Activiteitenplan 2016 van de Stichting Labyrint-In Perspectief

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Activiteitenplan 2016 van de Stichting Labyrint-In Perspectief"

Transcriptie

1 Activiteitenplan 2016 van de Stichting Labyrint-In Perspectief 1. ALGEMENE INLEIDING en doelgroep De Stichting Labyrint-In Perspectief heeft ten doel het bevorderen van een individueel, sociaal en maatschappelijk leefbare situatie voor familieleden en andere direct betrokkenen van psychiatrische cliënten, alsmede die van psychiatrische cliënten zelf. Een grote groep van de familieleden en andere direct betrokkenen heeft zelf psychische en/of psychiatrische problemen ontwikkeld en in veel gevallen maken zij gebruik van GGZvoorzieningen. In deze zin zijn zij cliënt/patiënt, ook al beschouwen zij zichzelf niet altijd als zodanig, of worden zij niet als zodanig door hun omgeving of professionals beschouwd. Zij staan daarmee vaak in de schaduw van de familieleden of naastbetrokkenen voor wie zij zoveel zorg hebben. De ondersteuning van de familieleden en andere betrokkenen is daarom van groot belang om zoveel mogelijk te voorkomen dat zij aangewezen zijn op GGZ-zorg of hen te helpen om zo min mogelijk hiervan gebruik te hoeven maken. Partners in de zorg In de afgelopen decaden is veel gebeurd in de geestelijke gezondheidzorg, waar langzaam ook familie in beeld is gekomen vaak eerst als partner in de zorg. Echter steeds meer hulpverleners begrijpen dat het ondersteunen van familie in hun eigen behoeften uiteindelijk ook gunstig is voor de patiënt/cliënt. Door te investeren in familie levert dat uiteindelijk een kostenbesparing op in de zorg, immers als de familie zich beter voelt, kan deze beter en langer voor de patiënt/cliënt zorgen. Dit heeft in de meeste gevallen tot gevolg dat de frequentie van terugval en de duur van de opname afnemen. Bovendien neemt de kans op overbelasting van de mantelzorger/familie hiermee af, wat het gevaar op ziek worden (zowel somatisch als geestelijk) bij deze zwaar belaste groep mantelzorgers/familie doet afnemen. Mantelzorgers/familie en andere naastbetrokkenen Meestal onzichtbaar voor de buitenwereld zorgen de familie en/of andere naastbetrokkenen dag in dag uit voor een psychisch zieke partner of ander familielid. Activiteitenplan Stichting Labyrint-In Perspectief

2 Ondermeer het huidige overheidsbeleid, neergelegd in een convenant tussen minister en de GGZ-sector, leidt tot minder bedden in de GGZ-instellingen. Ambulantisering is daarmee na 10 jaar weer terug als kernthema in het Nederlandse GGZ-beleid (Trimbos 2012). Ambulante zorg moet efficiënter worden en richt zich erop dat de 1 ste -lijns hulp wordt versterkt, wat tot doel heeft te voorkomen dat lichte problematiek te snel doorgestuurd wordt naar de dure 2 de -lijns, meer specialistische zorg. Hierdoor komt een steeds grotere nadruk op eigen kracht en informele zorg of mantelzorg te liggen. Dit heeft tot gevolg dat er de komende jaren een steeds groter beroep wordt gedaan op familieleden en andere direct betrokkenen, de zogenaamde mantelzorgers. De groeiende groep mantelzorgers staat niet in de schijnwerpers, maar verricht wel een zware en belangrijke taak. Hoe complexer, veeleisender en langduriger de zorg is, des te groter de kans dat de mantelzorger overbelast raakt. Uit onderzoek ( Differences in impact of long term caregiving for mentally ill older adults on the daily life of informal caregivers: a qualitative study, Zegwaard, M, 2013) blijkt dat familie en andere mantelzorgers verschillend omgaan met de stress die een psychiatrisch ziek familielid met zich meebrengt. Een aanzienlijk deel van deze familieleden (3 van de 4 groepen) en naastbetrokkenen ontwikkelt zelf psychische en/of psychiatrische problemen, zoals burn-out, overspannenheid, angststoornis of depressie, wat vaak leidt tot de noodzaak van GGZ-zorg, variërend van ambulante ondersteuning tot opname in een GGZ-instelling. KOPP/KVO Een extra kwetsbare groep betreft kinderen van ouders met een psychisch probleem (KOPP) en kinderen van ouders met een verslaving (KVO). Zij lopen een verhoogd risico om zelf ook een psychisch probleem of verslaving te ontwikkelen. Schattingen lopen uiteen van een drie tot dertien keer zo grote kans gedurende het leven. Daarnaast doen KOPP/KVO kinderen vijf keer vaker een beroep op de geestelijke gezondheidszorg dan kinderen van ouders zonder psychopathologie (Factsheet KOPP/KVO, Trimbos-instituut, 2012). De schade die deze kinderen oplopen heeft vaak blijvende gevolgen waarvoor vaak professionele (dure) zorg noodzakelijk is. Eenmaal volwassen lopen mensen met een KOPP/KVO achtergrond tegen allerlei mechanismen op, die in hun jeugd als zogenaamde overlevingsstrategieën zorgden dat het thuis relatief rustig verliep. In hun huidige leven in een "normale" c.q. gezonde omgeving kan dit leiden tot allerlei problemen zoals te grote loyaliteit, niet herkennen van en kunnen omgaan met eigen gevoelens en behoeften, te groot verantwoordelijkheidsgevoel gericht op anderen, relatieproblemen door gebrek aan hechting en verbinding, etc. Onderzoek binnen begeleid wonen en in GGZ-instellingen laat zien dat er onder hun cliënten een groot aandeel KOPP/KVO is - de zogenaamde KOPP/KVOcliënt. Een ander aanzienlijk deel van de volwassen KOPP/KVO blijkt korter of langer gebruik te maken van ambulante GGZ-zorg. Volwassen KOPP/KVO, vooral vrouwen en nog vaker de oudste dochter, lopen op latere leeftijd (35+) een burn-out te krijgen of symptomen als gevolg van PTSS door de langdurige pedagogische en affectieve verwaarlozing, waardoor zij hun baan tijdelijk verliezen en de Activiteitenplan Stichting Labyrint-In Perspectief

3 economie op kosten jaagt. Preventie door deze groep in de jeugd al te ondersteunen (zowel de kinderen, als de ouders en de rest van het systeem rond het KOPP/KVO) en in de vroege volwassenheid, kan de schade beperken. Labyrint-in Perspectief geeft ondersteuning aan instellingen om deze groep op de juiste plek aan te pakken. In 2015 heeft GGZ-inGeest ons project dat op enkele afdelingen was gestart, zo belangrijk gevonden, dat het de komende jaren in de gehele instelling, zowel intramuraal als in de ambulante en crisis settings integraal moet zijn opgenomen. Belang van relatie tot de patiënt/cliënt De stichting maakt geen onderscheid in oorzaken, aard, verschijningsvorm, duur of intensiteit van de problematiek. Dit betekent dat ook familieleden en cliënten die (nog) geen diagnose hebben, die hulpverlening weigeren of waarbij sprake is van een wisselende dan wel dubbele diagnose, terecht kunnen bij onze stichting voor steun en informatie. Dit geldt ook voor familie en naastbetrokkenen van mensen met minder bekende psychische of psychiatrische aandoeningen als wel deze cliënten zelf. Juist deze mantelzorgers en cliënten vallen dikwijls buiten het bereik van zowel de GGZ als van ziektebeeld-gerichte organisaties. Labyrint-In Perspectief is de enige organisatie waar deze doelgroepen terecht kunnen. Door de jaren heen biedt de stichting ondersteuning aan familie en cliënten zoals hierboven beschreven als geheel, maar ook aan de verschillende subgroepen: kinderen van ouders met psychische problemen, partners van, ouders van, grootouders van, en broers en zussen van mensen met psychiatrische problemen. In de GGZ geldt meer dan elders dat de relatie tot de persoon met psychiatrische problemen belangrijk is. Systemische aanpak en en voor patiënten/cliënten Naast de familie als cliënt, is de afgelopen jaren de cliënt zelf steeds meer in beeld gekomen. Dit, omdat uit verschillende onderzoeken (bron: Carers have become an integral part of the care system - Thornicroft, G.& Tansella, M, 2005) en de praktijk is gebleken dat vooral een systemische aanpak werkt: dit betekent dat zowel de cliënt, als de familie, als andere directbetrokkenen (buren, school, werk, etc.) ondersteuning krijgen vanuit de GGZ-zorg en beter inzicht krijgen in elkaars uitdagingen. Verschillende regionale werkgroepen en de landelijke taakgroepen hebben de afgelopen jaren en uitgevoerd voor deze cliënten. Deze en zijn onder meer arbeidsparticipatie, anti-stigma campagnes, themabijeenkomsten, ondersteuning aan hulpverleners in de volwassenzorg voor omgang en hulp aan ouders met een psychiatrische ziekte die kinderen hebben, etc. Activiteitenplan Ook in 2016 continueert de stichting haar en voor de doelgroep. Het enplan 2016 van de Stichting Labyrint-In Perspectief beschrijft de kerntaken van de stichting. Deze kerntaken zijn lotgenotencontact en voorlichting. Activiteiten om deze in te vullen worden hierna uitgebreid beschreven. Activiteitenplan Stichting Labyrint-In Perspectief

4 2. ACTIVITEITEN M.B.T. LOTGENOTEN CONTACT Inleiding Het bieden van lotgenotencontact aan familieleden van mensen met psychische of psychiatrische klachten is een belangrijke kern. De kern van lotgenotencontact is het bieden van herkenning, erkenning en het uitwisselen van ervaringen en manieren om er mee om te gaan. Deze herkenning en erkenning ontstaan door het creëren van een ontmoeting tussen mensen die in een vergelijkbare situatie verkeren en dus overeenkomstige en gemeenschappelijke ervaringen hebben. Deze "ontmoeting" kan op verschillende manieren gestalte krijgen (fysiek, telefoon, internet etc.). Op basis van wederzijdse betrokkenheid en gelijkwaardigheid worden ervaringen uitgewisseld, tips en informatie gegeven en biedt men elkaar aandacht en emotionele en praktische steun. Lotgenotencontact is zeker nu belangrijk, in een tijd waarin de participatiemaatschappij verder vorm krijgt. Deze vorm van ondersteuning zal in 2016 dan ook worden voortgezet en uitgebreid. Als iemand voor het eerst zelf of in de omgeving te maken krijgt met psychische of psychiatrische problemen roept dit veel vragen op. Vragen als: Hoe om te gaan met de ziekte of voor familie met het gedrag van de zieke naaste; vertel ik het aan de mensen in mijn omgeving; hoe houd ik mijzelf staande etc. Ook is er vaak het gevoel "de enige" te zijn. Voor cliënten is het ziek-zijn ontregelend, verwarrend en het is lastig het eigen gedrag af te stemmen op de omgeving. Familieleden van mensen met psychische of psychiatrische klachten zijn in de meeste situaties mantelzorger en ervaren fysieke en psychische klachten vanwege de zorg die op hun schouders rust. Vanwege deze belasting lopen mantelzorgers over het algemeen grote gezondheidsrisico s. Mantelzorgers hebben een grotere kans op overbelasting (op fysiek, mentaal, sociaal en financieel gebied) en het mantelzorger-zijn legt een zware druk op het persoonlijke leven van familieleden. Het grillige en onvoorspelbare verloop van psychische en psychiatrische klachten en veelal regelmatig crisissituaties maakt het GGZ-mantelzorgerzijn extra zwaar. Een aanzienlijk deel van de doelgroep die gebruik maakt van onze diensten maakt gebruik van ambulante GGZ-zorg (uit eigen onderzoek blijkt dat het om ca. 85% gaat), terwijl een deel hiervan ook voor korte of langere tijd wordt opgenomen. Sinds 2013 hebben we en voor familieleden, die zijn opgenomen in een GGZvoorziening breder opgepakt. Veel KOPP/KVO blijken dusdanige problemen te hebben ontwikkeld dat zij professionele psychiatrische zorg behoeven zodra zij volwassen zijn. Op dit moment is er in de behandeling van deze cliënten onvoldoende specifieke aandacht voor hun KOPP/KVO verleden, terwijl wij aannemen dat toereikende aandacht hun herstelproces positief kan beïnvloeden. Activiteitenplan Stichting Labyrint-In Perspectief

5 Ook richten we ons op preventie van deze problematiek door zowel de zieke als gezonde ouder van KOPP/KVO ondersteuning te bieden, zodat zij tijdig inzicht krijgen in risico- en beschermingsfactoren en in het toepassen van interventies. Hierdoor kunnen veel problemen worden voorkomen. Een nevendoel is dat lotgenotencontact de organisatie Labyrint-In Perspectief een directe band biedt met de achterban en daarmee een belangrijke bron van informatie is om op de hoogte te blijven van de specifieke problemen en behoeften van onze doelgroep. Deze geven weer richting voor nieuwe en. Ook wordt dit jaar het lotgenotencontact voor overige GGz-cliënten uitgebreid. Zij zullen tijdens verschillende lotgenotencontacten worden uitgenodigd waarin zowel een gezamenlijk als eigen platform wordt geboden. Cliëntenparticipatie maakt deel uit van onze stichting: en zijn niet voor, maar door en met de familie en cliënt. Activiteiten lotgenotencontact Titel en no. groep Wijze van aanpak Activiteit 2.1 Telefonische hulplijn (THL) De THL is een landelijk georganiseerd ondersteuningsaanbod met de volgende functies: - Het bieden van eerste opvang en een luisterend oor. - Het geven van informatie en advies. - Het zonodig bieden van follow up (toesturen informatie, adequate verwijzing naar regionale contactpersonen, zusterorganisatie of professionele hulpverlening, etc.) - In geval van diagnosegebonden of meer op het ziektebeeld gespecialiseerde vragen verwijst een medewerker door naar derden, waaronder zusterorganisaties. De ervaringsdeskundige invalshoek heeft een grote meerwaarde. Het kunnen vertellen van het eigen verhaal - indien gewenst anoniem - is voor beller van grote waarde; beller spreekt met iemand die vanuit eigen ervaring vertrouwd is met de problematiek en emoties van familie. Familieleden van mensen met een psychiatrische ziekte alsook cliënten die ook familielid zijn van iemand met een psychiatrische ziekte (veelal cliënten van 1 e - lijns GGZ-zorg). Ook professionals bellen voor advies over de omgang met familie een beroep doen op de THL. Circa twaalf ervaringsdeskundige vrijwilligers bemensen beurtelings de Telefonische HulpLijn. Per dagdeel heeft 1 vrijwilliger dienst. Er wordt gewerkt met een landelijk 0900-nummer. Indien beller aanvullend contact wenst, wordt hij/zij, afhankelijk van de vraag, in contact gebracht met een regionale contactpersoon of een contactpersoon 'op relatie'. De bureaumedewerkster in samenwerking met de THL vrijwilligers voeren de Activiteitenplan Stichting Labyrint-In Perspectief

6 Frequentie/ planning Verwachte resultaten volgende en uit ten behoeve van de Telefonische Hulplijn: Bekendheid geven aan bestaan van de THL; Werven en inwerken van nieuwe vrijwilligers; Informatievoorziening aan de vrijwilligers (zoals actualia, mutaties, enagenda); Bewaken van de kwaliteit d.m.v. bijscholing, intervisie en het up-to-date houden van de werkmap; Op verzoek van de vrijwilliger beschikbaar stellen van aanvullend materiaal of van extra begeleiding; Beschikbaar stellen van materiaal zoals enveloppen, postzegels en registratieformulieren; Registratie van de contacten van de Telefonische Hulplijn; Het maken van het maandelijkse rooster. De THL is op wisselende tijden geopend. Dagelijks op werkdagen minimaal één dagdeel, het streven is twee dagdelen. Middels de website en het antwoordapparaat worden de openingstijden gecommuniceerd met de doelgroep. Twee maal per jaar wordt een training verzorgd, die in 2016 extra aandacht zal besteden aan de informatie en ondersteuning aan cliënten met een psychiatrisch probleem die ook familielid zijn. Een eerste opvang voor mensen met vragen over het familie/mantelzorger zijn, waarbij de lijn gemiddeld 8 dagdelen per week bereikbaar is. Het aantal bellers wijzigt nauwelijks de laatste jaren, dus wordt verwacht dat 450 maal wordt gebeld, met en gemiddelde duur van een gesprek van 20 minuten Titel en no. Activiteit 2.2 Lotgenotencontact via internet Lotgenotencontact via internet loopt vooral via fora en meer en meer via nieuwe media. Deze vorm sluit goed aan bij de veranderende behoeften van de doelgroep aan vormen van ondersteuning. Met dit aanbod bereikt de stichting een nieuwe groep familieleden die niet zozeer op zoek zijn naar bijvoorbeeld een gespreksgroep of informatiebijeenkomst maar juist thuis, op hun eigen moment, contact willen hebben met lotgenoten. De stichting sluit hiermee aan bij hedendaagse ontwikkelingen waarbij het gebruik van digitale media niet meer is weg te denken. Fora zijn besloten groepen die gericht zijn op relatie: "partners-van", "kinderen van", etc. In deze homogene groepen kunnen zij elkaar online spreken en elkaar tot steun zijn. Specifieke voordelen van deze besloten fora zijn dat veel mensen Activiteitenplan Stichting Labyrint-In Perspectief

7 groep Wijze van aanpak Frequentie/ planning Verwachte resultaten kunnen deelnemen, dat mensen op specifieke onderwerpen kunnen reageren en dat alle reacties makkelijk in te zien zijn voor de deelnemers. In 2014 zal het aanbod voor de doelgroep cliënten met een psychiatrisch probleem, die tevens familielid zijn (meestal KOPP) verder worden onderzocht en een groep voor hen worden opgericht. Familieleden van mensen met een psychiatrische ziekte en cliënten die ook familielid zijn van iemand met een psychiatrische ziekte. Aanmeldingen voor de groepen en fora komen vooral via de website binnen. De bureaumedewerkster houdt de administratie bij, coördineert, zorgt voor scholing van begeleiders en methodiekontwikkeling. De groepen en fora worden door een vrijwillige gastvrouw/heer begeleid. Deelnemers aan een groep of forum kunnen elk moment van de dag en week corresponderen, zolang als de groep voldoet aan hun verwachtingen. Tussentijds kunnen nieuwe deelnemers "instromen". Ca. 250 hulpvragen, waarop ca s verstuurd zullen worden. Aanbod van vier subfora voor de verschillende doelgroepen, gedifferentieerd op relatie: (groot)ouder van, kind van, (ex)-partner van en broer/zus van. In totaal worden in 2015 ook ca. 1,000 gebruikers van deze 4 subfora verwacht Titel en no. groep Wijze van aanpak Frequentie/ planning Activiteit 2.3 Ondersteuning lotgenotenen regionale werkgroepen & vrijwilligers Versteviging regionale werkgroepen, uitwisseling tussen werkgroepen, versterking cliëntgerichte en, deskundigheidsbevordering middels trainingen en intervisie van vrijwilligers en hulp in opzetten en. Werkgroepen van de stichting en losse vrijwilligers, zodat zij familieleden (tevens vaak 1 e -lijns cliënten) van mensen met een psychiatrische ziekte alsmede cliënten zelf beter kunnen ondersteunen en informeren. Overleg via telefoon, en bijeenkomsten. Vrijwilligersdag. Trainingen van vrijwilligers en intervisiebijeenkomsten waarin met een begeleider verschillende en aan bod komen, waarbij in 2015 de systemische aanpak van de stichting verder zal worden verstevigd dit betekent dat wordt gekeken hoe het hele systeem kan worden verstevigd: patiënt/cliënt, familie en andere direct betrokkenen. Dit gebeurt deels door training op dit onderwerp, maar ook door middel van het delen van de al opgedane expertise op dit gebied van de verschillende werkgroepen in het land op het gebied van arbeidsparticipatie, themagroepen, lotgenotencontact, etc. Doorgaand overleg en ondersteuning aan regionale werkgroepen en vrijwilligers naar aanleiding van een hulpvraag en proactief. Eén vrijwilligersdag (voorjaar) en ondersteuning in 1 of 2 regiobijeenkomsten (najaar). Activiteitenplan Stichting Labyrint-In Perspectief

8 Verwachte resultaten Tenminste één intervisiebijeenkomst. Tenminste één landelijke training en daarbij mogelijkheid tot training voor nieuwe gespreksgroepsleiders (mogelijk samen met andere organisatie). Versterkte werkgroepen / vrijwilligers in hun als gespreksgroepbegeleider, thema-avondbegeleider, organisator andere en: m.b.v: - Bijeenkomsten/ondersteuning. - Eén vrijwilligersdag (voorjaar) en 1 of 2 regiobijeenkomsten (najaar). - Tenminste één intervisiebijeenkomst. - Tenminste één landelijke training en daarbij mogelijkheid tot training voor nieuwe gespreksgroepsleiders Titel en no. groep Wijze van aanpak Activiteit 2.4 KOPP ondersteuning : Volwassen kinderen van ouders met (ernstige) psychische of psychiatrische problemen (zogenaamde "KOPP-kinderen") te helpen beter met hun situatie om te gaan. Belang: Vanaf 1987 organiseert de stichting en voor volwassen kinderen van ouders met psychiatrische problematiek. Kinderen-van zijn opgegroeid in een onveilige situatie en hebben vaak geen enkele ondersteuning gekregen (zeker die van ouders die niet in het GGZ circuit terecht komen). Er is een grote behoefte bij volwassen kinderen van om met lotgenoten te praten. Op de landelijke dag Kind-van wordt informatie aangeboden over een bepaald thema, waarna men kan proeven aan creatieve workshops of therapieën en er is ruime mogelijkheid tot onderling contact. Kinderen-van kunnen met elkaar ervaringen uitwisselen en ontdekken dat er meer mensen zijn die met dezelfde problemen rondlopen en hoe anderen ermee omgaan in het dagelijkse leven. Daarnaast komt de taakgroep KOPP/KVO een aantal keren per jaar bij elkaar om verschillende onderwerpen te bespreken om de en voor KOPP uit te breiden. Volwassen 'kinderen van ouders met psychiatrische problematiek, vanaf 18 jaar; ook hun partners van deze kinderen-van zijn welkom. Jaarlijks nemen ongeveer 70 mensen deel aan de landelijke dag, ook zgn. KOPP-cliënten zijn welkom (ca. 66% van KOPP heeft GGZ-zorg nodig, waarvan 50% ambulant en 50% van deze KOPP wordt in zijn leven in een GGZ instelling opgenomen). Met de en van de taakgroep zijn ook hulpverleners doelgroep, waarbij KOPP/KVO bij hen onder de aandacht wordt gebracht en getoond wordt hoe zij deze groepen kunnen herkennen en hier mee om moeten gaan. Voorbereiding en organisatie van de landelijke dag door de taakgroep "kind van" onder beperkte begeleiding van de stafmedewerker. In de ochtend wordt plenair een thema aan de orde gesteld, waarna ruim de tijd is om vragen te stellen en te Activiteitenplan Stichting Labyrint-In Perspectief

9 Frequentie/ planning Verwachte resultaten discussiëren. In de middag worden workshops en gespreksgroepen aangeboden, waarbij dieper kan worden ingegaan op persoonlijke problemen en hoe daar mee om te gaan. De taakgroep KOPP/KVO komt bij elkaar, bespreekt de laatste ontwikkelingen op dit gebied en ontwikkeld en waardoor KOPP/KVO ondersteund gaan worden door hulpverleners, gemeenten, (kinder)ombudsman en andere stakeholders. De kind-van dag is jaarlijks, de eerste zaterdag in november. De taakgroep KOPP/KVO komt ca 5 maal bij elkaar om te overleggen en verschillende en te ontplooien. Daarnaast ontplooien de vrijwilligers en door het hele jaar tbv KOPP/KVO. - Een grote groep kinderen-van komen op dekind-van dag voor het eerst in aanraking met lotgenoten. Vaak is dit de eerste stap in het versterken of herstel van de volwassen kind-van. - Voor de overige aanwezigen bij de Kind-van dag is het een voorzetting of opnieuw oppakken van erkenning voor het eigen probleem en zoeken naar herstel/versterking. - Beter begrip over de problematiek van KOPP/KVO, zowel jong als volwassen, bij verschillende stakeholders en aangereikte handvatten om er mee om te gaan lotgenotenen Labyrint-in Perspectief neemt ook deel aan een aantal externe projecten, die in 2016 verder worden uitgevoerd. Deze worden echter vanuit andere bronnen gefinancierd, zodat in deze aanvraag hiervoor geen subsidie wordt gevraagd. Activiteitenplan Stichting Labyrint-In Perspectief

10 3. ACTIVITEITEN M.B.T. INFORMATIEVOORZIENING Het geven van informatie, voorlichting en advies is een tweede kerntaak van Labyrint-In Perspectief. Binnen deze onderscheiden wij taken ten aanzien van interne voorlichting (gericht op de vrijwilligers en familie/patiënten) en taken ten aanzien van externe voorlichting (gericht op hulpverleners, gemeenten (WMO), scholen, etc.). Voor de vrijwilligers van onze stichting is het belangrijk bij het uitvoeren van hun werk om hierbij informatie, voorlichting en advies te ontvangen t.a.v. de organisatie als geheel en t.a.v. de organisatie en inhoud van hun specifieke taken. Omdat Labyrint-In Perspectief niet ziektebeeld gebonden is betekent dit dat wij toegankelijk zijn voor familieleden en cliënten met willekeurig welk ziektebeeld in alle stadia van de ziekte van de cliënt. Zo is de eerste fase, waarin duidelijk is geworden dat er sprake is van een ziekte maar waarin (nog) geen diagnose gesteld is een fase die vaak zeer zwaar is. De persoon met psychische klachten en dus ook de familie hebben in eerste instantie nog niet altijd meteen contact met de reguliere hulpverlening. Ook (onterechte) schuld en schaamte van de familie maken dat mantelzorgers professionele hulp uitstellen. Zij willen geen vreemden over de vloer. Steun en een luisterend oor zijn juist in deze fase van groot belang om de onzekere situatie het hoofd te bieden. Ook als de persoon met klachten weigert om hulp te zoeken komt er een grote last bij familieleden terecht. In een latere fase kan er bij familie bijvoorbeeld uitputting ontstaan door de situatie. Niet alleen door het moeizame contact met de zieke naaste maar ook door het veelal eveneens moeizame contact met de reguliere hulpverlening. Familieleden en cliënten vragen en ontvangen informatie, voorlichting en advies over de ziekte en omgangstips. Ook worden zij ondersteund in hun contacten met de reguliere hulpverlening. Dit is belangrijk voor zowel het familielid als de cliënt zelf. Daarnaast is voorlichting aan familieleden over hoe zij zichzelf staande kunnen houden een belangrijk onderdeel. Familieleden zijn veelal mantelzorgers van hun zieke naaste en daarmee zijn zij een risicogroep voor het ontstaan van overbelasting. Een belangrijke complicerende factor bij het ontstaan van overbelasting bij een familie is de onvoorspelbaarheid van het verloop van psychiatrische aandoeningen. Bewustwording bij familieleden dat zij mantelzorger zijn en inzicht in de implicaties en complicaties van deze rol zijn een belangrijk onderdeel van het verwerkingsproces. Naast familieleden en cliënten zijn ook (aankomende) professionals (hulpverleners, ambtenaren, studenten etc.) een doelgroep voor het geven van voorlichting. Professionals maken gebruik van onze publicaties, vragen ons voor lezingen, zijn instellingsdonateur, etc. Ook worden vrijwilligers regelmatig gevraagd om op een bijeenkomst van een psycho- Activiteitenplan Stichting Labyrint-In Perspectief

11 educatiecursus van preventie-bijeenkomsten te vertellen over hun eigen ervaringen en over de organisatie van Labyrint-in Perspectief. Naast het schriftelijk voorlichtingsmateriaal nemen de website en het intranet (naar vrijwilligers) een steeds belangrijker plaats in als communicatiemiddel bij deze kerntaak. Activiteiten voorlichting Titel en no. groep Wijze van aanpak Frequentie/ planning Verwachte resultaten Activiteit 3.1 Informatievoorziening aan familieleden/directbetrokkenen/cliënten /patiënten/hulpverleners/ andere geïnteresseerden Het beschikbaar stellen van informatie via verschillende kanalen, zoals de website, congressen, conferenties, bijeenkomsten, etc. teneinde: familieleden te voorzien van kennis en informatie over hun positie als mantelzorger; bieden van een consultatiefunctie aan familieleden en derden middels de e- mailservice en het forum - vrijwilligers te ondersteunen bij hun werkzaamheden (middels enagenda en intranet); familieleden, cliënten en belangstellenden te informeren over de organisatie Labyrint-In Perspectief; familieleden te informeren over landelijke en middels de enagenda; andere stichtingen, netwerken en koepels informeren over de problematiek en positie van familie, familie-cliënten en het overige systeem inclusief cliënten; hulpverleners, ambtenaren, studenten te informeren over thema s die voor familieleden en betrokkenen belangrijk zijn. Familieleden, familie-cliënten, cliënten, hulpverleners, ambtenaren, studenten, etc. Informatievoorziening wordt gedaan middels website, presentaties, workshops, boekentafels, etc. bij trainingen, congressen, conferenties, bijeenkomsten, etc. Voor de vrijwilligers is er een nieuwsbrief, die ca. 15x per jaar wordt verstuurd. Doorlopend en op aanvraag. - goed geïnformeerde vrijwilligers (95); - goed geïnformeerde doelgroep (familie, familie-cliënten, patiënten) bereik websites lastig in te schatten, maar tenminste 12,500 mensen (inclusief sociale media); - goed geïnformeerde stichtingen, netwerken en koepels; - geïnformeerde professionals (hulpverleners, ambtenaren, managers, studenten, docenten, etc.) tenminste Activiteitenplan Stichting Labyrint-In Perspectief

12 Titel en no. groep Wijze van aanpak Frequentie/ planning Verwachte resultaten Activiteit 3.2 Bijeenkomsten voor professionals Beroepsgroepen in de GGZ (inclusief eerstelijns) en in voorzieningen als Maatschappelijke Opvang of Steunpunten Mantelzorg voorlichten / trainingen over en vertrouwd maken met: de specifieke positie en problematiek van GGZ mantelzorgers (verschillen ouders van, partners van, kinderen van, etc.), systemische benadering, KOPPcliënten, etc. hun behoefte aan informatie en ondersteuning, wat professionals kunnen bieden aan informatie, steun of respijtzorg waar professionals naar kunnen verwijzen (stichtingen zoals Labyrint-in Perspectief, maar ook websites, boeken, folders, onderzoeken, etc.) Diverse beroepsgroepen in de GGZ, zoals psychiaters en psychologen, sociaalpsychiatrisch verpleegkundigen, rehabilitatiewerkers, managers, familieambassadeurs, maar ook huisartsen, PHO GGZ, etc. Daarnaast andere professionals, bijv. binnen welzijnsorganisaties zoals Steunpunten Mantelzorg, gemeente-afdelingen WMO, etc. Het faciliteren van GGZ-mantelzorgers en KOPP-cliënten, zodat zij voorlichting kunnen geven of een eigen verhaal kunnen houden op bijeenkomsten, trainingen, seminars, conferenties, etc. Op aanvraag, maar tenminste 25 x jaar. Beter geïnformeerde professionals over de problematiek van de familie, hoe zij hier mee om kunnen gaan (ondersteuning en verwijzing). Bovendien hebben zij beter in beeld dat naast de winst voor de familie, het hele systeem inclusief hun cliënt hierbij gebaat is en dat dit uiteindelijk financieel besparingen met zich meebrengt Titel en no. groep Wijze van aanpak Activiteit 3.3 Overige KOPP/KVO en Detecteren van jonge kinderen van ouders met psychiatrische problematiek (KOPP) en het ondersteunen van het systeem rond deze jonge KOPP. Ondersteuning en informeren van de cliënt met psychiatrische problematiek die kinderen heeft. Informatie en ondersteuning voor volwassen KOPP. Hulpverleners van instellingen, die te maken hebben met volwassen cliënten. De uiteindelijke begunstigden van de zijn de cliënten met kinderen, jonge en volwassen KOPP en de omgeving van deze groepen. Voorlichting over problematiek en werkwijze aan de doelgroep. Ondersteunen en coachen van hulpverleners om hun cliënten beter te ondersteunen in de opvoeding en opvang van hun kinderen met onze methodiek. Activiteitenplan Stichting Labyrint-In Perspectief

13 Frequentie/ planning Verwachte resultaten Daarnaast informeren van het hele systeem: de zieke ouder, de gezonde verzorger van het kind, en voor de volwassen KOPP met uitleg over KOPP (het lijkt vaak alsof een jonge KOPP nergens last van heeft, maar ondertussen wel het huis (emotioneel) runt of andere coping-mechanismen heeft ontwikkeld, die in deze thuissituatie praktisch zijn, maar later, zodra het kind uit huis gaat, voor problemen kan/zal zorgen), risico- en beschermende factoren met handvatten voor zowel de cliënt als gezonde ouder, een hulpkaart van de regio waar de instelling staat, etc. Gehele jaar in verschillende, maar tenminste 6 instellingen. - Bewustwording van hulpverlening in de volwassenzorg over de problematiek van KOPP, en hoe zij daar in hun dagelijkse praktijk mee om kunnen (moeten) gaan. Tenminste 6 voorlichtingsbijeenkomsten. - Tenminste 2 nieuwe afdelingen in de GGZ volwassenzorg die onze methodiek oppakt en uitvoert in de dagelijkse praktijk. - Tenminste bij één instelling bewustwording bij het bestuur van de urgentie van KOPP in volwassenzorg en de intentie om onze methodiek uit te gaan zetten in hun instelling informatievoorzieningsen Activiteitenplan Stichting Labyrint-In Perspectief

14 4. LIDMAATSCHAP SAMENWERKINGSVERBANDEN, PLATFORMS, KOEPELS Labyrint-In Perspectief voert haar belangenbehartiging grotendeels uit in samenwerking met het LPGGz. Hierbij worden middels bijeenkomsten en gesprekken de belangen van onze achterban in dit platform benadrukt. Internationaal is de stichting lid van EUFAMI waarin belangenbehartiging, maar ook lotgenotencontact en voorlichting in een breder perspectief wordt geplaatst en waarbij en en methoden worden uitgewisseld met partijen uit andere landen. De kosten die worden voorgesteld zijn alleen voor het lidmaatschap. Lidmaatschappen Titel en no. Activiteit 4.1 Lidmaatschap en deelname en LPGGz groep Wijze van aanpak Frequentie/ planning Deelname en input leveren aan beleid LPGGz ten bate van onze achterban LPGGz medewerkers, uiteindelijk onze eigen achterban (familie en cliënten in de GGZ) Lidmaatschap (en deelname aan de verschillende en en themagroepen van de LPGGz) Doorlopend 750 Titel en no. Activiteit 4.2 Lidmaatschap en deelname en EUFAMI groep Wijze van aanpak Frequentie/ planning Deelname en input leveren aan beleid EUFAMI ten bate van onze achterban EUFAMI medewerkers, uiteindelijk onze eigen achterban Lidmaatschap (en zeer beperkte deelname aan en van de EUFAMI alleen wanneer onze achterban hier direct van profiteert) Jaarlijks. 500 lidmaatschappen Activiteitenplan Stichting Labyrint-In Perspectief

15 5. TOTALE KOSTEN AANVRAAG INSTELLINGSSUBSIDIE lotgenotenen informatievoorzieningsen lidmaatschappen TOTALE KOSTEN AANVRAAG INSTELLINGSSUBSIDIE ONDERTEKENING: Achternaam en voorletters Functie Plaats Dagtek datum Handtekening Goedhart, F.G. Voorzitter Utrecht 17 sep 2015 Niemantsverdriet, J.R. Secretaris Utrecht 17 sep 2015 Activiteitenplan Stichting Labyrint-In Perspectief

Activiteitenplan 2015 van de Stichting Labyrint-In Perspectief

Activiteitenplan 2015 van de Stichting Labyrint-In Perspectief Activiteitenplan 2015 van de Stichting Labyrint-In Perspectief 1. ALGEMENE INLEIDING Doel en doelgroep De Stichting Labyrint-In Perspectief heeft ten doel het bevorderen van een individueel, sociaal en

Nadere informatie

Beleidsplan en Activiteitenplan 2014 van de Stichting Labyrint-In Perspectief

Beleidsplan en Activiteitenplan 2014 van de Stichting Labyrint-In Perspectief Beleidsplan en Activiteitenplan 2014 van de Stichting Labyrint-In Perspectief 1. Algemene inleiding Het enplan 2014 van Stichting Labyrint-In Perspectief beschrijft het doel van de stichting en specificeert

Nadere informatie

Activiteitenplan 2017 van de Stichting Labyrint-In Perspectief

Activiteitenplan 2017 van de Stichting Labyrint-In Perspectief Activiteitenplan 2017 van de Stichting Labyrint-In Perspectief 1. ALGEMENE INLEIDING Doel en doelgroep De Stichting Labyrint-In Perspectief heeft ten doel het bevorderen van een individueel, sociaal en

Nadere informatie

Aandacht voor de kinderen van de cliënt KOPP & schouders Francisca Goedhart Désiré Groeneweg Stichting Labyrint-In Perspectief 22 november 2013 Landelijke stichting voor familieleden van en andere direct

Nadere informatie

Training & themabijeenkomsten 2018

Training & themabijeenkomsten 2018 Training & themabijeenkomsten 2018 voor mantelzorgers en vrijwilligers Inhoudsopgave 3 4 7 9 11 11 Trainingen en themabijeenkomsten - Het hoe en waarom Trainingen voor mantelzorgers Trainingen voor vrijwilligers

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid AYA Thuiszorg B.V.

Mantelzorgbeleid AYA Thuiszorg B.V. 1 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 : Visie op werken met mantelzorgers Hoofdstuk 2 : Wat kunnen mantelzorgers doen bij AYA Thuiszorg? Hoofdstuk 3 : Ondersteuning van mantelzorgers Hoofdstuk 4 : Mantelzorg en

Nadere informatie

Mét familie gaat het beter

Mét familie gaat het beter Mét familie gaat het beter GGZ ingeest staat voor een gelijkwaardige samenwerking tussen patiënt, hulpverlener en u. In deze brochure leest u hoe we u als familielid, vriend of andere naaste van de patiënt

Nadere informatie

Praten met familie 29-09- 15. Hulpverleners: Last of lust. Last / lastig. Lust. Stichting Labyrint-in Perspectief

Praten met familie 29-09- 15. Hulpverleners: Last of lust. Last / lastig. Lust. Stichting Labyrint-in Perspectief Praten met familie Francisca Goedhart, Stichting Labyrint- in Perspectief Jacklin Goudsblom, GGZ Noor Holland Noord en PIMM trainer. Hulpverleners: Last of lust Last / lastig (hulpverlener = hv) Lust (hulpverlener

Nadere informatie

Dagbehandeling. Ouderen

Dagbehandeling. Ouderen Dagbehandeling Ouderen Dagbehandeling Mondriaan Ouderen geeft behandeling, ondersteuning en begeleiding aan mensen met psychische en psychiatrische problemen vanaf de derde levensfase. Mondriaan Ouderen

Nadere informatie

Is iemand in jouw omgeving verslaafd?

Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Verslaafd aan Jou ondersteunt en informeert de omgeving van verslaafden. Vaak gaat alle aandacht uit naar de verslaafde en daardoor wordt soms niet gezien dat familie

Nadere informatie

PARTNERS IN ZORG. Familiebeleid GGZ Rivierduinen Informatie voor familieleden, naasten en cliënten. rivierduinen.nl

PARTNERS IN ZORG. Familiebeleid GGZ Rivierduinen Informatie voor familieleden, naasten en cliënten. rivierduinen.nl PARTNERS IN ZORG Familiebeleid GGZ Rivierduinen Informatie voor familieleden, naasten en cliënten Contactgegevens voor familieleden Uw familielid of naaste is in behandeling op locatie: Afdeling: Uw contactpersoon

Nadere informatie

Opgroeien met zorg(en): jonge mantelzorgers

Opgroeien met zorg(en): jonge mantelzorgers Opgroeien met zorg(en): jonge mantelzorgers Position paper In samenwerking met: Inleiding In dit paper geven MantelzorgNL en JMZ Pro inzicht in wie jonge mantelzorgers zijn, welke problemen en risico s

Nadere informatie

Dementiepoli. Ouderen

Dementiepoli. Ouderen Dementiepoli Ouderen Dementiepoli Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen Met deze folder willen we u en uw familieleden en/of verzorgers graag informeren over de gang van zaken bij de dementiepoli.

Nadere informatie

Training & themabijeenkomsten

Training & themabijeenkomsten Training & themabijeenkomsten voor mantelzorgers Inhoudsopgave 3 4 6 Trainingen en themabijeenkomsten - Hoe werkt het? Trainingen Themabijeenkomsten Over VIT-hulp bij mantelzorg VIT-hulp bij mantelzorg

Nadere informatie

Familiebeleid. Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf

Familiebeleid. Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf Familiebeleid Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf Contactgegevens voor familieleden / naasten Uw familielid of naaste is in behandeling op locatie Afdeling Uw contactpersoon is Bereikbaar op de dagen

Nadere informatie

Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos

Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos Bijlage 2 Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos A1 Uitbrengen jaarkrant A2 Advertentie huis aan huis bladen A3 Consultatie B1 Brochures

Nadere informatie

Vrijwilligersondersteuning in het verzorgings- en verpleeghuis in de laatste levensfase 1

Vrijwilligersondersteuning in het verzorgings- en verpleeghuis in de laatste levensfase 1 Vrijwilligersondersteuning in het verzorgings- en verpleeghuis in de laatste levensfase 1 Beschrijving werkwijze 1 Gebaseerd op de eindevaluatie Vrijwilligersondersteuning in het verzorgings- en verpleeghuis

Nadere informatie

JAARVERSLAG VAN DE ANGST DWANG EN FOBIESTICHTING

JAARVERSLAG VAN DE ANGST DWANG EN FOBIESTICHTING JAARVERSLAG VAN DE ANGST DWANG EN FOBIESTICHTING 2009 Hierbij hebben wij het genoegen om u het jaarverslag over 2009 te doen toekomen. Statutaire naam Angst Dwang Fobiestichting Vestigingsplaats Driebergen-Rijsenburg

Nadere informatie

Rapportage Onderzoek Mantelzorg

Rapportage Onderzoek Mantelzorg Rapportage Onderzoek Mantelzorg Westelijke Mijnstreek, september 2015 Inhoudsopgave pagina Inleiding - 1-1. Voorbereiding - 2-2. Bevindingen - 3-3. Conclusie & aanbevelingen - 5-4. Dankwoord - 6 - Inleiding

Nadere informatie

Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP)

Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP) Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP) Familiaire Adenomateuze Polyposis: wat nu? U bent zelf, of in uw naaste omgeving geconfronteerd met Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP), ook wel polyposis genoemd.

Nadere informatie

Samenwerkingsovereenkomst Cliënt in de Hoofdrol

Samenwerkingsovereenkomst Cliënt in de Hoofdrol Samenwerkingsovereenkomst Cliënt in de Hoofdrol, STIP OP DE HORIZON 2021 Provinciehuis Flevoland te Lelystad, 14 september 2017 1 Samenwerkingsovereenkomst Cliënt in de Hoofdrol Ondertekenaars Partijen

Nadere informatie

De rol van ervaringsdeskundigen in cliëntondersteuning

De rol van ervaringsdeskundigen in cliëntondersteuning Kennisdossier: De rol van ervaringsdeskundigen in cliëntondersteuning Deel 2 - Praktijkvoorbeelden en literatuur 1 Inhoudsopgave Uit de praktijk... 3 Interessante publicaties op een rij... 4 Online meer

Nadere informatie

SAMENVATTING BOUWSTENEN ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG

SAMENVATTING BOUWSTENEN ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG SAMENVATTING ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG INLEIDING ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG In samenwerking met de deelnemers van het De Bouwstenen zijn opgebouwd uit thema s die Bestuurlijk Akkoord GGZ zijn

Nadere informatie

OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS

OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS U heeft zich aangemeld bij MET ggz voor begeleiding bij of behandeling van uw psychische klachten. Dat is een hele stap! Veel ouders die bij ons in zorg komen geven aan dat

Nadere informatie

DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN. Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen

DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN. Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen 2 3 INHOUDSOPAVE PAGINA Kennis over psychische problemen bij ouderen nodig?! 4 Praktische

Nadere informatie

Training & themabijeenkomsten 2017

Training & themabijeenkomsten 2017 Training & themabijeenkomsten 2017 voor mantelzorgers en vrijwilligers Inhoudsopgave 3 4 7 10 11 Trainingen en themabijeenkomsten voor uw ontwikkeling Trainingen voor mantelzorgers Trainingen voor vrijwilligers

Nadere informatie

De kracht van ontmoeting tussen families

De kracht van ontmoeting tussen families De kracht van ontmoeting tussen families Vlaams Geestelijke Gezondheidscongres - Antwerpen Leen Stroobants Coördinator Similes Limburg 18 september 2012 Familieleden ervaren problemen Begrijpen niet wat

Nadere informatie

Deeltijdbehandeling. Ouderen

Deeltijdbehandeling. Ouderen Deeltijdbehandeling Ouderen Deeltijdbehandeling Mondriaan Ouderen geeft behandeling, ondersteuning en begeleiding aan mensen met psychische en psychiatrische problemen vanaf de derde levensfase. Mondriaan

Nadere informatie

Partners in zorg Familiebeleid GGZ Rivierduinen

Partners in zorg Familiebeleid GGZ Rivierduinen Partners in zorg Familiebeleid GGZ Rivierduinen Informatie voor familieleden, naasten en cliënten Inhoud Contactgegevens voor familieleden 1. Inleiding 2. Betrokken? Ja, tenzij 3. Familiebeleid in het

Nadere informatie

Dementiepoli. Ouderen

Dementiepoli. Ouderen Dementiepoli Ouderen Dementiepoli Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen Met deze folder willen we u en uw familieleden en/of verzorgers graag informeren over de gang van zaken bij de dementiepoli.

Nadere informatie

Ik werk Ik doe Ik kan Ik ben

Ik werk Ik doe Ik kan Ik ben Ik werk Ik doe Ik kan Ik ben Mijn naam is Kinnik Ik ben Ik kan Ik doe... Ik werk... er voor ieder kind, van peuter tot jong volwassene. Ik ben volledig gericht op de wereld van kinderen en jongeren. Ik

Nadere informatie

Train-de-trainer PIMM. 24 januari 2017

Train-de-trainer PIMM. 24 januari 2017 Train-de-trainer PIMM 24 januari 2017 Het Familieperspectief Voorstellen Introductie train-de-trainer PIMM Achtergronden bij PIMM Prototypen Trainersvaardigheden Afronding Wie ben je. Waar werk je? Ben

Nadere informatie

Mantelzorg & mantelzorgondersteuning

Mantelzorg & mantelzorgondersteuning Welzijn Ouderen Thuisadministratie Mantelzorg & mantelzorgondersteuning Voor iedereen in Amsterdam-Noord. Dus ook voor u! Doras Maatschappelijke dienstverlening Amsterdam-Noord Zorgt u voor een naaste

Nadere informatie

Activiteitenplan FODOK 2016

Activiteitenplan FODOK 2016 Federatie van Ouders van Dove Kinderen - met of zonder CI Postbus 354 3990 GD Houten 030-2900360 1. Algemene informatie Hoofddoelstelling Aan te vragen subsidie voor 2016 De FODOK streeft naar een situatie

Nadere informatie

DE GGZ IN DE 9 PRESTATIEVELDEN

DE GGZ IN DE 9 PRESTATIEVELDEN WMO W A A I E R Obstakels - Voorwaarden en Aanbevelingen DE GGZ IN DE 9 PRESTATIEVELDEN 1 Het bevorderen van sociale samenhang en leefbaarheid van dorpen wijken en buurten Obstakels Isolement Vooroordelen

Nadere informatie

Werkvloer mantelzorg en vrijwilligers

Werkvloer mantelzorg en vrijwilligers Werkvloer mantelzorg en vrijwilligers Thema/Bron/Beleid Ondersteuning vrijwilligers/ mantelzorgers, WMO prestatieveld 4 Begroting 2015 Bedrag Notitie Mantelzorg Notitie Vrijwilligers AWBZ Pakketmaatregel

Nadere informatie

Ondersteuning van mensen met kanker en hun naasten

Ondersteuning van mensen met kanker en hun naasten Ondersteuning van mensen met kanker en hun naasten Inhoudsopgave Pagina Inleiding 2 Algemene informatie 2 Artsen en verpleegkundigen 3 Psychosociale hulpverlening 4 Aanvullende zorg 5 Meer informatie

Nadere informatie

Beleidsplan Mantelzorg

Beleidsplan Mantelzorg Opsteller: Golein Klein Bramel Versie: 1 december 2010 Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE... 2 INLEIDING... 3 1. WAT IS MANTELZORG?... 3 2. VISIE OP MANTELZORG... 4 3. WAT KUNNEN MANTELZORGERS VERWACHTEN VAN

Nadere informatie

Mantelzorg en mantelzorgondersteuning

Mantelzorg en mantelzorgondersteuning Welzijn Ouderen Thuisadministratie Mantelzorg en mantelzorgondersteuning Voor iedereen in Amsterdam-Noord. Dus ook voor u! Doras Maatschappelijke dienstverlening Amsterdam-Noord Mantelzorg en mantelzorgondersteuning

Nadere informatie

Open communicatie leidt tot minder stress. introductie. 1 methode familiezorg introductie

Open communicatie leidt tot minder stress. introductie. 1 methode familiezorg introductie Methode Familiezorg Open communicatie leidt tot minder stress introductie 1 methode familiezorg introductie Voorwoord Inleiding Het hart van de zorg is daar waar de zorg gegeven wordt, waar kwetsbare families

Nadere informatie

Maak kennis. met GGZ Friesland

Maak kennis. met GGZ Friesland Maak kennis met GGZ Friesland Psychische klachten hebben veel invloed op het dagelijks leven. Elke dag is een uitdaging en het is moeilijk om een normaal leven te leiden, contacten te onder houden, naar

Nadere informatie

Psychosomatiek Eikenboom

Psychosomatiek Eikenboom specialistische geestelijke gezondheidszorg informatie voor patiënten en verwijzers Psychosomatiek Eikenboom Er zijn mensen, die jarenlang tobben met lichamelijke klachten waarvoor artsen geen afdoende

Nadere informatie

Ambulante behandeling

Ambulante behandeling Ambulante behandeling Ouderen Ambulante behandeling Mondriaan Ouderen geeft behandeling aan mensen met psychische en psychiatrische problemen vanaf de derde levensfase. Mondriaan Ouderen heeft verschillende

Nadere informatie

Uw naaste, onze zorg Informatie voor familie en naasten

Uw naaste, onze zorg Informatie voor familie en naasten Uw naaste, onze zorg Informatie voor familie en naasten Uw naaste, onze zorg Een psychiatrische kwetsbaarheid of een verslaving is niet alleen voor de patiënt, maar ook voor u als familie/naaste ingrijpend.

Nadere informatie

Voorlichtingsen. cursusaanbod ervaringsdeskundigheid

Voorlichtingsen. cursusaanbod ervaringsdeskundigheid Voorlichtingsen cursusaanbod ervaringsdeskundigheid De ZOG MH is een belangenorganisatie voor cliënten en naastbetrokkenen in de geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en maatschappelijke opvang

Nadere informatie

Zelfhulpgroepen en verslavingen

Zelfhulpgroepen en verslavingen 2011 1 Zelfhulpgroepen en verslavingen 2011 2 deel I: Zelfhulpgroepen in Nederland Wat gebeurt er in een zelfhulpgroep? belang van samenwerking tussen zelfhulp en de professionele zorg. deel II: Dubbel

Nadere informatie

Deeltijdbehandeling. Mondriaan. Informatie voor cliënten. Ouderen. voor geestelijke gezondheid

Deeltijdbehandeling. Mondriaan. Informatie voor cliënten. Ouderen. voor geestelijke gezondheid Deeltijdbehandeling Informatie voor cliënten Ouderen Mondriaan voor geestelijke gezondheid Ouderen Deeltijdbehandeling De Divisie Ouderen is een onderdeel van Mondriaan. We verlenen hulp aan mensen van

Nadere informatie

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?

Nadere informatie

PersonaCura. Uw specialist in persoonlijkheid & gedrag bij senioren

PersonaCura. Uw specialist in persoonlijkheid & gedrag bij senioren PersonaCura Uw specialist in persoonlijkheid & gedrag bij senioren Inleiding We willen allemaal oud worden, maar het liever niet zijn. Ouder worden betekent immers omgaan met verlies van gezondheid, van

Nadere informatie

ZORG VOOR EEN GOEDE MANTEL Beleid Mantelzorg Waardeburgh

ZORG VOOR EEN GOEDE MANTEL Beleid Mantelzorg Waardeburgh ZORG VOOR EEN GOEDE MANTEL Beleid Mantelzorg Waardeburgh Opgesteld door: Bijlage: Albert Tahaparij Eveline Stehouwer Ellen van den Bosch Folder Mantelzorg Vastgesteld MT d.d. 10 september 2013 Opgesteld

Nadere informatie

Nieuwsbrief ik zorg voor jou

Nieuwsbrief ik zorg voor jou Nieuwsbrief ik zorg voor jou Inleiding Voor je ligt de eerste nieuwsbrief speciaal ontwikkeld ter informatie voor iedereen die zorgt voor een naaste. Middels deze nieuwsbrief willen wij je informeren,

Nadere informatie

Stelling 1. Stelling 2. Doorbreek de Cirkel Samen. Routeboekje. Dia 1. Dia 2. Dia 3. Dia 4. Symposium Het venijn zit in de staart

Stelling 1. Stelling 2. Doorbreek de Cirkel Samen. Routeboekje. Dia 1. Dia 2. Dia 3. Dia 4. Symposium Het venijn zit in de staart Dia 1 Dia 2 Routeboekje Kennismaken Project Methodieken Aan de slag in uw gemeente! Dia 3 Stelling 1 Onze organisatie begeleid ook mensen met NAH zonder indicatie. Dia 4 Stelling 2 perspectief is geborgd

Nadere informatie

NAASTENPARTICIPATIEBELEID ISZ De Brug

NAASTENPARTICIPATIEBELEID ISZ De Brug NAASTENPARTICIPATIEBELEID ISZ De Brug Dit beleid is in eerste instantie opgesteld voor intramurale cliënten van ISZ De Brug. De vertaalslag naar extramurale cliënten moet nog worden gemaakt. Inleiding

Nadere informatie

Dementiepoli. Mondriaan. Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen. Ouderen. voor geestelijke gezondheid

Dementiepoli. Mondriaan. Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen. Ouderen. voor geestelijke gezondheid Dementiepoli Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen Ouderen Mondriaan voor geestelijke gezondheid Ouderen Dementiepoli Als je geheugen je in de steek laat... September 2011 Copyright Mondriaan

Nadere informatie

Voorbereiden op het keukentafelgesprek?

Voorbereiden op het keukentafelgesprek? Voorbereiden op het keukentafelgesprek? Deze brochure helpt u daarbij! 2015 een coproductie van: Voor kinderen, partners, verwanten, vrijwilligers die mantelzorgtaken vervullen voor hen die hun dierbaar

Nadere informatie

Werkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014

Werkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014 Werkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014 Programma Welkom en korte kennismaking Pluspunt aan het werk Ouderen Mantelzorgers Visie Pluspunt op ontwikkelingen in sociaal domein Pluspunt aan het werk

Nadere informatie

Je eigen gevoelens. Schaamte

Je eigen gevoelens. Schaamte Je eigen gevoelens Voor ouders, partners, broers, zussen en kinderen van mensen met een ernstig drugsprobleem is het heel belangrijk om inzicht te krijgen in de problemen van het verslaafde familielid,

Nadere informatie

GGzE centrum psychotische stoornissen. Act. Zorg bij de eerste psychose. Informatie voor cliënten >>

GGzE centrum psychotische stoornissen. Act. Zorg bij de eerste psychose. Informatie voor cliënten >> GGzE centrum psychotische stoornissen Act Zorg bij de eerste psychose Informatie voor cliënten >> Uw klachten de baas en het dagelijks leven weer oppakken GGzE centrum psychotische stoornissen geeft behandeling

Nadere informatie

Cursus en Thema 2015. voor mantelzorgers en vrijwilligers

Cursus en Thema 2015. voor mantelzorgers en vrijwilligers Cursus en Thema 2015 voor mantelzorgers en vrijwilligers VRIJWILLIGERS Basiscursus (voor nieuwe vrijwilligers) Aantal bijeenkomsten: 4 In vier bijeenkomsten maken nieuwe vrijwilligers kennis met diverse

Nadere informatie

Poliklinische behandeling

Poliklinische behandeling Poliklinische behandeling Ouderen Poliklinische behandeling Introductie Mondriaan Ouderen is een onderdeel van Mondriaan. We verlenen hulp aan mensen van 65 jaar en ouder, die behoefte hebben aan behandeling,

Nadere informatie

Voor mantelzorgers en vrijwilligers

Voor mantelzorgers en vrijwilligers Voor mantelzorgers en vrijwilligers Cursus en Thema 2014 VRIJWILLIGERS Basiscursus (voor nieuwe vrijwilligers) Aantal bijeenkomsten: 3 In drie bijeenkomsten maken nieuwe vrijwilligers kennis met diverse

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid. Mantelzorgbeleid De Gouden Leeuw Groep - mei

Mantelzorgbeleid. Mantelzorgbeleid De Gouden Leeuw Groep - mei Mantelzorgbeleid Mantelzorgbeleid De Gouden Leeuw Groep - mei 2016-1 Inleiding De Gouden Leeuw Groep hecht veel waarde aan een goede relatie tussen de cliënt, de mantelzorger en de medewerker(s) van De

Nadere informatie

De Week gaat van start met de Breingeindag op maandag 26 maart 2012 in t Veerhuis te Nieuwegein.

De Week gaat van start met de Breingeindag op maandag 26 maart 2012 in t Veerhuis te Nieuwegein. Op zoek naar waardevolle contacten De werkgroep Week van de Psychiatrie organiseert van 26 tot en met 31 maart 2012 de 38e Week van de Psychiatrie. Het thema van de Week van de Psychiatrie 2012 is Contact

Nadere informatie

STICHTING ADDICTS FOR ADDICTS (A4A) voor het bieden van hulp en ondersteuning aan mensen met verslavingsproblemen BELEIDSPLAN 2014

STICHTING ADDICTS FOR ADDICTS (A4A) voor het bieden van hulp en ondersteuning aan mensen met verslavingsproblemen BELEIDSPLAN 2014 1 STICHTING ADDICTS FOR ADDICTS (A4A) voor het bieden van hulp en ondersteuning aan mensen met verslavingsproblemen BELEIDSPLAN 2014 Oss 12 december 2013 1 2 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave 2 1. Inleiding

Nadere informatie

ACTIVITEITENPLAN 2018 WHIPLASH STICHTING NEDERLAND

ACTIVITEITENPLAN 2018 WHIPLASH STICHTING NEDERLAND ACTIVITEITENPLAN 2018 WHIPLASH STICHTING NEDERLAND ACTIVITEITEN 1. Lotgenotencontact 1.1. Werkgroep hulp- en dienstverlening De werkgroep hulp- en dienstverlening bestaat uit contactpersonen van de telefonische

Nadere informatie

www.helpmijndierbareisverslaafd.nl Wie zijn wij? Help! Mijn dierbare is verslaafd! is een initiatief van Stichting Naast. Om goed in te spelen op de behoefte van naasten van verslaafden hebben wij een

Nadere informatie

Activiteitenplan Stichting Borderline 2014

Activiteitenplan Stichting Borderline 2014 Activiteitenplan Stichting Borderline 214 1. Algemene Informatie Hoofddoelstelling Subsidie ministerie VWS Egalisatiereserve Het delen van ervaringskennis over borderline persoonlijkheidsstoornis met lotgenoten,

Nadere informatie

INFORMATIE FOLDER DE ZORG EN ONDERSTEUNING IN HOLLANDS KROON ALTIJD DICHTBIJ

INFORMATIE FOLDER DE ZORG EN ONDERSTEUNING IN HOLLANDS KROON ALTIJD DICHTBIJ DE ZORG EN ONDERSTEUNING IN HOLLANDS KROON ALTIJD DICHTBIJ INFORMATIE FOLDER U heeft een afspraak gemaakt bij het wijkteam. Wat kunt u van ons verwachten? En hoe kunt u zich zo goed mogelijk op deze afspraak

Nadere informatie

Een niet vrijwillige opname in het verpleeghuis

Een niet vrijwillige opname in het verpleeghuis Een niet vrijwillige opname in het verpleeghuis Ouderen Een niet vrijwillige opname in het verpleeghuis Introductie Op dit moment is uw dementerend familielid in behandeling bij Mondriaan Ouderen van Mondriaan.

Nadere informatie

Feiten en cijfers mantelzorg

Feiten en cijfers mantelzorg Feiten en cijfers mantelzorg Hieronder leest u de meest belangrijke feiten en cijfers op het gebied van mantelzorg in Nederland uit het SCP-rapport 'Informele hulp: wie doet er wat?' (2015). Aantal mantelzorgers

Nadere informatie

Doel WMO Werkwijze Wmo-adviesraad Visie Wmo-adviesraad Plannen. WMO adviesraad gemeente Landerd

Doel WMO Werkwijze Wmo-adviesraad Visie Wmo-adviesraad Plannen. WMO adviesraad gemeente Landerd Gemeente Landerd Doel WMO Werkwijze Wmo-adviesraad Visie Wmo-adviesraad Plannen Wettelijke verplichting Wmo Adviesraad Convenant Plichten Bevoegdheden Verantwoordelijkheden 1. De leefbaarheid van de gemeente

Nadere informatie

Uw kind, ouder, partner, familielid of Samenwerking vriend(in) is in behandeling bij MET ggz of wordt begeleid door medewerkers van

Uw kind, ouder, partner, familielid of Samenwerking vriend(in) is in behandeling bij MET ggz of wordt begeleid door medewerkers van DE ROL VAN NAASTEN Uw kind, ouder, partner, familielid of vriend(in) is in behandeling bij MET ggz of wordt begeleid door medewerkers van MET de wijk. Wij vinden een goede samenwerking tussen cliënten,

Nadere informatie

Welkom bij GGz Breburg. Onderzoek, diagnostiek en behandeling Informatie voor cliënten

Welkom bij GGz Breburg. Onderzoek, diagnostiek en behandeling Informatie voor cliënten Welkom bij GGz Breburg Onderzoek, diagnostiek en behandeling Informatie voor cliënten 2 Inhoudsopgave 1. Aanmelding... 5 2. Onderzoek... 6 3. Hoe gaat uw behandeling verder?... 8 4. Waar kunnen familie

Nadere informatie

informatie voor familie en direct betrokkenen specialistische geestelijke gezondheidszorg De patiënt, zijn naasten en Altrecht hebben elkaar nodig

informatie voor familie en direct betrokkenen specialistische geestelijke gezondheidszorg De patiënt, zijn naasten en Altrecht hebben elkaar nodig specialistische geestelijke gezondheidszorg informatie voor familie en direct betrokkenen De patiënt, zijn naasten en Altrecht hebben elkaar nodig Naasten* zijn vaak betrokken bij de behandeling en begeleiding

Nadere informatie

Handreiking Zorg- & Welzijnsarrangement

Handreiking Zorg- & Welzijnsarrangement Handreiking Zorg- & Welzijnsarrangement voor duidelijke afspraken in samenwerking tussen formele en informele partijen rondom een persoon met ondersteuningsvraag versie januari 2018 Hoe kom je tot een

Nadere informatie

Familiebeleid. Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf

Familiebeleid. Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf Familiebeleid Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf Contactgegevens voor familieleden / naasten Uw familielid of naaste is in behandeling op locatie Afdeling Uw contactpersoon is Bereikbaar op de dagen

Nadere informatie

Collectief aanbod Jeugd Houten

Collectief aanbod Jeugd Houten Collectief aanbod Jeugd Houten Groepsmaatschappelijk werk Santé Partners in Houten 2018-2019 1 Inhoud Blz. Training Sterk staan 9-12.... 3 Zomertraining Plezier op School (aankomende brugklassers). 4 Assertiviteitstraining

Nadere informatie

Familiebeleid Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf

Familiebeleid Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf Familiebeleid Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf Vincent van Gogh voor geestelijke gezondheidszorg Contactgegevens voor familieleden / naasten Uw familielid of naaste is in behandeling op locatie Afdeling

Nadere informatie

Inwoners met een ernstig psychiatrische aandoening in de wijk

Inwoners met een ernstig psychiatrische aandoening in de wijk Inwoners met een ernstig psychiatrische aandoening in de wijk Vanuit Taskforce EPA Utrecht: Gerard de Valk, Leidinggevende Altrecht F-ACT Projectleider proeftuinen Taskforce EPA MWU Marga Vink, beleidsmedewerker

Nadere informatie

Advies en steun voor uw kind en uzelf

Advies en steun voor uw kind en uzelf Advies en steun voor uw kind en uzelf Voor advies en steun aan ouders en hun kinderen Informatie advies cursussen Als u of uw kind psychische klachten heeft of problemen ervaart met alcohol of drugs, heeft

Nadere informatie

Fonds PGO Activiteitenplan

Fonds PGO Activiteitenplan Let op! Dit formulier graag digitaal invullen, uitprinten, ondertekenen en retour sturen. Fonds PGO enplan Naam organisatie 1 Lotgenotencontact > U geeft aan voor welke activiteiten op het gebied van lotgenotencontact

Nadere informatie

Zonneheuvel. Informatie voor verwijzers

Zonneheuvel. Informatie voor verwijzers Zonneheuvel Informatie voor verwijzers Zonneheuvel is een afdeling voor voortgezette behandeling met verblijf voor mensen vanaf 50 jaar met blijvende beperkingen voortvloeiend uit psychiatrische en levensfase

Nadere informatie

Informatie voor hulpverleners over preventieactiviteiten voor kinderen en ouders

Informatie voor hulpverleners over preventieactiviteiten voor kinderen en ouders preventieprogramma kopp/kvo zuid-limburg Informatie voor hulpverleners over preventieactiviteiten voor kinderen en ouders Kinderen van Ouders met Psychische Problemen (KOPP) Kinderen van Verslaafde Ouders

Nadere informatie

Jaarplan 2014. Netwerk Palliatieve Zorg Regio Zuidoost Brabant. Netwerk Palliatieve Zorg Zuidoost Brabant

Jaarplan 2014. Netwerk Palliatieve Zorg Regio Zuidoost Brabant. Netwerk Palliatieve Zorg Zuidoost Brabant Jaarplan Netwerk Palliatieve Zorg Regio Zuidoost Brabant Netwerk Palliatieve Zorg Zuidoost Brabant 1 Aansluitend op de doelstellingen van het beleidsplan van het netwerk staan de volgende activiteiten

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid ZAB Nederland

Mantelzorgbeleid ZAB Nederland Mantelzorgbeleid ZAB Nederland 1. Inleiding Mantelzorg is een thema dat momenteel veel aandacht krijgt in onze samenleving. Het gaat om zorg die noodzakelijkerwijs langdurig, onbetaald en vanuit een persoonlijke

Nadere informatie

Herstelondersteunend omgaan met mensen met psychische aandoeningen

Herstelondersteunend omgaan met mensen met psychische aandoeningen Herstelondersteunend omgaan met mensen met psychische aandoeningen Jos Dröes Marianne Klein Bramel Nadelen van het gebruik van ziektediagnoses: * Normaal conflict-, of copinggedrag, en normale reacties

Nadere informatie

Welkom. Raadsconferentie Gulpen-Wittem 3 oktober 2013. Gertie de Veen en Sonja Vlaming Directeur en mantelzorgconsulent

Welkom. Raadsconferentie Gulpen-Wittem 3 oktober 2013. Gertie de Veen en Sonja Vlaming Directeur en mantelzorgconsulent Welkom Raadsconferentie Gulpen-Wittem 3 oktober 2013 Gertie de Veen en Sonja Vlaming Directeur en mantelzorgconsulent Inhoud presentatie Informatie en kengegevens Steunpunt Mantelzorg De praktijk aan het

Nadere informatie

Hartrevalidatie. Informatie

Hartrevalidatie. Informatie Hartrevalidatie Informatie Hartrevalidatie Cardiologie U wordt in Zuyderland Medisch Centrum behandeld voor uw hartklachten. Met deze folder willen wij u informeren over het hartrevalidatieprogramma waaraan

Nadere informatie

centrum voor verstandelijke beperking en psychiatrie MET ELKAAR VOOR ELKAAR

centrum voor verstandelijke beperking en psychiatrie MET ELKAAR VOOR ELKAAR centrum voor verstandelijke beperking en psychiatrie MET ELKAAR VOOR ELKAAR De Swaai is een samenwerking tussen GGZ Friesland en Talant en biedt volwassenen met zowel een verstandelijke beperking als

Nadere informatie

Tool: Aan de slag met het SOFA-model

Tool: Aan de slag met het SOFA-model Tool: Aan de slag met het SOFA-model Doelen Bewustwording van patronen en voorkeurstijlen in de samenwerking met mantelzorgers en het sociaal netwerk. Bekendheid met het SOFA-model en een praktische toepassing

Nadere informatie

Jaarverslag Mantelzorg Adviesraad Zwolle

Jaarverslag Mantelzorg Adviesraad Zwolle Jaarverslag 2014 Mantelzorg Adviesraad Zwolle Inhoud 1. Voorwoord... 3 2. De Mantelzorg Adviesraad... 4 3. PR en communicatie... 4 4. Activiteiten... 4 5. Advisering... 5 6. Deskundigheidsbevordering...

Nadere informatie

Praten helpt. Informatie voor hulpverleners

Praten helpt. Informatie voor hulpverleners Praten helpt Informatie voor hulpverleners KOPP/KVO preventie voor ouders en kinderen Jaarlijks krijgen in Nederland 1,6 miljoen kinderen en jongeren onder de 22 jaar te maken met een psychische ziekte

Nadere informatie

Verpleegkundig spreekuur. Voor vrouwen met gynaecologische kanker

Verpleegkundig spreekuur. Voor vrouwen met gynaecologische kanker Verpleegkundig spreekuur Voor vrouwen met gynaecologische kanker Verpleegkundig spreekuur Voor vrouwen met gynaecologische kanker Inleiding Uw behandelende gynaecoloog heeft u verteld dat er bij u (mogelijk)

Nadere informatie

Een niet vrijwillige opname in het verpleeghuis. Informatie voor familie. Ouderen. Mondriaan. voor geestelijke gezondheid

Een niet vrijwillige opname in het verpleeghuis. Informatie voor familie. Ouderen. Mondriaan. voor geestelijke gezondheid Een niet vrijwillige opname in het verpleeghuis Informatie voor familie Ouderen Mondriaan voor geestelijke gezondheid Ouderen Niet vrijwillige opname 2 Niet vrijwillige opname Ouderen Waarom deze folder?

Nadere informatie

We lichten de onderwerpen uit de kwaliteitsagenda hieronder verder toe.

We lichten de onderwerpen uit de kwaliteitsagenda hieronder verder toe. Kwaliteitsagenda Zorg Thuis 2016 Mensen met een kwetsbare gezondheid blijven langer zelfstandig thuis wonen. Dat kan alleen als zorg thuis goed geregeld is. Mensen hebben recht op maatwerk van goede kwaliteit

Nadere informatie

Manifest. van de mantelzorger

Manifest. van de mantelzorger Manifest van de mantelzorger Manifest van de Mantelzorger Mantelzorgers zijn mensen die onbetaald en vanuit een persoonlijke band zorgen voor een hulpbehoevende oudere, chronische zieke of gehandicapte

Nadere informatie

Steunpunt Mantelzorg Dokkumer-Walden Het bieden van: Informatie (brochures, website, speciale gelegenheden) Advies en begeleiding (individueel) Emotionele steun: Luisterend oor Weg naar steunpunt soms

Nadere informatie

Familiewerking CAT Gent

Familiewerking CAT Gent Familiewerking CAT Gent deelwerking CCG ECLIPS Congres Geestelijke Gezondheidszorg Gent, 15 september 2010 Tomas Van Reybrouck Speerpunten werking CAT: Ambulante werking voor mensen met verslavingsproblematiek

Nadere informatie

Volwassenen. Mondriaan. voor geestelijke gezondheid

Volwassenen. Mondriaan. voor geestelijke gezondheid Volwassenen Mondriaan voor geestelijke gezondheid Verslavingszorg Introductie Verslavingszorg verleent hulp aan volwassenen met problematisch gebruik van alcohol, drugs, medicijnen, gameverslaving en met

Nadere informatie