Drukbezochte Landelijke Bewonersdag: De regie terug

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Drukbezochte Landelijke Bewonersdag: De regie terug"

Transcriptie

1 Het vakblad voor bewoners Bewoners berichten Drukbezochte Landelijke Bewonersdag: De regie terug Netwerkleden welkom bij het LSA Buurtrechten: scherp zijn en doorpakken Oproep: hou open huis op verkiezingsdag winter

2 Colofon LSA Bewonersberichten is een uitgave van het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners Oudkerkhof 13b 3512 GH Utrecht, Redactie: Milou Althof Pleuni Koopman Thijs van Mierlo Ties de Ruijter Beeld: Eric Kampherbeek Vormgeving: Ben Peters, De Hondsdagen Drukwerk: Libertas Utrecht Voor een gratis abonnement op LSA Bewonersberichten mail: Voor vragen of opmerkingen over LSA Bewonersberichten mail: In dit nummer: 6 De regie terug, want het is onze wijk Op een geslaagde Landelijke Bewonersdag in Enschede maakten ruim 700 deelnemers een duidelijk statement! geld, geld, geld Horen bij de nieuwe verhoudingen tussen burger en overheid ook andere financiële overheids-instrumenten? Scherp zijn en doorpakken In veel gemeenten gaan ze flink aan de slag met buurtrechten. En juist nu moeten bewoners scherp zijn En verder 3 Opening 12 Jij Schrijft 13 LSA-Nieuws 14 Oproep: hou open huis op verkiezingsdag 15 Meerwaarde van Max 19 Publicaties 2 LSA Bewoners Berichten / winter 2014 / nummer 117

3 Web Column van Ties de Ruijter Omvormen en de regie pakken Nieuw in Engeland! Het right to re-shape public services. Gemeenschapsdiensten en producten, geleverd door woningbouwcorporaties, gemeenten, zorginstellingen, buurthuizen, enzovoorts, omvormen zodat ze beter passen bij wat de buurt nodig heeft. Dàt is wat wij beogen met buurtrechten. Dat is het doel van buurtplanning, van zelfbeheer van buurtvoorzieningen, van het recht om uit te dagen. Maar hoe ziet dat er in de praktijk dan uit? Voor inspiratie zijn we in Engeland gaan kijken, daar is in de afgelopen twee jaar ruim keer gebruik gemaakt van de ingevoerde community rights. Oké, toegegeven, in maar 33 gevallen heeft dit tot nu toe geleid tot een lokaal referendum over een voldragen buurtplan (allemaal aangenomen). Dat is dan ook het zwaarste middel en er zijn er nog maar liefst 1300 in de maak. En, toegegeven, in de 150 gevallen waarin een pand aan bewoners is overgedragen betrof het opvallend vaak het in stand houden van de dorpskroeg. Maar wie zegt ons dat deze kroeg geen belangrijke rol speelt in het maatschappelijk verkeer, in het bestrijden van eenzaamheid, voor vroegtijdige signalering van sociale problematiek? Menig welzijnsinstelling kan hier jaloers op zijn. Omvormen dus, naar inzicht en onder regie van de lokale gemeenschap. In een van de minst vooraanstaande wijken in Londen staat een gezondheidscentrum dat je aan de buitenkant niet als een medisch instituut zou herkennen. Via een groot openstaand ijzeren hekwerk kom je in een binnentuin met houten bankjes en beeldhouwwerkjes. Links is een overdekte galerij met hangende planten die toegang geeft tot een gebouw met kindertekeningen aan de muur en zitjes voor informele ontmoetingen. Bewoners hebben hier de regie over tal van activiteiten. En ja, je kunt hier ook een afspraak maken met een door bewoners zelf aangestelde huisarts. Vanuit de gedachte dat medische vraag vaak samenhangt met dagelijkse leefomstandigheden blijft het dan niet bij een pilletje, er vindt ook verbinding plaats met sociale netwerken en een keur aan buurtinitiatieven. Bewoners als opdrachtgever van de zorg in de wijk, die tegelijkertijd meehelpen met het voorkomen van gezondheidsklachten: een wenkend perspectief. Onze zeer geslaagde Landelijke Bewonersdag in Enschede toont aan dat ook in Nederland veel bewoners zich actief inzetten om meer grip te krijgen op wat er in hun wijk gebeurt. Een indrukwekkende stoet pionierende bewoners liet zien dat we niet langer figuranten willen zijn, maar de regie terug willen over de buurt, over de voorzieningen daarin en over de activiteiten die er plaats vinden. We experimenteren hiermee, ieder op onze eigen manier, in de praktijk, leren van elkaar en leren van voorbeelden in het buitenland. Het geeft een fijn gevoel dat de vereniging LSA bewoners hiervoor bij elkaar brengt en een actieve rol geeft. Dank voor alle inspiratie! Dat gaan we in het nieuwe jaar weer met volle energie doen: omvormen en daarbij de regie pakken. Onze websites en en staan nooit stil. In deze rubriek houden we je op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen. Kijk even naar ons groeiende dossier Buurtrechten, het ziet er misschien niet heel gelikt uit, maar er is heel veel actuele info te vinden over Buurtrechten. De site van BewonersBedrijven.nl gaat op de schop. Eind januari hebben we een nieuwe site. Bewoners- Bedrijven en wijkondernemingen zijn heel welkom om zich aan te sluiten. We bieden je een mooi plekje aan op onze nieuwe site! Beheerjebuurthuis.nl wordt al goed bezocht. Vooral de mooie verhalen over de pionerende bewoners die buurthuizen beheren worden goed gelezen. Maar wist je dat je ook enorme kennisdossiers kunt vinden op de site over het beheer van een buurthuis? Like en deel. We zitten op Facebook, facebook/lsa.bewoners: share en like! Blijf op de hoogte via Agenda 23 januari Utrecht Lokaal Sociaal ondernemen: van Moestuin tot BewonersBedrijf 28 maart Stad: nog onbekend LSA Platformvergadering Kijk op voor een actueel overzicht van onze bijeenkomsten Ties de Ruijter Directeur van het LSA LSA Bewoners Berichten / winter 2014 / nummer 117 3

4 Opening De Vinexwijk is jarig Oproep Wijknieuws gezocht Wij zijn voor dit blad en voor onze digitale LSA Nieuwsflits altijd op zoek naar nieuws uit de wijken. Stuur tips, verslagen, nieuwtjes, foto s en interviews naar pleuni@lsabewoners.nl. 235 Maakbare illusie Hoera! De Vinexwijk bestaat 25 jaar. Ooit was de Vinexwijk het nieuwe wonen, een wijk zonder scheidslijnen, zonder al te grote klassenverschillen. Rijk, arm, zwart, wit, bij elkaar: de tekentafelidealen van de jaren negentig. matches zijn er gemaakt op de Beursvloer Helmond De totale maatschappelijke waarde was ,- euro! Op de beursvloer kunnen verenigingen en organisaties die grotendeels of helemaal door vrijwilligers worden geleid en georganiseerd iets vragen aan bedrijven. Bijvoorbeeld kennis, materialen of samenwerking. Eigenlijk alles, behalve geld. Zo heeft ballonnenbedrijf Bollair prachtige ballonnen gedoneerd voor een feestje van Invalidenbond Helmond. En nu? Rond de verjaardag van de Vinexwijk zijn er verschillende visies op de wijken naar buiten gekomen. Het televisieprogramma Brandpunt maakte een reportage waarin het concludeert dat de ideeën over een Vinexwijk een beetje naïef waren: het is niet geworden zoals ze het bedacht hadden. Maar dagblad NRC komt met een groot artikel waarin het de Vinexwijk herwaardeert. De vijf voordelen: 1. De ligging 2. Het groen 3. Het openbaar vervoer 4. Je kunt er makkelijk weer weg 5. Het huizenaanbod. Sfeerloos, identiteitsloos en slaapstad: ja, maar zonder de lasten van de grote stad. Brandpunt-uitzending zien: afleveringen/ /fragmenten/de-maakbare-illusie NRC-stuk lezen: Bij onze zusterorganisatie in Engeland Locality hielden ze hun grote jaarlijkse conferentie. More than Minutes Drawings vatte de conferentie samen. We proberen iets te veranderen dat we nog niet goed genoeg begrijpen Tim Robbe, bestuur- en beleidsadviseur voor gemeenten over de Wmo en de transitie: 4 LSA Bewoners Berichten / winter 2014 / nummer 117

5 BewonersBedrijven Nieuws Geld inzamelen Via Justgiving kun je geld inzamelen voor je organisatie of een actie. Een actiepagina maken is eenvoudig en kost je niets. Daarnaast staan op de site veel tips om een leuke actie op te zetten en er geld mee binnen te halen. Kijk op Her-onTdekte kerstboom Ziehier de kerstboom van Emma, zij maakte deze boom in de werkplaats van Her-Ontdekt. Dit is één van de vijf pioniers van het LSA-project Beheer je buurthuis. Alle buurthuizen in dit project worden beheerd door bewoners zelf. En voor sommigen van deze pioniers is het woord buurthuis niet totaal passend. Her-Ontdekt is een meubelbank, winkel, samenkomstplek en werkplaats, gerund door vrijwilligers waar buurtbewoners oud materiaal nieuw leven inblazen. Ze zijn nog hard op zoek naar vrijwilligers die willen helpen bij dit mooie initiatief in de Rotterdamse wijk Schiebroek. Bij het maken van kerstbomen bijvoorbeeld! Kijk op BewonersBedrijven is een project van het LSA. We helpen bewoners sociale, onafhankelijke bedrijven in de wijk opzetten die tot doel hebben hun wijk sterker te maken. Bewoners die hun eigen wijk leuker maken en zelf welzijn creëren! Het LSA krijgt hiervoor steun van o.m. Fonds Werk aan Wonen en de Nationale Postcodeloterij. Kijk ook op Klein mirakel Sinds 2012 volgt tv-programma Altijd Wat het BewonersBedrijf Heechterp-Schieringen in Leeuwarden. In de laatste aflevering was de vraag: hoe gaat het nu in de wijk? Bewoners zien dat het schoner en veiliger is door het BewonersBedrijf. Het leiden van een organisatie voor en door vrijwilligers blijkt wel nog lastiger dan al gedacht. De bewoners moeten alles uit de kast halen. Zij zijn het die van het bedrijf een klein mirakel maken, zoals de presentator het BewonersBedrijf terecht noemde. Lokaal en sociaal ondernemen Interesse om een BewonersBedrijf te beginnen? Kom 23 januari 2015 naar Het Huis in Utrecht om te pitchen, te netwerken en in gesprek te gaan met bestuur en zakelijk leiders van Bewoners- Bedrijven. Met workshops over o.m. verdienmodellen en crowdfunding. Ook info hoe je in aanmerking komt om door het LSA gesteund te worden bij de oprichting. Voor oplettende lezers: deze bijeenkomst was in november 2014 gepland, maar is uitgesteld. Informatie en aanmelden via: lokaal-en-sociaal-ondernemen/ Inspiratie uit Engeland Het bestuur van een BewonersBedrijf is vaak druk met het opzetten en begeleiden van projecten en activiteiten. In Londen bij de community organisation Selby Trust gaat dat anders. Daar houdt het bestuur zich vooral bezig met het faciliteren van projecten. Niet zelf opzetten, maar wijkbewoners ruimte bieden. Het bestuur bepaalt aan wie ruimtes worden verhuurd en zorgt er zo voor dat alle huurders bijdragen aan wijkverbetering. LSA Bewoners Berichten / winter 2014 / nummer 117 5

6 LBD14 De regie terug, Landelijke Bewonersdag 2014 want het is 6 LSA Bewoners Berichten / winter 2014 / nummer 117

7 Op 15 november was de Grolsch Veste in Enschede van ons: actieve bewoners uit stadswijken. Met zijn zevenhonderdveertigen maakten wij heel duidelijk dat we de regie terug willen over onze buurten. onze stad! Wijkbewoners worden in veel gemeentes beschouwd als passanten of figuranten bij in dikke nota s vastgelegd beleid. Maar wij zijn geen passanten, of zelfs figuranten, wij zíjn de lokale samenleving! LSA-voorzitter Joke Bakker zet de zaal vol actieve bewoners en beroepskrachten meteen op scherp. Bewoners die de regie terugpakken over hun eigen leven. Dat is waar de vereniging LSA al 26 jaar voor strijdt in die wijken waar het minst naar bewoners geluisterd wordt. Door bewoners voor zichzelf te laten spreken. Door Nederland te verrassen met een benadering waarin niet de problemen maar de kracht van de bewoner centraal staat. Door professionals die op de regiestoel zijn gaan zitten, op te voeden. Het is belangrijk dat we de regie terug pakken in onze wijken. Het is onze film: woningen, openbare ruimte, zorg, buurthuizen, bibliotheken, sportclubs; ze zijn van ons! En we willen de regie terug, de regie waarin we alles met elkaar kunnen verbinden, en weer heel maken CAMERA, LICHT, ACTIE! Harde cash nodig Paf! Duidelijke taal van Bakker. De verantwoordelijkheden worden bij actieve bewoners gelegd: nu nog de rechten en de financiële mogelijkheden. Daar staan we vandaag ook bij stil. Alles wat we nodig hebben in onze wijken komt aan bod. We hebben het plein van de harde cash waar fondsen en crowdfunders zitten, van het Oranje Fonds tot CrowdLokaal, ze hebben allemaal tips en tricks voor bewoners met plannen en initiatieven maar lege zakken. Als actieve bewoners heb je soms gewoon harde cash nodig! En nu er steeds minder subsidies zijn, is het behoorlijk lastig om het geld bij elkaar te krijgen. Enorme omslag Vooral de traditionele bewonersverenigingen moeten een enorme omslag maken. Zij waren gewend aan subsidiepotjes en nu zowel deze potjes als de buurthuizen wegvallen, moeten ze op een heel andere manier gaan werken en denken. Dat is niet makkelijk. Dat is een enorme verandering in denken en doen. Inderdaad moeten ze fondsen werven, maar ook op een andere manier onderhandelen met zowel gemeente als corporaties als welzijnsinstellingen. Ook dat onderdeel komt ruimschoots aan bod: op het wheeling and dealingplein. Op dit plein geven professionele onderhandelaars bruikbare adviezen en denken ze met bewoners mee over hun plannen. Zij weten waarvoor hun sectoren gevoelig zijn en kunnen helpen een onderhandelingsstrategie te bepalen. Er vinden dan ook veel mooie en leerzame gesprekken plaats. Mister Hengelooooooo Maar misschien wel het meest leren mensen van elkaar, van de ontmoetingen met andere actieve bewoners. Die ontmoetingen zijn overal. Er wordt samen gedanst op de lekkere beats van Johnny Latino en gelachen om de geinige host Jeffrey Spalburg (mister Hengelooooooo). Maar er zijn ook veel serieuze gesprekken. Het is voor veel deelnemers interessant om met initiatiefnemers te spreken die al een stap verder zijn. Dit gebeurt onder meer op het Pioniersplein. Hier zitten allerlei pionierende initiatieven, organisaties en groepen. Ook van onze projecten: Beheer je Buurthuis en BewonersBedrijven. Zo is BewonersBedrijf Berflo Es aanwezig. De voorzitter Geert Walgemoed vertelt: Vanuit ons BewonersBedrijf ondernemen wij verschillende activiteiten. We hebben onze eigen stadstuin. En een naaiatelier, een cateringservice. We hebben een elektrische auto waarmee we een boodschappenservice bieden. Het LSA heeft ons een startkapitaal gegeven. We ondernemen activiteiten met een verdienmodel, zodat we onze verdiensten in projecten in de wijk kunnen steken. Zo heeft ons naaiatelier slabbetjes en dekbedovertrekken voor een verzorgingstehuis gemaakt. En in ons gebouw verhuren we ruimtes aan organisaties. Voor Geert is het thema van de dag De regie terug een heel belangrijke. We vinden dat de overheid ons de ruimte moet geven om dingen sneller en effectiever gedaan te krijgen. Onder meer door invoering van de Buurtrechten. Beweging in buurtrechten En daar valt de term Buurtrechten voor her eerst, maar zeker niet voor het laatst vandaag. Want het LSA ziet de invoering van Buurtrechten als een belangrijke voorwaarde om de regie terug te krijgen in de wijk. Nu de overheid veel moet bezuinigen en er steeds duidelijker en meer wordt ingezet op burgerkracht en burgerverantwoordelijkheid ziet ook de (lokale) overheid dat de verhoudingen scheef zijn. Bij deze verantwoordelijkheden horen rechten. Daarom maakt het LSA zich daar al sinds 2009 sterk voor. We willen een pakket aan Buurtrechten en stimuleringsmaatregelen om initiatieven te ondersteunen en te stimuleren. Rechten om de gemeente uit te dagen publieke diensten over te nemen (met overheveling van het budget dat daar bij hoort!), rechten om plannen te maken voor je buurt waar LSA Bewoners Berichten / winter 2014 / nummer 117 7

8 daadwerkelijk naar geluisterd wordt, rechten op maatschappelijk vastgoed voor actieve bewonersgroepen. Het LSA maakt zich al jaren sterk voor deze rechten en hoewel we lange tijd roependen in een woestijn leken, is er nu toch echt beweging ( zie pagina 10 en 11). Chagrijn Op deze dag maken wij ook gebruik van de denkkracht van de mensen die aanwezig zijn door hen te vragen wat zij willen dat er in deze Buurtrechten moet worden opgenomen en op welke manier ze er gebruik van zouden willen maken. Er stapt een politica op het podium die goed snapt waarom Buurtrechten er moeten komen. PvdA-Tweede Kamerlid Grace Tanamal diende een initiatiefnota Buurtrechten in en zegt op het podium van de Landelijke Bewonersdag dat het essentieel is dat vrijwilligers in de wijken meer rechten en mogelijkheden krijgen. Ook omdat het invoeren van deze rechten er in ieder geval voor zal zorgen dat het niet meer mogelijk is dat een chagrijnige ambtenaar een heel energiek bewonersproject tegen kan houden. Tanamal: Want je moet actieve bewoners niet in de weg lopen. We willen de ruimte om dingen sneller en effectiever gedaan te krijgen Overheid moet veranderen Michael Sijbom sluit zich hierbij aan. Hij is zowel burgemeester van Losser als burgemeester van de Gemeenteraad van de Toekomst. Dat is een raad die innovatieve oplossingen bedenkt waarmee gemeenteraden zich kunnen voorbereiden op de toekomst. Niet u als bewoners moet veranderen, maar wij. De overheid! Of dat nou landelijk of lokaal is. Want de huidige samenleving ziet de overheid steeds vaker als hinderpaal in plaats van als stimulator. En dat moet veranderen! Wat mij betreft als burgemeester van de Gemeenteraad van de Toekomst kan dat niet snel genoeg gaan. Het applaus laat niks aan misverstanden over: ook de zaal vol actieve bewoners kan dat niet snel genoeg gaan. Toch zijn er natuurlijk ook kritische geluiden te horen vandaag. Bijvoorbeeld tijdens een bewonerscollege van Jan Willem Duyvendak. Deze hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Amsterdam vindt dat vrijwilligers niet de regie moeten eisen. Want zegt hij, er is juist behoefte aan professionele ondersteuning voor al die vrijwilligers. Lees nog veel meer over deze dag op Hier vind je ook een link naar de LBD14-krant die op de dag zelf is gemaakt én verspreid door het LSA en Stichting Meo, een stichting voor mediaondersteuning waar veel jongeren werken met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het LSA is het er roerend mee eens dat bewoners ondersteuning moeten kunnen krijgen. En bij voorkeur zelfgekozen onafhankelijke ondersteuning. Iemand die je daadwerkelijk helpt en niet een eigen agenda heeft. Dus wel ondersteuning, maar: de regie in eigen hand! Lef en passie Er is vandaag ruimte voor verschillende geluiden, voor gesprekken en discussies. Ook op de koude tribune van het FC Twente stadion wordt flink gediscussieerd, met Berenburg, warme chocomelk en dekentjes. De zakelijk leider van het BewonersBedrijf Malburgen uit Arnhem doet de introductie van dit tribunedebat. Walter Klein Nienhuis legt uit wat er wat hem betreft geregeld moet worden om de participatiemaatschappij of doe-democratie een succes te laten zijn. Naast rechten, mogelijkheden, faciliteiten en financiën is het antwoord ook LEF. Lef om niet te wachten op de overheid maar gewoon te gaan, de overheid, ach die sluit uiteindelijk wel aan. Dat is ook wat Walter en de andere bewoners hebben gehad, lef. Zij hebben een enorm groot oud-verzorgingshuis overgenomen met bewoners: het Bruishuis. Dat verhuren zij nu zelf, en de huurders krijgen korting in ruil voor vrijwilligerswerk voor hun buurt. Mensen met lef en passie: het is een prachtcombinatie. En wat zijn ze er veel vandaag. Mensen die hun hart heel hard op de goede plek hebben zitten en die gelo- 8 LSA Bewoners Berichten / winter 2014 / nummer 117

9 ven in verandering van onderop. Dit is de samenleving in beweging. Dus als deze mensen samen wensen hebben, kan de politiek maar beter heel goed luisteren! Roeptoeters De wensen van veel mensen worden vertolkt door twee directeuren, die van het LSA en die van de Nederlandse Woonbond. Ties de Ruijter en Ronald Paping staan aan het eind van de dag op het podium met een duidelijke verklaring. Zij vragen namens actieve bewoners en namens huurders om zeggenschap en regie over wonen en over hun eigen leefomgeving. Want, zeggen ze: Het kan wel kleinschaliger, sterker en persoonlijker. Paping zegt: De parlementaire enquêtecommissie Woningcorporaties maakt het nogmaals duidelijk: als je beslissingen maakt over de hoofden van bewoners heen, leidt dat tot grote problemen. Heel veel mensen moeten opdraaien voor fouten die door zogenaamde bobo s zijn gemaakt. En De Ruijter: Wij zeggen hier tegen de overheid, tegen corporaties en tegen instellingen: als mensen zelf hun buurt mooier en leefbaarder willen maken, als mensen een eigen wooncoöperatie willen beginnen: houdt ze dan niet tegen met regeltjes en voorschriften. Geef de ruimte. Dan schreeuwen ze samen door roeptoeters: DE REGIE TERUG! Bewonersmacht Daarna gaan honderden actieve bewoners borrelen en nog meer netwerken tijdens de swingende muziek van SOLD, we proosten op elkaar, op verandering en op Twente. En zoals de trotse initiatiefnemers van de geslaagde dag (LSA-leden en actieve bewoners uit Twente: Maria Yigit. Lidy Noorman en Geert Walgemoed) het sterk verwoorden: Het is ons gelukt, vanaf vandaag spreken we niet alleen over bewonerskracht, maar bewonersmacht. Want we zijn geen figuranten: het is onze film! De Landelijke Bewonersdag 2014 werd georganiseerd door het LSA in samenwerking met het ministerie van BZK, de Nederlandse Woonbond, de gemeente Enschede, de gemeente Almelo, de gemeente Hengelo en veel actieve bewoners uit Twente. #LBD14 #regie terug naar de bewoners maar ook de subsidies die hierbij horen. Niet als figuranten worden behandeld! Zo Vanaf eerste seconde inspirerende gesprekken op landelijke bewonersdag! Regie terug, touwtjes in handen. Liefst die van jezelf! Vertrouwen is wel een DING bij Leuke actieve workshop Crowdsource de buurtrechten Om samen te werken moet je onafhankelijk zijn! De regie terug! #lbd14 LSA Bewoners Berichten / winter 2014 / nummer 117 9

10 Buurtrechten In Engeland zijn buurtrechten al in de wet verankerd en kunnen bewonersgroepen onder meer publieke diensten van de Scherp zijn en doorpakken Eindelijk worden er grote stappen gemaakt met buurtrechten. Al sinds 2009 roepen de actieve bewoners van het LSA dat er buurtrechten moeten komen. Wij krijgen de plichten, dan ook de rechten! In veel gemeenten gaan ze er nu mee aan de slag. En juist dan moeten inwoners scherp zijn. We beginnen met positief nieuws: in 43 gemeenten wordt gewerkt aan buurtrechten! Als je bedenkt dat we nog maar een twee jaar geleden meewarig aangekeken werden als we het over buurtrechten hadden, is het een zeer goed resultaat. Bewoners krijgen meer mogelijkheden om invloed te hebben op hun directe omgeving. En dat is van groot belang, zeker in een tijd waarin wij actieve bewoners, niet meer vanzelf aan tafel zitten bij de verschillende partners in de wijk. Maar er zijn nog wel wat kanttekeningen te maken. En juist nu moeten we scherp zijn en doorpakken! Weerstand Ik snap niet dat zoveel gemeenten alleen het recht om uit te dagen binnen de Wmo (Wet maatschappelijke Het LSA houdt goed in de gaten wat er waar wordt afgesproken ondersteuning)hebben opgenomen, zegt Désiree Egberts. Zij was tot voor kort raadslid voor de SP binnen de gemeenteraad van Arnhem. Als raadslid heeft zij de motie Buurtrechten ingediend. Een motie die is aangenomen. Op de LSA bijeenkomst Buurtinitiatief zoekt Buurtrecht op 29 november was zij aanwezig om een van de workshops te leiden. Ik kreeg nog redelijk wat weerstand toen ik duidelijk maakte dat ik meer buurtrechten wil in Arnhem. Het recht om uit te dagen binnen de Wmo is er slechts een van een heel pakket aan rechten die georganiseerde burgers meer zeggenschap moeten geven binnen hun eigen gemeenschap. Tijdsgeest Egberts heeft gelijk. De meeste gemeenten leggen op dit moment alleen het recht vast om als groep bewoners (een deel van) de zorgtaken van de Wmo die door de gemeente worden geleverd, beter uit te voeren dan de gemeente dat doet. Terwijl het natuurlijk een mooi moment is om meer Buurtrechten in te voeren. Het past totaal binnen de tijdsgeest en binnen de transities die gaan komen. Een handjevol gemeenten doet dit gelukkig wel. De precieze rechten die ze gaan invoeren, verschillen ook weer binnen die gemeenten. In Arnhem wordt het recht om uit te dagen, het recht om te bieden en het recht om te bouwen vastgelegd. In Lelystad is er via een burgerinitiatief voor gezorgd dat de volgende rechten worden ingevoerd: Het recht om een aanbieding te mogen doen; Het recht op maatschappelijk vastgoed; Het recht op buurtplanning. Verschillen En zo kunnen we nog wel wat verschillen opnoemen per gemeente. En dat doen we ook: online. Het LSA houdt goed in de gaten wat er waar wordt afgesproken. We 10 LSA Bewoners Berichten / winter 2014 / nummer 117

11 overheid overnemen, met het budget dat daarbij hoort Welke rechten? Buurtrechten De buurtrechten zoals LSA ze heeft omschreven zijn als volgt: Het recht op buurtplanning Bewoners kunnen gezamenlijk plannen maken voor hun eigen leefomgeving, voor de voorzieningen daarin en voor de activiteiten die er plaats vinden. Uiteindelijke besluitvorming vindt plaats via de normale democratische kanalen. Het gebeurt nog te vaak dat bewoners alleen kunnen meepraten over plannen die anderen gemaakt hebben, het is daarom van belang op meerdere niveaus van het openbaar bestuur te garanderen dat ze ook de vrijheid hebben zelf initiatief te nemen. verzamelen dat allemaal in ons online-dossier op onze site. Zo kan iedereen goed volgen wat er waar gebeurt. Het is bijvoorbeeld heel leerzaam om te zien welke voorwaarden of aanbevelingen er worden gedaan in de verschillende moties en beleidsplannen. In de gemeente Waterland wordt in het beleidsplan vermeld dat ze het right to challenge (recht om uit te dagen) wil stimuleren. Hier durft de gemeente ook een streven te benoemen. En dat streven is dat er twee keer per jaar een oproep is gedaan tot right to challenge. In de kleine gemeente Mook en Middelaar wordt het college in een motie opgeroepen inwoners actief op de hoogte te stellen van het uitdagingsrecht dat zij krijgen en hen als het nodig is te begeleiden bij de uitoefening van dat recht en te faciliteren. Controleren Maar pas op: als er een motie is aangenomen, dan ben je er nog niet als bewonersgroep, waarschuwt Egberts op de LSA-bijeenkomst. Dat is juist het moment dat je als burgers invloed moet gaan uitoefenen. Hier in Arnhem komt er bijvoorbeeld een tussennota. Die moet je controleren! Het is een duidelijke boodschap: houd de vinger aan de pols. Een motie die uitgewerkt gaat worden, kan nog alle kanten op. Dus ga in gesprek met lokale politici, zij moeten weten wat er speelt en wat jij als actieve bewoner nodig hebt. Tijdens de uitwerking van een motie willen politici graag input krijgen. Misschien luisteren ze niet allemaal, maar ga op zoek naar iemand waar je gehoor krijgt. Lees je goed in via de LSA website, bepaal wat jullie in de buurt nodig hebben en ga het gesprek aan! Ons dossier buurtrechten vind je hier: dossier-buurtrechten Het recht op (mede) gebruik van maatschappelijk vastgoed Veel maatschappelijk vastgoed wordt inefficiënt gebruikt, mede omdat de exploitatie onder druk staat. Als gevolg van regelgeving of de financiële situatie (bijvoorbeeld hoge boekwaarde) geven veel (welzijns) instellingen echter nauwelijks de kans aan bewoners om hier zelf initiatieven te nemen. Bewonersgroepen zouden het recht moeten krijgen om voorzieningen in hun eigen wijk (ook) zelf te gebruiken. Omdat een eigen initiatief voor sociale verbindingen zorgt en daarmee maatschappelijke meerwaarde toevoegt, moeten bewoners bijvoorbeeld als preferente partij het beheer van een pand in handen kunnen krijgen. Andere voorzieningen kunnen tijdelijk beschikbaar worden gesteld. Het recht om publieke taken uit te dagen Het Engelse right to challenge (dit recht is al vastgelegd in de Wmo en kan uitgebreid worden naar andere terreinen, zoals beheertaken): als bewonersgroepen menen dat ze een publieke taak efficiënter of beter kunnen uitvoeren dan de instelling die dat nu doet, dan hebben ze het recht de opdrachtgever uit te dagen om het beter te doen. Slaagt dit niet dan moet de aanbesteding van de taak aangepast worden, zodat kleinschaligere, lokale organisaties in staat zijn om zulke dienstverlening over te nemen, waarbij ook de maatschappelijke meerwaarde wordt meegewogen. Daarbij hoort dat de budgetten die besteed worden aan publieke taken inzichtelijker gemaakt worden via buurtbegrotingen en mogelijkheden tot budgetmonitoring. De LSA-bijeenkomst Buurtinitiatief zoekt Buurtrecht LSA Bewoners Berichten / winter 2014 / nummer

12 Heb je interessant nieuws uit je wijk? Schrijf het ons! Jij schrijft... Met de vrijwilligers van Buurtpreventie van Stokhasselt in Tilburg op bezoek bij de brandweer. Leuk en nuttig! Respect voor de mannen en vrouwen van de brandweer. Bericht via Stokhasselt Klus klaren Ingezonden bericht Opgelet! Dit is je kans om een grote klus te klaren, je organisatie te promoten én nieuwe vrijwilligers te werven. Doe mee met NLdoet van het Oranje Fonds op 20 en 21 maart Knap het speelplein of het jeugdhonk op, neem ouderen mee voor een wandeling met koffie of pak uw natuurgebied aan. Aanmelden Meedoen is eenvoudig. Meld je klus aan via nldoet.nl Winnende foto in Bargares Deze zomer is er een fotowedstrijd voor de wijk uitgeschreven door een werkgroep van de wijkvereniging Bargeres in Emmen. De werkgroep, bestaande uit hobby- en professionele fotografen, zocht naar een manier om de wijk verrassend in beeld te brengen Zij willen graag laten zien hoe mooi de wijk is. De winnaars zijn nu bekend. Toen & Nu, Geert Rabbers Beweging, Harm Weitering Kleur, Mike Emmen Nacht, Jordi van der Werf 12 LSA Bewoners Berichten / winter 2014 / nummer 117

13 LSA Nieuws Netwerklid van LSA Vanaf 2015 wordt het mogelijk om netwerklid van LSA te worden. Dit lidmaatschap is net iets anders dan het kernlidmaatschap. Iets goedkoper (slechts 75 euro per jaar), geen vaste vergaderingen (ook geen stemrecht), maar wel korting op LSA-bijeenkomsten, gebruik van ons netwerk en onze adviezen en bemiddeling bij een AdoptieKamerlid. En niet te vergeten steun aan de enige landelijke vereniging die zich sterk maakt voor actieve bewoners! Word lid en bouw mee aan buurtrechten, BewonersBedrijven, buurthuizen in zelfbeheer en kennisuitwisseling tussen actieve wijkbewoners. Meer info op lid-worden-van-het-lsa Woonbond, LSA en hoogleraren pleiten voor wooncoöperatie Geef huurders, naar Brits voorbeeld, de kans om zelf hun huurwoningen te beheren. Dat drukt de kosten voor bewoners en leidt tot betere dienstverlening, bepleiten vijf hoogleraren, de Woonbond en het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners. Door zelfbeheer bij huurders mogelijk te maken, kan een grote groep gebruik maken van deze optie. Het in beheer nemen van de eigen huurhuizen leidt tot lagere kosten en maatwerk. Het past ook in de tijdsgeest waarin groepen mensen zichzelf organiseren en het heft in eigen handen nemen. Wij pleiten voor het recht op beheer: als bij stemming blijkt dat minstens zestig procent van de huurders in een complex het beheer in eigen hand wil nemen, moet de verhuurder meewerken aan een door de bewoners te maken business plan. Kijk op: Stadslandbouw in je wijk Moestuinbakken, buurttuinen, een eetbaar park op een bedrijventerrein en een oude kwekerij in gebruik door bewoners. Het zijn zomaar een paar voorbeelden die we bezochten op de Regiodag Stadslandbouw in je wijk in Amersfoort. Mooi uitgestippelde fietsroutes brachten ons naar de verschillende plekken in de Keistad waar bewoners en ondernemers bezig zijn met voedsel en groen in de stad. Over deze groene regiodag hebben we een uitgebreid verslag geschreven. Hierin aandacht voor de initiatieven die we bezochten, maar ook voor de gesprekken die we achteraf samen voerden. We bespraken zaken als: Hoe zorg je voor continuïteit van de stadslandbouwinitiatieven? Wat zijn de voor- en nadelen van tuinieren op grond met een tijdelijke bestemming? Lees het verslag met doorlinks en foto s via: Gesprek met Blok Op 3 november hebben we met 40 van onze leden een gesprek gehad met minister Stef Blok. Het is de kracht van de vereniging LSA dat actieve bewoners uit stadswijken een afspraak met de minister kunnen maken. Hij krijgt daardoor eerlijke verhalen over de wijken uit eerste hand. Wat hij er precies mee doet, kunnen we niet helemaal inschatten. Leefbaarheid en bewonersparticipatie lijken niet zijn eerste prioriteiten. Maar we hebben hem met voorbeelden kunnen laten inzien dat de doe-democratie niet vanzelf tot stand komt in stadswijken met leefbaarheidsproblemen. We lieten hem weten dat we faciliteiten, zelfgekozen ondersteuning en buurtrechten nodig hebben. Hoe vorm je een bestuur? Een bestuur vormen, hoe doe je dat? Expert Glenn van der Vleuten schreef er een drieluik aan blogartikelen over op Beheerjebuurthuis.nl LSA Bewoners Berichten / winter 2014 / nummer

14 Oproep Stemmen en buurten op 18 maart Hou open huis op de verkiezingsdag! Op 18 maart worden veel buurthuizen in Nederland ingericht als stembureau, dit keer voor de provinciale verkiezingen. Veel bewoners uit de directe omgeving komen op die dag naar het buurthuis, een plek waar ze anders misschien niet zouden komen. Een ideale gelegenheid om contact te maken. Het project Beheer je buurthuis roept buurthuizen op om dit moment goed te gebruiken. Maak een plan waarin je op deze dag jouw buurthuis presenteert, De verkiezingsdag is een ideaal moment om contact te leggen mensen wegwijs maakt en in contact komt met potentiële gebruikers en vrijwilligers. Van een stamtafel met koffie tot rondleidingen en presentaties van activiteiten en gebruikersgroepen. Het invullen van een enquête, in kaart brengen van vraag en aanbod van vrijwilligers, en goede gesprekken over het ideale buurthuis. Of het vooraf organiseren van een debatavond en het gezamenlijk volgen van de uitslagen: het is allemaal mogelijk. Interesse? Kijk voor meer informatie op Beheerjebuurthuis.nl/verkiezingen. Laat ons weten wat je van plan bent en we sturen je een gratis starterskit om op 18 maart van je buurthuis méér dan alleen een stembureau te maken. 14 LSA Bewoners Berichten / winter 2014 / nummer 117

15 Financiën Via Max maak je je buurtinitiatief online zichtbaar Makkelijker aan middelen en contacten komen, wie wil dat nou niet? Op de MAEXchange (kortweg Max) kunnen maatschappelijke initiatieven, sociale ondernemingen en actieve bewonersgroepen zich aanmelden om zichtbaarder te worden. Wij belden met Silvia de Ronde Bresser van Kracht in NL, zij is een van de initiatiefnemers van het platform. Meerwaarde van Max Dag Silvia, waarom zouden initiatieven en bewonersgroepen zich aanmelden? Omdat je initiatief of groep op die manier landelijk zichtbaar wordt voor alle partijen: bedrijven, andere initiatieven, overheid en fondsen. Het maakt duidelijk wat je doet, hoeveel bereik je hebt en wat je initiatief betekent voor de samenleving. En het is zo gedaan, je maakt gratis een profiel aan en wij vertalen dat in een pagina met veel plaatjes. Het lijkt een beetje op de site Iens waar je restaurants kunt vergelijken. Zoek je vegetarische restaurants in Zwolle, dan vind je die. Op de MAEXchange kun je bijvoorbeeld zoeken op initiatieven in Utrecht op het gebied van leefbaarheid. Maar wie gaat daar zoeken? En wat heb je eraan dat ze je vinden? Bijvoorbeeld andere organisaties die met je willen samenwerken, maar ook gemeenten, bedrijven en fondsen. Dus het helpt bij het vinden van steun. Niet alleen in geld, je kunt ook andere behoeftes duidelijk maken zoals materialen, vrijwilligers of kennis. Waarom zouden fondsen op zoek gaan naar initiatieven? Fondsen zoeken leuke lokale projecten! Meerdere fondsen vertellen ons dat ze moeite hebben om de goede lokale kleine initiatieven te vinden. Ze krijgen veel aanvragen, maar vinden het zelf lastig dat vooral zij die goed zijn in fondsen werven ook degenen zijn die het geld krijgen. Er zijn ook geweldige initiatieven die er minder behendig in zijn of minder tijd hebben of nemen voor het werven van fondsen, maar die wel heel goed bezig zijn. Daarom gaan fondsen in onze Max op zoek naar initiatieven. Zo heeft stichting Ars Donandi tien maatschappelijke initiatieven die zich hebben ingeschreven in de MAEXchange ieder 1.000,- geschonken. Die heeft de stichting zelf geselecteerd op de site. Wat is er allemaal te zien over je initiatief op de site? Er worden enkele basisgegevens getoond, zoals wat het initiatief is, het aantal vrijwilligers, het geografische bereik en de organisaties, zoals het LSA, die het initiatief ondersteunen. Bij een van onze BewonersBedrijven: Stichting Berflo Es staat dat ze een bereik hebben van 258, hoe komen jullie op dat getal? Dat vullen organisaties zelf in. Ik denk dat Berflo Es een beetje bescheiden is, mijn vermoeden is dat ze veel meer mensen bereiken. Maar dat kunnen ze ook altijd bijstellen, ze blijven eigenaar van hun eigen profiel. En als iemand het juist veel te hoog inschat, kunnen anderen via reacties aangeven dat dat misschien niet klopt. Net als bij de restaurant-site Iens verwachten we dat het zelfregulerend is omdat het zo transparant en open is. Hoe maak je meer kans op fondsen / gemeentesubsidie: door je in te schrijven als bewonersorganisatie of door een van je initiatieven in te schrijven? Een heel goede vraag, daar zijn we zelf ook mee bezig en ik moet zeggen: we weten het nog niet. Veel fondsen zoeken naar initiatieven, maar er zijn er ook die juist een actieve groep willen ondersteunen die veel meerwaarde voor de buurt heeft. Wat is jullie droom, wat willen jullie graag bereiken met deze site? We willen graag de graadmeter van maatschappelijke waarde in Nederland zijn. Wij willen ontwikkelingen in de gaten houden, zien wat er waar nodig is en maatschappelijke initiatieven in contact laten komen met elkaar en potentiële investeerders, gebruikers en vrijwilligers. En daardoor de sector als geheel versterken. Dus iedereen met mooie initiatieven: ga naar onze site, meld je aan en profiteer van de voordelen. Kijk op Alle initiatieven kunnen zich inschrijven LSA Bewoners Berichten / winter 2014 / nummer

16 Financiën Geld, geld, geld! 16 LSA Bewoners Berichten / winter 2014 / nummer 117

17 Minister Plasterk stelde de vraag: horen bij de nieuwe verhoudingen tussen burger en overheid ook andere financiële overheids-instrumenten? Het LSA kan deze vraag met Ja! beantwoorden. De vraag was echter niet aan ons gesteld, maar aan de Raad voor de financiële verhoudingen (Rfv). En die antwoordde volmondig: Nee. LSA-kernleden komen vaak bij elkaar. Allemaal bewoners die actief zijn in een bewonersgroep in eigen wijk. Samen bespreken we wat er goed gaat, wat er anders moet en bedenken we innovatieve projecten om actieve burgers meer mogelijkheden en zeggenschap te geven. Op dit soort vergaderingen en bijeenkomsten gaat het vaak ook even over geld. Want al zijn dit allemaal vrijwilligers, het kan niet zonder geld. Je eigen tijd in een project steken is fijn, maar je eigen geld in je projecten steken: dat gaat niet. De afgelopen jaren was het zo dat er voldoende subsidies, budgetten en potjes waren om als actieve bewonersgroep je werk te kunnen doen. Natuurlijk hield het niet over, maar er kon veel geregeld worden. Nu zijn veel van deze potjes opgedroogd: wegbezuinigd. Er is wel meer ruimte, want de overheid heeft een stap terug gedaan en daarmee kunnen actieve wijkbewoners meer ruimte nemen. Ruimte en zeggenschap die we graag willen. Maar het blijft zo dat vrijwillig actieve bewoners geen eigen geld willen / kunnen steken in hun sociale projecten. Landelijke overheid: pak je verantwoordelijkheid en steun die nieuwe beweging! Handen in het haar Sommige actieve bewonersgroepen hebben gemeenten waar nog wel behoorlijk wordt geïnvesteerd in maatschappelijke initiatieven, sommigen hebben via fondsen het een en ander voor elkaar gekregen, sommigen lukt het om met een combinatie van fondsen, subsidies en eigen verdiensten de kop boven water te houden. En sommigen zitten gewoonweg met hun handen in het haar. Geen geld, geen buurthuis meer. Wel heel veel taken die schreeuwen om opgepakt te worden. Wat nu? Natuurlijk vertellen we vanuit het LSA: ga maatschappelijk aanbesteden, ga crowdfunden. Maak een mooie website of in elk geval een strak projectplan en ga bij fondsen langs. Maar dat lukt niet iedere bewonersgroep meteen. Daar hoort ondersteuning bij. We zitten in een transitietijd waar nogal veel gevraagd wordt aan hen die hun hart op de goede plek hebben. Aan hen die zich vrijwillig inzetten. En de bewonersgroepen die op een innovatieve wijze de eigen regie pakken, die bijvoorbeeld publieke diensten van de gemeente betaald willen overnemen, lopen ook tegen muren en barrières aan. Schreeuwend ja! Toen stelde minister Plasterk de vraag: horen bij die nieuwe verhoudingen ook andere financiële overheidsinstrumenten? Een logische en terechte vraag die het LSA met een schreeuwend Ja! kan beantwoorden. Maar de vraag was niet aan ons gesteld, maar aan de Raad voor de financiële verhoudingen (Rfv). En die antwoordde na een onderzoek volmondig: Nee. De precieze vraag van de minister was: Is er of voor het stimuleren van maatschappelijke initiatieven een uitbreiding van het financieel instrumentarium van de overheid en het stelsel van financiële verhoudingen nodig? De (Rfv) kwam naar aanleiding van deze vraag met een stevig rapport waar veel interessante informatie in staat. Maar met de conclusie van het rapport zijn we het toch pertinent oneens. Volgens de Rfv is er GEEN behoefte aan nieuwe financiële instrumenten om lokale maatschappelijke initiatieven mogelijk te maken. De oude publieke bekostiging via gemeentelijke en provinciale subsidies en garantstellingen functioneert volgens hen ook in de nieuwe verhoudingen tussen burger en bestuur. Uit het onderzoek blijkt dat op vele plaatsen in het land overheden en initiatieven elkaar weten te vinden. Er wordt intensief samengewerkt. Door publieke bekostiging kunnen initiatieven uitstijgen boven de mogelijkheden van de initiatiefnemers en ontstaat er maatschappelijke meerwaarde. Binnen onze verenging leverde dit heftige en duidelijke reacties op. Ties de Ruijter, directeur van het Landelijk Samenwerkingsverband actieve bewoners (LSA), noemt het een typisch technocraten advies. Hij zegt: Het kan best zijn dat het financieel-administratief lijkt alsof er geen nieuwe instrumenten voor het financieren van bewonersinitiatieven nodig zijn. Maar actieve bewoners die bijvoorbeeld het beheer van een buurthuis overnemen, moestuinen in de buurt ontwikkelen of zelf opdrachtgever van de zorg in de wijk willen zijn weten wel beter waar ze allemaal tegen aanlopen als ze hier financiering voor zoeken. Het kost enorm veel tijd en wordt erg ingewikkeld gemaakt met allerlei instanties en verschillende voorwaarden en verplichtingen, wat bewoners niet stimuleert om initiatief te nemen. Dat moet echt eenvoudiger en LSA Bewoners Berichten / winter 2014 / nummer

18 transparanter kunnen! Bijvoorbeeld door lokale (publiekprivate) fondsen te creëren waar bewonersinitiatieven tegen maatschappelijke voorwaarden startkapitaal kunnen lenen. Ruimte bieden aan provincies en gemeenten, zoals de Raad voor de financiële verhoudingen bepleit, helpt bewonersinitiatieven niet verder als deze provincies en gemeenten op hun beurt geen (financiële) ruimte bieden aan actieve bewoners. Hans Kregting, Huurderbond Ede e.o. en LSA-lid zegt: Met verbazing het advies Rfv vernomen. Het kan niet zo zijn dat onze Koning oproept tot een participatiemaatschappij zonder ook financiële ondersteuning van landelijke steunnetten op vrijwilligersgebied. Het is een misvatting dat participatie alleen lokale ondersteuning nodig heeft. Juist landelijk georganiseerde netwerken op participatiegebied versterken de vrijwilligers en hun werk. Die intensieve samenwerking, die de raad ziet, daar zien veel van onze leden nog weinig van terug. Vaak wordt namelijk vooral samengewerkt met mensen die dezelfde taal spreken als de ambtenaren. Dat kunnen heel goed ook actieve bewoners zijn: hoogopgeleide actieve bewoners. Dat is een groep die je in de aandachtswijken minder vindt. En juist daar heb je de maatschappelijke initiatieven extra hard nodig. Om die te stimuleren zouden nieuwe eenvoudigere financiële mogelijkheden zeer nuttig zijn. Want ook crowdfunding en fondsenwerven zijn takken van sport die bij nog niet bij iedereen van onze achterban helemaal in de vingers zitten. Veel van de actieve bewonersorganisaties die al jarenlang bestaan, vallen nu in een groot geldloos gat. En natuurlijk kunnen ook zij die omslag maken, sterker nog: dat willen ze graag. Maar daar horen wel faciliteiten bij, cursussen fondsenwerven bijvoorbeeld. En onafhankelijke ondersteuning. Joke Bakker, Wijkbelangen Emmerhout, Emmen en voorzitter LSA: Het rare is dat in dat advies niks wordt gezegd over de transities die gaande zijn. Alsof de hele decentralisatie-opgave niks kost voor ons vrijwilligers. Dus de hele samenleving gaat op de schop, vrijwillig actieve bewoners moeten meer op zich nemen en op een andere manier werken: maar daar komen geen extra instrumenten bij. Hoogopgeleiden vinden hun weg wel, maar dat gaat niet op voor onze hele achterban: actieve bewoners uit aandachtswijken. Stel geld en mogelijkheden beschikbaar om hen in staat te stellen hun belangrijke rol binnen deze transities op te pakken. Liesbeth Westen, BewonersBedrijf op eigen Houtje, Emmen en LSA-lid: Wil de minister nu werkelijk stappen maken of kiest hij opnieuw voor het oude vertrouwde, maar o zo gedateerde financiële instrumentarium dat niet goed werkt? De raad trekt hier volgens mij een heel verkeerde conclusie. (Decentrale) overheden en bewoners(initiatieven) werken niet samen. Daarvoor zijn de verschillen domweg te groot. Bewoners willen pionieren en ontwikkelen maar worden in het beste geval gedoogd, en zeker niet gestimuleerd. Dat is ook niet zo verwonderlijk, want de hiërarchisch gestructureerde overheden zijn immers niet ingericht om dit te faciliteren. Zijn we klaar voor de toekomst? Een toekomst van ruimte geven voor participeren, ontwikkelen en creëren? Nee, niet op deze manier. Leo Olffers, De Laakse Lente, Den Haag en LSA-lid: Het is, en dat wil ik onderstrepen, te gek voor woorden dat de overheid roept dat bewoners zelf het heft in handen moet nemen en aan de andere kant enorm bezuinigd en er zo voor zorgt dat bewoners geen zin meer hebben om iets te ondernemen om een leuke samenleving tot stand te brengen. Jaap Jonker, Bijlmer Bewonersraad, Amsterdam en LSA-lid: Als er geen extra gelden komen voor het uitbreiden van bewonersinitiatieven en voor buurtondernemingen, BewonersBedrijven en andere door bewoners te leiden ondernemingen, dan gaat het subsidiegeld dat nu voor wijkbudgetten wordt gebruikt, verdeeld worden. Dan zullen de normale nu buurtgerichte bestedingen in alle wijken meer dan gehalveerd worden. Walter Klein Nienhuis, BewonersBedrijf Malburgen, Arnhem en LSA-lid: Zo zie je maar weer dat men in Den Haag niet weet wat er in het land aan de hand is. De plaatselijke overheden zitten vast in oud denken. Subsidiestromen liggen dan ook vast. Dit voorstel zorgt ervoor dat alles bij het oude blijft. Nederland zit in een overgangsfase. Nederland is niet klaar voor bewoners die actief taken ECHT ZELF uitvoeren. Er is nog een lange weg te gaan en daar is een landelijke overheid voor nodig die meer doet dan af en toe een notitie in de lijn gooien. Landelijke overheid pak je verantwoordelijkheid en steun die nieuwe beweging! Daarvoor moeten oude patronen worden doorbroken. Loslaten door mensen van gemeenten en provincies is moeilijk omdat bewoners geld vragen voor initiatieven die steeds vaker een beter en goedkoper alternatief zijn voor wat er is. Daarom is steun vanuit Den Haag heel hard nodig. Of is Den Haag inmiddels ook geschrokken van de ommezwaai die langzaam op gang komt? Naar aanleiding van onze reactie op het advies heeft de Raad voor de financiële verhoudingen contact met ons opgenomen. We zullen binnenkort met elkaar in gesprek gaan en natuurlijk lezen jullie daarover in dit blad! 18 LSA Bewoners Berichten / winter 2014 / nummer 117

19 Het LSA selecteert voor jou Publicaties niet over de schutting gooien D66 hoor je niet zoveel over participatie, de participatiesamenleving of de doedemocratie. Maar kortgeleden presenteerde de Van Mierlo Stichting het boek Van opgelegde naar oprechte participatie. Het is een pleidooi voor een andere inrichting van de samenleving; één waarin de mens centraal staat. Een samenleving waarbij we minder vaak grijpen naar wetten en protocollen of een prijskaartje aan iets hangen om dingen geregeld te krijgen, en er vaker mensen onderling uit laten komen. Corina Hendriks, auteur van het boek: Mensen kunnen veel dingen zelf, en ze kunnen het vaak ook nog eens beter organiseren dan de overheid, maar dit kan niet worden bereikt door simpelweg taken over de schutting te gooien. Het succes van de participatiesamenleving hangt niet af van hoeveel taken mensen van de overheid overnemen, maar van de manier waarop ze dit doen: persoonlijk, op basis van dialoog, vertrouwen en wederkerigheid. Het lezen waard. Titel: Van opgelegde naar oprechte participatie, auteur: Corina Hendriks, ISBN: , Prijs: 18,50 Zoek de verschillen Je staat op dezelfde plek, maar in een andere tijd. Iedereen kent de vervreemdende sensatie van het kijken naar oude foto s. Het verleden is verdwenen, maar nog merkbaar in de details. Een historische gevel, de kerk op de achtergrond, de glooiing van de weg. Het fotografencollectief PS zocht honderd oude foto s van de stad Leeuwarden en maakte honderd recente foto s op exact dezelfde plek. In één oogopslag zie je de veranderingen in beeld. De tram is een bus geworden, een vervuilende fabriek een moderne stadswijk, de handkar een buggy, het station een parkeerplaats. Groeten uit Leeuwarden laat zien wat er verdwenen en verschenen is in de stad. Door de oude en nieuwe foto s in groot formaat naast elkaar te zetten blijf je gefascineerd kijken naar de veranderingen. Titel: Groeten uit Leeuwarden, Samenstelling: PS, ISBN: , Prijs: 25,- Delende pioniers Het LSA gelooft in kennis delen. Dus juichen we dit boek toe. Wijkondernemers, aangesloten bij Lokale Lente, delen in dit boek hun ervaringen. Er zijn vier thema s: communities en leiderschap, het belang van vastgoed voor de buurt, activering en werk en ondernemen in de wijk. 24 initiatieven (vooral uit Amsterdam) vertellen hoe ze zijn ontstaan, wie er actief zijn, wat er is bereikt en welke lessen zijn geleerd. De pioniers vertellen onder meer dat het belangrijk is dat bewoners zich eigenaar van het initiatief voelen, dat je moet blijven investeren in de community en dat je voor ogen moet houden wat je wilt bereiken. Dat er een beetje professionaltaal gebruikt wordt ( gekantelde blik, bestuurlijke dekking ), ach dat vergeven we ze: de info is zeker waardevol voor iedereen die met BewonersBedrijven en soortgelijke initiatieven bezig is! Titel: Pioniers in de stad: Wijkondernemers delen kennis en praktijk, Samenstelling: Lokale Lente, ISBN: , Prijs: 19,50 LSA Bewoners Berichten / winter 2014 / nummer

Landelijke Bewonersdag 2014

Landelijke Bewonersdag 2014 Landelijke Bewonersdag 2014 Op 15 november is de grootste bewonersconferentie van het jaar in Twente. Achthonderd mensen komen samen. Dit keer is het thema: De regie terug. We willen samen een stap verdergaan

Nadere informatie

Als we dit van tevoren hadden geweten.

Als we dit van tevoren hadden geweten. Als we dit van tevoren hadden geweten. Kennisontwikkeling Experiment Bewonersbedrijven 24-09-2015 Reinout Kleinhans - Faculteit Bouwkunde, Afdeling OTB Foto s: www.bewonersbedrijven.nl Delft University

Nadere informatie

DE SPEECH VAN LSA VOORZITTER JOKE BAKKER OP DE LANDELIJKE BEWONERSDAG: BEDRIJVIGE BUURTEN

DE SPEECH VAN LSA VOORZITTER JOKE BAKKER OP DE LANDELIJKE BEWONERSDAG: BEDRIJVIGE BUURTEN DE SPEECH VAN LSA VOORZITTER JOKE BAKKER OP DE LANDELIJKE BEWONERSDAG: BEDRIJVIGE BUURTEN Op zaterdag 3 november 2012 Aan de knoppen of naar de knoppen? Dit was weer een, voor mij althans, inspirerende

Nadere informatie

Participatieverslag Nieuw & Anders

Participatieverslag Nieuw & Anders Participatieverslag Nieuw & Anders Op 26 en 31 maart vonden twee bijeenkomsten plaats met de titel Nieuw & Anders plaats. Twee bijeenkomsten die druk bezocht werden door vrijwilligers, verenigingen en

Nadere informatie

Samenvatting Initiatiefnota Buurtrechten voor iedereen

Samenvatting Initiatiefnota Buurtrechten voor iedereen Samenvatting Initiatiefnota Buurtrechten voor iedereen Waarom een initiatiefnota? Er wordt al lang gestreden voor gelijke kansen voor iedereen. Mensen willen hun eigen leven vormgeven. Buurtbewoners willen

Nadere informatie

Voorwoord. Grace Tanamal

Voorwoord. Grace Tanamal Voorwoord In de afgelopen decennia zijn mensen zelfstandiger, onafhankelijker en mondiger geworden. Burgers willen steeds meer verantwoordelijkheid. Ze willen hun eigen leven vormgeven. Burgerparticipatie

Nadere informatie

Riedsútstel (initiatiefvoorstel)

Riedsútstel (initiatiefvoorstel) Riedsútstel (initiatiefvoorstel) Ynformaasjekarrûsel : 5 februari 2015 Agindapunt : 1 Status : Informerend/Vergaderstuk Ferfolch : Opiniërend/Besluitvormend d.d. 12 februari 2015 (agendapunt 8) Portefúljehâlder

Nadere informatie

Een betrouwbare overheid. Gemeentelijke samenwerking en financiën

Een betrouwbare overheid. Gemeentelijke samenwerking en financiën Een betrouwbare overheid Gemeentelijke samenwerking en financiën 1 Een betrouwbare overheid Bij de ChristenUnie staat de samenleving centraal. Een samenleving die niet het werk is van de overheid maar

Nadere informatie

Sociaal Makelen voor Krachtige Wijken Samenvatting van de rapportage tussentijdse evaluatie sociaal makelaarschap augustus 2013 december 2014

Sociaal Makelen voor Krachtige Wijken Samenvatting van de rapportage tussentijdse evaluatie sociaal makelaarschap augustus 2013 december 2014 Sociaal Makelen voor Krachtige Wijken Samenvatting van de rapportage tussentijdse evaluatie sociaal makelaarschap augustus 2013 december 2014 Uitgevoerd door Onderzoeksnetwerk Sociaal Domein Utrecht Initiatieven

Nadere informatie

Wat zijn buurtrechten en waarom willen we ze?

Wat zijn buurtrechten en waarom willen we ze? Wat zijn buurtrechten en waarom willen we ze? Het LSA pleit voor een pakket aan buurtrechten en stimuleringsmaatregelen. Met de buurtrechten krijgen burgers meer zeggenschap over hun directe leefomgeving.

Nadere informatie

Right to Challenge: acht lessen uit Leerateliers met 35 gemeenten en bewonersorganisaties

Right to Challenge: acht lessen uit Leerateliers met 35 gemeenten en bewonersorganisaties Right to Challenge: acht lessen uit Leerateliers met 35 gemeenten en bewonersorganisaties Waarom een Leeratelier Right to Challenge? Acht lessen Meer informatie September 2016 Een uitgave van de Vereniging

Nadere informatie

Masterclass Vitaliteit in de buurt 19 oktober 2017

Masterclass Vitaliteit in de buurt 19 oktober 2017 Masterclass Vitaliteit in de buurt 19 oktober 2017 Samen met Jeroen van Berkel (portefeuillehouder Zorg en Welzijn, stadsdeel West) en Niesco Dubbelboer (de master in deze masterclass. Hij is een vernieuwende

Nadere informatie

H.A.N.G. PLEKKEN. Heel Aardig? Niet Geweldig! > OP BEZOEK BIJ HET NAI

H.A.N.G. PLEKKEN. Heel Aardig? Niet Geweldig! > OP BEZOEK BIJ HET NAI H.A.N.G. PLEKKEN Heel Aardig? Niet Geweldig! > OP BEZOEK BIJ HET NAI Binnenkort ga je met je klas op bezoek bij het Nederlands Architectuur instituut (NAi). Daar zal je het programma H.A.N.G. plekken volgen.

Nadere informatie

Workshop Wijkeconomie

Workshop Wijkeconomie Workshop Wijkeconomie Workshop Wijkeconomie 1. JJJJJJJjjjj 1 Regie over eigen leven en omgeving Burgerkracht van klein tot groot 2 Monopolie op beleid naar de burger MANIFEST VAN ACTIEVE WIJKBEWONERS Gevraagd:

Nadere informatie

Onze vriendschap is van onschatbare waarde

Onze vriendschap is van onschatbare waarde Onze vriendschap is van onschatbare waarde 1 2 Deze organisaties zijn al Vriend van Nudge. 3 Nudge Nudge draagt door co-creatie bij aan positieve en blijvende veranderingen in onze maatschappij. Dat doen

Nadere informatie

Toespraak staatssecretaris Bijleveld (BZK) Festival In actie met burgers! Woensdag 16 december 2009. Dames en heren,

Toespraak staatssecretaris Bijleveld (BZK) Festival In actie met burgers! Woensdag 16 december 2009. Dames en heren, Toespraak staatssecretaris Bijleveld (BZK) Festival In actie met burgers! Woensdag 16 december 2009 Dames en heren, Een maand geleden mocht ik in Utrecht samen met vertegenwoordigers van 47 Europese landen

Nadere informatie

Workshop Projectplan. Een helder en kwalitatief projectplan. En vergeet de financiën niet. 29 november 2016, Jan-Willem Pijper

Workshop Projectplan. Een helder en kwalitatief projectplan. En vergeet de financiën niet. 29 november 2016, Jan-Willem Pijper Workshop Projectplan Een helder en kwalitatief projectplan. En vergeet de financiën niet. 29 november 2016, Jan-Willem Pijper Waarom deze workshop? Ter aanmoediging: om een goede aanvraag bij de juiste

Nadere informatie

Ondernemerschapsblokkades

Ondernemerschapsblokkades Ondernemerschapsblokkades Wat houdt je tegen om je droom werkelijkheid te laten worden? En hoe los je dat op? 7 tips om in actie te komen! Samengesteld door Willemijn Lau Hoi toekomstig professional, Wat

Nadere informatie

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen Redactie: Marieke Haitsma en Corrie van Dam Eindredactie: afdeling communicatie

Nadere informatie

ONTSLA JEZELF Jouw Eerste Stap Naar Werken Met Energie En Voldoening Dit rapport is geschreven voor iedereen die al lang op zoek is naar werk dat echt voldoening gaat geven en in een ideale wereld het

Nadere informatie

ORANJE FONDS EN BEDRIJVEN SAMENWERKEN AAN EEN VERBONDEN SAMENLEVING

ORANJE FONDS EN BEDRIJVEN SAMENWERKEN AAN EEN VERBONDEN SAMENLEVING ORANJE FONDS EN BEDRIJVEN SAMENWERKEN AAN EEN VERBONDEN SAMENLEVING Ontwikkelingen die ons bezighouden Het Oranje Fonds verbindt Er zijn in ons land te veel mensen die zich buitengesloten voelen. Mensen

Nadere informatie

Koepel Adviesraden Sociaal Domein Zalmsteek 23, 3192 MC Hoogvliet-Rt T

Koepel Adviesraden Sociaal Domein Zalmsteek 23, 3192 MC Hoogvliet-Rt T Gemeente & adviesraad: 1 + 1 = 3? Waar wordt samengewerkt ontstaan successen, maar helaas ook wel eens teleurstellingen. Bij de samenwerking tussen gemeente en adviesraad is dat niet anders, zo is mijn

Nadere informatie

sochicken - broeden op een leuker leven.

sochicken - broeden op een leuker leven. Steeds leuker worksheet 1 Je leven steeds leuker maken - in kleine stappen Ben je klaar om jezelf een kickstart te geven? Om je leven in een opwaartse spiraal te brengen in kleine, praktische stappen?

Nadere informatie

Resultaten online enquête Kennisknooppunt Stadslandbouw

Resultaten online enquête Kennisknooppunt Stadslandbouw Resultaten online enquête Kennisknooppunt Stadslandbouw 7 oktober 2015, Jan Eelco Jansma Samenvatting Dit document doet verslag van een online enquête (voorjaar-zomer 2015) onder betrokkenen bij stadslandbouw.

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Werkconferentie Ruwaard

Werkconferentie Ruwaard Werkconferentie Ruwaard 15 februari 2017 Fred Pijls, voorzitter van de steungroep, neemt ons mee in wat proeftuin Ruwaard in 2016 heeft bereikt. Uit de ongeveer 40 individuele casussen blijkt dat het welbevinden

Nadere informatie

Val op bij je ideale klant met je eigen verhaal in je eigen taal

Val op bij je ideale klant met je eigen verhaal in je eigen taal Val op bij je ideale klant met je eigen verhaal in je eigen taal Schrijf in 4 stappen jouw unieke profieltekst (en plaats m op LinkedIn en je website) In dit stappenplan leer je: - Hoe je een klik krijgt

Nadere informatie

Coproductie of contraproductie?

Coproductie of contraproductie? Coproductie of contraproductie? Over de moeizame samenwerking tussen gemeenten en Bewonersbedrijven 03-11-2015 Reinout Kleinhans - Faculteit Bouwkunde, Afdeling OTB Bron foto s: www.bewonersbedrijven.nl

Nadere informatie

Een paar maanden geleden installeerde ik een burgemeester. Dat doe ik wel vaker, maar dit was echt een burgemeester 2.0.

Een paar maanden geleden installeerde ik een burgemeester. Dat doe ik wel vaker, maar dit was echt een burgemeester 2.0. Welkomstwoord Commissaris van de Koningin drs. Ank Bijleveld-Schouten bij de Dag van de ambtenaar 2.0 op 6 februari 2013 te Zwolle. Een paar maanden geleden installeerde ik een burgemeester. Dat doe ik

Nadere informatie

Eigen en WIJze buurten

Eigen en WIJze buurten Eigen en WIJze buurten Swingen met de kracht en kennis van de wijk. Van en Voor wijkbewoners. Marjanne van Ginneken Community en netwerk leider van Makers en Doeners Grote Beer 980, 3067 MB Rotterdam,

Nadere informatie

Right to Challenge en Wmo: kansen voor bewonersaansturing

Right to Challenge en Wmo: kansen voor bewonersaansturing Right to Challenge en Wmo: kansen voor bewonersaansturing Right to Challenge en Wmo: kansen voor bewonersaansturing Opdrachtgever: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) Auteur: Thijs Harmsen

Nadere informatie

Samen voor een sociale stad

Samen voor een sociale stad Samen voor een sociale stad 2015-2018 Samen werken we aan een sociaal en leefbaar Almere waar iedereen naar vermogen meedoet 2015 Visie VMCA 2015 1 Almere in beweging We staan in Almere voor de uitdaging

Nadere informatie

FASE 1 ONDERZOEK NOVEMBER 2017

FASE 1 ONDERZOEK NOVEMBER 2017 FASE 1 ONDERZOEK NOVEMBER 2017 AANLEIDING In juli 2017 hebben Bianca Hierck, Anouk Meelhuysen en Mike Kramer, gesteund door een groep van ouders, het plan opgevat om te starten met het initiatief Bijzonder

Nadere informatie

De SP fractie bezocht tijdens de 'Buurt OpStand' tour van december 2013 tot februari 2014 veel buurt en

De SP fractie bezocht tijdens de 'Buurt OpStand' tour van december 2013 tot februari 2014 veel buurt en BUURT OpStand BUURT OpStand De SP fractie bezocht tijdens de 'Buurt OpStand' tour van december 2013 tot februari 2014 veel buurt en bewonersinitiatieven in de stad. In de gesprekken wilden we er achterkomen

Nadere informatie

Nieuwe vormen van huurdersparticipatie. Inhoud

Nieuwe vormen van huurdersparticipatie. Inhoud Nieuwe vormen van huurdersparticipatie Jaap van der Veen -Stade Advies 25 november 2015 ALV HBV Nieuwkoop Nieuwe vormen van huurdersparticipatie 1 Inhoud Huurdersparticipatie algemeen -Wat is het -Motieven

Nadere informatie

Hoe maak je een multifunctionele accommodatie succesvol? Sociaal ondernemer: sleutel tot samenwerking

Hoe maak je een multifunctionele accommodatie succesvol? Sociaal ondernemer: sleutel tot samenwerking Hoe maak je een multifunctionele accommodatie succesvol? Sociaal ondernemer: sleutel tot samenwerking 10 HET FUNDAMENT APRIL 2014 Steeds meer gemeentes bouwen, vaak vanuit financiële overwegingen, multifunctionele

Nadere informatie

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014 LERAREN HANDBOEK 1e Editie, 2014 1. Je eerste Workshop Om te beginnen In dit Leraren Handboek vind je een paar tips en tricks die je kunnen helpen bij het voorbereiden van je workshop. Als je nog nooit

Nadere informatie

startertips Opbouw, Financiering, en Uitvoering

startertips Opbouw, Financiering, en Uitvoering 23 EigenWIJze startertips Opbouw, Financiering, en Uitvoering Wil je jouw buren beter leren kennen? Je straat opfleuren met een feestje? Of een oplossing vinden voor problemen in je wijk? De flyer 23 EigenWIJze

Nadere informatie

De Fotovideo impressie Dé Meetup voor zelfbeheer van buurt- en wijkhuizen

De Fotovideo impressie Dé Meetup voor zelfbeheer van buurt- en wijkhuizen De Fotovideo impressie Dé Meetup voor zelfbeheer van buurt- en wijkhuizen Op 8 april 2017 zijn wij vanaf 8:30 uur met 24 bewoners uit Amsterdam- Zuidoost, Noord en West naar Eindhoven gereden, georganiseerd

Nadere informatie

Propositie City/Regio MAEXchange

Propositie City/Regio MAEXchange Maakt de waarde van maatschappelijke initiatieven inzichtelijk en bevordert investeren en participeren daarin Propositie City/Regio MAEXchange Achtergrond City/Regio MAEXchange De MAEXchange is een landelijk

Nadere informatie

Gemeente Delft ERZONDEN - 2 'W\ Geachte eden van de raad,

Gemeente Delft ERZONDEN - 2 'W\ Geachte eden van de raad, Samenleving Uitvoering Gemeente Delft Westlandseweg 40 2624 ES Delft IBAN NL21 BNGH 0285 0017 87 t.n.v. gemeente Delft Retouradres : Uitvoering, Postbus 78, 2600 ME Delft Aan de leden van de gemeenteraad

Nadere informatie

Maak echt contact, stel iemand op zijn/haar gemak. Wellicht is dit de eerste keer dat je potentieel klant skype/facetime gebruikt.

Maak echt contact, stel iemand op zijn/haar gemak. Wellicht is dit de eerste keer dat je potentieel klant skype/facetime gebruikt. FASE 1: STEL JE KLANT OP HAAR/ZIJN GEMAK EN NEEM DE LEIDING Maak echt contact, stel iemand op zijn/haar gemak. Wellicht is dit de eerste keer dat je potentieel klant skype/facetime gebruikt. Dit gesprek

Nadere informatie

Bewoners gaan het doen...

Bewoners gaan het doen... De complexiteit van de eenvoud De beproefde Vijf Sterrenmethode, gebaseerd op vijf stappen en bijbehorende werktechnieken, inspelend op toeval, emotie en overmacht van het werken aan de sociale ontwikkeling

Nadere informatie

Routeplanner Right to Challenge

Routeplanner Right to Challenge Routeplanner Right to Challenge Netwerk Right to Challenge www.righttochallenge.nl Voor bewoners, maatschappelijke initiatiefnemers, gemeentebestuurders en ambtenaren Een praktische aanpak om als gemeente,

Nadere informatie

Wat vinden vrijwilligersprojecten van de samenwerking

Wat vinden vrijwilligersprojecten van de samenwerking Wat vinden vrijwilligersprojecten van de samenwerking met gemeenten? Resultaten peiling onder inschrijvingen Meer dan handen vrijwilligersprijzen 2015 en 2016. De Meer dan Handen vrijwilligersprijzen zijn

Nadere informatie

Ambitie brengt je naar een hoger niveau

Ambitie brengt je naar een hoger niveau Ambitie: Excellent Lokaal Overheidsmanagement Ambitie brengt je naar een hoger niveau Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Duizenden aanbieders van opleidingen zijn er in overheidsland. En

Nadere informatie

Wij. maken Dordt SAMEN AAN DE SLAG MET INITIATIEVEN. Wij maken Dordt Samen aan de slag met initiatieven

Wij. maken Dordt SAMEN AAN DE SLAG MET INITIATIEVEN. Wij maken Dordt Samen aan de slag met initiatieven Wij maken Dordt SAMEN AAN DE SLAG MET INITIATIEVEN SAMEN AAN DE SLAG MET INITIATIEVEN Waar mensen elkaar ontmoeten, ontstaan als vanzelf nieuwe netwerken en initiatieven. Inwoners die met elkaar samenwerken.

Nadere informatie

Tips voor een goed verkoopsgesprek

Tips voor een goed verkoopsgesprek Tips voor een goed verkoopsgesprek Begroet al je klanten Iedere klant die je winkel binnenkomt moet begroet worden. 100%. En dat betekent dat wanneer je in gesprek bent met die ene klant, toch even de

Nadere informatie

gemeente Tiel ontvangen op:

gemeente Tiel ontvangen op: gemeente Tiel ontvangen op: 05-06-2018 **ID18.04370 ID18.04370 Van: Ans Borninkhof [mailto:burgerschapsvormingadvies@gmail.com] Verzonden: dinsdag 5 juni 2018 20:36 Aan: Smb TL Gemeente

Nadere informatie

Wat wordt in de toekomst mijn plek?

Wat wordt in de toekomst mijn plek? Wat wordt in de toekomst mijn plek? Daar gaan we het op 3 juli samen over hebben ! Lumens Groep, Don Boscostraat 4, 5611 KW Eindhoven T (040) 219 33 44, lumensgroep.nl @LumensGroep Beste medewerker

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

ondernemers die een boek willen schrijven

ondernemers die een boek willen schrijven TIPS voor ondernemers die een boek willen schrijven Maak het verschil met de BSTSLLR-methode voor het verhogen van je expertstatus Daisy Goddijn Inhoudsopgave Voorwoord...11 Inleiding...13 De BSTSLLR-methode...17

Nadere informatie

VERKIEZINGSPROGRAMMA IN MAKKELIJKE TAAL SAMEN WERKEN AAN EEN EERLIJK EN GROEN ROTTERDAM ROTTERDAM

VERKIEZINGSPROGRAMMA IN MAKKELIJKE TAAL SAMEN WERKEN AAN EEN EERLIJK EN GROEN ROTTERDAM ROTTERDAM VERKIEZINGSPROGRAMMA IN MAKKELIJKE TAAL 2018-2022 SAMEN WERKEN AAN EEN EERLIJK EN GROEN ROTTERDAM ROTTERDAM COLOFON Programmacommissie Isabelle van Woerkom (voorzitter) Arjen de Groot (secretaris) Judith

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent? Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt

Nadere informatie

Burgers weten beter wat een buurt nodig heeft dan meeste professionals

Burgers weten beter wat een buurt nodig heeft dan meeste professionals 01 juni 2018 - Bron: Zorg en Welzijn Burgers weten beter wat een buurt nodig heeft dan meeste professionals De decentralisaties zijn één stap te vroeg gestopt. Vindt Thijs van Mierlo, directeur van het

Nadere informatie

Verantwoordelijkheid ontwikkelen. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress

Verantwoordelijkheid ontwikkelen. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress Verantwoordelijkheid ontwikkelen Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress 1 Inhoud Inleiding 3 A Verantwoordelijkheid nemen voor jezelf 4 - Goede afspraken maken - Stel

Nadere informatie

Ons groene buurtproject en de gemeente!

Ons groene buurtproject en de gemeente! Ons groene buurtproject en de gemeente! Groen Dichterbij! Bouw aan een goede relatie met jullie gemeente en creëer een gemeenschappelijke win-win 24 november 2012 Energieke Buurt Jitske Tiemersma Workshop

Nadere informatie

Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk

Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In de lesbrieven van het thema Aan het werk hebben jullie

Nadere informatie

HOE PAK IK DIT AAN? Handvatten voor de invulling van de Dag van de Mobiliteit

HOE PAK IK DIT AAN? Handvatten voor de invulling van de Dag van de Mobiliteit HOE PAK IK DIT AAN? Handvatten voor de invulling van de Dag van de Mobiliteit INHOUD Tips en trucs... 3 Ter inspiratie: verslagen van deelnemers... 5 2 Tips en trucs Tips om tot een goede invulling van

Nadere informatie

Aan de Gemeenteraad. 12 januari Betreft: Routeplanner Right to Challenge. Geachte leden van de Gemeenteraad,

Aan de Gemeenteraad. 12 januari Betreft: Routeplanner Right to Challenge. Geachte leden van de Gemeenteraad, www.righttochallenge.nl Aan de Gemeenteraad 12 januari 2019 Betreft: Routeplanner Right to Challenge Geachte leden van de Gemeenteraad, Right to Challenge (R2C) is het recht van bewonersinitiatieven om

Nadere informatie

Inleiding congres social media Sociale media en de overheid: de volgende stap!' in Schiedam http://prezi.com/ngzbov68xwgo/burgemeester-in-eennetwerksamenlevingfacebook/ Burgemeester, heeft u niets beters

Nadere informatie

Uitdaging Workshop 3 Een keuze maken Kun jij goed kiezen?

Uitdaging Workshop 3 Een keuze maken Kun jij goed kiezen? Uitdaging Workshop 3 Een keuze maken Kun jij goed kiezen? Je gaat een nieuw mobieltje kopen. A Je gaat 20 mobieltjes bekijken voor je een keuze maakt. B Je gaat naar de winkel en je koopt er een. C Je

Nadere informatie

IS ONLINE VIDEO IETS VOOR MIJ? CHECK IT OUT!

IS ONLINE VIDEO IETS VOOR MIJ? CHECK IT OUT! IS ONLINE VIDEO IETS VOOR MIJ? CHECK IT OUT! Checklist Vragen Ja Nee 1. Ben je op zoek naar nieuwe klanten? 2. Vind je het lastig om uit te leggen wat je bedrijf precies doet? 3. Geef je voor jouw gevoel

Nadere informatie

Participatie & vrijwilligerswerk

Participatie & vrijwilligerswerk Participatie & vrijwilligerswerk Doe mee! 1 Participatieplaats: wennen aan werk MENES: zet ideeën van jongeren om in daden Jongeren 12 23 jaar We willen graag in gesprek met jongeren die een positieve

Nadere informatie

PEILING ERVARINGEN MET EDE DOET

PEILING ERVARINGEN MET EDE DOET PEILING ERVARINGEN MET EDE DOET ACHTERGROND EN OPZET PEILING De gemeente Ede wil inwoners graag betrekken bij het behoud en het verbeteren van de leefkwaliteit in de buurt. Doel is het bevorderen van sociaal

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Sociaal makelaar De vraag is leidend Organiserend vermogen. Sociaal Team Klanttevredenheid Omslag in denken en doen Expertise Sport en Bewegen

Sociaal makelaar De vraag is leidend Organiserend vermogen. Sociaal Team Klanttevredenheid Omslag in denken en doen Expertise Sport en Bewegen Jaarverslag 2017 Sociaal makelaar De vraag is leidend Effecten Organiserend vermogen Sociaal Team Klanttevredenheid Omslag in denken en doen Expertise Sport en Bewegen Samenwerking Burgerinitiatief Integratie

Nadere informatie

Buurthuizen en activiteiten

Buurthuizen en activiteiten Invalshoek: een wijkbudget voor activiteiten We stoppen met de financiering van (een gedeelte van) de huidige activiteiten in de wijk en stellen per wijk een budget beschikbaar voor initiatieven van inwoners

Nadere informatie

WAT MAAKT EEN ONDERNEMER GELUKKIG? NOU, GELD IN ELK GEVAL NIET

WAT MAAKT EEN ONDERNEMER GELUKKIG? NOU, GELD IN ELK GEVAL NIET TEKST: JUDITH KATZ, KARIN BOJORGE ILLUSTRATIE EN INFOGRAPHICS: MAREN BRUIN FORUM-ONDERZOEK WAT MAAKT EEN ONDERNEMER GELUKKIG? NOU, GELD IN ELK GEVAL NIET Wat vinden ondernemers nou het leukste aan het

Nadere informatie

Als problemen zich opstapelen kun jij van betekenis zijn. Wij zijn Present. Jij ook?

Als problemen zich opstapelen kun jij van betekenis zijn. Wij zijn Present. Jij ook? Als problemen zich opstapelen kun jij van betekenis zijn. Wij zijn Present. Jij ook? Achter elke voordeur gaat weleens iets mis Hulpverleners kunnen niet alles alleen oplossen. Achter elke voordeur gaat

Nadere informatie

WERKBOEK CORIEN OENEMA

WERKBOEK CORIEN OENEMA WERKBOEK CORIEN OENEMA WELKOM BIJ DE BUSINESS REBEL BOOTCAMP Heel hartelijk welkom bij de Business Rebel Bootcamp. Ik ben blij dat je hier bent. Mijn naam is Corien Oenema. Ik ben de businessrebel, blogger,

Nadere informatie

Vrijwilligers en social media

Vrijwilligers en social media Inspiratiesessie Welkom! Introductie Agenda voor vandaag Vrijwilligers & social media De cijfers Facebook LinkedIn De verschillen In de praktijk Randvoorwaarden Ken uzelf! Thema s Vacaturetekst Vrijwilligers

Nadere informatie

10 Tips voor nóg meer opdrachten

10 Tips voor nóg meer opdrachten Geen tweede kans voor een eerste indruk & Interesse in je klant Professionele opnames, Aantekeningen & De winnende offerte Pagina 2 Pagina 3 Materiaalkennis & Hoe praat je met je klant? Marketing & Wat

Nadere informatie

Voor jezelf, voor elkaar, voor Gorcum. Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal

Voor jezelf, voor elkaar, voor Gorcum. Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal Voor jezelf, voor elkaar, voor Gorcum. Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal 2018-2022 De SP bestuurde voor het eerst in Gorinchem mee. De SP heeft met onze wethouder veel dingen bereikt. We vertellen

Nadere informatie

Enthousiasme onderhoud je met de ruimte om te pionieren. Door: Hattum Hoekstra Fotograaf: Kees Winkelman

Enthousiasme onderhoud je met de ruimte om te pionieren. Door: Hattum Hoekstra Fotograaf: Kees Winkelman Enthousiasme onderhoud je met de ruimte om te pionieren Door: Hattum Hoekstra Fotograaf: Kees Winkelman Als jongere werken bij de decentrale overheid? Ja gráág, zeggen Eveline Zeeman en Elise Pastoor.

Nadere informatie

KIES VOOR JEZELF. Meer tijd voor jezelf in 3 praktische en snelle stappen! Dafne van Benschop Coaching

KIES VOOR JEZELF. Meer tijd voor jezelf in 3 praktische en snelle stappen! Dafne van Benschop Coaching KIES VOOR JEZELF Meer tijd voor jezelf in 3 praktische en snelle stappen! Dafne van Benschop Coaching 1 WIE IS DAFNE? Een paar jaar geleden had ik een goede baan bij een vijfsterrenhotel in Amsterdam,

Nadere informatie

Voor je begint met bloggen

Voor je begint met bloggen Voor je begint met bloggen Gemma Kregting, Adviseur online marketing Corporate Communications & Marketing Voor je begint met bloggen Stap 1: Bepaal waar je over wilt bloggen Stap 2: Wie gaat er bloggen

Nadere informatie

PCOB. Actief netwerk van en voor senioren. Gemeenschappelijk actief

PCOB. Actief netwerk van en voor senioren. Gemeenschappelijk actief PCOB Actief netwerk van en voor senioren Gemeenschappelijk actief PCOB: gemeenschappelijk actief! Dynamisch, betrokken, professioneel en christelijk geïnspireerd; het zijn dé kenmerken van de PCOB. We

Nadere informatie

Vertrouwenswerk & Cliëntenparticipatie

Vertrouwenswerk & Cliëntenparticipatie Vertrouwenswerk & Cliëntenparticipatie CLIËNTENPARTICIPATIE JEUGD Hoe je jongeren kunt betrekken bij jeugdhulp 1 Bij de transitie van de jeugdzorg is inspraak van belang. Juist jongeren en hun ouders die

Nadere informatie

Voor jezelf? Les 1 Welkom!

Voor jezelf? Les 1 Welkom! Voor jezelf? Les 1 Welkom! Welkom! Dit is de cursus Voor jezelf? Wil je voor jezelf beginnen? Droom je ervan een eigen bedrijfje te starten? Zou je dit ook kunnen? In deze cursus ga je dit onderzoeken.

Nadere informatie

Ruim op die Regels. Coöperatief Eigenwijzer Den Haag 6 juni Slotbijeenkomst experimentprogramma. Fotoverslag door Hilda Kooistra, Platform31

Ruim op die Regels. Coöperatief Eigenwijzer Den Haag 6 juni Slotbijeenkomst experimentprogramma. Fotoverslag door Hilda Kooistra, Platform31 Ruim op die Regels Slotbijeenkomst experimentprogramma Coöperatief Eigenwijzer Den Haag 6 juni 2016 Fotoverslag door Hilda Kooistra, Platform31 Rondleiding Tom van Alphen directeur Coöperatief Eigenwijzer

Nadere informatie

Vragenlijst Delft Internet Panel Delftse Participatie Aanpak 2016

Vragenlijst Delft Internet Panel Delftse Participatie Aanpak 2016 Vragenlijst Delft Internet Panel Delftse Participatie Aanpak 2016 Introductie In de uitnodigingsmail komt: In 2019 wordt de Omgevingswet landelijk ingevoerd. Die wet vervangt alle wet- en regelgeving voor

Nadere informatie

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen met je

Nadere informatie

Een goed leven voor.

Een goed leven voor. Een goed leven voor. Juultje Holla - Perspectief - maart 2013 Als onderdeel van het ZonMW project Zeggenschap en Inclusie Met dank aan Rob, die mij hierbij enorm geholpen heeft. Een goed leven voor. Een

Nadere informatie

LinkedIn-updates in-company

LinkedIn-updates in-company LinkedIn-updates in-company Opdracht In dit document vind je zes verschillende LinkedIn-updates. Geef bij iedere update aan of dit een update is die bij je past. Dus zou je dit type update ook kunnen plaatsen?

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

Stappenplan crowdfunding

Stappenplan crowdfunding Stappenplan crowdfunding Voordat je het crowdfundingsproject online zet, is het handig om over bepaalde aspecten na te denken. Denk bijvoorbeeld aan de presentatie van het project, het doelbedrag en de

Nadere informatie

Aanjagers 1 december 2015 Ctylab

Aanjagers 1 december 2015 Ctylab Ctylab zoekt aanjager(s) Je hebt misschien al eens van ons gehoord. Een online platform voor klein nieuws en frisse ideeën uit je eigen omgeving. Nu doen we dat nog op Facebook met een kleine groep. Maar

Nadere informatie

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo APQ-vragenlijst 30 januari 2019 Daan Demo Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid en wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende

Nadere informatie

Maar de grote vraag blijft waar ligt de prioriteit als je keuzes moet maken?

Maar de grote vraag blijft waar ligt de prioriteit als je keuzes moet maken? algemene beschouwingen Weert 12 november 2015 Onze samenleving verandert. Onze samenleving staat bol van de dynamiek. Een jaar geleden wisten we niet dat de Poort van Limburg leeg zou staan en wisten we

Nadere informatie

Les 2 Vragen stellen Leestekst: Veiligheid. Introductiefase: 1. "Vandaag gaan we voor de tweede keer een tekst lezen en daarbij vragen maken.

Les 2 Vragen stellen Leestekst: Veiligheid. Introductiefase: 1. Vandaag gaan we voor de tweede keer een tekst lezen en daarbij vragen maken. Les 2 Vragen stellen Leestekst: Veiligheid "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vandaag gaan we voor de tweede keer een tekst lezen en daarbij vragen maken." 2. Vraag: "Wie weet nog welke nieuwe vraag er

Nadere informatie

LinkedIn-updates open inschrijving

LinkedIn-updates open inschrijving LinkedIn-updates open inschrijving Opdracht In dit document vind je zes verschillende LinkedIn-updates. Geef bij iedere update aan of dit een update is die bij je past. Dus zou je dit type update ook kunnen

Nadere informatie

Nieuwe raadsleden zoeken Handreiking voor cliëntenraden in de gehandicaptenzorg

Nieuwe raadsleden zoeken Handreiking voor cliëntenraden in de gehandicaptenzorg Nieuwe raadsleden zoeken Handreiking voor cliëntenraden in de gehandicaptenzorg Uitgave van het LSR (Landelijk Steunpunt cliëntenraden) Nieuwe raadsleden zoeken Handreiking voor cliëntenraden in de gehandicaptenzorg

Nadere informatie

No Distance. We make the difference. Hallo allemaal, Hartelijke groet, Team No Distance. Nieuwsbrief januari Uitje van de maand januari

No Distance. We make the difference. Hallo allemaal, Hartelijke groet, Team No Distance. Nieuwsbrief januari Uitje van de maand januari Nieuwsbrief januari 2017 Hallo allemaal, In deze nieuwsbrief een terugblik op het uitje van december, maar ook informatie over het uitje van de maand januari. Marianne zal zich voorstellen in deze nieuwsbrief.

Nadere informatie

OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID

OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID Beleid is alleen nodig als je iets gaat veranderen. INLEIDING Het beleid van een organisatie bepaalt hoe je moet werken en wat de bestuurders belangrijk vinden. Dat beleid

Nadere informatie

Medezeggenschap van Vrijwilligers

Medezeggenschap van Vrijwilligers Terugkoppeling netwerkbijeenkomst 1 december 2014 Medezeggenschap van Vrijwilligers In deze derde en laatste bijeenkomst keken we opnieuw naar verschillende mogelijkheden om meedenken en meepraten van

Nadere informatie

Vrijwilligers Sport & Bewegen Informatie & Advies

Vrijwilligers Sport & Bewegen Informatie & Advies ensen brengt m samen Bij Stichting Welzijn Veere staan de inwoners van alle kernen van onze gemeente centraal. Bij ons draait het om u: hoe het met u gaat en of u zich thuis voelt in uw woonomgeving. Samen

Nadere informatie

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over

Nadere informatie

Participatie & vrijwilligerswerk

Participatie & vrijwilligerswerk Participatie & vrijwilligerswerk Doe mee! 1 2 Participatieplaats: wennen aan werk MENES: jongeren praten mee over de toekomst Jongeren 12 23 jaar We willen graag met jongeren in gesprek over de toekomst

Nadere informatie

Vrijwillige inzet is de basis

Vrijwillige inzet is de basis Vrijwillige inzet is de basis Soms hebben mensen een duwtje in de rug nodig om actief te worden als vrijwilliger. U kunt samen met vrijwilligers en organisaties een belangrijke rol spelen bij het stimuleren

Nadere informatie