMEN Inleiding Dit dyscalculie-protocol is samengesteld om ouders, leerlingen docenten en onderwijs ondersteuners te informeren

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. Mollerlyceum. (Laatste bijstelling: 11 december 2014)

Dyslexieprotocol. Mollerlyceum. (Laatste bijstelling: 11 december 2014) ! Dyslexieprotocol Mollerlyceum (Laatste bijstelling: 11 december 2014)! Inleiding Albert Einstein, Leonardo da Vinci, Walt Disney en zo kun je nog wel even doorgaan: de dyslect is in goed gezelschap!

Nadere informatie

Dyslexie op het Augustinianum

Dyslexie op het Augustinianum Dyslexie op het Augustinianum Wat is dyslexie? Dyslexie is een complex probleem op neurologische basis met als gevolg specifieke taalverwerkingsproblemen die zich vooral uiten in problemen met lezen en/of

Nadere informatie

Dyslexie. op het. : Isendoorn College

Dyslexie. op het. : Isendoorn College Dyslexie op het Isendoorn College Naam school Locatie Contactpersonen : Isendoorn College : Warnsveld : Maartje Robers (dyslexiecoördinator) Myrèse Salentijn (zorgcoördinator) September 2015 Inleiding

Nadere informatie

Dyslexieprotocol

Dyslexieprotocol Dyslexieprotocol 2018-2019 Oktober 2018 1 Inleiding In dit document wordt beschreven hoe op het Thomas a Kempis wordt omgegaan met dyslectische leerlingen of leerlingen met een vermoeden van dyslexie.

Nadere informatie

Kader dyslexie Clusius College vmbo en mbo

Kader dyslexie Clusius College vmbo en mbo Kader dyslexie Clusius College vmbo en mbo Vastgesteld door de Directieraad Datum: 16 januari 2017 Inleiding In dit kader dyslexie is beschreven op basis van welke uitgangspunten er binnen het Clusius

Nadere informatie

Protocol dyslexie Vechtstede College 1-5-2013. A. Verhulst Remedial Teacher

Protocol dyslexie Vechtstede College 1-5-2013. A. Verhulst Remedial Teacher Protocol dyslexie Vechtstede College 1-5-2013 A. Verhulst Remedial Teacher INHOUDSOPGAVE Wat is dyslexie 3 Begeleiding van leerlingen met dyslexie 3 Faciliteiten voor leerlingen met dyslexie 4 Afspraken

Nadere informatie

Dyslexiebeleid. De Savornin Lohman

Dyslexiebeleid. De Savornin Lohman Dyslexiebeleid De Savornin Lohman 1. Inleiding 2. Visie en missie 3. Definitie dyslexie 4. Signalering 5. Diagnostiek 6. Begeleiding en ondersteuning 7. Samenwerking met ouders 8. Extra hulp en faciliteiten

Nadere informatie

DYSLEXIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Datum: Auteur: Martin Jager

DYSLEXIEPROTOCOL. Beekdal Lyceum Datum: Auteur: Martin Jager DYSLEXIEPROTOCOL Beekdal Lyceum 2017 2018 Datum: 26-09-2017 Auteur: Martin Jager Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Signalering en diagnose 4 2. Signalering en diagnose 4 3. Dyslexieverklaring 4 4. Faciliteiten

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Stanislascollege Pijnacker

Dyslexieprotocol Stanislascollege Pijnacker Dyslexieprotocol Stanislascollege Pijnacker Pijnacker, januari 2019 Hanneke van den Berg Andrea van Wakeren Inhoudsopgave 1. Doel en uitgangspunten van het dyslexiebeleid 3 1.1. Dyslexie 1.2. De doelstellingen

Nadere informatie

Zorgbeleid RML 2014 1

Zorgbeleid RML 2014 1 Dyslexie Voor dyslectische leerlingen worden de uitgangspunten uit het Protocol Dyslexie Voortgezet Onderwijs (KPC groep 2013) zoveel mogelijk nagestreefd. De reguliere exameneisen op het gebied van spelling,

Nadere informatie

Wat is dyslexie en wat zijn de gevolgen hiervan voor het volgen van onderwijs?

Wat is dyslexie en wat zijn de gevolgen hiervan voor het volgen van onderwijs? Augustus 2014 Wat is dyslexie en wat zijn de gevolgen hiervan voor het volgen van onderwijs? Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren van het accuraat

Nadere informatie

Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College. oktober 2012

Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College. oktober 2012 Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College oktober 2012 1 Protocol Dyslexie Gerrit Rietveld College Inleiding Sinds een aantal jaren voert het Gerrit Rietveld College een beleid op het gebied van dyslexie.

Nadere informatie

Dyslexieprotocol

Dyslexieprotocol Dyslexieprotocol 2017-2018 Maart 2018 Inleiding 1 In dit document wordt beschreven hoe op het Thomas a Kempis wordt omgegaan met dyslectische leerlingen of leerlingen met een vermoeden van dyslexie. Er

Nadere informatie

Stichting Cambium College voor Openbaar Voortgezet Onderwijs. Dyslexieprotocol

Stichting Cambium College voor Openbaar Voortgezet Onderwijs. Dyslexieprotocol Stichting Cambium College voor Openbaar Voortgezet Onderwijs Dyslexieprotocol Datum behandeling Directie 12 juni 2017 Instemming MR 29 juni 2017 Ingangsdatum 01-08-2017 Inhoud Wat is dyslexie?... 3 Wat

Nadere informatie

Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste

Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste Coevorden, mei 2014 Wat is dyslexie? De definitie voor dyslexie is: "Een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen of spellen

Nadere informatie

Dyslexie. op het. Isendoorn College

Dyslexie. op het. Isendoorn College Dyslexie op het Isendoorn College 2016-2017 Naam school : Isendoorn College Locatie : Warnsveld, september 2016 Contactpersonen : Maartje Robers (dyslexiecoördinator onderbouw) José Bentink (dyslexiecoördinator

Nadere informatie

Kader dyslexie Clusius College

Kader dyslexie Clusius College Kader dyslexie Clusius College Vastgesteld door de Directieraad Datum: 16-06-2014 Inleiding Het Clusius College heeft te maken met een grote groep leerlingen die op het gebied van taal problemen heeft,

Nadere informatie

Protocol dyslexie. Dyslexieprotocol Sint-Jan ( )

Protocol dyslexie. Dyslexieprotocol Sint-Jan ( ) Protocol dyslexie 1 1. Beschrijving van de procedure omtrent dyslexie Leerling met een verklaring Een dyslexieverklaring is afgegeven door een erkend deskundige en de verklaring maakt onderdeel uit van

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. Inhoud 1. Inleiding 2. Wat is dyslexie? 3. Screening 4. Onderzoek 5. Dyslexieverklaring Dyslexieprotocol V1.

Dyslexieprotocol. Inhoud 1. Inleiding 2. Wat is dyslexie? 3. Screening 4. Onderzoek 5. Dyslexieverklaring Dyslexieprotocol V1. Dyslexieprotocol Inhoud 1. Inleiding 2. Wat is dyslexie? 3. Screening 4. Onderzoek 5. Dyslexieverklaring 6. Faciliteitenkaart Dyslexie (de Blauwe Kaart) 7. Informatie aan ouders en leerlingen 8. Instromende

Nadere informatie

Het dyslexiebeleid van de Stichting Markland College

Het dyslexiebeleid van de Stichting Markland College Het dyslexiebeleid van de Stichting Markland College Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of

Nadere informatie

Beleid Dyslexie. Lorentz Casimir Lyceum

Beleid Dyslexie. Lorentz Casimir Lyceum Beleid Dyslexie Lorentz Casimir Lyceum 1 Dyslexiebeleid op het Lorentz Casimir Lyceum Het Lorentz Casimir Lyceum is een school met ambitie, die talenten maximaal wil ontplooien in een goede werk- en leeromgeving

Nadere informatie

Dyslexieprotocol 2016-2017 Beekdal Lyceum

Dyslexieprotocol 2016-2017 Beekdal Lyceum Dyslexieprotocol 2016-2017 Beekdal Lyceum Datum: 26-05-2016 Auteur: Martin Jager Portefeuille: Caroline Herbermann Inleiding Het Beekdal Lyceum zet in op het zo optimaal mogelijk maken van de leeromgeving

Nadere informatie

Dyslexiebeleid. Scholengemeenschap Sint Ursula. Locatie Heythuysen Tienderweg 101 6093 EN Heythuysen. Schooljaar 2015-2016

Dyslexiebeleid. Scholengemeenschap Sint Ursula. Locatie Heythuysen Tienderweg 101 6093 EN Heythuysen. Schooljaar 2015-2016 Dyslexiebeleid Scholengemeenschap Sint Ursula Locatie Heythuysen Tienderweg 101 6093 EN Heythuysen Schooljaar 2015-2016 In het kader van passend onderwijs streeft Scholengemeenschap Sint Ursula voor elke

Nadere informatie

S L O E T S W E G 1 5 3 7 5 5 6 H M H E N G E L O

S L O E T S W E G 1 5 3 7 5 5 6 H M H E N G E L O DYSLEXIEBELEID S L O E T S W E G 1 5 3 7 5 5 6 H M H E N G E L O Inhoud Inhoud Inleiding... 3 Faciliteiten... 4 1.Extra tijd... 4 2. Aangepaste normering spelling bij Nederlands en de Moderne Vreemde talen

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. Stafbeleidsdocument. Scholengemeenschap, voor onderwijs dat zin geeft, voor vmbo havo atheneum gymnasium

Dyslexieprotocol. Stafbeleidsdocument. Scholengemeenschap, voor onderwijs dat zin geeft, voor vmbo havo atheneum gymnasium Scholengemeenschap, voor onderwijs dat zin geeft, voor vmbo havo atheneum gymnasium Bezoekadres: Stationslaan 17 9503 CA Stadskanaal Postadres: Postbus 137 9500 AC Stadskanaal 0599-631122 staf@ubboemmius.nl

Nadere informatie

Dyslexie. op het. : Isendoorn College

Dyslexie. op het. : Isendoorn College Dyslexie op het Isendoorn College Naam school Locatie Contactpersonen : Isendoorn College : Warnsveld : Maartje Robers (dyslexiecoach onderbouw) Elsbeth Doornbos (dyslexiecoach bovenbouw) Myrèse Salentijn

Nadere informatie

Ouders van brugklasleerlingen met dyslexie worden in het begin van het schooljaar uitgenodigd voor een informatieavond Dyslexie op het UC H/V.

Ouders van brugklasleerlingen met dyslexie worden in het begin van het schooljaar uitgenodigd voor een informatieavond Dyslexie op het UC H/V. 1. Dyslexie 1.1 Wat is dyslexie? Dyslexie is een leerstoornis waarbij de leerling ernstige en hardnekkige problemen bij het automatiseren van het lezen en / of spelling heeft. Dyslexie kan in meer of mindere

Nadere informatie

Protocol dyslexie Van Maerlantlyceum Juni 2019

Protocol dyslexie Van Maerlantlyceum Juni 2019 Protocol dyslexie Van Maerlantlyceum Juni 2019 1 Protocol Dyslexie Van Maerlantlyceum juni 2019 Het Van Maerlantlyceum is een school die de nadruk legt op de integratie van onderwijs en ondersteuning in

Nadere informatie

Protocol dyslexie Chr. College Groevenbeek. 1a. Doel en uitgangspunten van het dyslexiebeleid op Groevenbeek

Protocol dyslexie Chr. College Groevenbeek. 1a. Doel en uitgangspunten van het dyslexiebeleid op Groevenbeek Protocol dyslexie Chr. College Groevenbeek In dit protocol dyslexie schetsen we voor ouders, docenten en leerlingen een duidelijk beeld wat van Groevenbeek verwacht mag worden wanneer een leerling met

Nadere informatie

Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste

Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste Coevorden, mei 2014 Wat is dyslexie? De Nederlands definitie voor dyslexie is: "Een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen

Nadere informatie

Dyslexieprotocol ZUIDWESTHOEK COLLEGE OSSENDRECHT KARIN VAN OEVELEN IMANDT

Dyslexieprotocol ZUIDWESTHOEK COLLEGE OSSENDRECHT KARIN VAN OEVELEN IMANDT 2016 Dyslexieprotocol ZUIDWESTHOEK COLLEGE OSSENDRECHT KARIN VAN OEVELEN IMANDT INHOUDSOPGAVE Inleiding 2 Wat is dyslexie? 3 Waar kan de dyslectische leerling last van hebben? 4 Signalering dyslexie 5

Nadere informatie

Dyslexiebeleid. Greijdanus Enschede

Dyslexiebeleid. Greijdanus Enschede Dyslexiebeleid Greijdanus Enschede 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding dyslexie Pag. 3 1.1. Wat is dyslexie? 1.2. Hoe uit dyslexie zich? 2. Dyslexiescreening en onderzoek Pag. 5 2.1. Screening in klas 1 2.2.

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Poort

Dyslexieprotocol Poort Dyslexieprotocol Poort Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave... blz 15 2. Voorwoord... blz 16 3. Wat is dyslexie?.... blz 17 4. Dyslexieverklaring..... blz 17 4.1 aanmelden met dyslexieverklaring.. blz 18 4.2

Nadere informatie

DYSLEXIE PROTOCOL

DYSLEXIE PROTOCOL DYSLEXIE PROTOCOL 2018-2019 Inhoud: Inleiding augustus 2018 1. Wat is dyslexie? 2. Diagnosetraject op het Titus Brandsmalyceum 3. De dyslexieverklaring / de dyslexiepas 4. Overzicht dispenserende en compenserende

Nadere informatie

DYSLEXIEBELEID OP BEUKENRODE ONDERWIJS

DYSLEXIEBELEID OP BEUKENRODE ONDERWIJS DYSLEXIEBELEID OP BEUKENRODE ONDERWIJS Inhoudsopgave 1 Visie en doelstelling p. 3 2 Doelgroep p. 4 3 Procedure screening dyslexie p. 4 4 Praktische ondersteuning p. 5 5 Arrangementen p. 7 Bijlage 1: Dyslexiekaart

Nadere informatie

Dyslexieprotocol compenserende en dispenserende maatregelen. Bonhoeffer College, Enschede

Dyslexieprotocol compenserende en dispenserende maatregelen. Bonhoeffer College, Enschede Dyslexieprotocol compenserende en dispenserende maatregelen Bonhoeffer College, Enschede 1.Algemene faciliteiten: Alle leerlingen met een officiële dyslexieverklaring hebben recht op de onderstaande faciliteiten.

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. Cals College IJsselstein

Dyslexieprotocol. Cals College IJsselstein Dyslexieprotocol Cals College IJsselstein Juli 2015 Inhoud Dyslexieprotocol Inhoudsopgave 1 1. Inleiding 2 2. Wat is dyslexie? 2 3. Dyslexieverklaring 2 4. Compensatiekaart dyslexiekaart 3 5. Informatie

Nadere informatie

Beleidsplan Dyslexie Andreas College, locatie Pieter Groen. Inhoudsopgave. 1. De visie op de begeleiding van de dyslectische leerling 2

Beleidsplan Dyslexie Andreas College, locatie Pieter Groen. Inhoudsopgave. 1. De visie op de begeleiding van de dyslectische leerling 2 Beleidsplan Dyslexie 2017-2018 Andreas College, locatie Pieter Groen Inhoudsopgave Pagina 1. De visie op de begeleiding van de dyslectische leerling 2 2. Beschrijving van de huidige stand van zaken met

Nadere informatie

dyslectisch? Op het Wim Gertenbach College kijken we naar wat een kind wél kan.

dyslectisch? Op het Wim Gertenbach College kijken we naar wat een kind wél kan. abcdefghijklmnopqrstuvwxyz dyslectisch? Op het Wim Gertenbach College kijken we naar wat een kind wél kan. Theoretische leerweg en onderbouw HAVOmavo en onderbouw havo extra cijferlijst waarbij we rekening

Nadere informatie

Dyslexieprotocol. 1 Wie in het BIG-register staat ingeschreven, valt onder het in de wet BIG geregelde tuchtrecht. De Wet op de

Dyslexieprotocol. 1 Wie in het BIG-register staat ingeschreven, valt onder het in de wet BIG geregelde tuchtrecht. De Wet op de Dyslexieprotocol Een dyslectische leerling is een leerling bij wie officieel dyslexie is vastgesteld. Er is voor hem/haar een rapport gemaakt waarin door een erkend deskundige (een psycholoog of orthopedagoog

Nadere informatie

DYSLEXIEPROTOCOL (wordt op dit moment geupdate!)

DYSLEXIEPROTOCOL (wordt op dit moment geupdate!) DYSLEXIEPROTOCOL (wordt op dit moment geupdate!) Dyslexie wordt gedefinieerd als "een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en/of vlot toepassen van het lezen en/of

Nadere informatie

In de brugklas ziet het signaleringstraject er als volgt uit:

In de brugklas ziet het signaleringstraject er als volgt uit: Dyslexieprotocol 2018-2019 Inleiding Dit protocol geeft informatie over het dyslexiebeleid op Graaf Engelbrecht. Wij schetsen geven hierin de afspraken, procedures, begeleiding en officiële regelingen

Nadere informatie

Begeleiding van dyslexie

Begeleiding van dyslexie Begeleiding van dyslexie Inhoud Wat is dyslexie?... 3 Wat biedt het HVC?... 4 Onderzoek naar dyslexie in de brugklas... 4 Dyslexiepas... 4 De dyslexiecoach... 5 Dyslexie ondersteuningssoftware... 5 Meer

Nadere informatie

PROTOCOL. DYSLEXIE en DYSCALCULIE

PROTOCOL. DYSLEXIE en DYSCALCULIE PROTOCOL DYSLEXIE en DYSCALCULIE Vastgesteld 10 februari 2014 Inleiding In dit protocol zet het Montessori College Eindhoven in grote lijnen uiteen: - hoe leerlingen met leerstoornissen als dyslexie en

Nadere informatie

2012-2013. Dyslexieprotocol Trinitas Gymnasium

2012-2013. Dyslexieprotocol Trinitas Gymnasium 2012-2013 Dyslexieprotocol Trinitas Gymnasium Drs. M. Compagner (teammanager zorg) Drs. D. van der Meijden (orthopedagoog) Trinitas Gymnasium Schooljaar 2012-2013 Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave... blz

Nadere informatie

Het geldende dyslexiebeleid is aangepast op een aantal gebieden. Tijdens de MR-vergadering wordt een toelichting gegeven op de wijzigingen.

Het geldende dyslexiebeleid is aangepast op een aantal gebieden. Tijdens de MR-vergadering wordt een toelichting gegeven op de wijzigingen. MR van Schoolleiding datum 1 oktober 2013 vergadering 8 oktober 2013 betreft Dyslexiebeleid Het geldende dyslexiebeleid is aangepast op een aantal gebieden. Tijdens de MR-vergadering wordt een toelichting

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Saenstroom opdc

Dyslexieprotocol Saenstroom opdc Dyslexieprotocol Saenstroom opdc Inleiding Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de woordidentificatie, (lezen) en/ of schriftbeeldvorming (spellen).

Nadere informatie

Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste

Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste Dyslexiebeleid De Nieuwe Veste Coevorden, juni 2018 Wat is dyslexie? De Nederlands definitie voor dyslexie is: "Een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen

Nadere informatie

Dyslexie boekje. W. de Vries Robbéweg 27 4206 AK Gorinchem 0183-622728. 1. Dyslexie

Dyslexie boekje. W. de Vries Robbéweg 27 4206 AK Gorinchem 0183-622728. 1. Dyslexie Dyslexie boekje W. de Vries Robbéweg 27 4206 AK Gorinchem 0183-622728 1. Dyslexie Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en accuraat en/of vlot toepassen

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Trinitas Gymnasium

Dyslexieprotocol Trinitas Gymnasium Dyslexieprotocol Trinitas Gymnasium Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave... blz 1 2. Voorwoord... blz 2 3. Wat is dyslexie?.... blz 3 4. Dyslexieverklaring..... blz 3 4.1 aanmelden met dyslexieverklaring.. blz

Nadere informatie

Dyslexie. Dyslexieprotocol Sweelinck College 2015-2016

Dyslexie. Dyslexieprotocol Sweelinck College 2015-2016 Dyslexie Dyslexieprotocol Sweelinck College 2015-2016 Wat is dyslexie? Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van

Nadere informatie

PROTOCOL ONDERSTEUNING t.b.v. LEERLINGEN MET DYSLEXIE

PROTOCOL ONDERSTEUNING t.b.v. LEERLINGEN MET DYSLEXIE PROTOCOL ONDERSTEUNING t.b.v. LEERLINGEN MET DYSLEXIE Inhoudsopgave december 2016 1. Inleiding p.3 2. Wat is dyslexie? p.4 3. Voor wie is dit ondersteuningsplan bedoeld? p.4 4. De ondersteuning p.5 4.1

Nadere informatie

Dyslexieprotocol 0 Hooghuis Heesch

Dyslexieprotocol 0 Hooghuis Heesch Dyslexieprotocol 0 Hooghuis Heesch Inhoudsopgave 1.1 Uitgangspunten pag. 2 2.1 Definitie dyslexie pag. 3 2.2 Kenmerken van dyslexie pag. 3 2.2.1 Problemen bij lezen pag. 3 2.2.2 Problemen bij spellen pag.

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Missie Doelgroep Leerlingen met een dyslexieverklaring Signalering Het wonderlijke weer. : Hoe gevaarlijk is een tekenbeet?

Dyslexieprotocol Missie Doelgroep Leerlingen met een dyslexieverklaring Signalering Het wonderlijke weer. : Hoe gevaarlijk is een tekenbeet? Dyslexieprotocol Missie Het streven om elke leerling in staat te stellen een bij hem passende opleiding te volgen Het leveren van maatwerk d.m.v. goede communicatie tussen ouders, leerling en dyslexiecoach,

Nadere informatie

Protocol Dyscalculie. Christelijk College de Noordgouw Heerde. oktober dhr. J.M. de Vries. mw. H. Bezuijen. rector-bestuurder.

Protocol Dyscalculie. Christelijk College de Noordgouw Heerde. oktober dhr. J.M. de Vries. mw. H. Bezuijen. rector-bestuurder. Protocol Dyscalculie Christelijk College de Noordgouw Heerde oktober 2016 dhr. J.M. de Vries rector-bestuurder mw. H. Bezuijen conrector Inleiding Het rekenonderwijs staat de laatste jaren hoog op de agenda

Nadere informatie

Titus Brandsmalyceum Oss Molenstraat GD Oss tel Dyslexieprotocol Dyslexieprotocol september 2017 pagina 1 van 12

Titus Brandsmalyceum Oss Molenstraat GD Oss tel Dyslexieprotocol Dyslexieprotocol september 2017 pagina 1 van 12 Titus Brandsmalyceum Oss Molenstraat 30 5341 GD Oss tel. 0412-224180 Dyslexieprotocol 2017-2018 Dyslexieprotocol september 2017 pagina 1 van 12 Inhoud: Inleiding augustus 2017 1. Wat is dyslexie? 2. Diagnosetraject

Nadere informatie

Dyslexieprotocol

Dyslexieprotocol Dyslexieprotocol 2016-2107 1 Inhoudsopgave blz. 1. Inleiding 3. 2. Wat is dyslexie? 4. 2.1 Verklarende dyslexieverklaring 4. 2.2 Onderkennende dyslexieverklaring 4. 3. Procedure 5. 4. Signaleren 5. 4.1

Nadere informatie

DYSLEXIEPROTOCOL Bonaventuracollege Mariënpoelstraat

DYSLEXIEPROTOCOL Bonaventuracollege Mariënpoelstraat DYSLEXIEPROTOCOL Bonaventuracollege Mariënpoelstraat Onderstaande afspraken zijn van toepassing gedurende de onderbouwperiode, de leerjaren 1, 2 en 3 van havo en vwo. Leerlingen die een officiële dyslexieverklaring

Nadere informatie

Dyslexiebeleid 2014-2015

Dyslexiebeleid 2014-2015 Dyslexiebeleid 2014-2015 Dyslexie wordt gedefinieerd als een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen

Nadere informatie

Inleiding. Dyslexieprotocol

Inleiding. Dyslexieprotocol Inleiding Dyslexieprotocol Dit dyslexieprotocol heeft als doel meer duidelijkheid te scheppen over wat dyslectische leerlingen kunnen verwachten van het dyslexiebeleid op het Technisch College Velsen &

Nadere informatie

Bij een voldoende score op het didactisch onderzoek worden geen verdere stappen genomen. Bij een lage score volgt stap 3.

Bij een voldoende score op het didactisch onderzoek worden geen verdere stappen genomen. Bij een lage score volgt stap 3. Protocol Dyslexie LOKET Zwijndrecht Inleiding Dyslexie is door de overheid erkend als een leerstoornis. Dat betekent dat er voor de leerlingen met dyslexie ondersteuning is en hoort te zijn. In dit protocol

Nadere informatie

DYSLEXIE Deels vernieuwde aanpak

DYSLEXIE Deels vernieuwde aanpak DYSLEXIE 2015-2016 Deels vernieuwde aanpak 1 OUDERAVOND DYSLEXIE OP HET SONDERVICK COLLEGE Dyslexie: even ter verduidelijking Voorafgaand van het schooljaar Tijdens het schooljaar Didactische ondersteuning

Nadere informatie

DYSLEXIEPROTOCOL Het dyslexieprotocol Wat is dyslexie? Dyslexie Signaleringstoetsen klas 1 De werkwijze is als volgt De dyslexieverklaring

DYSLEXIEPROTOCOL Het dyslexieprotocol Wat is dyslexie? Dyslexie Signaleringstoetsen klas 1 De werkwijze is als volgt De dyslexieverklaring DYSLEXIEPROTOCOL Het dyslexieprotocol Dit document is voor leerlingen, ouders, leerkrachten en belanghebbenden in het kader van het dyslexieprotocol op het Comenius College Nieuwerkerk. Het beschrijft

Nadere informatie

Informatie over DYSLEXIE EN DYSCALCULIE IJsselcollege, locatie Alkenlaan

Informatie over DYSLEXIE EN DYSCALCULIE IJsselcollege, locatie Alkenlaan Informatie over DYSLEXIE EN DYSCALCULIE In dit overzicht staat informatie over twee veelvoorkomende leerproblemen: dyslexie en dyscalculie. Daarbij gaan we in op de volgende vragen. 1. Wat is het? 2. Hoe

Nadere informatie

Protocol dyslexie. De Rietlanden

Protocol dyslexie. De Rietlanden Protocol dyslexie De Rietlanden september 2014 Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen

Nadere informatie

C. DYSLEXIE Dyslexie kan worden geconstateerd door een externe ter zake deskundige; er is dan een rapport of dyslexieverklaring aanwezig.

C. DYSLEXIE Dyslexie kan worden geconstateerd door een externe ter zake deskundige; er is dan een rapport of dyslexieverklaring aanwezig. FACILITEITEN VOOR LEERLINGEN MET DYSLEXIE of DYSCALCULIE 2017-2018 DOEL Het doel van het SGC is alle leerlingen zo goed mogelijk tot hun recht te laten komen binnen de mogelijkheden en kaders van het St-Gregorius

Nadere informatie

Protocol vrijstelling van onderwijs in één der drie moderne vreemde talen Frans, Duits of Spaans

Protocol vrijstelling van onderwijs in één der drie moderne vreemde talen Frans, Duits of Spaans Protocol vrijstelling van onderwijs in één der drie moderne vreemde talen Frans, Duits of Spaans 1. Inleiding Dit protocol geldt voor de Nijmeegse Scholengemeenschap Groenewoud, met ingang van het schooljaar

Nadere informatie

Leerlingen met dyslexie krijgen een dyslexiepasje. Voor elke leerling stelt de school een handelingsplan op.

Leerlingen met dyslexie krijgen een dyslexiepasje. Voor elke leerling stelt de school een handelingsplan op. 1. Dyslexie 1.1 Wat is dyslexie? Dyslexie is een leerstoornis waarbij de leerling ernstige en hardnekkige problemen bij het automatiseren van het lezen en / of spelling heeft. Dyslexie kan in meer of mindere

Nadere informatie

samenvatting november 2012 Strabrecht College, Geldrop

samenvatting november 2012 Strabrecht College, Geldrop DYSLEXIEBELEID op het STRABRECHT COLLEGE samenvatting november 2012 Strabrecht College, Geldrop 2012 De visie van het Strabrecht College Goede dyslexiebegeleiding is vooral een attitudekwestie Het Strabrecht

Nadere informatie

INFOR. Dyslexieprotocol INFORMATIE OVER ONS DYSLEXIEBELEID VOOR DOCENTEN, OUDERS EN LEERLINGEN

INFOR. Dyslexieprotocol INFORMATIE OVER ONS DYSLEXIEBELEID VOOR DOCENTEN, OUDERS EN LEERLINGEN INFOR Dyslexieprotocol INFORMATIE OVER ONS DYSLEXIEBELEID VOOR DOCENTEN, OUDERS EN LEERLINGEN 1 Inhoudsopgave Inleiding.. 2 Uitgangspunten.....3 Compenserende en dispenserende maatregelen 4 Dyslexiepas

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Bijlagen

Inhoudsopgave. Bijlagen Dyslexieprotocol 1 Inhoudsopgave blz. 1. Inleiding 3. 2. Wat is dyslexie? 4. 2.1 Dyslexieverklaring 4. 2.2 Onderkennende Dyslexieverklaring 4. 3. Procedure 5. 4. Signaleren 5. 4.1 Brugklas 6. 4.2 Hogere

Nadere informatie

Dyslexie. op het Cals College. Cals College Nieuwegein

Dyslexie. op het Cals College. Cals College Nieuwegein Dyslexie op het Cals College Cals College Nieuwegein Inleiding Bij jou is dyslexie vastgesteld en daarom heb je een officiële dyslexieverklaring. Dyslexie kan je flink in de weg zitten. Vaak heb je er

Nadere informatie

Dyslexieprotocol Passend Voortgezet Onderwijs Walcheren (PVOW) januari 2016

Dyslexieprotocol Passend Voortgezet Onderwijs Walcheren (PVOW) januari 2016 Dyslexieprotocol Passend Voortgezet Onderwijs Walcheren (PVOW) januari 2016 Definitie Dyslexie wordt gedefinieerd als een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en

Nadere informatie

DYSLEXIE-protocol mei 2014

DYSLEXIE-protocol mei 2014 DYSLEXIE-protocol mei 2014 Algemeen Het zet in op het zo optimaal mogelijk maken van de leeromgeving voor leerlingen. Vandaar dat in dit document omschreven wordt hoe we willen omgaan met leerlingen met

Nadere informatie

Onderwijs op Lariks - Dyslexie. M. Hurenkamp, RT-er L.A. Smit, orthopedagoog

Onderwijs op Lariks - Dyslexie. M. Hurenkamp, RT-er L.A. Smit, orthopedagoog Onderwijs op Lariks - Dyslexie M. Hurenkamp, RT-er L.A. Smit, orthopedagoog Definitie dyslexie Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat

Nadere informatie

Dyslexie protocol. Bernard Nieuwentijt College. Schooljaar

Dyslexie protocol. Bernard Nieuwentijt College. Schooljaar Dyslexie protocol Bernard Nieuwentijt College Schooljaar 2018-2019 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Wat is dyslexie?... 4 3. Signalering en onderzoek... 5 3.1 Dyslexieverklaring... 5 4. Begeleiding en ondersteuning...

Nadere informatie

Protocol NT2-leerlingen 1

Protocol NT2-leerlingen 1 Protocol NT2-leerlingen 1 Schooljaar 2018-2019 1 Opgesteld door HCK i.o.m. HTH voor schooljaar 2018-2019 INHOUDSOPGAVE INLEIDING 3 WANNEER BEN JE EEN NT2- LEERLING? 4 FACILITEITEN BEGELEIDING... ORGANISATIE...

Nadere informatie