BELEIDSPLAN Wet Maatschappelijke Ondersteuning Gemeente Vlagtwedde EIGEN KRACHT VERZILVEREN

Transcriptie

1 BELEIDSPLAN Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 Gemeente Vlagtwedde EIGEN KRACHT VERZILVEREN Oktober

2 Inhoudsopgave blz. Samenvatting 3 1. Inleiding Visie en uitgangspunten Een foto van Vlagtwedde 6 3. Wet Maatschappelijke Ondersteuning Nieuwe doelgroepen en taken Begeleiding Continuïteitsarrangement zorg in natura Het persoonsgebonden budget Clientondersteuning Financieel maatwerk Beschermd wonen Maatwerk- en algemene voorzieningen Maatwerkvoorziening Eigen bijdrage maatwerkvoorziening Eigen bijdrage algemene voorzieningen Eigen Kracht Verzilveren Mantelzorgers en vrijwilligers Samen met huisartsen, wijkverpleegkundigen, zorgverzekeraars Wijkverpleegkundigen Zorgverzekeraars Communicatie Budgetten 2015 gemeente Vlagtwedde 17 Bijlage: afkortingenlijst 18 2

3 Samenvatting Eigen kracht Verzilveren, zo hebben wij ons beleidsplan Wmo 2015 genoemd. De gemeente Vlagtwedde wil de kwaliteiten van haar inwoners en van de samenleving benutten en versterken. Wij gaan uit van een betrokken en vitale samenleving waarbij de inwoners in eerste instantie voor zichzelf en elkaar zorgen. Onze gemeente kenmerkt zich van oudsher als een gemeente met een sterke sociale samenhang. Iedereen doet mee en telt mee. Met de vergrijzing in onze gemeente zal de vraag naar wonen, welzijn en zorg toenemen. De uitdaging voor Vlagtwedde is om een woonsituatie en woonomgeving te creëren die positief bijdraagt aan de leef kwaliteit van kwetsbare groepen waaronder ouderen. Alleen als blijkt dat de zelfredzaamheid van een burger en diens netwerk ontoereikend is, kan het nodig zijn om het professionele ondersteuning in te zetten. Onze gemeente bereidt zich voor op de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Het Kabinet gaat de ondersteuning en langdurige zorg vanaf 2015 anders organiseren. De langdurige AWBZ (Algemene wet Bijzondere Ziektekosten) zorg en de Wmo wordt hervormd. Vanaf 1 januari 2015 worden de gemeentelijke Wmo verantwoordelijkheden uitgebreid. Op basis van deze nieuwe wet worden nagenoeg alle taken op het gebied van maatschappelijke ondersteuning, de verantwoordelijkheid van de gemeente en wordt de gemeente volledig verantwoordelijk voor de maatschappelijke ondersteuning van nieuwe doelgroepen zoals mensen met niet aangeboren hersenletsel, licht verstandelijk gehandicapten en mensen met een psychische beperking of psychiatrische aandoening. Bij wet is vastgesteld dat de gemeenteraad periodiek een plan vaststelt met betrekking tot het beleid tot maatschappelijke ondersteuning. Dit plan beschrijft beleidsvoornemens op het terrein van: Bevorderen van de sociale samenhang, de mantelzorg en vrijwilligerswerk, de toegankelijkheid van voorzieningen, voor mensen met een beperking, de veiligheid en leefbaarheid in de gemeente en het voorkomen en bestrijden van huiselijk geweld; Het bevorderen van de zelfredzaamheid en de participatie van personen met een beperking of psychosociale problemen in de eigen leefomgeving; Bieden van beschermd wonen en opvang. Het voorliggende beleidsplan sluit daarop aan. Ook vormt het de basis voor de Wmo-verordening die aan de gemeenteraad wordt aangeboden. Daarin zijn regels vastgesteld op grond waarvan burgers een beroep kunnen doen op de gemeente voor maatschappelijke ondersteuning. Deze ondersteuning sluit aan bij de mogelijkheden van de burger en diens netwerk. In 2015 en 2016 zal de verandering, die wij transformatie noemen, verder worden doorontwikkeld. Communicatie met burgers en ketenpartners is essentieel om de veranderingen te laten slagen. Wij streven ernaar om de transformatie samen met de gemeente Bellingwedde vorm te geven. Vanaf 2017 hebben wij voor het sociaal domein (Wmo, Jeugdwet, Participatiewet) één gezamenlijk beleidsplan. 3

4 1.Inleiding Alle inwoners in de gemeente Vlagtwedde, met of zonder beperking, moeten kunnen meedoen aan de samenleving; dat is de basisgedachte van de Wmo. Het is aan de gemeente om lokaal beleid te ontwikkelen, waardoor inwoners van de gemeente Vlagtwedde mee kunnen doen en de gemeente Vlagtwedde daadwerkelijk van iedereen wordt. Nieuwe maatschappelijke en financiële ontwikkelingen vragen om aanpassingen in het Wmo beleid. * Het kabinet gaat de ondersteuning en langdurige zorg vanaf 2015 anders organiseren. De langdurige zorg, zoals momenteel georganiseerd in de AWBZ (Algemene wet Bijzondere Ziektekosten) en de Wmo wordt hervormd. Vanaf 2015 gaan taken van de AWBZ naar de Wmo en is de Wmo 2015 een feit. Gemeenten zijn vanaf 1 januari 2007 al verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wmo. De verantwoordelijkheden worden echter uitgebreid, er vindt een transitie plaats van AWBZ taken naar de gemeenten en er zijn een aantal wijzigingen in de Wmo. In de toekomst wordt alleen de zware onverzekerbare zorg betaald vanuit de opvolger van de AWBZ, de Wet Langdurige Zorg (WLZ). Mensen willen zolang mogelijk zelfstandig wonen en daar wordt de zorg op aangepast. Doel van de hervorming is, naast de zorg betaalbaar houden, ook om de betrokkenheid van mensen met elkaar en in de samenleving te vergroten. Gemeenten krijgen de taak om passende ondersteuning te regelen. Bij de hervorming van de langdurige zorg heeft het Kabinet daarom de volgende uitgangspunten gehanteerd: 1. Uitgegaan wordt van wat mensen wel kunnen in plaats van wat zij niet kunnen; 2. Als ondersteuning nodig is wordt eerst gekeken naar het eigen sociale netwerk, de financiële mogelijkheden van betrokkenen en wordt de hulp dichtbij georganiseerd; 3. Voor degene die, met steun van de omgeving, niet zelfredzaam kan zijn, is er op participatie gerichte ondersteuning en/of passende zorg; 4. De meest kwetsbare mensen hebben recht op passende zorg in een beschermde, intramurale omgeving via de WLZ. Deze wet is bedoeld voor mensen die blijvend behoefte hebben aan 24 uur per dag zorg en/of permanent toezicht. De hervorming betekent ook een andere rolverdeling. Van de samenleving wordt verwacht dat mensen zelf meer oplossen en elkaar helpen. Wanneer ondersteuning nodig is wil het Rijk dit zo dicht mogelijk bij de burgers organiseren met als doel dat mensen met ondersteuning en zorg thuis kunnen blijven wonen. In 2013 heeft de gemeente Vlagtwedde haar Wmo-beleidsplan vastgesteld. Voor u ligt nu het Wmo-beleidsplan 2015 als aanvulling hierop. De wet benoemt de beleidsterreinen die in het plan moeten worden beschreven. Dit beleidsplan sluit daarop aan. Het beleidsplan vormt de basis voor de Wmo-verordening die ook aan de gemeenteraad van november 2014 wordt aangeboden. Daarin zijn regels vastgesteld op grond waarvan burgers een beroep kunnen doen op de gemeente voor maatschappelijke ondersteuning. Wij zetten in op deze transitie per januari *Uit: het Wmo beleidsplan van de gemeente Vlagtwedde

5 In 2015 en 2016 zal de transformatie verder worden ontwikkeld. Wij streven ernaar om de transformatie samen met de gemeente Bellingwedde vorm te geven. Communicatie met onze burgers en ketenpartners is essentieel om de transformatie en de veranderingen te laten slagen. Wat hebben onze burgers nodig? Wat kan anders en beter? En wat moet blijvend ondersteund, zijn vraagstukken die wij graag in gezamenlijkheid willen bespreken. Vanaf 2017 hebben wij één beleidsplan voor het Sociaal Domein (Wmo, Jeugdwet, Participatiewet) voor de nieuwe gemeente Westerwolde. 2. Visie en uitgangspunten Uit het collegeprogramma: De gemeente Vlagtwedde wil de kwaliteiten van de samenleving benutten en versterken. Daarbij wordt uitgegaan van een betrokken en vitale samenleving waarbij de inwoners in eerste instantie voor zichzelf en elkaar zorgen. Pas als dat niet mogelijk is komt de gemeente als vangnet in beeld. Uitgangspunt blijft dat mensen de zorg houden die echt nodig is en waar ze niet zelf in kunnen voorzien. Ons uitgangspunt is: lokaal wat lokaal kan, regionaal wat regionaal moet. Vlagtwedde wil in de komende bestuursperiode stevig werk maken van de uitvoering van de visienota sociaal domein Vlagtwedde, Participeren, menselijke maat en nieuw elan, zoals door de gemeenteraad op 4 maart 2014 is vastgesteld. Leidende principes hierbij zijn: iedereen doet mee! niet zorgen voor, maar zorgen dat! lokaal doen, wat lokaal kan! één huishouden (gezin), één aanpak, één regisseur! Ondersteuning en zorg wordt zo dicht mogelijk bij de burger georganiseerd. Dat maakt het mogelijk om maatwerk te leveren, aan te sluiten bij wat mensen wel kunnen, eigen kracht en het sociaal netwerk. Door dit alles is het mogelijk om de kwaliteit van leven op niveau te houden, de kosten beheersbaar en het sociaal domein met elkaar te verbinden. De komende tijd zetten wij in op de drie decentralisaties: transitie werk en inkomen ( de Participatiewet), transitie Jeugdzorg (de jeugdwet), transitie AWBZ / Wmo Daarvoor is een intern 3D-overleg (Drie decentralisaties) in het leven geroepen. Vanuit het 3D- overleg bespreken wij de samenhang, de financiële consequenties en het tijdpad van de decentralisaties. Tevens nemen we voor zover van toepassing deel aan regionale (Participatiewet) en provinciale samenwerkings (Jeugdzorg en AWBZ) verbanden. Afstemming op onderdelen is gezocht met de gemeente Bellingwedde zodat een start is gemaakt met de beleidsharmonisatie. De komende jaren zal de transformatie verder moeten worden doorgezet. Met deze transformatie, waarmee wij bedoelen een nieuw stelsel waarin centraal staat wat inwoners zelf kunnen en willen, hebben wij de ambitie om de cultuuromslag van zorgen voor, naar zorgen dat te realiseren. Wij willen dit samen met de gemeente Bellingwedde oppakken zodat uiteindelijk er een gezamenlijke transformatie op het sociaal domein ontstaat. 5

6 2.1. Een foto van Vlagtwedde Als we een foto van de gemeente Vlagtwedde maken blijkt dat in onze gemeente veel ouderen en mensen met een (verstandelijke, lichamelijke, psychische) beperking wonen. Daarnaast hebben wij te maken met bevolkingskrimp. Dit vraagt om meer activiteiten in de nulde lijn (eigen kracht van de burgers) waarbij wij willen aansluiten bij kansen en de mogelijkheden die onze gemeente biedt. Sommige oplossingen ontwikkelen zichzelf, anderen hebben een steuntje in de rug nodig. Prognose naar leeftijd Gemeente Vlagtwedde % 2020 % 2030 % 0-14 jaar , , , jaar , , , jaar , , , jaar , , , jaar , , ,1 75 jaar en , , ,8 ouder Totaal Het aantal 65+ers en alleenstaanden zal stijgen. Daardoor zal het aantal (kleine) huishoudens de komende jaren licht stijgen; De samenstelling van de bevolking verandert, waardoor er meer behoefte zal zijn aan levensloopbestendige woningen; Het aantal jongeren in de leeftijdscategorie van 0-14 jaar zal met 20% afnemen; In 2030 zal ruim 30% van onze bevolking 65 jaar en ouder zijn. Onze gemeente kent een behoorlijke vergrijzing en dubbele vergrijzing,daarmee bedoelen wij personen die ouder dan 75 jaar zijn. Met de vergrijzing zal de vraag naar wonen, welzijn en zorg toenemen. De uitdaging voor Vlagtwedde is om een woonsituatie en woonomgeving te creëren die positief bijdraagt aan de leef kwaliteit van kwetsbare groepen waaronder ouderen. Hier ligt ook een belangrijke opgave voor de woningcorporatie en voor de eigenaar bewoner als het gaat om de particuliere woningvoorraad. De veranderende demografische opbouw heeft veel invloed op de leefbaarheid in onze gemeente. Meer ouderen betekent immers een groter beslag op functies en voorzieningen waar met name ouderen gebruik van maken zoals zorg, welzijn en cultuur. Bereikbaarheid, toegankelijkheid en mobiliteit zijn thema s die bij groei van de oudere doelgroep van groter belang worden. Het verblijf in woon- en zorgcentra voor ouderen die nu nog door de AWBZ (toekomstig via de WLZ) wordt gefinancierd, wordt vergaand beperkt; we noemen dit het scheiden van wonen en zorg. Dat heeft als gevolg dat veel mensen langer thuis blijven wonen. Door het scheiden van wonen en zorg en de demografische ontwikkeling willen wij woonzorgzones creëren zoals genoemd als speerpunt in ons collegeprogramma. Het college zal de komende jaren de ontwikkeling van woon-zorg-zones in Vlagtwedde en Ter Apel ondersteunen. Er is behoefte aan: 1. Nieuwe organisatievormen van zorg binnen de huidige verzorgingstehuizen om 2. daarmee leegstand en het verdwijnen van de woonvoorziening te voorkomen 3. en de (zorg)voorzieningen betaalbaar te houden. 6

7 3. Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 De verantwoordelijkheden die de gemeente nu al heeft onder de Wmo worden verder uitgebreid vanaf 1 januari Op basis van deze wet worden nagenoeg alle taken op het gebied van maatschappelijke ondersteuning de verantwoordelijkheid van de gemeente en wordt de gemeente volledig verantwoordelijk voor de maatschappelijke ondersteuning van nieuwe doelgroepen zoals mensen met niet aangeboren hersenletsel, licht verstandelijk gehandicapten en mensen met een psychische beperking of psychiatrische aandoening. Concreet betekent dit dat vanaf 1 januari 2015 het volgende verandert: De Rijksbijdrage voor hulp bij het huishouden wordt gekort tot 60% van het huidige budget. Begeleiding: mensen kunnen geen aanspraak meer maken op begeleiding en kortdurend verblijf uit de AWBZ. Gemeenten worden verantwoordelijk voor deze ondersteuning. Cliëntondersteuning: de middelen in de AWBZ voor cliëntondersteuning, die nu worden verstrekt aan MEE worden per 2015 overgeheveld naar de gemeenten. Beschermd wonen: gemeenten worden verantwoordelijk voor de ondersteuning en het bieden van onderdak aan mensen met een psychiatrische aandoening. Waarbij niet behandeling maar op participatie gerichte ondersteuning vanuit een beschermde woonomgeving centraal staat. Ook het bieden van een beschermde woonomgeving aan deze doelgroep wordt een taak van gemeenten. Per cluster van gemeenten wordt een centrum gemeente hiervoor verantwoordelijk. Voor ons is dat gemeente Groningen. Financiële maatwerkvoorziening: de compensatie eigen risico, de aftrek specifieke zorgkosten en de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten worden vervangen door een maatwerkvoorziening. Deze regeling kan worden ingezet in het brede sociale domein. Het kabinet wil zorgen voor meer maatwerk, meer ondersteuning in de buurt en samenwerking tussen verschillende aanbieders. De Wmo 2015 biedt kansen voor alle partijen om de komende jaren de ondersteuning beter af te stemmen op de individuele cliënt en slimmer en doelmatiger te organiseren. Compensatieplicht in de huidige Wmo wordt vervangen door het begrip maatwerkvoorziening ten behoeve van de zelfredzaamheid. Uit de wettekst: maatwerkvoorziening: op de behoeften, persoonskenmerken en mogelijkheden van een persoon afgestemd geheel van diensten, hulpmiddelen, woningaanpassingen en andere maatregelen Dit begrip krijgt een belangrijke rol in de Wmo In de nieuwe Wmo wordt niet aangegeven welke producten de gemeenten aan de inwoners moeten aanbieden. De drieledige opgave van de Wmo 2015 luidt: Bevorderen van de sociale samenhang, de mantelzorg en vrijwilligerswerk, de toegankelijkheid van voorzieningen, voor mensen met een beperking, de veiligheid en leefbaarheid in de gemeente en het voorkomen en bestrijden van huiselijk geweld; Het bevorderen van de zelfredzaamheid en de participatie van personen met een beperking of psychosociale problemen in de eigen leefomgeving; Bieden van beschermd wonen en opvang. 7

8 De nieuwe taken vragen om een andere invulling van het lokaal sociaal beleid waarbij de focus ligt op mensen en niet op regelingen en systemen. Bij de nieuwe taken hoort ook de samenwerking met zorgverzekeraars en zorgaanbieders als bedoeld in de Zorgverzekeringswet met het oog op een zo integraal mogelijke dienstverlening. Onze gemeente blijft kiezen voor het ondersteunen van kwetsbare burgers. Mensen die in hun dagelijks leven tegen problemen aanlopen die zij niet meer zelfstandig kunnen oplossen zoals afnemende gezondheid, psychische problemen of een kleinere sociale kring. Afzonderlijk zijn deze problemen oplosbaar maar samen stellen ze (te) hoge eisen aan de burger. We spreken dan van kwetsbaarheid. Deze burgers willen wij zoveel mogelijk ontzien bij besparingsoperaties. Zij verdienen onze zorg en ondersteuning. Om dit goed te realiseren werken we samen met professionele en nietprofessionele zorg. Stappen in het onderkennen van kwetsbaarheid worden bij ouderen 75+, gezet door middel van seniorenvoorlichters; mantelzorgvoorlichters, ouderenadviseurs. Inmiddels is uit onderzoek gebleken dat 2x per jaar een gesprek voeren met een oudere, de zorgkosten met 20% laat verminderen. Bij mensen met een verstandelijke beperking heeft de ondersteuning vanuit de MEEorganisatie hierin een grote rol; deze rol continueren wij in Nieuwe doelgroepen en taken 4.1. Begeleiding De gemeenten krijgen vanaf 2015 veel meer verantwoordelijkheden voor de zorg en het ondersteunen van mensen met een verstandelijke, lichamelijke en/of psychische beperking. Begeleiding heeft tot doel bevordering, behoud of compensatie van zelfredzaamheid zodat opname in een instelling of verwaarlozing wordt voorkomen. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om woonbegeleiding, thuisbegeleiding, dagactiviteiten, vakantie-activiteiten etc. Voor de nieuwe doelgroepen is in de nieuwe wet opgenomen dat er een overgangsrecht is voor huidige AWBZ cliënten. Dat betekent dat personen die op 1 januari 2015 AWBZ zorg ontvangen, gedurende de looptijd van hun indicatiebesluit recht houden op die zorg die aan het betreffende indicatiebesluit verbonden is. Dit geldt tot uiterlijk 31 december De condities die onder de AWBZ van toepassing waren blijven gedurende deze periode van kracht; dit geldt ook voor de eigen bijdragen. Het college krijgt echter de bevoegdheid om gedurende de periode tot 31 december 2015 een ander besluit te nemen met betrekking tot het eerder afgegeven AWBZ-indicatiebesluit over de te verlenen ondersteuning, onder de voorwaarde dat een dergelijk besluit op zorgvuldige wijze tot stand komt. Dit geeft ons de ruimte om in overleg met de gebruiker te komen tot een andere dan de huidige voorziening; een maatwerkvoorziening. Komend jaar zal met deze cliënten afzonderlijk gekeken worden wat iemand nodig heeft als maatwerkvoorziening. In Vlagtwedde gaat het in deze AWBZ transitie op basis van de cijfers die bekend zijn per 1 oktober 2014 in totaal om 260 personen. Waarvan 195 personen zorg in natura (ZIN) ontvangen, 58 met een PGB de ondersteuning inkopen en 7 personen die zowel ZIN als een PGB ontvangen. Een klein deel van deze cliënten maakt al gebruik van de individuele Wmo-voorzieningen in onze gemeente. 8

9 4.2. Continuïteitarrangement zorg in natura Voor onze inwoners met een beperking verandert de komende jaren al veel. Voor hen is het belangrijk zijn dat zij terug kunnen vallen op een voor hen vertrouwde organisatie. Daarom hebben wij gekozen voor het continuïteitsarrangement, zowel ten aanzien van de zorgaanbieders als de inzet van MEE. In de provincie Groningen zijn veel instellingen/aanbieders betrokken bij de levering van de huidige AWBZ zorg. Samen met 21 andere Groninger gemeenten ( behalve de gemeente Bellingwedde), hebben wij gekozen voor het continuïteitsarrangement voor het overgangsjaar 2015 zodat niemand tussen wal en schip valt. In dit arrangement wordt de zorg in natura gezamenlijk door de gemeenten ingekocht bij die zorgaanbieders die al een contract met het zorgkantoor Groningen hebben. Eind september 2014 zijn hiervoor de contracten getekend. Medio oktober komt er meer informatie over de gecontracteerde partijen in onze gemeente. Dan is ook duidelijk hoeveel inwoners door deze aanbieders in 2014 worden ondersteund. Het continuïteitsarrangement richt zich primair op cliënten met een in 2015 doorlopende indicatie. Cliënten die een herindicatie krijgen in 2015 en nieuwe cliënten kunnen ook instromen in dit continuïteitsarrangement. Met het afsluiten van een AWBZ-arrangement willen we bereiken dat: Er zo min mogelijk maatschappelijke onrust ontstaat (er dus geen kwetsbare mensen tussen wal en schip vallen), De zorg voor mensen met een op 1 januari 2015 doorlopende indicatie voor de te decentraliseren onderdelen uit de AWBZ de geïndiceerde zorg (conform indicatie) wordt gecontinueerd, Deze zorg zoveel mogelijk door de huidige aanbieder/begeleider wordt geleverd, De korting op het budget in het arrangement is opgenomen (de gemeentelijke korting is onderdeel van de vergoeding voor de te leveren zorg), Een deel van het beschikbaar budget beschikbaar komt voor het initiëren van noodzakelijke verandering (transitie) in de wijze waarop zorg is georganiseerd, de aard van de zorg en de omvang van de zorg, Er een goede verbinding is gelegd tussen dit arrangement en het transitiearrangement jeugd, Continuïteit van zorg voor cliënten die hiervoor een PGB gebruiken dient nader te worden uitgewerkt. In 2015 wordt gekeken hoe het arrangement vorm gaat krijgen voor 2016 en volgende jaren. Samenwerking met andere Groninger gemeenten voor dit vervolg wordt daarbij nadrukkelijk onderzocht Het persoonsgebonden budget (PGB) De visie achter het PGB is dat mensen zelf regisseur over hun leven zijn, waarbij zij hun leven inrichten zoals zij dat willen. Ook als zij daarbij ondersteuning van de gemeente nodig hebben. Het inkopen van ondersteuning met een PGB is bij uitstek een vorm van eigen regie. Mensen kunnen hiermee ook ondersteuning inkopen die qua inhoud en/of vorm nog niet door de gemeente ingekocht is. In de Wmo 2015 is opgenomen dat er geen bedrag aan een cliënt wordt uitgekeerd waaruit zelf de betalingen worden gedaan. Er wordt hem een bedrag ter beschikking gesteld. Namens het college worden door de Sociale Verzekeringsbank (SVB) betalingen verricht aan degene die de hulp verleend. Voor dit trekkingsrecht is gekozen om fraude zoveel mogelijk te voorkomen. 9

10 In de nieuwe wetgeving (Wmo 2015 en Jeugdwet) zijn kaders en handvatten geboden om het PGB nader uit te werken. Leidend principe in de wet is dat een cliënt zelf kan kiezen of hij de toegekende ondersteuning (jeugd) / voorziening (Wmo) in de vorm van Zorg in Natura (ZIN) of PGB wenst. Om deze keuzevrijheid te borgen is een gelijkwaardige toegang tot het PGB en ZIN belangrijk. In de nieuwe wet geldt nu dat een PGB wordt verstrekt als een cliënt aan de volgende voorwaarden voldoet: een cliënt moet naar oordeel van het college op eigen kracht voldoende in staat zijn de aan PGB verbonden taken op verantwoorde wijze uit te voeren. Dat mag ook met behulp van sociale netwerk of een curator, bewindvoerder, mentor of gemachtigde. een cliënt zich gemotiveerd op het standpunt stelt dat hij het PGB wenst (Wmo) of dat het zorg in natura aanbod niet passend is (Jeugdwet). naar oordeel van het college is gewaarborgd dat de ondersteuning van goede kwaliteit is. Kwaliteit wordt in beide wetten verder uitgewerkt, de belangrijkste eisen daarbij zijn dat de zorg, veilig, doeltreffend en cliëntgericht geleverd wordt. De hierboven genoemde voorwaarden - met de daarbij behorende uitwerking - vormen het toetsingskader of iemand in aanmerking komt voor een PGB. We willen ons beleid zo inrichten dat het PGB- beleid voor de jeugd gelijk is aan dat van de Wmo, tenzij dit op grond van de respectievelijke wetten nog niet mogelijk is. Dit beleid willen wij verder in overleg met de gemeente Bellingwedde door ontwikkelen. In de Verordening jeugdhulp gemeente Vlagtwedde 2015 en in de Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Vlagtwedde 2015 staat dat het college hiervoor nadere regels zal vaststellen Clientondersteuning Op grond van de Wmo 2015 moeten gemeenten vanaf 2015 onafhankelijke cliëntondersteuning beschikbaar hebben. Cliëntondersteuning is het bieden van informatie, advies en algemene ondersteuning die bijdraagt aan het versterken van de zelfredzaamheid, participatie en het verkrijgen van een zo integraal mogelijke dienstverlening op het gebied van wonen, welzijn zorg, werk en inkomen. De verplichting tot het beschikbaar hebben van cliëntondersteuning reikt dus verder dan alleen de Wmo. Cliëntondersteuning moet beschikbaar zijn voor het hele sociale domein, dus ook in het kader van de Jeugdwet, de Participatiewet en voor mensen die een beroep doen op de Wet Langdurige Zorg. De middelen in de AWBZ voor cliëntondersteuning die nu worden verstrekt aan MEE worden per 2015 overgeheveld naar de gemeenten. Wij hechten veel waarde aan de kennis en kunde van MEE Groningen, omdat deze organisatie beschikt over specifieke kennis van diverse beperkingen. In het belang van de continuïteit van de expertise sluiten wij, in ieder geval voor 2015, samen met twintig andere Groningse gemeenten een transitiearrangement met MEE Groningen af. In dit transitiearrangement is opgenomen dat het onderdeel Integrale Vroeghulp en de deelname aan de zorgnetwerken in de expertpool komt. Over de lokale inzet van MEE maken wij dit najaar afspraken. 10

11 4.5. Financieel maatwerk De compensatie eigen risico (Cer), de aftrek specifieke zorgkosten en de wet tegemoetkoming chronisch zieken (Wtcg) worden vervangen door een maatwerkvoorziening. Deze regeling kan overigens ingezet worden in het brede sociale domein. Begin juni 2014 is door het Rijk besloten met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2014 de landelijke compensatieregelingen Cer en Wtcg af te schaffen en te decentraliseren naar de gemeente. Cer- ontvangers merken eind 2014 al dat ze geen compensatie meer ontvangen. Wtcg ontvangers merken het effect van de afschaffing in januari 2015 voor het eerst. De rekening voor de eigen bijdrage van hun Wmo- voorziening is vanaf die datum een derde hoger. Tevens wordt aan het eind van 2015 geen algemene tegemoetkoming meer uitgekeerd. De gemeente krijgt vanaf 2015 ongeveer 1/3 van de huidige Cer- en Wtcg middelen en is vrij te beslissen of zij deze middelen inzet voor dergelijke regelingen. Wij streven ernaar deze middelen terecht te laten komen bij degenen die dit het meest nodig hebben. Dit vraagt om keuzes, het college zal bij nadere regeling bepalen in welke gevallen een tegemoetkoming kan worden verstrekt Beschermd Wonen Vanaf januari 2015 zijn alle gemeenten verantwoordelijk voor het beschermd wonen. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het bieden van onderdak en begeleiding aan personen met een psychiatrische aandoening. Gemeenten zijn echter niet verantwoordelijk voor de behandeling van deze personen. Deze behandeling blijft onderdeel van de zorgverzekeringswet. Het Rijk heeft 43 centrumgemeenten die nu verantwoordelijk zijn voor de maatschappelijke opvang ook materieel hiervoor verantwoordelijk gesteld. De aanvragen voor beschermd wonen lopen vooralsnog via centrum gemeente Groningen. Samenwerking tussen centrum-en regiogemeenten is daarbij van groot belang. Er wordt nu vorm gegeven aan een formele gemeenschappelijke regeling voor 1 jaar. Parallel hieraan start de gemeente Groningen, als centrumgemeente, een aanbestedingstraject voor Voor wat betreft aanspraak op beschermd wonen GGZ geldt een overgangstermijn van tenminste vijf volle kalenderjaren. 5. Algemene- en maatwerkvoorzieningen Gemeenten moeten maatschappelijke ondersteuning in het kader van zelfredzaamheid bieden. De gemeente mag zelf bepalen hoe de maatschappelijke ondersteuning eruit ziet, zolang de ondersteuning maar een passende oplossing biedt voor het probleem. Dit biedt gemeenten de ruimte om nieuwe vormen van ondersteuning te ontwikkelen. Deze ondersteuning kan bestaan uit algemene of maatwerkvoorzieningen waarvan inwoners zonder indicatie gebruik kunnen maken. Over het algemeen zijn algemene voorzieningen goedkoper dan maatwerkvoorzieningen. Om die reden zullen de komende jaren meer algemene voorzieningen worden ontwikkeld. Ook Vlagtwedde volgt deze ontwikkeling en zal de ketenorganisaties stimuleren algemene voorzieningen door te ontwikkelen. Dit doen we door afspraken te maken in de overeenkomsten en hierin ruimte in te bouwen voor innovaties. Van belang blijft naast de kwaliteit de effectiviteit van de ondersteuning te monitoren. 11

12 5.1. Maatwerkvoorziening Wanneer inwoners van onze gemeente niet in staat zijn om op eigen kracht of met behulp van mantelzorg of vrijwilligers voldoende ondersteuning te (laten) organiseren dan kunnen zij terecht bij ons klant contact centrum en gaat de aanmelding naar het Wmo-team. In dit eerste contact wordt gekeken of er kan worden doorverwezen naar de eerste lijn. Zo niet, dan volgt een keukentafelgesprek en wordt gezocht naar de meest passende ondersteuning. Dit kan uitmonden in een aanvraag voor een maatwerkvoorziening. Op grond van de Wmo 2015 is het college verplicht om binnen 6 weken na melding een onderzoek te doen naar de behoefte van ondersteuning. Het college zorgt voor een schriftelijke vastlegging van dit onderzoek en verstrekt na dit gesprek een verslag van de onderzoeksuitkomsten aan de cliënt. Het college kan dit verslag aanmerken als een aanvraag indien de cliënt dat wil en het verslag heeft ondertekend. In spoedeisende gevallen kan het college een passende tijdelijke maatregel treffen. In de Wmo 2015 worden de domeinen, zoals huishouden, niet meer genoemd. In de wettekst is alleen sprake van maatwerk- en algemene voorzieningen. Het rijk stelt echter jaarlijks nog een bedrag voor hulp bij het huishouden beschikbaar. Zij geeft echter niet aan op welke wijze dit kan worden verstrekt. In 2012 zijn wij gestart met de kanteling van de Wmo. Uit het Wmoklantonderzoek 2013 blijkt dat de klanttevredenheid bij de individuele voorzieningen onverminderd hoog blijft, ook nu er gekanteld wordt gewerkt. Om de ondersteuningsbehoefte te bepalen volgt een onderzoek door de Wmo-consulent. Het gaat om het afstappen van het claim-denken (ik heb recht op wijzigt in, ik kan zelf en heb dan nog dat nodig..) en het uit gaan van de eigen kracht en verantwoordelijkheid. Het keukentafelgesprek is het moment om de ondersteuningsvraag helder te krijgen en vast te stellen met het oog op te bereiken resultaten en de oplossingen die daarbij passen, inclusief de eigen mogelijkheden. Mensen zullen dus meer zelf moeten gaan doen en regelen met steun van hun naasten. Eigen kracht, het sociaal netwerk en de collectieve voorzieningen gaan wij in samenwerking met onze ketenpartners verder ontwikkelen en beter benutten. Het rijksbudget van hulp bij het huishouden wordt vanaf 2015 gekort met 40%. Door extra financiële toezeggingen van het rijk lijken de kortingen de komende jaren minder drastisch dan voorzien. Zowel in 2015 als in 2016 komt jaarlijks 75 miljoen extra beschikbaar. Bovendien wordt eenmalig 40 miljoen aan dit budget toegevoegd. In totaal is over 2 jaar 190 miljoen beschikbaar voor een huishoudelijke hulp toelage (HHT). Een aanvraag hebben wij ingediend bij het ministerie van VWS. Het uiteindelijke plan voor de toekenning moet in samenwerking met zorgaanbieders tot stand komen en biedt mogelijkheden tot innovatie. Doel van de HHT is om bij te dragen aan het langer behoud van de volwaardige werkgelegenheid binnen de thuiszorg. Voor 2015 kiest de gemeente Vlagtwedde voor een zachte landing van de hulp bij het huishouden. De gemeente Vlagtwedde heeft de huishoudelijke hulp die via de huidige Wmo als zorg in natura wordt verstrekt, in 2012 aanbesteed. De overeenkomsten zijn afgesloten voor een periode van 2 jaar vanaf 1 april 2012, met de mogelijkheid van twee jaar verlenging. Vóór 1 oktober 2014 heeft het college besloten om de overeenkomsten voor huishoudelijke hulp met één jaar schriftelijk te verlengen tot 1 april Vooralsnog blijven we werken met de huidige indicaties voor het aantal uren hulp per cliënt (HH1 en HH2). Herindicaties en wijziging in het verstrekkingenbeleid sluiten wij de komende jaren niet uit gelet op de bezuiniging door het rijk op het budget voor hulp bij het huishouden. 12